Amalie Skram

Amalie Skram
Photo portrait and signature, published 1905
Zdjęcie portretowe i podpis, opublikowane w 1905 r
Urodzić się

Berthe Amalie Alver 22 sierpnia 1846 Bergen , Norwegia
Zmarł
15 marca 1905 (58 lat) Kopenhaga , Dania
Pseudonim Amalie Mueller
Zawód powieściopisarz
Narodowość norweski
Ruch literacki Naturalizm
Współmałżonek
  • Bernt Ulrik August Müller (1837–1898)
  • Asbjørn Oluf Erik Skram (1847–1923)
Dzieci
  • Jakub Müller (1866–1911)
  • Ludwig Müller (1868–1922)
  • Ida Johanne Skram (1889–1971)

Amalie Skram (22 sierpnia 1846 - 15 marca 1905) była norweską pisarką i feministką, która swoim naturalistycznym pisarstwem dała głos kobiecemu punktowi widzenia. W Norwegii jest często uważana za najważniejszą pisarkę współczesnego przełomu ( Det moderne gjennombrudd ). Jej bardziej godne uwagi prace to tetralogia Hellemyrsfolket (1887–98), która przedstawia relacje w rodzinie na przestrzeni czterech pokoleń .

Biografia

Wczesne życie

Berthe Amalie Alver urodziła się w Bergen w Norwegii. Jej rodzicami byli Mons Monsen Alver (1819–98) i Ingeborg Lovise Sivertsen (1821–1907). Była jedyną córką w rodzinie pięciorga dzieci. Jej rodzice prowadzili małą firmę, która zbankrutowała, gdy Amalie miała 17 lat. Jej ojciec wyemigrował z Norwegii do Stanów Zjednoczonych, aby uniknąć kary więzienia. Jej matka została z pięciorgiem dzieci, którymi musiała się opiekować.

Jej matka zmusiła Amalie do małżeństwa ze starszym mężczyzną, Berntem Ulrikiem Augustem Müllerem (1837–1898), kapitanem statku, a później właścicielem młyna. Po trzynastu latach małżeństwa i narodzinach dwóch synów przeżyła załamanie nerwowe, częściowo przypisywane jego niewierności. Po kilku latach w szpitalu psychiatrycznym rozwiodła się z Müllerem. Wraz z dwoma synami, Jacobem Müllerem (ur. 1866) i Ludvigiem Müllerem (ur. 1868), przeniosła się do Kristianii (obecnie Oslo ) i rozpoczęła działalność literacką. Tam poznała bohemy , w tym pisarzy Arne Garborga i Bjørnstjerne Bjørnsona , z którymi pozostawała w kontakcie przez wiele lat.

Dania

Amalie i Erik Skram, podwójny portret autorstwa duńskiego malarza Haralda Slott-Møllera , 1895

W 1884 roku Amalie Müller ponownie wyszła za mąż, tym razem za duńskiego pisarza Asbjørna Olufa Erika Skrama (1847–1923), syna dyrektora kolei Gustava Skrama . Przeprowadziła się do Kopenhagi w Danii ze swoim nowym mężem. Z tego związku mieli córkę Idę Johanne Skram (ur. 1889). Jej obowiązki jako gospodyni domowej, matki i autorki, a także ograniczona akceptacja opinii publicznej dla jej ówczesnej radykalnej pracy, doprowadziły do ​​dalszego załamania w 1894 roku, po którym Amalie zamieszkała w szpitalu psychiatrycznym niedaleko Roskilde . W 1900 roku jej drugie małżeństwo zostało rozwiązane. Zmarła sześć lat później w Kopenhadze i została pochowana na cmentarzu Bispebjerg .

Kariera literacka

W 1882 roku Amalie Skram zadebiutowała (jako Amalie Müller ) opowiadaniem „ Madame Høiers leiefolk ”, opublikowanym w czasopiśmie Nyt Tidsskrift . Fragment jej pierwszej powieści, Constance Ring , został po raz pierwszy opublikowany w czasopiśmie Tilskueren w 1885 roku.

Jej prace trwały aż do jej śmierci. Poruszała tematy, na których dobrze się znała. Jej twórczość można podzielić na trzy kategorie:

  • Powieści dotyczące małżeństwa, które poruszały tematy tabu, takie jak kobieca seksualność i podporządkowany status kobiet w tamtym okresie. Prace te były postrzegane przez wielu jako zbyt prowokacyjne i wywołały otwartą wrogość niektórych segmentów społeczeństwa.
  • Powieści wielopokoleniowe, które traktowały o losach rodziny na przestrzeni kilku pokoleń. Za ich pomocą badała instytucje społeczne i warunki tamtych czasów oraz prowadziła kampanię na rzecz zmian.
  • Prace szpitali psychiatrycznych, takie jak profesor Hieronimus i Paa St. Jørgen , które zajmowały się prymitywnymi i brutalnymi warunkami takich instytucji tamtego okresu. Jej powieści wywołały duże poruszenie w Danii i przyspieszyły poprawę tych instytucji.

Jest uznawana za wczesną i silną orędowniczkę tego, co stało się znane jako ruch kobiecy , wyznaczając wczesny europejski trend. Jej prace, które zostały powszechnie zapomniane wraz z jej śmiercią, zostały ponownie odkryte i zyskały duże uznanie w latach 60. Kilka jej prac jest obecnie dostępnych w najnowszych tłumaczeniach na język angielski.

Dziedzictwo

Pomnik Skrama w Bergen

Nagroda im. Amalie Skram to stypendium podróżne przyznawane corocznie od 1994 roku norweskim autorkom, które wykazują się wyjątkową umiejętnością poruszania spraw kobiecych. Jej imieniem nazwano ulicę Amalie Skrams Allé w dzielnicy Valby w Kopenhadze.

Pomnik Skrama autorstwa Mai Refsum (1897–1986) został odsłonięty w Convent Garden ( Klosterhaugen ) w Bergen w 1949 r. Popiersie z brązu autorstwa Per Ung zostało zainstalowane na cmentarzu Bispebjerg w Kopenhadze w 1996 r. Marmurowe popiersie Ambrosii Tønnesen (1859–1948 ) jest w Bibliotece Publicznej w Bergen .

W 1996 roku została również uhonorowana norweskim znaczkiem pocztowym. Imię autorki nosi Liceum im. Amalie Skram.

Pracuje

  • Pani Høiers leiefolk (lokatorzy pani Høier), 1882.
  •   Constance Ring , 1885. Tłumaczenie na język angielski autorstwa Katherine Hanson i Judith Messick (1988), ISBN 0-8101-1967-6 .
  • Karens lipiec 1885.
  •   Lucie , 1888. Tłumaczenie na język angielski autorstwa Katherine Hanson i Judith Messick (2001), ISBN 1-870041-48-8 .
  • Fru Inés , 1891. Tłumaczenie na język angielski autorstwa Judith Messick i Katherine Hanson (2014).
  • Forraadt (Betrayed), 1892. Przetłumaczone na język angielski przez Aileen Hennes i opublikowane przez Pandora Press, Routledge & Kegan Paul (1986); oraz Katherine Hanson i Judith Messick (2018).
  • Hellemyrsfolket (The People of Hellemyr), tetralogia następujących czterech prac:
  • Børnefortellinger , opowiadania, 1890.
  • Kjærlighed i Nord og Syd (Miłość na północy i południu), opowiadania, 1891.
  • Agnete , sztuka, 1893.
  • Profesor Hieronimus , 1895. Przetłumaczone (z Paa St. Jørgenem ) na język angielski przez Katherine Hanson i Judith Messick jako Under Observation (1992).
  • Paa St. Jørgen (At St. Jørgen), 1895. Przetłumaczone (z profesorem Hieronimusem ) na język angielski przez Katherine Hanson i Judith Messick jako Under Observation (1992).
  • Mellom Slagene (między konfliktami), listy, 1895.
  • Sommer (lato), opowiadania, 1899.
  • Julehelg (Boże Narodzenie), powieść, 1900.
  • Mennesker (Ludzie), 1905 (niedokończony).

Innych źródeł

Linki zewnętrzne