Fluorek aminowy
Fluorki aminowe to leki dentystyczne.
Historia
Fluorki aminowe zostały opracowane w latach pięćdziesiątych XX wieku przez firmę GABA we współpracy z Instytutem Stomatologii Uniwersytetu w Zurychu (Szwajcaria).
Po raz pierwszy w 1954 roku Wainwright wykazał w swoich badaniach wysoką przepuszczalność szkliwa zębów dla cząsteczek organicznych, takich jak mocznik . Ten aspekt skłonił go do postawienia sobie pytania, czy nie jest możliwe wzbogacenie zawartości szkliwa we fluor za pomocą cząsteczek organicznych jako nośnika, które były chemicznie związane z aminofluorkiem.
W 1957 roku Mühlemann, Schmid i König opublikowali wyniki swoich badań in vitro, w których wykazali, że niektóre związki z aminofluorkiem były wyraźnie lepsze od związków z fluorkiem nieorganicznym w zmniejszaniu rozpuszczalności szkliwa.
W tym samym roku Irwin, Leaver i Walsh opublikowali wyniki swoich eksperymentów in vitro, które wykazały, że związki monoaminoalifatyczne chronią szkliwo przed odwapnieniem kwaśnym.
W 1967 roku Muhleman wykazał wyższość fluorku organicznego nad nieorganicznym w zapobieganiu próchnicy zębów. Zaobserwował, że aminofluorek ma wyraźne powinowactwo do szkliwa, zwiększając ilość fluoru w szkliwie, a także działając antyenzymatycznie na aktywność mikrobiologiczną płytki nazębnej . Jego wnioski były następujące:
- Aminofluorki powodują najsilniejsze wzbogacenie szkliwa we fluor, nawet w niskim stężeniu.
- Działanie zapobiegające próchnicy wynika z jednej strony z fluorem, z drugiej z antyenzymatycznego działania frakcji organicznej.
- Również hamując powstawanie płytki nazębnej, dzięki właściwościom tensioaktywnym.
Tak narodziły się aminofluorki w laboratorium GABA SA-BASEL.
Produkty handlowe, które zawierają w swoim składzie aminofluorek lub jego związki z fluorkiem cyny, występują w różnych postaciach: - żeli, - płynów, - środków do czyszczenia zębów, - płukanek do ust.
Struktura
Wyjątkowa pozycja fluorku aminy opiera się na ich specjalnej strukturze molekularnej: jon fluorkowy jest związany z fragmentem aminy organicznego kwasu tłuszczowego. Inaczej jest w przypadku fluorków nieorganicznych, takich jak fluorek sodu i monofluorofosforan sodu.
Fluorki aminowe mają hydrofobowe ugrupowanie cząsteczkowe, niepolarny ogon, ze składnikiem hydrofilowym, polarną główką aminową. Z tego powodu działają jak środki powierzchniowo czynne , zmniejszając napięcie powierzchniowe śliny i tworząc jednorodny film na wszystkich powierzchniach jamy ustnej.
Ze względu na swoją aktywność powierzchniową aminofluorki są szybko rozpraszane w jamie ustnej i zwilżają wszystkie powierzchnie. Natomiast w przypadku fluorków nieorganicznych przeciwjon (np. sodu) nie pełni funkcji transportowej; fluorek rozkłada się statystycznie w jamie ustnej. Aminofluorek pokrywa powierzchnie zębów jednorodną warstwą molekularną. Ten ciągły film zapobiega szybkiemu wypłukiwaniu przez ślinę. Fluorki aminowe są zatem dostępne jako środek aktywny przez dłuższy czas.
Fluorki aminowe mają lekko kwaśne pH . Z tego powodu jony fluoru mogą szybko łączyć się z wapniem w szkliwie zębów, tworząc fluorek wapnia. Działa to jako magazyn fluoru przez dłuższy czas: w warunkach próchnicotwórczych jony fluoru są udostępniane, stymulując remineralizację szkliwa zębów, a tym samym zapobiegając atakom kwasów.