Zartir lao

Piosenka
„Զարթի՛ր, լաօ/լաո”
Język	ormiański
angielski tytuł	Zartir lao
Pisemny	Fahrata
Opublikowany	1890
autor tekstów	Zobacz tekst

„ Zartir lao ” ( ormiański : Զարթի՛ր, լաօ ) to popularna ormiańska rewolucyjna piosenka ludowa . Skomponowany w latach 90. XIX wieku, wychwala wybitnego przywódcę fedai Arabo i jest pobudką do walki z Turkami.

Pochodzenie

Arabo , bohater Zartir lao .

Piosenka została pierwotnie napisana przez Fahrata, ormiańskiego ashugha z Mush . Bohaterem piosenki jest Arabo, słynny fedai , który jest obecnie przedstawiany jako symbol ormiańskiego ruchu wyzwoleńczego . Działał głównie w Mush Plain i Sasun . W 1893 roku, podczas powrotu z Kaukazu, jego grupa została otoczona w wąwozie koło Bułanicha . Wszyscy z jego grupy zginęli, w tym sam Arabo.

Z biegiem czasu zapomniano o jego związku ze śmiercią Arabo. Zostało to prześledzone w ewolucji tytułu piosenki: „Pieśń Arabo” («Արաբոյի երգ»), „Piosenka Brave Arabo” („Քաջ Արաբոյի երգ»), „Pieśń Mshetsiego” („Մշեցու երգ»), „ Zartir lao” («Զարթիր լաօ») itp.

Kompozycja

Piosenka jest stylistycznie podobna do innych tradycyjnych ormiańskich kołysanek, ale ma na celu pobudkę. Matka jest centralną postacią. Opowiada synowi o opłakanym położeniu Ormian i wzywa go do zbrojnej walki z ludobójczymi Turkami. Matka wskazuje Arabo jako przykład dla swojego syna, aby zaciągnął się jako fedai (bojownik ruchu oporu) na rzecz wyzwolenia Armenii. Ton piosenki ujawnia dublet „զարթիր լաօ, մեռնիմ քեզի” („Powstań moje dziecko, błagam cię”; dosłownie Wstań moje dziecko, umrę za ciebie), co jest wezwaniem do walki dla wszystkich Ormian.

Nagrane wersje

Zewnętrzne wideo
na YouTube
na YouTube

• Hovhannes Shahbazyan (2004)
• KOHAR Orkiestra Symfoniczna i Chór (2008) wideo

W kulturze popularnej

• Piosenka pojawiła się w filmie Triangle z 1967 roku , wyreżyserowanym przez Henrika Malyana . Trójkąt to historia, która miała miejsce w Leninakanie podczas II wojny światowej , a „Zartir lao” jest używany jako wezwanie do walki z nazistowskimi Niemcami.
• Podczas ormiańskich protestów antyrządowych w 2013 roku poseł opozycji Zaruhi Postanjyan zaśpiewał piosenkę przed Pałacem Prezydenckim w Erewaniu.

tekst piosenki

Papka

class=notpageimage|

Mush (Moush), obecnie Muş we współczesnej Turcji

Oto najpopularniejsze wersje tekstów piosenek w języku ormiańskim, ich transliteracja i tłumaczenie na język angielski:

ormiański	Transkrypcja łacińska	angielskie tłumaczenie
Խուժան ասկեար զօրք է ժողուեր Եկեր Մշոյ դաշտն է պատեր։ Սուլթան կ՚ուզէ ջնջել մզի. Զարթի՛ր, լաօ, մռնիմ քզի։ Խեղճ մշեցին մեռաւ լալով, Օտար երկիրներ ման գալով Մեռաւ թուրքի պարտ քը տալով. Զարթի՛ր, լաօ, մռնիմ քզի։ Ի՞նչ անիծեմ թուրք ասկեարին, Որ սպաննեց ջոջ Աբոյին։ Մեր յոյս թողեց օրօրոցին. Զարթի՛ր, լաօ, մռնիմ քզի։	Khuzhan askyar zork i zhoghver Yeker msho dashtn i pater. Sultan k'uze jnjel mzi; Zartir, lao, mrnim kzi. Kheghch mshetsin merav lalov, Otar yerkirner man galov Merav turkin harkê talov; Zartir, lao, mrnim kzi. Inch anitsem turk askyarin, Vor êspanets joj Aboyin. Mer huys toghets ororotsin; Zartir, lao, mrnim kzi.	Żołnierze barbarzyńców zostali zebrani i oblegli region Moush. Sułtan chce nas unicestwić; Wstań, moje dziecko, błagam cię. Biedny Moushetsi zmarł w żałobie [po swoich ziemiach], Gdy podróżował przez obce terytoria, zmarł podczas odpłaty Turkom; Wstań, moje dziecko, błagam cię. W jaki sposób przekląć tureckiego żołnierza, który zabił naszego bojownika ruchu oporu Arabo. I zostawiliśmy nasze nadzieje [wolności] następnemu pokoleniu; Wstań, moje dziecko, błagam cię.

Inne warianty

Obecnie istnieje wiele wariantów tej piosenki.

«Քաջ Արաբոյի երգը»

Գրող տանի քուրդ Հասոյին, Սպաներ է ջոջ Ափոյին, մլլաջ մացեր Արաբոյին, Զարթի՛ր լաո, մըռնիմ քըզի:

Չուր ե՞րբ մնամ էլու դռներ,

Էրթամ գտնեմ զիմ խեղճ գառներ,

Ջրեմ զիմ բ սընի ծառներ,

Զարթիր՛ լաո, մըռնիմ քըզի:

Դեն իրիշկե գալող ո՞րն է, Քաջ Արաբո բաղդավորն է, Կարմիր իրցանց զինո ր է, Զարթի՛ր լաո, մըռնիմ քըզի:

սեղճ մշեցին մեռավ լալով,

Հեռու երկրներ ման գալով,

Մեռավ թուրքի պաքի տքեր տալով.

Զարթիր՛ լաո, մըռնիմ քըզի:

wiek ժին խուրբան, Զարթի՛ր լաո, մըռնիմ քըզի:

Սեֆի՛լ, շիվար մացած ձագեր,

Էղած անտեր, բնավեր խ(հ)ավքեր,

Տե՛ր դու փր կե, պահե ճըժեր,

Զարթի՛ր լաո, մըռնիմ քըզի:

«Մշեցու երգը»

Չուր ե՞րբ մնանք զէլու դռներ, Երթամ գտնիմ զիմ խեղճ գառներ, Սուքեմ զի մ պախչայիս ծառներ, Զարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի:

լալով, Օտար երկրներ ման գալով, Մեռավ թուրքի պարտքը տալով, Զարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի:

Գրող տանի քուրդ Հատոյին, Որ չսպաններ ջոջ Ափոյին, Իլաճ մացեր Արաբոի ն, նարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի:

իրիշկե՝ գալող ո՞րն ա, Քաջ Արաբո բաղդավորն ա, Կարմիր իրիցանց զին վորն ա, Զարթի՛ր լաո, մռնիմ քզի:

«Մշեցու մոր օրորոցային երգը»

Խուժան ասկեր զգեզ պաշարե, Մոր ու մանկան ծեռվին կապե, Մըգա գիկա սըրե մըզի, մարթնիր, լաո, մեռնիմ քեզի:

շլի վերունք թվանք, զոռվել,

Հըդ թուրքերուն կուզիմ կռվել,

Սուլթան կ ւզե ջնջը մըզի,

Զարթնիր, լաո, մեռնիմ քըզի:

Ի՞նչ անիծեմ թուրք ըսկարին, Որ ըսպանեց մեծ Ապոյին, Զմըր հուս թողեց վ ըր օրորոցին, Զարթնիր, լաո, մեռնիմ քըզի:

սեղճ մշեցին մեռավ լալով:

Օտար երկրներ ման գալով,

Մեռավ խըլխի պարտք ը տալով,

Զարթնիր, լաո, մեռնիմ քըզի:

Չուր ե՞րբ մնամ էլու դռներ, Էրթամ գըտնիմ զիմ խեղճ գառներ, Զուքիմ զոի մ բախչան ու ծառներ, Զաթնիր, լաո, մեռնիմ քըզի:

«Մշեցու երգը»

Խեղճ մշեցիք մնացին լալով, Երկրե-երկիր ման գալով, Մեռան թուրքին հար կը տալով, Զարթնի՛ր, լաո, մեռնիմ քեզի:

Զարթնի՛ր, զարթնի՛ր, գնա Սասուն, Գնա Սասուն, օգնե հայուն:

Բոբիկ ոտքով չուր Ախթամար, Ելնեմ երթամ հայու համար, Ձեր օգնական սու րբ տիրամայր, Զարթնի՛ր, լաո, մեռնիմ քեզի:

Գրողը տանի քուրդ Հասոյին, Որ սպանել է ջոջ Ափոյին, Էլ ճար չմնաց Արա ոյին, Զարթնի՛ր, լաո, մեռնիմ քեզի,

Զարթնի՛ր, զարթնի՛ր, գնա Սասուն, Գնա Սասուն, օգնե հայուն:

Zobacz też

• Ormiańskie pieśni rewolucyjne

• Ghaziryan, A. (1989). Հայ ժողովրդական ռազմի և զինվորի երգեր] [ Ormiańskie ludowe pieśni wojskowe ] (po ormiańsku). Erywań: Wydawnictwo Ormiańskiej Akademii Nauk SRR. s. 33–34, 146–148.