Kefitzat haderech

, Kefitzat Haderech ( hebrajski : קְפִיצַת הַדֶּרֶךְ <a i=6>, nowoczesny : Qəfiẓat haDéreḫ lub Kfitzat haDérech , tyberyjski : Qəp̄îṣáṯ hadDéreḵ , dosł. „skurcz drogi”) to hebrajski termin używany w źródłach żydowskich, odnoszący się do cudownej podróży między dwoma odległymi miejscami w krótki czas.

Etymologia

We współczesnym języku hebrajskim rdzeń kafatz (קפץ) oznacza skakać, co sugeruje, że podróżnik „skoczył” w odległe miejsce. Jednak w oryginalnym kontekście talmudycznym rdzeń oznacza „zaciskać się” lub „kurczyć się”: to znaczy sama trasa jest skrócona.

W źródłach żydowskich

Tora ma pierwszą wzmiankę o kefitzat haderech podczas historii Eliezera (nieżydowskiego sługi Abrahama) podróżującego do Ur Kasdim w celu znalezienia żony dla Icchaka spośród rodziny Abrahama, gdzie ostatecznie znajduje i wyjeżdża z Ryfką ( Rodzaju , 24:42 ). Kiedy Eliezer rozmawia z Betuelem i Lavanem , ojcem i bratem Rivki, stwierdza: „Przyszedłem dzisiaj do źródła i powiedziałem: Panie, Boże mego pana Abrahama, jeśli rzeczywiście zapewnisz powodzenie misji, którą jestem zajęty”. Raszi stwierdza, że użycie „Przyszedłem dzisiaj ” wskazuje, że „Dzisiaj zacząłem w mojej podróży i dzisiaj dotarłem tutaj. Stąd możemy wnioskować, że ziemia (droga) skurczyła się dla niego (tj. że podróż została skrócona w cudowny sposób)” i używa dosłownego wyrażenia קפיצת הדרך w odniesieniu do tego zjawiska.

Talmud wymienia kilka biblijnych historii , w których, jak twierdzi, wystąpiło kefitzat haderech .

Babiloński Talmud pisze, że astrologowie powiedzieli Sennacherybowi : „Jeśli pójdziesz i podbijesz ich teraz, pokonasz naród żydowski, a jeśli nie, pokonasz naród żydowski. Szedł i przeszedł w ciągu jednego dnia drogą, którą trzeba iść przez dziesięć dni, aby ją przejść”. (Talmud Sanhedryn, 95a)

Talmud jerozolimski opowiada historię rolnika, który w pogoni za uciekającym wołem zdołał w ciągu jednego dnia przemieścić się z Izraela do Babilonii. Sugeruje się, że rolnik przypadkowo podążył za trudnym do znalezienia fizycznym skrótem (rodzaj niemożliwy według współczesnej nauki).

Kiedy krążyły plotki, że Natronai Gaon użył kefitzat haderech do podróży z Babilonii do Francji iz powrotem, Hai Gaon odrzucił tę możliwość i zasugerował zamiast tego, że podszywacz mógł twierdzić, że jest Natronai.

We wczesnych opowieściach o ruchu chasydzkim , cudownym rabinom przypisuje się zdolność docierania do celu z nienaturalną prędkością.

W pracy Agnona

Shmuel Yosef Agnon , izraelski pisarz, laureat literackiej Nagrody Nobla w 1966 roku, włącza to zjawisko do niektórych swoich wątków. W opowiadaniu Agnona, opartym na jednej z wyżej wymienionych chasydzkich baśni, prawy rabin otrzymuje dar kfitzat haderech i używa go do „wskoczenia” do skarbców imperium Habsburgów , zabrania worków pełnych nowo wybitych złotych monet i wskoczyć z powrotem do swojego sztetla , niezauważony przez nikogo. Używa pieniędzy, aby pomóc biednym lub prześladowanym Żydom, a historia sugeruje, że władza zostanie mu odebrana, jeśli weźmie dla siebie choć część złota.

Później, gdy cesarz planuje wydać dekrety krzywdzące Żydów, rabin używa swojej mocy kfitzat haderech , aby wskoczyć do sali audiencyjnej i bić cesarza kijem – będąc widocznym (i namacalnym) dla samego cesarza, ale niewidoczny dla jego doradców i strażników.

W science fiction

Wydma Franka Herberta

powieściopisarza science fiction Franka Herberta dotycząca mesjasza, Kwisatz Haderach , przypomina i jest silnie kojarzona z Kefitzat Haderech, „skokiem naprzód”.

Diuny na hebrajski z 1989 r. Emanuela Lotema używa tych pojęć zamiennie. ^{[ potrzebne źródło ]}

Chociaż wydaje się, że Frank Hebert używa tego terminu, aby odnieść się do mesjańskiej postaci, możliwe jest, że Złota Ścieżka , główny wątek fabularny w późniejszych książkach serii, a także cel Kwitzat Haderach – skierowanie ludzkości na Złotą Ścieżkę, w ten sposób „skrócenie ścieżki”, którą ludzkość musi obrać, aby przetrwać w dłuższej perspektywie - może być powodem, dla którego zdecydował się użyć tego terminu.

Główka szyny Philipa Reeve'a

W swojej trylogii Railhead , autor science-fiction, Philip Reeve , przedstawił galaktyczny międzygwiezdny system kolejowy, K-Bahn, który jest oparty na sieci K-bramek, bram podobnych do portali, wykorzystujących pozawymiarową nie-przestrzeń, aby osiągnąć natychmiastowe przybycie po odjeździe, w ten sposób „skrócenie drogi”. Jak wyjaśniono w samej powieści Railhead , „K” w tej terminologii oznacza „Kefitzat Haderech”, określane jako wyrażenie w „jednym z języków Starej Ziemi”.

Zobacz też

Notatki