Thomas Manning (sinolog)

Thomas Manning, malarstwo, Royal Asiatic Society, Londyn

Thomas Manning (8 listopada 1772 – 1840) jest uważany za pierwszego świeckiego chińskiego naukowca w Europie i był pierwszym Anglikiem, który wkroczył do Lhasy , świętego miasta Tybetu .

Wczesne życie

Pałac Potala, Lhasa ( Athanasius Kircher : China Illustrata, 1667) czy Johann Grueber 1661?

Dalajlama ( Athanasius Kircher : China Illustrata, 1667)

Manning urodził się w Broome w Norfolk . Po ukończeniu szkoły wstąpił do Gonville and Caius College w Cambridge, aby studiować matematykę, gdzie zaprzyjaźnił się z przyszłym pisarzem i eseistą Charlesem Lambem i oczekiwano, że osiągnie poziom Second Wrangler . Jednak jego ekscentryczność i „silna niechęć do przysięgi” sprawiły, że wyjechał przed ukończeniem studiów. Od dawna oddany studiom chińskim, w latach 1800-1803 studiował medycynę i język chiński w Paryżu.

Chiny i Tybet

Po dotarciu do Kantonu (obecnie Guangzhou) na południowym wybrzeżu Chin, Manning zdobył list polecający od Komisji Specjalnej Kompanii Wschodnioindyjskiej (EIC) do ówczesnego gubernatora generalnego Indii Lorda Minto . W liście zwrócono się o udzielenie mu „wszelkiej możliwej pomocy w realizacji jego planów”. W praktyce Manning nie otrzymał oficjalnej pomocy, ale z jednym chińskim służącym udał się przez Bhutan do Tybetu , docierając do Phari na czele doliny Chumbi .    w dniu 21 października 1811 r. . Komisarz rezydent cesarstwa ( amban ) Qing przybył 31 października i obiecał natychmiast napisać do urzędnika Qing w Lhasie z prośbą o zezwolenie Manningowi na kontynuację. Jego umiejętności medyczne były bardzo poszukiwane i doprowadziły do ​​prośby o podróż z ambanem do Gyantse , podróż, która była niewygodna z powodu ekstremalnego zimna i nieprzewidywalnego konia. W Gyantse kontynuował praktykę lekarską, czekając na paszport niezbędny do podróży do Lhasy. Zostało to należycie przyznane i 17    W grudniu 1811 roku miał audiencję u IX Dalajlamy , Lungtoka Gyatso, w Pałacu Potala . Ponieważ Dalajlama miał zaledwie siedem lat, wywiad był krótki i składał się tylko z kilku uwag skierowanych do Manninga, przetłumaczonych najpierw z tybetańskiego na chiński, a następnie na łacinę, którymi Manning rozmawiał ze swoim chińskim sługą. Manning pozostał w Lhasie przez kilka miesięcy, podczas których odbył jeszcze kilka audiencji u Dalajlamy. Nadeszły rozkazy z sądu Qing w Pekinie, aby wrócił drogą, którą przyszedł, i opuścił Lhasę 19 kwietnia, zanim przybył do Koch Bihar 10   Czerwiec 1812. Manning był nie tylko pierwszym Anglikiem, który odwiedził Lhasę, ale także pierwszym, który uzyskał wywiady z Dalajlamą. Następnie doszedł do wniosku, że Tybetańczycy żywią silną niechęć do Chińczyków i „postrzegaliby obalenie chińskich wpływów w Tybecie bez wielu uczuć żalu, zwłaszcza gdyby władcy pod nowym wpływem traktowali Wielkiego Lamę z szacunkiem”.

W 1817 roku, jako członek brytyjskiej delegacji Lorda Amhersta , Manning po raz pierwszy dotarł do Chin. Ale delegacja nie została przyjęta przez cesarza Jiaqing w Chinach Qing i kilka dni później została zmuszona do opuszczenia Pekinu. Wracając do Anglii, spotkał Napoleona na wyspie Świętej Heleny , gdzie cesarz spędził ostatnie sześć lat swojego życia pod brytyjskim nadzorem. Manning zmarł w 1840 roku w swoim domu niedaleko Dartford (Anglia).

dzieło Manninga

Manning nigdy nie opublikował niczego na temat swojej podróży, a jej przebieg był znany niewielu, dopóki jego relacja nie została wydrukowana dzięki gorliwości Sir Clementsa Markhama , sekretarza Królewskiego Towarzystwa Geograficznego , w 1876 roku.

W swoim dzienniku opisał swoje spotkanie z 7-letnim IX Dalajlamą: „ta miła i fascynująca postać całkowicie przykuła moją uwagę, a rozmowa z tym dobrze wykształconym małym księciem była przyjemnością”. Opisał także okupację Tybetu przez Chińczyków: „Uderzyło mnie, że wszystko było idealnie chińskie”. Jeśli Manning był pod wrażeniem pałacu Potala, jego podziw na tym się zatrzymał. „Jeżeli pałac przerósł moje oczekiwania – pisał – to miasto jak najbardziej im nie dorównywało. Nie ma w nim nic uderzającego, nic przyjemnego. Domy są brudne i brudne. Aleje pełne psów, niektóre warczą i gryzą kawałki skóry, które leżą w obfitości i wydzielają zapach kostnicy, inne kuleją i wyglądają na sine, inne wrzodziejące, inne zagłodzone i umierające, dziobane przez kruki, niektóre martwe i żerowane. wszystko wydaje się podłe i ponure i podnieca ideę czegoś nierealnego”.

Manning był „przyjacielem M.” Charlesa Lamba , od którego „Elia” twierdzi, że otrzymał to tłumaczenie chińskiego rękopisu. który dostarczył rozprawę o pieczonej świni . Wiele listów od Manninga do Charlesa Lamba przetrwało i jest zawartych w książce pod redakcją GA Andersona, opublikowanej przez Harper & Brother, Nowy Jork, 1926.

Bibliografia

•   Markham, Klemens (1876). Narracje o misji George'a Bogle'a w Tybecie i o podróży Thomasa Manninga do Lhasy . Londyn: Trübner & Co., Ludgate Hill. ISBN 9780524102213 .
• Młody mąż, Franciszek (1910). Indie i Tybet: historia stosunków, jakie istniały między dwoma krajami od czasów Warrena Hastingsa do 1910 roku; ze szczególnym uwzględnieniem misji do Lhasy z 1904 roku . Londyn: John Murray.

Dalsza lektura

• Markham, Clements R., Narratives of the Mission of Georges Bogle to Tibet and of the Journey of Thomas Manning to Lhasa , New Delhi: Cosmo Publications, 1910 [1876] (Indian Historical Researches, 42).
• Weech, Edward, „Chińskie sny w romantycznej Anglii: życie i czasy Thomasa Manninga”, Manchester: Manchester University Press, 2022.

Linki zewnętrzne

• Archiwum Thomasa Manninga
• Ergriffen vom Dalajlama (artykuł w niemieckiej gazecie o podróży Thomasa Manninga do Lhasy)
• „Materiały archiwalne dotyczące Thomasa Manninga” . Archiwa Narodowe Wielkiej Brytanii .