Gerarda Moussaya

Gérard Moussay (ur. 16 sierpnia 1932 r. w Brecé ( Mayenne - zm. 1 lutego 2012 r. w Paryżu) był francuskim misjonarzem katolickim , specjalistą od języków cam i minangkabau.

Biografia

1954–1975

Pochodził z rodziny rolniczej, był najstarszym z czworga dzieci. Studiował w Petit i Grand Séminaries w Laval , zanim 20 września 1954 r. wstąpił do Missions Etrangères de Paris. Święcenia kapłańskie przyjął 29 czerwca 1957 r. w Laval, wkrótce po tym, jak został wysłany do Wietnamu na swoją pierwszą misję w Nha Trang . Studiował wietnamski w Banam (około 60 km na południowy wschód od Phnom Penh , stolicy Kambodży ). W 1954 roku, kiedy Wietnam został podzielony na północną i południową część 17 równoleżnika, kilkaset tysięcy uchodźców z północy (głównie pobożnych katolików) zostało osiedlonych przez małe grupy w różnych południowych prowincjach, zwłaszcza tam, gdzie pole nie było jeszcze eksploatowane, ponieważ większość z nich pochodziło ze wsi na północy. Tak więc w latach 1958-1968 Gérard Moussay był odpowiedzialny za tych katolików w dwóch prowincjach Ninh Thuân i Binh Tuy . W szczególności założył dwie parafie Hiêp Nghia i Hiêp An.

język wietnamski

Bliski swoim parafianom i biegły językowo, mówił nienagannie po wietnamsku. Nierzadko słyszano od niego popularne wyrażenie „ông Ke” (M. Ke, wyimaginowany okropny człowiek, który zabiera dzieci, które nie zachowują się normalnie, więc kiedy płaczą lub nie chcą spać, ich matka przypomina im o M. Ke) lub przysłowie jako „an trai nho ke trông cây” (dosłownie: zjedzenie owocu, aby pamiętać, kto zasadził drzewo).

Język kamery

W 1968 osiedlił się w Phan Rang (prowincja Ninh Thuân) wśród ludu Cam ( Chams ). Na początku lat siedemdziesiątych było ich około 40 000, w tym mieszkańcy Cam w sąsiedztwie (Phan Ri). Założył Centrum Kultury Cam, aby studiować język Cam i stworzyć zespół badaczy we współpracy z dawnymi uczonymi Cam. Zbierali starożytne teksty, tłumaczyli je i publikowali. Słownik cam-wietnamsko-francuski został wydany w 1971 roku. Dwie trzecie tej populacji „wyznaje religię, która w przeszłości była bez wątpienia braminizmem, ale teraz jest tylko odległą pamiątką po religii pochodzącej z Indii”. Ostatnią trzecią grupę stanowią tak zwani Bani, potomkowie rodzin Camów, które od XIV lub XV wieku wybrały islam. Te dwie społeczności mają swoje wioski, swoich duchownych, swoje własne obrządki. Nie biorą ślubu między nimi, ale utrzymują swój związek (ten sam kalendarz Cam i niektóre oficjalne okazje). Niewielka część tej grupy etnicznej osiedla się w południowo-zachodnim Wietnamie niedaleko granicy z Kambodżą. W kraju tym jednak żyła większość Camów. Na to właśnie zwrócił uwagę Gérard Moussay, kiedy przybył do Phan Rang.

1976–1993

język minangkabau

W lipcu 1976 roku Gérard Moussay przeniósł się do diecezji Padang na zachodnim wybrzeżu Sumatry w Indonezji . Przed wyjazdem z Paryża odbył intensywny kurs języka indonezyjskiego zorganizowany w centrali Missions Etrangeres de Paris. Następnie został poinstruowany w języku Minangkabau . Bliski związek między tymi językami a językami Camów ułatwił mu zadanie. Od sierpnia 1978 do maja 1979 odbył w Rzymie kurs arabskiego i islamologii. Poświęcając się obowiązkowi asystenta-kapłana (1978-1981), następnie kapłana (1981-1993) w Bukittinggi , w międzyczasie opracował gramatykę języka Minangkabau, z którego miał doktorat w Szkole Zaawansowanych Studiów Nauk Społecznych (Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales (EHESS)) w 1982 r. Aby przygotować słownik minangkabau-indonezyjski-francuski, Gérard Moussay i jego współpracownicy z Minang przeanalizowali w sposób systematyczny wszystkie gazety i czasopisma, które ukazały się w latach 1965-1990. W trakcie tej pracy chciał wprowadzić „język Minangkabau, jakim mówi się i pisze dzisiaj”. Co więcej, za pomocą odnośników można znaleźć całą literaturę przysłów, zdań, popularnych opowieści…. Słownik ten ukaże się dopiero w 1995 roku w Paryżu.

1993–2012

Na początku 1993 r. Gérard Moussay został wyznaczony do prowadzenia Archiwum Misji Etrangères de Paris, którym kierował aż do swojej śmierci na początku 2012 r. W ciągu tych lat, z pomocą kilku asystentów, sporządził inwentaryzację licznych dokumentów, takich jak słowniki, książki podróżnicze, korespondencja między misjonarzami… przez kontynenty i wieki. Przekształcił organizację wewnętrzną z myślą o przyjmowaniu badaczy i studentów, oddając do ich dyspozycji, wraz z własnym doświadczeniem, dokumentalne skarby sprzed wielu stuleci. Pod jego kierunkiem wydano wiele książek (katalogi następców członków Mission Etrangères, ich bibliografie...). Brał czynny udział w wystawie z okazji 350-lecia założenia Missions Etrangères w 2008 roku.

Bibliografia

  • 1971 - Coup d'oeil sur les Cam d'aujourd'hui (spojrzenie na dzisiejszych ludzi Cam). Byk. soc. Etiudy Indoch. , 46, 361-374, 1 mapa, 2 pl.. Sajgon.
  • 1971 i in. - Dictionnaire cam-vietnamien-français, 498 s. Index français-cam & index vietnamien-français, 94 s. Index français-cam et index des noms scientifiques (francuski indeks Cam i indeks nazw naukowych). Cam Cultural Center (Trung tâm Van hoa Chàm). Phan Rang (Wietnam).
  • 197? - Rôh twah "Suu tâm" (Badania nad Rôh twah). Zmienna Périodicité (zmienna częstotliwość). 1: Vê ngôn ngu Chàm (O języku Cam), 28 s. . 2: Ariya um-murup, dalikal ja bilot, 51 s. . Trung -tâm Van-hoa Chàm (Cam Cultural Centre). Phan Rang (Wietnam).
  • 1974 i in. - Khao luc nguyên cao chàm = Archives des manuscrits cam, en langue cam (Archiwum rękopisów Cam, w języku Cam). Tom. 1: Akayet Dewa Mano = Geste de Dewa Mano i 3 contes (Akcja Dewa Mano i 3 opowiadania), 95 str. Cz. 2: Rites d'exorcismes, interprétation des songes, rites de purification (Rytuały egzorcyzmów, interpretacja snów, obrzędy oczyszczenia), s. 133. Trung-tâm Van-hoa Chàm (Cam Cultural Centre). Phan Rang (Wietnam).
  • 1974 - Van minh sac tôc Chàm (Cywilizacja mniejszości Cam). W języku wietnamskim, 26 p.. Viên Dai Hoc Da Lat (University of Da Lat), Da Lat.
  • 1974 - Pram Dit Pram Lak: la geste de Rama dans la littérature cam (Pram Dit Pram Lak: akcja Ramy w literaturze Cam. Actes du 29è Congrès International des Orientalistes, Asie du sud-est continental (Proceedings of 29th International Conference of the Orientalists, Continental Southeast Asia), tom 2, 131-135. Paryż.
  • 1975 - Akayet Dewa Mano (przetłumaczony z języka Cam i opatrzony adnotacjami G. Moussay). Ecole Pratique des Hautes Etudes (EPHE), 4. sekcja, 411 s.. Paryż.
  • 1977, G. Jacques, PB Laffont, G. Moussay i in. - Essai de translittération raisonnée du cam (Esej o uzasadnionej transliteracji języka Cam). Byk. Ekole ks. Ekstremalny Orient , 64, 243-255. Paryż.
  • 1981 - Pram Dit Pram Lak: cerita Rama dalam Sastra Cam = Geste de Rama dans la littérature cam (Akcja Ramy w literaturze Cam). Kerajaan Campa/penyusun , Ecole Française d'Extrême-Orient, 187-194, język indonezyjski. Djakarta.
  • 1981 – La langue minangkabau (język Minangkabau). Cahier d'Archipel, 14, 339 str., 4 kart. Archipel Stowarzyszenia. Paryż.
  • 1986 - La langue minangkabau (język Minangkabau). Cahier d’Archipel 14, 313-331. Paryż.
  • 1986 - Indonésie: le pays Minangkabau (Sumatra) (Indonezja: kraj Minangkabau (Sumatra)). Echo misjonarzy , 203, 49-55. Paryż.
  • 1986 - Une grande figure de l'Islam indonésien: Buya HAMKA (Wielki portret indonezyjskiego islamu). Archipel , 32, 87-112. Paryż.
  • 1988 - Pram Dit Pram Lak: cerita Rama dalam Sastra Cam = Geste de Rama dans la littérature cam (Akcja Rama w literaturze Cam). Sejarah i Kebudayaan Campa. Kementerian Kebudayaan dan Pelancongan , 299-307, w języku malajskim. Ecole Française d'Extrême-Orient. Kuala Lumpur (Malezja).
  • 1989, Moussay Gérard i Po Darma - Akayet Dewa Mano: wersja Cam z Hikayat Dewa Mandu Melayu = wersja cam de l'Hikayat Dewa Mandu malais (wersja Cam malajskiego Hikayat Dewa Mandu). Kementerian Kebudayaan dan Pelancongan & Ecole ks. Ekstremalny Orient . Tekst w języku Cam i francuskim. Kuala Lumpur.
  • 1989 - Les Affixes en minangkabau (Afiksy w języku Minangkabau). Conférence Internationale sur la Langue Malaise (Międzynarodowa konferencja na temat języka malajskiego), Université Malaya, 21-23 août. Kuala Lumpur (Malezja).
  • 1990 – L'Eglise en Indonésie (Kościół w Indonezji). Eglise d'Asie , 7, 1-16. Paryż.
  • 1990 - Akayet Inra Patra: wersja cam de l'Hikayat malais Indraputera (Akayet Inra Patra: wersja cam malajskiego Hikayat Indraputera. W Le Monde indochinois et la péninsule malaise , 101-114. Paryż.
  • 1991 – Um Mrup dans la littérature cam (Um Mrup w literaturze Cam). W Le Campa et le Monde malais . Centre d'Histoire et Civilization de la Péninsule indochinoise (ACHCPI) (Centrum Historii i Cywilizacji Półwyspu Indochińskiego), 95-107. Paryż.
  • 1993 - La Région hindoue à Bali (Obszar hinduski na Bali). W Dictionnaire des Religions , 178-179. Paryż.
  • 1993 - L'Islam en Indonésie (Islam w Indonezji). W Dictionnaire des Religions , 953-957. Paryż.
  • 1993 – La Religion de Java (Region Jawa). W Dictionnaire des Religions , 1011-1014. Paryż.
  • 1994 - kamera Epopees (Cam Epics). W La littérature de la voix , INALCO: Centre de Recherche sur l'Oralité, 53-67. Paryż.
  • 1995 – Dictionnaire Minangkabau-Indonésien-Français, 2 tomy, 1328 s. Cahier d'Archipel 27. L'Harmattan. Paryż.
  • 1995 - La geste de Um Mrup: Campa (traduit par G. Moussay) (Action of Um Mrup: Champa (przekład G. Moussay). In Notes sur la culture et la religii en Péninsule indochinoise: en hommage à Pierre-Bernard Lafont , 189-198.Paryż.
  •   1997, Moussay G. i in. - Missions étrangères et langues orientales_ Contribution de la Société des Missions étrangères à la connaissance de 60 langues d'Asie_ Bibliographie de 1680 jusqu'à 1996 (Misje zagraniczne i języki orientalne_Wkład Towarzystwa Misji Zagranicznych w znajomość 60 języków w Azji_Bibliografia od 1680 do 1996), 210 s. Missions étrangères de Paris, ISBN 2-7384-5053-9 . Paryż.
  • 1997, Po Darma, G. Moussay i Abdul Karim – Akayet Inra Patra (Hikayat Inra Patra) = Epopée Inra Patra (epos o Inra Patra). Kementarian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan Malaysia & Ecole Française d'Extrême-Orient, 187 str. Tekst w języku malajskim i francuskim. Kuala Lumpur.
  • 1998, Po Darma, G. Moussay i Abdul Karim - Akayet Dowa Mano (Hikayat Dowa Mano) = Epopée Dowa Mano (Epos o Dowa Mano). Kementarian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan Malaysia et Ecole Française d'Extrême-Orient, 215 str. Tekst w języku malajskim i francuskim. Kuala Lumpur.
  • 1998 – Tata Bahasa Minangkabau (Gramatyka Minangkabau). 372 s. Penerjemah Rahayu S. Hidayat. Djakarta.
  • 1999 - Tissages cam (tkania Cam). W Przez wątek czasu: tekstylia z Azji Południowo-Wschodniej: Sympozjum Fundacji Jamesa HWThompsona / pod redakcją Jane Puranananda , 18 s. Bangkok.
  • 2000, Po Darma, G. Moussay i Abdul Karim - Nai mai mang Makah: Tuan Puteri dari Kelantan = La princesse qui venait du Kelantan (Księżniczka, która przybyła z Kelantan). Kementarian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan Malaysia & Ecole Française d'Extrême-Orient, 162 str. Tekst w języku malajskim i francuskim. Kuala Lumpur.
  • 2000, Moussay G. i Duong Tan Thi – Peribahasa Cam = Dictons et przysłowia cam (Maksymy i przysłowia Cam). Kementarian Kebudayaan, Kesenian dan Pelancongan Malaysia & Ecole Française d'Extrême-Orient, 174 str. Texte en malais et en français. Kuala Lumpur (Malezja).
  •     2004, Moussay G. and Appavou Brigitte – Répertoire des membres de la Société des Missions Etrangères 1659-2004 (Katalog współczłonków Towarzystwa Misji Zagranicznych 1659-2004), 603 s. Archives des Missions Etrangères ( ISBN 2-914402- 40-6 ) i Les Indes Savantes ( ISBN 2-84654-072-1 ). Paryż.
  •   2006 - Grammaire de la langue cam, przedmowa de Pierre-Bernard Lafont (Grammar of Cam, przedmowa Pierre-Bernarda Lafonta), 285 s. Missions Etrangères de Paris et Les Indes Savantes ( ISBN 2-84654-138-8 ) . Paryż.
  • 2008, Launay M. i Moussay G. - Les Missions Etrangères: trois siècles et demi d'histoire et d'aventure en Asie (Misje zagraniczne: trzy i pół wieku historii i przygody w Azji). Librairie Académique Perrin. Paryż.
  •   2008, Moussay G. i in. - Bibliographie des Missions Etrangères-Civilisations, Religions et Langues de l'Asie (Bibliografia zagranicznych misji-cywilizacji, religii i języków Azji), 607 s.. Missions Etrangères de Paris et Les Indes Savantes ( ISBN 978-2-84654- 179-4 ). Paryż.
  •   2009, Moussay G. i in. – Misje Etrangères w Azji i na Oceanie Indyjskim, s. 205, duży format. Misje Etrangères de Paris et Les Indes Savantes ( ISBN 978-2-84654-212-8 ). Paryż.

Linki zewnętrzne