Tłumaczenie głosowe

Tłumaczenie lektorskie to technika tłumaczenia audiowizualnego , w której, w przeciwieństwie do dubbingu , głosy aktorów są nagrywane na oryginalnej ścieżce dźwiękowej, którą można usłyszeć w tle.

Ta metoda tłumaczenia jest najczęściej stosowana w filmach dokumentalnych i reportażach do tłumaczenia słów obcojęzycznych rozmówców w krajach, w których napisy nie są normą.

Kino

Typowe tłumaczenie lektorskie jest zwykle wykonywane przez jednego lektora lub lektora . Toczy się w wolnym tempie, dlatego jest skrócony, ale w pełni zrozumiały, ^{[ potrzebne źródło ]} zwykle poprzedza oryginalny dialog o kilka sekund. W ten sposób do pewnego stopnia można usłyszeć oryginalny dźwięk, co pozwala widzowi uchwycić głosy aktorów. Każdy tekst pojawiający się na ekranie jest też zazwyczaj odczytywany przez tłumacza, choć w czasach bliższych ^{[ kiedy? ]} , czasami jest noszony z napisami zakrywającymi dowolny tekst na ekranie. ^{[ potrzebne źródło ]}

Dmitriy Puchkov bardzo otwarcie wypowiadał się na temat tłumaczenia symultanicznego, stwierdzając, że należy z niego zrezygnować na rzecz bardziej precyzyjnego tłumaczenia, starając się dokładnie zbadać i znaleźć rosyjskie odpowiedniki w przypadku luk leksykalnych, i prowadzi liczne listy gaf popełnianych przez tłumaczy, w tym bardzo doświadczeni, tacy jak Michałow. Jednak inni komentowali, że kreatywność dobrych tłumaczy może sprawić, że film będzie przyjemniejszy, choć odbiega od pierwotnych intencji filmowca.

W Rosji

Nazywany tłumaczeniem Gawriłowa ( rosyjski : перевод Гаврилова perevod Gavrilova [pʲɪrʲɪˈvod ɡɐˈvrʲiləvə] ) lub tłumaczeniem jednogłosowym ( rosyjski : одноголосый перевод ), technika ta bierze swoją nazwę od Andrieja Gawriłowa , jednego najwybitniejszych artystów w regionie. Termin ten jest używany w odniesieniu do dubów jednogłosowych w ogóle, ale niekoniecznie tylko tych wykonywanych przez samego Gawriłowa. Taki dubbing był wszechobecny w krajach rosyjskojęzycznych w filmach wyświetlanych w telewizji kablowej i sprzedawane na wideo , zwłaszcza nielegalne kopie , a czasami są dołączane jako dodatkowe ścieżki dźwiękowe na płytach DVD sprzedawanych w regionie, wraz z dubbingiem wykonywanym przez wielu aktorów .

We wczesnych latach ery Breżniewa , kiedy dostępność filmów zagranicznych była poważnie ograniczona, Państwowy Komitet Kinematografii ZSRR w Goskino organizował pokazy wielu zachodnich filmów za zamkniętymi drzwiami, otwarte głównie dla pracowników przemysłu filmowego , polityków i innych członkowie elity . Te seanse były tłumaczone symultanicznie przez tłumaczy specjalizujących się w filmach, w których wymagane było skuteczne przekazanie humoru, idiomów i innych subtelności mowy. Niektórzy z najbardziej płodnych „tłumaczy Gawriłowa” zaczynali swoją karierę na takich pokazach, w tym sam Andriej Gawriłow, a także Aleksiej Michajow i Leonid Wołodarskij . Z ich usług korzystano także na festiwalach filmowych , gdzie zachodnie filmy były dostępne dla szerszej publiczności, a tłumaczom pozwalało to na zdobycie dalszego uznania.

Wraz z wprowadzeniem magnetowidów w latach 70. i późniejszym boomem nielegalnej sprzedaży nielicencjonowanych kaset wideo, które były jedynym sposobem oglądania zachodnich filmów dostępnych dla ogółu społeczeństwa, ci sami tłumacze zaczęli użyczać swoich głosów na tych taśmach. Wiele z ich głosów miało wyraźną nosową , najbardziej wyraźną w Wołodarskim, co doprowadziło do powstania miejskiej legendy , że tłumacze nosili klips na nos aby władze nie mogły ich zidentyfikować po głosie i aresztować. Wywiady z wieloma tłumaczami ujawniły, że to nieprawda, a władze na ogół przymykały na nich oko, skupiając się zamiast tego na dystrybutorach taśm. Wynikało to również z braku konkretnego prawa zabraniającego pracy tych tłumaczy, a ścigać ich można było jedynie z powodu stosunkowo drobnego przestępstwa nielegalnej pracy .

Trzech wspomnianych tłumaczy, Gawriłow, Michalew i Wołodarski, było czołowymi nazwiskami w dubbingu filmowym ostatnich dziesięcioleci XX wieku, a dubbingi wykonane przez każdego z nich liczone były w tysiącach. Wiele z tych dubów powstało z wykorzystaniem tłumaczenia symultanicznego, ze względu na ograniczenia czasowe spowodowane konkurencją między dystrybutorami o to, kto jako pierwszy wypuści nową produkcję, a także samą liczbę nowych filmów. W miarę możliwości tłumacze woleli jednak najpierw obejrzeć filmy kilka razy, robiąc notatki z trudniejszych fragmentów dialogów, a dopiero potem nagrywać dubbing, co również pozwalało im odmówić dubbingowania filmów, które im się nie podobały. Podczas gdy każdy z tłumaczy dubbingował szeroką gamę filmów, a wiele filmów jest dostępnych w wielu wersjach wykonanych przez różnych tłumaczy, wielkie nazwiska zwykle miały specyficzne gatunków filmowych , w których byli znani jako wybitni. Na przykład Gawriłowa zwykle można było usłyszeć w filmach akcji , takich jak Pamięć absolutna i Szklana pułapka ; Michałow specjalizował się w komediach i dramatach , zwłaszcza w Tramwaju zwanym pożądaniem i Milczeniu owiec ; podczas gdy Volodarskiy, który najczęściej kojarzy się nie z konkretnym gatunkiem, ale z nosową intonacją jego głosu, najlepiej zapamiętany jest z dubbingu Gwiezdnych wojen . Nie jest jasne, dlaczego termin „tłumaczenie Gawriłowa” zaczął nosić imię Gawriłowa, mimo że Michalew był najbardziej znanym tłumaczem, chociaż najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem może być popularność filmów dubbingowanych przez Gawriłowa. Inne znane nazwiska tego okresu to Wasilij Gorczakow, Michaił Iwanow, Grigorij Libergal i Jurij Żywow.

Po pierestrojce i upadku Związku Radzieckiego, kiedy zniesiono ograniczenia dotyczące zachodnich filmów, kina , państwowe kanały telewizyjne i ostatecznie wydania DVD wykorzystywały głównie wielogłosowe dubbingi wykonywane przez profesjonalnych aktorów. Jednak telewizja kablowa i dobrze prosperujący przemysł nieautoryzowanych nagrań wideo nadal napędzały popyt na tłumaczenia Gawriłowa. Okres ten oznaczał znaczny spadek jakości takich dubbingów, ponieważ ostra konkurencja między licznymi grupami naruszającymi przepisy i brak dostępnych funduszy zaowocowały wydaniami z nieprofesjonalnym dubbingiem własnym. Sytuację dodatkowo pogorszyła śmierć Michalewa w 1994 roku i mniej nagrań wyprodukowanych przez wielu innych utalentowanych weteranów branży, którzy podążali alternatywnymi ścieżkami kariery. Ich miejsce zajęło wielu uznanych nowicjuszy, m.in. Aleksiej Miedwiediew, Petr Glants, Piotr Karcew, Paweł Sanajew, Siergiej Dmitrij „Goblin” Puczkow . Ten ostatni znany jest z bezpośredniego tłumaczenia wulgaryzmów , a także alternatywnych „zabawnych tłumaczeń” hollywoodzkich hitów , takich jak Gwiezdne wojny: Burza w szkle po Gwiezdnych wojnach: część I – Mroczne widmo .

duże kontrowersje budziło używanie rosyjskiej maty (wulgaryzmów) w dubbingach. Podczas gdy wiele nielicencjonowanych nagrań nie stroni od dosłownego tłumaczenia przekleństw, Gavrilov, Mikhalev i Volodarskiy wszyscy stwierdzili, że uważają, że rosyjska mata jest bardziej naładowana emocjonalnie i mniej publicznie akceptowana niż angielskie przekleństwa, i użyliby jej w swoich dubbingach tylko wtedy, gdy czuł, że było to absolutnie kluczowe dla fabuły filmu.

W Polsce

Tłumaczenie lektora to tradycyjna metoda tłumaczenia w polskiej telewizji i na płytach DVD (które w większości przypadków zawierają oryginalną ścieżkę dźwiękową), z wyjątkiem materiałów dla dzieci, zwłaszcza animacji, które często są w całości dubbingowane. Słowo lektor („czytelnik”) jest używane w odniesieniu do tłumaczenia.

Voice-over jest preferowaną formą dubbingu wśród polskich nadawców, ponieważ jest bardzo tani w produkcji, a ze względu na szerokie zastosowanie wydaje się być powszechnie akceptowany przez większość odbiorców. ^{[ potrzebne źródło ]} TVP próbowała wprowadzić wersje z napisami The Suite Life of Zack & Cody oraz Radio Free Roscoe , które z powodu niskich oglądalności zostały później zastąpione ich dotychczasowymi, w pełni dubbingowanymi wersjami. Od tego czasu, poza pewnymi szczególnymi przypadkami, tylko niektóre anime były emitowane tylko z napisami, jako najbardziej akceptowalna forma wśród otaku . ^{[ potrzebne źródło ]}

Najwybitniejsi czytelnicy to Stanisław Olejniczak, Janusz Szydłowski, Piotr Borowiec i Maciej Gudowski. Godnym uwagi był także zmarły w 2021 roku Tomasz Knapik .

W Bułgarii

Tłumaczenie lektora jest również powszechne, ale każdy film (lub odcinek) jest zwykle wyrażany przez profesjonalnych aktorów. Artyści głosowi starają się dopasować oryginalny głos i zachować intonację. Głównym powodem stosowania tego rodzaju tłumaczenia jest to, że w przeciwieństwie do zsynchronizowanego tłumaczenia głosowego, jego wykonanie zajmuje stosunkowo krótki czas, ponieważ nie ma potrzeby synchronizowania głosów z ruchami ust postaci, co jest kompensowane przez wyciszony oryginalny dźwięk . Kiedy nie ma mowy w filmie przez jakiś czas pojawia się oryginalny dźwięk. W późniejszych latach, ponieważ coraz więcej filmów jest dystrybuowanych z oddzielnymi ścieżkami z pełnym miksem i muzyką + efektami, niektóre tłumaczenia lektorskie w Bułgarii zostały wyprodukowane tylko przy ściszeniu ścieżki głosowej, w ten sposób nie wpływając na inne dźwięki. Jeden aktor zawsze czyta nazwiska ekipy tłumaczeniowej nad napisami końcowymi serialu (z wyjątkiem sytuacji, gdy są dialogi nad napisami końcowymi).

Pod koniec lat 80., gdy w Bułgarii zaczęły się rozpowszechniać magnetowidy , powszechne było wyświetlanie anglojęzycznego filmu w języku niemieckim z lektorem jednej osoby (zwykle mężczyzny). ^{[ potrzebne źródło ]} Filmy te były najczęściej kręcone w kinie z ręczną kamerą lub niskiej jakości kopiami przedpremierowych wydań (podobnie jak bootlegowe wydania Region 5 ). W połowie lat 90. lektor stał się bardziej profesjonalny, wykorzystując żeńską aktorkę głosową do odpowiednich ról, a aktorzy próbowali dopasować intonację oryginalnych postaci.