Michaela Gottlieba Bircknera

Michaela Gottlieba Bircknera

Michael Gottlieb Birckner (21 sierpnia 1756 - 1 grudnia 1798) był duńskim księdzem i filozofem.

Birckner szczególnie zgłębiał temat wolności słowa . Amerykański historyk H. Arnold Barton scharakteryzował Bircknera wraz z Nielsem Ditlevem Riegelsem jako „jednego z najbardziej oryginalnych myślicieli” radykalnej grupy autorów w Danii w tym okresie. Duński prawnik Peter Germer w swojej książce The Nature of Freedom of Speech ( Ytringsfrihedens Væsen , 1973) pokazuje, że idee Bircknera były podobne do idei, które szkocko-amerykański filozof Alexander Meiklejohn zaproponował w swoim Wolność słowa i jej związek z samorządem (1948).

Biografia

Michael Gottlieb Birckner urodził się w Kopenhadze . W wieku trzech lat stracił matkę Annę Marie (z domu Wiborg), a pół roku później zmarł jego ojciec, murarz Johan Michael Birckner. Miejski grabarz przyjął sierotę iw odpowiednim czasie Birckner ukończył łacińską szkołę miejską w 1772 roku. Stopień teologiczny uzyskał w 1784 roku. Spędził też czas na uniwersytecie, studiując filozofię i filologię , a szczególnie celował w nowożytnych języków, mówił po niemiecku jak tubylec i pisał wiersze po angielsku . Chciał zostać księdzem, ale nie lubił salonów bogatych i potężnych, więc powołanie otrzymał dopiero w 1790 r. Stanowisko to było niemieckim ministrem na odizolowanej wyspie Föhr, która była częścią królestwa Danii - Norwegia w tym czasie.

, stał się propagatorem popularnej w Danii filozofii Immanuela Kanta . Ale był też pod wpływem radykalnego francuskiego racjonalizmu antyklerykalnego . W wpływowym duńskim czasopiśmie Minerva opublikował artykuł zatytułowany Odpowiedź na pytanie: Czy szlachta powinna zostać zniesiona? (lipiec 1790). Na tytułowe pytanie odpowiedział twierdząco, pod warunkiem, że przywileje szlacheckie są niesprawiedliwością i że mieszczanin może stać się „tym, czym obecnie jest tylko szlachta, bez niepokojenia całego społeczeństwa”. Artykuł został wkrótce przetłumaczony na język niemiecki, a recenzent Göttingische gelärdes Anzeigen (1792, s. 1899) wysoko go ocenił.

Zatrzymaj się w Föhr

Pobyt Bircknerów w Föhr nie okazał się tak opuszczony, jak obawiali się on i jego przyjaciele. Czas spędzał na studiach, wizytach towarzyskich i dążeniu do „ukształtowania młodego człowieka na produktywnego obywatela”. Mieszkańców wyspy cieszyły jego „filozoficzne” kazania, które wygłaszał co trzecią niedzielę. Wyraził żal, że nie jest w zasięgu literackich środków stolicy, ale zamiast tego nauczył się spędzać czas na myśleniu. Stało się jego zwyczajem, aby najpierw przemyśleć temat w swoim umyśle, zanim przeczytał, co napisali o nim inni. Szczególnie zajmował się problematyką wolności prasy wynikały z niedawnego przekonania satyrycznego poety Petera Andreasa Heiberga w duńskiej debacie. W samotności wyraził swoje przemyślenia na ten temat na piśmie, a pierwszy z jego wielu traktatów na ten temat został opublikowany w Minerwie w marcu 1791 roku.

Kapelan

W następnym roku był zaskoczony, gdy dowiedział się, że jego przyjaciele złożyli petycję w jego imieniu o posługę duszpasterską w Korsør . Na początku nie był zadowolony z przeprowadzki do małego prowincjonalnego miasteczka w Zelandii , ponieważ musiał głosić dwa razy w każdą niedzielę zamiast raz w trzecią niedzielę. Ale po przeprowadzce jego nastroje stopniowo się zmieniały. Regularnie był obecny przy stole obiadowym wikariusza Frederika Pluma, późniejszego biskupa Fionii , a Birckner znalazł towarzystwo, z którym mógł dzielić swoje duchowe i filozoficzne uczucia. To właśnie w Plums poznał Henriette Christine Hornemann, córkę pastora Jacoba Hornemanna, siostrę filozofa Christiana Hornemanna, iw 1795 roku poślubił tę utalentowaną młodą kobietę.

Podróż na nowe stanowisko spowodowała kaszel, który z czasem stał się bardzo poważny. Jego dochody były bardzo niskie, a często cierpiał z powodu tak wielkiej niedostatku, że w pewnym momencie rozważał rezygnację z kapelana na rzecz stanowiska nauczyciela i umożliwienie żonie udziału w gospodarstwie domowym, pozwalając jej służyć jako pokojówka.

Walka o wolność prasy

Strona tytułowa drugiego i rozszerzonego wydania Birckners O wolności prasy i jej prawach z 1797 r.

Ale ani choroba, ani ubóstwo nie przeszkodziły mu w kontynuowaniu filozoficznych wysiłków. Kiedy biskup Zelandii Nicolai Balle Edinger doniósł władzom, że poeta Malthe Conrad Bruuns niedawno opublikował książkę Katechizm arystokratów ( Arystocraternes Catechismus , 1796) za naruszenie prawa prasowego, Birckner anonimowo opublikował mały traktat, w którym skrytykował biskupa za odgrywanie rolę szefa policji, zamiast zajmować się sprawami kościelnymi.

Jednak jego prawdziwa walka o wolność prasy nie była prowadzona anonimowo. Już wcześniej wykazał, że duńskie przepisy dotyczące tej tematyki nie pozwalają na pełną wolność prasy. W tym celu opublikował swoje główne dzieło O wolności prasy i jej prawie („Om Trykkefriheden og dens Love”, 1797).

W tej książce podkreśla znaczenie wolności prasy jako potężnego środka wprowadzania idei w obieg, a tym samym oświecania monarchy rzeczy, których inaczej by nie znał. Pisze też o tym, że jest to „rewolucja odgórna”, kiedy człowiek „szlachetny i patriotyczny”, „przepełniony uczuciami dla ogólnego dobra człowieka”, od razu pojawia się wśród możnych i bez zahamowań „poświęca własny splendor i absolutyzm”. ". Słowa te skierowane były do ​​panującego następcy tronu Fryderyka , który we wczesnych latach panowania wykazywał znaczne wpływy tolerancyjnych idei oświeceniowych.

Ale Birckner domaga się nie tylko wolności pisania o sprawach rządu, ale także wolności słowa w sprawach religijnych. Pokazuje, że drogą do wglądu w „prawdy moralne” może być jedynie otwarta dyskusja. Birckner proponuje wprawdzie pewne ograniczenia wolności prasy, ale uważa, że ​​nie należy zezwalać na publiczne nawoływanie do buntu , czyli nakłanianie ludu do obalenia konstytucji państwa lub w inny sposób przeciwstawiania się działaniom rządu fizycznym siła. Ani też, mówi Birckner, nie powinno się pozwolić na zniesławienie prywatne sprawy człowieka w jego domu, coś, co nie ma interesu publicznego i narusza sferę prywatną jednostki.

Książka stała się bestsellerem w Danii i Norwegii. W tym samym roku ukazało się drugie poprawione i ulepszone wydanie, a także wykonano trzeci druk pierwszego tomu Dzieł zebranych Bircknera (dzieło, które na początku publikacji miało 2100 abonentów, co jest bardzo wysoką postacią w duńskiej historii literatury) . Ponadto przetłumaczył książkę na język niemiecki i została ona wydrukowana w niemieckim czasopiśmie Beiträge zur Veredlung der Menschheit , 2. t., 1. część, 1797 i w tym samym roku opublikowana jako samodzielna praca pod tytułem Ueber die Preszfreiheit und ihre Gesetze, von dem Verfasser selbst aus dem Dänischen übersetzt, durchgesehen und herausgegeben von CJR Christiani , Kopenhagen und Leipzig.

Idee te spotkały się ze sprzeciwem kilku współczesnych pisarzy. Niektórzy uważali, że Birckner posunął się za daleko w swoim poparciu dla wolności słowa, podczas gdy inni uważali, że nie powinno być żadnych ograniczeń. To skłoniło Bircknera do opublikowania swoich dalszych refleksji na temat wolności prasy i jej praw („Videre Undersøgelser om Trykkefriheden og dens Love”) w następnym roku (1798). Jego odpowiedź dotyczy w szczególności krytyki ze strony profesora Johana Frederika Vilhelma Schlegela . Tylko w jednym miejscu w tej książce zmienia swoje stanowisko w stosunku do swojej poprzedniej pracy i to tylko „na wpół niechętnie” uważa, że ​​pisarze, którzy „swoją plugawą wyobraźnią usiłują obudzić w swoich czytelnikach nieczyste pragnienia”, powinni zostać skazani „odpowiednia kara”. Jego „połowiczna niechęć” do tego bierze się z tego, że widzi, „jaki byłby skutek takiej władzy sprawowanej przez sędziów geniuszy i jak łatwo taką władzę można nadużyć w najokrutniejszy sposób… niechaj diabli ze sztuką i pięknem, jeśli choć jedną osobę zwiedzie ze ścieżki cnoty”.

Śmierć

Jego walka o wolność słowa nie spotkała się z przychylnym przyjęciem w kręgach rządowych. Mimo to 28 listopada 1798 r. został mianowany wikariuszem Vemmelev i Hammershøj, co oznaczałoby koniec jego ubóstwa. Ale ta królewska łaska przyszła za późno, jego choroba stała się śmiertelna i zmarł 1 grudnia tego samego roku. Jego wkład w literaturę duńską został po raz pierwszy doceniony po jego śmierci. Znajomi chwalili jego charakter, a na pierwsze wydanie jego dzieł zebranych zapisało się 2100 prenumeratorów. Ponadto zebrali 2500 rigsdalerów , które zostały przekazane pogrążonej w żałobie wdowie i dzieciom.

Prace zebrane

Birckner już przed śmiercią rozpoczął pracę nad zbiorczym wydaniem swoich dzieł. Zbiór ten miał obejmować wszystkie jego pisma z wyjątkiem dwóch anonimowych traktatów przeciwko biskupowi Balle. Udało mu się wydać trzy tomy tego zbioru, a czwarty tom ukazał się w 1800 r. pod redakcją Andersa Sandøe Ørsteda i poprzedzony relacją z ostatnich dni Bircknera napisaną przez dziekana Frederika Carla Gutfelda ( Samlede Skrifter , 4 tomy, 1797). -1800).

Źródła

  •   H. Arnold Barton, Skandynawia w epoce rewolucyjnej 1760-1815 , University of Minnesota Press, 1986. ISBN 0-8166-1393-1 .

Linki zewnętrzne

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Michael_Gottlieb_Birckner&oldid=1017866081 ”