Mistrz Ballantrae

Ten artykuł dotyczy powieści. Aby zapoznać się z adaptacjami filmowymi, zobacz The Master of Ballantrae (film 1953) i The Master of Ballantrae (film 1984) .

Mistrz Ballantrae: zimowa opowieść

Malarstwo Wal Pageta w wydaniu Cassella
Autor	Roberta Louisa Stevensona
Kraj	Szkocja
Język	język angielski
Gatunek muzyczny	powieść historyczna , przygodowa
Wydawca	Cassella
Data publikacji	1889
Typ mediów	Druk (oprawa twarda i miękka)

The Master of Ballantrae: A Winter's Tale to powieść szkockiego autora Roberta Louisa Stevensona z 1889 roku , skupiająca się na konflikcie między dwoma braćmi, szkockimi szlachcicami , których rodzina jest rozdarta przez powstanie jakobickie w 1745 roku . Pracował nad książką w Tautira po powrocie do zdrowia.

Otwarcia wariantów

1. wydanie brytyjskie 1889

W pierwszym wydaniu z 1889 roku książka zaczynała się od rozdziału pierwszego, „Podsumowanie wydarzeń podczas wędrówek mistrza”. Do drugiego wydania (znanego jako wydanie edynburskie ) Stevenson dodał przedmowę , w której udawał, że otrzymał rękopis przez znajomego. Istnieje również „Art-Type Edition”, które zawiera przedmowę i notę ​​redakcyjną. Stevenson stwierdził w liście, że dokonał tej zmiany, ponieważ chciał narysować portret swojego prawdziwego przyjaciela, na którym opiera się znajomy we wstępie. W wielu przedrukach od tego czasu przedmowa była czasami dołączana, a czasami nie. Nic we wstępie nie ma jednak bezpośredniego związku z fabułą.

Podsumowanie fabuły

Wschodzący

Powieść jest przedstawiona jako wspomnienie niejakiego Ephraima Mackellara, zarządcy majątku Durrisdeer w Szkocji. Powieść rozpoczyna się w 1745 roku, roku powstania jakobickiego . Kiedy Bonnie Prince Charlie podnosi sztandar Stuartów, rodzina Durie – Laird Durrisdeer, jego starszy syn James Durie (Mistrz Ballantrae) i jego młodszy syn Henry Durie - decydują o wspólnej strategii: jeden syn dołączy do powstania, a drugi do lojalistów. W ten sposób, niezależnie od tego, która strona wygra, szlachecki status i majątek rodziny zostaną zachowane. Logicznie rzecz biorąc, młodszy syn powinien przyłączyć się do rebeliantów, ale Mistrz upiera się przy byciu buntownikiem (bardziej ekscytujący wybór) i pogardliwie oskarża Henryka o próbę zawłaszczenia sobie jego miejsca, porównując go do Jakuba . Dwaj synowie zgadzają się rzucić monetą, aby ustalić, kto idzie. Mistrz wygrywa i odchodzi, by przyłączyć się do Powstania, podczas gdy Henryk pozostaje w poparciu Król Jerzy II .

Powstanie kończy się niepowodzeniem, a Mistrz zostaje uznany za zmarłego. Henryk zostaje spadkobiercą majątku, choć nie przyjmuje tytułu mistrza swojego brata. Pod naciskiem Lairda (ich ojca) załamana narzeczona Mistrza poślubia Henry'ego, aby naprawić fortunę Durie. Mija kilka lat, podczas których Henryk jest niesprawiedliwie oczerniany przez mieszczan za zdradę powstania. Rodzina traktuje go z całkowitą obojętnością, ponieważ zarówno żona, jak i ojciec spędzają czas na opłakiwaniu zmarłego ulubieńca. Łagodny Henry spokojnie znosi niesprawiedliwość, wysyłając nawet pieniądze na utrzymanie porzuconej kochanki swojego brata, która obrzydliwie go wykorzystuje, oraz jej dziecka, które, jak twierdzi, jest bękartem jego brata.

pułkownika Burke'a

Jednak w kwietniu 1749 roku pojawia się posłaniec, niejaki pułkownik Francis Burke, Irlandczyk , który był z księciem. Niesie listy od Mistrza, który wciąż żyje i mieszka we Francji. W tym momencie narrator, Mackellar, wprowadza historię do opowieści: jest to pamiętnik pułkownika Burke'a, z którego Mackellar wydobywa fragmenty dotyczące Mistrza. Ze wspomnień Burke'a wynika, że ​​Mistrz był przywiązany do Księcia wyłącznie ze względu na szansę zdobycia pieniędzy i wysokiej pozycji, i był kłótliwą przeszkodą, zawsze sprzyjając temu, co myślał, że Książę chciał usłyszeć. Porzucił Powstanie, gdy tylko wydawało się, że zakończy się niepowodzeniem, i wraz z Burke'em udał się na statek do Francji, nie chcąc czekać na wypadek, gdyby udało im się uratować księcia. Jednak statek był stary i niezdatny do żeglugi morskiej, a dowodzony przez niekompetentnego kapitana. Po siedmiu dniach zaginięcia w złej pogodzie został zdobyty przez piraci . Kapitan piratów, który nazywał się Teach (nie słynny Edward Teach , zwany Czarnobrodym , który zmarł jakieś trzydzieści lat wcześniej, ale naśladowca), zabrał Burke'a i Mistrza na pokład, by dołączyli do swojej pirackiej załogi, ale kazał reszcie firma statku zabita.

Burke i Mistrz płyną przez jakiś czas z piratami. Mistrzowi ostatecznie udaje się obalić Teacha i skutecznie zostać nowym kapitanem. Okazuje się, że jest brutalny i bezwzględny, przejmując kilka statków i mordując wszystkie ich załogi, aby uniemożliwić im zidentyfikowanie go. W końcu kieruje statek na wybrzeże Karoliny Północnej , gdzie porzuca go i jego załogę, by zostać zabranym przez Royal Navy , podczas gdy on ucieka z Burke'em i dwoma konfederatami, przewożąc między sobą cały skarb statku. W trakcie ucieczki przez bagna Mistrz zdradziecko zabija jednego ze sprzymierzeńców i pozostawia innego na śmierć. Burke i Mistrz uzyskują przejście do Albany na statku handlowym, opuszczając go po dopłynięciu do portu. Następnie wyruszają w poprzek lądu do Kanady, gdzie mają nadzieję znaleźć schronienie wśród Francuzów, którzy poparli Powstanie. Zabierają ze sobą przewodnika, indyjskiego kupca o imieniu Chew, który jednak umiera na gorączkę i para jest beznadziejnie zagubiona. Przez kilka dni Mistrz toruje sobie drogę przez pustynię, rzucając monetą, mówiąc: „Nie mogę wymyślić lepszego sposobu wyrażenia mojej pogardy dla ludzkiego rozumu”. W końcu zakopują skarb. Burke odnotowuje, że Mistrz obwiniał swojego młodszego brata za wszystkie swoje kłopoty:

– Czy kiedykolwiek miałeś brata? he Said - On powiedział. „Dzięki błogosławieństwu nieba”, powiedziałem, „nie mniej niż pięć”. „Mam ten”, powiedział dziwnym głosem; a potem „On zapłaci mi za to wszystko”, dodał. A kiedy zapytałem go, jaki był udział jego brata w naszym nieszczęściu, „Co!” — zawołał — siedzi na moim miejscu, nosi moje imię, zabiega o moją żonę, a ja jestem tu sam na sam z przeklętym Irlandczykiem na tej zgrzytliwej pustyni! Och, byłem zwykłą mewą! płakał.

Po nietypowej eksplozji Mistrza obaj kłócą się i rozdzielają. Ponownie łączą się we francuskim forcie i wracają do Francji. Pułkownik Burke zatrzymał swój udział w pirackim skarbie, podczas gdy Kapitan jest na „największej emeryturze Funduszu Szkockiego ze wszystkich uchodźców w Paryżu”.

Mistrz na wygnaniu

Henry Durie i Mackellar dowiadują się czegoś o pirackich przedsięwzięciach Mistrza, ale nie informują Lairda ani pani Durie, którzy nadal uważają Mistrza za swego rodzaju utraconego anioła. Henry nadal wspiera kochankę Mistrza i ich nieślubne dziecko, a także odpowiada na żądania Mistrza dotyczące pieniędzy. Mistrz co prawda dobrze się utrzymuje z emerytury przyznanej przez monarchię francuską Szkotom, którzy stracili majątki w wyniku Powstania, ale i tak nadal żąda pieniędzy od brata, oskarżając go o kradzież spadku:

„Mój drogi Jakubie” – tak się zaczyna! woła - „Mój drogi Jakubie, kiedyś cię tak nazwałem, być może pamiętasz, a teraz załatwiłeś sprawę i rzuciłeś mi obcasy tak wysoko, jak Criffel ”. Co o tym sądzisz, Mackellar — mówi — od jedynego brata? Oświadczam Bogu, że bardzo go lubiłem; zawsze byłem mu wierny; i tak pisze! Ale nie usiądę pod przypisanie” – chodząc tam i z powrotem – „Jestem tak dobry jak on; jestem lepszym człowiekiem niż on, wzywam Boga, aby to udowodnił! Nie mogę mu dać całej potwornej sumy, o którą prosi; wie, że majątek jest niekompetentny, ale dam mu to, co mam, i to więcej, niż się spodziewa. Zbyt długo to wszystko znoszę. Zobacz, co dalej pisze, przeczytaj sam: „Wiem, że jesteś skąpym psem”. Chciwy pies! Ja skąpy? Czy to prawda, Mackellar? Myślisz, że tak? Naprawdę myślałam, że mnie tym uderzy. „Och, wszyscy tak myślicie! No, zobaczycie, i on zobaczy, i Bóg zobaczy. Jeśli zrujnuję majątek i pójdę boso, wypchnę tego krwiopijcę. Niech zażąda wszystkiego – wszystkiego, a będzie miał to! To wszystko jest jego prawami. Ach! — zawołał — i przewidziałem to wszystko, a nawet gorzej, kiedy nie pozwoli mi odejść.

Henry wykrwawia posiadłość do sucha, aby odpowiedzieć na żądania Mistrza, w konsekwencji zyskując reputację skąpca. Nie mówi nawet swojej rodzinie, gdzie idą pieniądze. Trwa to przez siedem lat, w trakcie których Henryk wysyła Mistrzowi około ośmiu tysięcy funtów.

Znowu pułkownik Burke

W lipcu 1756 Mackellar otrzymuje list od pułkownika Burke, który przebywa w Szampanii . Burke opowiada, że ​​dworskie intrygi Mistrza obróciły się przeciwko niemu i został uwięziony w Bastylii . Od tego czasu został zwolniony, ale stracił emeryturę z Funduszu Szkockiego i pułk, którym dowodził, i teraz znów jest bez środków do życia. Planuje wyprawę do Indii, ale wysłanie go w drogę będzie wymagało sporych pieniędzy. Mackellar cieszy się z tej szansy na pozbycie się pijawki , ale zły los skrzyżował ten list z innym listem, w którym Henryk oznajmił Mistrzowi, że majątek wreszcie się wyczerpał.

Mistrz powraca

W listopadzie 1756 Mistrz wraca do Durrisdeer pod pseudonimem „Mr Bally”. Spotyka Henry'ego w drodze do domu, szyderczo porównując ich dwóch do Jakuba i Ezawa i złowieszczo mówi, że Henryk wybrał swój los, nie zgadzając się na plan Mistrza udania się do Indii. Po powrocie wkrada się w łaski ojca i żony brata (która była kiedyś jego własną narzeczoną). Żaden z nich nie widział go od jedenastu lat i obaj są zachwyceni jego powrotem. Dzięki szatańskim darom oszustwa i manipulacji Mistrz zwraca rodzinę przeciwko Henry'emu, zawsze stawiając go w błędzie i okrutnie go obrażając, jednocześnie sprawiając wrażenie, jakby Henry obraża Mistrza. Rodzinie wydaje się, że Mistrz jest cierpliwym i dobrodusznym bohaterem i świętym, podczas gdy Henryk jest okrutnym, nieczułym potworem. Prywatnie Mistrz chełpi się Henrym jego sukcesem, szydząc z niego, wskazując, że ich ojciec go nie kocha, że ​​córka Henryka woli towarzystwo Mistrza i że pomimo fałszu i zbrodni Mistrza jest ulubieńcem wszystkich. Cieszy się, że zniszczy cnotę Henryka:

„[Nie] musisz wyglądać na tak bezsilną złośliwość, moja dobra mucho. Możesz pozbyć się swojego pająka, kiedy zechcesz. Jak długo, Panie? Kiedy masz zostać doprowadzony do punktu donosu, skrupulatny bracie? To to jedno z moich zainteresowań w tej ponurej dziurze. Zawsze uwielbiałem eksperymentować.

Henryk znosi to wszystko w stoickim milczeniu. Mackellar w końcu odkrywa, że ​​Mistrz zdradził Jakobitów i zaprzedał się rządowi hanowerskiemu, stając się płatnym szpiegiem króla Jerzego , i że to jest prawdziwy powód jego bezpiecznego powrotu. Jednak nawet wtedy, gdy Henry konfrontuje z tym Mistrza, w samym środku tego, jak Mistrz mówi o wielkim ryzyku, jakie podejmuje, wracając do swojej rodziny, Laird i pani Durie pozostają ślepi na naturę Mistrza. Nawet wtedy, gdy Mistrz zażąda, aby Laird złamał nakaz i sprzedać dużą część majątku po niekorzystnej cenie, aby sfinansować wyprawę Mistrza do Indii, Laird pozostaje oszołomiony i gani Henry'ego za brak hojności, kiedy się sprzeciwia.

W końcu Mistrz drażni Henry'ego o jeden raz za dużo. W nocy 27 lutego 1757 roku mówi Henry'emu, że pani Durie nigdy go nie kochała i zamiast tego zawsze kochała Mistrza. Henry uderza go pięścią w usta, a bracia uciekają się do pojedynku na miecze. Henry przebiega przez Mistrza i upada na ziemię, pozornie martwy. Mackellar zabiera Henry'ego do domu, a następnie budzi dom, ale kiedy on i żona Henry'ego wracają na miejsce pojedynku, ciała już nie ma. Po śladach widzą, że ciało zostało wywleczone przez przemytników („wolnych handlarzy”), którzy przenieśli je na łódź, ale czy żywe, czy martwe, nie wiedzą.

Mistrz w Indiach

Mistrz cudem przeżywa ranę od miecza i za pieniądze wyłudzone od ojca udaje się do Indii, by dorobić się fortuny. Po powrocie do posiadłości Durrisdeer stary Laird podupada i umiera, a Henry zostaje Lairdem w jego miejsce. Mackellar z własnej inicjatywy pokazuje pani Durie całą korespondencję między Henrykiem a Mistrzem, a także dokumenty, które dowodzą, że Mistrz był płatnym szpiegiem. Jej oczy się otwierają i godzi się z Henrykiem, choć pali też papiery, nie po to, by chronić Mistrza, ale by zapobiec skandalowi w rodzinie. Ona i Henry mają syna, którego nazywają Alexander (powieść podaje, że chłopiec urodził się „17 lipca 1757 r.; ponieważ Mistrz wrócił do Durrisdeer dopiero 7 listopada 1756 r., Aleksander jest prawdopodobnie raczej synem Henry'ego niż Mistrza). Jednakże, po pojedynku Henry stopniowo staje się niestabilny psychicznie. Zmienia się jego osobowość, nie dba o interesy i majątek. Kiedy Mackellar mówi mu, że Mistrz prawdopodobnie wciąż żyje, dziwnie reaguje:

"Ach!" mówi pan Henryk; i nagle podnosząc się z siedzenia z większą skwapliwością, niż dotychczas odkrył, położył palec na mojej piersi i zawołał do mnie jakby krzyczącym szeptem: „Mackellar” – to były jego słowa – „nic nie może zabić tego człowieka. nie jest śmiertelny. Jest związany na moich plecach przez całą wieczność – przez całą wieczność! — mówi i siadając ponownie, zapadł w upartą ciszę.

Kiedy Aleksander ma około ośmiu lat, Mackellar spotyka Henry'ego pokazującego Aleksandrowi pole do pojedynku i mówiącego mu, że to tutaj człowiek walczył z Diabłem .

Drugi fragment wspomnień pułkownika Burke opisuje krótkie spotkanie, jakie miał z Mistrzem, kiedy obaj byli w Indiach. Złapany w „ mellay ”, Burke i jego cipaye uciekają i wspinają się do ogrodu, gdzie Burke widzi Mistrza siedzącego z indyjską służącą o imieniu Secundra Dass. Burke prosi Mistrza o pomoc, ale Mistrz go nie uznaje, podczas gdy Secundra Dass każe im odejść (po angielsku) i grozi im pistoletem. Burke odchodzi i historia w historii się kończy.

Drugi powrót

Wiosną 1764 roku Mackellar schodzi pewnego dnia na dół i zastaje w domu Mistrza w towarzystwie Secundry Dass. Nowy Laird przyjmuje go chłodno, a Mackellar ostrzega go, że nie będzie żadnych pieniędzy. Mistrz szydzi i odpowiada mu: „[S] mowa jest bardzo łatwa, a czasem bardzo zwodnicza. Ostrzegam cię uczciwie: znajdziesz mnie w domu witriolem. Postąpiłbyś mądrzej, gdybyś zapłacił pieniądze i zobaczył moje plecy”.

Laird zabiera żonę i dzieci i opuszcza Szkocję do Nowego Jorku, gdzie pani Durie ma rodzinną posiadłość. Mackellar pozostaje w tyle i mówi Mistrzowi, że może mieć pokój i wyżywienie w Durrisdeer, ale nie będzie mógł kontaktować się z rodziną ani przekazywać żadnych pieniędzy. Mistrz wściekle odpowiada:

„W ciągu tygodnia, nie opuszczając Durrisdeer, dowiem się, dokąd uciekli ci głupcy. Pójdę za nimi, a kiedy wykończę moją zwierzynę, wbiję klin w tę rodzinę, która ponownie wprawi ją w dreszcze. Zobaczę wtedy, czy mój Lord Durrisdeer — (powiedział z nieopisaną pogardą i wściekłością) — zechce kupić moją nieobecność; i wy wszyscy zobaczycie, czy do tego czasu zdecyduję się na zysk czy zemstę.

Nowy Jork

W końcu Mistrz odkrywa, dokąd udali się Duries i płynie statkiem do Nowego Jorku. Mackellar podąża za nim, aby wyprzedzić Mistrza i ostrzec Lairda. Mistrz znajduje rodzinę przygotowaną przeciwko niemu i otwiera w mieście sklep, udając, że pracuje jako krawiec, ale tak naprawdę pracuje tylko po to, by zatruć miasto przeciwko swojemu bratu. Henry, który z biegiem lat stał się bardziej niestabilny, czerpie przyjemność z pocierania twarzy Mistrza po jego porażce. W końcu Mistrz stawia swoje żądanie. Skarb piratów, który zakopał przed laty, nadal znajduje się w dziczy Nowego Jorku: jeśli Henry da mu pieniądze na wyprawę i odzyskanie go, zostawi Henry'ego samego na zawsze. Henry jednak odmawia, opierając się na historii brata o nieudanych obietnicach i wymuszeniach. Mackellar protestuje, że pozbycie się Mistrza byłoby warte swojej ceny, ale Henry nie daje się wzruszyć. Zdesperowany Mackellar udaje się do Mistrza i proponuje, że sam zapłaci za wyprawę. Mistrz odmawia i narzeka, że ​​zależy mu tylko na zrujnowaniu brata:

„Trzy razy trzymałem rękę na najwyższym stanowisku: a nie mam jeszcze czterdziestu trzech lat. Znam świat tak, jak niewielu ludzi zna go, kiedy przychodzą umrzeć - Dwór i obóz, Wschód i Zachód; ja wiem dokąd iść, widzę tysiące otworów. Jestem teraz u szczytu moich możliwości, zdrowe zdrowie, niesłychana ambicja. Cóż, rezygnuję z tego wszystkiego, nie obchodzi mnie, czy umrę, a świat nigdy o mnie nie usłyszy ; dbam tylko o jedno i to będę miał."

Z Wielkiej Brytanii przypływa statek z wiadomością, że w zamian za lojalność wobec rebeliantów mistrz Ballantrae ma otrzymać tytuł Lorda (Lairda) Durrisdeer, a młody Aleksander, syn Henryka i prawowity spadkobierca majątku i tytuł ma zostać wydziedziczony. Wiadomość jest oczywiście fałszywa, ale już zdezorientowany Henry wierzy, że to prawda i doprowadza go do szaleństwa. Nieznany Mackellarowi, Henry potajemnie umawia się z przemytnikiem, aby zebrać załogę hołoty i przedstawić się Mistrzowi jako chętni wyruszyć z nim na poszukiwanie zakopanego skarbu. Ich prawdziwym celem, nieznanym Mistrzowi, będzie zamordowanie go i kradzież skarbu.

W dziczy

Mistrz zostaje z początku oszukany, ale w trakcie wyprawy odkrywa ich plan. Próbuje uciec, ale mu się to nie udaje; próbuje ustawić ich przeciwko sobie, ale mu się to nie udaje; iw końcu ogłasza, że ​​zachorował. Marnuje się i na łożu śmierci mówi im, gdzie ukryty jest skarb. Secundra Dass owija jego ciało i zakopuje je, a drużyna wyrusza na poszukiwanie skarbu, ale wpadają w konflikt z wrogimi rdzennymi Amerykanami i wszyscy oprócz Secundry Dass i jednego mężczyzny o imieniu Mountain zostają zabici.

Mountain spotyka dyplomatę Sir Williama Johnsona , który jest w drodze do negocjacji z wrogimi rdzennymi Amerykanami. Towarzyszą mu Henry Durie i Mackellar. Mountain opowiada im o śmierci i pochówku Mistrza oraz mówi, że Secundra Dass wróciła tam, gdzie to się stało. Mountain myśli, że Dass szuka skarbu. Henryk jest jednak przekonany, że Mistrz tak naprawdę nie jest martwy:

„On nie jest z tego świata”, szepnął mój pan, „ani on, ani czarny diabeł, który mu służy. Uderzyłem mieczem w jego wnętrzności”, zawołał; „Czułem rękojeść na jego mostku i gorącą krew tryskającą mi prosto w twarz, raz po raz, raz po raz!” — powtórzył gestem nie do opisania. „Ale on nigdy nie umarł za to”, powiedział i westchnął głośno. „Dlaczego miałbym myśleć, że teraz nie żyje? Nie, dopóki nie zobaczę, jak gnije”, mówi.

Drużyna znajduje Dassa wykopującego ciało Mistrza. Przyłapany na gorącym uczynku mówi im, że Mistrz sfingował swoją chorobę, a Dass pokazał mu, jak połknąć język i udawać śmierć. Odkopują ciało Mistrza, a on na chwilę otwiera oczy. Henry mdleje, upada na ziemię i umiera. Zmartwychwstanie Mistrza jest tylko chwilowe, ponieważ on również umiera niemal natychmiast. Mackellar zakopuje ich oboje pod tym samym kamieniem z napisem:

JD, DZIEDZIC SZKOCKIEGO TYTUŁU, MISTRZ SZTUKI I ŁASK, PODZIWANY W EUROPIE, AZJI, AMERYCE, W WOJNIE I POKOJU, W NAMIOTACH DZIKICH ŁOWCÓW I CYTADELACH KRÓLÓW, PO TYLE NABYCIA, WYKONANIA I WYTRWANIA , LEŻY TU ZAPOMNIANE. * * * * * HD, JEGO BRAT, PO ŻYCIU W NIEZASŁUŻONYM CIĘŻKU, ODWAŻNIE WSPIERANY, ZMARŁ NIEMAL W TEJ SAMEJ GODZINIE I ŚPI W TYM SAMYM GROBIE ZE SWOIM BRATERSKIM WROGIEM. * * * * * POBOŻNOŚĆ JEGO ŻONY I STAREGO
SŁUGA WZniósł TEN KAMIEŃ

DO OBU.

Adaptacje

Powieść została przerobiona na film z 1953 roku z Errolem Flynnem w roli Mistrza. Adaptacja sceniczna została wyprodukowana przez Edinburgh Gateway Company w 1959 roku. Było kilka adaptacji telewizyjnych, w tym prezentacja z 1984 roku w Hallmark Hall of Fame , z Johnem Gielgudem jako Lairdem. Wersja radiowa została wyemitowana przez BBC Radio 4 w 2004 roku i w BBC Radio 4 Extra w 2020 roku.

Witryna internetowa Roberta Louisa Stevensona zawiera pełną listę dzieł pochodnych.

Oryginalny rękopis

Połowa oryginalnych rękopisów Stevensona zaginęła, w tym Treasure Island , The Black Arrow i The Master of Ballantrae . Spadkobiercy Stevensona sprzedali papiery Stevensona podczas I wojny światowej; wiele dokumentów Stevensona zostało sprzedanych na aukcji w 1918 roku.

Zobacz też

• Zły bliźniak

Dalsza lektura

• Borinskikh, LI (1990), „Gatunek mistrza Ballantrae RL Stevensona”, Biuletyn , 9 [filologia] (po rosyjsku), Moskiewski Uniwersytet Państwowy (1): 54–62 .
• Preobrazhenskaya, L (wrzesień 1997), „Modele mitów w The Master of Ballantrae by RL Stevenson”, The 4th International Lateum Conference (artykuł) (po rosyjsku), Moskwa .

Linki zewnętrzne

• Mistrz Ballantrae: zimowa opowieść w Project Gutenberg
• Mistrz Ballantrae w standardowych e-bookach
• Zdigitalizowana kopia Mistrza Ballantrae: zimowa opowieść z wydania Cassell and Company, Ltd (1880) z Biblioteki Narodowej Szkocji . Wersje JPEG, PDF, XML.
• Master of Ballantrae należący do domeny publicznej w LibriVox