Obywatelu, mów po turecku!
Obywatel , mów po turecku! ( turecki : Vatandaş Türkçe konuş! ) była inicjatywą finansowaną przez rząd turecki, stworzoną przez studentów prawa, której celem było wywarcie presji na osoby nie mówiące po turecku, aby mówiły publicznie po turecku w latach trzydziestych XX wieku i później. W niektórych gminach osoby mówiące w jakimkolwiek języku innym niż turecki zostały ukarane grzywną. Niektórzy autorzy uznali kampanię za znaczący wkład w społeczno-polityczny proces turkifikacji w Turcji .
Tło polityczne
W okresie Imperium Osmańskiego w 1911 r. Komitet Jedności i Postępu zdecydował o wprowadzeniu języka tureckiego we wszystkich szkołach Imperium w celu wynarodowienia wszystkich społeczności nietureckich i zaszczepienia wśród Turków patriotyzmu. Reforma państwowego systemu szkolnictwa i języka poprzez obowiązkowe używanie demotycznego języka tureckiego miała na celu językową homogenizację społeczeństwa. Standaryzacja języka tureckiego miała na celu zerwanie związku z językiem osmańskim i przeszłością w celu stworzenia nowego poczucia tureckiej narodowości.
Kiedy powstała Republika Turecka, nacjonalizm i sekularyzm były dwoma głównymi zasadami. Mustafa Kemal Atatürk , przywódca wczesnych lat Republiki, dążył do stworzenia państwa narodowego ( tureckiego : ulus ) z tureckich pozostałości Imperium Osmańskiego. Ideologia kemalistowska definiuje „lud turecki” jako „tych, którzy chronią i promują moralne, duchowe, kulturowe i humanistyczne wartości narodu tureckiego”. Kemalistowskie kryteria tożsamości narodowej lub po prostu bycia Turkiem odnoszą się również do wspólnego języka . W 1931 roku w przemówieniu w Adanie Atatürk był cytowany podczas przemówienia, mówiąc:
Jedną z najbardziej oczywistych, cennych cech narodu jest język. Osoba, która twierdzi, że należy do narodu tureckiego, powinna przede wszystkim iw każdych okolicznościach mówić po turecku. Nie można wierzyć twierdzeniom osoby, że należy ona do narodu tureckiego i kultury tureckiej, jeśli nie mówi po turecku.
— Mustafa Kemal Atatürk
Wielu tureckich polityków i intelektualistów uważało, że aby uzyskać pełnię praw jako obywatel turecki, należy nauczyć się i mówić po turecku. Jeden z takich intelektów, Hamdullah Suphi Tanrıöver , uważał zwłaszcza, że mniejszości nie mogą być akceptowane jako obywatele Turcji, jeśli nie mówią po turecku lub nie akceptują tureckiej kultury. W rezultacie języki inne niż tureckie nauczane w szkołach mniejszości stawały się coraz mniej powszechne, podczas gdy w maju 1923 r. Ministerstwo Edukacji Turcji wprowadziło obowiązek nauczania języka tureckiego, historii i geografii we wszystkich szkołach niemuzułmańskich. Tych przedmiotów mieli nauczać po turecku „czyści Turcy” wyznaczeni przez Ministerstwo. Nauczyciele „czysto tureccy” otrzymywali pensję ustaloną przez Ministerstwo, która była znacznie wyższa niż zwykli nauczyciele, co stanowiło duże obciążenie finansowe dla szkół mniejszości.
W 1935 r. Podczas przemówienia na czwartym kongresie Republikańskiej Partii Ludowej premier İsmet İnönü powiedział: „Nie będziemy milczeć. Wszyscy mieszkający z nami obywatele muszą mówić po turecku!”.
Kampania wykraczała poza zwykłe środki polityki mówienia po turecku, do jawnego zapobiegania i zakazu jakiegokolwiek innego języka.
„Obywatelu, mów po turecku!” kampania
13 stycznia 1928 r. Związek studencki na Wydziale Prawa Darülfünun (Uniwersytet Stambulski) w Stambule rozpoczął kampanię mającą na celu uniemożliwienie publicznego używania języków innych niż turecki. Organizatorzy kampanii trzymali tabliczki głoszące: „ Nie możemy wzywać Turków do tych, którzy nie mówią po turecku ”. Niektórzy działacze skandowali także: „Mów po turecku albo wyjedź z kraju!”.
W największych miastach kraju działacze umieścili plakaty z hasłem „Obywatelu, mów po turecku!”. a przesłanie dalej rozprzestrzeniło się w środkach masowego przekazu, prasie i kręgach politycznych w całym kraju. Znaki w teatrach, restauracjach, hotelach i na promach zachęcały wszystkich do mówienia po turecku, a wiele osób było publicznie nękanych lub karanych za używanie języka innego niż turecki.
Obywatele, u których stwierdzono używanie języka innego niż turecki, mogli czasami zostać oskarżeni o naruszenie art. 159 (nieistniejącego już) tureckiego kodeksu karnego za „obrazę tureckości” jako uzasadnienie prawne.
W latach 60. ruch odrodził się, gdy w całym kraju rozwieszono i rozwieszono plakaty i szyldy.
Sponsoring rządowy
Przed uruchomieniem programu „Obywatel, mów po turecku!” kampanii, rząd Turcji podjął już wiele inicjatyw, aby język turecki stał się jedynym językiem publicznym. W 1924 roku podczas sesji tureckiego Zgromadzenia Narodowego zaproponowano ustawę wprowadzającą język turecki jako język obowiązkowy, za odmowę posługiwania się nim groziła grzywna. W międzyczasie, gdy trwały debaty w Zgromadzeniu Narodowym, władze miejskie Bursy podjęły pierwszą inicjatywę i zaczęły nakładać grzywny na tych, którzy w miejscach publicznych mówili w języku innym niż turecki. Następnie w 1927 roku pojawiły się miasta Balıkesir i Bergama .
Po uruchomieniu programu „Obywatel, mów po turecku!” kampanii 1928 r. w całym kraju dokonywano aresztowań przy pełnym poparciu rządu, który zachęcał wojewodów do „włączenia Turków posługujących się obcymi dialektami do społeczności tureckiej poprzez uczynienie tureckiego językiem ojczystym”. W 1933 roku w mieście Mersin obywatele brytyjscy mówiący po francusku zostali podobno publicznie zaatakowani. Później doniesiono, że setki osób aresztowano za publiczne mówienie językami innymi niż turecki. W konkretnym przypadku aresztowano M. Chalfouna i pewnego kupca żydowskiego, którzy rozmawiali z kupcem w mieście po arabsku i francusku. Oskarżeni zostali zwolnieni dopiero po tym, jak burmistrz Mersin ułaskawił ich po wizycie w więzieniu.
Nowe prawa zostały ogłoszone w całym kraju. W 1936 r. władze miejskie Tekirdağ , Lüleburgaz i Edirne wydały dekrety nakładające kary na tych, którzy publicznie mówili językami innymi niż turecki. Wkrótce potem miasta i miasteczka, takie jak Diyarbakır , Adana , Ankara i Kırklareli , poszły w ich ślady.
Zobacz też
- Rasizm w Turcji
- turkifikacja
- Języki Turcji
- Zmiany nazw zwierząt w Turcji
- Zmiany nazw geograficznych w Turcji
- Jeśli jesteś Hiszpanem, mów po hiszpańsku!
- Vergonha