Menachem Lonzano

Menachem ben Judah ben Menahem de Lonzano ( hebr . מנחם די לונזאנו ), często Menahem di Lonzano , był rabinem , masoreckim uczonym , leksykografem i poetą . Zmarł po 1608 roku w Jerozolimie .

Biografia

Schemat światów stworzonych po pierwszym Tzimtzum , znaleziony w rękopisie napisanym przez Lonzano

Jego pochodzenie nie jest znane, ale przypuszcza się, że urodził się we Włoszech . Według Jellinka , który utożsamiał Lonzano z Longano, portem morskim Mesenii , jego domem była Grecja ; mogło to być jednak Longiano , niedaleko Ceseny , którego łacińska nazwa to Lonzanum. We wczesnym dzieciństwie Lonzano stracił ojca i matkę, a przez całe życie prześladowała go bieda, opieka i choroby.

W młodości wyjechał do Jerozolimy i tam się ożenił, ale w wyniku zdrady jednego z jego przyjaciół, Gedaliasza Cordovero, został zmuszony do opuszczenia miasta; udał się do Konstantynopola , gdzie korzystał z gościnności niejakiego Salomona.

Tam też poznał Samuela de Medina , którego nazywa „nauczycielem” i pod którego kierunkiem studiował przez jakiś czas. Z Konstantynopola wrócił do Jerozolimy: musiał nieustannie podróżować, aby zarobić na chleb. Na starość, ponownie nękany biedą, wrócił do Italii, spędzając w Jerozolimie łącznie około czterdziestu lat życia. Chociaż był sparaliżowany w obu nogach i całkowicie stracił wzrok w jednym oku, dwukrotnie głosił kazania we włoskiej synagodze i dał społeczności powód do podziwu nad jego niezwykłą znajomością literatury midraszowej. Zbór zebrał fundusz, aby go wesprzeć i umożliwić mu powrót do Jerozolimy, a do bogatego mężczyzny wysłano petycję z prośbą o hojne datki. Ten list (Mortara, nr 12) został opublikowany przez Davida Kaufmanna. Lonzano zmarł na obrzeżach Jerozolimy i tam został pochowany.

Lonzano miał troje dzieci; syn Adonikam zmarł w młodym wieku. Był teściem historyka Davida Conforte . Lonzano z Florencji (1716), autor responsum wspomnianego w Shemesh Ẓedaḳah , może być jednym z jego potomków.

Pracuje

Pierwsze dzieło Lonzano, skomponowane i wydrukowane w młodości, prawdopodobnie w Konstantynopolu około 1572 r., Zawiera Derekh Ḥayyim , poemat moralny składający się z 315 wersetów; Pizmonim u-Baḳḳashot, hymny i modlitwy; oraz Avodat Miḳdash, poetycki opis codziennej ofiary w Świątyni.

Pisał komentarze do większości swoich wierszy; było to rzeczywiście często konieczne ze względu na niejasność jego wersetów, zwłaszcza tam, gdzie mają one kabalistyczną treść i wykorzystują terminologię kabalistyczną. Na ogół wskazuje metry piyyuṭim , z których wiele było ustawionych na arabski melodie, ponieważ te, zdaniem autora, były lepiej przystosowane, ze względu na ich melancholię, do wzbudzania uczuć oddania i pokory; lub, jak mówi dalej w tym samym dziele, ponieważ brzmią bardziej uroczyście niż jakiekolwiek inne. Doskonale zdaje sobie sprawę z tego, że wysokie autorytety sprzeciwiały się używaniu obcych melodii w hymnach, ale nie podziela ich poglądu, chociaż najbardziej sprzeciwia się praktyce naśladowania brzmienia obcych słów za pomocą asonantów hebrajskich . Potępia na przykład Szem Norę, naśladując tytuł włoskiej piosenki „Seniora”; i czuł się zmuszony uroczyście oświadczyć przed Bogiem i Izraelem, że używa obcych terminów tylko po to, by chwalić Pana, a nie w bluźnierczych lub błahych celach.

Z punktu widzenia historii literatury cenny jest fragment Shete Yadot , w którym wymienia preferowanych przez siebie payyeṭanim . Uważa za dobry poemat religijny taki, który rozweseliłby go i ucieszyłby, a jednocześnie doprowadziłby do płaczu; które złamie wyniosłość jego serca i natchnie go miłością do Boga. Jego wiersze były często cytowane przez kabalistów, a niektóre z jego piyyutim stały się częścią sefardyjskiego Maḥzora .

Shetei Yadot

Lonzano nazwał swoje główne dzieło Shetei Yadot (= „Dwie ręce”; Wenecja, 1618), biorąc tytuł z Księgi Wyjścia 26:17 ; i trzymając się tej samej figury, podzielił te dwie „ręce” na pięć „palców” ( eẓba'ot ). Pięć palców pierwszej części, zwanej Yad Ani („Ręka ubogich”; porównaj Ezechiela 16:49 ), to:

1. Lub Tora , studia masoreckie i poprawki masoreckiego tekstu Pięcioksięgu . Wykorzystał w tym celu stare rękopisy Pięcioksięgu, z których zaczerpnął wiele cennych materiałów, których nie ma w innych źródłach. Posiadał kilka bardzo cennych rękopisów midraszim, wśród nich takie, których nigdy nie widzieli nawet autorzy Arukh i Yalkut Shimoni . Aby pomóc mu w zebraniu jego wspaniałej biblioteki, jego przyjaciele napisali do wspólnot w Jerozolimie, Aleppo i Damaszku i pozyskał księgi z tych miast. Ilustrację skrupulatności Lonzano można znaleźć we fragmencie, w którym mówi: „Dokonałem tej korekty na podstawie dziesięciu lub więcej rękopisów, z których ani jednego nie można było skopiować [teraz] za 100 dukatów, a niektóre z nich są bardziej ponad pięćset lub sześćset lat, a mianowicie: Masoret Seyag la-Tora Meir ben Todros HaLevi Abulafia (rękopis Masory ) , Ḳiryat Sefer Menachema Meiri , Eṭ Sofer Davida Kimhi , Shemen Sason i wielu innych. W związku z tym, jeśli ktoś ma wątpliwości co do odczytania jakiegokolwiek fragmentu Biblii, z Bożą pomocą rozwieję jego zakłopotanie, zwłaszcza jeśli jestem w domu”. aby wraz z nim zginęła. Postanowił więc wydać książkę, nawet kosztem stu dukatów za druk, chociaż doskonale zdawał sobie sprawę, że postępuje okrutnie wobec swojej rodziny w potrzebie w Jerozolimie, której nie mógł wysłać pieniędzy Or Tora została później opublikowana oddzielnie Jedidiah Norzi , współczesny i przyjaciel Menahema Lonzano, czerpał z dzieła Lonzano, gdy było ono jeszcze w formie rękopisu, podczas komponowania własnego dzieła masoreckiego, Minḥat Shai .
2. Ma'arikh , wyjaśnienia w porządku alfabetycznym obcych słów w Talmudzie , midraszim i Zoharze . Znajomość języka arabskiego i greckiego, zdobyta podczas żmudnych podróży, okazała się bardzo przydatna w jego dociekaniach filozoficznych. We wstępie do tej części mówi nie bez humoru o swojej nowej metodzie traktowania tych zapożyczeń i sposobie, w jaki ją przyjął. W ten sposób Lonzano faktycznie ponownie wprowadził do leksykografii racjonalnego, naukowego ducha starych, klasycznych filologów hebrajsko-arabskich , pomimo sprzeciwu współczesnych i wbrew autorytetowi dawnych, uznanych nauczycieli, w tym nawet autora Arukh . Cenne podsumowanie Ma'arikh autorstwa Philippe d'Aquin (Paryż, 1629) zostało opublikowane w czasach nowożytnych przez A. Jellinka (Lipsk, 1853) i jest wydrukowane we lwowskim wydaniu Arukh of Nathan ben Jehiel z Rzymu pod tytułem Arba'ah Sefarim Niftaḥim (1857).
3. Avodat Miḳdash
4. Derekh Ḥayyim to przedruki, z dodatkami, z jego pierwszej pracy, o której mowa powyżej; Avodat Miḳdash został opublikowany także przez Judah Pereza w jego zbiorze Sha'are Raḥamim (1710), Jacoba Emdena (1767), Azriela z Wilna (Fürth, 1726) oraz w Wenecji pod koniec XVI wieku.
5. Ṭovah Tokhaḥat , wiersze dydaktyczne, napisane w domu Salomona, jego patrona w Konstantynopolu. Są one w dużej mierze zapożyczone ze zbioru krótkich przysłów moralnych, zatytułowanych Sefer Toẓe'ot Ḥayyim , autorstwa niejakiego Mojżesza ben Natanaela ibn Salomona.

Druga część Shetei Yadot , zwana Yad haMelekh , a także podzielona na pięć „palców”, to zbiór starych dzieł midraszowych, z których część pojawiła się tutaj po raz pierwszy; inne dostarczyły bardziej kompletnych i poprawnych tekstów niż jakikolwiek wcześniej znany. Sam Lonzano z braku pieniędzy mógł drukować tylko: (1) Haggadat Bereszit . Z pozostałych czterech „palców” Yad ha-Melekh , (2) Midrasz Agur został opublikowany, według Benjacob w 1626 roku, w Safed lub Kefar 'Ain Zeitun; ale Steinschneider zaprzecza, że ​​​​kiedykolwiek ukazał się drukiem. Pozostałe trzy „palce” istnieją tylko w rękopisie: (3) Tanna Devei Eliyahu ; (4) Avot de-Rabbi Natan , Tractate Derekh eretz , Otiyyot de Rabbi Akiva ; (5) Sefer ha-Tashlumin , zawierający pozostałe części Genesis Rabbah i dodatki do Midrasz Yelammedenu , Sifra , Sifre i Tanḥuma .

Inne prace

Lonzano napisał także: Adi Zahav , glosy do Lebusza Mordechaja Jaffe ; Imrei Emet , notatki na temat Kabały Hayyima Vitala ; Omer Man , komentarz do Idry Zuty , części Zoharu ; i obserwacje leksykograficzne dotyczące Talmudu Yerushalmi .

Charakteryzacja

Mimo fizycznych ułomności Lonzano był zapalonym bojownikiem i nie tylko energicznie bronił własnych wniosków, ale także agresywnie atakował zarówno swoich poprzedników, jak i współczesnych. Jednocześnie zawsze miał świadomość, że ich wartość jest o tyle wyższa od jego, jak „niebo jest nad ziemią”. Atakuje autora midraszowego komentarza Mattenat Kehunnah , atakuje Israela ben Mosesa Najara z powodu bluźnierczych ilustracji i wyrażeń w jego Olat Chodesz , spiera się z Abrahamem Monsonem o kabałę Vitala , z Solomon Norzi w sprawie Masory i z innymi. Łatwo zrozumieć, że w swoim szczerym oddaniu prawdzie, „której wszyscy winni są najwyższy szacunek”, Lonzano narobił sobie wielu osobistych wrogów. Wydaje się, że tylko pod jednym względem był w zgodzie z duchem czasu, a było nim zamiłowanie do kabały i wrogość wobec filozofii.

Ten artykuł zawiera tekst z publikacji znajdującej się obecnie w domenie publicznej : Singer, Isidore ; i in., wyd. (1901–1906). „Lonzano, Menachem ben Juda ben Menachem de” . Encyklopedia żydowska . Nowy Jork: Funk & Wagnalls. Jego bibliografia:

• AL Frumkin, Toledot Ḥakme Yerushalayim , s. 103 i nast.
• D. Kaufmann, Uwagi o życiu Menachema di Lonsano , w JQR VIII. 525
• Landshuth, Ammude ha-'Abodah , j. 178 i nast.
• Jellinek, Ma’arik , Przedmowa
• Delitzsch, Zur Gesch. der Jüdischen Poesie , s. 56
• Zunz , Synagogale Poesie des Mittelalters s. 357.