Almanzor

Ten artykuł dotyczy władcy Al-Andalus. W przypadku innych władców muzułmańskich o tym imieniu zobacz Al-Mansur (ujednoznacznienie) . Dla konia wyścigowego zobacz Almanzor (koń) . Jeśli chodzi o górę, zobacz Pico Almanzor .

Muḥammad ibn ʿAbdullāh ibn Abi ʿĀmir al-Maʿafiri
Pomnik Almanzora , Algeciras
Następca	Abd al-Malik al-Muzaffar
Urodzić się	C. 938 Torrox , Axarquia
Zmarł	1002
Pogrzeb	Medinaceli , Hiszpania
Dom	Amirydy
Religia	islam sunnicki

Abu ʿĀmir Muḥammad ibn ʿAbdullāh ibn Abi ʿĀmir al-Maʿafiri ( arab. ري ) , ​​nazywany al-Manṣūr ( arab . المنصور , „Zwycięski”), który jest często łacińską nazwą Almanzor (ok. 938 - 8 sierpnia 1002) był muzułmańskim arabskim andaluzyjskim przywódcą wojskowym i mężem stanu. Jako kanclerz kalifatu Umajjadów w Kordobie i hadżib (szambelan) słabego kalifa Hiszama II , Almanzor był de facto władcą islamskiej Iberii .

Urodzony w alqueria na obrzeżach Torrox w rodzinie arabskiego pochodzenia jemeńskiego, z kilkoma prawnymi przodkami, ibn Abi ʿĀmir wyjechał do Kordoby , gdy był jeszcze młody, aby zostać wyszkolonym na faqīh . Po kilku skromnych początkach wstąpił do administracji dworu i szybko zyskał zaufanie Subh , matki dzieci kalifa Al-Hakama II . Dzięki jej patronatowi i własnej sprawności szybko rozszerzył swoją rolę.

Podczas kalifatu Al-Hakama II zajmował kilka ważnych stanowisk administracyjnych, w tym dyrektora mennicy ( 967), administratora Subh i jej dzieci, administratora spadków beztestamentowych i kwatermistrza armii generała Ghaliba ibn Abd al-Rahmana (973). Śmierć kalifa w 976 roku zapoczątkowała dominację kalifatu przez tego funkcjonariusza, która trwała po jego śmierci wraz z rządami dwóch jego synów, Abd al-Malika al-Muzaffara i Abd al-Rahmana Sanchuelo , aż do 1009. Jako szambelan kalifatu (od 978) sprawował niezwykłą władzę w państwie al-Andalus , na całym Półwyspie Iberyjskim iw części Maghrebu , podczas gdy kalif Hisham II został zredukowany do statusu niemal figuranta.

Jego złowrogie dojście do władzy zostało wyjaśnione nienasyconym pragnieniem dominacji, ale historyk Eduardo Manzano Moreno ostrzega, że ​​„należy to rozumieć w ramach złożonych walk wewnętrznych, które rozwinęły się w administracji Umajjadów”. Głęboko religijny, otrzymał pragmatyczne poparcie muzułmańskich dla kontroli nad władzą polityczną, choć nie bez okresowych napięć między nimi. Podstawą jego władzy była obrona dżihadu , który proklamował w imieniu kalifa . Jego wizerunek jako orędownika islamu służył usprawiedliwieniu przejęcia przez niego władzy rządowej.

Po zmonopolizowaniu dominacji politycznej w kalifacie przeprowadził głębokie reformy zarówno w polityce zagranicznej, jak i wewnętrznej. Dokonał wielu zwycięskich kampanii zarówno w Maghrebie , jak i Iberii. Na półwyspie jego najazdy na królestwa chrześcijańskie tymczasowo zatrzymały ich marsz na południe.

Pochodzenie i młodość

Faqīh ze źrenicami, z miniatury Abbasydów . Kilku przodków Almanzora otrzymało takie instrukcje, rodzinną tradycję, którą sam Almanzor kontynuował.

Chociaż istnieją wątpliwości co do dokładnej daty jego narodzin, wszystko wskazuje na to, że nastąpiło to około 939 roku. Urodził się w arabskiej rodzinie ziemiańskiej pochodzenia jemeńskiego , należącej do plemienia al-Ma'afir . Zostały one założone od czasu podboju wizygockiej Iberii w Torrox, farmie u ujścia rzeki Guadiaro , należącej do cora (podział terytorialny) al-Yazirat (zarządzanego z Al-Yazira al-Jadra الجزيرة الخضراء , miejsca współczesne Algeciry ). Jego rodzina otrzymała tamtejsze ziemie od Tariqa ibn Ziyada jako nagrodę dla przodka, Abd al-Malika, który wyróżnił się zdobyciem Cartei podczas podboju Hispanii przez Maurów i Umajjadów .

Niektórzy członkowie rodziny służyli jako Qadis i prawnicy. Pozycja rodziny znacznie się poprawiła wraz z mianowaniem dziadka ibn Abi ʿĀmira ze strony ojca na Qadi z Sewilli i jego małżeństwem z córką wezyra , gubernatora Badajoz i lekarza kalifa Abd al-Rahmana III . Ojciec ibn Abi ʿĀmira, Abd Allah, został opisany jako pobożny, życzliwy i ascetyczny człowiek, który zmarł w Trypolisie podczas powrotu z pielgrzymki do Mekki . Jego matka, Burajha, również należała do arabskiej rodziny. Mimo to rodzina należała do klasy średniej, skromnej i prowincjonalnej.

Wejście na dwór kalifa

Scrivener , w dziewiętnastowiecznym przedstawieniu. Po ukończeniu studiów jako faqīh młody Almanzor musiał przyjąć ten zawód ze względu na złą sytuację materialną swojej rodziny po śmierci ojca.

Choć wciąż bardzo młody, Ibn Abi ʿAmir przeniósł się do Kordoby, gdzie pod kierunkiem wuja ze strony matki rozwijał studia prawnicze i literackie. Szkolenie to miało ułatwić wejście do administracji państwowej, ponieważ możliwości awansu w wojsku były ograniczone do Arabów. Podobnie jak wielu innych młodych ludzi z zamożnych rodzin, przeszedł szkolenie w zakresie interpretacji Koranu , tradycji prorockiej i stosowania szariatu , kończąc w ten sposób swoją edukację jako faqīh z zamiarem zostania sędzią i od tego czasu zachował zamiłowanie do literatury . Poinstruowany przez znanych mistrzów islamskiej tradycji prawnej i literatury, wykazał się talentem w tych badaniach.

Śmierć ojca i zła sytuacja rodzinna skłoniły go do porzucenia studiów i podjęcia zawodu skryby . Po zajęciu skromnej posady skryby wzdłuż alcazaru i meczetu w Kordobie – w pobliżu biur administracji – aby zarobić na życie, młodzieniec szybko wyróżniał się talentem i ambicjami i rozpoczął karierę polityczną jako urzędnik w sala audiencyjna szefa stolicy Qadiego, Muhammeda ibn al-Salima, ważnego doradcy kalifa Al-Hakama II, mimo że zajmował stanowiska wyłącznie religijne, a nie polityczne. Ibn Abi ʿĀmir wkrótce zwrócił uwagę wezyra Ja'fara al-Mushafiego, szefa administracji cywilnej, który miał wprowadzić go na dwór kalifa, prawdopodobnie z polecenia Ibn al-Salima. Znany już ze swojej wiedzy i kompetencji zawodowych zaczął gromadzić stanowiska w Administracji. Ibn Abi ʿĀmir, po trzydziestce, był jednym z młodych funkcjonariuszy, którzy brali udział w pokoleniowej wymianie dworu na początku panowania Al-Hakama.

z haremu . Wkrótce po wstąpieniu do administracji kalifa Ibn Abi ʿĀmir zawarł trwały sojusz z matką następcy tronu, ulubionym Subhem , który został złamany dopiero w 996 r. przez ambicje Ibn Abi ʿĀmira, które Subh uważał za zagrożenie dla jej syna Hishama.

Pod koniec lutego 967 roku jego ulubieniec, baskijski Subh (Aurora), niewolnik o bardzo zróżnicowanym wyszkoleniu, od śpiewu przez islamskie prawoznawstwo po poezję, powierzył mu opiekę nad Abd al-Rahmanem, synem i spadkobiercą Al-Hakama II, która zawdzięczała swoją władzę przewadze nad kalifem jako matce jego dzieci. Z nią Ibn Abi ʿĀmir nawiązał uprzywilejowane stosunki, niezwykle korzystne dla jego kariery. Chociaż jego rola była prawdopodobnie drugorzędna, jego odpowiedzialność za zarządzanie majątkami następcy tronu i jego matki zapewniała Ibn Abi ʿĀmir bliskość panującej rodziny i szybko zaczął gromadzić ważne stanowiska. Siedem miesięcy po swojej pierwszej nominacji, dzięki wstawiennictwu królewskiego faworyta, został dyrektorem mennicy, aw grudniu 968 r. mianowany skarbnikiem wakujących spadków. W następnym roku został awansowany do Qadi z Sewilli i Niebla , jednego z najważniejszych w państwie, a po śmierci swojego podopiecznego Abd al-Rahmana w 970, został przydzielony do tej samej roli dla młodego dziedzica, Hishama . W tym czasie ożenił się z siostrą szefa gwardii kalifa, klientką nowego spadkobiercy, i zaczął gromadzić bogactwo. Abd al-Rahmana I , zbudowano rezydencję, a on sam zaczął składać okazałe dary haremowi kalifa. Został oskarżony o defraudację i usunięty ze stanowiska szefa mennicy w marcu 972 r., Ale otrzymał pomoc finansową na pokrycie rzekomej defraudacji. Uzyskał komendę policyjną i zachował odpowiedzialność za spadkobiercę i majątki ustawowe.

W 973 podjął się logistycznych, administracyjnych i dyplomatycznych aspektów kampanii kalifa przeciwko Idryzydom w Maghrebie , zajmując oficjalne stanowisko Wysokiego Qadi z posiadłości Umajjadów w Afryce Północnej. Znaczenie floty w kampanii i jej zależność od Sewilli, gdzie Ibn Abi ʿĀmir był Qadi i dlatego był odpowiedzialny za jej obiekty, a także zaufanie samego kalifa i jego szambelana ułatwiło mu zdobycie tego stanowiska. Komisja przyniosła ze sobą władzę nad ludnością cywilną i personelem wojskowym oraz w praktyce nadzór nad kampanią. Głównym obowiązkiem jego roli było uzyskanie uległości notabli regionu poprzez wręczanie im formalnych prezentów, których przyjęcie oznaczało akceptację władzy kalifa i obietnicę lojalności. Wraz ze zwycięstwami militarnymi osłabiło to pozycję wroga.

Osiągając zwycięstwo nad Idryzydami , Ibn Abi ʿĀmir wrócił chory na dwór w Kordobie we wrześniu 974 roku, zamierzając wyzdrowieć i wznowić swoje obowiązki. Nigdy nie wrócił do Afryki Północnej. Jego doświadczenie jako nadzorcy żołnierzy zaciągniętych do kampanii w Maghrebie dało mu uznanie dla ich możliwej użyteczności politycznej, gdyby przejął kontrolę. Pozwoliło mu to również nawiązać stosunki z przywódcami plemiennymi tego obszaru oraz z jego przyszłym potężnym teściem, Ghalibem ibn Abd al-Rahmanem, który kierował militarnymi aspektami operacji. Zdolność Ibn Abi ʿĀmira do zarządzania organizacyjnymi i ekonomicznymi aspektami kampanii została powszechnie uznana i nagrodzona kilka miesięcy wcześniej ponownym powołaniem na stanowisko szefa mennicy i była początkiem jego sukcesu politycznego. W ostatnich miesiącach choroby Al-Hakama mianował Ibn Abi ʿĀmira inspektorem wojsk zawodowych, w skład których wchodziła większość Berberów sprowadzonych przez kalifa z Maghrebu w celu próby sformowania lojalnej wobec jego osoby siły, która gwarantowała mu dostęp do tron młodego syna kalifa.

Przejęcie władzy

Eliminacja pretendentów i utworzenie triumwiratu

Śmierć kalifa Al-Hakama II 1 października 976 r. i ogłoszenie następcą jego syna Hiszama zainaugurowało nowy okres w karierze politycznej Ibn Abi ʿĀmira, a także stanowiło przełomowe wydarzenie w historii kalifatu, który następnie był naznaczony jego kadencją i stopniowym wycofywaniem się trzeciego kalifa. Al-Andalus przeszedł w tym czasie poważny kryzys sukcesji, ponieważ wyznaczony następca, Hisham, urodzony w 965 r., był zbyt młody, by rządzić. Miał zaledwie osiem lub dziewięć lat w 974 r., Kiedy jego ojciec po raz pierwszy wprowadził go w proces rządzenia, i był jeszcze nieletni, gdy zmarł. Była to sytuacja niezwykła, ponieważ ani emirat , ani kalifat nie były wcześniej w rękach dziecka. Niektóre szkoły prawoznawstwa islamskiego odrzuciły możliwość zostania kalifem przez nieletniego, ale tradycja Umajjadów Al-Andalus zapewniła dziedziczenie z rodzica na dziecko, podczas gdy sprawa Abd al-Rahmana III ustanowiła precedens dla primogenitury. W obliczu tej sytuacji i pomimo wysiłków Al-Hakama w ostatnich latach jego panowania, aby zapewnić sukcesję swojemu synowi poprzez powiązanie go z zadaniami rządu, nastąpił podział w sprawie sukcesji. Jedni opowiadali się za mianowaniem regenta, szambelana al-Muszafiego, inni woleli nadać tytuł kalifa jednemu z braci zmarłego kalifa, dwudziestosiedmioletniemu al-Mughirze, który był ulubionym młodszym synem Abd al-Rahmana III.

Dwóch wybitnych niewolników z Europy Wschodniej ( saqaliba ) zajmujących ważne stanowiska dworskie – jeden, wujek nowego kalifa – którzy byli obecni przy śmierci Al-Hakama, zdecydowało się podjąć działania, zanim podział ten stanie się szerzej znany. Postanowili osadzić al-Mughirę na tronie, pod warunkiem, że nazwał on swojego siostrzeńca Hishama swoim spadkobiercą, oraz usunąć szambelana al-Mushafiego, dając im w ten sposób przewagę na dworze nad frakcją popierającą Hishama. Ci dwaj, którzy mimo wszystko mieli zająć czołowe miejsca podczas ceremonii proklamowania Hishama, gdy ich plan został udaremniony, mieli poparcie tysiąca saqalibas dworu i kontrolę pałacowej straży. Szambelan, który był prawdziwym ośrodkiem władzy politycznej po śmierci al-Hakama, a nawet w ostatnich latach jego panowania, udawał, że wspiera spiskowców, by je obalić dzięki wsparciu wojsk berberyjskich. Szybko zerwał spisek z pomocą Subha i poinstruował Ibn Abi ʿĀmira, wówczas wyższego urzędnika i członka sądu z uprzywilejowanym dostępem do młodego kalifa i jego matki, aby zamordował pretendenta. Wsparcie dla młodego kalifa Ibn Abi ʿĀmira, prawej ręki Subha, było kluczowe dla jego dojścia do władzy.

Niechętny, ale posłuszny Ibn Abi ʿĀmir otoczył rezydencję al-Mughiry oddziałem stu żołnierzy, włamał się i powiadomił al-Mughirę o śmierci al-Hakama i intronizacji Hishama II. Młody wujek Hishama wyraził swoją lojalność iw obliczu wątpliwości Almanzora zażądał wykonania rozkazu własnego zamachu. Al-Mughira został następnie uduszony na oczach rodziny w salonie swojego domu i powieszony na belce dachu sąsiedniej konstrukcji, jakby popełnił samobójstwo. Al-Mushafi i Ibn Abi ʿĀmir spełnili w ten sposób życzenia ich zmarłego pana, aby zapewnić przystąpienie Hishama. Zwolennicy młodego kalifa polegali na berberyjskiej gwardii, utworzonej przez al-Hakama dla jego syna, aby stawić czoła saqalibas, których ponad ośmiuset zostało wyrzuconych z pałacu w wyniku kryzysu.

Hisham II został mianowany kalifem w poniedziałek, 1 października 976 lub w przybliżeniu, tytułem al-Mu'ayyad bi-llah („ten, który otrzymuje pomoc Boga”). Ibn Abi ʿĀmir uczestniczył w ceremonii, zapisując w protokole przysięgę wierności, jaką uczestnicy złożyli przed cadí. Tydzień później, 8 października 976, Hisham mianował al-Mushafi hajib - szambelanem lub premierem - i mianował 36-letniego Ibn Abi ʿĀmira wezyrem i delegatem hadżiba . Ten ostatni utrzymywał w ten sposób pozycję o szczególnym znaczeniu jako łącznik między matką nowego kalifa, w praktyce reprezentującą rząd w mniejszości Hishama, a administracją kierowaną przez al-Mushafiego. Władza faktycznie znajdowała się w rękach triumwiratu utworzonego przez szambelana al-Mushafiego, wezyra Ibn Abi ʿĀmira i generała Ghaliba. Aby zwiększyć popularność nowego kalifa wśród ludności i umocnić swoją pozycję, znieśli niepopularny podatek naftowy.

Ruiny al-Muszafiego

Żołnierze przed meczetem według XIX-wiecznego przedstawienia. Almanzor szybko przejął kontrolę nad armią stolicy, która osiedliła się w jego nowej ufortyfikowanej rezydencji w Medina Alzahira, wybudowanej w 979 roku.

Podczas gdy sojusz między Ibn Abi ʿĀmirem i al-Mushafim podkopał tradycyjną władzę nadwornych niewolników, stosunki między nimi wkrótce się pogorszyły. Niepowodzenie szambelana w zajęciu się utratą prestiżu w wyniku intryg sukcesyjnych i najazdów chrześcijańskich, które w 976 r. Prawie dotarły do ​​​​stolicy, pozwoliło Ibn Abi ʿĀmir na przejęcie kontroli nad oddziałami armii w stolicy kalifatu po zapewnieniu Subha o jego zdolności do przywrócenia tej armii prestiż. Ibn Abi ʿĀmir, w przeciwieństwie do szambelana, był skłonny do militarnej odpowiedzi na chrześcijańskie najazdy i był gotów dowodzić uderzeniem odwetowym. Jednak Al-Mushafi opowiadał się za strategią obronną, która pomimo potęgi militarnej Kordoby oddała terytoria na północ od Guadiana państwom chrześcijańskim. W tym samym czasie, a także dzięki wpływom Subha, Ghalib uzyskał rządy w Dolnej Marchii i dowództwo nad armiami granicznymi.

W lutym 977 Ibn Abi ʿĀmir opuścił stolicę na swój pierwszy sezon kampanii w Salamance , zgodnie ze strategią powstrzymywania państw chrześcijańskich utrzymywaną podczas poprzedniego panowania. Jego nominacja na naczelnika – szefa armii – wojsk stołecznych doprowadziła go do sojuszu z Ghalibem – naczelnikiem armii granicznych – i doprowadziła do końca triumwiratu, jaki obaj utworzyli z al-Mushafim. W swojej pierwszej kampanii, trwającej prawie dwa miesiące, splądrował obrzeża łaźni w Baños de Ledesma. i przywiózł do Kordoby dwa tysiące schwytanych jeńców, ale nie zdobył żadnych fortec. Jesienią zaatakował Salamankę.

Ibn Abi ʿĀmir zdobył militarny prestiż, odpierając siły chrześcijańskie i atakując Cuéllar podczas drugiej kampanii 977 oraz Salamankę jesienią tego samego roku, nie w celu podboju, ale osłabienia wroga i zdobycia popularności w kraju. Ten nowy prestiż pozwolił mu ubiegać się o stanowisko prefekta Kordoby, które do tej pory pełnił syn al-Mushafiego. Nowa reputacja wojskowa Ibn Abi ʿĀmira, przy wsparciu haremu i Ghaliba, pozwoliła mu objąć stanowisko bez zgody szambelana. Doprowadziło to do otwartej konfrontacji między Ibn Abi ʿĀmirem, dotychczas pozornym wiernym i skutecznym sługą szambelana, a al-Mushafim. Ten ostatni zawdzięczał swoją władzę poparciu poprzedniego kalifa i brakowało mu mocnego wsparcia, ponieważ czołowe rodziny w administracji rządzącej Kordoby uważały go za nowicjusza. Próbował przeciwstawić się sojuszowi między pozostałymi dwoma członkami triumwiratu, poślubiając innego ze swoich synów z córką Ghaliba, Asmą. Ibn Abi ʿĀmir, który zdobył przychylność przebiegłej matki kalifa, Ghaliba i głównych rodzin służby cywilnej, umiejętnie interweniował, korzystając z wstawiennictwa Subha i bezpośrednio zwracając się do Ghaliba, aby zachęcić go do wycofania swojej wstępnej aprobaty i zamiast tego pozwól samemu Ibn Abi ʿĀmirowi poślubić córkę Ghaliba. Wspaniały ślub odbył się wiosną 978 roku, osiem miesięcy po podpisaniu kontraktu małżeńskiego, który przypieczętował sojusz między Ghalibem i Ibn Abi ʿĀmirem i oznaczał upadek potęgi szambelana. Kilka dni po ślubie Ghalib i Ibn Abi ʿĀmir wyjechali na nową kampanię skierowaną do Salamanki. Sukcesy militarne zwiększyły potęgę obu sojuszników i dodatkowo osłabiły szambelana na dworze. Dwóch strażników otrzymało nowe tytuły w nagrodę za swoje zwycięstwa, a Ibn Abi ʿĀmir został mianowany „podwójnym wezyrem” dla dwóch najważniejszych wezyrów ds. Wewnętrznych i Obronnych. Ghalib otrzymał tytuł szambelana pod koniec 977 r. - sytuacja bez precedensu, ponieważ nigdy nie było dwóch szambelanów w tym samym czasie - pozbawiając al-Mushafiego większości jego obowiązków, a al-Mushafi został następnie zwolniony i uwięziony. Jego krewni i zwolennicy na stanowiskach w administracji zostali aresztowani, a jego majątek skonfiskowany. Ibn Abi ʿĀmir zastąpił pokonanego al-Mushafiego jako drugi szambelan kalifatu. Najważniejsze stanowiska wspierające zajmowały zaufane osoby, w niektórych przypadkach członkowie rodziny. Eliminacja starego szambelana zmniejszyła widoczność kalifa, a Ibn Abi ʿĀmir stopniowo stał się pośrednikiem między swoim panem a resztą świata. Świadomy tego, że jego moc emanowała od Hishama, Mansur był jednak ostrożny, aby nadal zachowywać pozory suwerenności nieletniego.

Niezadowolenie z mniejszości królewskiej i regencji podsyciło nowy bunt zorganizowany przez prominentnych członków dworu pod koniec 978 r. Spiskowcy zamierzali zastąpić Hishama jednym z jego kuzynów, wnukiem Abd al-Rahmana III. Improwizowana próba zadźgania kalifa nie powiodła się i doprowadziła do brutalnych represji wobec spiskowców pod naciskiem Subha i Ibn Abi ʿĀmir, nie bez przezwyciężenia oporu głównych radców prawnych. Zakończyło to próby zastąpienia kalifa innym członkiem dynastii Umajjadów, skutkujące ucieczką ze stolicy ewentualnego pretendenta, ścisłą inwigilacją członków rodziny Umajjadów i budową w następnym roku nowej ufortyfikowanej rezydencji dla Ibn Abi ʿĀmir, Medina Alzahira („olśniewające miasto”), prace trwały do ​​989 r. Ta nowa rezydencja, położona na wschód od miasta, mieściła wojska lojalne wobec Ibn Abi ʿĀmira i administracji rządowej i była centrum wystawnego dwór. Ponadto, aby złagodzić złe samopoczucie wśród faqīh spowodowane represjami spiskowców przeciwko prawowitości Hishama, w których niektórzy byli w zmowie, powołał komisję do wymazania biblioteki Al-Hakama.

Jako szambelan latem kierował nową kampanią, która trwała ponad dwa miesiące, tym razem na północnym wschodzie przeciwko Pampelunie i Barcelonie . Jesienią dokonał nowego najazdu na Ledesmę , który trwał nieco ponad miesiąc. W maju następnego roku wyreżyserował nową kampanię w tym regionie. Następny najazd, latem, pomaszerował do Sepulveda . We wrześniu 979 wysłał wojska z Algeciras na pomoc Ceucie , zagrożonej zwycięską kampanią Buluggina ibn Ziri , wspieranego przez Fatymidów , przeciwko klientom Umajjadów w zachodnim Maghrebie. Później miasto stało się centrum polityki algierskiego Maghrebu.

Pojedynek z Ghalibem ibn Abd al-Rahmanem

Po zmiażdżeniu opozycji na dworze obaj współprzewodniczący wkrótce starli się. Stary generał nie lubił kłaniać się przed Ibn Abi ʿĀmirem, który poświęcił się wzmocnieniu swojej władzy i kontrolowaniu dostępu do kalifa. Ghalib wierzył, że manewry jego sojusznika, w tym budowa jego nowej pałacowej rezydencji, wzmocnienie berberyjskich jednostek wojskowych i jego rosnąca kontrola nad kalifem, ostatecznie zniszczą dynastię. Ze swojej strony Ibn Abi ʿĀmir uważał, że utrzymujący się militarny prestiż swojego teścia przesłania jego własną sprawność wojskową, pomimo kolejnych zwycięskich kampanii. Po kilku wspólnych najazdach na ziemie chrześcijańskie, prowadzonych głównie przez weterana Ghaliba, pomimo rosnącego doświadczenia wojskowego Ibn Abi ʿĀmira, wiosną 980 r. Wybuchła konfrontacja w związku z kampanią wokół Atienzy . Zdradzony przez Ghaliba i ranny, któremu życie uratowało jedynie wstawiennictwo Qadi z Medinaceli , Ibn Abi ʿĀmir zareagował natychmiastowym atakiem na fortecę, w której znajdowała się rodzina jego teścia, i splądrował ją, gdy została zdobyta. Almanzor kontynuował podróż na północ, ale konfrontacja z Ghalibem, ufortyfikowanym w Atienza, zakończyła większą kampanię, która miała być jego drugą od 975 r. przeciwko Kastylii . Ghalib został zmuszony do wygnania na terytorium chrześcijańskie. Jesienią Mansur poprowadził nową ofensywę przeciwko „Almunii”, która jest niezidentyfikowana. Następnie w 981 roku, roku wielkiej aktywności bojowej Ibn Abi ʿĀmira, wysłał pięć kampanii wojskowych na północ, pierwszą w lutym i marcu.

Po kilku starciach między współprzywódcami, które zakończyły się pomyślnie dla Ibn Abi ʿĀmira, w kwietniu 981 r. pokonał go Ghalib, sprzymierzony z Kastylią i Pampeluną. W maju Ibn Abi ʿĀmir kontratakował po zjednoczeniu wojsk berberyjskich, swoich własnych ludzi z Kordoby i niektórych jednostek granicznych, którymi od dawna dowodził jego wróg. W międzyczasie Ghalib miał poparcie innej części sił granicznych kalifatu oraz jego sojuszników z Kastylii i Nawary. U progu zwycięstwa nad zięciem w bitwie pod Torrevicente 10 lipca 981 r. Ghalib został znaleziony martwy w wąwozie bez śladów przemocy. Mógł umrzeć z przyczyn naturalnych, mając prawie osiemdziesiąt lat. Oddziały jego rywala, zdezorientowane śmiercią swojego przywódcy, w dużej mierze przeszły pod flagę Ibn Abi ʿĀmira. Ciało Ghaliba zostało poważnie okaleczone, najpierw przez jego własne wojska pod kierunkiem Ibn Abi ʿĀmira, który chciał udowodnić śmierć swojego wroga, a następnie wystawione w Kordobie. Kilku jego głównych sojuszników również zginęło w bitwie, co nadało zwycięzcy przydomek Almanzor („Zwycięski”), pod którym jest znany w historii. Śmierć Ghaliba uczyniła go jedynym szambelanem i pozwoliła wyeliminować ewentualnych przeciwników na dworze, chociaż jego legitymacja wynikała tylko z pozycji regenta i tolerancji matki kalifa. Wraz z wyeliminowaniem Ghaliba moc kalifa skoncentrowała się na jego osobie.

W tym samym roku splądrował we wrześniu Zamorę i okolice. Miesiąc później zaatakował ziemie portugalskie, prawdopodobnie Viseu .

Sojusz z królową matką i niespokojnym rządem

Przez dwadzieścia lat, aż do zerwania sojuszu z matką kalifa w 996 r., Ibn Abi ʿĀmir pełnił po części rolę jej przedstawiciela, doradcy, informatora oraz jej dowódcy armii i policji. To ona podejmowała większość decyzji w porozumieniu z regentami swojego syna.

Jednak kalif, po osiągnięciu pełnoletności, nie podjął żadnego ruchu w celu przejęcia kontroli, być może z powodu jakiejś choroby lub innej niezdolności do wykonywania obowiązków związanych ze swoim stanowiskiem. Historyk Al-Dhahabi przypisuje zamknięcie kalifa przez Almanzora temu, że ten ostatni był „słaby na umyśle, wierzący w to, co nie może być prawdą”. Na przykład ktoś przyniósł mu kawałek skały, mówiąc, że pochodzi z Jerozolimy, miejsca wstąpienia proroka do nieba . Kalif nagrodził go dużą ilością złota. W innym przypadku ktoś podarował mu kopyto osła, twierdząc, że to osioł Uzaira , i on również został nagrodzony. Jeszcze inna osoba przyniosła mu włosy, twierdząc, że należą do proroka.

Almanzor nie tylko objął władzę kalifa, ale także pełnił rolę strażnika ubezwłasnowolnionego kalifa i gwaranta władzy dynastycznej. Fakt, że tylko kontrolował administrację i armię w imieniu Hishama, czynił go jednak zbędnym, więc podjął kroki w celu wzmocnienia swojej pozycji. Stolica została oddana w ręce jego kuzyna, który ściśle ją kontrolował, i wyniósł szereg zwolenników, generalnie niepopularnych i uważanych za despotycznych, którym udało się przejąć kontrolę nad różnymi Taifami po rozpadzie kalifatu . Sprzymierzył się także z ważnymi lordami granicznymi.

W 988 i 989 musiał stawić czoła podwójnemu zagrożeniu: długotrwałej suszy, która spowodowała głód i zmusiła go do zastosowania środków socjalnych w celu złagodzenia niedoboru (m.in. w którym jego najstarszy syn starał się go zastąpić. Almanzorowi udało się rozbić spisek, do którego przyłączył się gubernator Saragossy , ʿAbd al-Raḥmān ibn Muhammad z Banu Tujib oraz Toledo , potomek Umajjadów kalifa Al-Hakama I , Abd Allah bin Abd al- „Aziza al-Marwanida, znanego również jako Abdullah Piedra Seca , ale jego wysiłki, by skłonić syna do poddania się, okazały się bezowocne. Ten ostatni schronił się u Kastylijczyków po aresztowaniu współspiskowców. Almanzor rozpoczął udaną kampanię przeciwko Kastylii i przejął opiekę nad swoim krnąbrnym synem, który został osądzony i ścięty o świcie 8 września 990 r. Almanzor, wciąż trzęsący się po zdradzie najstarszego syna, wyparł się go, jednocześnie nakazując tym, którzy go zabili u Almanzora sobie rozkaz wykonania. Gubernator Saragossy miał zostać stracony w jego obecności, podczas gdy on oszczędził życie Piedra Seca – być może dlatego, że Almanzor nie chciał splamić sobie rąk krwią Umajjadów.

Almanzor starł się również z niektórymi satyrycznymi poetami swojego wroga, w tym z Abu Yafarem al Mushafim (zm. 982) i Yûsufem ibn Hârûn al-Ramâdî (zm. 1012–3), znanym jako Abû Ceniza. Prześladowany, a następnie przebaczony, Abû Ceniza udał się do Barcelony w 986 r. Ibrahim ibn Idrís al-Hassani zapłacił również za swoją satyrę na Almanzora wygnaniem w Afryce. Almanzor wtrącił poetę Abu Marwana al-Jaziri do więzienia, gdzie zmarł w 1003 roku.

Almanzor, przywódca al-Andalus

Zerwanie z Subh i koncentracja władzy politycznej

Wnętrze Medina Azahara, ufortyfikowanej rezydencji zbudowanej przez Almanzora, w której luksusowo zamknął kalifa Hishama II po nieudanej próbie buntu jego matki Subh, po długich latach sojuszu między nimi.

Po wyeliminowaniu Ghaliba i niezdolności Hishama do pełnienia obowiązków kalifa, Almanzor zaczął rozważać przygotowania do sukcesji, a nawet możliwość oficjalnego przejęcia władzy. W 989 roku bezskutecznie próbował przekonać faqīhów do zaakceptowania jego domu, Mediny Alzahira, jako głównego meczetu. Od 991 roku pozycjonował swojego syna Abd al-Malika w podobny sposób, jak Al-Hakan zrobił z Hishamem, mianując go szambelanem i najwyższym naczelnikiem armii kalifatu, chociaż Almanzor sam nie odstąpił od tych ról. Jednocześnie dyskretnie przedstawił faqīhom , którzy doradzali starszemu Qadi, możliwość, że on sam mógłby zastąpić kalifa, ponieważ Hisham był niezdolny i nikt inny w stanie nie mógł objąć tego stanowiska. Regencji, dawniej opartej na mniejszości Hishama, nie można już było usprawiedliwiać samą jego niezdolnością do wykonywania swoich funkcji. Opinia faqīhów była jednak negatywna: gdyby nie Hisham, zdaniem prawników, władza powinna przejść na innego członka plemienia Mahometa . Almanzor niechętnie przyjął tę decyzję, aw kolejnych latach stopniowo przejmował jeszcze większe uprawnienia, odpowiadające kalifa: oficjalne nominacje potwierdzał pieczęcią własną, a nie kalifa, mimo nominalnego działania w jego imieniu, mianował nowego urzędnika mennicy, przywłaszczył sobie nowe tytuły i przeniósł część administracji do Medina Alzahira. Jego imię zostało również wymienione po imieniu kalifa w piątkowych modlitwach i utrzymywał dwór równoległy do ​​dworu władcy w al-Zahira. W 991 roku, pod naciskiem szambelana, rada faqīhów zmieniła swoją nieprzychylną opinię co do przekształcenia Mediny Alzahira w główny meczet, chociaż wielu wybitnych Kordobańczyków nadal patrzyło z dezaprobatą na jego użytkowanie.

Jego próby przejęcia władzy zakończyły długi sojusz między Almanzorem i Subhem w 996 roku. Po dwudziestu latach jako przedstawiciel Subh, Almanzor skonfrontował się z matką kalifa i jej zwolennikami. Starcie między dwiema klikami zostało wywołane przez Subha wycofanie osiemdziesięciu tysięcy dinarów ze skarbca królewskiego na sfinansowanie powstania przeciwko szambelanowi. Almanzor odkrył to dzięki swoim agentom w pałacu i zareagował, skutecznie składając petycję do rady wezyrów i Faqīhów o przeniesienie skarbca do jego rezydencji, Medina Alzahira, określając kradzież Subha jako rabunek dokonany przez harem. Kiedy Almanzor był chory, Subh przejął pałac i bezskutecznie próbował zablokować transfer. Abd al-Malik, syn Almanzora, zdobył poparcie wezyrów. Kalif odrzucił bunt swojej matki pod koniec maja 996 r., A Abd al-Malik przejął opiekę zarówno nad nim, jak i nad skarbem. Chociaż bunt, któremu przewodziła na półwyspie, stracił impet z powodu utraty funduszy i szybkiej klęski jego nielicznych zwolenników, pieniądze, które wcześniej zabrała, pozwoliły Subhowi sfinansować bunt w Maghrebie. Chociaż Almanzorowi nie udało się jeszcze stłumić tego buntu do jesieni 997 r., Nie udało mu się zdobyć żadnego poparcia na półwyspie.

Aby wzmocnić swój wizerunek oraz wizerunek syna i następcy, Almanzor zorganizował paradę z kalifem i jego matką. Gest ten służył rozwianiu wszelkich wątpliwości co do poparcia kalifa dla Almanzora, a tym samym obalił zarzuty Ziri ibn Atiyya, wysuniętego z Maghrebu. Po procesji Hisham został zamknięty – ze wszystkimi wygodami, ale bez prądu – w Medina Alzahira, gdzie prawdopodobnie więziona była również jego matka. Po przegranej konfrontacji z dawnym sojusznikiem zmarła wkrótce potem w 999 r. Almanzor, który odnowił przysięgę wierności kalifowi z zastrzeżeniem przekazania władzy rodzinie, został wzmocniony. Wysłał syna do walki z rebelią w Afryce Północnej i przejął całą władzę administracyjną. Liczył na aprobatę przywódców religijnych, którzy w obawie przed wojną domową poparli pozycję Almanzora jako gwaranta stabilności i tronu bezsilnego Hishama. Władza państwowa została podzielona na dwie części: z Almanzorem blokującym wykonywanie symbolicznej i prawowitej władzy kalifa, podczas gdy szambelan i jego następcy, pozbawieni legitymacji do bycia jemeńskim mofarytą , a nie krwi Proroka, kontrolowali politykę kalifatu.

Reforma armii i administracji

Oddzielenie władzy doczesnej, sprawowanej przez Almanzora, od duchowej, w rękach Hishama jako kalifa, zwiększyło znaczenie siły militarnej, symbolu - wraz z nowym majestatem dworu szambelana, rywala samego kalifa – władzy Almanzora i instrument gwarantujący płacenie podatków.

Almanzor z powodzeniem kontynuował reformy wojskowe rozpoczęte przez Al-Hakama i jego poprzedników, obejmujące wiele aspektów. Z jednej strony zwiększał profesjonalizację regularnej armii, niezbędną zarówno do zagwarantowania mu siły militarnej w stolicy, jak i do zapewnienia dostępności sił do licznych kampanii, co było jednym ze źródeł jego politycznej legitymacji. W tej polityce nie kładziono nacisku na opłaty i inne wojska nieprofesjonalne, które zastąpił podatkami używanymi do wspierania żołnierzy zawodowych - często saqalibas lub Maghrebis - które uwolniły tubylców al-Andalus od służby wojskowej. Rekrutacja saqalibas i Berberów nie była nowością, ale Almanzor ją rozszerzył. Z drugiej strony stworzył nowe jednostki, w przeciwieństwie do regularnej armii kalifatu, które były wierne przede wszystkim jemu i służyły kontroli stolicy. Emir Abd al-Rahman I wykorzystał już Berberów i saqalibas jako stałą czterdziestotysięczną armię, aby zakończyć konflikty, które dotychczas nękały emirat. W czasach emira Muhammada I armia liczyła od trzydziestu pięciu do czterdziestu tysięcy żołnierzy, z czego połowa to syryjskie kontyngenty wojskowe. To masowe zatrudnianie najemników i niewolników oznaczało, że według chrześcijańskich kronikarzy „zwykle armie Saracenów liczą 30, 40, 50 lub 60 000 ludzi, nawet jeśli w poważnych przypadkach osiągają 100, 160, 300, a nawet 600 000 wojowników”. W rzeczywistości argumentowano, że w czasach Almanzora armie Cordovan mogły zebrać sześćset tysięcy robotników i dwieście tysięcy koni „wyciągniętych ze wszystkich prowincji imperium”.

Wojska Almanzora, reprezentowane w Cantigas de Santa María . Szambelan przeprowadził szeroko zakrojone reformy wojskowe.

W celu wyeliminowania ewentualnego zagrożenia dla swojej potęgi i poprawy skuteczności militarnej Almanzor zniósł upadający z powodu braku Arabów system jednostek plemiennych i ustanowienie na pograniczach pseudofeudalizmu, w którym poszczególne plemiona miały własnego dowódcy, co powodowało ciągłe starcia, i zastąpiło go jednostkami mieszanymi bez wyraźnej lojalności na rozkaz urzędników administracji. Jądro nowej armii było jednak w coraz większym stopniu tworzone przez siły Maghrebi Berberów. Rywalizacja etniczna między Arabami, Berberami i Słowianami w armii andaluzyjskiej została umiejętnie wykorzystana przez Almanzora do utrzymania własnej władzy - na przykład nakazując, aby każda jednostka armii składała się z różnych grup etnicznych, aby nie jednoczyły się przeciwko niemu; a tym samym zapobiegając pojawieniu się ewentualnych rywali. Jednak po zniknięciu ich centralizującej postaci jednostki te były jedną z głównych przyczyn XI-wiecznej wojny domowej zwanej Fitna al-Andalus . Do sił Berberów dołączyły także kontyngenty dobrze opłacanych chrześcijańskich najemników, którzy stanowili większość osobistej straży Almanzora i brali udział w jego kampaniach na terytoriach chrześcijańskich. Dokończenie przez Almanzora tej reformy, zapoczątkowanej przez jego poprzedników, zasadniczo podzieliło ludność na dwie nierówne grupy: dużą masę podatników cywilnych i niewielką kastę zawodowych żołnierzy, na ogół spoza półwyspu.

Wzrost liczebności sił zbrojnych i ich częściowa profesjonalizacja spowodowały wzrost nakładów finansowych na ich utrzymanie. Stanowiło to dodatkową zachętę do prowadzenia kampanii, które dawały łupy i ziemię, którymi można było zapłacić żołnierzom. Ziemie te, przekazane żołnierzom jako zapłata, podlegały następnie daninie i przestały funkcjonować w systemie kolonizacji granicznej. Armia kalifa była finansowana przez rolników płacących podatki w zamian za zwolnienia wojskowe i składała się z miejscowych rekrutów, a także zagranicznych najemników - milicji berberyjskich, niewolników słowiańskich i czarnych, najemnych kompanii chrześcijańskich i ochotników dżihadu . W tamtym czasie al-Andalus było znane jako Dar Jihad lub „kraj dżihadu” i przyciągało wielu ochotników, i choć było ich stosunkowo niewielu w porównaniu z całą armią, ich zapał bojowy z nawiązką to rekompensował.

Według współczesnych badań te kontyngenty najemników umożliwiły zwiększenie ogólnej liczebności armii kalifa z trzydziestu lub pięćdziesięciu tysięcy żołnierzy w czasach Abd al-Rahmana III do pięćdziesięciu lub dziewięćdziesięciu tysięcy. Inni, jak Évariste Lévi-Provençal , twierdzą, że armie Kordoby w polu z Almanzorem liczyły od trzydziestu pięciu tysięcy do siedemdziesięciu lub siedemdziesięciu pięciu tysięcy żołnierzy. Współczesne dane są sprzeczne: niektóre relacje podają, że ich armie liczyły dwieście tysięcy jeźdźców i sześćset tysięcy pieszych, podczas gdy inne mówią o dwunastu tysiącach jeźdźców, trzech tysiącach konnych Berberów i dwóch tysiącach sūdān, afrykańskiej lekkiej piechoty . Według kronik, w kampanii, która przetoczyła się przez Astorgę i León , Almanzor prowadził dwanaście tysięcy afrykańskich i pięć tysięcy jeźdźców z Al Andalus oraz czterdzieści tysięcy piechoty. Mówi się również, że w swoich ostatnich kampaniach zmobilizował czterdzieści sześć tysięcy jeźdźców, podczas gdy kolejnych sześćset strzegło pociągu, dwadzieścia sześć tysięcy piechoty, dwustu zwiadowców lub „policji” i stu trzydziestu bębniarzy . lub że garnizon Kordoby składał się z 10 500 jeźdźców, a wielu innych trzymało północną granicę w rozproszonych oddziałach. Jednak znacznie bardziej prawdopodobne jest, że armie wodza, nawet w najbardziej ambitnych kampaniach, mogły nie przekraczać dwudziestu tysięcy ludzi. Można argumentować, że do XI wieku żadna armia muzułmańska nie przekroczyła trzydziestu tysięcy żołnierzy, podczas gdy w VIII wieku wyprawy trans-pirenejskie liczyły łącznie dziesięć tysięcy ludzi, a wyprawy przeciwko chrześcijanom na północy półwyspu były jeszcze mniejsze.

Za czasów emira Al-Hakama I utworzono gwardię palatyńską składającą się z 3000 jeźdźców i 2000 piechoty, wszyscy słowiańscy niewolnicy. Ta proporcja między dwoma rodzajami wojsk została utrzymana aż do reform Almanzora. Masowa inkorporacja jeźdźców z Afryki Północnej sprowadziła piechotę do oblężeń i garnizonów fortec. Ta reforma doprowadziła do przeniesienia na półwysep całych plemion, zwłaszcza jeźdźców berberyjskich.

Główną bronią kampanii na półwyspie, która wymagała szybkości i zaskoczenia, była lekka kawaleria. Aby spróbować im przeciwdziałać, Kastylijczycy stworzyli rolę „rycerzy złoczyńców” - uszlachetniając tych wolnych ludzi, którzy chcieli zatrzymać konia, aby zwiększyć liczbę jednostek konnych - poprzez Fuero de Castrojeriz z 974 r. Z podobnych powodów barceloński hrabia Borrell II stworzył postać domów paratge - którzy uzyskali uprzywilejowany status wojskowy, walcząc z Cordobanami uzbrojonymi na koniach - po utracie ich stolicy jesienią 985 roku. W przeciwieństwie do znaczącej roli, jaką marynarka wojenna odgrywała w poprzednich dziesięcioleciach pod rządami Abd al -Rahman III, pod rządami Almanzora służył jedynie jako środek transportu wojsk lądowych , np .

W tym czasie przemysł wojskowy kwitł w fabrykach wokół Kordoby. Mówiono, że jest w stanie wyprodukować tysiąc łuków i dwadzieścia tysięcy strzał miesięcznie oraz 1300 tarcz i trzy tysiące sklepów kampanijnych rocznie.

Jeśli chodzi o flotę, jej sieć portów została wzmocniona nową bazą na Atlantyku, w Alcácer do Sal, która chroniła obszar Coimbry, odbudowana w latach 80. Santiago. Na wybrzeżu Morza Śródziemnego obrona morska była skoncentrowana w bazie al-Mariya, obecnie Almería . Stocznie floty zostały zbudowane w Tortosa w 944 roku.

Początkowo obroną morską kalifatu dowodził Abd al-Rahman ibn Muhammad ibn Rumahis, admirał-weteran, który służył Al-Hakamowi II i był Qadi z Elviry i Pechiny . Odparł najazdy al-Magusa (bałwochwalców) lub al-Urdumaniyuna („ludzi z północy”, wikingów ) na zachód od al-Andalus w połowie 971 roku; pod koniec tego roku, kiedy próbowali najechać Al Andalus, admirał opuścił Almerię i pokonał ich u wybrzeży Algarve . W kwietniu 973 przetransportował armię Ghaliba z Algeciras, aby podporządkować sobie zbuntowane plemiona Maghrebu i zakończyć ambicje Fatymidów na tym obszarze. Podobnie jak w 997 r., kiedy flota Al-Andalus uderzyła w Galicji , tak w 985 r. spustoszyła Katalończyków . Podczas kampanii katalońskiej Gausfred I , hrabia Empurias i Roussillon , próbował zebrać armię, aby pomóc miejscowym, ale wtedy kilka flotylli berberyjskich piratów zagroziło ich wybrzeżom, zmuszając ich do pozostania w obronie swoich ziem.

Aby zapewnić kontrolę nad wojskiem, Almanzor wyeliminował główne postacie, które mogły sprzeciwić się jego reformom: oprócz śmierci Ghaliba udział gubernatora Saragossy w spisku jego najstarszego syna był pretekstem do zastąpienia go innym , bardziej uległy, członek tego samego klanu, Banu Tujib. Utrzymujący znaczny budżet admirał floty został w styczniu 980 roku otruty i zastąpiony przez człowieka wiernego Almanzorowi.

Tak jak w armii zachęcał do rekrutacji wiernych mu Berberów, tak w administracji faworyzował saqalibas ze szkodą dla rodzimych urzędników, ponownie w celu otoczenia się personelem lojalnym tylko jemu.

Trasy transportu lądowego były usiane twierdzami, ponieważ starożytni dygnitarze Al Andalus starali się kontrolować komunikację. Posłańców kupiono w Sudanie i specjalnie przeszkolono do obsługi wiadomości Almanzora i przekazywania oficjalnych raportów, które jego ministerstwa spraw zagranicznych pisały o corocznych kampaniach.

Rządzony przez Almanzora kalifat był bogatym i potężnym państwem. Według Colmeiro szacuje się, że w społeczeństwie przedindustrialnym na każdy milion mieszkańców można było zebrać dziesięć tysięcy żołnierzy. Nawet zakładając, że kroniki dziesięciokrotnie przesadzają z rzeczywistymi liczbami – mówią one o ośmiuset tysiącach żołnierzy – kalifat mógł mieć osiem milionów mieszkańców. Ci, którzy stosują bardziej bycze kryteria, szacują, że od siedmiu do dziesięciu milionów, ale populacja była prawdopodobnie znacznie mniejsza. Tradycyjnie mówiąc, około roku 1000 kalifat zajmował czterysta tysięcy kilometrów kwadratowych i był zamieszkany przez trzy miliony dusz. Dla porównania chrześcijańskie państwa iberyjskie obejmowały sto sześćdziesiąt tysięcy kilometrów kwadratowych i pół miliona ludzi. Do X wieku 75% populacji pod rządami Umajjadów przeszło na islam, a dwa wieki później liczba ta osiągnęła 80%. Dla porównania, w czasie inwazji muzułmańskiej Hiszpania liczyła około czterech milionów mieszkańców, choć nie brakuje historyków, którzy podnieśliby te szacunki do siedmiu czy ośmiu milionów.

W jego królestwie znajdowały się również duże miasta, takie jak Kordoba, które liczyły ponad sto tysięcy mieszkańców; Toledo , Almería i Granada , których było około trzydziestu tysięcy; i Saragossa, Walencja i Malaga , wszystkie powyżej piętnastu tysięcy. To ostro kontrastowało z chrześcijańską północą półwyspu, na której brakowało dużych ośrodków miejskich.

Obrona ortodoksji religijnej i legitymizacja władzy

Jednym z narzędzi wykorzystywanych przez Almazora do umacniania swojej władzy był jego dwór, na którym pisarze i poeci celebrowali jego cnoty – pochwały, które były używane jako propaganda wśród ludu.

Modlitwa w meczecie. Wśród gestów, które Almanzor wykonał w służbie swojego wizerunku jako Obrońcy Wiary, była rozbudowa meczetu w Kordobie .

Stabilność i dobrobyt reżimu oraz jego rygorystyczna obrona islamu, którą Almanzor okazywał różnymi pobożnymi gestami, zapewniły mu powszechne poparcie. Wśród tych gestów znalazło się również kopiowanie Koranu, który zabrał ze sobą podczas kampanii, oraz rozbudowa meczetu w Kordobie (987-990). Ambicje polityczne szambelana miały istotne reperkusje na kulturę i religię, którą był zmuszony wspierać. Jego wizerunek przywódcy islamu doprowadził do cenzury niektórych nauk uważanych za nieislamskie oraz do usunięcia z ważnej biblioteki Al-Hakama dzieł uznanych za heretyckie. Jego interesy polityczne wymagały od niego przypodobania się prawnikom, gdy jego władza była jeszcze niepewna, i doprowadziły go do potępienia logiki, filozofii i astrologii, pomimo jego uznania dla kultury. Jego wtrącanie się w sprawy religijne doprowadziło do mianowania jego własnego wuja, który sam był weteranem qadi, na głównego qadi po śmierci wrogiego Ibn Zarba, który sprzeciwił się niektórym jego propozycjom. Głównym wyrazem jego obrony religii były jednak kampanie militarne przeciwko państwom chrześcijańskim, metoda legitymizacji, którą kalifowie stosowali wcześniej, ale którą Almanzor doprowadził do skrajności. Kolejne zwycięstwa, mimo przejściowych korzyści dla królestwa, miały wielki efekt propagandowy, zarówno w kalifacie, jak i we wrogich państwach północy. Na każdy kryzys swojej kariery politycznej odpowiadał dużymi i/lub licznymi kampaniami wojskowymi.

Kampanie miały również korzystny efekt ekonomiczny ze względu na zdobyte przez nie łupy – zwłaszcza obfitych niewolników – oraz ze względu na bezpieczeństwo, jakie zapewniały granicom.

Kampanie Maghrebu

Skromna produkcja zbóż w Kordobie zmusiła Umajjadów do pozyskiwania zapasów z Maghrebu, a tym samym do przeciwstawienia się ekspansji Fatymidów w regionie, co zagroziło ich dostawom. Stawką była kontrola handlowa nad zachodnią częścią Morza Śródziemnego. W przeciwieństwie do swoich kampanii na Półwyspie Iberyjskim, z wyjątkiem tej prowadzonej wspólnie z Ghalibem na początku swojej kariery, Almanzor nie pełnił w walkach w Maghrebie roli osobistej, a jedynie nadzorczy. Skuteczne kierowanie walką spoczywało w rękach podwładnych, którym towarzyszył uroczyście do Algeciras, aby odpędzali wojska przekraczające cieśninę.

Abd al-Rahman III podbił Ceutę i Tanger i ufortyfikował je w 951 r., Ale nie był w stanie powstrzymać Fatymidów przed przejęciem kontroli nad Maghrebem w latach 958–959, po spaleniu floty Umajjadów w Almerii w 955 r. W 971 r. Klienci Umajjadów ponieśli kolejną ciężką porażkę. Marsz Fatymidów do Egiptu około 972 roku przyniósł korzyści Umajjadom, którzy zostali postawieni przed klientem Fatymidów, Sanhaja Berber Buluggin ibn Ziri .

Sytuacja w Maghrebie pod koniec lat 70.

Strategia kalifatu rozpoczęła się od fortyfikacji Ceuty, obsadzonej przez duży garnizon. W maju 978 r. Zenata zajęły miasto Sijilmasa na północnym krańcu transsaharyjskich szlaków handlowych złota, soli i tekstyliów i tam założyły księstwo popierające Kordobę, rządzone przez Jazruna ibn Fulfula, zdobywcę miasta. Sukces machiny politycznej Umajjadów, kontynuowany przez Almanzora, pozwolił mu skoncentrować siłę ofensywną plemion Berberów na ekspansji regionów uznających jego legitymację i ograniczonych starciach między akceptującymi ochronę Kordoby. Podbój ten, który dał wielki prestiż Hishamowi i Almanzorowi – i znieważył Fatymidów, ponieważ było to miasto, w którym jego założyciel pojawił się przed berberyjskim plemieniem Kutama – pozwolił im przeciwdziałać wpływom Fatymidów , którzy po przeniesieniu się do Egiptu, pozostawił te regiony pod kontrolą dynastii Zirydów . Ibn Ziri rozpoczął zwycięską kampanię, która tymczasowo zakłóciła Zenatę i pozwoliła mu odzyskać większość zachodniego Maghrebu przed oblężeniem Ceuty. Tam uchodźcy poprosili o pomoc Almanzora, który wysłał dużą armię, której towarzyszył aż do Algeciras, w celu odparcia Ibn Ziri, który zdecydował się przejść na emeryturę, chociaż nadal nękał zwolenników Umajjadów aż do swojej śmierci w 984 r. Skutki inwazji Ibn Ziriego, były jednak przejściowe: po jego śmierci większość plemion regionu ponownie przyjęła władzę religijną Kordoby.

W 985 roku, zanim Idrisid Al-Hasan ibn Kannun , który ogłosił się kalifem, wrócił ze swojego schronienia na dworze Fatymidów w Egipcie, Almanzor odprowadził nową armię, która przekroczyła Maghreb, by stawić mu czoła pod dowództwem jego kuzyna. Później wysłano posiłki, dowodzone przez najstarszego syna Almanzora i jego teścia, gubernatora Saragossy. Przytłoczony Idryzyd wynegocjował kapitulację i udał się na dwór w Kordobie, ale Almanzor kazał go zabić w drodze do miasta, a później stracił kuzyna, który udzielił buntownikowi bezpiecznego przejazdu.

Nieporozumienia między różnymi przywódcami plemiennymi lojalnymi wobec Umajjadów spowodowały jeden kryzys: przysługa okazana przez Almanzora Ziri ibn Atiyya z Maghrawa Berberów zdenerwowała innych wodzów, którzy ostatecznie powstali zbrojnie. Pokonali kordobańskiego gubernatora Fezu , który zginął w walce, oraz Ibn Atiyya w kwietniu 991 roku. Po tej porażce Almanzor zrozumiał potrzebę oddania kontroli nad regionem lokalnym przywódcom berberyjskim, zamiast próbować rządzić za pośrednictwem delegatów iberyjskich. Ta strategia miała na celu przyciągnięcie Umajjadów do poparcia lokalnych plemion. Zasadniczo los kampanii zależał od zmieniającej się lojalności różnych przywódców plemiennych, chociaż generalnie Zenata wspierali Umajjadów, podczas gdy Sanhaja wspierali Fatymidów. Almanzor bezskutecznie próbował podzielić terytorium między Ibn Attiya i innego wodza plemienia, który porzucił Fatymidów - wuja al-Mansura ibn Buluggina, syna i następcy Buluggina ibn Ziriego. Tak więc Almanzor przekazał wszystkie ziemie kontrolowane przez kalifat Ibn Atiyya, któremu udało się pokonać rebeliantów i zwolenników Fatymidów w 994 roku i założył małe księstwo skupione wokół Wadżdy .

Kryzys między Almanzorem a rodziną królewską w latach 996-998 doprowadził do konfrontacji między nim a Ibn Atiyyą, który uznał stosunek Almanzora do kalifa za lekceważący. Widząc w Ibn Atiyya zagrożenie dla swojej władzy, Almanzor odprawił go i wysłał siły do ​​walki z nim. Banu Maghrawa , Banu Ifran i Banu Miknasa dołączyli do sił Al Andalus lądujących w Tangerze, wkrótce otrzymujących posiłki dowodzone przez syna Almanzora, już szambelana. Na początku sierpnia 998 r. sam Almanzor udał się do Algeciras z licznymi posiłkami przeznaczonymi do udziału w kampanii. W październiku 998 roku Abd al-Malik zdołał pokonać Ibn Atiyyę i zmusić go do ucieczki, chociaż Almanzor nadal szukał lokalnego wsparcia dla administracji Umajjadów. Aż do jego śmierci jednak samorząd terytorialny pozostawał w rękach kolejnych urzędników iberyjskich.

Kampanie w Maghrebie miały również ważne konsekwencje dla polityki iberyjskiej: Almanzor sprowadził berberyjskie wojska i watażków na półwysep, zarówno w celu utworzenia swoich oddziałów osobistych, jak i jako kontyngenty w kampaniach przeciwko terytoriom chrześcijańskim. Niektórych z tych przywódców nazywano nawet wezyrami, co nie uchroniło ich od czasu do czasu przed wypadnięciem z łaski.

Kampanie przeciwko chrześcijanom

Naloty

Kampanie wojskowe Almanzoru. W kolorze ciemnozielonym terytoria nękane przez armię arabską. Mapa przedstawia główne kampanie Almanzoru oraz daty ich przeprowadzenia.

Charakterystyka ogólna

Od śmierci Ramiro II z León w 950 r. Jego królestwo wraz z królestwem Pampeluny i hrabstwem Barcelony zostało zmuszone do uznania suwerenności Kordoby poprzez coroczną daninę, a niewypłacalność skutkowała kampaniami odwetowymi. Almanzor zaczął je wykonywać w 977 roku i kontynuował to aż do swojej śmierci w 1002 roku, chociaż większość z nich koncentrowała się w późniejszych latach, kiedy był najpotężniejszy. Równolegle z kampaniami Maghrebu Almanzor był poświęcony wojnie z chrześcijańskimi królestwami Iberii. Chociaż różne źródła są w konflikcie co do dokładnych szczegółów, szacuje się, że przeprowadził około pięćdziesięciu sześciu kampanii, z czego dwadzieścia w pierwszym okresie od 977 do 985. W tych ofensywach Almanzor równoważył ataki na ośrodki polityczne i gospodarcze siły z tymi przeciwko miejscom o znaczeniu religijnym. Słynne najazdy, uderzenia kawalerii i aceiphas , dosłownie „kampanie letnie”, zwane przez chrześcijan cunei , miały za cel taktyczny i ekonomiczny zabranie jeńców i bydła z rąk wroga; strategicznie dążyli do wywołania stanu trwałej niepewności, który uniemożliwiał chrześcijanom rozwijanie zorganizowanego życia poza zamkami, ufortyfikowanymi miastami lub ich bezpośrednim sąsiedztwem. Ich główną cechą był krótki czas trwania kampanii i oddalenie osiąganych przez nie punktów. Pomimo militarnego sukcesu wielu najazdów, nie udało im się zapobiec na dłuższą metę ruinie państwa. Chociaż powstrzymali postęp ponownego zaludnienia chrześcijan i rozebrali ważne fortece i miasta, nie udało im się znacząco zmienić granic, ponieważ Almanzor rzadko zajmował terytoria, które splądrował.

Regionem najbardziej dotkniętym i narażonym na kampanie była dolina Duero . Było to miejsce docelowe dla chrześcijańskich osadników, którzy zostali zmuszeni do ponownego zaludnienia go z powodu presji demograficznej w Asturii , sercu królestwa. Obszar ten był chroniony przez Góry Kantabryjskie , wąski pas ziemi, który mimo wszystko mógł się obronić - w przeciwieństwie do Leonu czy Galicji, które były bardziej narażone na najazdy mauretańskiej kawalerii. W rzeczywistości kampanie Almanzora dotarły do ​​​​całej chrześcijańskiej Hiszpanii z wyjątkiem wybrzeża Kantabrii i przyczyniły się do tego, że León i Galicja znalazły się bardziej solidnie pod zwierzchnictwem Korony Asturyjskiej , ale nadal z dużą autonomią, ze względu na słabość ekspansji królestwa.

Pierwsze kampanie z Ghalibem

Pierwsze osiem kampanii przeprowadzono przy wsparciu jego teścia Ghaliba. Wśród nich było trzech na ziemiach Salamanki (dwóch w 977 i jeden w 978), jeden przeciwko Cuéllar (w tym samym roku), jeden przeciwko Pampelunie i Barcelonie (długa letnia kampania 978), jeden przeciwko Zamorze (a może Ledesma, według innym autorom wiosną 979) i jeden przeciw Sepúlveda (latem 979, którego nie mógł zdobyć, chociaż zrównał z ziemią jego okolice). Ósmy był tym, w którym towarzyszył do Algeciras siłom przeznaczonym do Maghrebu, między wrześniem 979 a początkiem 980.

Dziewiąta kampania, wiosną 980 roku, była tą, podczas której doszło do zerwania między Almanzorem a Ghalibem i jest znana jako „kampania zdrady” z powodu niespodziewanego ataku Ghaliba na zięcia Almanzora w Atienza. Konfrontacja nastąpiła po krótkim nalocie na Kastylię. Kolejne cztery ofensywy (jedna jesienią 980 r., dwie wiosną następnego roku i jedna latem) miały miejsce w czasie konfliktu między dwoma rywalami. Podczas ostatniej kampanii – zwycięstwa Almanzora nad Ghalibem, odzyskał kontrolę nad twierdzami Atienza i Calatayud , trzymanymi przez partyzantów rywala.

Osłabienie León i nękanie granicy kastylijskiej

Wezwanie do dżihadu w meczecie w Kordobie , z dziewiętnastowiecznego obrazu. Almanzor przedstawił się jako orędownik islamu w swoich licznych kampaniach przeciwko państwom chrześcijańskim na półwyspie i wykorzystał ten wizerunek do uzasadnienia swojej władzy politycznej.

W wyniku klęski Ghaliba latem 981 r. siły Almanzora kontynuowały natarcie, pod koniec lata plądrując i niszcząc ziemie wokół Zamory. Później pokonali Pampelunę, León i Kastylię w bitwie pod Ruedą (lub Roa ) i odzyskali Simancas , który został zrównany z ziemią. Utrata Simancas zakłóciła chrześcijańską linię obronną wzdłuż Duero, którą późniejsze kampanie ostatecznie zlikwidowały. Te straty, wraz ze wsparciem Almanzora dla rywali do korony Leona, najpierw Bermudo przeciwko osłabionemu Ramiro III , a później rywalizującym hrabiom, z których jeden na krótko objął tron, pogrążyły León w kryzysie politycznym, który przedłożył Almanzorowi do arbitrażu. Na ogół Almanzor wspierał rody szlacheckie przeciwne ówczesnemu monarchowi, aby wykorzystać wewnątrzleońskie utarczki. Od 977 roku prawie co roku przeprowadzał ataki na terytoria León.

Hrabiowie galicyjscy i portugalscy, wrogo nastawieni do Ramiro III, tak jak byli do jego ojca, starali się uspokoić Almanzora po kampanii Trancoso i Viseu na początku zimy 981 r. i w tym celu starali się narzucić nowego króla, Bermudo II, koronowany w październiku 982 w Santiago, podczas gdy Almanzor splądrował przedmieścia León. Z drugiej strony Kastylia i León, nieustannie narażone na ataki Kordoby, poparły Ramiro. W 983 roku Almanzor splądrował tereny otaczające Salamankę jesienią, po nieudanym zdobyciu go, oraz Sacramenia na początku zimy, mordując mężczyzn i biorąc resztę ludności do niewoli. Próbując powstrzymać natarcie chrześcijan na południe od Duero, kontynuował ataki na pozycje leońskie i kastylijskie na tym obszarze oraz najważniejsze punkty ponownego zaludnienia, takie jak Zamora (984) czy Sepúlveda w tym samym roku, zrównane z ziemią, zanim spadł na Barcelonę . Zniszczenie Sepúlvedy zmusiło Ramiro do poddania się Kordobie w 985 roku, roku jego śmierci z przyczyn naturalnych, tak jak wcześniej zrobił to Bermudo. Zgłoszeniom Bermudo towarzyszyły zgłoszenia innych hrabiów portugalskich i galicyjskich. To narzuciło obecność sił Cordoban na królestwo Leonese jako protektorat, którym pozostawało do 987 roku.

Wypędzenie wojsk Cordoban z León przez Bermudo zapoczątkowało kampanię 988 przeciwko Coimbrze i podpalenie klasztoru San Pedro de Eslonza w pierwszej kampanii odwetowej w 986, w której zajął także León, Zamorę, Salamankę i Alba de Tormes przed atakuje Condeixę .

Kampanie Almanzora
977 1. Baños de Ledesma 2. Cuéllar 3. Salamanca 978 4. Pla de Barcelona i Tarragona 5. Ledesma 979 6. Zamora 7. Sepúlveda 8. Maghreb 980 9. Medinaceli 10. Almunia 981 11. Canales de la Sierra 12. Rota de los Maafiríes 13. Calatayud 14. Zamora 15. Trancoso 982 16. „Trzy narody” 17. Toro i León 983 18. Simancas 19. Salamanca 20. Sacramenia 984 21. Zamora 22. Sepúlveda 985 23. Barcelona 24. Algeciras 986 25. Zamora, Salamanka i León 26. Condeixa i Coimbra 987 27. Coimbra 28. Coimbra 988 29. Portillo 30. Zamora i Toro 31. Astorga	989 32. Osma 990 33. Toro 34. Osma i Alcubilla del Marqués 35. Montemor-o-Velho 992 36. Kastylia 37. Królestwo Pampeluny 993 38. Al Marakib 39. San Esteban de Gormaz 40. al-Agar 994 41. San Esteban de Gormaz, Pampeluna i Clunia 42. Astorga i León 995 43. Kastylia 44. Batrisa 45. Klasztor San Román de Entrepeñas 46. Aguiar 996 47. Astorga 997 48. Santiago de Compostela 998 49. Maghreb 999 50. Pampeluna - 51 Pallars 1000 52. Cervera 1001 53. Montemor o-Velho 54. Pamplona 55. Baños de Rioja 1002 56. Canales de la Sierra i San Millán de la Cogolla
Según Echevarría Arsuaga s. 243-245, Molina s. 238-263 i Martínez Díez.

Ataki na Pampelunę i hrabstwa katalońskie

W 982 r. rozpoczął „kampanie trzech narodów” prawdopodobnie przeciwko Kastylii, Pampelunie i Frankom z Girony , która zmusiła króla Pampeluny , Sancho II , do wydania Almanzorowi córki, która miała przyjąć imię Abda. ostatni z dynastii politycznej Almanzora, Abd al-Rahman Sanchuelo.W 985 r., wykorzystując ujarzmienie León i Kastylii, zaatakował Barcelonę, którą udało mu się zdobyć na początku lipca, traktując ją brutalnie.Almanzor wcześniej zaatakował ten region latem 978 r., kiedy przez kilka miesięcy pustoszył równiny Barcelony i części Tarragony , podbite przez barcelońskich hrabiów kilkadziesiąt lat wcześniej.W prawie trzymiesięcznej kampanii zdobył miasto z pomocą floty, uwięził wicehrabiego Udalard I i archidiakon Arnulf i złupili klasztory Sant Cugat del Vallés i Sant Pere de les Puelles .

Nowe kampanie przeciwko León i Kastylii

W 987 odbył dwie kampanie przeciwko Coimbrze, podbijając ją podczas drugiej, 28 czerwca. W przeciwieństwie do poprzednich ofensyw, nastawionych na grabieże i zniszczenie, tym razem ponownie zaludnił te tereny muzułmanami, którzy utrzymywali te tereny do 1064 roku. W 988 i 989 ponownie spustoszył dolinę Leonese Duero. Zaatakował Zamorę, Toro , León i Astorgę, które kontrolowały dostęp do Galicji, i zmusił Bermudo do schronienia się wśród hrabiów galicyjskich.

Po skoncentrowaniu większości swoich ataków na León, od 990 roku skierował swoje siły przeciwko Kastylii, która wcześniej była celem tylko czterech z trzydziestu jeden kampanii. Zachodnia część León miała jednak przejść ostatni atak w grudniu 990 r., w którym Montemor-o-Velho i Viseu na linii obronnej rzeki Mondego , prawdopodobnie w ramach kary za azyl, którego Bermudy udzieliły Umajjadów „Piedra Seca”. Nieudana zmowa jego syna Abd Allaha z gubernatorami Toledo i Saragossy spowodowała zmianę celu. Obawiając się gniewu ojca z powodu jego udziału w spisku wraz z aresztowanym gubernatorem Saragossy, Abd Allah uciekł, by schronić się u hrabiego Garcíi Fernándeza z Kastylii . W ramach kary i wymuszenia kapitulacji syna szambelan wziął i uzbroił Osmę w sierpniu. Szeroki nalot osiągnął swój cel i 8 września kastylijski hrabia wrócił do Abdullaha do swojego ojca w zamian za dwuletni rozejm. Wyruszając z Kastylii, w następnym roku zaatakował królestwo Pampeluny. Sancho II próbował ułagodzić przywódcę Kordoby wizytą w stolicy kalifatu pod koniec 992 r., ale to nie uchroniło jego ziem przed nowym najazdem w 994 r. W drugiej połowie dekady nastąpiło ogólne poddanie się Pampeluny do kalifatu wraz z jego wielokrotnymi próbami uniknięcia karnych kampanii Cordoban.

W 993 Almanzor ponownie zaatakował Kastylię z nieznanych powodów, ale nie udało mu się zdobyć San Esteban de Gormaz , po prostu plądrując jego okolice. Udało mu się go zdobyć w następnym roku wraz z Clunią . Utrata San Esteban zniszczyła kastylijską obronę wzdłuż Douro, a zdobycie Clunia zagroziło ziemiom na południe od Arlanzy .

Pod koniec 994 roku, z okazji ślubu Bermudo II z córką kastylijskiego hrabiego, Almanzor zajął León i Astorgę, stolicę Leonii od 988 roku, i zdewastował terytorium, być może również z zamiarem ułatwienia przyszłej kampanii przeciwko Santiago z Composteli . W maju 995 r. kastylijski hrabia Garcia Fernandez został ranny i wzięty do niewoli w potyczce pod Duero i mimo opieki porywaczy zginął w Medinaceli. Jego następcą został jego rozważny syn Sancho , który walczył z Kordobą przeciwko swojemu ojcu i zdołał utrzymać nieformalny rozejm z kalifatem w latach 995-1000. Więzy między Kastylią a szambelanem zostały przypieczętowane dostawą jednej z sióstr nowego hrabiego do Almanzora jako żona lub konkubina. W odwecie za wsparcie byłego hrabiego przez Banu Gómez , hrabiów Saldaña i byłych sojuszników Kordoby, ich siedziba Carrión została zaatakowana podczas nalotu, który dotarł do klasztoru San Román de Entrepeñas. Pod koniec 995 roku nowy najazd na Aguiar , na południowy wschód od Porto , zmusił Bermudo II do zwrotu byłego konspiratora Umajjadów „Piedra Seca”.

Santiago de Compostela i jego późniejsze kampanie

W 996 roku ponownie rozpoczął nalot na León i zniszczył Astorgę, aby zmusić ich do wznowienia płacenia daniny. Latem 997 r. zdewastował Santiago de Compostela po ewakuacji miasta przez biskupa Pedro de Mezonzo. W połączonej operacji z udziałem jego własnych wojsk lądowych, sojuszników chrześcijańskich i floty, siły Almanzora dotarły do ​​​​miasta w połowie sierpnia. Spalili przedromańską świątynię poświęconą apostołowi Jakubowi Wielkiemu i rzekomo zawierają jego grób. Uprzednie usunięcie relikwii świętego umożliwiło ciągłość Camino de Santiago , szlaku pielgrzymkowego, który zaczął przyciągać pielgrzymów w poprzednim stuleciu. Kampania była wielkim triumfem szambelana w delikatnym momencie politycznym, ponieważ zbiegła się z zerwaniem jego długiego sojuszu z Subhem. Porażka leońska była tak wielka, że ​​pozwoliła Almanzorowi osiedlić ludność muzułmańską w Zamorze po powrocie z Santiago, podczas gdy większość wojsk na terytorium leońskim pozostała w Toro. Następnie narzucił chrześcijańskim magnatom warunki pokojowe, które pozwoliły mu zrezygnować z kampanii na północy w 998 roku, pierwszym roku od 977 roku.

W 999 roku dokonał ostatniej wyprawy na wschodnie kresy, gdzie po przejściu przez Pampelunę splądrował Manresę i równiny Bages . W kwietniu zaatakował hrabstwo Pallars , rządzone przez rodzinę matki hrabiego Sancho García z Kastylii. Sugeruje się, że ataki mogły zostać wywołane przez króla Pampeluny i katalońskich hrabiów, którzy przestali składać hołd Kordobie, wykorzystując rozproszenie Almanzora w zmiażdżeniu Ziri ibn Atiyya.

Również w 999 roku śmierć Bermudo II we wrześniu stworzyła nową mniejszość w León poprzez wstąpienie na tron ​​Alfonsa V , ale to nie przeszkodziło w utworzeniu szerokiego sojuszu przeciwko Kordobie, który zjednoczył nie tylko ludność Pampeluny i Kastylii, ale także starożytni chrześcijańscy klienci Almanzoru. Sancho z Kastylii, dotychczas wierny sojusznik, któremu udało się uniknąć najazdów Kordoby na jego terytorium, przyłączył się do sojuszu i sprowokował Almanzora do ataku. Ku jego wielkiemu zaskoczeniu, kastylijski hrabia zebrał duże siły, skupiając swoje własne wojska i wojska jego sojuszników, którzy przechwycili jednostki Kordoby na północ od Clunia na silnej pozycji obronnej. W zaciętej bitwie pod Cerverą (29 lipca 1000) strona Almanzora odniosła zwycięstwo, po rozbiciu większości jego armii dzięki interwencji ośmiuset kawalerii.

Po zwycięstwie, pod koniec roku Almanzor dokonał kolejnego uderzenia na zachodnią granicę, gdzie 2 grudnia 1000 roku, po pokonaniu zaciekłego oporu, zdobył Montemor-o-Velho. Ze swojej strony królestwo Pampeluny doznało kilku ataków po klęsce Cervery, w 1000 i ponownie w 1001 i 1002. Po Cervera Almanzor przyspieszył liczbę strajków, mimo że był chory i czasami trzeba go było nosić na lektyce .

Jego ostatnia kampania, również zwycięska, miała miejsce w 1002 roku, kiedy był śmiertelnie chory, cierpiąc na dnawe zapalenie stawów od dwudziestu lat. Zamierzał pomścić quasi-rozgromienie Cervery i ukarać kastylijskiego hrabiego Sancho, architekta sojuszu, który prawie go pokonał. San Millán de la Cogolla , poświęcony patronowi Kastylii i na terytorium Pampeluny, sprzymierzony z Sancho, został splądrowany i spalony; w Pampelunie Almanzor zarządził odwrót z powodu pogarszającego się stanu zdrowia i zmarł w drodze do Kordoby, zanim dotarł do stolicy.

Zwycięskie kampanie Almanzora były spowodowane jego umiejętnościami jako taktyka wojskowego i armią, którą dowodził, która była wysoce profesjonalną siłą o wielkości, która przyćmiewała jakikolwiek kontratak, jaki chrześcijańscy królowie i hrabiowie mogli zorganizować, by go spotkać: „rzadko powyżej 1000 rycerzy lub łącznie 2000 lub 3000 mężczyzn”. Wiosną lub latem mieli kilka tygodni na zebranie nie więcej niż kilkuset rycerzy i ludzi. „Wydaje się, że najczęstszą średnią był rycerz na każdych dwóch lub trzech jeźdźców pomocniczych (giermków i innych) i jeden z nich na każdych dwóch lub trzech peonów ”. W tamtych czasach armia składająca się z dziesięciu lub piętnastu tysięcy ludzi – jedna trzecia rycerzy, a reszta peonów – stanowiła maksymalne skupienie sił, jakie średniowieczny władca mógł zgromadzić podczas walki. Na przykład kampanie muzułmańskie miały formacje liczące tylko od tysiąca do dziesięciu tysięcy ludzi. „Armia złożona z dziesięciu lub piętnastu tysięcy ludzi jest uważana pod każdym względem za wyjątkową i niewielu historyków byłoby skłonnych przyznać, że w pewnym momencie armia faktycznie osiągnęła tę liczbę podczas bitwy”.

W swoich kampaniach Almanzor kładł nacisk na operacje kawalerii, do tego stopnia, że ​​zarezerwował wyspy Gwadalkiwir dla hodowli koni. Te bagna wokół Sewilli, Huelvy i Kadyksu miały odpowiednie pastwiska do hodowli koni. Muły sprowadzono z Balearów , a wielbłądy z Afryki, te ostatnie hodowano na półpustynnym obszarze między Murcją a Lorcą . Według Vallvé, „zwykle w jego kampaniach uczestniczyło dwanaście tysięcy jeźdźców, wpisanych do hierarchii wojskowej i zaopatrzonych, oprócz tego zwyczajowo należnego zwykłemu żołnierzowi, konia z uprzężą, bronią, zakwaterowaniem, opłatami i premiami na różne wydatki i pasza dla ich koni, w zależności od ich roli”.

Łup i niewolnicy

Kampanie Almanzora były kontynuacją polityki z czasów emiratów : pojmania licznych kontyngentów chrześcijańskich niewolników, słynnych esclavos lub francos , po arabsku Saqtïliba lub Saqáliba (liczba mnoga od Siqlabi , „niewolnik”). Była to najbardziej lukratywna część łupów i stanowiła doskonałą metodę płacenia żołnierzom, do tego stopnia, że ​​wiele kampanii było niczym więcej niż najazdami niewolników . Z nich pochodziło wielu eunuchów, którzy byli niezbędnymi elementami do obsługi haremów; inni zostali kupieni już wykastrowani w Verdun i wyładowani w Pechinie lub Almerii według Liutpranda z Cremony . Jednak najcenniejszym ujęciem były piękne dziewczyny, wybrane zgodnie z „upodobaniem, jakie mieli do blond i rudych Galicjan, Basków i Franków”, zwykle opisywane również jako mające niebieskie oczy, duże piersi, szerokie biodra, grube nogi i doskonałe zęby że „ gynaecea rodzin królewskich i arystokracji dostarczały jako konkubiny i prawowite żony”. Podobnie jak w przypadku eunuchów, niektórzy niewolnicy kupowani byli od piratów atakujących wybrzeże Morza Śródziemnego, inni pochodzili od słowiańskiej lub germańskiej przechodzącej przez kilka rąk od Wikingów , a byli też czarni importowani z Sudanu. Jednak większość tych niewolników stanowiły dzieci, które miały zostać zislamizowane i przeznaczone do pracy na dworze, w tym do pracy eunuchów. Żydzi iw mniejszym stopniu muzułmanie byli zaangażowani w ten lukratywny handel, dzięki swoim zdolnościom jako tłumaczy i ambasadorów.

Podczas rządów reżimu Almanzora Amirí już bogaty rynek niewolników w Al-Andalus osiągnął niespotykane dotąd rozmiary. Na przykład mauretańskie kroniki wspominają, że po zniszczeniu Barcelony w lipcu 985 r. Almanzor sprowadził siedemdziesiąt tysięcy zakutych w łańcuchy chrześcijan na wielki targ w Kordobie, a po zniszczeniu Simancas w lipcu 983 r. Pojmał siedemnaście tysięcy kobiet i uwięził dziesięć tysięcy szlachciców. Oczywiście liczby te należy dokładnie przeanalizować, ale biorąc pod uwagę ogrom tego typu handlu osiągnięty podczas jego kadencji, Almanzor jest opisywany jako „importer niewolników”. Zwykli mieszkańcy Kordoby prosili nawet jego następcę, aby zaprzestał handlu, gdyż aby zdobyć dobrego męża dla swoich córek, musieli podnieść posagi do niebotycznych poziomów, ponieważ młodych chrześcijańskich niewolników było tak wielu i tanich, że wielu mężczyzn wolało ich kupować zamiast poślubić muzułmanów.

Śmierć i sukcesja

Posąg Almanzora w Calatañazor . Rzekoma klęska w tym mieście rzekomo poniesiona na krótko przed śmiercią podczas ostatniej kampanii jest legendą późniejszego stworzenia.

Almanzor zmarł 9 sierpnia 1002 roku na chorobę w wieku około sześćdziesięciu pięciu lat w Medinaceli . W ostatnich dniach umierający szambelan polecił rządy kalifatu swojemu synowi, który po jego śmierci pospieszył do Kordoby , aby zająć stanowisko ojca i uniknąć kapryśnego sprzeciwu ze strony zwolenników rodziny kalifa. Cisza Historia mówi :

Ale w końcu boska pobożność zlitowała się nad taką ruiną i pozwoliła chrześcijanom podnieść głowę, ponieważ w trzynastym roku swego królestwa, po wielu strasznych masakrach chrześcijan, został zabrany do Medinaceli, wielkiego miasta, przez diabła, który opętał go za życia i został pochowany w piekle.

Jego ciało było okryte lnianym całunem, który jego córki utkały własnoręcznie z surowca pochodzącego z dochodów z majątku odziedziczonego po przodkach w Torrox, siedzibie ich rodu. Jego szczątki zostały pochowane na dziedzińcu pałacu, pokryte kurzem, który jego słudzy strząsnęli z ubrań po każdej bitwie z chrześcijanami. Według arabskiego historyka Ibn Idari następujące wersety zostały wyryte w marmurze jako epitafium:

Jego czyny nauczą cię o nim,

jakbyś widział to na własne oczy. Nikt taki jak on już nigdy nie będzie dany światu przez Boga,

ani nikt, kto dorównuje mu, nie będzie bronił granic.

Założona przez Almanzora dynastia była kontynuowana przez jego syna Abd al-Malika al-Muzaffara , a następnie jego drugiego syna, Abd al-Rahmana Sanchuelo , który nie był w stanie zachować odziedziczonej władzy i został zamordowany w 1009 r. Rozpoczął się upadek Amirisów Fitna z al-Andalus , wojna domowa, która doprowadziła do rozpadu scentralizowanego kalifatu na regionalne królestwa taifa .

Później legenda o klęsce bezpośrednio przed jego śmiercią w bitwie pod Calatañazor pojawiła się najpierw w Estoria de España , a później została ozdobiona innymi dokumentami. Tradycja głosi, że „w Calatañazor Almanzor zgubił bęben” ( en Calatañazor Almanzor perdió el tambor ) termin wskazujący, że stracił tam radość z powodu zadanej klęski.

Bibliografia

•   Allen, William Edward David; ʻAbd al-Raḥmān ʻAlī Ḥajjī i Mariano González Campo (2002). Al-Ghazal y la embajada hispano-musulmana a los vikingos en el siglo IX . Madryt: Miraguano ediciones. P. 238. ISBN 9788478132706 .
•   Arié, Rachel (1984). Historia Hiszpanii. España Musulmana: siglos VIII-XV . Tomo III. Praca. P. 558. ISBN 9788433594235 .
•   Ávila, Maria Luisa (1980). „La proklamacja (bay'a) de Hisam II. rok 976 dC” . Al-Qantara . 1 : 79–114. hdl : 10261/13325 . ISSN 0211-3589 .
•   Ávila, Maria Luisa (1981). „Trzeźwy Galib i Almanzor” . Al-Qantara . 2 : 449–452. hdl : 10261/3693 . ISSN 0211-3589 .
•   Ávila, Maria Luisa; Marín, Manuela (1997). Biografías y género biográfico en el Occidente Islamico . wydawca CSIC – CSIC Press. P. 460. ISBN 9788400076450 .
•   Ballestín Navarro, Xavier (2004). Al-mansur y la Dawla'amiriya: Una dinámica de poder y legitimidad en el occidente musulmán średniowieczny . Edicions Universitat Barcelona. P. 27. ISBN 9788447527724 .
•   Bariani, Laura (2003). Almanzor . Nerea. P. 298. ISBN 9788489569850 .
•   Baró Pazos, Juan; Serna Vallejo, Margarita (2002). El Fuero de Laredo en el octavo centenario de su concesión . Santander: Universidad de Cantabria. P. 605. ISBN 9788481023039 .
• Beladiez Navarro, Emilio (1959). Almanzor: un César andaluz . Madryt: Escelicer. P. 182.
•   De Bordejé Morencos, Federico Fernando (1992). „El Islam, la España musulmana y la mar”. Revista de historia marynarki wojennej (39): 97–114. ISSN 0212-467X .
•   Bramon, Dolors (1994). „Más sobre las campañas de Almanzor” . Anaquel de Estudios Árabes . 5 : 125–128. ISSN 1130-3964 .
•   Cano Borrego, Pedro Damian (2004). Al-Ándalus: El Islam y los pueblos ibéricos . Silex ediciones. P. 251. ISBN 9788477371311 .
•   Kanada Juste, Alberto (1992). „Las relaciones entre Córdoba y Pamplona en la época de Almanzor (977-1002)” . Książęca Viana . 53 (196): 371–390. ISSN 0032-8472 .
•   Cardaillac, Louis (2002). Santiago Apóstol: El santo de los dos mudos . El Colegio de Jalisco. P. 371. ISBN 9789686255683 .
•   Castellanos Gómez, Juan (2002). Geoestrategia en la España musulmana: las campañas militares de Almanzor . Ministerio de Defensa. P. 199. ISBN 9788478239672 .
• Colmeiro i Penido, Manuel (1863). Historia de la economía política en España . Tomo I. Madryt: Imprenta de Cipriano López. P. 508.
•   Cruz Hernández, Miguel (1992). El islam de Al-Ándalus: historia y estructura de su realidad social . Ministerio de Asuntos Exteriores, Agencia Espyearla de Cooperación Internacional, Instituto de Cooperación con el Mundo Árabe. P. 654. ISBN 9788472326354 .
•   Delgado Hernández, Antonio; i in. (2010). Estudios de Numismática arábigo-hispana: Considerada como comprobante histórico de la dominación islámica de la Península . Prawdziwa Akademia Historii. P. 487. ISBN 9788489512894 .
•   Dozy, Reinhart P. (2010). Historia de los musulmanes de España. Las Guerras Civiles . Madryt: Biblioteca Turner. P. 464. ISBN 978-84-7506-941-8 .
•   Echevarría Arsuaga, Ana (2011). Almanzor: un califa en la sombra . Wydania Silex. P. 272. ISBN 9788477374640 .
• Escalera, Evaristo (1866). Crónica del principado de Asturias . Madryt: Ronchi & Compania. P. 192.
•   Fletcher, Richard A. (1991). Wyprawa po El Cida . Oxford University Press . ISBN 978-0-19-506955-6 .
•   Fletcher, Richard A. (1999). El Cyd . Nerea. Traducido por Javier Sánchez García-Gutiérrez. P. 248. ISBN 9788489569294 .
•   Fletcher, Richard (2000). La España mora . Przetłumaczone przez Julio Rodrígueza Puértolasa. Nerea. P. 213. ISBN 9788489569409 .
•   Frers, Ernesto (2008). Más allá del legado pirata. Historia y leyenda de la piratería. La fabulosa aventura de los bandoleros del mar . Barcelona: Ediciones Robinbook. ISBN 978-84-7927-963-9 .
•   Fusi Azpurúa, Juan Pablo (2012). Historia minima de España . Meksyk: Turner. P. 304. ISBN 9788415427650 .
•   Gálvez Vázquez, Maria Eugenia (1996–1997). „Almanzor, un hero andalusí” (PDF) . Filologia Hispalensis . 11 (1): 73–83. doi : 10.12795/PH.19961997.v11.i01.05 . ISSN 1132-0265 .
•   García Sanjuán, Alejandro (2008). „Legalidad islámica y legitimidad política en el Califato de Córdoba: la proklamacja de Hisam II” . Al-Qantara . 29 (1): 45–77. doi : 10.3989/alqantara.2008.v29.i1.49 . ISSN 0211-3589 .
•   González Batista, Juan (2007). España estratégica: guerra ydyplomatyczna en la historia de España . Madryt: Sílex ediciones. P. 501. ISBN 9788477371830 .
•   Guerrero Navarrete, Yolanda; Miranda García, Fermín (2008). Średniowiecze: territorios, sociedades y cultures . Wydania Silex. P. 455. ISBN 9788477371793 .
•   Isla Frez, Amancio (2010). Ejército, sociedad y política en la Península Ibérica entre los siglos VII y XI (w języku hiszpańskim). Madryt: Redakcja CSIC. P. 245. ISBN 978-84-9781-574-1 .
•   Jiménez Losantos, Federico (1999). Los nuestros: cien vidas en la historia de España . Barcelona: Planeta. P. 437. ISBN 978-84-08-03304-2 .
•   Kennedy, Hugh (1996). Muzułmańska Hiszpania i Portugalia: historia polityczna al-Andalus . Longmana. P. 342. ISBN 978-0-582-49515-9 .
•   Lévi Provençal, Evariste (1957). Historia de España: España musulmana hasta la caída del califato de Córdoba: 711-1031 de JC Tomo IV. Hiszpania-Calpe. Edición de Ramón Menéndez Pidal i Leopoldo Torres-Balbás. Traducción de Emilio García Gómez. P. 523 . ISBN 9788423948000 .
•   Lirola Delgado, Jorge (1993). El poder naval de Al-Ándalus en la época del califato omeya . Grenada: Universidad de Granada. P. 498. ISBN 978-84-338-1797-6 .
•   Manzano Moreno, Eduardo (2006). Konkwistadorzy, emirowie i kalifowie. Los omeyas y la formación de al-Andalus . krytyka. P. 620. ISBN 9788484326748 .
•   Manzano Moreno, Eduardo (2018). Średniowiecze epoki. Tom. 2 de la Historia de España, dirigida por Josep Fontana y Ramón Villares . Barcelona-Madryt: Crítica/Marcial Pons. ISBN 978-84-9892-808-2 .
•   Martínez Diez, Gonzalo (2005). El condado de Castilla, 711-1038: la historia frente a la la leyenda, tom 2 . Historia Marciala Ponsa. P. 819. ISBN 9788495379948 .
•   Martínez Enamorado, Virgilio; Torremocha Silva, Antonio (2001). Almanzor y su época: al-Ándalus en la segunda mitad del siglo X . Malaga: wydawca Sarriá. P. 197. ISBN 978-84-95129-55-0 .
•   Marín Guzmán, Roberto (2006). Sociedad, política y protesta popular en la España musulmana . wydawca Universidad de Costa Rica. P. 611. ISBN 9789968936965 .
•   Martínez Enamorado, Virgilio; Torremocha Silva, Antonio (2003). Almanzor y su época: al-Ándalus en la segunda mitad del siglo X . wydawca Sarria. P. 197. ISBN 9788495129550 .
•   Mates Baco, Juan Manuel; Agustín González, Enciso (2006). Historia económica de España . Barcelona: wydawca Ariel. P. 1020. ISBN 9788434445345 .
•   Menéndez Bueyes, Luis Ramón (2006). Reflexiones críticas sobre el origen del reino de Asturias . Salamanka: Ediciones Universidad de Salamanca. P. 271. ISBN 9788478009336 .
•   Mitre Fernández, Emilio (1979). La España średniowieczne: sociedades, estados, cultures . Wydania Akal. P. 392. ISBN 9788470900945 .
•   Molina, Luis (1981). „Las campañas de Almanzor a la luz de un nuevo texto” . Al-Qantara . 2 : 209–263. hdl : 10261/14109 . ISSN 0211-3589 .
•   Molina, Luis (1982). "Las campañas de Almanzor. Nuevos datos" . Al-Qantara . 3 : 467-472. hdl : 10261/14138 . ISSN 0211-3589 .
•   Montaner Frutos, Alberto; Boix Jovaní, Alfredo (2005). Guerra en Šarq Al'andalus: las batallas cidianas de Morella (1084) y Cuarte (1094) . Instituto de Estudios Islámicos y del Oriente Próximo. P. 342. ISBN 9788495736048 .
•   Morales Romero, Eduardo (2004). Historia de los vikingos en España: ataques e incursiones contra los reinos cristianos y musulmanes de la Península Ibérica en los siglos IX-XI . Madryt: Miraguano Ediciones. P. 238. ISBN 978-84-7813-270-6 .
•   Repiso Cobo, Salvador (2008). "Puntualizaciones sobre dos campañas amiries: la de Roda del 983 y la de San Martín de 1007" . Historia, instytucje, dokumenty . 35 : 309–319. ISSN 0210-7716 .
•   Riu Riu, Manuel (1988). Historia de España: Edad Media (711-1500) . Tomo II. Madryt: Espasa-Calpe. Edición de José María Blázquez. P. 630. ISBN 978-84-239-5090-4 .
•   Riu Riu, Manuel (1989). Podręcznik de historia de España: Edad Media . Tomo II. Hiszpania Calpe. Edición de José María Blázquez. P. 644 . ISBN 978-84-239-5092-8 .
•   Russella, Piotra Edwarda; Carr, Raymond (1982). Introducción a la culture hispánica: Historia, arte, música . Barcelona: wydawca Critica. P. 361. ISBN 978-84-7423-186-1 .
•   Sanchez Candeira, Alfonso (1999). Rosa Montero Tejada (red.). Castilla y León en el siglo XI, estudio del reinado de Fernando I (w języku hiszpańskim). Madryt: Real Academia de la Historia. ISBN 978-84-8951241-2 .
•   Seco de Lucena Paredes, Luis (1965). „Acerca de las campañas militares de Almanzor” . Miscelánea de Estudios árabes y Hebraicos . 14–15 (1): 1–23. hdl : 10261/36603 . ISSN 0544-408X .
•   Suárez Fernández, Luis (1976). Historia de España: Antigua y Media . Tomo I. Madryt: Ediciones Rialp. P. 729. ISBN 978-84-321-1882-1 .
• Tapia Garrido, José Angel (1976). Almería musulmana: hasta la conquista de Almería por Alfonso VII (711-1147 de JC) . Tomo II. Almería: Monte de Piedad y Caja de Ahorros de Almería. P. 512.
•   Valdés Fernández, Fernando (1999). Almanzor y los terrores del milenio . Santa María la Real. P. 160. ISBN 9788489483095 .
•   Vallvé Bermejo, Joaquín (1992). El Califato de Córdoba . Madryt: wydawca Mapfre. Edición de Elena Romero. P. 351. ISBN 978-8-47100-406-2 .
•   Vara, Carlos (2012). Las Navas de Tolosa . Barcelona; Buenos Aires: Parkstone International. ISBN 978-84-350-4582-7 .
• Vernet Gines, Juan (1979). Estudios sobre la historia de la ciencia średniowieczna . Barcelona: Universidad Autónoma de Barcelona. P. 508.
•   Weiner, Jack (2001). El Poema de mio Cid: el patriarca Rodrigo Díaz de Vivar trasmite sus geny . Kassel: Reichenberger. P. 172. ISBN 978-3-935004-38-1 .