chińskie zaimki

Zaimki chińskie ( chiński : 代词/代詞 ; pinyin : dàicí lub chiński : 代名詞 ; pinyin : dàimíngcí ) różnią się nieco od zaimków w języku angielskim i innych językach indoeuropejskich . Na przykład w języku mówionym nie ma rozróżnienia na „on”, „ona” i „to” (chociaż pisemna różnica została wprowadzona po kontakcie z Zachodem), a zaimki nie są odmieniane, aby wskazać, czy są podmiotem, czy też przedmiot zdania. w chińskim mandaryńskim brakuje rozróżnienia między przymiotnikiem dzierżawczym („mój”) a zaimkiem dzierżawczym („mój”); oba są tworzone przez dołączenie cząstki 的 de . Zaimki w języku chińskim są często zastępowane honorowymi .

Zaimki osobowe

w języku mandaryńskim

Zaimki osobowe
Osoba Pojedynczy Mnogi*

Pierwsza osoba

我 wǒ Ja, ja 		Ekskluzywny Włącznie


我們 ** wǒmen my, nas

咱們 † zánmen we

Druga osoba 		Nieformalny Formalny

你們 nǐmen ty


你 nǐ ty

w tobie _

Trzecia osoba

他 / 她 / 它 tā on / ona / ono, on / ona

他們 / 她們 / 它們 tāmen oni, oni ‡
* Znak wskazujący na liczbę mnogą to 們 ( mężczyźni) zapisany tradycyjnymi chińskimi znakami i jest uproszczony.
** 我們 może być włączające lub wykluczające , w zależności od okoliczności, w których jest używane.
† Używane tylko do wskazania „ty i ja” (dwie osoby) i może być używane tylko jako podmiot (nie przedmiot); we wszystkich innych przypadkach używane jest wǒmen . Ta forma wyszła z użycia poza Pekinem i może być pod wpływem mandżurskim .

Po obrazoburczym Ruchu Czwartego Maja w 1919 r. I aby dostosować się do tłumaczenia literatury zachodniej, pisany język chiński opracował oddzielne zaimki dla mowy zróżnicowanej pod względem płci oraz w odniesieniu do zwierząt, bóstw i przedmiotów nieożywionych.

, którzy woleli zachować istniejące wcześniej użycie 他 bez rozróżnienia między płciami, tymi, którzy chcieli zachować mówiony zaimek niezwiązany z płcią, ale wprowadzić nowy zaimek żeński w piśmie, oraz tymi, którzy chciał wprowadzić inaczej wymawiany zaimek żeński 伊 . Zaimek , ale przegrał z nim po chińskiej wojnie domowej . Obecnie zaimki pisane są podzielone między rodzaj męski ludzki 他 (on, on), żeńskie ludzkie 她 (ona, jej) i nie-ludzkie 它 (to) i podobnie w liczbie mnogiej. To rozróżnienie nie istnieje w języku mówionym, gdzie ponadto tā jest ograniczone do ożywionych odniesień; byty nieożywione są zwykle określane za pomocą zaimków wskazujących oznaczających „to” i „tamto”.

Inne, rzadsze nowe zaimki pisane w drugiej osobie to nǐ ( 祢 „ty, bóstwo”), nǐ ( 你 „ty, mężczyzna”) i nǐ ( 妳 „ty, kobieta”). W trzeciej osobie są to tā ( 牠 „to, zwierzę”), tā ( 祂 „to, bóstwo”) i tā ( 它 „to, przedmiot nieożywiony”). Wśród użytkowników tradycyjnych chińskich znaków te rozróżnienia są wprowadzane tylko w tajwańska mandarynka ; w uproszczonym języku chińskim tā ( 它 ) jest jedyną nieludzką formą trzeciej osoby, a nǐ ( 你 ) jest jedyną formą drugiej osoby. Rozróżnienie w trzeciej osobie między „on” ( 他 ) a „ona” ( 她 ) pozostaje w użyciu we wszystkich formach pisanego standardowego mandaryńskiego.

Na początku XXI wieku niektórzy członkowie płynnych płciowo i queerowych chińskich społeczności internetowych zaczęli używać X也 i TA w odniesieniu do ogólnej, anonimowej lub niebinarnej osoby trzeciej. Od czerwca 2022 r. żadne z nich nie zostało zakodowane jako pojedynczy punkt kodowy w Unicode i żadne z nich nie jest uważane za standardowe użycie.

Dodatkowe uwagi

  • Zaimki pierwszej osoby 俺 ǎn i 偶 ǒu „ja” są rzadko używane w rozmowie po mandaryńsku. Mają pochodzenie dialektalne. Jednak ich użycie zyskuje popularność wśród młodych, zwłaszcza w komunikacji internetowej.
  • Według Wang Li, zaimek formalny drugiej osoby nín ( „ ty , formalny; grzeczny”) pochodzi z połączenia drugiej osoby liczby mnogiej nǐmen ( 你 们 „ty, formalny; uprzejmy”), co czyni go nieco analogicznym do rozróżnienia między zaimkami T / V w językach romańskich lub ty / ty we wczesnym nowożytnym angielskim. Zgodnie z tym hipotetycznym pochodzeniem, * nínmen jest tradycyjnie uważane za niepoprawne gramatycznie wyrażenie formalnej drugiej osoby liczby mnogiej. Zamiast tego alternatywne zwroty dàjiā (大家, „ty, formalna liczba mnoga”) i gèwèi (各位, „ty, formalna liczba mnoga”) są używane, przy czym to drugie jest nieco bardziej formalne niż pierwsze. Ponadto niektóre dialekty używają analogicznego formalnego zaimka trzeciej osoby tān (怹, „on / ona, formalny; grzeczny”).
  • Tradycyjne chińskie znaki , na które wpłynęły tłumaczenia z języków zachodnich i Biblia w XIX wieku, czasami rozróżniały rodzaj w zaimkach, chociaż to rozróżnienie jest porzucane w uproszczonych znakach . Te tradycyjne postacie, które rozwinęły się po kontaktach z Zachodem, obejmują zarówno męskie, jak i żeńskie formy „ty” ( 你 and 妳 ), rzadko używane dziś nawet w pismach zapisanych tradycyjnymi znakami; w systemie uproszczonym rzadkością .

W innych językach sinickich

Istnieje wiele innych zaimków we współczesnych językach synickich, takich jak tajwański Minnan 恁 ( pinyin : nín ; Pe̍h-ōe-jī : lín ) „ty” i pisemny kantoński 佢哋 (keúih deih) „oni”. Istnieje o wiele więcej zaimków w klasycznym języku chińskim i dziełach literackich, w tym 汝 (rǔ) lub 爾 (ěr) dla „ty” i 吾 (wú) dla „ja” (patrz chińskie zwroty grzecznościowe ). Nie są one rutynowo spotykane w mowie potocznej.

Historyczny Nowoczesny
Shang i wczesny okres Zhou Klasyczny chiński dynastii południowej i północnej oraz dynastia Tang Standardowy chiński ( chiński mandaryński ) szanghajski ( chiński Wu ) Hokkien ( min chiński ) Hakka meixian ( chińska hakka ) kantoński ( chiński Yue )
Pojedynczy 1. 余 *la , 予 *laʔ , 朕 *lrəmʔ 我 *ŋˤajʔ , 吾 *ŋˤa ( tylko subiektywne i dzierżawcze ), 余 *la , 予 *laʔ 我 ngaX , 吾 ngu 我 wǒ 吾 ŋu ˩˧ 我 gua, ua 𠊎 ŋai 11 我 ŋɔː ˩˧
2. 汝/女 *naʔ , 乃 *nˤəʔ 爾 *neʔ , 汝/女 *naʔ , 而 *nə , 若 *nak 爾 nejX , 汝/女 nyoX , 你 nejX 你 nǐ 儂 rzeczownik ˩˧ 你 li , 汝 lɯ 你 n 11 , ŋ 11 , ɲi 11 你 nei ˩˧
3. 厥 *kot ( zaborczy ), 之 *tə ( obiektywny ), 其 *gə ( zaborczy ),

zaimek podmiotu trzeciej osoby nie istniał

之 *tə ( obiektywny ), 其 *gə ( zaborczy ), trzecioosobowy podmiot zaimkowy nie istniał 其 gi , 渠 gjo ; 伊 'jij , 之 tsyi , 他 tha 他 , 她 , 它 tā 伊 ɦi ˩˧ ja _ 佢 ɡi 11 , ja 11 佢 kʰɵy ˩˧
Mnogi 1. 我 *ŋˤajʔ tak samo jak w liczbie pojedynczej
Liczba pojedyncza + 等 tongX , 曹 dzaw , 輩 pwojH
Oba W TYM. i EXCL. 我們 wǒmen INCL. 咱們 zánmen 		阿拉 ɐʔ ˧ lɐʔ ˦ EXCL. 阮 gun, un INCL. 咱 lan
WYKLUCZ. 𠊎兜/𠊎等 ŋai 11 deu 24 /ŋai 11 nen 24 INCL. 這兜/大家 en 24 ia 31 deu 24 /en 24 tai 55 ga 24 		我哋 ŋɔː ˩˧ tei ˨
2. 爾 * neʔ 你們 nǐmen 㑚 na ˩˧ 恁 lin 你兜/你等 ŋ 11 deu 24 /ŋ 11 nen 24 你哋 nei ˩˧ tei ˨
3. (nieużywany) 他們 , 她們 , 它們 tāmen 伊拉 ɦi ˩ lɐʔ ˧ 𪜶 w 佢兜/佢等 ɡi 11 deu 24 /i 11 nen 24 佢哋 kʰɵy ˩˧ tei ˨

dzierżawcze

Aby wskazać posiadanie zbywalne , 的 ( de ) jest dołączane do zaimka. W przypadku posiadania niezbywalnego , takiego jak rodzina i podmioty bardzo bliskie właścicielowi, można to pominąć, np. 我妈/我媽 ( wǒ mā ) „moja matka”. Dla starszych pokoleń 令 ( lìng ) jest odpowiednikiem współczesnej formy 您的 ( nínde ), jak w 令尊 ( lìngzūn ) „twój ojciec”. W stylu literackim, 其 ( qí ) jest czasami używany jako „jego” lub „jej” lub jako zaimek neutralny pod względem płci; np 其父 oznacza „jego ojciec” lub „jej ojciec”.

do zaimka dołącza się zaimek dzierżawczy, 嘅 ( ge3 ). Jest używany w taki sam sposób jak w języku mandaryńskim.

W tajwańskim Minnan znak „twój” to 恁 ( pinyin : rèn ; Pe̍h-ōe-jī : lín ); chociaż byłoby to wymawiane tak samo, jak zaimek osobowy 汝 lín , jest reprezentowany przez inny znak, gdy jest używany jako odpowiednik 你的 w standardowym chińskim .

Zaimek wskazujący

Zaimki wskazujące działają tak samo jak w języku angielskim.

  Pojedynczy Mnogi
Proksymalny

这个 / 這個 zhège this

这些 / 這些 zhèxiē te
Dystalny

那个 / 那個 na to

那些 nàxiē te

Rozróżnienia między liczbą pojedynczą i mnogą dokonuje klasyfikator 个/個 (gè) i 些 (xiē), a następujące rzeczowniki pozostają takie same. Zwykle przedmioty nieożywione są określane przy użyciu tych zaimków, a nie zaimków osobowych 它 (tā) i 它們 (tāmen). Tradycyjne formy tych zaimków to: 這個 (zhège), 這些 (zhèxiē), 那個 (nàge), 那些 (nàxiē) i 它們 tāmen.

Zaimki pytające

Zaimek Alternatywny system HE język angielski

谁 shéi

何人 hérén (jaka osoba) 		Kto

哪个 nǎge

何個 hége (jaki) 		Który

什么 shénme

何 / 何物 hé / héwù (co) 		Co

哪里 lub 哪儿 nǎlǐ lub nǎr

何處 / 何地 héchù / hédì (jaka lokalizacja) 		Gdzie

什么时候 shénme shíhou

何時 héshí (która godzina) 		Kiedy

为什么 wèi shénme

爲何 wèihé (za co) 		Dlaczego

怎么 zěnme

如何 rúhé (za czym podążać) 		Jak

多少 lub 几 duōshǎo lub jǐ

幾何 jǐhé (jaka kwota) 		ile

Zaimki nieokreślone

Zaimek język angielski

大家 dàjiā 谁都 shéidōu 		wszyscy 谁也 shéiyě ktoś
谁都不 shéidōubù nikt
谁也不 shéiyěbù nikt

Zaimki w czasach cesarskich

Zobacz także chińskie zwroty grzecznościowe .

W czasach cesarskich zaimek oznaczający „ja” był powszechnie pomijany, gdy mówiono grzecznie lub do kogoś o wyższym statusie społecznym. [ potrzebne źródło ] „I” było zwykle zastępowane specjalnymi zaimkami odnoszącymi się do określonych sytuacji. [ potrzebne źródło ] Przykłady obejmują guǎrén ( 寡人 ) we wczesnej historii Chin i zhèn ( 朕 ) po dynastii Qin, kiedy cesarz przemawia do swoich poddanych. Kiedy poddani rozmawiają z cesarzem, zwracają się do siebie jako chén ( 臣 ) lub „twój urzędnik”. Zwracanie się do cesarza „ty” lub nazywanie siebie „ja” było wyjątkowo niegrzeczne i stanowiło tabu .

W czasach nowożytnych praktyka autoironicznych określeń jest nadal stosowana w określonych sytuacjach formalnych. W życiorysach termin guì ( 贵/貴 ; dosł. szlachetny ) jest używany dla określenia „ty” i „twój”; np. gùi gōngsī ( 贵公司/貴公司 ) odnosi się do „twojej firmy”. Běnrén ( 本人 ; dosł. ta osoba ) jest używane w odniesieniu do siebie.

Zobacz też

Bibliografia

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Chinese_pronouns&oldid=1091950058 ”