Caigentan

Caigentan
Tradycyjne chińskie 菜根譚
Chiński uproszczony 菜根谭
Dosłowne znaczenie Dyskurs o korzeniach warzyw
Malowidło w świątyni Hsinchu Tian Hong z cytatem z Caigentana .

Caigentan ( chin .: 菜根譚 ) to około 1590 roku tekst napisany przez uczonego z dynastii Ming i filozofa Hong Zichenga ( chin .: 洪自誠 ; pinyin : Hóng Zì-Chéng ). Ta kompilacja aforyzmów w eklektyczny sposób łączy elementy trzech nauk ( konfucjanizmu , taoizmu i buddyzmu ) i jest porównywalna z Medytacjami Marka Aureliusza czy Maksymami La Rochefoucaulda .

Tytuł

Chiński Caigentan łączy cai 菜 „warzywa; warzywa; (nieodcinkowe) jedzenie; danie; danie (w menu)”, gen 根 „korzenie (roślin); dno (gór)” i 譚 „rozmowa; rozmowa; dyskurs ". Ten złożony caigen 菜根 „niejadalny korzeń warzywa; łodyga kapusty” jest metaforą literacką oznaczającą „nagie utrzymanie” (pochodzącą z Xiaoxue 小學 Zhu Xi „ Minor Learning”). Chińskie przysłowie Jiao de caigen, baishi ke zuo 嚼得菜根,百事可做 dosłownie oznacza „[Ten, kto] przeżuł korzenie warzyw [z braku czegoś lepszego do jedzenia] może osiągnąć wszystko” lub w przenośni „Ten, który przeszedł trudności mogą zrobić wszystko”. „Przez korzenie warzyw rozumie się żywność taką jak rzepa, rzodkiewka, marchew i słodkie ziemniaki”, mówi Vos.

Angielskie tłumaczenia tytułu Caigentan wahają się od dosłownego do przenośnego:

  • „Rozmyślania chińskiego wegetarianina”
  • „Dyskursy o korzeniach warzyw”
  • „Korzenie mądrości”
  • „Dyskursy o prostym życiu”
  • „Pielęgnacja korzeni mądrości”
  • „Zen korzeni warzyw”
  • „Dyskurs o korzeniach warzyw”

Isobe wyjaśnia, że ​​​​tytuł oznacza „Rozmowy człowieka, który żyje na korzeniach warzyw” lub bardziej swobodnie „Rozmowy człowieka, który prowadzi proste i skromne życie”.

Historia tekstowa

Historia wydań Caigentan jest zawiła. W Chinach nie zachował się żaden oryginalny tekst, a najwcześniejsze wydania drukowane zachowały się w Japonii.

Tradycyjnie dwie otrzymane wersje Caigentan są identyfikowane na podstawie tego, czy wymieniają imię autora Honga Yingming應明, czy kurtuazyjne imię Zicheng自誠. Te dwa teksty mają trzy wczesne przedmowy. Pierwsza przedmowa do „wersji Zicheng” jest autorstwa Yu Kongjiana 于 孔 兼, współczesnego przyjaciela, który nazywa autora Hong Zicheng. Druga i trzecia przedmowa „wersja Yingming”, datowana na 1768 i 1794, została napisana przez Suichutanga zhurena遂初堂主人„Suichu Hall Master” i Sanshan bingfu Tongli三山病夫通理„Three Mountains Invalid Tongli”.

Obie wersje Caigentan są podzielone na dwie ce 冊 „książki; tomy”. Wersja Zicheng ma 360 (lub 359) wpisów, a wersja Yingming ma 383. Pierwsza książka jest podzielona na cztery sekcje, zatytułowane Xiushen 修 身 „Samokultywacja”, Yingchou 應 酬 „Stosunki społeczne”, Pingyi 評 議 „Krytyka” i Xianshi 閒適 „Wypoczynek”; druga książka nosi tytuł Gailun 概論 „Komentarze ogólne”. Wydania Zicheng i Yingming różnią się nie tylko liczbą i kolejnością wpisów, ale także zawartością. „Wersja Yingming pokazuje znacznie więcej zmian redakcyjnych i swobód”, piszą Aitken i Kwok, a kolejne wersje zawierają również „wycięcia redakcyjne i dodatki”. „Ogólnie rzecz biorąc”, mówią Goodrich i Fang, „pierwsza część jego pracy doradza uczciwość na stanowisku, podczas gdy druga część opisuje radości życia na emeryturze. Jej ogólny duch jest duchem„ złotego środka ”.

Stypendium wstępnie datuje Caigentan na lata 1588-1591. Niedatowana przedmowa Yu Kongjiana do wersji Zicheng (dostarcza wewnętrznych dowodów. Zaczyna się: „Odsyłając [nieproszonych] gości, prowadzę samotne życie na emeryturze w domku krytym strzechą”. przedmowa dalej mówi: „Pewnego dnia mój przyjaciel Hung Tzu-ch'eng pojawił się ze swoim Ts'ai-ken t'an , który mi pokazał, błagając mnie o przedmowę” . ) zdegradował wielu uczonych-biurokratów zamieszanych w skandal, w tym Yu Kongjiana, który przeszedł na emeryturę do doliny rzeki Jangcy , gdzie mieszkał wraz ze swoim kolegą z wygnania Hong Zicheng. W 1591 roku Caigentan został po raz pierwszy opublikowany jako dodatek do Zunsheng Gao Liana Bajian 遵生八笺 „Osiem traktatów o pielęgnowaniu życia” Tak więc Caigentan pochodzi z lat 1588-1591.

Klasyczny Caigentan „Dyskurs o korzeniach warzyw” pozostaje popularny do dnia dzisiejszego. Wydania cyfrowe są swobodnie dostępne w Internecie, a adaptacje komiksów są oferowane zarówno w japońskiej mandze , jak i chińskiej manhua .

Zawartość

Jeśli chodzi o tradycyjne chińskie gatunki literackie, Caigentan to yulu 語 錄 (dosł. „Zapisane powiedzenia”) „cytaty; aforyzmy”, podtyp shanshu 善 書 („dobra książka”) „pouczenie moralne; moralność” kategoria książek.

Poszczególne wpisy są przeważnie napisane w pianwen 駢 文 „styl równoległy”, ozdobnej rytmicznej prozy naznaczonej równoległością lub chiasmusem . Na przykład,


口乃心之門, 守口不密, 洩盡真機; 意乃心之足, 防意不嚴, 走盡邪蹊. (1:220) Usta są portalem umysłu. Jeśli nie jest starannie strzeżony, ujawnia prawdziwe intencje i motywy. Uczucia są stopami umysłu. Jeśli nie będziesz uważnie obserwowany, zaprowadzą cię na wszelkiego rodzaju krnąbrne ścieżki.

Caigentan zapisuje lekcje życia z dekadenckiego i skorumpowanego społeczeństwa późnej dynastii Ming, z których wiele ma uniwersalny urok . Weźmy na przykład to ostrzeżenie dla imprezowiczów.

Ci, którzy podnoszą płaszcze, aby odejść w szczytowym momencie święta, są podziwiani jako adepci, którzy potrafią zatrzymać się nad przepaścią. Ci, którzy wyruszają w nocną podróż po wypaleniu się świecy, są wyśmiewani jako zwykli ludzie zanurzeni w gorzkim morzu. (2:104)

Odnosząc się do pierwszej z buddyjskich Czterech Szlachetnych Prawd , sanskryckiego dukkha (chiński ku ) „cierpienie; gorycz”, to kuhai 苦海 „gorzkie morze” jest chińskim tłumaczeniem dukkha- samudra „morze goryczy; ocean cierpienia”.

Emerytura i starość to wspólne tematy w Caigentan .

Słońce zachodzi, a wieczorne chmury są bardziej kolorowe niż kiedykolwiek. Rok dobiega końca, a pomarańcze i mandarynki są tym bardziej pachnące. Tak więc ludzie szlachetni na starość powinni tym bardziej stokrotnie ożywić ducha. (1:11)

Tłumaczenia

Chiński Caigentan został przetłumaczony na wiele języków. Najliczniejsze są tłumaczenia japońskiego saikontanu , z których opublikowano ponad 26 wydań z adnotacjami. Angielskie tłumaczenia są dostępne u Isobe Yaichiro, Williama Scotta Wilsona , Thomasa Cleary'ego , Paula White'a oraz Roberta Bakera Aitkena i Daniela WY Kwok. Ponadto istnieją częściowe tłumaczenia autorstwa Chao Tze-Chianga oraz Lee Siu-Leunga i Fu Yiyao. Trzy wydania z adnotacjami zawierają tekst równoległy w języku chińskim.

Aby zilustrować zakres translacji w języku angielskim, Caigentan metaforycznie porównuje dwa tradycyjne chińskie artefakty, qiqi 攲器(dosł. „Naczynie pochylone / przechylane”) „pojemnik zaprojektowany do przewracania się, gdy jest pełny” i puman 撲滿 (dosł. „uderzenie [ kiedy] pełny”) „gliniany skarbonka; skarbonka”. Porównaj te tłumaczenia 欹器以滿覆, 撲滿以空全. 故君子寧居無不居有, 寧處缺不處完 (1.63):

Istnieje starożytne naczynie, które jest tak zbudowane, że gdy nie zawiera wody, stoi ukośnie; gdy jest do połowy wypełniony, stoi pionowo; ale gdy jest pełny, spadnie. Jest jeszcze inne antyczne naczynie zrobione z ziemi i używane jako skarbonka. Posiada mały otwór, przez który wrzucane są monety. Tak więc pierwsza spada, gdy jest pełna, podczas gdy druga jest użyteczna, ponieważ jest pusta w środku. Taka jest droga najwyższego człowieka. On woli nic od czegoś; zadowala się brakiem, a nie szukaniem pełni.

Kiedy butelka wody jest pełna, przewraca się. Kiedy skarbonka pozostaje pusta, jest cała. Dlatego dżentelmen: przebywa raczej w pustce niż w istnieniu i istnieje raczej w braku niż w pełni.

Istnieje rodzaj naczynia, które przewraca się, gdy jest pełne. Skarbonka nie jest zepsuta, dopóki jest pusta. Tak więc dla ludzi oświeconych lepiej jest przebywać w niebycie niż w byciu, lepiej być pozbawionym niż sytym.

Naczynie qi przewraca się, gdy jest wypełnione wodą. Pieniądz puman pozostaje cały, dopóki nie jest wypełniony pieniędzmi. Dlatego człowiek urzeczywistniony woli osiedlić się w miejscu, gdzie nie ma walki ani zmagań, i mieszkać w miejscu niepełnym, a nie ukończonym.

Naczynie przewraca się, ponieważ jest zbyt pełne. Skarbonka zostaje uratowana przed rozbiciem z powodu jej pustki. Tak więc prawdziwa osoba woli „nie mieć” niż „mieć”. Lepiej być niekompletnym niż kompletnym.

Naczynie na wodę qiqi przewraca się, gdy jest pełne. Naczynie Puman jest idealne, gdy jest puste. Szlachetna osoba nie trwa raczej w niczym niż w czymś i zadowala się raczej brakiem niż pełnią.

To qiqi nawiązuje do starożytnego Xunzi (28.1), gdzie było symbolicznym ostrzeżeniem przed samozadowoleniem. Kiedy Konfucjusz odwiedził świątynię przodków księcia Huana z Qi , zobaczył „naczynie przechylone na jedną stronę”, które dozorca nazwał you zuo zhi qi 宥坐之器„naczynie ostrzegawcze, które znajdowało się po prawej stronie”. Konfucjusz powiedział: „Słyszałem o takim naczyniu ostrzegawczym; jeśli jest puste, przechyla się; jeśli jest do połowy pełne, stoi pionowo, a jeśli jest całkowicie pełne, przewraca się”. Po obejrzeniu demonstracji działania statku, westchnął: „Niestety! Jak rzeczywiście mogło dojść do całkowitej pełni i braku przewrócenia się!”

  •   Aitken, Robert ; Kwok, DWY (2006). Dyskurs o korzeniach warzyw: mądrość z Chin Ming na temat życia i życia: Caigentan autorstwa Hong Zicheng . Szewc i skarb. ISBN 1-59376-091-4 .
  • Hong Yingming, 2020. Sztuka życia: chińskie przysłowia i mądrość. Współczesny czytelnik Dyskursu o korzeniach warzyw . Tuttle (ann. Wu Yansheng i Ding Liangyan; tłum. Tony Blishen).
  • Hong Zicheng, 1995, Propos sur la racine des légumes. Zulma (tłum. Francuski i ann. Martine Vallette-Hémery).
  • Hong Zicheng, 2016. Caigentan (Saikontan). Weisheiten eines Vegetariers . Angkor (tłum. Niemiecki Guido Keller i Taro Yamada).
  • Hong Zicheng, 2020a. Wortels van Levenskunst . ISVW (tłum. Holenderski Carlo Hover).
  • Hong Zicheng, 2020b. Wortels van Levenskunst. Verantwoording, verwijzingen en commentaren, samengesteld door Carlo Hover . ISVW. (Tylko adnotacje i komentarze)
  • Hong Zi-Cheng, 2002. Roots of Vegetables Table Talks (tłum. Chung Hing Sin i Linda Elena Opyr).
  • Vos, Frits (1993). „ Ts'ai-ken T'an w Japonii”. W Leonardzie Blussé; Harriet Thelma (red.). Konflikt i zakwaterowanie we wczesnej nowożytnej Azji Wschodniej . s. 169–188.
  • Korzenie mądrości Saikontan autorstwa Hung Ying-ming . Przetłumaczone przez Wilsona, Williama Scotta. Kodansha International. 1985.
  • Wilson, William Scott, tłum. 2012. Master of the Three Ways: Refleksje chińskiego mędrca o satysfakcjonującym życiu . Szambala.

przypisy

Dalsza lektura

  • Huanshu Daoren, 1999. Zum Anfang zurück. Gedanken über das Tao . Aurum (niemieckie tłumaczenie Cleary 1990).
  • Huanshu Daoren, 2001. Tao van eenvoud . Altamira-Becht (holenderskie tłumaczenie Cleary 1990).
  • Kitao, Yoshitaka. 2007. Wizja i strategia Grupy SBI . John Wiley i synowie.
  • Röser, Sabine AM Die Aphorismensammlung Ts'ai-ken t'an: Hung Ying-mings Werk als Spiegel seiner Zeit, der Wan-li-Ęra der späten Ming-Zeit. (rozprawa niemiecka), 1987.
  • Vos, Frits, 1976. „Hung Ying-ming”. W: LC Goodrich en Fang, Chao-Ying, Dictionary of Ming Biography 1368-1644 . Tom IP 678-679. Wydawnictwo Uniwersytetu Columbia.
  • Vos, Frits, 1986. „Korzenie mądrości: Saikontan autorstwa Hung Ying-minga i Williama Scotta Wilsona (recenzja)”. The Journal of Asian Studies, 45 , 3, s. 600-602.

Linki zewnętrzne

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Caigentan&oldid=1072840650 ”