Rodzina Szekspira
 Strona tytułowa kompletnego drugiego wydania z 1818 roku
| |
| Autor | Williama Szekspira, Thomasa Bowdlera |
|---|---|
| Kraj | Londyn, Anglia |
| Gatunek muzyczny | Okrojony Szekspir |
| Opublikowany | 1807 (20 sztuk), 1818 (wszystkie 36 sztuk) |
| Wydawca | J. Hatcharda (1807); Longman, Hurst, Rees, Orme i Brown (1818) |
The Family Shakespeare (czasami zatytułowany The Family Shakspeare ) to zbiór okrojonych sztuk Szekspira , zredagowany przez Thomasa Bowdlera i jego siostrę Henriettę („Harriet”) , mający na celu usunięcie wszelkich materiałów uznanych za zbyt pikantne, bluźniercze lub w inny sposób wrażliwe dla młodych lub kobiecej publiczności, a ostatecznym celem jest stworzenie przyjaznej rodzinie interpretacji sztuk Szekspira. Rodzina Szekspirów jest jednym z najczęściej cytowanych przykładów cenzury literackiej , pomimo (a może z powodu) swoich pierwotnych intencji przyjaznych rodzinie. Nazwa Bowdler jest również źródłem terminu „ bowdlerise ”, oznaczającego pominięcie części pracy ze względów moralnych.
Pierwsze wydanie Rodziny Szekspira ukazało się w 1807 roku w czterech tomach duodecimo , obejmujących 20 sztuk. W 1818 r. ukazało się drugie wydanie, zawierające wszystkie 36 dostępnych sztuk w 10 tomach.
Precedensy
Bowdlerowie nie byli pierwszymi, którzy podjęli się takiego projektu, ale ich zobowiązanie, by nie rozszerzać ani nie dodawać do tekstu Szekspira, zamiast tego jedynie usuwać wrażliwy materiał, starając się wywrzeć jak najmniejszy wpływ na ogólną narrację sztuki, zróżnicowało The Bowdlers Family Shakespeare z dzieł wcześniejszych redaktorów. Drugie folio zbioru Folgerów (1632) trafiło pod pióro cenzora Świętego Oficjum w Hiszpanii Guillermo Sancheza, który podobnie jak Bowdlerowie skupił się na redagowaniu delikatny materiał; jednakże, w przeciwieństwie do Bowdlerów, zaciemnił i zredagował duże połacie wersetów Szekspira, nie dbając o zachowanie integralności dzieł, posuwając się nawet do całkowitego wycięcia miarki za miarkę . Inni mieli więcej swobody twórczej w oczyszczaniu dzieł Barda: W 1681 roku Nahum Tate jako Poeta Laureat przepisał tragedię Króla Leara ze szczęśliwym zakończeniem. W 1807 roku Charles Lamb i Mary Lamb opublikowali wydanie dzieła barda dla dzieci pt. Tales from Shakespeare , które miały streszczenia 20 sztuk, ale rzadko cytowały oryginalny tekst.
Motywacja
Jak stwierdzono we wstępie do pierwszego wydania, kiedy Bowdlerowie byli dziećmi, ich ojciec często zabawiał rodzinę czytaniami z Szekspira. Później zdali sobie sprawę, że ich ojciec pomijał lub zmieniał fragmenty, które uważał za nieodpowiednie dla uszu jego żony i dzieci:
W doskonałości czytania niewielu ludzi dorównywało mojemu ojcu; i taki był jego dobry gust, delikatność i szybka dyskrecja, że jego rodzina z zachwytem słuchała Leara, Hamleta i Otella, nie wiedząc, że te niezrównane tragedie zawierają słowa i wyrażenia, których nie można wymówić; i bez powodu, by podejrzewać, że jakieś części sztuk zostały pominięte przez ostrożnego i rozsądnego czytelnika.
Bowdlerowie czerpali inspirację z redakcji ojca, czując, że warto byłoby opublikować wydanie, które mogłoby być wykorzystane w rodzinie, której ojciec nie był wystarczająco „ostrożnym i rozsądnym czytelnikiem”, aby sam dokonać tego oczyszczenia, pozostając jednocześnie wiernym oryginalny tekst, jak to możliwe.
Harriet Bowdler i pierwsze wydanie
Pomimo faktu, że nazwisko Thomasa było ostatecznie jedynym autorem wymienionym we wszystkich późniejszych wydaniach, pierwsze wydanie z 1807 r. (które ukazało się anonimowo) było w rzeczywistości w dużej mierze dziełem jego siostry Harriet. To pominięcie autorstwa było prawdopodobnie spowodowane tym, że kobieta nie mogła wtedy publicznie przyznać, że jest zdolna do takiego redagowania i kompilacji, a tym bardziej, że rozumie pikantne wersety Szekspira. Prawie dwa wieki zajęło Harriet uznanie za swoją pracę.
Pierwsze wydanie Harriet, zawierające 20 zredagowanych sztuk, zostało opublikowane w Bath w czterech małych tomach duodecimo . We wstępie Harriet opisuje swój cel redakcyjny, jakim jest dążenie do „usunięcia wszystkiego, co mogłoby sprawiedliwie obrazić religijny i cnotliwy umysł” oraz pominięcie „wielu przemówień, w których Szekspir był kuszony, by„ kupić śmiech za cenę przyzwoitości ” . „W ten sposób, jak mówi, stworzy publikację, która „może trafić w ręce młodych osób obojga płci”. Jednak w wydaniu Harriet od czasu do czasu wykraczała poza tę „religijną i cnotliwą” misję: oprócz głównego wycięcia materiałów seksualnych lub odniesień rzymskokatolickich, które mogą okazać się niekorzystne dla dobrych protestantów, Harriet usuwała również sceny, które uważała za trywialne lub nieciekawe . Wycięcia te stanowiły około 10% tekstu oryginalnego. Wydanie nie było szczególnie udane.
Thomas Bowdler przejmuje kontrolę
Po pierwszym wydaniu Thomasowi Bowdlerowi udało się wynegocjować publikację nowej wersji Rodziny Szekspira . Przejął obowiązki swojej siostry i rozszerzył oczyszczenie na 16 pozostałych sztuk nieobjętych pierwszą, oprócz ponownego zredagowania 20 sztuk z poprzedniej edycji. Wykluczono z tego ukończonego wydania Peryklesa, księcia Tyru , być może z powodu sporu o jego autorstwo lub jego wirtualnego zniknięcia do 1854 r. Tomasz bronił swoich oczyszczeń na stronie tytułowej, zmieniając tytuł pracy The Family Shakspeare: w którym nic nie jest dodawane do oryginalnego tekstu, ale pomijane są te słowa i wyrażenia, których nie można właściwie czytać w rodzinie . W ramach tej misji Thomas Bowdler dążył do stworzenia wydania dzieł „naszego niemoralnego barda”, jak Bowdler nazywa Szekspira w przedmowie do drugiego wydania, które byłoby odpowiednie dla wszystkich grup wiekowych, nie wspominając o płciach. Oprócz przeróbek i nowej przedmowy Thomas zamieścił także uwagi wprowadzające do kilku sztuk — Henryk IV , Otello i Miarka za miarkę — aby opisać zaawansowaną trudność związaną z ich edycją.
Pisownia „Shakspeare”, używana przez Thomasa Bowdlera w drugim wydaniu, ale nie przez Harriet w pierwszym, została zmieniona w późniejszych wydaniach (od 1847 r.) Na „Shakespeare”, odzwierciedlając zmiany w standardowej pisowni imienia Szekspira .
Zawartość
Pierwsze wydanie (1807)
20 sztuk pierwszego wydania, wybranych, zredagowanych i zebranych w 4 tomach, głównie przez Harriet Bowdler, występuje w następującej kolejności:
Burza ; Sen nocy letniej ; Wiele hałasu o nic ; Jak Ci się podoba ; Kupiec Wenecki ; Dwunasta noc ; Opowieść zimowa ; Król Jan ; Ryszard II ; Henryk IV, część 1 ; Henryk IV, część 2 ; Henryk V ; Ryszard III ; Henryk VIII ; Juliusz Cezar ; Makbet ; Cymbelina ; Król Lear ; Hamleta ; Otello .
Kompletna druga edycja (1818)
To wydanie, zarekwirowane przez Thomasa, a nie jego siostrę, zawierało wszystkie 36 dostępnych sztuk w 10 tomach. Oprócz dodania 16 nowych sztuk, Thomas ponownie zredagował 20 sztuk wcześniej usuniętych przez swoją siostrę i ponownie wstawił sceny, które usunęła nie ze względu na ich nieodpowiednią treść, ale dlatego, że uważała je za trywialne lub nieinteresujące. Nie uwzględniono Peryklesa, księcia Tyru , być może z powodu sporu o jego autorstwo lub jego wirtualnego zniknięcia do 1854 r. 36 sztuk drugiego wydania występuje w poniższej kolejności. Gwiazdką zaznaczono nowe sztuki, które nie ukazały się wcześniej w pierwszym wydaniu z 1807 roku:
Burza; Dwaj panowie z Werony *; Wesołe kumoszki z Windsoru *; Dwunasta noc; Miarka za miarkę *; Wiele hałasu o nic; Sen nocy letniej; Utracone zachody miłości *; Kupiec wenecki; Tak jak lubisz; Wszystko dobre, co się dobrze kończy *; Poskromienie złośnicy *; Opowieść zimowa; Komedia omyłek *; Makbet; Król Jan; Ryszard II; Henryk IV, część 1; Henryk IV, część 2; Henryk V; Henryk VI, część 1 *; Henryk VI, część 2 *; Henryk VI, część 3 *; Ryszard III; Henryk VIII; Troilus i Kresyda *; Tymon z Aten *; Koriolan *; Juliusz Cezar; Antoniusz i Kleopatra *; Cymbelina; Tytus Andronik *; Król Lear; Romeo i Julia *; Mała wioska; Otello.
Przykłady edycji Bowdlera
Poniżej wymieniono niektóre przykłady zmian dokonanych przez Thomasa Bowdlera w jego pełnym wydaniu The Family Shakespeare z 1818 r., Wraz z rozumowaniem Bowdlera, w którym dostępna jest przedmowa do sztuki.
Otello
W swoim przedmowie do Othello Bowdler chwali tragedię jako „jedno z najszlachetniejszych dzieł geniuszu dramatycznego, jakie pojawiło się w każdym wieku lub w dowolnym języku”; jednak „temat jest niestety mało odpowiedni do czytania w rodzinie”. Przyznaje, że trudność w adaptacji Othello na audiencję rodzinną wynika z „przytaczanych argumentów” i motywów cudzołóstwa, które są tak nieodłącznie związane z samą sztuką, że nie można ich usunąć bez zasadniczej zmiany postaci lub fabuły i „w rzeczywistości , niszcząc tragedię”. Ostatecznie dochodzi do wniosku, że być może złowieszcze ostrzeżenia sztuki przed cudzołóstwem są warte cierpkości niektórych, ale nie wszystkich fragmentów, decydując się dążyć do zachowania moralnego przesłania sztuki, zamiast oczyszczać wszystko ze względu na o przyjazności dla rodziny. Rzeczywiście, na zakończenie przedmowy Bowdler zaleca, że „jeśli po tym wszystkim, co pominąłem, nadal będzie się uważało, że ta niepowtarzalna tragedia nie jest wystarczająco odpowiednia do czytania w rodzinie, radziłbym przenieść ją z salonu do gabinetu, którego lektura nie tylko zachwyci gusta poetyckie, ale przekaże użyteczne i ważne wskazówki zarówno dla serca, jak i dla zrozumienia czytelnika”.
| Oryginalny | Bowdleryzowany |
|---|---|
|
|
POMINIĘTY |
| „Jestem jednym z nich, proszę pana, który przychodzi powiedzieć panu, że pańska córka i Maur tworzą teraz bestię o dwóch grzbietach”. – (Jago, I.1.121) | „Twoja córka i Maur są teraz razem”. |
Miarka za miarkę
W przypadku pierwszego występu sztuki Family Shakespeare w drugim wydaniu z 1818 r., wpis jest w rzeczywistości przedrukiem poprawionego wydania Miarki za miarkę Johna Philipa Kemble'a . Kemble zredagował komedię do przedstawienia w Theatre Royal w Covent Garden około 1803 roku. Jak stwierdził Bowdler w przedmowie do Miarki za miarkę z 1818 roku , zdecydował się użyć tekstu Kemble'a zamiast stworzenia własnej wersji, ponieważ sztuka okazała się zbyt trudna do usunąć, nie zmieniając go zasadniczo w żaden sposób. Bowdler szybko jednak podjął wyzwanie iw następnym wydaniu (1820) opublikowano jego własną, w pełni poprawioną wersję.
Bowdler wychwala tę komedię jako „zawierającą sceny, które są naprawdę pierwszymi z dramatycznych poetów”, ale sugeruje również, że historia, z jej bogactwem „nikczemności”, „mało pasuje do komedii”. Opłakuje śmiałość, z jaką postacie popełniają te „zbrodnie” i fakt, że nie ponoszą kary za swoje czyny; raczej, stwierdza Bowdler, kobiety z tej historii skłaniają się ku mężczyznom, którzy byli, jak to opisują, „trochę źli”. Oprócz tego romantyzowania niemoralności, Bowdler ubolewa również nad kwestią, że „nieprzyzwoite wyrażenia, w które obfituje wiele scen, są tak przeplatane z historią, że niezwykle trudno jest oddzielić jedno od drugiego”, całkiem podobnie do jego problemy z edycją Otello .
Romeo i Julia
Bowdler nie zawiera przedmowy do Romea i Julii , ale generalnie celem oczyszczenia są insynuacje:
| Oryginalny | Bowdleryzowany |
|---|---|
| „sprośna wskazówka tarczy jest teraz na ukłuciu południa”. – (Merkucjo, II.4.61) | „wskazówka na tarczy jest teraz na punkcie południa”. |
| – To prawda, dlatego kobiety, jako słabsze naczynie, są zawsze przypierane do ściany… – (Sampson, I.1.13) | POMINIĘTY |
| „nie otwierać nóg przed uwodzącym świętym złotem” - (Romeo, I.1.206) | POMINIĘTY |
| „Rozsuń zasłonę, kochaj występy w nocy” - (Julia, III.2.5) | „… i przyjdź noc cywilna” |
Tytus Andronik
Tytusowi brakuje również eseju wprowadzającego, ale insynuacje są ponownie głównym wycięciem. Bowdler usuwa niektóre aluzje do gwałtu w całej sztuce, ale nie usuwa całkowicie wielu wzmianek i sugestii dotyczących aktu.
| Oryginalny | Bowdleryzowany |
|---|---|
| „Złoczyńco, załatwiłem twoją matkę”. – (Aaron, IV.2.76) | POMINIĘTY |
|
|
|
Makbet
Wybitne współczesne postacie literackie, takie jak Michiko Kakutani (w The New York Times ) i William Safire (w swojej książce How Not to Write ) oskarżyły Bowdlera o zmianę słynnego Lady Makbet „Precz, cholera! wers w Makbecie (V.1.38) do „Precz, szkarłatna plamo!” Ale Bowdler tego nie zrobił. Thomas Bulfinch i Stephen Bulfinch zrobili to w swoim wydaniu dzieł Szekspira z 1865 roku. Rzeczywiste edycje Bowdlera służą do usuwania przypadków bluźnierstwa, jawnie brutalnych linii i seksualnych insynuacji.
Mała wioska
W Bowdler's Hamlet wycięcia dotyczą przede wszystkim bluźnierstwa, usuwając wszelkie okrzyki i przekleństwa o charakterze religijnym. Istnieją również zwykłe redakcje uwag seksualnych i insynuacji.
| Oryginalny | Bowdleryzowany |
|---|---|
| „Na miłość boską, pozwól mi usłyszeć”. – (Hamlet, I.2.195) | „Na miłość boską, pozwól mi usłyszeć”. |
|
|
|
| (III.2.102-113)
|
|
Wstępny odbiór
Wydanie pierwszego wydania Harriet The Family Shakespeare przeszło raczej niewinnie, nie przyciągając zbytniej uwagi. Były trzy recenzje: jedna za, dopełniająca smaczku takiej „wykastrowanej” wersji; jeden przeciw, potępiając zmiany jako całkowicie niepotrzebne; i trzeci, w którym recenzent zasugerował, że jedynym zadowalającym wydaniem Szekspira byłoby folio pustych stron.
Początkowo wydawało się, że nowe i kompletne drugie wydanie Thomasa Bowdlera jest na tym samym torze. Jednak między 1821 a 1822 rokiem The Family Shakespeare znalazł się w środku sporu między Blackwood's Magazine i Edinburgh Review , wiodącymi wówczas czasopismami literackimi. Podczas gdy Blackwood pogardzał pracą Bowdlera jako „pruderią w tekturze”, Edynburg pochwalił jego oczyszczenia jako ratowanie czytelników przed „niezręcznością” i „niepokojem”. Wygląda na to, że opinia publiczna stanęła po stronie tzw Edynburg. Dzięki tej bezpłatnej reklamie poprzez kontrowersje zainteresowanie książką wzrosło, a sprzedaż The Family Shakespeare gwałtownie wzrosła, a nowe wydania były konsekwentnie publikowane co kilka lat przez lata osiemdziesiąte XIX wieku.
W 1894 roku poeta Algernon Charles Swinburne oświadczył, że „Nigdy nie paplano bardziej przyprawiającej o mdłości i głupszej gadki niż ta, która wyszydziłaby pamięć lub umniejszyłaby zasługi Bowdlera. Żaden człowiek nigdy nie oddał Szekspirowi większej przysługi niż człowiek, który umożliwił umieszczenie go w ręce inteligentnych i obdarzonych wyobraźnią dzieci”. Rzeczywiście, ta pozytywna opinia o oczyszczeniach Bowdlera była wówczas konwencjonalnym poglądem, o czym świadczy rosnąca popularność i ogromny sukces dzieł oczyszczonych lub Bowdlerized: w 1850 roku było 7 rywalizujących ze sobą oczyszczonych Szekspirów, a do 1900 było ich prawie 50.
Upadek i dziedzictwo
Nazwisko Bowdler zaczęło żyć własnym życiem wkrótce po opublikowaniu drugiego wydania z 1818 r.: w połowie lat dwudziestych XIX wieku, mniej więcej w czasie śmierci Thomasa Bowdlera, stało się już czasownikiem „bowdleryzować”, oznaczającym usunięcie wrażliwych lub nieodpowiedni materiał z tekstu. Jednak w tym czasie nie było to jeszcze synonimem cenzury literackiej; był to raczej gatunek książek zredagowanych tak, aby były odpowiednie dla młodych czytelników lub rodzin, a przy tym gatunek bardzo popularny i odnoszący sukcesy.
Fale zaczęły się zmieniać dla nazwiska Bowdler w 1916 r., Kiedy pisarz Richard Whiteing potępił oczyszczone wydanie w artykule dla The English Review zatytułowany „Bowdler Bowdlerised”. W zjadliwym i często sarkastycznym utworze Whiteing całkowicie potępia Bowdlera i jego oczyszczenia, nazywając zmiany „niespójnymi” i gardząc przedmówcami do trudniejszych do edycji sztuk jako „mądrymi próbami naprawienia siebie”. Niekonsekwencje w tym, co zmienił Bowdler, w porównaniu z tym, co pozostało głęboko zaniepokojone Whiteinga, który oświadcza, że „Nie ma temu końca, z wyjątkiem granic ludzkiej cierpliwości”. Nadal porównuje postrzeganą przez Bowdlera nietakt redakcyjny do „dziecka bawiącego się nożycami”. Whiteing twierdzi, że dzieci nie powinny być chronione przed skandalem Szekspira; nie, trzeba ich nauczyć, jak sprostać tym faktom. Kończy swoją gorącą recenzję ostrzeżeniem, że Bowdlerization może łatwo stać się nadgorliwy i stworzyć jeszcze większy Indeks literatury zakazanej niż w czasach świetności Kościoła katolickiego i pytanie: „Czy powinien istnieć wiek niewinności?”
Wydaje się, że opinia publiczna była skłonna zgodzić się z tym ostro sformułowanym punktem widzenia. Przychylność opinii publicznej zwróciła się przeciwko wydaniom książek Bowdlerized i oczyszczeniu ze względu na „stosowność”, a The Family Shakespeare zaczęto wymieniać jako przykład negatywnej cenzury literackiej. Słowo „bowdlerize” straciło konotacje rodzinne i zamiast tego stało się określeniem szyderczym. Zjawisko to zostało opisane w artykule w The Nation , napisanym krótko po ostrym komentarzu Whiteinga i będącym jego reakcją. Zajmując znacznie bardziej umiarkowane stanowisko niż Whiteing, którego opinię wyraża The National określa jako „rażącą przesadę”, zamiast tego sugerują, że „ Rodzina Szekspira” jest reliktem minionych, przedwiktoriańskich czasów i że „w miarę jak gusta opinii publicznej przesuwały się w kierunku szerszych standardów przyzwoitości literackiej, czasownik „bowdleryzować” uległ odpowiedniej degradacji ”. Niemniej jednak przyznają, że opinia publiczna na temat Bowdlera i bowdleryzacji jako praktyki jest prawdopodobnie najlepiej reprezentowana przez zdecydowane poglądy Whiteinga. W 1925 roku Rodzina Szekspirów była prawie przestarzała.
W 1969 roku Noel Perrin opublikował książkę Dr. Bowdler's Legacy: A History of Expurgated Books in England and America . Perrin przypisuje upadek bowdleryzacji i literackiego oczyszczenia powstaniu freudowskiej psychologii , feminizmowi i wpływowi środków masowego przekazu . Perrin cytuje również wypowiedzi Whiteinga jako zwiastun zagłady popularnego statusu Bowdlera.
Każdego roku w urodziny Bowdlera (11 lipca) niektórzy miłośnicy literatury i bibliotekarze „świętują” „wtrącenia” Bowdlera w „Dzień Bowdlera”. „Uroczystość” jest ironiczna, szydzi z Bowdlera jako cenzora literackiego i utrwala poglądy, które spopularyzował Whiteing.
Wydania The Family Shakespeare są nadal publikowane, drukowane i czytane, głównie po to, aby zobaczyć, co dokładnie Bowdler usunął i dlaczego.