język Gunaikurnai
Gunaikurnai | |
---|---|
Gaanay | |
Kannai | |
Region | Gippsland , Wiktoria , Australia |
Pochodzenie etniczne | Gunaikurnai ( Brabiralung , Braiakaulung , Bratauolung , Krauatungalung , Tatungalung ), Bidawal |
Ludzie mówiący w ojczystym języku |
4 (spis ludności z 2016 r.) |
Pama-Nyungan
|
|
dialekty |
|
Kody językowe | |
ISO 639-3 |
Albo: unn – Kurnai ihw – Bidawal |
Glottolog | gana1279 |
AIATSIS |
S68 Gunnai (okres podstawowy), S49 Bidawal |
ELP | Kurnaj |
Szkicowa mapa Gippsland - przedstawiająca w przybliżeniu pozycje klanów plemienia Kurnai.
|
Język Gunaikurnai lub Gunai / Kurnai ( / Gaanay ɡ ʌ n aɪ k ɜːr n aɪ / GUN -kur-nye / -eye k ɜːr n aɪ / ), pisany również Gunnai , Kurnai , Ganai , lub Kurnay KUR -nye ) to skupisko dialektów australijskich Aborygenów ludu Gunaikurnai w Gippsland w południowo-wschodniej Wiktoria . Bidawal był albo rozbieżnym dialektem, albo blisko spokrewnionym językiem.
Odmiany
Gunai znaczy „człowiek”. Język nie miał tradycyjnej nazwy, ale każdy z jego dialektów był określany osobno.
W raporcie z 1996 roku dla Victorian Aboriginal Corporation for Languages , Clark odnosi się do pięciu dialektów Gunaikurnai: Brabralung , Braiakalung , Brataualung , Krauatungalung i Tatungalung .
- Brabralung ( Bra = mężczyzna, płuco = należący do) znajduje się w centrum Gippsland .
- Braiakalung ( Bra = mężczyzna, ak = zachód, płuco = przynależność) położony wokół Sale aż do gór.
- Brataualung (mężczyźni należący do tego miejsca, którzy mają ogień; Bra = mężczyźni, Taua lub towera = ogień, lung = należący do) znajduje się w South Gippsland .
- Krauatungalung ( Kraut = wschód, płuco = należący do) położony na wschód od rzeki Snowy .
- Tatungalung ( tat = morze, płuco = przynależność do) znajduje się na obszarze wybrzeża między jeziorami King i Wellington .
Dialekty Gunaikurnai były mylone z Muk-thang / Bidawal ; wydaje się, że istnieją tutaj dwa odrębne języki, ale nie jest jasne, która odmiana do której należy.
Fonologia
Podobnie jak inne języki wiktoriańskie , Gunaikurnai dopuszczał w swoich słowach inicjał ⟨l⟩. Jednak dopuszczało to również początkowe ⟨rr⟩, a także klastry ⟨gr⟩ (⟨kr⟩) i ⟨br⟩ (⟨pr⟩). Jest to dość niezwykłe dla języka australijskiego, a ten sam wzorzec został znaleziony w językach tasmańskich w Cieśninie Bassa . [ oryginalne badania? ]
spółgłoski
Wargowy | Dentystyczny | Pęcherzykowy | Retroflex | Palatalny | Tylnojęzykowy | |
---|---|---|---|---|---|---|
Zatrzymywać się | p / ur | t̪ / d̪ | t / d | ʈ / ɖ | c / ɟ | k / ɡ |
Nosowy | M | N | N | ɳ | ɲ | N |
Rotyczny | R | |||||
Boczny | l | |||||
przybliżony | w | ɻ | J |
samogłoski
Przód | Centralny | Z powrotem | |
---|---|---|---|
Wysoki | I | u | |
Środek | mi | o | |
Niski | A |
Odrodzenie
Od wczesnych lat 90. organizacja Victorian Aboriginal Corporation for Languages (VACL) ustanowiła program językowy Yirruk-Tinnor Gunnai / Kŭrnai, który skupiał się na ożywieniu i odzyskaniu języka Gunnai w Gippsland. W program zaangażowane są Doris Paton, koordynatorka programu oraz Lynnette Solomon-Dent, pracownik językowy i konsultant. Byli odpowiedzialni za opracowanie szeregu materiałów źródłowych wspierających i pogłębiających wiedzę na temat języka i kultury Gunnai. Lynnette Solomon-Dent napisała wspólnie z Christiną Eirą lingwistką VACL, Victorian Curriculum and Assessment Authority (VCAA) Języki, kultury i rekultywacja Aborygenów w szkołach wiktoriańskich: standardy P-10 i protokoły oraz byli zaangażowani w badanie VCE Revival and Reclamation Study. Te dokumenty i zasoby dydaktyczne są wspólnie wykorzystywane do edukacji dzieci w wieku szkolnym P-10, VCE, instytucji szkolnictwa wyższego i członków społeczności Aborygenów, aby pogłębiać ich wiedzę i umożliwiać członkom społeczności dalsze kształcenie przyszłych pokoleń.
Nazwy miejsc prawdopodobnie wywodzą się z języka Gunaikurnai
Wiele nazw miejsc w kraju Gunaikurnai zawiera końcówkę -munjie , co oznacza „miejsce”.
Nazwa miejsca | Pochodzenie |
---|---|
Boolarra | Myślał, że oznacza „mnóstwo”. |
Briagolong | Od nazwy klanu Braiakulung. |
Buchan | Od Bukkan-munjie , co oznacza „miejsce torby”. |
Park Narodowy Croajingolong | Od nazwy klanu Krauatungulung. |
Moe | Od terminu Mouay oznaczającego „bagno”, w odniesieniu do dużego bagna występującego przed osuszeniem przez wczesnych osadników europejskich. |
Moondarra | "Grzmot" |
Morwella | Podobno zangielizowana forma słów Gunaikurnai more willie oznacza „wełnisty opos”. Jednak inne źródła debatują nad tym, ponieważ słowem Gunaikurnai oznaczającym oposa było wadthan , w przeciwieństwie do wille lub wollert w językach Kulin położonych dalej na zachód. |
Traralgon | Pochodzenie niepewne. Powszechnie uważa się, że pochodzi od słów tarra oznaczających „rzekę” i algon oznaczających „mała rybka”. Jednak te słowa nie znajdują odzwierciedlenia w znajomości języka Gunaikurnai przez współczesnych lingwistów, gdzie na przykład słowo oznaczające rzekę to wun wun lub wurn wurn . Odnotowano odmiany tarla i gany , oznaczające odpowiednio „mały” i „ryba”. |
Wy Yung | Niektóre źródła podają warzęchę , inne rodzaj kaczki. |
Yallourn | Prawdopodobnie od określenia „brązowy ogień”. |
Yarrama | Prawdopodobnie od terminu Yarraam Yarraam oznaczającego „dużo wody”. |
Yinnar | Uważa się, że pochodzi od słowa oznaczającego „kobietę”. |
- Dixon, RMW (2002). Języki australijskie: ich natura i rozwój . Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-47378-0 .
- Mathews, RH (październik – grudzień 1907). „Język plemienia Birdhawal w Gippsland w stanie Wiktoria”. Proceedings of the American Philosophical Society : 346–359.
- Gardner, PD (1996). „Język plemion Kurnai z Gippsland: z uwagami na temat gramatyki i wymowy”. Wymowa : 9–10.
- Fesl, Ewa (1985). Ganai: studium języków aborygeńskich Gippsland na podstawie materiałów z XIX wieku . Ch. 8, s. 80–92.
- Rzeźnik, Andrew (sierpień 2008). „Aspekty językowe języka angielskiego Aborygenów australijskich”. Lingwistyka kliniczna i fonetyka . 22 (8): 625–642. doi : 10.1080/02699200802223535 . PMID 18770096 . S2CID 32763088 .
- „Witamy w VACL” . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 6 lipca 2011 r . . Źródło 15 maja 2011 r .