Dźwięczne aproksymaty zębowe, zębodołowe i pozapęcherzykowe boczne

Dźwięczny aproksymant zębowy boczny
Dźwięczny aproksymant zębowy boczny
l̪
	Źródło · pomoc
próbki audio

Dźwięczny aproksymant pozapęcherzykowy boczny
Dźwięczny aproksymant pozapęcherzykowy boczny
l̠
	Źródło · pomoc
próbki audio

Dźwięczny aproksymant boczny wyrostka zębodołowego
Dźwięczny aproksymant boczny wyrostka zębodołowego
l
Numer IPA	155
	Źródło · pomoc
próbki audio
Kodowanie
Jednostka (dziesiętna)	l
Unikod (szesnastkowy)	U+006C
X-SAMPA	l
Brajl

aproksymant zębodołowy boczny jest rodzajem spółgłoski używanej w wielu językach mówionych . Symbolem w ⟨l⟩ . alfabecie fonetycznym , który reprezentuje aproksymanty boczne zębowe , zębodołowe i pozapęcherzykowe , jest , a równoważnym symbolem X-SAMPA jest l

Jako sonorant , boczne przybliżenia są prawie zawsze dźwięczne. Bezdźwięczne boczne przybliżenia , / l̥ / są powszechne w językach chińsko-tybetańskich , ale rzadko gdzie indziej. W takich przypadkach dźwięczność zwykle zaczyna się mniej więcej w połowie wymawiania spółgłoski. Żaden język nie kontrastuje takiego dźwięku z bezdźwięcznym zębodołowym bocznym tarciem [ɬ] .

W wielu językach, w tym w większości odmian języka angielskiego, fonem /l/ staje się welaryzowany („ ciemne l ”) w pewnych kontekstach. Z kolei formą niewelaryzowaną jest „clear l ” (znane również jako: „light l ”), które występuje przed samogłoskami i między nimi w niektórych standardach angielskich. Niektóre języki mają tylko jasne l . Inne mogą wcale nie mieć wyraźnego l lub mieć je tylko przed samogłoskami przednimi (zwłaszcza [ i ] ).

Cechy

Cechy dźwięcznego bocznego aproksymantu wyrostka zębodołowego:

Jego sposób artykulacji jest przybliżony , co oznacza, że jest wytwarzany przez zwężenie przewodu głosowego w miejscu artykulacji, ale nie na tyle, aby wytworzyć turbulentny strumień powietrza .
Istnieją cztery konkretne warianty [l] :
- Dental , co oznacza , że jest połączony przegubowo z czubkiem lub ostrzem języka na górnych zębach , określanych odpowiednio wierzchołkowo i blaszkowo .
- Zębowo-zębodołowy , co oznacza, że jest połączony przegubowo z ostrzem języka na grzbiecie zębodołowym , a czubkiem języka za górnymi zębami.
- Wyrostek zębodołowy , co oznacza, że jest połączony przegubowo z końcówką lub ostrzem języka na grzbiecie wyrostka zębodołowego, określanych odpowiednio wierzchołkowo i blaszkowo .
- Postalveolar , co oznacza, że jest połączony przegubowo z czubkiem lub ostrzem języka za wyrostkiem zębodołowym, określanym odpowiednio wierzchołkiem i blaszką .
Jego fonacja jest dźwięczna, co oznacza, że podczas artykulacji struny głosowe wibrują.
Jest to spółgłoska ustna , co oznacza, że powietrze może wydostawać się tylko przez usta.
Jest to spółgłoska boczna , co oznacza, że jest wytwarzana przez kierowanie strumienia powietrza na boki języka, a nie na środek.
Mechanizm strumienia powietrza jest płucny , co oznacza, że jest poruszany przegubowo przez wypychanie powietrza wyłącznie za pomocą mięśni międzyżebrowych i przepony , jak w przypadku większości dźwięków.

Występowanie

Języki mogą mieć wyraźne wierzchołkowe lub blaszkowate zębodoły, blaszkowate zębodoły (takie jak francuski) lub prawdziwe zęby, które są rzadkie. Laminalne zębowo-zębodołowe występują zwykle w kontynentalnych językach europejskich . Jednak prawdziwe zębowe na ogół występuje alofonicznie przed /θ/ w językach angielskimheal th , które je mają, jak w .

Dental lub denti-alveolar

Język		Słowo	IPA	Oznaczający	Notatki
arabski	Zatoka	لين/leen	[l̪eːn]	'Kiedy'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Zobacz fonologię arabską
chiński	kantoński	蘭 / laan4	[l̪an˨˩]	'orchidea'
chiński	Mandarynka	蘭 / lán	[l̪an˨˥]	'orchidea'
język węgierski		ja je _	[ˈɛl̪ɛm]	'bateria'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Zobacz fonologię węgierską
Włoski		mo l do	[ˈmol̪ːt̪o]	„dużo, dużo”	Blaszka zębowo-zębodołowa. Alofon / l / przed / t, d, s, z, t͡s, d͡z / . Zobacz włoską fonologię
macedoński		л ево / levo	[l̪e̞vo̞]	'lewy'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Zobacz fonologię macedońską
malajalam		ലാവണം	läːʋɐɳɐm	'Słony'	Zobacz fonologię malajalam
Mapudungun		ḻ afkeṉ	[l̪ɐ̝fkën̪]	„morze, jezioro”	Międzyzębowe .
norweski	Miejski Wschód	jajko _ _	[²ɑnːl̪ɛg]	„fabryka (przemysłowa)”	Alofon /l/ po /n, t, d/ . Zobacz norweską fonologię
hiszpański		a l smoła	[äl̪ˈt̪äɾ]	'ołtarz'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Alofon /l/ przed /t/, /d/ . Zobacz fonologię hiszpańską
szwedzki	Standard centralny	ll t _	[al̪t̪]	'wszystko'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Zobacz szwedzką fonologię
Tamil		புலி / puli	[puli]	'Tygrys'	Zobacz fonologię tamilską
uzbecki		^{[ potrzebny przykład ]}			Blaszka zębowo-zębodołowa. Velarized między zaokrągloną samogłoską inną niż przednia a spółgłoską lub łączącym .
wietnamski	Hanoi	ja tak	[l̪ɨə˧˩˧]	'ogień'	Zobacz fonologię wietnamską

Pęcherzykowy

Język		Słowo	IPA	Oznaczający	Notatki
arabski	Standard	لا / laa	[laʔ]	'NIE'	Zobacz fonologię arabską
ormiański	Wschodni	լ ուսին /lusin	[lusin] ( pomoc · informacje )	'księżyc'
asyryjski		ܠܚܡܐ l äḳma	[lεma]	'chleb'
kataloński		ja ok	[ˈlɑkɐ]	'lakier do włosów'	Wierzchołkowy „przedni zębodoł”. Może być również welaryzowany. Zobacz fonologię katalońską
Czuwaski		ху л a	[hu'la]	'miasto'
Holenderski	Standard	aten _	[ˈl̻aːt̻ə]	'pozwolić'	Laminał. Niektórzy mówcy standardowego belgijskiego używają wyraźnego / l / we wszystkich pozycjach. Zobacz holenderską fonologię
Holenderski	Trochę wschodnich akcentów	mam l	[mɑl̻]	'pleśń'	blaszkowe; realizacja /l/ we wszystkich pozycjach. Zobacz holenderską fonologię
Diwehi		++++++++++ / lawa	[laʋa]	'piosenka'
język angielski	Większość akcentów	ja i	[lɛt]	'pozwalać'	Różni się od wierzchołkowego do blaszkowatego, przy czym ten ostatni jest dominujący.
język angielski	Irlandczyk , Geordie	powiedz ll	[tʰɛl]	'powiedzieć'
esperanto		ja nie	[luno]	'księżyc'	Zobacz fonologię esperancką
Filipiński		ja uto	[luto]	'kucharz'	Zobacz fonologię filipińską
grecki		λ έξη / léksi	[leksi]	'słowo'	Zobacz fonologię nowogrecką
Włoski		l etto	[ˈlɛt̪ːo]	'łóżko'	Wierzchołek. Zobacz włoską fonologię
język japoński		六 / r oku	[lo̞kɯ̟ᵝ]	'sześć'	Wierzchołek. Częściej [ ɾ ] . Zobacz japońską fonologię
kaszubski		^{[ potrzebny przykład ]}
khmerski		ភ្លេង / ph l eng	[pʰleːŋ]	'muzyka'	Zobacz fonologię khmerską
koreański		일 / i l	[il]	„jeden” lub „praca”	Zrealizowany jako wyrostek zębodołowy ɾ na początku sylaby. Zobacz koreańską fonologię .
kirgiski		көпө л өк / köpölök	[køpøˈløk]	'motyl'	Welaryzowane w kontekstach tylnych samogłosek. Zobacz fonologię kirgiską
Laghu		ja tak	[lagu]	„Język Laghu”
Laghuu	Nậm Sài, miasto Sa Pa	[la˧˨ ɣɯ˥]		„Język Laghuu”
Mapudungun		e l un	[ëˈlʊn]	'dawać'
nepalski		ला मो	[lamo]	'długi'	Zobacz fonologię nepalską
Odia		ଭ ଲ	[bʰɔlɔ]	'Dobry'
perski		لاما /lama	[lɒmɒ]	'lama'	Zobacz fonologię perską
Polski		po l e	[ˈpɔlɛ] ( pomoc · informacje )	'pole'	Kontrastuje z [ɫ̪] ( / w / ) dla niewielkiej liczby mówców. Kiedy tak się stanie, może ulec spatalizacji do [lʲ] . Zobacz polską fonologię
rumuński		a l ună	[älun̪ə]	'orzech laskowy'	Wierzchołkowy . Zobacz fonologię rumuńską
szkocki gaelicki		mao il	[mɯːl]	'cypel'	Kontrastuje z / ɫ̪ / i / ʎ / . Zobacz fonologię szkockiego gaelickiego
słowacki		m ĺ kvy	[ˈml̩ːkʋi] ( pomoc · informacje )	'cichy'	sylabiczna może być długa lub krótka. Zobacz fonologię słowacką
słowieński		l et l o	[lɛˈt̪àːlɔ]	'samolot'	Zobacz fonologię słoweńską
hiszpański		hab l ar	[äˈβ̞läɾ]	'mówić'	Zobacz fonologię hiszpańską
walijski		diafo l	[djavɔl]	'diabeł'	Zobacz fonologię walijską
ukraiński		об л иччя / oblychchya	[oblɪt͡ʃːɐ]	'twarz'	Kontrastuje ze spalatalizowaną formą. Zobacz ukraińską fonologię

pozapęcherzykowe

Język		Słowo	IPA	Oznaczający	Notatki
Igbo	Standard	ja _	[lì]	'pogrzebać'
Włoski		ja cervo* _*	[il̠ʲ ˈt͡ʃɛrvo]	'Jeleń'	Spalatalizowane blaszki; alofon / l / przed / ʃ, t͡ʃ, d͡ʒ / . Zobacz włoską fonologię
turecki		l a l e	[l̠ʲäːˈl̠ʲɛ] ( pomoc · informacje )	'tulipan'	spalatalizowany; kontrastuje z welaryzowanym bocznym zębem [ ɫ̪ ] . Zobacz fonologię turecką
Zapotekowie	Tilquiapan	ja _	[lan]	'sadza'

Zmienny

Język		Słowo	IPA	Oznaczający	Notatki
farerski		l inur	[liːnʊɹ]	'miękki'	Różni się między zębowymi i zębodołowymi w pozycji początkowej, podczas gdy postwokaliczny / l / może być postalveolarny, zwłaszcza po samogłoskach tylnych. Zobacz fonologię farerską
Francuski		ja l	[il]	'On'	Waha się od blaszki zębowo-zębodołowej do wierzchołkowej zębodołu, przy czym dominuje ten ostatni. Zobacz francuską fonologię
Niemiecki	Standard	Lubie _	[liːbə]	'Miłość'	Waha się między zębowo-zębodołowym, blaszkowatym zębodołowym i wierzchołkowym zębodołowym.
norweski	Miejski Wschód	l iv	[liːʋ]	'życie'	W trakcie zmiany z blaszki zębowo-zębodołowej na wierzchołkową, ale blaszka zębowo-zębodołowa jest nadal możliwa w niektórych środowiskach i jest obowiązkowa po /n, t, d/ . Zobacz norweską fonologię
portugalski	Większość dialektów brazylijskich , niektórzy mówcy z EP	l ero- l ero	[ˈlɛɾʊ ˈlɛɾʊ]	'biegać dookoła'	Czyste, zębowe do czasami wyrostka zębodołowego. Występuje tylko na początku sylaby, z l-wokalizacją szeroko występującą w kodzie . Czasami spotykany przed samogłoskami przednimi tylko w odmianie europejskiej . Zobacz fonologię portugalską .
portugalski	Większość dialektów brazylijskich , niektórzy mówcy z EP	Litwa _	[l̪it̪uˈɐ̃ɲ̟ɐ] ( pomoc · informacje )	„ Litwa ”

Welaryzowany boczny aproksymant wyrostka zębodołowego

Velarized L

lˠ

lˤ

ɫ

Numer IPA 209

Źródło · pomoc

próbki audio

Kodowanie

Jednostka (dziesiętna) lˠ

Unikod (szesnastkowy) U+006C U+02E0

X-SAMPA 5 lub l_G lub l_?\

Obraz

Welaryzowany boczny aproksymant wyrostka zębodołowego ( aka ciemne l ) to rodzaj spółgłoski używanej w niektórych językach. Jest to aproksymant zębodołowy, zębowo-zębodołowy lub zębowy boczny, z wtórną artykulacją welaryzacji lub pharyngealizacji . Regularne symbole w międzynarodowym alfabecie fonetycznym , które reprezentują ten dźwięk, to ⟨ lˠ ⟩ (dla welaryzowanej bocznej) i ⟨ lˤ ⟩ (dla pharyngealized lateral), chociaż dedykowana litera ⟨ ɫ ⟩ , która obejmuje zarówno welaryzację, jak i pharyngealizację, jest prawdopodobnie bardziej powszechna. Tego ostatniego nie należy mylić z paskiem ⟨ ɬ ⟩ , który reprezentuje bezdźwięczną szczelinę boczną zębodołową . Jednak niektórzy uczeni i tak używają tego symbolu do reprezentowania welaryzowanego bocznego aproksymantu wyrostka zębodołowego - chociaż takie użycie jest uważane za niestandardowe.

Jeśli dźwięk jest zębowy lub zębowo-zębodołowy, można użyć dentystycznego znaku diakrytycznego, aby to wskazać: ⟨ l̪ˠ ⟩ , ⟨ l̪ˤ ⟩ , ⟨ ɫ̪ ⟩ .

Welaryzacja i pharyngealizacja są na ogół związane z większą liczbą artykulacji zębowych spółgłosek koronalnych , więc ciemne l wydaje się być zębowe lub zębowo-zębodołowe. Przezroczyste (niewelaryzowane) l ma tendencję do cofania się do pozycji wyrostka zębodołowego.

Termin ciemne l jest często synonimem twardego l , zwłaszcza w językach słowiańskich . (por. twarde spółgłoski )

Cechy

Cechy ciemnego l:

Jego sposób artykulacji jest przybliżony , co oznacza, że jest wytwarzany przez zwężenie przewodu głosowego w miejscu artykulacji, ale nie na tyle, aby wytworzyć turbulentny strumień powietrza .
Istnieją cztery specyficzne warianty [ɫ] :
- Dental , co oznacza , że jest połączony przegubowo z czubkiem lub ostrzem języka na górnych zębach .
- Zębowo-zębodołowy , co oznacza, że jest połączony przegubowo z ostrzem języka na grzbiecie zębodołowym , a czubkiem języka za górnymi zębami.
- Wyrostek zębodołowy , co oznacza, że jest połączony przegubowo z końcówką lub, rzadziej, ostrzem języka na grzbiecie wyrostka zębodołowego, określanych odpowiednio wierzchołkowo i blaszkowo .
- Postalveolar , co oznacza, że jest połączony przegubowo z czubkiem lub ostrzem języka za wyrostkiem zębodołowym, określanym odpowiednio wierzchołkiem i blaszką .
Ma wtórną artykulację welaryzacji lub pharyngealizacji , co oznacza , że tył lub korzeń języka zbliża się odpowiednio do podniebienia miękkiego ( podniebienia ) lub do tylnej części gardła .
Jego fonacja jest dźwięczna, co oznacza, że podczas artykulacji struny głosowe wibrują.
Jest to spółgłoska ustna , co oznacza, że powietrze może wydostawać się tylko przez usta.
Jest to spółgłoska boczna , co oznacza, że jest wytwarzana przez kierowanie strumienia powietrza na boki języka, a nie na środek.
Mechanizm strumienia powietrza jest płucny , co oznacza, że jest poruszany przegubowo przez wypychanie powietrza wyłącznie za pomocą mięśni międzyżebrowych i przepony , jak w przypadku większości dźwięków.

Występowanie

Dental lub denti-alveolar

Język		Słowo	IPA	Oznaczający	Notatki
Baszkirski		ҡа л а / qala	[qɑˈɫɑ] ( pomoc · informacje )	'miasto'	Welaryzowane zęby boczne; występuje w kontekstach tylnych samogłosek.
białoruski		Бе л арусь /biełarus'	[bʲɛɫ̪äˈrusʲ]	'Białoruś'	Blaszka zębowo-zębodołowa; kontrastuje ze spalatalizowaną formą. Zobacz fonologię białoruską
bułgarski ^{[ potrzebne lepsze źródło ]}		сто л sto l	[stoɫ̪]	'krzesło'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Zobacz fonologię bułgarską
kataloński		a l t	[ˈäɫ̪(t̪)]	'wysoki'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Alofon /l/ przed /t, d/ . Zobacz fonologię katalońską
Klasyczny ormiański		խա ղ եր /xaġer	[χɑɫɛɹ]	'Gry'
islandzki		si gl di	[s̺ɪɫ̪t̪ɪ]	„popłynął”	Blaszka zębowo-zębodołowa; rzadki. Zobacz fonologię islandzką
kaszubski	Starsi mówcy z południowego wschodu	^{[ potrzebny przykład ]}			Blaszka zębowo-zębodołowa; zrealizowane jako [ w ] przez innych mówców.
litewski		l abas	[ˈɫ̪äːbɐs̪]	'Cześć'	Blaszka zębowo-zębodołowa; kontrastuje ze spalatalizowaną formą. Zobacz fonologię litewską
macedoński		л ук l uk	[ɫ̪uk]	'czosnek'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Występuje tylko przed tylnymi samogłoskami ( /u, o, a/ ) i na końcu sylaby. Zobacz fonologię macedońską
norweski	Miejski Wschód	ta l e	[ˈt̻ʰɑːɫ̪ə]	'przemówienie'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Alofon /l/ po /ɔ, oː, ɑ, ɑː/ , a czasem także po /u, uː/ . Jednak według Endresena (1990) ten alofon nie jest welaryzowany. Zobacz norweską fonologię
Polski	dialekty wschodnie	Ł apa	[ˈɫ̪äpä]	'łapa'	Blaszka zębowo-zębodołowa. Odpowiada [w] w innych odmianach. Zobacz polską fonologię
Rosyjski		ма л ый / malyy	[ˈmɑ̟ɫ̪ɨ̞j]	'mały'	Pharyngealized blaszka zębowo-zębodołowa. Zobacz rosyjską fonologię
szkocki gaelicki		Mall aig _	[ˈmäʊɫ̪ækʲ]	' Mallaig '	Kontrastuje z / l / i / ʎ / . Zobacz fonologię szkockiego gaelickiego
turecki		l a l a	[ɫ̪äˈɫ̪ä]	'sługa'	Blaszka zębowo-zębodołowa; kontrastuje z podniebienną boczną kością pozapęcherzykową [ l̠ ] . Zobacz fonologię turecką

Pęcherzykowy

Język		Słowo	IPA	Oznaczający	Notatki
Afrykanerski	Standard	tafe l	[tɑːfəɫ]	'tabela'	Velarized we wszystkich pozycjach, zwłaszcza nie-prewokalnie. Zobacz fonologię afrikaans
albański	Standard	ll u ll ë	[ˈɫuɫə]	'fajka'
arabski	Standard	الله ' All* ah*	[ʔɑɫˈɫɑːh]	'Bóg'	jako ⟨lˤ⟩ Przepisywane również . Wiele akcentów i dialektów nie ma dźwięku i zamiast tego wymawia się [l] . Zobacz fonologię arabską
kataloński	dialekty wschodnie	cel l·l* a*	[sɛɫːə]	'komórka'	Wierzchołek. W wielu dialektach może być zawsze ciemny. Zobacz fonologię katalońską
kataloński	Dialekty zachodnie	a l	[ɑɫ]	'do'
Holenderski	Standard	ma ll en	[ˈmɑɫ̻ə]	„formy”	blaszkowe; pharyngealized w północnych akcentach, welaryzowany lub post-palatalizowany w południowych akcentach. Jest alofonem /l/ przed spółgłoskami i pauzami, a także przedwokalnie po samogłoskach tylnych otwartych /ɔ, ɑ/ . Wielu użytkowników języka północnego zdaje sobie sprawę, że końcowe / l / jest silnie gardłowym vocooidem [ɤˤ] , podczas gdy niektórzy użytkownicy standardowego belgijskiego używają wyraźnego / l / we wszystkich pozycjach. Zobacz holenderską fonologię
Holenderski	Kilka akcentów niderlandzkich	aten _	[ˈɫ̻aːt̻ə]	'pozwolić'	Blaszka gardłowa; realizacja /l/ we wszystkich pozycjach. Zobacz holenderską fonologię
język angielski	australijski	opłata l	[fiːɫ] ( pomoc · informacje )	'czuć'	Najczęściej wierzchołkowy; w Australii i Nowej Zelandii zawsze może być ciemno. Zobacz australijską fonologię angielską , nowozelandzką fonologię angielską i fonologię angielską
	Kanadyjski
	Dublin
	General Amerykański
	Nowa Zelandia
	Otrzymał wymowę
	RPA
	Szkocki	ja och	[ɫɔx]	'jezioro'	Zawsze może być ciemny, z wyjątkiem niektórych zapożyczeń ze szkockiego gaelickiego
grecki	dialekty północne	μπά λα bá ll a	[baɫa]	'piłka'	Alofon /l/ przed /aou/ . Zobacz fonologię nowogrecką
gruziński		ჟო ლ ო	[ˈʒo̞ɫo̞]	'malina'	Alofon / l / przed / ou / i / a /. Zobacz fonologię gruzińską
kurdyjski	Sorani	ga l ta	[gɑːɫˈtʲaː]	'żart'	Zobacz fonologię kurdyjską
rumuński	dialekt besarabski	ok. l	[kaɫ]	'koń'	Odpowiada nie-welaryzowanemu l ^{[ w jakich środowiskach? ]} w standardowym języku rumuńskim. Zobacz fonologię rumuńską
serbsko-chorwacki		лак _ / l ak	[ɫâ̠k]	'łatwy'	wierzchołkowy; może być sylabiczny; kontrastuje z / ʎ / . Zobacz fonologię serbsko-chorwacką
uzbecki		^{[ potrzebny przykład ]}			wierzchołkowy; między zaokrągloną samogłoską inną niż przednia a spółgłoską lub łączącym . Niewelaryzowane zębowo-zębodołowe w innych miejscach.

Zmienny

Język		Słowo	IPA	Oznaczający	Notatki
portugalski	europejski	mi l	[miɫ̪]	'tysiąc'	Dental i silnie welaryzowane we wszystkich środowiskach dla większości mówców, choć mniej przed samogłoskami przednimi.
portugalski	Starszy i konserwatywny Brazylijczyk	fajne l _ _	[ˈäɫ̪ko̞ɫ̪]	' alkohol , etanol '	Kiedy [lˠ ~ lʶ ~ lˤ ~ lˀ] , najczęściej dentystyczny. Coda jest teraz wokalizowana jako [ u̯ ~ ʊ̯ ] w większości Brazylii (jak w EP w wiejskich częściach Alto Minho i Madery ). Napiętnowane realizacje, takie jak [ ɾ ~ ɽ ~ ɻ ] , zakres / ʁ / , [ j ] , a nawet [∅] ( zero ) to kilka innych alofonów kodowych typowych dla Brazylii. Zobacz fonologię portugalską

Zobacz też

Notatki

Linki zewnętrzne

Árnason, Kristján (2011), Fonologia języka islandzkiego i farerskiego , Oxford University Press, ISBN 978-0199229314
Barbosa, Plínio A.; Albano, Eleonora C. (2004), „brazylijski portugalski”, Journal of the International Fonetic Association , 34 (2): 227–232, doi : 10.1017 / S0025100304001756
Beal, Joan (2004), „Angielskie dialekty w północnej Anglii: fonologia”, w: Schneider, Edgar W.; Burridge, Kate; Kortmann, Bernd; Meshrie, Rajend; Upton, Clive (red.), Podręcznik odmian języka angielskiego , tom. 1: Fonologia, Mouton de Gruyter, s. 113–133, ISBN 3-11-017532-0
Bertinetto, Marco; Loporcaro, Michele (2005). „Wzorzec dźwiękowy standardowego włoskiego w porównaniu z odmianami używanymi we Florencji, Mediolanie i Rzymie” . Dziennik Międzynarodowego Stowarzyszenia Fonetycznego . 35 (2): 131–151. doi : 10.1017/S0025100305002148 .
Bisol, Leda (2005), „Introdução a estudos de fonologia do português brasileiro” , Editora EDIPUCRS (wyd. 4), Porto Alegre - Rio Grande do Sul, ISBN 85-7430-529-4
Canepari, Luciano (1992), Il MªPi - Manuale di pronuncia italiana [ Podręcznik wymowy włoskiej ] (w języku włoskim), Bolonia: Zanichelli, ISBN 88-08-24624-8
Chițoran, Ioana (2001), The Fonology of Romanian: A Constraint-based Approach , Berlin i Nowy Jork: Mouton de Gruyter, ISBN 3-11-016766-2
Collins, Beverley; Mees, Inger M. (2003) [pierwsza publikacja 1981], The Fonetics of English and Dutch (wyd. 5), Leiden: Brill Publishers, ISBN 9004103406
Cruz-Ferreira, Madalena (1995), „europejski portugalski”, Journal of the International Fonetic Association , 25 (2): 90–94, doi : 10.1017 / S0025100300005223 , S2CID 249414876
Danienko, Andrij; Vakulenko, Serhii (1995), ukraiński , Lincom Europa, ISBN 9783929075083
Donaldson, Bruce C. (1993), „1. Wymowa”, A Grammar of afrikaans , Mouton de Gruyter , s. 1–35, ISBN 9783110134261
Dum-Tragut, Jasmine (2009), ormiański: Modern Eastern Ormianian , Amsterdam: John Benjamins Publishing Company
Endresen, Rolf Theil (1990), "Svar på anmeldelser av Fonetikk. Ei elementær innføring. ", Norsk Tidsskrift for Sprogvidenskap , Oslo: Novus forlag: 169–192
Engstrand, Olle (2004), Fonetikens grunder (po szwedzku), Lund: Studenliteratur, ISBN 91-44-04238-8
Gick, Bryan; Campbell, Fiona; Och, Sunyoung; Tamburri-Watt, Linda (2006), „W kierunku uniwersaliów w organizacji gestów sylab: międzyjęzykowe badanie płynów”, Journal of Phonetics , Vancouver: Department of Linguistics, University of British Columbia, 34 (1): 49– 72, doi : 10.1016/j.wocn.2005.03.005
Göksel, Asli; Kerslake, Celia (2005), turecki: kompleksowa gramatyka , Routledge, ISBN 978-0415114943
Hanulíková, Adriana; Hamann, Silke (2010), „słowacki” (PDF) , Journal of the International Fonetic Association , 40 (3): 373–378, doi : 10.1017/S0025100310000162
Ikekeonwu, Clara I. (1999), „Igbo”, Podręcznik Międzynarodowego Stowarzyszenia Fonetycznego , Cambridge University Press, s. 108–110, ISBN 9780521637510
Jones, Daniel ; Ward, Dennis (1969), Fonetyka języka rosyjskiego , Cambridge University Press
Kara, Dávid Somfai (2003), Kirgistan , Lincom Europa, ISBN 3895868434
Keane, Elinor (2004), „tamilski”, Journal of International Association Fonetic , 34 (1): 111–116, doi : 10.1017 / S0025100304001549
Kristoffersen, Gjert (2000), Fonologia języka norweskiego , Oxford University Press, ISBN 978-0-19-823765-5
Labrune, Laurence (2012), fonologia języka japońskiego , Oxford, Anglia: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-954583-4
Ladefoged, Piotr ; Maddieson, Ian (1996). Dźwięki języków świata . Oksford: Blackwell. ISBN 978-0-631-19815-4 .
Ladefoged, Peter (2005), samogłoski i spółgłoski (wyd. Drugie), Blackwell
Lass, Roger (1987), „Zależności międzydyftongalne”, w: Anderson, John; Durand, Jacques (red.), Explorations in Dependency Phonology , Dordrecht: Foris Publications Holland, s. 109–131, ISBN 9067652970
Lunt, Horace G. (1952), Gramatyka macedońskiego języka literackiego , Skopje
Mangold, Max (2005) [pierwsza publikacja 1962], Das Aussprachewörterbuch (wyd. 6), Mannheim: Dudenverlag, ISBN 978-3-411-04066-7
Martínez-Celdrán, Eugenio; Fernández-Planas, Ana Ma.; Carrera-Sabaté, Josefina (2003), „kastylijski hiszpański”, Journal of the International Fonetic Association , 33 (2): 255–259, doi : 10.1017 / S0025100303001373
Mathiassen, Terje (1996), Krótka gramatyka języka litewskiego , Slavica Publishers, Inc., ISBN 0-89357-267-5
Merrill, Elizabeth (2008), „Tilquiapan Zapotekowie” (PDF) , Journal of International Association Fonetic , 38 (1): 107–114, doi : 10.1017 / S0025100308003344
Ó Dochartaigh, C. (1997), Survey of the Gaelic Dialects of Scotland IV , Dublin Institute for Advanced Studies, ISBN 1-85500-165-9
Olson, Kenneth; Mielke, Jeff; Sanicas-Daguman, Josephine; Pebley, Carol Jean; Paterson, Hugh J., III (2010), „Stan fonetyczny przybliżenia (między) dentystycznego” (PDF) , Journal of the International Phonetic Association , 40 (2): 199–215, doi : 10.1017 / S0025100309990296 , S2CID 38504322
Padłużny, Ped (1989), Fanetyka belaruskai litaraturnai film , ISBN 5-343-00292-7
Pop, Sever (1938), Micul Atlas Linguistic Român , Muzeul Limbii Române Cluj
Pretnar, ton; Tokarz, Emil (1980), Slovenščina za Poljake: Kurs podstawowego języka słoweńskiego , Katowice: Uniwersytet Śląski
Qafisheh, Hamdi A. (1977), Krótka gramatyka referencyjna języka arabskiego z Zatoki Perskiej , Tucson, Arizona: University of Arizona Press, ISBN 0-8165-0570-5
Recasens, Daniel; Espinosa, Aina (2005), „Charakterystyka artykulacyjna, pozycyjna i koartykulacyjna dla jasnego / l / i ciemnego / l /: dowody z dwóch dialektów katalońskich”, Journal of the International Phonetic Association , 35 (1): 1–25, doi : 10.1017/S0025100305001878 , S2CID 14140079
Roca, Iggy; Johnson, Wyn (1999), Kurs fonologii , Essex: Blackwell Publishing, ISBN 0-631-21346-5
Rocławski, Bronisław (1976), Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego , Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Gdańskiego
Rogers, Derek; d'Arcangeli, Luciana (2004), „włoski”, Journal of International Association Fonetic , 34 (1): 117–121, doi : 10.1017/S0025100304001628
Sadowski, Scott; Painequeo, Héctor; Salamanka, Gaston; Avelino, Heriberto (2013), "Mapudungun" , Journal of International Association Fonetic , 43 (1): 87-96, doi : 10.1017/S0025100312000369
Scholten, Daniel (2000), Einführung in die isländische Grammatik , Monachium: Philyra Verlag, ISBN 3-935267-00-2 , OCLC 76178278
Siptár, Piotr; Törkenczy, Miklós (2000), fonologia języka węgierskiego , Nowy Jork: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-823841-6
Sjoberg, Andrée F. (1963), uzbecka gramatyka strukturalna , seria uralska i ałtajska, tom. 18, Bloomington: Uniwersytet Indiany
Thelwall, Robin (1990), „Arabski”, Journal of International Association Fonetic , 20 (2): 37–41, doi : 10.1017 / S0025100300004266 , S2CID 243640727
Thompson, Laurence (1959), „Sajgon fonemika”, język , 35 (3): 454–476, doi : 10,2307/411232 , JSTOR 411232
Watson, Janet (2002), Fonologia i morfologia języka arabskiego , Oxford University Press
Wells, John C. (1982), Akcenty języka angielskiego , tom. 3: Poza Wyspami Brytyjskimi, Cambridge: Cambridge University Press.
Wheeler, Max W. (2005), fonologia języka katalońskiego , Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-925814-7
Zimmer, Karol; Orgun, Orhan (1999), „turecki” (PDF) , Podręcznik Międzynarodowego Stowarzyszenia Fonetycznego: Przewodnik po użyciu międzynarodowego alfabetu fonetycznego , Cambridge: Cambridge University Press, s. 154–158, ISBN 0-521-65236 -7
Masica, Colin (1991). Języki indoaryjskie . Ankiety językowe Cambridge. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29944-2 .