Bezdźwięczna zwartość podniebienna
| Bezdźwięczna podniebienna zwarta | |
|---|---|
| c | |
| Numer IPA | 107 |
| próbki audio | |
| Kodowanie | |
| Jednostka (dziesiętna) | C |
| Unikod (szesnastkowy) | U+0063 |
| X-SAMPA | C |
| Brajl |  |
| Bezdźwięczne zębodołowo-podniebienne zwarte | |
|---|---|
| c̟ | |
| t̠ʲ |
spółgłoska podniebienna lub zwarta to rodzaj spółgłoski używanej w niektórych językach wokalnych. Symbolem w międzynarodowym alfabecie fonetycznym ⟨c⟩ , , który reprezentuje ten dźwięk, jest a odpowiednikiem symbolu X-SAMPA jest c .
Jeśli konieczne jest rozróżnienie, bezdźwięczną spółgłoskę pęcherzykowo-podniebienną można zapisać jako ⟨ c̟ ⟩ ( zaawansowany ⟨ c ⟩ ) lub ⟨ t̠ʲ ⟩ ( cofnięty i podniebienny ⟨ t ⟩ ), ale są one zasadniczo równoważne, ponieważ kontakt obejmuje zarówno ostrze i korpus (ale nie czubek) języka. Odpowiednimi symbolami X-SAMPA są c_+ i t_-' lub t_-_j odpowiednio. Istnieje również litera inna niż IPA ⟨ ȶ ⟩ („t” plus zawijanie występujące w symbolach sybilantów pęcherzykowo-podniebiennych ⟨ ɕ , ʑ ⟩ ), używana zwłaszcza w kręgach sinologicznych .
Często zdarza się, że symbol fonetyczny ⟨c⟩ bezdźwięcznej przykład jest używany do reprezentowania afrykaty pozapęcherzykowej [t͡ʃ] lub innych podobnych afrykatów , na w językach indyjskich . Można to uznać za właściwe, gdy trzeba określić miejsce artykulacji, a rozróżnienie między spółgłoską zwartą a afrykatą nie jest kontrastowe.
istnieje również bezdźwięczna spółgłoska podniebienna , która jest artykułowana nieco bardziej do tyłu w porównaniu z miejscem artykulacji prototypowej spółgłoski podniebiennej, chociaż nie tak do tyłu, jak prototypowa spółgłoska welarna . Międzynarodowy alfabet fonetyczny nie ma osobnego symbolu dla tego dźwięku, chociaż można go zapisać jako ⟨ c̠ ⟩ (cofnięty ⟨ c ⟩ ) lub ⟨ k̟ ⟩ (zaawansowany ⟨ k ⟩ ). Równoważne symbole X-SAMPA to c_- i k_+ .
Zwłaszcza w szerokiej transkrypcji , bezdźwięczna za-podniebienna spółgłoska zwarta może być transkrybowana jako palatalizowana bezdźwięczna welarna ( ⟨ kʲ ⟩ w IPA, k ' lub k_j w X-SAMPA).
Cechy
Cechy bezdźwięcznego zwarcia podniebiennego:
- Jego sposób artykulacji jest okluzyjny , co oznacza, że jest wytwarzany przez utrudnianie przepływu powietrza w przewodzie głosowym. Ponieważ spółgłoska jest również ustna, bez wylotu nosowego , przepływ powietrza jest całkowicie zablokowany, a spółgłoska jest zwarta .
- Jego miejsce artykulacji jest podniebienne , co oznacza, że jest artykulowane środkową lub tylną częścią języka uniesioną do podniebienia twardego .
- Poza tym identyczny wariant pozapodniebienny jest artykułowany nieco za podniebieniem twardym, dzięki czemu brzmi bliżej podniebienia [ k ] .
- zębodołowo-podniebienny jest również połączony przegubowo z ostrzem języka na lub za wyrostkiem zębodołowym .
- Jego fonacja jest bezdźwięczna, co oznacza, że jest wytwarzana bez drgań strun głosowych. W niektórych językach struny głosowe są aktywnie rozdzielone, więc głos jest zawsze bezdźwięczny; w innych struny są luźne, tak że może przyjmować dźwięki sąsiednich dźwięków.
- Jest to spółgłoska ustna , co oznacza, że powietrze może wydostawać się tylko przez usta.
- Jest to spółgłoska centralna , co oznacza, że jest wytwarzana przez kierowanie strumienia powietrza wzdłuż środka języka, a nie na boki.
- Mechanizm strumienia powietrza jest płucny , co oznacza, że jest poruszany przegubowo przez wypychanie powietrza wyłącznie za pomocą mięśni międzyżebrowych i przepony , jak w przypadku większości dźwięków.
Występowanie
Podniebienne lub pęcherzykowo-podniebienne
| Język | Słowo | IPA | Oznaczający | Notatki | |
|---|---|---|---|---|---|
| albański | sh q ip | [ʃcip] | 'Albański' | Połączył się z [ t͡ʃ ] w Gheg Albańskim i niektórymi użytkownikami języka tosk albańskiego . | |
| asturyjski | dialekty zachodnie | tak tak _ | [muˈceɾ] | 'kobieta' | Alternatywna ewolucja - lj -, - c'l -, pl -, cl - i fl - w rejonie Brañas Vaqueiras w zachodniej Asturii. Może być również realizowany jako [ c͡ç ] lub [ ɟ͡ʝ ] |
| Amuzgo | Odmiana Xochistlahuaca | tyaáⁿ | [ca] | 'niezdarny; niezdarna osoba' | |
| baskijski | tt i tt a | [cäɲcä] | 'kropelka' | ||
| Czarna Stopa | ᖳᖽ ᖾ ᖳᐡ / aki k oan | [akicoan] | 'dziewczyna' | Alofon / k / po samogłoskach przednich . | |
| bułgarski | Dialekt Banatu | ka ć étu ( ка ќ ету lub ка кь ету ) | [kacetu] | 'Jak' | Zobacz fonologię bułgarską |
| kataloński | Majorka | qu i | [ˈci̞] | 'Kto' | Zębowo-pęcherzykowo-podniebienne lub podniebienne. Odpowiada / k / w innych odmianach. Zobacz fonologię katalońską |
| chiński | Meixian dialekt Hakka | 飛機 / fi 1 g i 1 | [fi˦ ci˦] | 'samolot' | Alofon /k/ przed /i/ . |
| Tajwański Hokkien | 機車 / k i-tshia | [ciː˧ t͡ɕʰia˥] | 'motocykl' | ||
| korsykański | chj odu | [ˈcoːdu] | 'gwóźdź' | Obecny również w dialekcie Gallurese | |
| chorwacki | već _ | [vec] | 'już' | Dialekt chorwackiego wybrzeża | |
| Czech | češ t ina | [ˈt͡ʃɛʃc̟ɪna] | 'Język czeski) | Pęcherzykowo-podniebienne lub zębodołowe. Zobacz czeską fonologię | |
| Dawsahak | [cɛːˈnɐ] | 'mały' | |||
| Dinka | c ar | [samochód] | 'czarny' | ||
| Ega | [ca] | 'zrozumieć' | |||
| Francuski | q interfejs użytkownika | [ci] | „kto” ( wł. ) | Zakres od wyrostka zębodołowego do podniebiennego. Zobacz francuską fonologię | |
| friulski | cj ase | [przypadek] | 'dom' | ||
| Gandy | ca aayi | [caji] | 'herbata' | ||
| Gweno | [ca] | 'przyjść' | |||
| język węgierski | ty uk | [kuk] | 'kura' | Pęcherzykowo-podniebienne. Zobacz fonologię węgierską | |
| islandzki | gj óla | [ˈc̟ouːlä] | 'lekki wiatr' | Pęcherzykowo-podniebienne. Zobacz fonologię islandzką | |
| indonezyjski | c ari | [kari] | 'znaleźć' | Alofon z / tʃ / . Zobacz fonologię malajską | |
| Irlandczyk | tak jest | [cɛʃtʲ] | 'pytanie' | Pęcherzykowo-podniebienne lub podniebienne. Zobacz fonologię irlandzką | |
| Khasi | bo to | [bɔc] | 'krasnolud' | ||
| khmerski | ចាប / rozdz _ | [czapka] | 'ptak' | Kontrastuje formy przydechowe i nieprzydechowe. | |
| Kinyarwanda | rozumiem _ _ | [iciːnɦuʰ] | 'rzecz' | ||
| kurdyjski | Północny | k îso | [cʰiːsoː] | 'żółw' | Alofon z / kʰ / przed / ɨ / , / ɛ / , / iː / i / eː / . Zobacz fonologię kurdyjską |
| Centralny | کیسەڵ | [cʰiːsæɫ] | |||
| Południowy | [cʰiːsaɫ] | ||||
| łotewski | irbis _ | [ˈcirbis] | 'dynia' | Zobacz fonologię łotewską | |
| dolnoniemiecki | Plautdietsch | kj oa kj | [coak] | 'kościół' | Odpowiada [kʲ] we wszystkich innych dialektach. [ wymagane wyjaśnienie ] |
| macedoński | wre ќ a | [ˈvrɛca] | 'worek' | Zobacz fonologię macedońską | |
| malajski | Kelantan-Pattani | cyt | [ci.tɔʔ] | 'uczucie' | Zobacz fonologię Kelantana-Pattaniego |
| norweski | Dialekty centralne | fe tt | [fɛcː] | 'tłuszcz' | Zobacz norweską fonologię |
| dialekty północne | |||||
| oksytański | limuzyna | t ireta | [ciʀetɒ] | 'szuflada' | |
| Auvergnat | t irador | [ciʀadu] | |||
| Zachodni Gaskon | ch ifra | [cifrə] | 'cyfra' | Odpowiada [tʃ], a czasami [dʒ] we wschodnich dialektach | |
| rumuński | wejść _ | [cin] | 'torturować' | Alofon /k/ przed /i/ i /e/ . Zobacz fonologię rumuńską . Również w niektórych północnych dialektach | |
| retoromański | Sursilvana | nie tg | [nɔc] | 'noc' | |
| Sutsilvana | tg an | [Móc] | 'pies' | ||
| Surmiran | va tg jako | [ˈvɑcɐs] | „krowy” | ||
| Puter | zü ch er | [ˈtsycər] | 'cukier' | ||
| Valladera | müs- ch el | [ˈmyʃcəl] | 'mech' | ||
| słowacki | ť ap | [czapka] | 'klaskać' | Zobacz fonologię słowacką | |
| hiszpański | kanaryjski | ch oco | [ˈc̟oko] | 'mątwa' | Pęcherzykowo-podniebienne. Kiedyś był dźwięczny. Odpowiada [t͡ʃ] w innych dialektach języka hiszpańskiego (osoby z innych obszarów Hiszpanii błędnie rozumieją to jako [ʝ] ). |
| turecki | köy _ | [cʰej] | 'wieś' | Zobacz fonologię turecką | |
| wietnamski | ch ị | [ci˧ˀ˨ʔ] | 'starsza siostra' | Może być lekko afrykowana [ tᶝ ] . Zobacz fonologię wietnamską | |
| zachodniofryzyjski | tj ems | [cɛms] | 'filtr' | Zobacz fonologię zachodniofryzyjską | |
| Pustynia Zachodnia | ku tj u | [kucu] | 'jeden' | ||
| Damin | dunji-kan | [t̺un̺t̠ʲi kan̺] | 'Iść' | ||
Post-podniebienny
| Język | Słowo | IPA | Oznaczający | Notatki | |
|---|---|---|---|---|---|
| białoruski | к іслы | [ˈk̟is̪ɫ̪ɨ] | 'kwaśny' | Zazwyczaj przepisywane w IPA z ⟨ kʲ ⟩ . Zobacz fonologię białoruską | |
| kataloński | qu i | [k̟i] | 'Kto' | Alofon z / k / przed samogłoskami przednimi . Zobacz fonologię katalońską | |
| duński | Standard | g idsel | [ˈk̟isəl] | 'zakładnik' | Alofon z / ɡ / przed samogłoskami przednimi. Zobacz duńską fonologię |
| język angielski | chętny _ |  [krewny] |
'chętny' | Alofon z / k / przed samogłoskami przednimi i / j / . Zobacz angielską fonologię | |
| Niemiecki | Standard | K ind | [k̟ʰɪnt] | 'dziecko' | Alofon / k / przed i po samogłoskach przednich. Zobacz standardową fonologię niemiecką |
| grecki | Μα κ εδνός | [mɐc̠e̞ˈðno̞s̠] ( pomoc · informacje ) |
' Makedon ' | Zobacz fonologię nowogrecką | |
| Włoski | Standard | ch i | [k̟i] ( pomoc · informacje ) |
'Kto' | Alofon z / k / przed / i, e, ɛ, j/ . Zobacz włoską fonologię |
| Polski | dobrze _ | [ˈk̟ɛdɨ] | 'Kiedy' | Zobacz polską fonologię | |
| portugalski | qu i | [k̟i] | „ Ci ” | Alofon / k / przed samogłoskami przednimi. Zobacz fonologię portugalską | |
| rumuński | o chi | [OK] | 'oko' | Zazwyczaj przepisywane w IPA z ⟨ kʲ ⟩ . Zobacz fonologię rumuńską | |
| Rosyjski | Standard | к ит / k to | [zestaw] | 'wieloryb' | Zazwyczaj przepisywane w IPA z ⟨ kʲ ⟩ . Zobacz rosyjską fonologię |
| hiszpański | k ilo | [kilogram] | 'kilogram)' | Alofon z / k / przed samogłoskami przednimi. Zobacz fonologię hiszpańską | |
| Tidor | ja c ja | [jacy] | „rozdzierać” | ||
| ukraiński | к інчик / kinčyk | [ˈk̟int͡ʃek] ( pomoc · informacje ) |
'wskazówka' | Może być również transkrybowany w IPA z ⟨ kʲ ⟩ , ale jest alofonem / k / przed samogłoskami przednimi. Zobacz ukraińską fonologię | |
| wietnamski | [ potrzebny przykład ] | Końcowy alofon / c/ . Zobacz fonologię wietnamską | |||
Zobacz też
Notatki
- Arvaniti, Amalia (2007), „Fonetyka grecka: stan sztuki” (PDF) , Journal of Greek Linguistics , 8 : 97–208, CiteSeerX 10.1.1.692.1365 , doi : 10.1075/jgl.8.08arv , zarchiwizowane z oryginał (PDF) w dniu 11.12.2013 , pobrany 11.12.2013
- Canellada, María Josefa; Madsen, John Kuhlmann (1987), Pronunciación del español: lengua hablada y literaria , Madryt: Castalia, ISBN 978-8470394836
- Canepari, Luciano (1992), Il MªPi - Manuale di pronuncia italiana [ Podręcznik wymowy włoskiej ] (w języku włoskim), Bolonia: Zanichelli, ISBN 978-88-08-24624-0
- Connell, Bruce; Ahoua, Firmin; Gibbon, Dafydd (2002), "Ega", Journal of International Association Fonetic , 32 (1): 99–104, doi : 10.1017/S002510030200018X
- Cruttenden, Alan (2014), Gimson's Pronunciation of English (wyd. 8), Routledge, ISBN 9781444183092
- Dobui, Bien (2021), „Alofonia nosa i nasalizacja w Xochistlahuaca Amuzgo”, Glossa: A Journal of General Linguistics , 6 (1), doi : 10.5334/gjgl.1056
- Grønnum, Nina (2005), Fonetik og fonologi, Almen og Dansk (wyd. 3), Kopenhaga: Akademisk Forlag, ISBN 978-87-500-3865-8
- Kolgjini, Julie M. (2004), Palatalizacja w języku albańskim: badanie akustyczne przystanków i afrykatów (doktorat), The University of Texas at Arlington
- Krech, Eva Maria; Zapas, Eberhard; Hirschfeld, Urszula; Anders, Lutz-Christian (2009), Deutsches Aussprachewörterbuch , Berlin, Nowy Jork: Walter de Gruyter, ISBN 978-3-11-018202-6
- Ladefoged, Peter (2005), samogłoski i spółgłoski (wyd. Drugie), Blackwell
- Wątroba, Ricarda (1999), Rätoromanisch: Eine Einführung in das Bünderromanische , Gunter Narr Verlag, ISBN 978-3-8233-4973-0
- Mannell, R.; Cox, F.; Harrington, J. (2009), Wprowadzenie do fonetyki i fonologii , Macquarie University
- Menzli, Gierdi (1993), Cuors da romontsch sursilvan: Lecziuns 1–18 , Ligia romontscha
- Newmark, Leonard; Hubbard, Filip; Prifti, Peter R. (1982), standardowy albański: gramatyka referencyjna dla studentów , Stanford University Press, ISBN 978-0-8047-1129-6
- Rafel, Joaquim (1999), Aplicació al català dels principis de transcripció de l'Associació Fonètica Internacional (PDF) (wyd. 3), Barcelona: Institut d'Estudis Catalans, ISBN 978-84-7283-446-0
- Recasens, Daniel (2013), „O klasyfikacji artykulacyjnej spółgłosek (zębodołowych) podniebiennych” (PDF) , Journal of the International Phonetic Association , 43 (1): 1–22, doi : 10.1017 / S0025100312000199 , S2CID 145463946 , zarchiwizowane z oryginał (PDF) 6 maja 2021 r
- Recasens, Daniel; Espinosa, Aina (2005), „Charakterystyka artykulacyjna, pozycyjna i koartykulacyjna dla jasnego / l / i ciemnego / l /: dowody z dwóch dialektów katalońskich”, Journal of the International Phonetic Association , 35 (1): 1–25, doi : 10.1017/S0025100305001878 , S2CID 14140079
- Sarlin, Mika (2014) [Pierwsze wydanie 2013], „Dźwięki języka rumuńskiego i ich pisownia” , Grammar rumuński (wyd. 2), Helsinki: Books on Demand GmbH, s. 16–37, ISBN 978-952-286-898 -5
- Skjekkeland, Martin (1997), Dei norske dialektane: Tradisjonelle særdrag i jamføring med skriftmåla , Høyskoleforlaget (norweska prasa akademicka)
- Thompson, Laurence (1959), „Sajgon fonemika”, język , 35 (3): 454–476, doi : 10,2307/411232 , JSTOR 411232
- Wiese, Richard (1996), Fonologia języka niemieckiego , Oxford: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-824040-2
- Januszewskaja, Irena; Bunčić, Daniel (2015), „rosyjski”, Journal of the International Fonetic Association , 45 (2): 221–228, doi : 10.1017/S0025100314000395
