język portugalski

„Português” przekierowuje tutaj. Aby zapoznać się z marką papierosów, zobacz Português (papieros) . Aby zobaczyć złotą monetę, zobacz Português (moneta) .

portugalski
portugalski
Wymowa [portugalski]
Pochodzenie etniczne Luzofony
Głośniki

Rodzimy: 230 mln (2012–2020) L2 : 25 mln (2018–2020) Razem: 260 mln
Wczesne formy
Ręcznie kodowany język portugalski
Stan oficjalny
Język urzędowy w

Uznany język mniejszości w
Regulowany przez
Kody języków
ISO 639-1
ISO 639-2
ISO 639-3 por
Glottolog port1283
Linguasfera 51-AAA-a
Map of the portuguese language in the world.svg
 Język ojczysty
 Język urzędowy i administracyjny
 Język kulturowy lub drugorzędny
 mniejszości portugalskojęzyczne
  Języki kreolskie oparte na języku portugalskim
Lang Status 99-NI.png
Portugalski nie jest zagrożony według systemu klasyfikacji Atlasu Języków Świata w Zagrożeniu UNESCO
. Ten artykuł zawiera symbole fonetyczne IPA . Bez odpowiedniej obsługi renderowania zamiast znaków Unicode możesz zobaczyć znaki zapytania, ramki lub inne symbole . Aby zapoznać się ze wstępnym przewodnikiem dotyczącym symboli IPA, zobacz Help:IPA .

Portugalski ( portugaês lub w całości língua portuguesa ) to zachodni język romański z rodziny języków indoeuropejskich , wywodzący się z Półwyspu Iberyjskiego w Europie . Jest językiem urzędowym Portugalii , Brazylii , Republiki Zielonego Przylądka , Angoli , Mozambiku , Gwinei Bissau oraz Wysp Świętego Tomasza i Książęcej , mając jednocześnie status współoficjalnego języka w Timorze Wschodnim , Gwinei Równikowej i Makau . Osoba lub naród mówiący po portugalsku jest określany jako „ Lusophone ” ( lusófono ). W wyniku ekspansji w czasach kolonialnych na całym świecie występuje również kulturowa obecność osób mówiących po portugalsku. Portugalski jest częścią grupy ibero-romańskiej , która wyewoluowała z kilku dialektów łaciny wulgarnej w średniowiecznym Królestwie Galicji i hrabstwie Portugalii i zachowała w swoim leksykonie pewną celtycką fonologię.

Z około 230 milionami native speakerów i 25-30 milionami mówiącymi w drugim języku, portugalski ma łącznie około 260 milionów użytkowników. Zwykle jest wymieniany jako szósty najczęściej używany język , trzeci najczęściej używany język europejski na świecie pod względem rodzimych użytkowników języka i drugi najczęściej używany język romański na świecie, ustępując jedynie hiszpańskiemu . Będąc najczęściej używanym językiem w Ameryce Południowej i na całej półkuli południowej , jest również drugim najczęściej używanym językiem, po hiszpańskim , w Ameryka Łacińska , jeden z 10 najczęściej używanych języków w Afryce i język urzędowy Unii Europejskiej , Mercosuru , Organizacji Państw Amerykańskich , Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej , Unii Afrykańskiej i Wspólnoty Krajów Języka Portugalskiego , międzynarodowa organizacja złożona ze wszystkich oficjalnie luzofońskich narodów świata. W 1997 r. wszechstronne badanie akademickie umieściło portugalski jako jeden z 10 najbardziej wpływowych języków na świecie.

Historia

Osobny artykuł: Historia języka portugalskiego
Zobacz także: Wola Afonso II Portugalii

Kiedy Rzymianie przybyli na Półwysep Iberyjski w 216 rpne, przywieźli ze sobą język łaciński , od którego wywodzą się wszystkie języki romańskie. Język był rozpowszechniany przez rzymskich żołnierzy, osadników i kupców, którzy budowali rzymskie miasta głównie w pobliżu osad poprzednich celtyckich założonych na długo przed przybyciem Rzymian. Z tego powodu język zachował odpowiednie podłoże znacznie starszej, atlantyckiej europejskiej kultury megalitycznej i kultury celtyckiej , należącej do grupy hiszpańsko-celtyckiej języków starożytnych. Po łacinie język portugalski jest znany jako lusitana lub (latina) lusitanica , na cześć Lusitańczyków , celtyckiego plemienia żyjącego na terytorium dzisiejszej Portugalii i Hiszpanii, które przyjęło język łaciński, gdy wprowadzili się rzymscy osadnicy. pochodzenie przedrostka luso- , postrzeganego w terminach takich jak „ Lusophone ”.

Pomiędzy 409 a 711 r. n.e., wraz z upadkiem Cesarstwa Rzymskiego w Europie Zachodniej , Półwysep Iberyjski został podbity przez ludy germańskie z Okresu Wędrówek Ludów . Okupanci, głównie Swebowie , Wizygoci i Buri , którzy pierwotnie mówili językami germańskimi , szybko przyjęli kulturę późnorzymską i wulgarną łacinę dialekty półwyspu iw ciągu następnych 300 lat całkowicie zintegrowały się z miejscową ludnością. Niektóre germańskie słowa z tego okresu są częścią leksykonu portugalskiego. Wraz z podbojem Umajjadów , który rozpoczął się w 711 r., arabski stał się językiem administracyjnym i powszechnym w podbitych regionach, ale większość pozostałej populacji chrześcijańskiej nadal mówiła formą romańską zwaną mozarabskim który wprowadził kilkaset słów z arabskiego, a także perskiego, tureckiego i berberyjskiego. Podobnie jak inne języki neołacińskie i europejskie, portugalski przyjął znaczną liczbę zapożyczeń z języka greckiego , głównie w terminologii technicznej i naukowej. Te zapożyczenia miały miejsce za pośrednictwem łaciny, a później w średniowieczu i renesansie.


Portugalski wyewoluował z języka średniowiecznego, znanego dziś przez lingwistów jako galicyjsko-portugalski , staroportugalski lub starogalicyjski, z północno-zachodniego średniowiecznego królestwa Galicji , którego częścią było hrabstwo Portugalii .

Obszar mówiony galicyjsko-portugalski (znany również jako staroportugalski lub średniowieczny galicyjski) w królestwach Galicji i León około X wieku, przed oddzieleniem galicyjskiego i portugalskiego.

To właśnie w łacińskich dokumentach administracyjnych z IX wieku po raz pierwszy odnotowano pisane słowa i wyrażenia w języku galicyjsko-portugalskim. Ta faza jest znana jako Proto-portugalska i trwała od IX wieku do XII-wiecznej niezależności hrabstwa Portugalii od Królestwa León , które przejęło wówczas panowanie nad Galicją .

W pierwszej części okresu galicyjsko-portugalskiego (od XII do XIV wieku) język ten był coraz częściej używany w dokumentach i innych formach pisanych. Przez pewien czas był preferowanym językiem poezji lirycznej w chrześcijańskiej Hiszpanii , podobnie jak oksytański był językiem poezji trubadurów we Francji. Dwuznaki prowansalskie lh i nh , używane w jego klasycznej ortografii, zostały przyjęte przez ortografię portugalską , przypuszczalnie przez Geralda z Bragi , mnich z Moissac , który został biskupem Bragi w Portugalii w 1047 r., odgrywając główną rolę w unowocześnieniu pisanego języka portugalskiego przy użyciu klasycznych norm oksytańskich . Portugalia stała się niezależnym królestwem w 1139 roku pod rządami króla Portugalii Alfonsa I. W 1290 roku król Portugalii Denis stworzył pierwszy portugalski uniwersytet w Lizbonie ( Estudos Gerais , który później przeniósł się do Coimbry ) i zarządził, aby portugalski, zwany wówczas po prostu „językiem wspólnym”, był znany jako język portugalski i używany oficjalnie.

W drugim okresie języka staroportugalskiego, w XV i XVI wieku, wraz z odkryciami portugalskimi , język dotarł do wielu regionów Afryki, Azji i obu Ameryk . W połowie XVI wieku portugalski stał się lingua franca w Azji i Afryce, używanym nie tylko w administracji kolonialnej i handlu, ale także do komunikacji między lokalnymi urzędnikami a Europejczykami wszystkich narodowości. Portugalczycy rozszerzyli swoją ekspansję na Amerykę Południową, Afrykę aż po Ocean Spokojny, zabierając ze sobą swój język.

Jego rozprzestrzenianiu się pomogły mieszane małżeństwa między Portugalczykami i miejscową ludnością oraz jego związek z wysiłkami misjonarzy rzymskokatolickich , które doprowadziły do ​​powstania języków kreolskich , takich jak ten zwany Kristang w wielu częściach Azji (od słowa cristão , „chrześcijański”) . Język ten był popularny w niektórych częściach Azji aż do XIX wieku. Niektóre wspólnoty chrześcijańskie mówiące po portugalsku w Indiach , Sri Lance , Malezji i Indonezji zachowali swój język nawet po izolacji od Portugalii.

Koniec okresu staroportugalskiego zaznaczył się publikacją Cancioneiro Geral autorstwa Garcii de Resende w 1516 r. Wczesne czasy nowożytnego portugalskiego, obejmujące okres od XVI wieku do dnia dzisiejszego, charakteryzowały się wzrostem liczba wyuczonych słów zapożyczonych z klasycznej łaciny i klasycznej greki z powodu renesansu (wyuczone słowa zapożyczone z łaciny pochodziły również z łaciny renesansowej , formy łaciny w tamtych czasach), co znacznie wzbogaciło leksykon. Większość umiejących czytać po portugalsku znała również łacinę; w ten sposób z łatwością przyjęli łacińskie słowa do swojego pisma, a ostatecznie do mowy w języku portugalskim.

Hiszpański autor Miguel de Cervantes nazwał kiedyś portugalski „słodkim i wdzięcznym językiem”, podczas gdy brazylijski poeta Olavo Bilac opisał go jako última flor do Lácio, inculta e bela („ostatni kwiat Lacjum , naiwny i piękny”). Portugalski jest również nazywany „językiem Camões”, na cześć Luísa Vaz de Camõesa , jednej z największych postaci literackich języka portugalskiego i autora portugalskiego poematu epickiego The Lusiads .

W marcu 2006 r. w São Paulo w Brazylii, mieście o największej liczbie osób mówiących po portugalsku na świecie, powstało Muzeum Języka Portugalskiego, interaktywne muzeum poświęcone językowi portugalskiemu. Muzeum jest pierwszym tego typu na świecie. W 2015 roku muzeum zostało częściowo zniszczone w pożarze, ale odrestaurowane i ponownie otwarte w 2020 roku.

Podział geograficzny

Główne artykuły: Rozmieszczenie geograficzne języka portugalskiego i Rozmieszczenie geograficzne osób mówiących po portugalsku
Zaloguj się po japońsku, portugalsku i angielsku w Oizumi w Japonii , która ma dużą społeczność luzofońską z powodu imigracji powrotnej Brazylijczyków z Japonii .

Portugalski jest językiem ojczystym zdecydowanej większości mieszkańców Portugalii, Brazylii oraz Wysp Świętego Tomasza i Książęcej (95%). Być może 75% populacji miejskiej Angoli mówi w ojczystym języku po portugalsku, a około 85% mówi płynnie; stawki te są niższe na wsi. Według spisu z 2007 roku, nieco ponad 50% (i szybko rośnie) populacji Mozambiku to rodzimi użytkownicy języka portugalskiego, a 70% mówi płynnie. 30% ludności Gwinei Bissau mówi również po portugalsku, a kreolski pochodzący z Portugalii jest rozumiany przez wszystkich. Prawie 50% mieszkańców Timoru Wschodniego biegle posługuje się językiem portugalskim. Brak danych dla Republiki Zielonego Przylądka, ale prawie cała populacja jest dwujęzyczna, a ludność jednojęzyczna mówi po portugalsku Kreolski z Wysp Zielonego Przylądka . Portugalski jest wymieniony w Konstytucji Republiki Południowej Afryki jako jeden z języków używanych przez społeczności w kraju, za którego promowanie i zapewnianie szacunku powierzono Pan South African Language Board .

Istnieją również znaczące społeczności imigrantów mówiących po portugalsku w wielu krajach, w tym w Andorze (17,1%), Bermudach , Kanadzie (400 275 osób według spisu z 2006 r.), Francji (1 625 000 osób), Japonii (400 000 osób), Jersey , Luksemburg (około 25% ludności w 2021 r.), Namibia (około 4–5% ludności, głównie uchodźcy z Angoli na północy kraju), Paragwaj (10,7%, czyli 636 tys. Osób), Szwajcaria (550 tys. w 2019 r., nauka + język ojczysty), Wenezuela (554 tys.). i Stany Zjednoczone (0,35% populacji lub 1 228 126 osób mówiących według American Community Survey z 2007 r .).

W niektórych częściach byłych portugalskich Indii , a mianowicie Goa , Daman i Diu , językiem nadal posługuje się około 10 000 osób. Szacuje się, że w 2014 roku w Goa portugalskiego uczyło się około 1500 uczniów. Około 2% mieszkańców Makau w Chinach mówi płynnie po portugalsku. Ponadto język jest bardzo aktywnie nauczany w chińskim systemie szkolnym aż do poziomu doktoratu.

Stan oficjalny

Główny artykuł: Lista krajów i terytoriów, w których portugalski jest językiem urzędowym
Kraje i regiony, w których język portugalski ma status urzędowy .

Wspólnota Krajów Języka Portugalskiego (po portugalsku Comunidade dos Países de Língua Portuguesa , z portugalskim akronimem CPLP) składa się z dziewięciu niezależnych krajów, w których język portugalski jest językiem urzędowym : Angola , Brazylia , Republika Zielonego Przylądka , Timor Wschodni , Gwinea Równikowa , Gwinea -Bissau , Mozambik , Portugalia oraz Wyspy Świętego Tomasza i Książęca .

Gwinea Równikowa złożyła formalny wniosek o pełne członkostwo w CPLP w czerwcu 2010 r., status nadawany tylko państwom, w których językiem urzędowym jest portugalski. W 2011 roku portugalski stał się trzecim językiem urzędowym (obok hiszpańskiego i francuskiego ), aw lipcu 2014 roku kraj ten został przyjęty jako członek CPLP.

Portugalski jest także jednym z języków urzędowych Specjalnego Regionu Administracyjnego Chińskiej Republiki Ludowej Makau (obok chińskiego ) oraz kilku organizacji międzynarodowych, w tym Mercosuru , Organizacji Państw Iberoamerykańskich , Unii Narodów Południowoamerykańskich , Organizacja Państw Amerykańskich , Unia Afrykańska , Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej , Południowoafrykańska Wspólnota Rozwoju i Unia Europejska .

Kraje luzofońskie

Według szacunków populacji krajów The World Factbook na rok 2018, populacja każdej z dziesięciu jurysdykcji przedstawia się następująco (w kolejności malejącej):

Kraj Populacja Więcej informacji
Język ojczysty większości 		Wypowiedziane przez
Brazylia 214 364 583 Portugalski w Brazylii Yes Zdecydowana większość jako język ojczysty
Angola 34 731 760 Portugalski w Angoli Yes Większość jako język domowy lub drugi język
Mozambik 32 842 099 Portugalski w Mozambiku No Znacząca mniejszość jako język ojczysty; niewielką większość jako drugi język
Portugalia 10 344 802 Portugalski w Portugalii Yes Zdecydowana większość jako język ojczysty
Gwinea Bissau 2 051 458 Portugalski w Gwinei Bissau No Znacząca mniejszość jako drugi język
Gwinea Równikowa 2 1 487 427 Portugalski w Gwinei Równikowej No Mała mniejszość jako drugi język
Wschodni Timor 1 363 047 Portugalski w Timorze Wschodnim No Mała mniejszość jako pierwszy język; większość jako drugi język
Makau 1 664872 portugalski w Makau No Mała mniejszość jako język ojczysty
Wyspy Zielonego Przylądka 566523 Portugalski na Wyspach Zielonego Przylądka No Większość jako drugi język
Wyspy Świętego Tomasza i Książęca 226380 Portugalski na Wyspach Świętego Tomasza i Książęcej Yes Zdecydowana większość jako język ojczysty
Całkowity C. 295-300 mln Wspólnota Krajów Języka Portugalskiego
Uwagi:
  1. Makau jest jednym z dwóch autonomicznych Specjalnych Regionów Administracyjnych Chińskiej Republiki Ludowej (drugim jest anglojęzyczny Hongkong , dawna kolonia brytyjska ).
  2. Gwinea Równikowa przyjęła język portugalski jako jeden ze swoich języków urzędowych w 2007 r. i została przyjęta do CPLP w 2014 r. Używanie języka portugalskiego w tym kraju jest ograniczone.

Łączną populację całego obszaru Luzofonii oszacowano w styczniu 2022 roku na 300 milionów. Liczba ta nie obejmuje diaspory Luzofonów , szacowanej na 10 milionów ludzi (w tym 4,5 miliona Portugalczyków, 3 miliony Brazylijczyków, choć trudno jest uzyskać oficjalne dokładne liczby osób posługujących się językiem portugalskim w diasporze, ponieważ znaczna część tych obywateli to obywatele naturalizowani, urodzeni poza terytorium Luzofonii lub są dziećmi imigrantów i mogą posługiwać się językiem jedynie w stopniu podstawowym.Dodatkowo znaczna część diaspory jest częścią już -liczona populacja krajów i terytoriów portugalskojęzycznych, takich jak duża liczba Brazylijczyków i PALOP w Portugalii lub duża liczba obywateli-emigrantów portugalskich w PALOP i Brazylii.

Dlatego język portugalski służy codziennie ponad 250 milionom ludzi, którzy mają z nim bezpośredni lub pośredni kontakt prawny, prawny i społeczny, począwszy od jedynego języka używanego w jakimkolwiek kontakcie, po samą edukację, kontakt z lokalną lub międzynarodową administracją, handlem i usługami lub zwykły widok znaków drogowych, informacji publicznej i reklamy w języku portugalskim.

Portugalski jako język obcy

Język portugalski jest przedmiotem obowiązkowym w programie nauczania w Urugwaju . Inne kraje, w których portugalski jest powszechnie nauczany w szkołach lub gdzie został wprowadzony jako opcja, to Wenezuela , Zambia , Republika Konga , Senegal , Namibia , Eswatini , RPA , Wybrzeże Kości Słoniowej i Mauritius . W 2017 r. rozpoczęto projekt mający na celu wprowadzenie języka portugalskiego jako przedmiotu szkolnego w Zimbabwe . Ponadto, według ministra spraw zagranicznych Portugalii, do 2020 r. język ten będzie częścią programu szkolnego w łącznie 32 krajach. W krajach wymienionych poniżej portugalski jest używany jako język ojczysty przez zdecydowaną większość ze względu na portugalskie kolonialne przeszłości lub jako lingua franca w regionach graniczących i wielojęzycznych, takich jak pogranicze Brazylii i Urugwaju i Paragwaju, a także Angoli i Namibii. W wielu innych krajach portugalski jest używany przez większość jako drugi język. Goa nadal istnieją społeczności tysięcy osób mówiących pierwszym językiem po portugalsku (lub kreolsku ). , Sri Lanka , Kuala Lumpur , Daman i Diu itp. z powodu portugalskiej kolonizacji . W Timorze Wschodnim liczba osób mówiących po portugalsku szybko rośnie, ponieważ portugalscy i brazylijscy nauczyciele robią ogromne postępy w nauczaniu portugalskiego w szkołach na całej wyspie. Ponadto na całym świecie istnieje wiele dużych portugalskich społeczności imigrantów.

Kraj
Ludność (szac. Lipiec 2017 r.) 		Więcej informacji Obowiązkowe nauczane Wypowiedziane przez
 Urugwaj 3 444 006 Portugalski w Urugwaju Yes Znacząca mniejszość jako język ojczysty; znacząca mniejszość jako drugi język
 Argentyna 43 847 430 Portugalczycy w Argentynie Yes Mniejszość jako drugi język
 Paragwaj 7 052 ​​984 Portugalski w Paragwaju No Znacząca mniejszość jako język ojczysty
 Wenezuela 31 568 179 Portugalczycy w Wenezueli Yes Mniejszość jako drugi język
 Afryka Południowa 57 725 600 Portugalski w RPA No Mała mniejszość jako język ojczysty
 Namibia 2 606 971 Portugalski w Namibii No Mała mniejszość jako język ojczysty
 Kongo 5125821 Portugalski w Kongo No Mała mniejszość jako drugi język
 Zambia 16 591 390 Portugalski w Zambii No Mała mniejszość jako drugi język
 Senegal 15 411 614 Portugalski w Senegalu No Mała mniejszość jako drugi język
 Eswatini 1 343 098 Portugalski w Eswatini No Mała mniejszość jako drugi język

Przyszły

Wielojęzyczne oznakowanie w języku chińskim, portugalskim i angielskim w budynku portu Hong Kong–Zhuhai–Macau Bridge w Makau . Portugalski jest językiem urzędowym w Makau.

Według szacunków UNESCO , portugalski jest najszybciej rozwijającym się językiem europejskim po angielskim , a według gazety The Portugal News publikującej dane UNESCO, język ten ma największy potencjał wzrostu jako język międzynarodowy w południowej Afryce i Ameryce Południowej . Portugalski jest językiem zglobalizowanym, używanym oficjalnie na pięciu kontynentach i jako drugi język przez miliony ludzi na całym świecie.

Od 1991 roku, kiedy Brazylia dołączyła do wspólnoty gospodarczej Mercosulu wraz z innymi narodami Ameryki Południowej, a mianowicie Argentyną , Urugwajem i Paragwajem , język portugalski jest albo obowiązkowy, albo nauczany w szkołach tych krajów Ameryki Południowej.

Chociaż na początku XXI wieku, po powrocie Makau do Chin i spowolnieniu imigracji Brazylijczyków pochodzenia japońskiego do Japonii , używanie portugalskiego w Azji spadało , ponownie staje się tam językiem szans, głównie z powodu zwiększonego powiązania dyplomatyczne i finansowe z potężnymi gospodarczo krajami portugalskojęzycznymi na świecie.

Obecny stan i znaczenie

Portugalski, jako język rozpowszechniony na wszystkich kontynentach, jest oficjalnym w kilku organizacjach międzynarodowych; jeden z dwudziestu języków urzędowych Unii Europejskiej , język urzędowy NATO, Organizacji Państw Amerykańskich (obok hiszpańskiego, francuskiego i angielskiego) oraz jeden z osiemnastu języków urzędowych Europejskiej Agencji Kosmicznej .

Jest również językiem roboczym w organizacjach non-profit, takich jak Czerwony Krzyż (obok angielskiego, niemieckiego, hiszpańskiego, francuskiego, arabskiego i rosyjskiego), Amnesty International (obok 32 innych języków, z których najczęściej używany jest angielski, następnie hiszpański, francuski, niemieckim i włoskim) oraz Médecins sans Frontières (używany wraz z angielskim, hiszpańskim, francuskim i arabskim), oprócz tego, że jest oficjalnym językiem prawniczym w Afrykańskim Trybunale Praw Człowieka i Ludów , także we Wspólnocie Krajów Języka Portugalskiego , międzynarodowa organizacja utworzona głównie przez kraje luzofońskie .

Dialekty, akcenty i odmiany

Główny artykuł: dialekty portugalskie
Zróżnicowany etnicznie Timor Wschodni ma portugalski jako jeden z języków urzędowych.

Você , zaimek oznaczający „ty”, jest używany w wykształconej, formalnej i potocznej mowie pełnej szacunku w większości regionów portugalskojęzycznych. W kilku brazylijskich stanach, takich jak między innymi Rio Grande do Sul, Pará, você jest praktycznie nieobecne w języku mówionym. Riograndense i europejski portugalski zwykle odróżnia mowę formalną od nieformalnej za pomocą koniugacji werbalnej. Mowa nieformalna wykorzystuje tu , po którym następują czasowniki drugiej osoby, język formalny zachowuje formalną você , po której następuje koniugacja trzeciej osoby.

Koniugacja czasowników w tu ma w Brazylii trzy różne formy (czasownik „widzieć”: tu viste? w tradycyjnej drugiej osobie, tu viu? w trzeciej osobie i tu visse? w innowacyjnej drugiej osobie), koniugacja używana w brazylijskich stanach Pará, Santa Catarina i Maranhão jest generalnie tradycyjną drugą osobą, taką, która jest używana w innych krajach portugalskojęzycznych i której uczy się w brazylijskich szkołach.

Dominacja produktów medialnych z południowego wschodu sprawiła, że ​​você stał się zaimkiem z wyboru dla drugiej osoby liczby pojedynczej zarówno w piśmie, jak iw komunikacji multimedialnej. Jednak w mieście Rio de Janeiro, głównym centrum kulturalnym kraju, korzystanie z tu rozwija się od końca XX wieku, najczęściej wśród młodzieży, a wiele badań wykazało również wzrost jego używać w wielu innych dialektach brazylijskich.

Status zaimków drugiej osoby w Brazylii.
  Niemal wyłączne użycie você (ponad 96%)
  Zdecydowanie dominujące użycie tu (ponad 80%), ale z prawie wyłączną koniugacją werbalną trzeciej osoby ( podobną do você ).
  Odmiana 50-50 você / tu , przy czym tu prawie zawsze towarzyszy koniugacja werbalna w trzeciej osobie (podobna do você ).
  Zdecydowanie dominujące lub prawie wyłączne użycie tu (76% do 95%) z rozsądną częstotliwością koniugacji werbalnej drugiej osoby ( podobnej do tu ).
  Zrównoważona dystrybucja você / tu, której tu towarzyszy wyłącznie koniugacja werbalna trzeciej osoby ( podobna do você ).
  Zrównoważona dystrybucja você / tu , tu przeważnie towarzyszy trzecioosobowa ( podobna do você ) koniugacja werbalna.
 Brak danych
Pomnik portugalskiego poety Luísa de Camõesa przy wejściu do Real Gabinete Português de Leitura w Rio de Janeiro .
Muzeum Języka Portugalskiego w São Paulo .

Współczesny standardowy europejski portugalski ( português padrão lub português continental ) opiera się na języku portugalskim używanym na obszarze obejmującym i otaczającym miasta Coimbra i Lizbona w środkowej Portugalii. Standardowy europejski portugalski jest również standardem preferowanym przez portugalskojęzyczne kraje afrykańskie. W związku z tym i pomimo faktu, że jego użytkownicy są rozproszeni po całym świecie, portugalski ma tylko dwa dialekty używane do nauki: europejski i brazylijski. Niektóre aspekty i dźwięki występujące w wielu dialektach Brazylii występują wyłącznie w Ameryce Południowej i nie można ich znaleźć w Europie. To samo dotyczy dialektów Santomean, Mozambiku, Bissau-Gwinei, Angoli i Zielonego Przylądka, które występują wyłącznie w Afryce. Widzieć portugalski w Afryce .

Próbki audio niektórych dialektów i akcentów języka portugalskiego są dostępne poniżej. Istnieją pewne różnice między obszarami, ale są to najlepsze możliwe przybliżenia. Transkrypcje IPA odnoszą się do nazw w lokalnej wymowie.

Brazylia

  1. Caipira - używany w stanach São Paulo (najbardziej wyraźnie na wsi i obszarach wiejskich); południowa Minas Gerais , północna Paraná i południowo-wschodnia Mato Grosso do Sul . W zależności od wizji tego, co stanowi caipira , Triângulo Mineiro , obszary przygraniczne Goiás i pozostałe części Mato Grosso do Sul są włączone, a granica caipira w Minas Gerais jest rozszerzona dalej na północ, choć nie dociera do metropolii Belo Horizonte . Często mówi się, że caipira pojawiła się w wyniku dekreolizacji língua brasílica i pokrewnej língua geral paulista , używanej wówczas w prawie całym obecnym São Paulo, dawnej lingua franca w większości współczesnego Centro-Sul Brazylii przed XVIII wiekiem , sprowadzony przez bandeirantes , wewnętrznych pionierów kolonialnej Brazylii , blisko spokrewnionych z jej północnym odpowiednikiem Nheengatu , i dlatego dialekt wykazuje wiele ogólnych różnic w stosunku do innych wariantów języka. Ma uderzające niezwykłe różnice w porównaniu z innymi dialektami brazylijskimi w fonologii, prozodii i gramatyce, często piętnowane jako silnie kojarzone z wariantem niespełniającym norm , obecnie głównie wiejskim.
  2. Cearense lub Costa norte – to dialekt używany ostrzej w stanach Ceará i Piauí. Wariant Ceará zawiera jednak dość charakterystyczne cechy wspólne z wariantem używanym w Piauí, takie jak charakterystyczna regionalna fonologia i słownictwo (na przykład proces debukalizacji silniejszy niż w języku portugalskim, inny system harmonii samogłosek, który obejmuje Brazylię od fluminense i mineiro do amazofonii , ale jest szczególnie rozpowszechniony w nordestino , bardzo spójna palatalizacja sybilantu coda, jak w Portugalii i Rio de Janeiro, ale dozwolona w mniejszej liczbie środowisk niż w innych akcentach nordestino , większa obecność palatalizacji stopu zębowego do podniebienia-zębodołu w porównaniu z innymi akcentami nordestino , między innymi jako jak również wiele archaicznych słów portugalskich).
  3. Baiano - Występuje w Bahia i regionach przygranicznych z Goiás i Tocantins . Podobnie jak nordestino , ma bardzo charakterystyczny rytm sylabowy i największą tendencję do wymawiania samogłosek nieakcentowanych jako otwarte-środkowe [ ɛ ] i [ ɔ ] .
    Warianty i socjolekty portugalskiego brazylijskiego.
  4. Loudspeaker.svg Fluminense – Szeroki dialekt z wieloma wariantami używany w stanach Rio de Janeiro , Espírito Santo i sąsiednich wschodnich regionach Minas Gerais . Fluminense powstało na tych obszarach, gdzie wcześniej mówiono caipira , w wyniku stopniowego wpływu europejskich imigrantów, co spowodowało, że wiele osób zdystansowało swoją mowę od swojego pierwotnego dialektu i włączyło nowe terminy. Fluminense jest czasami określany jako carioca , jednak carioca jest bardziej szczegółowym terminem odnoszącym się do akcentu obszar Rio de Janeiro przez osoby posługujące się dialektem fluminense .
  5. Gaúcho – w Rio Grande do Sul , podobny do sulisty . W Rio Grande do Sul jest wiele wyraźnych akcentów, głównie ze względu na duży napływ europejskich imigrantów różnego pochodzenia, którzy osiedlili się w koloniach w całym stanie, oraz bliskość narodów hiszpańskojęzycznych . Samo słowo gaúcho jest hiszpańskim zapożyczeniem z języka portugalskiego o niejasnym pochodzeniu rdzennych Indian .
  6. Mapa językowa stanu Minas Gerais , według opracowania naukowego Esboço de um Atlas Linguístico de Minas Gerais (EALMG), „Szkic atlasu językowego dla Minas Gerais”. Uniwersytet Federalny Juiz de Fora , 1977. Strefa jasna mówi mineiro , strefa pośrednia caipira , strefa ciemna baiano .
    Mineiro - Minas Gerais (nie występuje w Triângulo Mineiro ). Jako fluminense , związany z nim region był dawniej słabo zaludnionym krajem, na którym mówiono caipira , ale odkrycie złota i klejnotów uczyniło go najlepiej prosperującym regionem Brazylii , co przyciągnęło portugalskich kolonistów, plebejuszy z innych części Brazylii i ich afrykańskich niewolników. Południowo-południowo-zachodnie, południowo-wschodnie i północne obszary stanu mają dość charakterystyczną mowę, w rzeczywistości zbliżoną do caipira , fluminense (popularnie nazywane, często pejoratywnie, carioca do brejo , „marsh carioca”) i baiano . Obszary obejmujące i otaczające Belo Horizonte mają charakterystyczny akcent.
  7. Loudspeaker.svg Nordestino - bardziej zaznaczone w Sertão (7), gdzie w XIX i XX wieku, a zwłaszcza na obszarze obejmującym i otaczającym sertão ( suchy ląd po Agreste ) Pernambuco i południowej Ceará, może brzmieć mniej zrozumiało dla osób mówiących po inne dialekty portugalskie niż hiszpański galicyjski lub rioplatense , a obecnie mniej różniące się od innych wariantów w miastach metropolitalnych wzdłuż wybrzeży . Można go podzielić na dwa warianty regionalne, z których jeden obejmuje północne Maranhão i południowe Piauí i inne, które biegną od Ceará do Alagoas .
  8. Nortista lub amazofonia – większość stanów dorzecza Amazonki , czyli północna Brazylia . Przed XX wiekiem osiedliła się tu większość ludzi z nordestino , uciekających przed suszami i związaną z nimi biedą, więc ma pewne podobieństwa z używanym tam portugalskim dialektem. Przemówienie w miastach Belém i Manaus i wokół nich ma bardziej europejski charakter pod względem fonologii, prozodii i gramatyki.
  9. Paulistano - Warianty używane wokół Wielkiego São Paulo w jego maksymalnej definicji i bardziej wschodnich obszarach stanu São Paulo, a także być może „mowa wykształcona” z dowolnego miejsca w stanie São Paulo (gdzie współistnieje z caipira ). Caipira to socjolekt w głębi lądu w większości środkowo-południowej części Brazylii, obecnie konserwatywny tylko na obszarach wiejskich i z nimi związany, który ma historycznie niski prestiż w miastach takich jak Rio de Janeiro, Kurytyba, Belo Horizonte, a jeszcze kilka lat temu w samym São Paulo. Socjolingwistyka , czyli to, co niekiedy określa się jako „ przesądy językowe ”, często skorelowane z klasycyzmem , jest tematem polemicznym w całym kraju od czasów Adonirana Barbosy . Również na akcent „Paulistano” duży wpływ miała obecność imigrantów w mieście São Paulo, zwłaszcza Włochów.
  10. Sertanejo – stany środkowo-zachodnie , a także większość Tocantins i Rondônia . W zależności od lokalizacji jest bliżej do mineiro , caipira , nordestino lub nortista .
  11. Sulista - Warianty używane na obszarach między północnymi regionami Rio Grande do Sul a południowymi regionami stanu São Paulo, obejmującymi większość południowej Brazylii . Miasto Kurytyba ma również dość wyraźny akcent, a względna większość osób mówiących w okolicy i we Florianópolis również mówi tym wariantem (wielu zamiast tego mówi florianopolitano lub manezinho da ilha , spokrewnionymi z europejskimi dialektami portugalskimi używanymi na Azorach i Maderze ). Mowa północnej Paraná jest bliższa tej z śródlądowego São Paulo.
  12. Florianopolitano - warianty pod silnym wpływem europejskiego języka portugalskiego używanego w mieście Florianópolis (z powodu intensywnego ruchu imigracyjnego z Portugalii, głównie z jej regionów wyspiarskich ) i większości jego obszaru metropolitalnego, Grande Florianópolis , o którym mówi się, że jest kontinuum między tymi, których mowa najbardziej przypomina dialekty sulista oraz ci, których mowa najbardziej przypomina fluminense i europejską, zwanych, często pejoratywnie, manezinho da ilha .
  13. Carioca - nie dialekt, ale socjolekty wariantu fluminense używane na obszarze z grubsza odpowiadającym Greater Rio de Janeiro . Pojawił się po tym, jak miejscowi zetknęli się z portugalską arystokracją pośród portugalskiej rodziny królewskiej, która uciekła na początku XIX wieku. W rzeczywistości istnieje kontinuum między wiejskimi akcentami w języku narodowym i carioca , a mową wykształconą (po portugalsku norma kulta , który najbardziej przypomina inne brazylijskie standardy portugalskie, ale z wyraźnymi niedawnymi wpływami portugalskimi, najbliższymi spośród dialektów tego kraju wzdłuż florianopolitano ), tak że nie wszyscy mieszkańcy stanu Rio de Janeiro mówią tym socjolektem, ale większość osób posługujących się carioca będzie użyj standardowego wariantu, na który nie ma on wpływu, który jest raczej jednolity w całej Brazylii, w zależności od kontekstu (na przykład podkreślenie lub formalność).
  14. Brasiliense - używany w Brasílii i jej obszarze metropolitalnym. Nie jest uważany za dialekt, ale bardziej za wariant regionalny - często uważany za bliższy fluminense niż dialekt powszechnie używany w większości Goiás, sertanejo .
  15. Arco do desflorestamento lub serra amazônica - Znany w swoim regionie jako „akcent migrantów”, ma podobieństwa z caipira , sertanejo i często sulista , które odróżniają go od amazofonii (w przeciwnej grupie dialektów brazylijskich, w których jest umieszczony wzdłuż nordestino , baiano , mineiro i fluminense ). Jest to najnowszy dialekt, który pojawił się w wyniku osiedlania się rodzin z różnych innych regionów Brazylii, zwabionych tanią ofertą gruntów na niedawno wylesionych obszarach.
  16. Recifense - używany w Recife i jego obszarze metropolitalnym.

Portugalia

portugalskie dialekty Portugalii.
Odsetek osób mówiących po portugalsku na całym świecie w poszczególnych krajach.
Główny budynek poczty w Makau
  1. Loudspeaker.svg Micaelense (Azory) (São Miguel) – Azory .
  2. Loudspeaker.svg Alentejano - Alentejo ( alentejański portugalski ), z subdialektem oliwentyńskim .
  3. Loudspeaker.svg Algarvio – Algarve (w niewielkiej części zachodniego Algarve występuje szczególny dialekt).
  4. Loudspeaker.svg Minhoto – dzielnice Braga i Viana do Castelo (w głębi lądu).
  5. Loudspeaker.svg Beirão ; Alto-Alentejano - Środkowa Portugalia (zaplecze).
  6. Loudspeaker.svg Beirão – środkowa Portugalia.
  7. Loudspeaker.svg Estremenho - Regiony Coimbry i Lizbony (jest to sporna nazwa, podobnie jak Coimbra i nie jest częścią „Estremadury”, a dialekt lizboński ma pewne szczególne cechy, które nie tylko nie są wspólne z dialektem Coimbry, ale także znacząco odrębne i rozpoznawalne większości rodzimych użytkowników języka z innych części Portugalii).
  8. Loudspeaker.svg Madeirense (Madera) – Madera .
  9. Loudspeaker.svg Portuense – Regiony okręgu Porto i części Aveiro .
  10. Loudspeaker.svg Transmontano – Trás-os-Montes e Alto Douro .

Inne kraje i zależności

Różnice między dialektami dotyczą głównie akcentu i słownictwa , ale między dialektami brazylijskimi a innymi dialektami, zwłaszcza w ich najbardziej potocznych formach, mogą również występować pewne różnice gramatyczne. Języki kreolskie wywodzące się z Portugalii, używane w różnych częściach Afryki, Azji i obu Ameryk, są niezależnymi językami.

Charakterystyka i osobliwości

Portugalski, podobnie jak kataloński , zachowuje akcentowane samogłoski wulgarnej łaciny , które stały się dyftongami w większości innych języków romańskich; por. Port., Cat., Sard. pedra ; ks. Pierre Sp. Piedra , To. Pietra , Ro. piatră , od łac. petra („kamień”); lub Port. mgła , kot. Foc , Sard. mgła ; Sp. fuego , to. fuko , ks. Feu , Ro. skupienie , z łac. ostrość („ogień”). Inną cechą charakterystyczną wczesnego języka portugalskiego była utrata interokalicznych l i n , po której czasami następowało połączenie dwóch otaczających samogłosek lub wstawienie między nie samogłoski epentetycznej : por. łac. salire („wyjść”), tenere („mieć”), catena („więzienie”), Port. sair , ter , cadeia .

Kiedy spółgłoską wymykającą było n , często nosowo poprzedzała samogłoskę: por. łac. manum („ręka”), ranam („żaba”), bonum („dobry”), staroportugalski mão , rãa , bõo (portugalski: mão , rã , bom ). Ten proces był źródłem większości charakterystycznych dyftongów nosowych tego języka. W szczególności łacińskie końcówki -anem , -anum a -onem w większości przypadków stawało się -ão , zob. łac. canis („pies”), germanus („brat”), ratio („powód”) z Modern Port. cão , irmão , razão i ich liczba mnoga -anes , -anos , -ones normalnie stawały się -ães , -ãos , -ões , por. cães , irmãos , razões .

Język portugalski jest jedynym językiem romańskim , w którym zachowana jest mezokliza łechtaczki : por. dar-te-ei (dam ci), amar-te-ei (będę cię kochać), contactá-los-ei (skontaktuję się z nimi). Podobnie jak galicyjski , zachowuje również łaciński syntetyczny czas zaprzeczony : eu estivera (byłem), eu vivera (żyłem), vós vivêreis (żyłeś). Rumuński również ma ten czas, ale używa formy -s-.

Słownictwo

Główny artykuł: słownictwo portugalskie
Mapa językowa przedrzymskiej Iberii.
Pałac Prezydencki Bissau -Gwinei , z portugalską architekturą kolonialną , to budynek, który ma bibliotekę, mały teatr i był dawniej pałacem kolonialnego gubernatora Portugalsko -Gwinei , widziany z budynku PAIGC (dawniej siedziba lokalne stowarzyszenie handlowe Associação Comercial, Industrial e Agrícola de Bissau ), zlokalizowane na placu Praça dos Heróis Nacionais (dawniej plac Praça do Império ), w centrum Bissau .

Większość leksykonu języka portugalskiego wywodzi się bezpośrednio lub za pośrednictwem innych języków romańskich z łaciny. Niemniej jednak, ze względu na swoje pierwotne luzytańskie i celtyckie gallaeckie oraz późniejszy udział Portugalii w epoce odkryć , ma odpowiednią liczbę słów ze starożytnej grupy hiszpańsko-celtyckiej i przyjął zapożyczenia z innych języków na całym świecie.

Wiele portugalskich słów wciąż można przypisać przedrzymskim mieszkańcom Portugalii , do których należeli Gallaeci , Lusitańczycy , Celtici i Cynetes . Większość z tych słów wywodzi się z hiszpańsko-celtyckiego języka Gallaecian z północno-zachodniej Półwyspu Iberyjskiego i jest bardzo często wspólna z językiem galicyjskim , ponieważ oba języki mają to samo pochodzenie w średniowiecznym języku galicyjsko-portugalskim. Kilka z tych słów istniało w łacinie jako zapożyczenia z innych celtyckich , często galijskich . W sumie jest to ponad 2000 słów, niektóre czasowniki i nazwy toponimiczne miast, rzek, naczyń i roślin.

W V wieku Półwysep Iberyjski ( rzymska Hispania ) został podbity przez Germanów , Swebów i Wizygotów . Jednak przyjmując rzymską cywilizację i język, ludzie ci wnieśli do leksykonu około 500 germańskich słów. Wiele z tych słów jest związanych z:

  • działania wojenne , takie jak espora „ostroga”, estaca („stawka”) i guerra („wojna”), odpowiednio od gotyckiego * spaúra , *stakka i *wirro ;
  • świat przyrody , taki jak suino („świnia”) od * sweina , gavião („jastrząb”) od * gabilans , vaga („fala”) od * vigan ;
  • ludzkie emocje , takie jak orgulho lub orgulhoso („duma”, „dumna”) ze starogermańskiego * urguol i
  • czasowniki takie jak gravar („tworzyć, nagrywać, szczepić”) z * graba lub esmagar („ściskać, miażdżyć, miażdżyć”) z Suebian * magōn lub esfarrapar („rozdrabniać”) z * harpō .

języków germańskich występuje również w nazwiskach toponimicznych i nazwiskach patronimicznych noszonych przez wizygockich władców i ich potomków, a także w nazwach miejsc, takich jak Ermesinde , Esposende i Resende , gdzie sinde i sende wywodzą się od germańskich sinths („wyprawa wojskowa”) oraz w w przypadku Resende przedrostek re pochodzi od germańskiego reths ('rada'). Inne przykłady portugalskich imion, nazwisk i nazw miast germańskiego toponimicznego to Henrique, Henriques , Vermoim, Mandim, Calquim, Baguim, Gemunde, Guetim, Sermonde i wiele innych, są dość powszechne głównie w starych Swebach , a później regionach zdominowanych przez Wizygotów , obejmujący dzisiejszą północną połowę Portugalii i Galicję .

Między IX a początkiem XIII wieku Portugalczycy przyswoili około 400 do 600 słów z języka arabskiego pod wpływem mauretańskiej Iberii . Często można je rozpoznać po początkowym przedimku arabskim a(l)- i zawierają one popularne słowa, takie jak aldeia („wioska”) z الضيعة alḍaiʿa , alface („sałata”) z الخس alkhass , armazém („magazyn”) z المخزن almakhzan i azeit („oliwa z oliwek”) z الزيت azzajt .

Tabliczka w Bibliotece Centralnej Goa w Panaji w Indiach, zawierająca listę trzech gazet w języku portugalskim

Począwszy od XV wieku, portugalskie eksploracje morskie doprowadziły do ​​wprowadzenia wielu zapożyczeń z języków azjatyckich. Na przykład catana („ kordelas ”) z japońskiej katany , chá („herbata”) z chińskiego chá i canja („rosół, kawałek ciasta”) z malajskiego .

Od XVI do XIX wieku, ze względu na rolę Portugalii jako pośrednika w atlantyckim handlu niewolnikami oraz założenie dużych kolonii portugalskich w Angoli, Mozambiku i Brazylii, Portugalczycy nabyli kilka słów pochodzenia afrykańskiego i indiańskiego , zwłaszcza nazwy dla większość zwierząt i roślin występujących na tych terytoriach. Chociaż terminy te są najczęściej używane w byłych koloniach, wiele z nich stało się również obecnych w europejskim języku portugalskim. Na przykład z Kimbundu pochodzi kifumate > cafuné („pieszczota głowy”) (Brazylia), kusula > caçula („najmłodsze dziecko”) (Brazylia), marimbondo („tropikalna osa”) (Brazylia) i kubungula > bungular („tańczyć jak czarodziej”) (Angola). Z Ameryki Południowej przybył batata („ ziemniak ”), z Taino ; ananás i abacaxi , odpowiednio z Tupi – Guarani naná i Tupi ibá cati (dwa gatunki ananasa ) oraz pipoca („ popcorn ”) z Tupi i tucano („ tukan ”) z tukana Guarani .

Wreszcie, otrzymał stały napływ zapożyczeń z innych języków europejskich, zwłaszcza francuskiego i angielskiego . Są to zdecydowanie najważniejsze języki w odniesieniu do zapożyczeń. Istnieje wiele przykładów, takich jak: colchete / crochê („nawias” / „szydełko”), paletó („kurtka”), batom („szminka”) i filé / filete („stek” / „plasterek”), rua ( „ulica”), odpowiednio, z francuskiego szydełka , paletot , bâton , filet , rue ; i bife („stek”), futebol , revólver , stock / estoque , folclore , z angielskiego „beef”, „football”, „revolver”, „stock”, „folklor”.

Przykłady z innych języków europejskich: macarrão („makaron”), piloto („pilot”), carroça („powóz”) i barraca („barak”), z włoskiego maccherone , pilot , carrozza i baracca ; melena („krem do włosów”), fiambre („szynka peklowana na mokro”) (w Portugalii, w przeciwieństwie do presunto „szynka peklowana na sucho” z łac. prae-exsuctus „odwodniona”) lub („szynka konserwowa”) (w Brazylii, w przeciwieństwie do szynki niekonserwowanej, peklowanej na mokro ( presunto cozido ) i peklowanej na sucho ( presunto cru )) lub castelhano („kastylijski”), z hiszpańskiej meleny („grzywa”), fiambre i castellano.

Klasyfikacja i języki pokrewne

Mapa przedstawiająca historyczny odwrót i ekspansję języka portugalskiego ( galicyjsko-portugalskiego ) w kontekście jego językowych sąsiadów w latach 1000-2000.
Mapa przedstawiająca głównie współczesne języki zachodnio-iberyjskie i oksytańsko-romańskie , a także wiele ich dialektów z Europy kontynentalnej (obszary w kolorze zielonym, złotym lub różowo-fioletowym reprezentują języki uznane przez UNESCO za zagrożone , więc może to być przestarzałe za mniej niż kilka dekad). Pokazuje europejski portugalski, galicyjski , eonawski , mirandyjski i fala jako nie tylko blisko spokrewnione, ale także jako kontinuum dialektów , chociaż wyklucza dialekty używane w wyspiarskiej Portugalii (Azory i Madera – Wyspy Kanaryjskie również nie są pokazane). [ potrzebne odniesienie do obrazu ]
Główne artykuły: iberyjskie języki romańskie , galicyjsko-portugalski i porównanie hiszpańskiego i portugalskiego

Portugalski należy do zachodnio-iberyjskiej gałęzi języków romańskich i ma szczególne powiązania z następującymi członkami tej grupy:

Portugalski i inne języki romańskie (mianowicie francuski i włoski ) mają znaczne podobieństwa zarówno pod względem słownictwa, jak i gramatyki. Osoby mówiące po portugalsku będą zazwyczaj potrzebowały formalnej nauki, zanim osiągną dobre zrozumienie tych języków romańskich i vice versa. Jednak portugalski i galicyjski są w pełni wzajemnie zrozumiałe, a hiszpański jest znacznie zrozumiały dla luzofonów, ze względu na bliskość genealogiczną i wspólną historię genealogiczną jako zachodnio-iberyjski ( języki ibero-romańskie ), historyczne kontakty między użytkownikami i wzajemny wpływ, wspólny cechy obszarowe , a także współczesne podobieństwo leksykalne, strukturalne i gramatyczne (89%) między nimi.

Portuñol / Portunhol, forma przełączania kodu , ma bardziej żywe zastosowanie i jest częściej wymieniana w kulturze popularnej w Ameryce Południowej. Wspomnianego przełączania kodów nie należy mylić z portugalskim używanym na granicy Brazylii z Urugwajem ( dialeto do pampa ) i Paragwajem ( dialeto dos brasiguaios ) oraz Portugalii z Hiszpanią ( barranquenho ), które są portugalskimi dialektami używanymi natywnie przez tysiące ludzi, którzy byli pod silnym wpływem języka hiszpańskiego.

Portugalski i hiszpański to jedyne języki ibero-romańskie i być może jedyne języki romańskie z tak dobrze prosperującymi formami międzyjęzykowymi, w których ukształtowały się widoczne i żywe dwujęzyczne dialekty kontaktowe i przełączanie kodów, w których funkcjonalna dwujęzyczna komunikacja jest osiągana poprzez próbę przybliżenie do docelowego języka obcego (znanego jako „portuñol”) bez wyuczonego procesu akwizycji, niemniej jednak ułatwia komunikację. Powstaje literatura poświęcona takim zjawiskom (w tym nieformalnym próbom standaryzacji kontinuów językowych i ich wykorzystaniu).

Galicyjsko-portugalski w Hiszpanii

Zobacz też: Reintegracjonizm

Najbliższym krewnym portugalskiego jest język galicyjski, którym mówi się we wspólnocie autonomicznej (regionie) i historycznej narodowości Galicji (północno - zachodnia Hiszpania). Oba były kiedyś jednym językiem, znanym dziś jako galicyjsko-portugalski , ale różniły się zwłaszcza wymową i słownictwem z powodu politycznego oddzielenia Portugalii od Galicji. Istnieje jednak nadal ciągłość językowa polegająca na odmianie języka galicyjskiego określanej jako galego-português baixo-limiao , którym mówi się w kilku galicyjskich i portugalskich wioskach w transgranicznym rezerwacie biosfery Gerês - Xurés . Jest „uważany za rzadkość, żywą pozostałość średniowiecznego języka, który rozciągał się od Kantabrii do Mondego […]”. Jak donosi UNESCO, w wyniku presji języka hiszpańskiego na standardową oficjalną wersję języka galicyjskiego i wielowiekowej hiszpanizacji język galicyjski był na skraju zaniku. Według filologa UNESCO Tapani Salminena, bliskość portugalskiego chroni język galicyjski.Podstawowe słownictwo i gramatyka języka galicyjskiego są zauważalnie bliższe portugalskiemu niż hiszpańskiemu, aw kontekście UE język galicyjski jest często uważany za ten sam język co portugalski.Galaicyjski, podobnie jak portugalski, używa trybu łączącego w przyszłości, osobowego bezokolicznik i syntetyczny zaprzeczony. Wzajemna zrozumiałość szacowana na 85% jest doskonała między Galicjanami a Portugalczykami. Pomimo wysiłków politycznych w Hiszpanii, aby zdefiniować je jako odrębne języki, wielu lingwistów uważa galicyjski jako współdialekt języka portugalskiego z regionalnymi odmianami.

Inny członek grupy galicyjsko-portugalskiej, najczęściej uważany za dialekt galicyjski, jest używany w regionie Eonavian w zachodnim pasie Asturii i najbardziej wysuniętych na zachód częściach prowincji León i Zamora , wzdłuż granicy z Galicją, między Rzeki Eo i Navia (a dokładniej rzeki Eo i Frexulfe). Jego użytkownicy nazywają go eonaviego lub gallego-asturiano .

Język fala, znany przez jego użytkowników jako xalimés , mañegu , a fala de Xálima i chapurráu , a w języku portugalskim jako fala de Xálima , a fala da Estremadura , o galego da Estremadura , valego lub galaico-estremenho , jest kolejnym potomkiem języka galicyjsko- Portugalski, którym posługuje się niewielka liczba osób w hiszpańskich miastach Valverde del Fresno ( Valverdi du Fresnu ), Eljas ( As Ellas ) i San Martín de Trevejo ( Sa Martín de Trevellu ) we wspólnocie autonomicznej Estremadura , w pobliżu granicy z Portugalią.

Istnieje wiele innych miejsc w Hiszpanii, w których język ojczysty zwykłych ludzi jest potomkiem grupy galicyjsko-portugalskiej, takich jak La Alamedilla , Cedillo ( Cedilho ), Herrera de Alcántara ( Ferreira d'Alcântara ) i Olivenza ( Olivença ), ale w tych gminach mówi się w rzeczywistości po portugalsku, co nie jest kwestionowane w głównym nurcie.

Różnorodność dialektów języka portugalskiego znana jest od czasów średniowiecznego języka portugalsko-galicyjskiego, kiedy współistniał on z dialektem luzytańsko-mozarabskim, używanym na południu Portugalii. Różnorodność dialektów staje się bardziej widoczna w pracach Fernão d'Oliveira, w Grammatica da Lingoagem Portuguesa , (1536), gdzie zauważa, że ​​mieszkańcy portugalskich regionów Beira, Alentejo, Estremadura i Entre Douro e Minho mówią różnie od siebie. Również Contador d'Argote (1725) wyróżnia trzy główne odmiany dialektów: dialekty lokalne, dialekty czasu i zawodu (żargon pracy). Z lokalnych dialektów wyróżnia pięć głównych dialektów: dialekt Estremadury, Entre-Douro e Minho, Beira, Algarve i Trás-os-Montes. Odwołuje się również do dialektów zamorskich, dialektów rustykalnych, dialektu poetyckiego i prozy. [ potrzebne źródło ]

W królestwie Portugalii Ladinho (lub Lingoagem Ladinha ) było nazwą czysto portugalskiego języka romańskiego, bez jakiejkolwiek domieszki Aravia czy Gerigonça Judenga. Podczas gdy termin língua wulgarny był używany do nazwania języka, zanim D. Dinis zdecydował się nazwać go „językiem portugalskim”, używana wersja erudycyjna, znana jako galicyjsko-portugalski (język portugalskiego dworu) i wszystkie inne dialekty portugalskie były używane w tym samym czasie. Z perspektywy historycznej język portugalski nigdy nie był tylko jednym dialektem. Tak jak dziś wśród kilku dialektów portugalskiego istnieje standardowy portugalski (a właściwie dwa), tak w przeszłości jako „standardowy” był galicyjsko-portugalski, współistniejący z innymi dialektami.

Wpływ na inne języki

Stary portugalski znak pamiątkowy Memento mori w mieście Malakka .
Zobacz także: Lista angielskich słów pochodzenia portugalskiego , Zapożyczenia w języku malajalam § portugalskim , Zapożyczenia w języku indonezyjskim , japońskie słowa pochodzenia portugalskiego , Lista zapożyczeń w języku malajskim , zapożyczenia portugalskie w języku syngaleskim , słowa zapożyczone w języku Sri Lanki tamilskim § portugalskim , Sri Lanka Język indo-portugalski , etymologia hindustańska § Zapożyczenia z języka portugalskiego , język gudżarati § portugalski , język birmański , Słownictwo bengalskie § portugalski (পর্তুগিজ Pôrtugij) , język tajski § pochodzenia portugalskiego , język chittagonian i tok pisin

Portugalski dostarczył zapożyczeń do wielu języków, takich jak indonezyjski , malajski manado , malajalam , tamilski i syngaleski ze Sri Lanki , malajski , bengalski , angielski , hindi , suahili , afrikaans , konkani , marathi , pendżabski , tetum , Xitsonga , japoński , lanc-patuá , Esan , Bandari (w Iranie) i Sranan Tongo (w Surinamie). Pozostawił silny wpływ na língua brasílica , język Tupi-Guarani , który był najczęściej używany w Brazylii aż do XVIII wieku, oraz na język używany w okolicach Sikka na wyspie Flores w Indonezji . W pobliskiej Larantuce język portugalski jest używany do modlitwy w rytuałach Wielkiego Tygodnia . Słownik japońsko-portugalski Nippo Jisho (1603) był pierwszym słownikiem języka japońskiego w języku europejskim, produktem działalności misyjnej jezuitów w Japonii. Opierając się na pracach wcześniejszych misjonarzy portugalskich, Dictionarium Anamiticum, Lusitanum et Latinum (słownik annamicko-portugalsko-łaciński) Alexandre de Rhodes (1651) wprowadził współczesną ortografię wietnamską , opartą na ortografii XVII-wiecznego portugalskiego. Na latynizację języka chińskiego miał również wpływ (między innymi) język portugalski, zwłaszcza dotyczący chińskie nazwiska ; jednym z przykładów jest Mei . W latach 1583–88 włoscy jezuici Michele Ruggieri i Matteo Ricci stworzyli słownik portugalsko-chiński - pierwszy w historii słownik europejsko-chiński.

Na przykład, ponieważ portugalscy kupcy prawdopodobnie jako pierwsi sprowadzili słodką pomarańczę do Europy, w kilku współczesnych językach indoeuropejskich owoc został nazwany ich imieniem. Niektóre przykłady to albański portokall , bośniacki (archaiczny) portokal , prtokal , bułgarski портокал ( portokal ), grecki πορτοκάλι ( portokáli ), macedoński portokal , perski پرتقال ( porteghal ) i rumuńskiej portocală . Pokrewne nazwy można znaleźć w innych językach, takich jak arabski البرتقال ( burtuqāl ), gruziński ფორთოხალი ( p'ort'oxali ), turecki portakal i amharski birtukan . Również w dialektach południowych Włoch (np. neapolitański ) pomarańcza to portogallo lub purtuallo , dosłownie „(ten) portugalski (jeden)”, w przeciwieństwie do standardowej włoskiej arancia .

Kraje uczestniczące w Igrzyskach Luzofonii .

Języki pochodne

Główny artykuł: języki kreolskie oparte na języku portugalskim

Począwszy od XVI wieku rozległe kontakty między portugalskimi podróżnikami i osadnikami, niewolnikami z Afryki i Azji oraz miejscową ludnością doprowadziły do ​​​​pojawienia się wielu pidginów o różnym stopniu wpływów portugalskich.

Ponieważ każdy z tych pidżinów stał się językiem ojczystym kolejnych pokoleń, ewoluowały one w pełnoprawne języki kreolskie , które były używane w wielu częściach Azji, Afryki i Ameryki Południowej aż do XVIII wieku.

Niektóre języki kreolskie wywodzące się z Portugalii lub będące pod wpływem Portugalii są nadal używane przez ponad 3 miliony ludzi na całym świecie, zwłaszcza osoby o częściowo portugalskim pochodzeniu.

Fonologia

Główny artykuł: fonologia portugalska
Sara, native speaker europejskiego portugalskiego .
Mówiony brazylijski portugalski .

Fonologia portugalska jest podobna do języków takich jak kataloński i francusko-prowansalski , podczas gdy fonologia hiszpańska jest podobna do dialektów sardyńskiego i południowych Włoch . Niektórzy opisaliby fonologię języka portugalskiego jako mieszankę hiszpańskiego , galijsko-romańskiego (np. francuskiego ) i języków północnych Włoch (zwłaszcza genueńskiego ).

Istnieje maksymalnie 9 samogłosek ustnych, 2 półsamogłoski i 21 spółgłosek; chociaż niektóre odmiany języka mają mniej fonemów . Istnieje również pięć samogłosek nosowych , które niektórzy lingwiści uważają za alofony samogłosek ustnych. Język galicyjsko-portugalski rozwinął się w regionie dawnej rzymskiej prowincji Gallaecia z łaciny wulgarnej (łaciny pospolitej), która została wprowadzona przez rzymskich żołnierzy, kolonistów i sędziów w czasach Cesarstwa Rzymskiego . Chociaż proces ten mógł przebiegać wolniej niż w innych regionach, stulecia kontaktu z wulgarną łaciną, po okresie dwujęzyczności, całkowicie wygasły języki ojczyste, prowadząc do ewolucji nowej odmiany łaciny z kilkoma cechami gallaeckimi.

gallaeckie i luzytańskie zostały wchłonięte przez lokalny wulgarny dialekt łaciński, który można wykryć w niektórych słowach galicyjsko-portugalskich, a także w nazwach miejsc pochodzenia celtyckiego i iberyjskiego .

Wczesna forma galicyjsko-portugalskiego była już używana w Królestwie Swebów , a do roku 800 galicyjsko-portugalski stał się już językiem narodowym północno-zachodniej Iberii. Pierwsze znane fonetyczne w łacinie wulgarnej, które zapoczątkowały ewolucję do galicyjsko-portugalskiego, miały miejsce za panowania grup germańskich Swebów ( 411–585) i Wizygotów (585–711). Galicyjsko-portugalski „odmieniony bezokolicznik” (lub „bezokolicznik osobowy”) i samogłoski nosowe mogły wyewoluować pod wpływem lokalnych Celtycki (jak w starofrancuskim ). Samogłoski nosowe byłyby zatem cechą fonologiczną wulgarnej łaciny używanej w rzymskiej Gallaecia , ale zostały one potwierdzone na piśmie dopiero po VI i VII wieku.

samogłoski

Wykres monoftongów języka portugalskiego z Lizbony, z jego / ɐ, ɐ̃ / w centralnej pozycji schwa .
Muzeum Historii Naturalnej Mozambiku ( Manuelińskie ) w Maputo .
Fundação Oriente w Fontainhas w Indiach . Fundação Oriente , wraz z Instituto Camões , Instituto Menezes Bragança , są instytucjami zajmującymi się światową promocją języka i kultury portugalskiej.

Międzynarodowego Instytutu Języka Portugalskiego w Praia .
Fonemy samogłoskowe języka portugalskiego (Portugalia)
Samogłoski ustne
Przód Centralny Z powrotem
Zamknąć I ( ɨ ) u
Bliski środek mi o
Otwarty środek ɛ ɐ ɔ
otwarty A
Samogłoski nosowe
Przód Centralny Z powrotem
Zamknąć I u
Bliski środek mi õ
Otwarty środek ɐ̃

Podobnie jak kataloński i niemiecki , portugalski używa jakości samogłosek, aby kontrastować sylaby akcentowane z sylabami nieakcentowanymi. Nieakcentowane samogłoski izolowane są zwykle podnoszone , a czasem scentralizowane.

spółgłoski

Fonemy spółgłoskowe języka portugalskiego (Portugalia)
Wargowy
Dentystyczne / Pęcherzykowe 		Palatalny Tylnojęzykowy Języczkowy
zwykły labializowany
Nosowy M N ɲ
Zwarty wybuchowy bezdźwięczny P T k kʷ
dźwięczny B D ɡ ɡʷ
Frykatywny bezdźwięczny F S ʃ
dźwięczny w z ʒ ʁ
przybliżony półsamogłoska J w
boczny l ʎ
Klapka ɾ

Notatki fonetyczne

  • Półsamogłoski kontrastują z nieakcentowanymi wysokimi samogłoskami w koniugacji werbalnej, jak w (eu) rio /ˈʁi.u/ i (ele) riu /ˈʁiw/ . Fonolodzy dyskutują, czy ich naturą jest samogłoska, czy spółgłoska.
  • W większości Brazylii i Angoli spółgłoska oznaczona dalej jako / ɲ / jest realizowana jako aproksymant podniebienia nosowego [ j̃ ] , który nosuje poprzedzającą go samogłoskę: [ˈnĩj̃u] .
  • Bisol (2005 : 122) sugeruje, że język portugalski posiada zwarte wargowo-welarne / kʷ/ i / ɡʷ/ jako dodatkowe fonemy, a nie sekwencje zwartego welarnego i / w / .
  • Spółgłoska oznaczona dalej jako / ʁ / ma różne realizacje w zależności od dialektu. W Europie jest to zazwyczaj tryl języczkowy [ʀ] ; jednak wymowa jako dźwięczna szczelina języczkowa [ʁ] może stać się dominująca na obszarach miejskich. Istnieje również realizacja jako bezdźwięczna szczelina języczkowa [χ] , a oryginalna wymowa jako tryl pęcherzykowy [r] również pozostaje bardzo powszechna w różnych dialektach. Powszechna realizacja słowa-inicjał /r/ w akcencie lizbońskim jest dźwięczny języczkowy tryl frykcyjny [ ʀ̝ ] . W Brazylii / ʁ / może być welarne , języczkowe lub krtaniowe i może być bezdźwięczne, chyba że pomiędzy dźwiękami dźwięcznymi. Zwykle jest wymawiane jako bezdźwięczna szczelinowa welarna [x] , bezdźwięczna szczelinowa krtaniowa [h] lub bezdźwięczna szczelinowa języczkowa [χ] . Zobacz także Guttural R w języku portugalskim .
  • / s / i / z / są zwykle blaszkowo-pęcherzykowe , jak w języku angielskim. Jednak wiele dialektów w północnej Portugalii wymawia / s / i / z / jako sybilanty wierzchołkowo-pęcherzykowe (brzmiące trochę jak miękkie [ʃ] lub [ʒ] ), jak w językach romańskich północnej Iberii. Bardzo niewiele dialektów północno-wschodniej Portugalii nadal zachowuje średniowieczne rozróżnienie między sybilantami wierzchołkowymi i blaszkowymi (zapisywane s / ss i c / ç / z ).
  • Jako fonem / tʃ / występuje tylko w zapożyczeniach, z tendencją do zastępowania przez mówców w / ʃ / . Jednak [tʃ] jest alofonem / t / przed / i / w wielu brazylijskich dialektach. Podobnie [dʒ] jest alofonem / d / w tych samych kontekstach.
  • W północnej i środkowej Portugalii zwarte dźwięczne ( / b/ , / d/ i / ɡ / ) są zwykle skracane do fricatives odpowiednio [β] , [ð] i [ɣ] , z wyjątkiem początku słów lub po samogłoskach nosowych. Na końcu frazy, z powodu ostatecznego ubezdźwięcznienia , mogą być nawet ubezdźwięczne na [ɸ] , [θ] i [x] (na przykład można wymówić verde na końcu zdania [vɛɹθ] ) .
  • Wielu mówców przesuwa odpowiednio [l] i [ʎ] na [ɫ] i [l] ; w Brazylii wielu mówców dalej przesuwa [ɫ] na [w] . (Bardzo podobna ewolucja miała miejsce w języku polskim ).

Gramatyka

Główny artykuł: gramatyka portugalska

Godnym uwagi aspektem gramatyki języka portugalskiego jest czasownik. Pod względem morfologicznym w języku portugalskim zachowało się więcej odmian werbalnych z klasycznej łaciny niż w jakimkolwiek innym głównym języku romańskim . Portugalski i hiszpański mają bardzo podobną gramatykę. Portugalski ma również pewne innowacje gramatyczne, których nie ma w innych językach romańskich (z wyjątkiem galicyjskiego i fala):

  • Czas teraźniejszy doskonały ma znaczenie iteracyjne, unikalne dla grupy języków galicyjsko-portugalskich. Oznacza czynność lub serię czynności, które rozpoczęły się w przeszłości, ale oczekuje się, że powtórzą się w przyszłości. Na przykład zdanie Tenho tentado falar consigo zostałoby przetłumaczone jako „Próbowałem z tobą porozmawiać”, a nie „Próbowałem z tobą porozmawiać”. Z drugiej strony poprawne tłumaczenie „Czy słyszałeś najnowsze wiadomości?” nie jest ultimas? ale Ouviste jako ultimas? ponieważ żadne powtórzenie nie jest implikowane.
  • Portugalski wykorzystuje przyszły tryb łączący , który rozwinął się ze średniowiecznego romansu zachodnio-iberyjskiego . We współczesnym języku hiszpańskim i galicyjskim prawie całkowicie wyszedł z użycia. Przyszły tryb łączący pojawia się w zdaniach zależnych, które oznaczają warunek, który musi zostać spełniony w przyszłości, aby wystąpiło zdanie niezależne. Angielski zwykle stosuje czas teraźniejszy w tych samych okolicznościach:
Zobacz eu dla eleito Presidente, mudarei a lei.
Jeśli zostanę prezydentem, zmienię prawo.
Quando fores mais velho, vais entender.
Kiedy dorośniesz , zrozumiesz.
  • Bezokolicznik osobowy może odmieniać się w zależności od podmiotu w osobie i liczbie . Często pokazuje, kto ma wykonać określone działanie. É melhor voltares „Lepiej [dla ciebie] wrócić”, É melhor voltarmos „Lepiej [dla nas] wrócić”. Być może z tego powodu zdania bezokolicznikowe częściej zastępują zdania łączące w języku portugalskim niż w innych językach romańskich.

System pisma

Ta tabela jest fragmentem Umowy ortograficznej języka portugalskiego z 1990 r. § Zmiany .
Odmiany pisane
Obszar przed 1990 r Porozumienie Tłumaczenie
Euro-afrykański brazylijski
Inna wymowa anonimo anônimo Obie formy pozostają anonimowy
Wenus Wenus Obie formy pozostają Wenus
faktycznie gruby Obie formy pozostają fakt
pomysł pomysł pomysł pomysł
Ciche spółgłoski akção ação ação działanie
reżyseria direção direção kierunek
elektryczny elektryczny elektryczny elektryczny
optimo ótimo ótimo optymalny
Znaki diakrytyczne pingwin pinguim pingwin pingwin
voo voo voo lot

nieosobowe i niegeograficzne 		Janeiro Janeiro Janeiro Styczeń
Te akapity są fragmentami ortografii portugalskiej .

Ortografia portugalska jest oparta na alfabecie łacińskim i wykorzystuje akcent ostry , akcent z daszkiem , akcent poważny , tyldę i cedillę do oznaczenia akcentu, wysokości samogłoski , nasalizacji i innych zmian dźwiękowych. Diereza została zniesiona ostatnim porozumieniem ortograficznym . Litery akcentowane i dwuznaki nie są liczone jako osobne znaki do zestawiania .

Pisownia języka portugalskiego jest w dużej mierze fonemiczna , ale niektóre fonemy można zapisać na więcej niż jeden sposób. W przypadkach niejednoznacznych poprawna pisownia jest ustalana poprzez połączenie etymologii z morfologią i tradycją; więc nie ma idealnej zgodności jeden do jednego między dźwiękami a literami lub dwuznakami. znajomość głównych fleksyjnych języka portugalskiego oraz znajomość ortografii innych języków zachodnioeuropejskich.

Przykładowy tekst

Artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w języku portugalskim:

Todos os seres humanos nascem livres e iguais em dignidade e em direitos. Dotados de razão e de consciência, devem agir uns para com os outros em espírito de fraternidade.

Artykuł 1 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka w języku angielskim:

Wszyscy ludzie rodzą się wolni i równi pod względem godności i praw. Są obdarzeni rozumem i sumieniem i powinni postępować wobec siebie w duchu braterstwa.

Zobacz też

Cytaty

Źródła

Literatura
Fonologia, ortografia i gramatyka
Słowniki referencyjne
Studia językoznawcze
  • Gotuj, Manuela. Zaimki portugalskie i inne formy zwracania się, od przeszłości do przyszłości - refleksje strukturalne, semantyczne i pragmatyczne, wielokropek, tom. 11, APSA, www.portuguese-apsa.com/ellipsis, 2013
  •   Gotować, Manuela (1997). „Uma Teoria de Interpretação das Formas de Tratamento na Língua Portuguesa”. Hispania . 80 (3): 451–464. doi : 10.2307/345821 . JSTOR 345821 .
  • Gotuj, Manuela. O portugalskich formach zwracania się: od Vossa Mercê do Você , Przegląd studiów portugalskich 3.2, Durham: University of New Hampshire, 1995
  • Lindley Cintra, Luís F. Nova Proposta de Classificação dos Dialectos Galego- Portugalczycy Zarchiwizowano 9 listopada 2013 r. w Wayback Machine (PDF) Boletim de Filologia, Lisboa, Centro de Estudos Filológicos, 1971.

Linki zewnętrzne

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Portuguese_language&oldid=1143403514 ”