Języki Włoch

Ten artykuł dotyczy języków pochodzących z Włoch lub używanych we Włoszech. Aby zapoznać się z regionalnymi odmianami języka włoskiego, zobacz Regionalny język włoski .
Zobacz też: Starożytne języki Półwyspu Apenińskiego

Języki Włoch
Linguistic map of Italy - Legend.svg
Języki regionalne i mniejszościowe Włoch
Urzędnik Włoski
Regionalny patrz „ klasyfikacja ”
Mniejszość patrz „ historyczne mniejszości językowe ”
Imigrant
Zagraniczny
Podpisano włoski język migowy
Układ klawiatury
włoski QWERTY
Italian Keyboard layout.svg
Źródło Specjalny Eurobarometr, Europejczycy i ich języki , 2006
Flag of Italy.svg
Część serii o
kulturze Włoch
Historia
Ludzie
Języki
Tradycje
Mitologia i folklor
Kuchnia
Festiwale
Religia
Sztuka
Literatura
Muzyka
Głoska bezdźwięczna
Sport
Pomniki
Symbolika
Ten artykuł jest częścią serii poświęconej
językowi włoskiemu
Historia
Literatura i inne
Gramatyka
Alfabet
Fonologia

Języki Włoch obejmują włoski , który jest językiem narodowym kraju , w jego standardowych i regionalnych formach , a także liczne języki lokalne i regionalne , z których większość, podobnie jak włoski, należy do szerszej grupy romańskiej . Większość języków, często określanych jako regionalne, jest rozmieszczona w kontinuum w granicach administracyjnych regionów, przy czym użytkownicy z jednego regionu w jednym regionie są zazwyczaj świadomi cech odróżniających ich własną odmianę od jednego z innych pobliskich miejsc.

Oficjalnym i najczęściej używanym językiem w całym kraju jest włoski, który zaczął się jako średniowieczny język toskański we Florencji . Równolegle wielu Włochów komunikuje się również w jednym z lokalnych języków, z których większość, podobnie jak toskański, to rodzime ewolucje wulgarnej łaciny . Niektóre języki lokalne nie wywodzą się jednak z łaciny, ale należą do innych indoeuropejskich , takich jak Cimbrian (germański), Arbëresh (albański), Slavomolisano (słowiański) i Griko (Grecki). Innymi językami nierodzimymi posługuje się znaczna część populacji z powodu imigracji .

Spośród rdzennych języków dwanaście jest oficjalnie uznanych za używane przez mniejszości językowe : albański , kataloński , niemiecki , grecki , słoweński , chorwacki , francuski , francusko -prowansalski , friulski , ladyński , oksytański i sardyński ; w chwili obecnej język sardyński jest uważany za największą z takich grup, z około milionem użytkowników, mimo że społeczność sardofonów ogólnie spada. Jednak pełne Dwujęzyczność ( bilinguismo perfetto ) jest prawnie przyznana tylko trzem mniejszościom narodowym , których językiem ojczystym jest niemiecki, słoweński lub francuski, i została uchwalona odpowiednio w regionach Trentino-Alto Adige , Friuli-Wenecja Julijska i Dolina Aosty .

Język lub dialekt

Zobacz też: Regionalny włoski

Prawie wszystkie języki romańskie używane we Włoszech pochodzą z obszaru, na którym się nimi mówi. Oprócz standardowego włoskiego , języki te są często określane jako „ dialekty ” dialetti , zarówno potocznie, jak iw użyciu naukowym; jednak termin ten może współistnieć z innymi etykietami, takimi jak „języki mniejszości” lub „ języki narodowe ” w przypadku niektórych z nich. Etykieta „dialekt” może być błędnie rozumiana jako sugerująca, że ​​języki ojczyste używane we Włoszech są „dialektami” standardowego włoskiego w dominującym w języku angielskim znaczeniu „ odmiany lub odmiany języka ” . We Włoszech tak nie jest, ponieważ wieloletnia różnorodność językowa tego kraju w rzeczywistości nie wywodzi się ze standardowego włoskiego. Większość włoskich języków romańskich jest starsza niż włoski i wyewoluowała lokalnie z wulgarnej łaciny , niezależnie od co stałoby się standardowym językiem narodowym na długo przed dość niedawnym rozpowszechnieniem się standardowego włoskiego w całych Włoszech.W rzeczywistości sam standardowy włoski może być uważany albo za kontynuację, albo za dialekt silnie oparty na florenckim dialekcie toskański .

Rdzenne języki romańskie we Włoszech są zatem klasyfikowane jako odrębne języki, które wyewoluowały z łaciny, podobnie jak standardowy włoski, a nie jako „dialekty” lub odmiany tego ostatniego. I odwrotnie, wraz z rozprzestrzenianiem się standardowego włoskiego we Włoszech w XX wieku, na całym półwyspie rozwinęły się również lokalne odmiany standardowego włoskiego, pod wpływem w różnym stopniu podstawowych języków lokalnych, najbardziej zauważalnie na poziomie fonologicznym; chociaż granice regionalne rzadko odpowiadają izoglosom wyróżniającym te odmiany, te odmiany standardowego włoskiego są powszechnie określane jako regionalny włoski ( włoskie regiony ).

Dwanaście języków zostało oficjalnie uznanych prawnie od 1999 r., Ale ich wybór z wyłączeniem innych jest kwestią kontrowersji. Daniele Bonamore argumentuje, że wiele języków regionalnych nie zostało uznanych w świetle historycznego udziału ich społeczności w budowie standardowego języka włoskiego: sycylijski Giacomo da Lentiniego i Cielo d'Alcamo , boloński Guido Guinizellego , Jacopone da Todi umbryjskie , neapolitańskie , _ Venetian Carlo Goldoniego i Tuscan Dantego są uważani za historycznych założycieli standardowej włoskiej większości językowej; poza takimi epicentrami znajdują się natomiast języki friulski, ladyński, sardyński, francusko-prowansalski i oksytański, które są uznawane za odrębne języki. Michele Salazar uznał wyjaśnienie Bonamore'a za „nowe i przekonujące”.

Status prawny języka włoskiego

Włoski został po raz pierwszy uznany za język urzędowy Włoch w okresie faszystowskim, a dokładniej za pośrednictwem RDl, przyjętego 15 października 1925 r., Pod nazwą Sull'Obbligo della lingua italiana in tutti gli ufffici giudiziari del Regno, salvo le eccezioni stabilite nei trattati międzynarodowe per la città di Fiume .

Oryginalna włoska konstytucja nie mówi wprost, że włoski jest oficjalnym językiem narodowym. Od czasu napisania konstytucji pojawiło się kilka ustaw i artykułów dotyczących procedur przyjętych w sprawach karnych, które wyraźnie stwierdzają, że należy używać języka włoskiego:

  • Statut Trentino-Południowego Tyrolu (prawo konstytucyjne północnego regionu Włoch wokół Trydentu) – „[...] [la lingua] italiana [...] è la lingua ufficiale dello Stato ”. (Statuto Speciale per il Trentino-Alto Adige/Südtirol, Art. 99, „[...] [język] włoski [...] jest językiem urzędowym państwa”).
  • Kodeks postępowania cywilnego – „ In tutto il processo è prescritto l'uso della lingua italiana. (Codice di procedura civile, art. 122, „We wszystkich procedurach wymagane jest używanie języka włoskiego”).
  • Kodeks postępowania karnego – „ Gli atti del procedimento penale sono compiuti in lingua italiana ”. (Codice di procedura penale, art. 109 [169-3; 63, 201 att.], „Czynności postępowania karnego przeprowadza się język włoski”).
  • Artykuł 1 ustawy 482/1999 – „La lingua ufficiale della Repubblica è l'italiano”. (Legge 482/1999, art. 1 przecinek 1, „Językiem urzędowym Republiki jest język włoski”).

Historyczne mniejszości językowe

Uznanie przez państwo włoskie

Społeczności uznane przez Włochy za historyczne mniejszości językowe.

Republika chroni mniejszości językowe za pomocą odpowiednich środków.

— włoska konstytucja , art. 6

Sztuka. 6 włoskiej konstytucji został opracowany przez Ojców Założycieli, aby okazać sympatię historycznym mniejszościom językowym kraju, w taki sposób, aby nowo powstała Republika pozwoliła im stać się częścią tkanki narodowej i zdystansować się od polityki italianizacji promowanej wcześniej z powodu nacjonalizmu zwłaszcza w czasach faszyzmu . Od 1934 r. minister Francesco Ercole faktycznie wykluczył z programu szkolnego każdy inny język niż włoski, zgodnie z polityką nacjonalizmu językowego.

Dla Trybunału Konstytucyjnego Republiki Włoskiej art. 6 Konstytucji oznacza „przezwyciężenie zamkniętego pojęcia XIX-wiecznego państwa narodowego oraz odwrócenie o wielkim znaczeniu politycznym i kulturowym w porównaniu z postawą nacjonalistyczną przejawianą przez faszyzm”. jako „jednej z podstawowych zasad obecnego systemu konstytucyjnego”.

Minęło jednak ponad pół wieku, zanim art. 6 nastąpił którykolwiek z wyżej wymienionych „odpowiednich środków”. Włochy faktycznie zastosowały ten artykuł po raz pierwszy w 1999 r. na mocy ustawy krajowej nr 482/99. Według językoznawcy Tullio De Mauro ponad 50-letnie opóźnienie Włoch we wdrażaniu artykułu 6 było spowodowane „dekadami wrogości wobec wielojęzyczności” i „nieprzejrzystą ignorancją”.

Przed wejściem w życie wspomnianych ram prawnych tylko cztery mniejszości językowe (społeczność francuskojęzyczna w Dolinie Aosty; społeczność niemieckojęzyczna i w ograniczonym zakresie ladyńska w prowincji Bolzano; społeczność słoweńskojęzyczna w prowincja Triest i mniej prawna prowincja Gorycja ) cieszyły się pewnego rodzaju uznaniem i ochroną wynikającą z określonych klauzul zawartych w traktatach międzynarodowych. Pozostałe osiem mniejszości językowych miało zostać uznanych dopiero w 1999 r., w tym mniejszość słoweńska w prowincji Udine oraz ludność germańska ( Walser , Mocheni i Cimbri) zamieszkująca prowincje inne niż Bolzano. Niektóre obecnie uznane grupy mniejszościowe, a mianowicie we Friuli-Wenecji Julijskiej i na Sardynii , zapewniły sobie już własne prawa regionalne. Szacuje się, że mniej niż 400 000 osób z dwóch milionów należących do dwunastu historycznych mniejszości (z Sardynią jako największą liczebnie) korzystało z ochrony ogólnokrajowej.

Około lat 60. włoski parlament ostatecznie zdecydował się zastosować zaniedbany wcześniej artykuł podstawowej Karty tego kraju. W ten sposób Parlament powołał „Komitet trzech mędrców” w celu wyodrębnienia grup, które miały zostać uznane za mniejszości językowe, i dalszego wyjaśnienia powodu ich włączenia. Nominowanymi osobami byli Tullio de Mauro, Giovan Battista Pellegrini i Alessandro Pizzorusso, trzy wybitne postacie, które wyróżniły się całożyciową działalnością badawczą zarówno w dziedzinie językoznawstwa , jak i teorii prawa . W oparciu o względy językowe, historyczne, a także antropologiczne, eksperci ostatecznie wybrali trzynaście grup, odpowiadających obecnie uznanym dwunastu z dalszym dodatkiem Sinti i Romów -populacje mówiące Pierwotna lista została zatwierdzona, z jedynym wyjątkiem ludów koczowniczych, którym brakowało wymaganej terytorialności i dlatego potrzebowały odrębnego prawa. Projekt został jednak przedstawiony organom stanowiącym prawo na etapie prac ustawodawczych i musiał zostać uchwalony innym razem. Ustawa spotkała się z oporem wszystkich kolejnych legislatur, niechętnych kwestionowaniu szeroko rozpowszechnionego mitu o „jednorodności języka włoskiego” i dopiero w 1999 r. Ostatecznie przeszła, stając się prawem. Ostatecznie historyczne mniejszości językowe zostały uznane ustawą nr. 482/1999 ( Legge 15 Dicembre 1999, nr. 482 art. 2, przecinek 1 ).

Niektóre interpretacje wspomnianego prawa wydają się dzielić dwanaście języków mniejszości na dwie grupy, z których pierwsza obejmuje populacje niełacińskojęzyczne (z wyjątkiem katalońskojęzycznej), a druga obejmuje tylko populacje romańskie. Niektóre inne interpretacje wskazują, że implikuje się dalsze rozróżnienie, uznając tylko niektóre grupy za „mniejszości narodowe”. Niezależnie od niejednoznacznego sformułowania, technicznie rzecz biorąc, wszystkie dwanaście grup powinno mieć te same środki ochrony; ponadto Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych , podpisana i ratyfikowana przez Włochy w 1997 r., ma zastosowanie do wszystkich dwunastu grup wymienionych w prawie krajowym z 1999 r., w tym zatem Friulów , Sardyńczyków , Oksytanów , Ladynów itd ., z dodatkiem Romów .

W praktyce nie każdej z dwunastu historycznych mniejszości językowych poświęca się taką samą uwagę. Wszystkie z nich nadal odczuwają silną presję społeczną, aby asymilować się z językiem włoskim, a niektóre z nich nie mają nawet powszechnie uznanego standardu, który mógłby być używany do celów urzędowych. W rzeczywistości dyskryminacja polegała na pilnej potrzebie przyznania najwyższego stopnia ochrony jedynie mniejszości francuskojęzycznej w Dolinie Aosty i niemieckiej w Południowym Tyrolu , dzięki traktatom międzynarodowym. Na przykład strony internetowe instytucji są dostępne tylko w języku włoskim, z kilkoma wyjątkami, takimi jak francuska wersja włoskiej Izby Deputowanych. gabinet byłego premiera Mario Montiego formalnie wprowadził zróżnicowane traktowanie dwunastu historycznych mniejszości językowych, rozróżniając te, które mają „obcy język ojczysty” (grupy chronione umowami z Austrią , Francją i Słowenią ) i tych z „osobliwym dialektem” (wszystkie pozostałe). Ustawa została później wdrożona, ale Trybunał Konstytucyjny uznał ją za niekonstytucyjną.

Uznanie na poziomie europejskim

Włochy są sygnatariuszem Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych , ale nie ratyfikowały traktatu, w związku z czym jej postanowienia chroniące języki regionalne nie mają zastosowania w tym kraju.

Karta nie określa jednak, w którym momencie różnice w wyrażeniu skutkują powstaniem odrębnego języka, uznając to za „kwestię często kontrowersyjną” i powołując się na konieczność uwzględnienia poza czysto językowymi kryteriami także „psychologicznych, socjologicznych i względy polityczne”.

Regionalne uznanie lokalnych języków

  • Dolina Aosty :
    • Francuski jest współurzędnikiem (cieszącym się taką samą godnością i pozycją jak włoski) w całym regionie (Le Statut spécial de la Vallée d'Aoste, tytuł VIe, art. 38);
    • Język francusko-prowansalski jest nieoficjalny, ale chroniony i promowany zgodnie z prawem federalnym i regionalnym.
    • Niemiecki jest nieoficjalny, ale uznawany w dolinie Lys (Lystal) (Le Statut spécial de la Vallée d'Aoste, tytuł VIe, art. 40 - bis).
  • Apulia :
    • Griko, Arbëresh i Franco-Provençal są uznawane i chronione (Legge regionale 5/2012).
  • Kalabria :
  • Friuli-Wenecja Julijska :
    • Friulijczycy i Słoweńcy są „promowani”, ale nie uznawani przez region (Legge regionale 18 dicembre 2007, n. 29, art. 1, przecinek 1); (Legge regionale z 16 listopada 2007 r., nr 26, art. 16).
Porównanie domen Księstwa Mediolanu w XIV wieku (na zielono) ze współczesnymi granicami geograficznymi języka lombardzkiego (na żółto)
  • Lombardia :
    • język lombardzki jest językiem nieoficjalnym, ale uznawanym za język regionalny (Legge regionale 25/2016).
  • Piemont :
    • język piemoncki jest nieoficjalny, ale uznawany za język regionalny (Consiglio Regionale del Piemonte, Ordine del Giorno n. 1118, Presentato il 30 listopada 1999 r.);
    • region „promuje”, nie uznając, języków oksytańskiego, francusko-prowansalskiego, francuskiego i walsera (Legge regionale 7 kwietnia 2009, nr 11, art. 1).
  • Sardynia:
    • Region uważa tożsamość kulturową mieszkańców Sardynii za główny atut (nr N.26/97, lr nr 22/18), zgodnie z wartościami równości i pluralizmu językowego zapisanymi we włoskiej konstytucji i traktaty, ze szczególnym uwzględnieniem Europejskiej Karty Języków Regionalnych lub Mniejszościowych oraz Konwencji Ramowej o Ochronie Mniejszości Narodowych (lr N.26/97). Wszystkie języki tubylcze wyspy (sardyński, kataloński, tabarchino , sassarese i galurese) ) są uznawane i promowane jako „cieszące się taką samą godnością i pozycją jak język włoski” (lr N.26/97) w swoich obszarach językowych.
  • Sycylia :
    • język sycylijski jest nieoficjalny, ale uznawany za język regionalny (Legge regionale 9/2011).
  • Południowy Tyrol:
    • niemiecki jest współurzędnikiem (cieszącym się taką samą godnością i pozycją jak włoski) w prowincji Południowy Tyrol (Statuto speciale per il Trentino-Alto Adige, Titolo XI, Articolo 99); Ladyn jest trzecim językiem urzędowym w Południowym Tyrolu
  • Trentino :
    • Ladin, Cimbrian i Mòcheno są nieoficjalne, ale uznawane w (Statuto speciale per il Trentino-Alto Adige, Titolo XI, Articolo 102).
  • Veneto :
    • Wenecjanin jest nieoficjalny, ale uznany i promowany (Legge regionale 13 kwietnia 2007, nr 8, art. 2, przecinek 2).

Stan ochrony

Częstotliwość używania języków regionalnych we Włoszech, jako jedynych lub głównych języków w domu, na podstawie danych ISTAT z 2015 r.

Według Atlasu Języków Świata w Zagrożeniu UNESCO , we Włoszech istnieje 31 języków zagrożonych wymarciem. Stopień zagrożenia jest klasyfikowany w różnych kategoriach, od „bezpiecznych” (bezpieczne języki nie są uwzględnione w atlasie) do „wymarłych” (gdy nie ma już użytkowników mówiących).

Źródłem dystrybucji języków jest Atlas języków świata w niebezpieczeństwie, chyba że zaznaczono inaczej, i odnosi się wyłącznie do Włoch.

Wrażliwy

Zdecydowanie zagrożone

Poważnie zagrożone

Klasyfikacja

Wszystkie języki żyjące we Włoszech należą do rodziny języków indoeuropejskich.

Można je podzielić na języki romańskie i języki nieromańskie. Klasyfikacja języków romańskich we Włoszech jest kontrowersyjna i wymieniono tutaj dwa ogólnie przyjęte systemy klasyfikacji.

Romantyczne języki

Loporcaro 2009 proponuje klasyfikację języków romańskich we Włoszech na podstawie Pellegriniego 1977 , który grupuje różne języki romańskie według obszaru i niektórych cech typologicznych. Można wyróżnić pięć następujących obszarów językowych:

  • Północny ( dialetti settentrionali ):
    • Gallo-kursywa ( emilijski , piemoncki , lombardzki i liguryjski ).
    • Wenecki.
  • friulski.
  • Toskański.
  • Mid-Southern ( dialetti centro-meridionali ):
    • Środkowy ( dialetti mediani ; Central Marchigiano , Umbrii , Laziale ).
    • Upper Southern ( dialetti alto-meridionali ; Marchigiano-Abruzzese , Molisano , Apulian , Southern Laziale i Campanian, w tym neapolitański , Northern Lucano-Calabrese ).
    • Ekstremalne południowe ( dialetti meridionali estremi ; Salentino, kalabryjska, sycylijska).
  • sardyński.

Następująca klasyfikacja została zaproponowana przez Maiden 1997 :

  • Odmiany północne:
    • Północny włosko-romański:
      • „Gallo-włoski” (Piemont, Lombardia, Liguria i Emilia-Romania).
      • wenecki.
    • ladin.
    • friulski.
  • Centralny i południowy:
    • toskański (z korsykańskim).
    • „środkowowłoski” (Marche, Umbria, Lacjum).
    • Upper Southern (Abruzja, północna Apulia, Molise, Kampania, Basilicata).
    • Extreme Southern (Salento, południowa Kalabria i Sycylia).
  • sardyński.

Języki nieromańskie

albański, słowiański, grecki i romski

Język Rodzina ISO 639-3 Dialekty używane we Włoszech Notatki Głośniki
Arberesh albański Tosk ae uważany przez UNESCO za odległy dialekt języka albańskiego 100 000
serbsko-chorwacki Słowiańska Południe Zachodni hbs Chorwat Molise 1000
słoweński ( slovenščina ) Słowiańska Południe Zachodni slv dialekt doliny Gai ; Resian ; dialekt Torre Valley ; dialekt doliny Natisone ; dialekt brdzki ; dialekt krasowy ; Wewnętrzny dialekt kraiński ; dialekt istryjski 100 000
greka włoska helleński (grecki) Strych łokieć Griko (Salento) ; greka kalabryjska 20 000
romski Indo-irański Indo-aryjskie Strefa Centralna romski rom Według klasyfikacji ISO 639-3 Sinte Romani jest indywidualnym językiem najbardziej obecnym we Włoszech w makrojęzyku romskim

Języki wysokoniemieckie

Język Rodzina ISO 639-3 Dialekty używane we Włoszech Notatki Głośniki
Niemiecki średni niemiecki wschodnio-środkowoniemiecki deu dialekty tyrolskie Austriacki niemiecki jest zwykłą odmianą standardową 315 000
cymbryjski górnoniemiecki bawarski-austriacki cim czasami uważany za dialekt języka bawarskiego, przez UNESCO uważany również za odległy dialekt języka bawarskiego 2200
Mocheno górnoniemiecki bawarski-austriacki mhn uważany przez UNESCO za odległy dialekt języka bawarskiego 1000
Walser górnoniemiecki Alemański wae 3400

Podział geograficzny

Północne Włochy

Języki północnowłoskie są tradycyjnie definiowane jako języki romańskie używane na północ od linii La Spezia – Rimini , która biegnie przez północne Apeniny na północ od Toskanii; jednakże dialekty oksytańskiego i francusko-prowansalskiego używane w skrajnie północno-zachodnich Włoszech (np. Valdôtain w Dolinie Aosty) są generalnie wykluczone. Klasyfikacja tych języków jest trudna i nie jest uzgodniona, zarówno ze względu na różnice między językami, jak i fakt, że dzielą one różnego rodzaju izoglosy zarówno z językami włosko- romańskimi na południu, jak i Języki galijsko-romańskie na północnym zachodzie.


Jedna wspólna klasyfikacja dzieli te języki na cztery grupy:

  • Włoskie języki retoromańskie , w tym ladyński i friulski.
  • Słabo zbadany język Istrii .
  • Język wenecki (czasami łączony z większością języków galijsko-włoskich).
  • Języki galijsko-włoskie , w tym wszystkie pozostałe (choć z pewnymi wątpliwościami co do pozycji liguryjskiego).

Każda taka klasyfikacja prowadzi do podstawowego problemu polegającego na tym, że w całych północnych Włoszech istnieje kontinuum dialektów, z ciągłym przejściem dialektów mówionych między np. weneckim i ladyńskim lub weneckim i emilio-romagnolo (zwykle uważanym za galijsko-włoski).

Wszystkie te języki są uważane za innowacyjne w stosunku do języków romańskich jako całości, przy czym niektóre języki galijsko-włoskie mają zmiany fonologiczne prawie tak skrajne, jak standardowy francuski (zwykle uważany za najbardziej innowacyjny fonologicznie z języków romańskich). To znacznie odróżnia je od standardowego włoskiego, który jest niezwykle konserwatywny w swojej fonologii (a zwłaszcza konserwatywny w swojej morfologii ).

Południowe Włochy i wyspy

Przybliżone rozmieszczenie języków regionalnych Sardynii i południowych Włoch według Atlasu języków świata w niebezpieczeństwie UNESCO:

Jedna wspólna klasyfikacja dzieli te języki na dwie grupy:

  • Języki włosko-dalmatyńskie, w tym neapolitański i sycylijski, a także Sassarese i Gallurese pod wpływem Sardynii, które czasami są grupowane z sardyńskim, ale w rzeczywistości pochodzą z południowej Korsyki .
  • Język sardyński, zwykle wymieniany jako odrębna grupa z dwiema głównymi formami ortograficznymi logudorskiej i kampidańskiej.

Wszystkie te języki są uważane za konserwatywne w stosunku do języków romańskich jako całości, przy czym język sardyński jest najbardziej konserwatywny ze wszystkich.

Języki ojczyste cudzoziemców we Włoszech

Język (2012) Populacja
rumuński 798364
arabski 476721
albański 380361
hiszpański 255459
Włoski 162148
chiński 159 597
Rosyjski 126 849
ukraiński 119 883
Francuski 116287
serbsko-chorwacki 93289
Polski 87283
Inni 862 986

Standaryzowane formy pisemne

Chociaż „[al] większość włoskich dialektów była pisana w średniowieczu w celach administracyjnych, religijnych i często artystycznych”, użycie lokalnego języka ustąpiło miejsca stylizowanemu toskańskiemu, ostatecznie oznaczonemu jako włoski. Lokalne języki są nadal czasami pisane, ale tylko następujące języki regionalne we Włoszech mają znormalizowaną formę pisemną . Może to być powszechnie akceptowane lub używane wraz z bardziej tradycyjnymi formami pisemnymi:

  • Piemoncki: tradycyjny, zdecydowanie skodyfikowany między 1920 a 1960 przez Pinin Pacòt i Camillo Brero
  • Liguryjski: „Grafîa ofiçiâ” stworzony przez Académia Ligùstica do Brénno;
  • Sardyński: „ Limba Sarda Comuna ” został eksperymentalnie przyjęty w 2006 roku;
  • friulski: „Grafie uficiâl” stworzony przez Osservatori Regjonâl de Lenghe e de Culture Furlanis;
  • Ladin: „Grafia Ladina” stworzona przez Istituto Ladin de la Dolomites ;
  • Wenecki: „Grafia Veneta Unitaria”, oficjalny podręcznik opublikowany w 1995 r. przez samorząd regionu Veneto, chociaż napisany w języku włoskim. Został niedawno zaktualizowany 14 grudnia 2017 r. Pod nazwą „Grafia Veneta Ufficiale”.

Galeria

  • Officially recognised ethno-linguistic minorities of Italy

    Oficjalnie uznane mniejszości etniczno-językowe Włoch

  • Regional languages of Italy according to Clemente Merlo and Carlo Tagliavini in 1939

    Języki regionalne Włoch według Clemente Merlo i Carlo Tagliaviniego w 1939 roku

  • Languages and language islands of Italy

    Języki i wyspy językowe Włoch

  • Languages of Italy

    Języki Włoch

  • Main dialectal groups of Italy

    Główne grupy dialektalne Włoch

  • Main linguistic groups of Italy

    Główne grupy językowe Włoch

  • Percentage of people in Italy having a command of a regional language (Doxa, 1982; Coveri's data, 1984)

    Odsetek osób we Włoszech posługujących się językiem regionalnym (Doxa, 1982; dane Coveri, 1984)

Zobacz też

Notatki

  •   Cravens, Thomas D. (2014). „ Italia Linguistica i Europejska Karta Języków Regionalnych lub Mniejszościowych”. forum italicum . 48 (2): 202–218. doi : 10.1177/0014585814529221 . S2CID 145721889 .
  • Loporcaro, Michele (2009). Profilo lingwistyka dei dialetti italiani (w języku włoskim). Bari: Laterza.
  • Dziewica, Marcin; Parry, Mair (1997). Dialekty Włoch . Londyn Nowy Jork: Routledge.
  • Marcato, Carla (2007). Dialetto, dialetti e italiano (w języku włoskim). Bolonia: Il Mulino.
  • Posner, Rebeka (1996). Języki romańskie . Cambridge: Cambridge University Press.
  • Pellegriniego, Giovana Battisty (1977). Carta dei dialetti d'Italia (w języku włoskim). Piza: Pacini.
  • Rapetti, Lori, wyd. (2000). Teoria fonologiczna i dialekty Włoch . Studia amsterdamskie z teorii i historii lingwistyki, seria IV Aktualne zagadnienia z teorii lingwistyki. Tom. 212. Amsterdam/Filadelfia: John Benjamins Publishing.

Linki zewnętrzne

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Languages_of_Italy&oldid=1138337231 ”