sylaby Cree

Sylaby Cree
Nieostry napis w Plains Cree , wykorzystujący konwencje sylab zachodnich Cree . Tekst jest transliterowany na Êwako oma asiniwi mênikan kiminawak ininiwak manitopa kaayacik. Ęwakwanik oki kanocihtacik asiniwiatoskiininiw kakiminihcik omêniw. Akwani mitahtomitanaw askiy asay êatoskêcik ota manitopa.
Typ skryptu	Abugida
Okres czasu	1840-obecnie
Języki	Cree , Naskapi , Ojibwe / Chippewa
Powiązane skrypty
Systemy nadrzędne	Devanagari , Pitman skrótowe sylaby Cree
Unikod
Zakres Unicode	U + 1400 – U + 167F Ujednolicona sylabika kanadyjskich Aborygenów, U + 18B0 – U + 18FF Ujednolicona sylabika kanadyjskich Aborygenów, rozszerzona

Dowód ze świeżo wykonanego kroju pisma Cree

Sylaby Cree to wersje sylab kanadyjskich Aborygenów używane do pisania dialektów Cree , w tym oryginalny system sylab stworzony dla Cree i Ojibwe . Istnieją dwie główne odmiany sylab dla Cree: sylabika zachodnia i sylabika wschodnia . Sylaby zostały później dostosowane do kilku innych języków. Szacuje się, że ponad 70 000 po algonkińsku używa tego pisma, od Saskatchewan na zachodzie po Zatokę Hudsona na wschodzie, od granicy Stanów Zjednoczonych po Mackenzie i Kewatin ( Terytoria Północno-Zachodnie i Nunavut ) na północy.

Historia

Główny artykuł: sylaby kanadyjskich Aborygenów § Historia

Sylaby Cree zostały opracowane dla Ojibwe przez Jamesa Evansa , misjonarza z terenów dzisiejszej Manitoby w latach trzydziestych XIX wieku. Evans pierwotnie zaadaptował alfabet łaciński do Ojibwe (patrz system Evans ), ale po dowiedzeniu się o sukcesie sylabariusza Cherokee , eksperymentował z wymyślonymi skryptami w oparciu o swoją znajomość stenografii i dewanagari .

Kiedy później Evans pracował z blisko spokrewnionym Cree i wpadł w kłopoty z alfabetem łacińskim, zwrócił się do swojego projektu Ojibwe iw 1840 roku dostosował go do Cree. Wynik zawierał tylko dziewięć kształtów glifów, z których każdy reprezentował sylabę z samogłoskami określonymi przez orientację kształtów. Po opublikowaniu w 1841 roku śpiewnika sylabicznego nowy scenariusz szybko się rozprzestrzenił. Cree cenili go, ponieważ można było się go nauczyć w ciągu zaledwie kilku godzin i ponieważ wizualnie różnił się od alfabetu łacińskiego języków kolonialnych. Praktycznie wszyscy Cree nauczyli się czytać i pisać w nowym sylabariuszu w ciągu kilku lat. Evans nauczał, pisząc na korze brzozowej sadzą, i stał się znany jako „człowiek, który sprawił, że kora brzozowa przemówiła”.

Struktura

Główne artykuły: sylabika kanadyjskich Aborygenów § Podstawowe zasady , język Cree § Pisanie , sylabika zachodniego Cree i sylabika wschodniego Cree

Sylaby kanadyjskich Aborygenów są wyjątkowe wśród pism abugida , ponieważ orientacja symbolu, a nie modyfikacje jego kształtu lub znaków diakrytycznych , określa samogłoskę sylaby. Każdy podstawowy kształt odpowiada określonemu dźwiękowi spółgłoski; jest to odwrócone lub obrócone, aby oznaczyć towarzyszącą samogłoskę.

Podobnie jak alfabet łaciński , sylaby są pisane od lewej do prawej, z każdą nową linią pisania bezpośrednio pod poprzednią.

Samogłoska Cons.	A	mi	I	o
-	ᐊ	ᐁ	ᐃ	ᐅ
P	ᐸ	ᐯ	ᐱ	ᐳ
T	ᑕ	ᑌ	ᑎ	ᑐ
k	ᑲ	ᑫ	ᑭ	ᑯ
rozdz	ᒐ	ᒉ	ᒋ	ᒍ
M	ᒪ	ᒣ	ᒥ	ᒧ
N	ᓇ	ᓀ	ᓂ	ᓄ
S	ᓴ	ᓭ	ᓯ	ᓱ
y	ᔭ	ᔦ	ᔨ	ᔪ

Warianty

Sylabariusz jest nadal używany w dialektach Cree na zachód od granicy Manitoba - Ontario jako sylabika Western Cree . John Horden wprowadził modyfikacje w latach pięćdziesiątych XIX wieku w rejonie James Bay . Zostały one znormalizowane w 1865 r., Tworząc sylabiki wschodniego Cree , używane dziś w wielu wschodnich dialektach Cree, Naskapi i Ojibwe, chociaż dialekty Cree we wschodnim Quebecu używają alfabetu łacińskiego. Obie wersje różnią się przede wszystkim sposobem, w jaki wskazują spółgłoski końcowe sylaby, sposobem oznaczania półsamogłoski / w/ oraz tym, jak odzwierciedlają różnice fonologiczne między dialektami Cree. Istnieje więcej drobnych lokalnych różnic w ortografii, kształtach znaków, stylach pisania i interpunkcji, przy czym niektórzy pisarze używają kropek lub spacji między słowami, a inni nie wskazują na separację słów.

Cyfry Cree

Odnotowano, że sylabiki były używane jako cyfry z indywidualnymi stałymi wartościami całkowitymi w pewnych kombinacjach podobnych do systemu rzymskiego :

• pionowa kreska reprezentuje 1,
• ᐅ i reprezentuje 3 (Iᐅ równa się 4),
• ᐊ a reprezentuje cyfry większe niż 6 (ᐅᐊ równa się 6, ᐊ równa się 7, ᐊII równa się 9),
• ᒥ mi reprezentuje 10,
• zapętlone sylaby (ᓀᓂᓄᓇᑯᑲᑫᑭ) reprezentują 20-90.

Zero jest reprezentowane przez ośmioramienną gwiazdę .

Nowoczesne użycie

Chociaż od XIX wieku był używany w rękopisach, listach i aktach osobistych, zapotrzebowanie na specjalne czcionki od dawna ograniczało drukowane sylaby do publikacji misyjnych. Jednak wraz z rozwojem sylabicznych maszyn do pisania, a później edytorów tekstu, kontrola nad pismem przeszła na native speakerów i jest obecnie używana w podręcznikach szkolnych, czasopismach i dokumentach urzędowych.

Zobacz też

• Sylaby kanadyjskich Aborygenów
• Sylaby wschodniego Cree
• pismo Inuktitut
• Dziennik Studiów Tubylczych
• Ujednolicona sylabika kanadyjskich Aborygenów (blok Unicode)
• Sylaby zachodniego Cree

Książki Cree napisane sylabami

• Setki książek Eastern James Bay Cree zostały opublikowane przez Cree School Board of Quebec w Kanadzie. Zobacz katalog .
• Swampy Cree Hymn Book = ᓇᑲᒧᐏᓇ ᐅᒪᐢᑮᑯᐘ ᐅᑎᑘᐏᓂᐘᐤ . ( James Evans ) Dom Norweski , 1841. ( Peel 209 )
• Psałterz, czyli Psalmy Dawida = ᑌᕕᑦ ᐅ ᓂᑲᒧᐎᓇᕽ . (Przez Johna Hordena ) Londyn, 1875. ( Peel 738 )
• Nowy Testament przetłumaczony na język Cree = ᐅᔅᑭ ᑎᔅᑌᒥᓐᑦ ᑭ ᑎᐯᓕᒋᑫᒥᓇᐤ ᓀᔥᑕ ᑭ ᐱᒪᒋᐃᐌᒥᓇᐤ ᒋᓴᔅ ᒃ ᣅᔅᑦ . (Przez Johna Hordena) Londyn, 1876. ( Peel 782 )
• Katechizm . (Tłum. James Evans) Rossville, É.N.
• Pismo Święte . (Tłum. John Sinclair, Henry Steinhauer ) Londyn, 1861.
• Bunyan: Postęp pielgrzyma . (Tłum. John Sinclair) Toronto, 1900.
• Książka Cree Hymn. (Przez Johna McDougalla) Toronto, 1888.
• Książka Cree Hymn. (Robert Steinauer, Egerton Steinauer) Toronto, 1920.
• List Pawła Apostoła do Galacjan . (Tłum. Joseph Reader) Oonikup (Terytorium Północno-Zachodnie), SA
• Dzieje Apostolskie i Listy . Londyn, 1891.
• Księgi Nowego Testamentu . Londyn, 1859.
• List Pawła Apostoła do Efezjan; List Jakuba; Pierwszy List Generalny Jana. (Tłum. Thomas Hullburt) Rossville, 1857.
• Zaopatrzenie duchowe podróżnych (kalendarz) SL, SA
• Podręcznik do prawdy Pisma Świętego: słowa napomnienia, rady i pocieszenia . Toronto, 1893.
• Prières, cantiques, catechisme, etc. en langue crise . Montreal, 1886.
• The Book of Common Prayer , (tłum. John Horden) Londyn, 1889 (dodatkowe druki do 1970).

  W: Paleográfiai kalandozások. Szentendre, 1995. ISBN 963-450-922-3

Dalsza lektura

• Barber, F. Luis: James Evans i Cree Sylabic . W: Victoria Library Bulletin Toronto . lipiec 1940. t. 2. nr 2. 16 s.
• Burwash, Nathaniel: Dar dla narodu języka pisanego . Śl, 1911. 21 s.
• Evans, James: Cree Sylabic Hymn Book . Norway House, 1841. W: Towarzystwo Bibliograficzne Kanady ; Faksym. Seria 4. Toronto, 1954. 23 s.
• Ray, Margaret: kolekcja Jamesa Evansa . W: Victoria Library Bulletin Toronto . lipiec 1940. t. 2. nr 2. 16 s.

Linki zewnętrzne

• Standardowa ortografia rzymska - Cree Sylabic Matching Quizzes , GiftofLanguageandCulture.CA .
• „ Czcionki wschodniego James Bay Cree ”, EastCree.org .
• „ Cree (ᓀᐦᐃᔭᐍᐏᐣ / Nēhiyawēwin) ”, Omniglot.com .
• „ Cree ”, LanguageGeek.com .
• Raport „ Naasaab Izhi-anishinaabebii'igeng Konferencja mająca na celu znalezienie wspólnego systemu pisma Anishinaabemowin ”, Weshki.AtWebPages.com .
• „ Kree sylabiczne ”, SICC.SK.CA .
• Konwerter standardowej ortografii rzymskiej Cree na sylabę