Żony na pokładzie Arki Noego
Żony na pokładzie Arki Noego były częścią rodziny, która przeżyła potop w biblijnej narracji o potopie z Księgi Rodzaju. Te żony to żona Noego i żony każdego z jego trzech synów. Chociaż Biblia odnotowuje tylko istnienie tych kobiet, istnieją pozabiblijne wzmianki dotyczące ich i ich imion.
w Biblii
W Księdze Rodzaju 6:18 Bóg mówi do Noego: „Ale zawrę z tobą moje przymierze i wejdziesz do arki, ty, twoi synowie, twoja żona i żony twoich synów” (ESV ) .
Deuterokanoniczna Księga Tobiasza (napisana ok. 225–175 pne) nie wymienia żadnej z żon na pokładzie Arki Noego, ale stwierdza, że żona Noego była jedną z jego „własnych krewnych” ( Tobiasza 4:12 ).
1 Piotra 3:20 (napisany pod koniec I wieku naszej ery) podaje, że na Arce było osiem osób.
W innych pismach
Zwoje znad Morza Martwego
W Apokryfonie Księgi Rodzaju , części Zwojów znad Morza Martwego , żona Noego nazywa się Emzara.
Księga Jubileuszów
W Księdze Jubileuszy (160–150 pne), uważanej za kanon przez Etiopski Kościół Prawosławny , a także Beta Israel , imiona żon podano jako: Emzara, żona Noego; Sedeqetelebab, żona Sema; Na'eltama'uk, żona Chama; i Adatanes, żona Jafeta. Dodaje, że każdy z trzech synów zbudował miasto nazwane na cześć swoich żon.
Wyrocznie sybillińskie
Według Wyroczni Sybilli , żony Sema, Chama i Jafeta cieszyły się fantastycznie długim życiem, żyjąc przez stulecia, jednocześnie przepowiadając proroctwo każdemu pokoleniu, które przychodziło i odchodziło. Według przedmowy do Wyroczni autorką Sybilli była synowa Noego: „ Babilońska Sybila ”, Sambethe — która 900 lat po potopie rzekomo przeniosła się do Grecji i zaczął pisać Wyrocznie. Przypisywane jej pisma (na końcu Księgi III) również wskazują na możliwe imiona jej rodziny, która żyła przed potopem — ojciec Gnostos, matka Circe ; gdzie indziej (w księdze V) nazywa Izydę swoją siostrą. Inne wczesne źródła [ które? ] podobnie nazwij jedną z Sybilli jako Sabba (patrz Sybilla w Jewish Encyclopedia ).
Hrabia de Gabalis
Kabalistyczne dzieło, które ukazało się w 1670 roku, znane jako Comte de Gabalis , utrzymuje, że żona Noego miała na imię Westa. [ potrzebne źródło ]
To imię dla żony Noego zostało wcześniej znalezione w Historii Inków Pedro Sarmiento de Gamboa (ok. 1550), gdzie imiona Prusia lub Persja, Cataflua i Funda są również podane odpowiednio dla żon Sema, Chama i Jafeta.
W tradycjach
tradycje chrześcijańskie
Wczesnochrześcijański pisarz św. Hipolit (zm. 235 rne) opisał tradycję ich imion według syryjskiego Targum , która jest podobna do Jubileuszy , chociaż najwyraźniej zamieniono imiona żon Sema i Chama. Napisał: „Imiona żon synów Noego są następujące: imię żony Sema, Nahalath Mahnuk; i imię żony Chama, Zedkat Nabu; i imię żony Jafeta, Arathka ". Opowiada też osobliwą legendę dotyczącą żony Chama: Bóg polecił Noemu zniszczyć pierwszą osobę, która ogłosiła początek potopu, żona Chama w tym momencie piekła chleb, gdy nagle z pieca wytrysnęła woda, niszcząc chleb . Kiedy wykrzyknęła wtedy, że zaczyna się potop, Bóg nagle odwołuje swoje poprzednie polecenie, aby Noe nie zniszczył własnej synowej, która miała być zbawiona.
Wczesne dzieło arabskie znane jako Kitab al-Magall lub Księga Zwojów (część literatury klementyńskiej ), Syryjska Księga Jaskini Skarbów (ok. 350) i patriarcha Eutychius z Aleksandrii (ok. 930) zgadzają się co do nazewnictwa Żona Noego jako „Haykêl, córka Namûs (lub Namousa), córka Enocha, brata Metuszelacha „; pierwsze z tych źródeł gdzie indziej nazywa Haikal „córką Maszamosa, syna Enocha”, stwierdzając jednocześnie, że żona Sema nazywa się „Lea, córka Nasiha”.
Ponadto Panarion Epifaniusza (ok. 375) wymienia żonę Noego jako Barthenos, podczas gdy ok . Dzieło Ge'ez z V wieku Konflikt Adama i Ewy z Szatanem nazywa żonę Noego „Haikal, córką Abaraza, z córek synów Enosa ” — którą niektórzy autorzy łączyli z Barthenosem Epifaniusza (tj. , córka Enosa). Jednak Jubileusz czyni „Betenos” imieniem matki Noego. Słowo hajkal po syryjsku oznacza „świątynię” lub „kościół”; w gruzińskiej kopii Cave of Treasures zamiast tego znajdujemy imię T'ajar, które po gruzińsku oznacza to samo.
Tradycja ormiańska podaje imię żony Noego jako Nemzar, Noyemzar lub Noyanzar.
Patriarcha Eutychius z Aleksandrii, pisząc po arabsku, stwierdza również, że żoną Sema była Salit, Nahlat Chama i Ariziza Jafeta, wszystkie córki Matuzalema. Teolog John Gill (1697-1771) napisał w swoim Exposition of the Bible tej tradycji, „że imię żony Sema brzmiało Zalbeth lub, jak inne kopie, Zalith lub Salit; że imię Chama Nahalath; i Aresisia Jafeta ”.
Inventiones Nominum z VIII wieku , którego kopie znaleziono w opactwie St. Gall w Szwajcarii oraz w bibliotece w Albi w południowo-zachodniej Francji, wymienia jako żonę Noego Set, żonę Sema Norę, Żona Hama, Sare, i jako żona Japetha, Serac.
Węgierski folklor ma kilka opowieści o Jafecie i jego żonie Eneh, przypisując te informacje Kronikom Sigilberta, biskupa Antiochii z XIV-wiecznej Képes Krónika .
Żydowska literatura rabiniczna
Midrasz Genesis Rabba wymienia Naamę , córkę Lamecha i siostrę Tubal-Kaina , jako żonę Noego, podobnie jak XI-wieczny żydowski komentator Raszi w swoim komentarzu do Księgi Rodzaju 4:22.
W średniowiecznej midraszowej Księdze Jaszera imię żony Noego brzmi Naama, córka Henocha .
tradycje gnostyckie
gnostycka z pierwszych kilku wieków naszej ery nazywa żonę Noego Noreą , w tym teksty jej przypisywane, jak donosi Epifaniusz , co zostało potwierdzone w czasach nowożytnych wraz z odkryciem tekstów w Nag Hammadi .
mandejska , o niepewnej starożytności, odnosi się do żony Noego (lub Sema) o imieniu Nuraita (lub Nhuraitha, Anhuraita , różne inne pisownie). Istnieje pewna sprzeczność między tekstami i pewna dwuznaczność w tekście, co do tego, który patriarcha jest żonaty z Nuraitą; dodatkowo Anhuraita wydaje się być portmanteau Nuraity i Anhar, żon Noego i Sema.
islamskie tradycje
Perski historyk Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ok. 915) opowiada, że żoną Jafeta była Arbasisah, córka Marazila, syna al-Darmasila, syna Mehujaela, syna Henocha, syna Kaina; że żoną Hama była Naḥlab, córka Mariba, innego syna al-Darmasila; a żoną Sema była Ṣalib, córka Batawila, innego syna Mehujaela. Mówi, że żoną Noego była Amzura, córka Barakila, innego syna Mehujaela.
(Zgodnie z komentarzem George'a Sale'a do Koranu (1734), niektórzy muzułmańscy komentatorzy twierdzili, że Noe miał niewierną żonę o imieniu Waila, która zginęła w potopie, a zatem nie była na pokładzie Arki.)
tradycje irlandzkie i anglosaskie
Irlandzki folklor jest bogaty w tradycje i legendy dotyczące trzech synów i ich żon. [ potrzebne źródło ] Tutaj żony mają zwykle imiona Olla, Olliva i Ollivani (lub ich odmiany), imiona prawdopodobnie wywodzące się z anglosaskiego Codex Junius (ok. 700 ne), biblijnej parafrazy napisanej na modłę germańskich sag , i często przypisywana poecie Cædmonowi . Żona Noego jest podana jako Percoba w Codex Junius .
anglosaski „ Salomon i Saturn ” przedstawia żonę Noego Dalilę, Hama, Jaitarectę i Katafluvię Jafeta, dając jednocześnie Ollę , Ollinę i Ollibanę jako alternatywy. Brakuje imienia żony Sema. Niektóre wersje gaelickiego Lebor Gabala również nazywają żony Sema, Chama i Jafeta odpowiednio Cata Rechta, Cata Flauia i Cata Chasta. Wydaje się, że podobne tradycje przetrwały w jakiejś formie przez kilka stuleci, na przykład w Petrus Comestor czytamy, że żonami Noego, Sema, Chama i Jafeta są odpowiednio Phuarpara, Pharphia, Cataflua i Fliva, aw XV-wiecznym katechizmie środkowoangielskim znajdujemy napisane „ What hicht Noes wyf?” „Dalida; i żona Sema, Cateslinna; i żona Cama, Laterecta; i żona Jafeta, Aurca. I inne 3 imiona, Ollia, Olina i Olybana”. [ potrzebne źródło ]
Ælfric of Eynsham anglosaskie tłumaczenie Heptateuch ( ok. 1000) zawierało ilustracje z imionami żon zapisanymi w podpisach. Jedna z takich ilustracji (fol. 17) wymienia żonę Noego jako Phiapphara, Sema jako Parsję, Chama jako Cataphua, a Jafeta jako Furę. Inny (fol. 14) zawiera jedną żonę, przypuszczalnie Noego, o imieniu Sphiarphara. Środkowoangielska ilustrowana wersja Księgi Rodzaju z XIII wieku również przedstawia Puarpharę jako żonę Noego.
Pseudo-Berossus
Według XV-wiecznego mnicha Annio da Viterbo , hellenistyczny babiloński pisarz Berossus stwierdził, że żonami synów były Pandora, Noela i Noegla, a żoną Noego była Tytea. Jednak rękopis Annio jest dziś powszechnie uważany za fałszerstwo.
Niemniej późniejsi pisarze korzystali z tej „informacji”, czasami nawet łącząc ją z innymi tradycjami. Portugalski zakonnik Gaspar Rodriguez de S. Bernardino napisał w Itinerario da India por terra zjadł ilha de Chypre w 1842 r., Że żony Noego, Sema, Hama i Jafeta nosiły imiona Tytea lub Phuarphara, Pandora lub Parphia, Noela lub Cataflua i Noegla , Eliua czy Arca. W Common-place Book Roberta Southeya mniej więcej w tym samym czasie podano podobne nazwy, z informacjami przypisywanymi „Comte de Mora Toledo”: Titea Magna; Pandora; Noala lub Cataflua; i odpowiednio Noegla, Funda lub Afia.
Zobacz też
przez Virginię Maryweather