Alana Heusaffa

Alana Heusaffa
Urodzić się	23 lipca 1921 Saint-Yvi
Zmarł	03 listopada 1999 (w wieku 78) Galway

Alan Heusaff, także Alan Heussaff (23 lipca 1921 w Saint-Yvi , Finistère – 3 listopada 1999 w Galway ) był bretońskim nacjonalistą , językoznawcą, kompilatorem słowników, płodnym dziennikarzem i działaczem na całe życie na rzecz solidarności między narodami celtyckimi . Współzałożyciel Ligi Celtyckiej w 1961 roku, był jej pierwszym sekretarzem generalnym do 1984 roku.

Rodowity bretończyk , kształcił się jako nauczyciel w szkole podstawowej, ale w wieku dwudziestu kilku lat wstąpił do separatystycznej milicji Bezen Perrot (1943–44), za co został skazany na śmierć zaoczną w sądzie wojennym przez powojenny francuski francuski rząd, ale ostatecznie został objęty amnestią w 1967 r. Po studiach z matematyki i fizyki na Uniwersytecie w Marburgu w Niemczech, przybył do Irlandii w 1950 r. Kontynuował studia w University College w Galway , a po ukończeniu studiów wstąpił do Irlandzkiej Służby Meteorologicznej , stając się naturalizowanym obywatelem Irlandii w 1955 roku.

Meteorolog lotniczy , swój wolny czas i emeryturę poświęcił pokojowemu aktywizmowi, propagowaniu języków, kultury i autonomii krajów celtyckich . Wśród wyróżnień, które otrzymał za swoją pracę, był Gradam an Phiarsaigh (doroczna nagroda Pearse) z 1986 r., wręczony przez prezydenta Irlandii Patricka Hillery'ego . W tym samym roku, w Welsh Eisteddfod , został wybrany bardem Welsh Gorsedd . Biegle władał wszystkimi sześcioma współczesnymi językami celtyckimi, a także angielskim, francuskim i niemieckim.

Śmierć

Heusaff zmarł 3 listopada 1999 roku w swoim domu w pobliżu An Spidéal w Connemara w Galway . Ożenił się z Bríd Ní Dhochartaigh w 1953 r. (Zm. 2 lutego 2008 r.); para miała sześcioro dzieci, cztery dziewczynki i dwóch chłopców.

Młodzież w Bretanii

urodził się w 1921 roku w Sant Ivi , niedaleko Rosporden , obecnie w Kernev ( Cornouaille , departament Finistère ). Jego rodzina pochodziła z pobliskiego Toulgoat, a jego rodzice, Sébastien i Mari Heusaff, byli native speakerami języka bretońskiego. Heusaff mówił tylko po bretońsku w czasie, gdy został wysłany do szkoły.(1) Szacuje się, że kiedy Heusaff dorastał, było ponad milion rodzimych użytkowników tego języka celtyckiego. W 1925 roku francuski minister edukacji, Anatole de Monzie , jasno określił politykę rządu: Dla językowej jedności Francji Breton musi zostać wytępiony ”. Teraz prawnie zakazane było nauczanie języka, literatury, historii, folkloru i wszystkiego, co interpretowano jako „nacjonalistyczne”. (2)

Przybycie do francuskojęzycznej szkoły w tych okolicznościach głęboko wpłynęło na chłopca. Język jego społeczności był otwarcie oczerniany, a dzieci były karane, jeśli zostały przyłapane na mówieniu nim. Niemniej jednak Heusaff miał dobre ucho do języków i ostatecznie wstąpił do École Normale w Kemper ( Quimper, Finistère ), gdzie kształcił się jako nauczyciel w szkole podstawowej. Nadal był bardzo świadomy polityki państwa wobec Bretona. W tych warunkach większość rodzimych użytkowników języka stała się analfabetami w swoim własnym języku przez państwo. Jednak bretoński był starym językiem literackim, a pierwsze rękopisy w nim przetrwały sto lat wcześniej niż takie rękopisy w języku francuskim.(3)

Aby nauczyć się czytać i pisać w języku bretońskim, Heusaff wysłał na kurs korespondencyjny ze Skol-Ober, założonego w 1932 roku przez Marc'harida Gourlaouena (1902–1987). Ponieważ robienie tego otwarcie nie było polityką, znalazł pomoc u native speakera, który zaoferował wykorzystanie jego adresu jako post-restante do otrzymywania lekcji. W wywiadzie przeprowadzonym w 2005 roku z historykiem Danielem Leachem, wdowa po nim, Bríd Heusaff, skomentowała wpływ doświadczeń szkolnych na jego życie: „Jestem prawie pewien, że gdyby Bretona uczono w szkole, kiedy Alan tam chodził… ​​i gdyby był dla niego trochę szacunku, nigdy w ogóle nie zaangażowałby się w ruch bretoński. Bo tak naprawdę jego głównym zainteresowaniem był język ”. (4)

W 1938 roku, jako nastolatek, Heusaff wstąpił do Parti National Breton (PNB), która dążyła do odzyskania niepodległości Bretonu . Korony Bretanii i Francji zostały zjednoczone przez małżeństwo Anny z Bretanii z Karolem VIII, królem Francji , jako warunek po klęsce wojsk bretońskich w bitwie pod Saint-Aubin-du-Cormier w 1488 r. Po śmierci Karola VIII w 1498 roku Anna została zmuszona do poślubienia jego kuzyna, Ludwika XII, króla Francji , aby zapewnić koronie francuskiej ciągłą kontrolę nad Bretanią. Pod Traité d'Union de la Bretagne à la France , 18 września 1532 r. Parlament bretoński istniał do czasu, gdy francuskie Zgromadzenie Narodowe , po rewolucji francuskiej , arbitralnie go zniosło w 1790 r. Spowodowało to skomplikowaną sytuację w Bretanii, ponieważ wielu Bretończyków przewodziło rewolucja jako środek obalenia centralistycznej polityki monarchii francuskiej.(5)

Heusaff stwierdził w 1970 r.: „Od 1938 r. Podzielałem przekonanie, że Bretania nigdy nie odzyska wolności „za zgodą”; państwo francuskie dołoży wszelkich starań, aby do tego nie dopuścić. Zgodziłem się, że powinniśmy szukać wsparcia z zewnątrz, gdziekolwiek to będzie pochodził, ponieważ byliśmy zbyt słabi, aby osiągnąć nasze cele w pojedynkę. Dlaczego nie mielibyśmy robić tego, co robią wszystkie wolne kraje, gdy ich wolność jest zagrożona: szukać sojuszy? Czyniąc to, potwierdzaliśmy, że jesteśmy już wolni”.(6)

Heusaff dołączył do umundurowanej, ale nieuzbrojonej grupy Bagadoù Sourm PNB, a następnie skierował się do grupy Kadervenn z PNB, która wierzyła w akcję bezpośrednią. Przekonał się, że tylko oderwanie się od Francji uratuje zarówno język, jak i tożsamość kulturową, od której, jak sądził, zależy jego przetrwanie. Podobnie jak wielu innych bretońskich nacjonalistów, był pod wielkim wpływem irlandzkiego przykładu powstania wielkanocnego z 1916 roku . Na podstawie doświadczeń ich rodaków z Irlandii, Celtów z I wojny światowej, wielu młodych Bretończyków zaczęło wierzyć, że gdyby wojna wybuchła ponownie, trudności Francji byłyby szansą dla Bretanii.

okupacja niemiecka

W 1940 roku siły niemieckie pokonały Francję, a marszałek Francji Philippe Pétain podpisał zawieszenie broni . Utworzenie w lipcu francuskiego kolaboracyjnego rządu marszałka Pétaina w Vichy nadal jednak dawało mu władzę prawną nie tylko na „nieokupowanym południu”, ale także w północnej i zachodniej Francji okupowanej przez niemiecki Wehrmacht . Wielu bretońskich bojowników szybko zdało sobie sprawę, że Niemcy mają niewielkie poparcie. Zamiast pomóc Bretończykom w uzyskaniu wolności, okupacja niemiecka pozwoliła francuskiemu kolaborującemu rządowi Vichy na usunięcie dużej części Bretanii, departamentu Loire-Atlantique , w 1941 r. Obszar ten obejmował Naoned ( Nantes ), stolicę i siedzibę książąt Bretanii. Transformacja starożytnych bretońskich granic była czymś, co powojenne rządy chętnie odziedziczyły. Za zgodą Niemiec Vichy zlikwidował Bretoński Komitet Narodowy (Comité national Breton, CNB, który został ogłoszony przez nacjonalistów w 1940 r.) i jego czasopismo L'Heure Bretonne .

Od 1941 roku, wraz ze wzrostem oporu wobec okupantów, nacjonalizm bretoński stał się bardziej podzielony. Umiarkowani przyjęli neutralistyczne , naśladując neutralną Irlandię. Ale inni, w tym działacz bojowy Célestin Lainé (później znany jako Neven Henaff), nadal zwracali się do nazistów, mając nadzieję na ich poparcie dla niezależnej Bretanii powiązanej z Niemcami. Im bardziej nacjonaliści popierali Niemcy, rozumowali, tym większe prawdopodobieństwo, że Berlin porzuci Vichy i stworzy państwo bretońskie.(7) Podział wojenny w całej Bretanii pogłębił się w tym samym czasie, a członkowie Maquis , francuskiej Opór , zaczął postrzegać wszystkich bretońskich nacjonalistów jako potencjalnych kolaborantów . Podobno we wrześniu 1943 roku rozpoczęli politykę mordowania czołowych Bretończyków. Yann Bricler, urzędnik PNB w Kemper i kierownik pisma PNB Stur , został zastrzelony w swoim biurze. Inny nacjonalista, Yves Kerhoas, również został zamordowany. 12 grudnia 1943 r. Abbé Yann Vari Perrot, 66-letni proboszcz parafii Scrignac , został zastrzelony na schodach swojego kościoła. Perrot został odznaczony za swoje zasługi podczas I wojny światowej, ale był native speakerem i czołowym kulturalnym bretońskim nacjonalistą, dramaturgiem i pisarzem, zaangażowanym w opracowywanie standardowej ortografii dla tego języka.

Célestin Lainé przewodził podziemnemu ruchowi siły fizycznej, Gwenn-ha-Du (biało-czarny, nazwany na cześć bretońskiej flagi narodowej) od 1930 roku, organizował grupy bojowników, takie jak Lu Brezon, przemianowany na Bezen Kadoudal, a teraz dostrzegł okazję do zorganizowania otwarta, umundurowana i uzbrojona grupa – Bezen Perrot. Warunkiem tej jednostki było, aby nie walczyła poza granicami Bretanii, ale pozostała „milicją ochronną” przed próbami wyeliminowania bretońskich działaczy przez francuską Maquis. Ale gdy konflikt na miejscu nasilił się, a niemieckie represje stały się bardziej zaciekłe, władze przejęły kontrolę nad Bezen Perrot i innymi grupami. Do 1944 wyposażyli oddział w umundurowanie i broń i wpisali go jako oddział SD, Sicherheitsdienst . Lainé wyjaśnił, że wojna Bezen Perrot była przeciwko Francji i była w imieniu Bretanii, a nie Niemiec. Ale chociaż zgłoszono mu obawę, że jednostka nie powinna działać w imieniu SD, została przez nich wykorzystana i stanęła na straży w ośrodku przesłuchań SD w Rennes . W miesiącach poprzedzających lądowanie w D-Day w czerwcu 1944 r. i po nim odnotowano okrucieństwa po wszystkich stronach konfliktu w Bretanii.

Heusaff pracował jako nauczyciel w szkole podstawowej w Kerien ( Querrien ), aw latach 1941-1942 zaczął pisać artykuły o problemach Bretanii pod pseudonimem „Mab Ivi” (Syn Ivi, jego rodzinna wioska). Inne artykuły ukazały się w L'Heure Bretonne” i „Arvor . W 1942 złożył rezygnację ze stanowiska nauczyciela. Heusaff został kerrenourem (porucznikiem) w Bezen Kadoudal, który w grudniu 1943 r. stał się Bezen Perrot i który Heusaff postrzegał jako zalążek bretońskiej armii niepodległościowej.

„Byliśmy gotowi współpracować z samym diabłem, jeśli to miałoby pozbyć się Francuzów. Francuzi byli największymi wrogami ludu bretońskiego”.(9)

Pełniejszy opis Bezen Perrot, w tym roli Heusaffa, znajduje się w Fugitive Ireland Daniela Leacha (Four Courts Press, 2009). Wśród kontrowersji Leach zajmuje się niektórymi późniejszymi oskarżeniami przedstawiającymi Heusaffa jako członka LVF , wykazując, że są one bezpodstawne. Głównym tematem książki jest analiza, dlaczego Irlandia udzieliła azylu po wojnie niektórym Bretończykom i innym zagranicznym bojownikom, którzy współpracowali z siłami Osi. Kontrowersje wokół tych kwestii zostały również wyjaśnione w artykule Leacha „Irlandzki powojenny azyl: nazistowska sympatia, panceltyzm czy raisons d'état?” ( Historia Irlandii , maj/czerwiec 2007). (10)

W czerwcu 1944 roku, krótko po D-Day, Heusaff był w Ploërdut w Morbihan z członkami Bezen Perrot, kiedy wdali się w strzelaninę z członkami jednostki komandosów Wolnej Francji . Został ciężko ranny w ramię i płuco. Dwóch innych członków jego jednostki zginęło. Miejscowi zabrali Heusaffa do szpitala, w którym przebywał przez kilka tygodni, zanim został ewakuowany do niemieckiego szpitala w Montabaur w Alzacji i Lotaryngii , gdzie przebywał do września 1944 roku.

W szpitalu odwiedził go Friedrich Hielscher , poeta, filozof i publicysta. Miał powiązania z Deutsche Gesellschaft für keltische studien (Niemieckie Towarzystwo Studiów Celtyckich ) w Berlinie i odbył podróż badawczą do Bretanii w 1943 roku. Podejrzewa się, że odbył tę podróż w imieniu Abwehry lub Ahnenerbe , która przeszedł pod SS . Według niektórych raportów Hielscher był zaangażowany w krąg oporu wobec nazistów od lat trzydziestych XX wieku, pomagając Żydom i innym osobom zagrożonym przez reżim. Rzeczywiście, Hielsher miał kontakty z członkami represjonowanych „peuples de culture” od 1927 r., a niektórzy członkowie jego grupy zostali aresztowani już w 1933 r. (11)

Po wyjściu ze szpitala pod koniec 1944 r. Heusaff znalazł kontakty bretońskie w Strasburgu i spędził tam trochę czasu. Inni członkowie Bezen Perrot mieszkali tam pod przybranymi tożsamościami. Heusaff dołączył do nich i przyjął nazwisko Bernhard Heubacher, otrzymując dokumenty z pomocą Hielschera. Do 1947 pracował w leśnictwie , żył oszczędnie , czasami był zmuszony żyć na zupie z pokrzywy . Z pomocą Hielschera wstąpił na uniwersytet, aby studiować fizykę i matematykę. Pozostał tam do 1950 roku. Potem zdecydował się pójść w ślady innych bretońskich bojowników, którzy szukali azylu w Irlandii. Alianci przetoczyli się przez Bretanię w sierpniu 1944 roku, a gdy Niemcy się wycofywali, wielu Bezen Perrot również uciekło do Niemiec. 19 września 1944 r. Niemcy na półwyspie Crozon poddali się, ale obszary w L'Orient i Saint-Nazaire poddały się dopiero w maju 1945 r.

Były burmistrz Brześcia , dr Le Gorgeu , przeciwnik bretońskiego nacjonalizmu, przejął administrację cywilną i rozpoczął obławę na bretońskich nacjonalistów. Do listopada 1944 r. Aresztowano 2000 Bretończyków, w tym księży, kobiety, dzieci, a nawet Bretończyków, którzy walczyli w ruchu oporu. Niektórzy rzekomo zrobili niewiele więcej niż uczęszczali na zajęcia z języka bretońskiego; inni zmarli z powodu złego traktowania w więzieniu. Więźniowie z Centralnego Więzienia w Rennes podobno często pojawiali się przed sędzią śledczym ze złamanymi kończynami i siniakami. Do końca 1946 r. 3000 Bretończyków umieszczono w specjalnych obozach; 300 z nich zostało skazanych na katorgę na różne kary, a 60 na karę śmierci. Inni zostali skazani na kary „degradacji cywilnej”, utratę wszelkich praw obywatelskich i pozbawienie kwalifikacji. Według współczesnych źródeł, takich jak walijska gazeta Baner Ac Amserau Cymru , spośród osób zaangażowanych w ruch bretoński 38 zostało zabitych, a 9 rozstrzelanych .

Heusaff nie mógł wrócić do Bretanii. Podobnie jak inni, którzy udali się do Irlandii w celu uzyskania azylu, został skazany na śmierć zaocznie , nie za zbrodnie wojenne, ale za zbrodnię „zamachów na integralność państwa francuskiego”.(14) Miał otrzymać amnestię w 1967 r. wraz z innymi bojownikami bretońskimi. Heusaff po raz pierwszy zabrał żonę do Bretanii w 1967 roku, ale zabroniono mu odwiedzania Finistère, jego domowego wydziału. Ograniczenie to zostało zniesione na początku lat 70. Od tego czasu aż do śmierci Heusaff wielokrotnie wracał do Bretanii. Jego rodzina w żaden sposób nie wspierała jego działań wojennych, a jego brat służył w armii francuskiej i został jeńcem wojennym.(15)

Meteorologia

W dniu 20 maja 1950 r. Heusaff opuścił Marburg pod pseudonimem „Bernard Heubacher” i udał się przez Belgię do Anglii i Walii , a następnie do Irlandii, gdzie zapisał się do University College w Galway , aby ukończyć studia. Aby się sfinansować, prowadził lekcje niemieckiego. Jednym z jego uczniów był Bríd Ní Dhochartaigh z Fanaid Gaeltacht w hrabstwie Donegal . W 1953 roku para pobrała się i miała sześcioro dzieci. Nauczył się płynnie mówić po irlandzku. Dwóch synów i cztery córki tej pary wychowali się w irlandzkojęzycznej rodzinie.(16)

Heusaff dołączył do Irlandzkiej Służby Meteorologicznej w 1952 roku, jeszcze jako Bernard Heubacher, i pracował na lotnisku w Dublinie przez osiemnaście miesięcy, zanim został przeniesiony na lotnisko Shannon. Został naturalizowanym obywatelem pod własnym nazwiskiem w 1955 roku. W 1958 roku rodzina Heusaffów wróciła do Dublina . Pracował na lotnisku w Dublinie do końca swojej kariery. Zainteresowany sprawami ekologicznymi, spędzał również czas na badaniu historii wzorców pogodowych zapisanych w irlandzkich kronikach i dokumentach z najdawniejszych czasów. Po jego śmierci Brendan McWilliams, dyrektor serwisu, oraz znany Irish Times felietonista napisał:

Alan spędził całe swoje życie zawodowe w meteorologii lotniczej… Oprócz swoich obowiązków operacyjnych, przez 15 lat podejmował odważne wysiłki, aby skupić się na starożytnym klimacie naszej wyspy, zagłębiając się w dokumenty historyczne, aby zidentyfikować i zapisać wszelkie wzmianki może być zrobiona z pogody. Znalazł wiele takich odniesień i odkrył prawie 1000 przydatnych zapisów obejmujących ponad 1400 lat od 490 do 1829 r., które łącznie znacznie wzbogaciły wiedzę o irlandzkim klimacie w minionych stuleciach.

McWilliams dodaje: „Był skrupulatnym i sumiennym meteorologiem i osobiście pamiętam go jako zawsze radosnego, uprzejmego i chętnego do pomocy w rozwiązywaniu wszelkich problemów operacyjnych, jakie mogą się pojawić”. (17)

Liga Celtycka

Powstanie ligi celtyckiej jest uważane za główne osiągnięcie Heusaffa. Współczesna filozofia pan-celtycyzmu , współpracy między sześcioma nowoczesnymi narodami celtyckimi (Irlandczykami, Manx, Szkotami, Walijczykami, Kornwalijczykami i Bretończykami) została po raz pierwszy opublikowana przez Charlesa de Gaulle'a (1837-1880), Bretona poeta języka. Liga narodziła się na spotkaniu w Eisteddfod w Rhos , niedaleko Llangollen , w Północnej Walii w 1961 r. (18) Głównymi celami były wtedy: (1) wspieranie współpracy między ruchami narodowymi w krajach celtyckich, zwłaszcza w starania o uzyskanie międzynarodowego uznania i dzielenie się doświadczeniami z ich zmagań oraz wymianę konstruktywnych pomysłów. (2)

Heusaff został wybrany sekretarzem generalnym, stanowisko to piastował do 1984-85. Istniejący magazyn Celtic Voice został zaoferowany jako środek propagowania Ligi. Do drugiego dorocznego spotkania 30 września 1962 r. Liga miała oddziały we wszystkich sześciu krajach celtyckich, a także w Londynie. Następnie Liga uruchomiła własny kwartalnik Celtic News , początkowo redagowany przez walijskiego historyka, dr Ceinwena Thomasa z University College w Cardiff . Od 1963 do 1971 roku ukazywał się także roczny tom liczący do 180 stron. Wiadomości celtyckie wiosną 1973 roku ukazało się bardziej profesjonalnie wydawane czasopismo Carn , którego pierwszym redaktorem był Frank Thomson, szkocki pisarz i dziennikarz. Wciąż publikowany jako kwartalnik, Carn zawiera artykuły we wszystkich sześciu językach celtyckich, a także w języku angielskim i francuskim.

Poseł Gwynfor Evans pełnił funkcję prezydenta do 1972 r., Podczas gdy wiceprzewodniczący składali się z przywódców głównych partii politycznych, takich jak dr Yann Fouéré z Mouvement Pour l'Organisation de la Bretagne; Dr Robert McIntyre ze Szkockiej Partii Narodowej (i jej pierwszy poseł) oraz Robert Dunstone, przewodniczący ruchu kornwalijskiego, Mebyon Kernow . Jednak do 1972 roku zdecydowano, że powstają konflikty interesów i że Liga powinna wybrać własnego, niezależnego przewodniczącego i urzędników. Taki konflikt powstał w 1969 roku na dorocznym spotkaniu Ligi w Dublinie, kiedy Gwynfor Evans wykorzystał swoje biuro w Lidze, aby mówić o polityce Plaid Cymru, która była sprzeczna z postawami w innych krajach celtyckich. Pádraig Ó Conchúir został pierwszym „przewodniczącym” zastępując Gwynfora Evansa. Później oficera „przewodniczącego” zastąpił „przewodniczący”.

Pod rządami Heusaffa Liga złożyła w 1963 r. zeznania przed Europejską Komisją Praw Człowieka w sprawie prześladowań języka bretońskiego. To wzbudziło zainteresowanie mediów. Liga wysłała oficjalną delegację na XIV Zjazd Federalnej Unii Narodowości Europejskich (reprezentującą mniejszości etniczne ), aw listopadzie 1965 roku Liga wystosowała 62-stronicowe memorandum, w którym argumentowała za samorządem państw celtyckich do Organizacji Narodów Zjednoczonych i rozesłał ją w 1966 roku członkom Rady Europy .

Liga brała również wiodący udział w innych kampaniach, na przykład monitorując aktywność okrętów podwodnych na Morzu Irlandzkim , gdzie odmówiły one wyjścia na powierzchnię, chwytając sieci rybackie i powodując utratę łodzi i życie. Rozgłos związany z tymi incydentami przez lata sprawił, że Liga znalazła się w głównym nurcie. Kolejnym sukcesem było zainicjowanie przez Ligę kampanii mającej na celu przeniesienie własności rezerwatu ptasiej wyspy Calf of Man z English National Trust na Manx National Trust . Liga wkrótce uczyniła ideę pan-celtyzmu kwestią publiczną i zmusiła akademicki Kongres Celtycki do działań, takich jak przyjęcie „Karty praw kulturalnych”. W 1979 roku zainaugurowano Celtycki Festiwal Filmów i Telewizji , aw 1981 roku UNESCO uruchomiło swój stały „Projekt badania i promocji kultur celtyckich”. Powstały konferencje, targi książki, programy telewizyjne i Międzynarodowa Federacja Zapasów Celtyckich.

Rozwój idei celtyckiej wywodzi się z oryginalnej wizji Heusaffa. Chociaż zrezygnował z urzędu około 1985 roku, nadal pracował dla Ligi. W hołdzie dla jego pracy, Liga Celtycka opublikowała w tym roku festschrift na jego cześć For A Celtic Future , zawierający eseje wielu czołowych celtyków i zredagowany przez Cathala Ó Luaina, który został przewodniczącym Ligi.

Po przejściu na emeryturę ze Służby Meteorologicznej w 1986 roku, Alan i Bríd przenieśli się do Seanadh Gharráin, niedaleko Spidéal w hrabstwie Galway , gdzie skoncentrował się na pracy leksykograficznej , prowadził obszerną korespondencję ze swoimi celtyckimi kontaktami i pozostał zaangażowany w Ligę. W lipcu 1990 Heusaff pisał o przyszłości Ligi:

Liga Celtycka ma do odegrania rolę w stymulowaniu kontaktów międzyceltyckich, międzyceltyckiej solidarności, która mogłaby wyrażać się w przyczynianiu się do wywierania presji na polityków i instytucje międzynarodowe/europejskie, aby kierowały rozwojem w Europie w kierunku pełnego uznania praw naszych narodów, w tym języków. Istnieją inne organizacje Inter Celtic (np. Kongres Celtycki), a także imprezy Inter Celtic (Festiwal Filmowy i Telewizyjny, Celtycki Kongres Pisarzy itp.) – ale jak dotąd jesteśmy jedynym stowarzyszeniem działającym w sposób ciągły lub stały. Musimy zastanowić się, jaki wkład ludy celtyckie i ich kultury mogą wnieść w rozwój jedności europejskiej, formułować propozycje i sugestie, rozpowszechniać je, zamiast przyjmować postawę dystansową. Brakuje nam ludzi do tej pracy. Wiele ludów europejskich ma coś w rodzaju przywiązania do spraw celtyckich. Uważam, że powinniśmy zaapelować do nich o pomoc w zdobyciu uznania i wolności, których potrzebujemy do realizacji naszych narodowych celów. Naszym problemem jest przyciągnięcie młodych ludzi do pracy. Kosmopolityzacja kultury, która obecnie rządzi niepodzielnie, kontrola mediów przez agentów jednolitości, to wielkie przeszkody dla naszego postępu. (19)

Przed śmiercią uzgodniono, że wszystkie dokumenty Heusaffa związane z Ligą Celtycką zostaną zdeponowane w Bibliotece Narodowej Walii w Aberystwyth i zostaną sklasyfikowane jako 681, Archiwum Ligi Celtyckiej .

Działacz języka irlandzkiego

Heusaff i jego żona byli członkami Conradh na Gaeilge i byli zaangażowani w Na Teaghlaigh Ghaelacha, organizację zrzeszającą rodziny irlandzkojęzyczne. Bríd został członkiem zarządu Conradh na Gaeilge i był bardzo aktywny w działaniach związanych z językiem irlandzkim. Heusaff brał udział w kampaniach w języku irlandzkim, takich jak Cearta Sibhialta na Gaeltachta, i był pierwszą osobą, która z zasady odmówiła płacenia abonamentu telewizyjnego z powodu zaniedbania przez Raidió Teilifís Éireann (RTÉ) programów w języku irlandzkim. Ta kampania ostatecznie doprowadziła do powstania Teilifís na Gaeilge (później TG4 ) w 1996 roku.

W 1986 roku prezydent Irlandii Patrick Hillery wręczył mu doroczną nagrodę Gradam an Phiarsaigh za promowanie ideałów Patricka Pearse'a . W tym samym roku został wybrany na barda walijskiego Gorsedd , jako „Gwenerzh” (Muza), ponieważ wniósł wybitny wkład w walijski naród, język i kulturę.

Znawca języka bretońskiego

Pracując na rzecz języka i kultury swojego przybranego kraju, Heusaff nie ustawał w promowaniu języka bretońskiego i walki swojego ojczystego kraju o niepodległość. W wolnym czasie prowadził zajęcia z języka bretońskiego w Dublinie i został płodnym dziennikarzem w języku bretońskim, redagując Argoad , biuletyn informacyjny w języku bretońskim, z angielską edycją Breton News , którą założył w 1959 roku. Przyczynił się także do magazynów w języku bretońskim w Bretanii takich jak Hor Yezh , Galva , Breman , Gwalarn , Arvor , Ar Bed Keltiek , An Amzer i Al Liamm . Pierwszy całkowicie bretoński słownik, Geriadur Brezhoneg , opublikowany przez An Here w 1995 roku, wymienił Heusaffa jako głównego współautora. Wywołało to pewne protesty, biorąc pod uwagę ponowne kontrowersje w Bretanii dotyczące wojennej przeszłości jego i innych. Heusaff opublikował także słownik własnego dialektu Sant Ivi jako Geriaoueg Sant Ivi , początkowo w czasopiśmie Hor Yezh w latach 1962-1973. Poprawiona wersja pracy została wydana w formie książkowej w 1996 r. (21)

• (1) Irish Times , 13 listopada 1999 r.; Carn # 108), Zima, 1999–200; Irlandzki Demokrata , grudzień/styczeń 1999 – 2000.
• (2) Separatyzm bretoński , MJC O'Callaghan, Dyllansow Truran, 1983. Nacjonalizm bretoński (przedmowa Gwynfora Evansa ), Plaid Cymru, ok. 1946; „Synowie gronostajem: historia Bretanii”, Jean-Pierre Le Mat, An Clochán , Belfast, 1996.
• (3) Najstarszym zachowanym rękopisem jest Leiden MS, Vossianus Latin fo.96A ; zob. także wpisy dotyczące języka i literatury bretońskiej w Celtic Culture: A Historical Encyclopaedia , wyd. John C. Koch, 5 tomów, ABC Clio, USA, 2006.
• (4) Daniel Leach, wywiad z Bríd Heusaff, 19 czerwca 2005 – kopia ks.
• (5) Synowie gronostajem , op. cyt.
• (6) Les nationalistes Bretons sous l'Occupation , Kristian Hamon, An Here, 2001. Fugitive Ireland: European Minority nacjonaliści i irlandzki azyl polityczny 1937–2008 , Daniel Leach (Four Courts Press, Dublin, 2009); Rozdział 5.
• (7) „Bezen Perrot: bretońska jednostka nacjonalistyczna SS 1943–45” zarchiwizowana 11 grudnia 2010 r. w Wayback Machine , Daniel Leach, E-Keltoi, Journal of Interdyscyplinarne studia celtyckie , University of Wisconsin-Milwaukee, tom. 4, ISSN 1540-4889. Zobacz także Le Bezen Perrot 1944: des nationalistes Bretons sous l'uniforme allemand , Kristian Hamon, Yoran Embanner 2004.
• (8) Bretończycy przeciwko Francji: nacjonalizm mniejszości etnicznych w XX wieku , Jack E. Reece, University of North Carolina Press, 1977.
• (9) Wywiad w walijskim programie publicystycznym „Y Byd ar Bedwar”, S4C (ITV) 1989/I.
• (10) „Ruch bretoński i okupacja niemiecka 1940–44 - Alan Heusaff i Bezen Perrot: studium przypadku”, Klask: online, University of Rennes (George Broderick); także „Irlandzki powojenny azyl, Dan Leach, History Ireland , maj/czerwiec 2007”; „Zniekształcenia, fabrykacje i kłamstwa - stypendium George'a Brodericka”, Cathal O Luann, Carn 115, jesień 2001; Alan Heusaff – Prawda! Bríd Heusaff, Carn 115, jesień 2001.
• (11) Der Herr des Feuers: Friedrich Hielscher und sein Kreis zwischen Heidentum, neuem Nationalismus und Widerstrand gegen den Nationalsozialismus , Ina Schmidt, SA Verlag, Koln, 2004.
• (12) Zwrot gronostajem: antologia literatury bretońskiej , Jacqueline Gibson i Gwyn Griffiths, Francis Boutle Publishers, Londyn, 2006. s. 183.
• (13–14) Leach, Historia Irlandii . op. cyt. P. 39.
• (15–16) Wywiad Bríd Heusaff z Leachem. op. cyt.
• (17) „An Altered Ego with a Celtic Passion: Alan Heusaff Remembered”, Brendan McWilliams, Magazine of the Irish Meteorological Service , 1999; patrz także „Breton Who Enriched Our Climate”, Brendan Williams, The Irish Times , 6 grudnia 1999 r.
• (18–19) Celtycki świt; A History of Pan Celticism , Peter Berresford Ellis, Constable, Londyn, 1993 (rozdział 8 - The Celtic League i następne) poprawione wydanie w miękkiej oprawie z Y Lolfa, Walia, 2002. Zobacz także For A Celtic Future , wyd. Cathal Ó Luain, Celtic League, 1983. Zobacz także „Alan Heusaff: Fondateur animateur la Liga celtique”, Hervé Person, Le Peuple Breton , nr 340, kwiecień 1992.
• (20) Beathaisnéis 8 , 1983–2002: Máire Ní Murchú i Diarmuid Breathnach (An Clóchomhar, 2003).
• (21) Geriaoueg Sant Ivi , pod redakcją Alana Heusaffa, Hor Yezh, 1996.

Zobacz też

• Liga Celtycka (organizacja polityczna)