Sair Tjerita Siti Akbari

Sair Tjerita Siti Akbari

Trzeci druk, 1922
Autor	Kłam Kim Hok
Kraj	Holenderskie Indie Wschodnie
Język	malajski
Gatunek muzyczny	Syair
Wydawca	W. Bruining & Co.
Data publikacji	1884
Strony	200
OCLC	318099218

Sair Tjerita Siti Akbari ( [ʃaˈir tʃerita siˈti akˈbari] ; udoskonalona pisownia : Syair Cerita Siti Akbari , malajski dla wiersza o historii Siti Akbari ; znany również jako Siti Akbari ) to syair w języku malajskim z 1884 r. (wiersz) autorstwa Lie Kim Hok . Zaadaptowana pośrednio z Sjair Abdoel Moeloek , opowiada o kobiecie, która udaje mężczyznę, aby uwolnić męża od sułtana Hindustanu , który schwytał go podczas ataku na ich królestwo .

Napisany przez kilka lat i pod wpływem literatury europejskiej, Siti Akbari różni się od wcześniejszych syairów tym, że używa suspensu i nacisku na prozę, a nie na formę. Zawiera również europejskie realistyczne poglądy, aby rozwinąć ten gatunek, chociaż zachowuje kilka cech charakterystycznych tradycyjnych syairów . Krytyczne poglądy podkreślały różne aspekty jego historii, znajdując w pracy zwiększoną empatię dla myśli i uczuć kobiet, wezwanie do ujednolicenia języka w holenderskich Indiach Wschodnich (obecnie Indonezja ) oraz polemikę dotyczącą relacji między tradycją a nowoczesnością.

Siti Akbari odniosła komercyjny i krytyczny sukces, oglądając dwa przedruki i adaptację filmową w 1940 roku. Kiedy wpływ Sjair Abdoel Moeloek stał się jasny w latach dwudziestych XX wieku, Lie został skrytykowany jako nieoryginalny. Jednak Siti Akbari pozostaje jednym z bardziej znanych syairów napisanych przez etnicznego chińskiego autora. Lie został później nazwany „ojcem chińskiej literatury malajskiej ”.

Działka

Sułtan Hindustanu, Bahar Oedin, jest wściekły po tym, jak jego wujek Safi, handlarz, umiera w więzieniu w Barbari. Ponieważ Abdul Aidid, sułtan Barbari, ma większą siłę militarną, Bahar Oedin czeka na swój czas i planuje zemstę. W międzyczasie syn Abdula Aidida, Abdul Moelan, żeni się ze swoją kuzynką, Siti Bida Undara. Dwa lata później, po śmierci Abdula Aidida, Abdul Moelan wyrusza w długą morską podróż, zostawiając żonę.

W pobliskim królestwie Ban Abdul Moelan spotyka i zakochuje się w Siti Akbari, córce sułtana Ban. Wkrótce oboje pobierają się i po sześciu miesiącach w Ban wracają do Barbari. Siti Bida Undara, początkowo zdenerwowana myślą o dzieleniu się mężem, szybko zaprzyjaźnia się z Siti Akbari. Wkrótce potem Bahar Oedin mści się, chwytając Abdula Moelana i Siti Bida Undara. Kiedy sułtan próbuje schwytać Siti Akbari, odkrywa w jej pokoju ciało i wierzy, że to jej ciało. Zabiera swoich jeńców z powrotem do Hindustanu i więzi ich.

Nieznana mu ciężarna Siti Akbari sfingowała swoją śmierć i uciekła. Po kilku miesiącach znajduje opiekę u Syaikh ( szejka ) Khidmatullaha, pod którego opieką rodzi. Trenuje ją w silat (tradycyjnych sztukach walki), aby mogła uwolnić męża. Pozostawiając syna pod opieką Khidmatullaha, rozpoczyna swoje podróże. Kiedy siedmiu mężczyzn zaczepia ją i próbuje ją zgwałcić, zabija ich. Zabierając ich ubrania i obcinając włosy, przebiera się za mężczyznę i przyjmuje imię Bahara. Po przybyciu do Barbam powstrzymuje wojnę między dwoma pretendentami do tronu regionu. Zabija uzurpatora, po czym zanosi jego głowę do prawowitego następcy tronu, Hamida Laudy. W podziękowaniu Hamid Lauda nagradza Siti Akbari władzą nad Barbamem i pozwala „Baharze” poślubić jego siostrę, Siti Abian.

Siti Akbari, zachowując przebranie Bahary, opuszcza Barbam, aby udać się do Hindustanu i odzyskać męża. Z pomocą dwóch doradców, którzy znaleźli się w niełasce sułtana, jest w stanie przeprowadzić rekonesans w okolicy. W końcu zdobywa Hindustan ze swoją armią, samodzielnie podbijając sułtanat, zabijając Bahara Oedina i uwalniając Abdula Moelana i Siti Bida Undara. Wciąż przebrana, Siti Akbari odrzuca Siti Abian i przekazuje ją Abdulowi Moelanowi, zanim ujawnia swoją prawdziwą tożsamość. Różne królestwa są następnie podzielone między męskich bohaterów, podczas gdy Siti Akbari powraca do swojej roli żony.

Tło i pisanie

Lie Kim Hok , autor Siti Akbari

Siti Akbari została napisana przez Lie Kim Hok , urodzonego w Bogorze Chińczyka peranakan , którego nauczali holenderscy misjonarze. Misjonarze zapoznali go z literaturą europejską, w tym z dziełami pisarzy holenderskich , takich jak Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint i Jacob van Lennep , a także z dziełami autorów francuskich , takich jak Jules Verne , Alexandre Dumas i Pierre Alexis Ponson du Terrail . W swojej pracy doktorskiej J. Francisco B. Benitez sugeruje, że na Lie mogły mieć również wpływ ustne tradycje malajskie i jawajskie , takie jak podróżujące grupy teatralne z Bangsawan czy marionetki wayang .

Dowody odkryte po śmierci Lie w 1912 roku sugerowały, że Siti Akbari był pod silnym wpływem wcześniejszego Sjair Abdoel Moeloek (1847), różnie przypisywany Raja Ali Haji lub Saleha. Ta opowieść została transliterowana przez Arnolda Snackeya, a później przetłumaczona na język sundajski . Źródła nie zgadzają się co do tłumacza. Dokumentalista Christiaan Hooykaas, pisząc w liście do krytyka literackiego Nio Joe Lana , zasugerował, że inspiracja Lie pochodziła z wersji Sjair Abdoel Moeloek trzymanej w Królewskiego Batawskiego Towarzystwa Sztuki i Nauki w Batawii. Tymczasem biograf Tio Ie Soei zasugerował, że wersja, która zainspirowała Lie, została przetłumaczona w 1873 roku przez nauczyciela Lie, Sierka Coolsmę . Według Tio, Coolsma oparł swoje tłumaczenie na przedstawieniu teatralnym i napisał je w pośpiechu, tak że było prawie nieczytelne. Ponieważ miał lepsze pismo odręczne, Lie rzekomo skopiował historię dla Coolsmy i zachował oryginał we własnej kolekcji. Historyk literatury Monique Zaini-Lajoubert pisze, że żadna z tych pośrednich wersji nie została znaleziona.

Prace nad Siti Akbari trwały kilka lat. Lie stwierdził, że historia zajęła mu trzy lata, pisząc sporadycznie. Tio donosi jednak, że pisanie trwało około siedmiu lat, a Lie czasami robił długie przerwy, a czasem pisał z zapałem, pisząc od świtu do zmierzchu.

Styl

Krytyk literacki G. Koster pisze, że pisząc Siti Akbari , Lie Kim Hok był ograniczony przez formalne romanse Pandji i wiersze syair , powszechne w ówczesnej literaturze malajskiej. Koster zauważa podstawowe podobieństwa strukturalne między Siti Akbari a istniejącymi formami poetyckimi. Praca była zgodna z archetypem bohatera lub bohaterki przechodzącej z praworządnego królestwa na wygnanie, a następnie do chaotycznego królestwa, które według Kostera jest reprezentatywne dla cyklu prawa ustnego . Taki archetyp i formuły zostały wykorzystane w utworach współczesnych, takich jak Syair Siti Zubaidah Perang Cina ( Poemat o Siti Zubaidah i wojnie z Chinami ). W literaturze malajskiej i jawajskiej podobnie często występowała fabuła przedstawiająca kobietę podającą się za mężczyznę prowadzącego wojnę . Kłamstwo znacznie odbiegało od ustalonych tradycji, mieszając europejskie i rodzime wpływy literackie.

Opowieść składa się z 1594 monorymicznych czterowierszów podzielonych na dwa kuplety , przy czym każdy dwuwiersz składa się z dwóch wersów, a każdy wers składa się z dwóch półwierszów oddzielonych cezurą . Większość z tych linii to kompletne jednostki składniowe, albo klauzule , albo zdania . Koster zauważa, że ​​forma jest bardziej swobodna niż w bardziej tradycyjnych utworach, przez co staje się rodzajem poematu prozą . Bezimienny narrator opowiada historię od wszechwiedzącego w trzeciej osobie perspektywiczny; w przeciwieństwie do większości współczesnych dzieł, narrator „przejmuje władzę na własny rachunek”, przedstawiając siebie i swoje pomysły, zamiast działać jako strona niezaangażowana.

Siti Akbari różni się od dzieł współczesnych tym, że wprowadza poczucie napięcia . Koster jako przykład podaje tożsamość hindustańskiego handlarza: tożsamość mężczyzny jako wuja sułtana zostaje ujawniona dopiero wtedy, gdy jest to wygodne dla historii. Koster opisuje okres, w którym czytelnik uważa, że ​​Siti Akbari nie żyje, który obejmuje kilka stron, jako najbardziej niezwykłe zerwanie dzieła z tradycją. Zauważa, że ​​w przeciwieństwie do większości współczesnych dzieł, syair zaczyna się cytatem, a nie wezwaniem do Allaha . Ten cytat jest ostatecznie pokazany jako spełnione proroctwo:

Faedahnja hoedjan ini, Toewankoe sri Baginda Melainkan bri satoe alamat, atawa soewatoe tanda, satoe hal amat adjaib, satoe hal jang tida tida, Lantaran śpiewał Poetri, nanti menjadi ada

Celem tego deszczu, mój Panie, jest omen, znak , że stanie się coś cudownego, coś niesamowitego z powodu Twojej córki.

Koster dostrzega w swoich pracach efekty realizmu , zwłaszcza realizmu idealistycznego panującego wówczas w Holandii. Zauważa, że ​​​​motywy i przyczynowość mają w narracji większą wagę niż w większości współczesnych dzieł. Zauważa, że ​​znajduje to również odzwierciedlenie w postaciach, którym – choć królewskim i świętym mężom – nadano cechy osób, które można spotkać w prawdziwej Batawii (obecnie Dżakarta). Użycie interpunkcji, kolejna cecha niespotykana w ówczesnej literaturze lokalnej, mogło również służyć nadaniu bardziej realistycznej lektury i odzwierciedlać pochodzenie dzieła jako rękopisu pisanego, a nie z literatura ustna . Tio Ie Soei opisał rytm utworu jako bardziej zbliżony do mowy niż piosenki.

Motywy

Benitez pisze, że rynek w Siti Akbari „zapewnia możliwości wymiany i powiązań” między osobami ze wszystkich kultur i środowisk, łącząc je. Opisuje to przedstawienie heteroglossii oferowanej przez bazar malajski , która wywodzi się z rynków. Ponieważ Lie napisał także gramatykę bazarowego malajskiego , Benitez sugeruje, że Lie mógł mieć nadzieję, że dialekt stanie się lingua franca w Holenderskich Indiach Wschodnich .

Benitez uważa wiersz za podkreślenie napięć między „monadyczną i autonomiczną podmiotowością” kultury europejskiej a „społeczną podmiotowością” adat lub tradycja, z charakterem Siti Akbari „miejscem niestabilności, które ujawnia zarówno możliwości transformacji społecznej, jak i niepokój związany z możliwością nieudanej reprodukcji społecznej”. Jako jednostka jest w stanie walczyć z wrogami i odzyskać męża. Ostatecznie jednak decyduje się na powrót do swojego poligamicznego związku z Abdulem Moelanem, afirmacji tradycji nad modernizmem. W przeciwieństwie do Siti Akbari, handlarz Safi Oedin odmawia życia zgodnie z lokalnymi zwyczajami podczas pobytu w obcym kraju i ostatecznie umiera. Benitez pisze, że „można to odczytać jako ostrzeżenie dla tych, którzy odmawiają życia zgodnie z lokalną tradycją adat .” Koster zauważa, że ​​– jak zwykle w przypadku syairów – Siti Akbari działa na rzecz zwiększenia świadomości na temat adat i tradycyjnych systemów wartości.

Zaini-Lajoubert uważa, że ​​​​historia promuje traktowanie kobiet jako osób z uczuciami i opiniami, w przeciwieństwie do powszechnego w tamtym okresie patriarchalnego poglądu, że kobiety były obiektami nieczułymi. Odkrywa, że ​​​​bohaterki tej historii odczuwają smutek i radość, cytując kilka fragmentów, w tym jeden, w którym Siti Akbari wyznaje, że czuła, że ​​​​czekała „dziesiątki lat” na Abdula Moelana. Zaini-Lajoubert zauważa, że ​​nie wszystkie postacie kobiece są tego samego zdania: chociaż Siti Akbari była gotowa wejść w poligamiczny związek, Siti Bida Undara musiała zostać namówiona. Ostatecznie jednak stwierdza, że ​​Siti Akbari przekazuje przesłanie, że kobiety powinny być wierne i posłuszne swoim mężom.

Recepcja i dziedzictwo

Kadr promocyjny z filmu Siti Akbari (1940)

Siti Akbari zostało po raz pierwszy opublikowane w czterech tomach w 1884 roku. Okazało się, że jest to najpopularniejsze dzieło Lie i otrzymało najwięcej przedruków ze wszystkich jego publikacji. Pierwszy przedruk był w 1913 roku przez Hoa Siang In Kiok, a drugi w 1922 roku przez Kho Tjeng Bie. Oba te nowe druki składały się z jednego tomu i według Tio zawierały liczne nieścisłości.

Historia została dobrze przyjęta przez czytelników i chociaż Lie nie był jedynym etnicznym Chińczykiem, który pisał w tradycyjnej malajskiej formie poezji syair , stał się jednym z bardziej utalentowanych. Lie uważał to za jedno ze swoich najlepszych dzieł. Pisząc w 1923 roku, Kwee Tek Hoay - sam biegły autor - napisał, że jako dziecko fascynowała go ta historia, do tego stopnia, że ​​„zapamiętał na pamięć ponad połowę jej treści”. Kwee uznał to za „pełne dobrych maksym i rad” niedostępnych gdzie indziej. Nio Joe Lan opisał to jako „klejnot chińskiej poezji malajskiej”, o znacznie wyższej jakości niż inne chińskie wiersze malajskie - zarówno współczesne, jak i późniejsze.

Historia została zaadaptowana na scenę wkrótce po publikacji, kiedy została wykonana przez grupę Siti Akbari pod przewodnictwem Lie. Lie stworzył także uproszczoną wersję dla trupy nastoletnich aktorów, którą prowadził w Bogor. W 1922 roku Sukabumi opublikował kolejną adaptację sceniczną pod tytułem Pembalesan Siti Akbari ( Zemsta Siti Akbari ); do 1926 roku był wykonywany przez Miss Riboet's Orion , trupę teatralną prowadzoną przez Tio Tek Djien . Historia pozostała popularna aż do późnych lat trzydziestych XX wieku. To prawdopodobnie zainspirowało Joshuę i Othniela Wongów do filmu Siti Akbari z 1940 roku , w którym wystąpili Roekiah i Rd. Mochtar . Zakres tego wpływu jest niepewny, a film prawdopodobnie zaginął.

Lie kontynuował eksperymenty z prozą w stylu europejskim. W 1886 roku opublikował Tjhit Liap Seng ( Siedem gwiazd ), którą Claudine Salmon ze Szkoły Zaawansowanych Studiów Nauk Społecznych opisuje jako pierwszą chińską powieść malajską. Lie opublikował kolejne cztery powieści, a także kilka tłumaczeń. Kiedy na początku XX wieku chińscy pisarze etniczni stali się powszechni, krytycy nazwali Lie „ojcem chińskiej literatury malajskiej” za jego wkład, w tym Siti Akbari i Tjhit Liap Seng .

Po powstaniu ruchu nacjonalistycznego i wysiłkach holenderskiego rządu kolonialnego, by wykorzystać Balai Pustakę do publikowania dzieł literackich do użytku tubylców, twórczość ta zaczęła być marginalizowana. Holenderski rząd kolonialny używał dworskiego malajskiego jako „języka administracji”, języka codziennych czynności, podczas gdy indonezyjscy nacjonaliści przywłaszczyli sobie ten język, aby pomóc w budowaniu kultury narodowej. Chińska literatura malajska , pisana w „niskim” malajskim, była stale marginalizowana. Benitez pisze, że w rezultacie przeprowadzono niewiele naukowych analiz Siti Akbari . Mimo to sinolog Leo Suryadinata napisał w 1993 roku, że Siti Akbari pozostaje jednym z najbardziej znanych syairów napisanych przez etnicznego Chińczyka.

Krytyka

Lie dużo zapożyczył od Sjair Abdoel Moeloek .

Chociaż zarówno Sjair Abdoel Moeloek, jak i Siti Akbari często występowali na scenie, przez kilka lat nie odkryto między nimi podobieństw. Zaini-Lajoubert pisze, że Tio Ie Soei odkrył te podobieństwa, pracując jako dziennikarz chińskiej malajskiej gazety Lay Po w 1923 r. Kwee Tek Hoay podążył za tym artykułem, omawiając pochodzenie dzieła w 1925 r. Późniejsi pisarze skrytykowali inne prace Lie jako rażące adaptacje. Na przykład Tan Soey Bing i Tan Oen Tjeng napisali, że żadna z jego prac nie była oryginalna. Tio Ie Soei w odpowiedzi stwierdził, że Lie zmienił historie, które zaadaptował, i tym samym wykazał się oryginalnością.

Badając podobieństwa między Sjair Abdoel Moeloek i Siti Akbari , Zaini-Lajoubert zauważa, że ​​nazwy poszczególnych królestw, z wyjątkiem Barham (Barbam in Siti Akbari ), pochodzą bezpośrednio z wcześniejszej pracy. Imiona postaci, takich jak Abdul Muluk (w Siti Akbari , Abdul Moelan) i Siti Rapiah (Siti Akbari), są po prostu zastępowane, chociaż niektóre pomniejsze postacie są obecne w jednej historii, a nie w drugiej. Główne elementy fabuły w obu historiach są takie same; niektóre elementy, takie jak narodziny i dzieciństwo Abdula Muluka oraz późniejsze przygody syna Siti Rapiah, są obecne w jednej historii, a nie w drugiej - lub podano więcej szczegółów. Obaj różnią się znacznie stylem, zwłaszcza naciskiem Lie na opis i realizm.

przypisy

• Benitez, J. Francisco B. (2004). Awit i Syair : alternatywne podmiotowości i wiele nowoczesności w XIX-wiecznej wyspiarskiej Azji Południowo-Wschodniej (praca doktorska). Madison: Uniwersytet Wisconsin. (wymagana subskrypcja)
•   Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa [ Historia filmu 1900–1950: Making Films in Java ] (po indonezyjsku). Dżakarta: Komunitas Bamboo współpracuje z Radą Sztuki Dżakarty. ISBN 978-979-3731-58-2 .
• „Kino: Siti Akbari” . Bataviaasch Nieuwsblad (w języku niderlandzkim). Batavia: Kolff & Co. 1 maja 1940 r.
•   Klein, Leonard S (1986). Literatury Dalekiego Wschodu w XX wieku: przewodnik . Nowy Jork: Ungar. ISBN 978-0-8044-6352-2 .
• Koster, G. (1998). „Zmiana w 1884; Syair Siti Akbari Lie Kim Hok ” (PDF) . Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde . 154 (1): 95–115. doi : 10.1163/22134379-90003906 .
•   Fundacja Lontar , wyd. (2006). Antologi Dramat Indonesia 1895–1930 [ Antologia dramatów indonezyjskich 1895–1930 ] (po indonezyjsku). Dżakarta: Fundacja Lontar. ISBN 978-979-99858-2-8 .
•   Nio, Joe Lan (1962). Sastera Indonesia-Tionghoa [ literatura indonezyjsko-chińska ] (po indonezyjsku). Dżakarta: Gunung Agung. OCLC 3094508 .
• Łosoś, Claudine (1994). „Aux origines du roman malais moderne: Tjhit Liap Seng ou les„ Pléiades ”de Lie Kim Hok (1886–87)” [O pochodzeniu współczesnej powieści malajskiej: Tjhit Liap Seng lub„ Plejady ”Lie Kim Hok (1886 –1887)]. Archipel (w języku francuskim). 48 (48): 125–156. doi : 10.3406/arch.1994.3006 .
•   Setio, Benny G. (2008). Tionghoa dalam Pusaran Politik [ Indonezyjska społeczność chińska w okresie zawirowań politycznych ] (po indonezyjsku). Dżakarta: TransMedia Pustaka. ISBN 978-979-96887-4-3 .
• „Siti Akbari” . filmindonesia.or.id (po indonezyjsku). Dżakarta: Fundacja Konfiden. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 3 listopada 2013 r . Źródło 24 lipca 2012 r .
•   Surjadinata, Lew (1993). Chińska adaptacja i różnorodność: eseje o społeczeństwie i literaturze w Indonezji, Malezji i Singapurze . Singapur: Singapur University Press. ISBN 978-9971-69-186-8 .
•   Tio, czyli Soei (1958). Lie Kimhok 1853–1912 (po indonezyjsku). Bandung: Powodzenia. OCLC 1069407 .
• „(bez tytułu)” . De Indische Courant (w języku niderlandzkim). Mij ​​tot Expl. van Dagbladena. 19 października 1928 r.
• Zaini-Lajoubert, Monique (1994). „Le Syair Cerita Siti Akbari de Lie Kim Hok (1884) lub avatar du Syair Abdul Muluk (1846)” [Syair Cerita Siti Akbari autorstwa Lie Kim Hok (1884) lub adaptacja Syair Abdul Muluk (1846)]. Archipel (w języku francuskim). 48 (48): 103–124. doi : 10.3406/arch.1994.3005 .