Juliusz Verne

W przypadku innych zastosowań zobacz Jules Verne (ujednoznacznienie) .

Juliusz Verne
Verne c. 1884
Verne ok. 1884
Urodzić się

Jules Gabriel Verne ( 08.02.1828 ) 8 lutego 1828 Nantes , Bretania , Francja
Zmarł
24 marca 1905 (24.03.1905) (w wieku 77) Amiens , Pikardia , Francja Zmarły
Miejsce odpoczynku Cmentarz La Madeleine , Amiens, Francja
Zawód
  • Powieściopisarz
  • poeta
  • dramaturg
Okres 1850–1905
Godne uwagi prace

Te sześć i większość powieści Verne'a zostały opublikowane w serii Voyages extraordinaires .

Godne uwagi nagrody Legion Honneur Officier ribbon.svg Legia Honorowa - Oficer (1892)
Współmałżonek
Honorine Anne Hébée du Fraysne de Viane
​
​
( m. 1857 <a i=3>) ​
Dzieci



3: 1 syn: Michel Verne 2 pasierbice: Valentine Morel Suzanne Morel
Podpis
Firma de Julio Verne.svg

Jules Gabriel Verne ( / v ɜːr n / ; francuski: [ʒyl gabʁijɛl vɛʁn] ; 8 lutego 1828 - 24 marca 1905) był francuskim powieściopisarzem , poetą i dramaturgiem . Jego współpraca z wydawcą Pierre-Julesem Hetzelem doprowadziła do powstania niezwykłych podróży , serii bestsellerowych powieści przygodowych, w tym Podróż do wnętrza Ziemi (1864), Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi (1870) i Dookoła świata w osiemdziesiąt dni (1872). Jego powieści, zawsze dobrze udokumentowane, są na ogół osadzone w drugiej połowie XIX wieku, biorąc pod uwagę postęp technologiczny tamtych czasów.

Oprócz powieści napisał liczne sztuki teatralne, opowiadania, relacje autobiograficzne, poezję, pieśni oraz opracowania naukowe, artystyczne i literackie. Jego twórczość była adaptowana do filmu i telewizji od początków kina, a także do komiksów, teatru, opery, muzyki i gier wideo.

Verne jest uważany za ważnego autora we Francji i większości Europy, gdzie wywarł duży wpływ na awangardę literacką i surrealizm . Jego reputacja była wyraźnie inna w anglosferze, gdzie często nazywano go pisarzem powieści gatunkowych lub książek dla dzieci , głównie z powodu bardzo skróconych i zmienionych tłumaczeń , w których często drukowano jego powieści. Od lat 80. jego reputacja literacka poprawiła się.

Jules Verne jest drugim najczęściej tłumaczonym autorem na świecie od 1979 roku, plasując się między Agathą Christie a Williamem Shakespeare . Czasami nazywano go „ojcem science fiction ”, tytuł ten nadano także HG Wellsowi i Hugo Gernsbackowi . W 2010 roku był najczęściej tłumaczonym francuskim autorem na świecie. We Francji rok 2005 ogłoszono „Rokiem Juliusza Verne'a” z okazji setnej rocznicy śmierci pisarza.

Życie

Wczesne życie

Nantes z Île Feydeau, mniej więcej w czasie narodzin Verne'a

Verne urodził się 8 lutego 1828 r. Na Île Feydeau, małej sztucznej wyspie na Loarze w mieście Nantes , pod numerem 4 Rue Olivier-de-Clisson, w domu jego babki ze strony matki, Dame Sophie Marie Adélaïde Julienne Allotte de La Fuÿe (z domu Guillochet de La Perrière). Jego rodzicami byli Pierre Verne, prawnik pochodzący z Provins i Sophie Allotte de La Fuÿe, kobieta z Nantes z lokalnej rodziny nawigatorów i armatorów, o dalekim szkockim pochodzeniu. W 1829 roku rodzina Verne przeniosła się kilkaset metrów dalej, pod nr 2 Quai Jean-Bart, gdzie w tym samym roku urodził się brat Verne'a, Paul. Za nimi pójdą trzy siostry, Anna „Anna” (1836), Mathilde (1839) i Marie (1842).

W 1834 roku, w wieku sześciu lat, Verne został wysłany do szkoły z internatem przy 5 Place du Bouffay w Nantes. Nauczycielka, Madame Sambin, była wdową po kapitanie marynarki wojennej, który zaginął jakieś 30 lat wcześniej. Madame Sambin często powtarzała studentom, że jej mąż był rozbitkiem i że w końcu wróci jak Robinson Crusoe z rajskiej bezludnej wyspy. Temat robinsonady pozostał z Verne'em przez całe życie i pojawił się w wielu jego powieściach, z których niektóre to Tajemnicza wyspa (1874), Druga Ojczyzna (1900) i Szkoła dla Robinsonów (1882).

W 1836 roku Verne poszedł do École Saint-Stanislas, katolickiej szkoły odpowiadającej pobożnym gustom religijnym jego ojca. Verne szybko wyróżnił się w mémoire (recytacja z pamięci), geografii, grece, łacinie i śpiewie. W tym samym roku 1836 Pierre Verne kupił dom wakacyjny przy 29 Rue des Réformés w wiosce Chantenay (obecnie część Nantes) nad Loarą. W swoich krótkich wspomnieniach Souvenirs d'enfance et de jeunesse ( Wspomnienia z dzieciństwa i młodości , 1890) Verne wspominał głęboką fascynację rzeką i licznymi statkami handlowymi poruszanie się po nim. Spędzał także wakacje w Brains , w domu swojego wuja Prudenta Allotte, emerytowanego armatora, który podróżował po całym świecie i był burmistrzem Brains w latach 1828-1837. Verne czerpał radość z grania w niekończące się rundy Game of the Goose ze swoim wujem, a zarówno gra, jak i imię jego wuja zostaną upamiętnione w dwóch późnych powieściach ( odpowiednio The Will of an Eccentric (1900) i Robur the Conqueror (1886).

Legenda głosi, że w 1839 roku, w wieku 11 lat, Verne potajemnie zdobył miejsce jako chłopiec pokładowy na trójmasztowym statku Coralie z zamiarem podróży do Indii i przywiezienia koralowego naszyjnika dla swojej kuzynki Caroline. Wieczorem, gdy statek wyruszył do Indii, zatrzymał się najpierw w Paimboeuf gdzie Pierre Verne przybył w samą porę, by złapać syna i zmusić go do przyrzeczenia podróży „tylko w wyobraźni”. Obecnie wiadomo, że legenda jest przesadzoną opowieścią wymyśloną przez pierwszego biografa Verne'a, jego siostrzenicę Marguerite Allotte de la Füye, choć mogła być zainspirowana prawdziwym incydentem.

Lycée Royal w Nantes (obecnie Lycée Georges-Clemenceau), gdzie studiował Jules Verne

W 1840 r. Verneowie ponownie przenieśli się do dużego mieszkania przy rue Jean-Jacques-Rousseau nr 6, gdzie w 1842 r. Urodziło się najmłodsze dziecko rodziny, Marie. W tym samym roku Verne wstąpił do innej szkoły religijnej, Petit Séminaire de Saint -Donatien, jako student świecki. Jego niedokończona powieść Un prêtre en 1839 ( Kapłan w 1839 r. ), Napisana jako nastolatek i najwcześniejsza z jego prozy, która przetrwała, opisuje seminarium w lekceważący sposób. Od 1844 do 1846 Verne i jego brat uczęszczali do Lycée Royal (obecnie Lycée Georges-Clemenceau ) w Nantes. Po ukończeniu zajęć z retoryki i filozofii zdał maturę w Rennes i otrzymał ocenę „Wystarczająco dobry” 29 lipca 1846 r.

W 1847 roku, kiedy Verne miał 19 lat, poważnie zajął się pisaniem długich dzieł w stylu Victora Hugo , rozpoczynając Un prêtre en 1839 i oglądając do końca dwie tragedie wersetowe, Alexandre VI i La Conspiration des poudres ( Spisek prochowy ). Jednak jego ojciec przyjął za pewnik, że Verne, jako pierworodny syn rodziny, nie będzie próbował zarabiać na literaturze, ale zamiast tego odziedziczy praktykę prawa rodzinnego.

W 1847 roku ojciec wysłał Verne'a do Paryża, przede wszystkim po to, by rozpoczął studia prawnicze , a po drugie (według rodzinnej legendy) po to, by czasowo oddalić go od Nantes. Jego kuzynka Caroline, w której był zakochany, wyszła za mąż 27 kwietnia 1847 r. Za 40-letniego mężczyznę Émile Dezaunay, z którym będzie miała pięcioro dzieci.

Po krótkim pobycie w Paryżu, gdzie zdał egzaminy pierwszego roku prawa, Verne wrócił do Nantes po pomoc ojca w przygotowaniach do drugiego roku. (W tamtej epoce studenci prawa z prowincji musieli jechać do Paryża, aby zdawać egzaminy). Podczas pobytu w Nantes poznał Rose Herminie Arnaud Grossetière, młodą kobietę o rok starszą od niego, i zakochał się w niej intensywnie. Napisał i zadedykował jej około trzydziestu wierszy, w tym La Fille de l'air ( Córka powietrza ), co opisuje ją jako „blondynkę i czarującą / skrzydlatą i przezroczystą”. Wydaje się, że jego pasja została odwzajemniona, przynajmniej na krótki czas, ale rodzice Grossetière'a krzywo patrzyli na pomysł, by ich córka poślubiła młodego studenta o niepewnej przyszłości. Zamiast tego poślubili ją Armandowi Terrienowi de la Haye, bogatemu właścicielowi ziemskiemu starszemu o dziesięć lat, 19 lipca 1848 roku.

Nagłe małżeństwo wprawiło Verne'a w głęboką frustrację. Napisał halucynacyjny list do matki, najwyraźniej skomponowany w stanie na wpół pijanym, w którym pod pretekstem snu opisał swoją nędzę. Wydaje się, że ten odwzajemniony, ale przerwany romans trwale odcisnął piętno na autorze i jego twórczości, a w jego powieściach występuje znaczna liczba młodych kobiet zamężnych wbrew ich woli (Gérande w Master Zacharius (1854), Sava w Mathias Sandorf (1885), Ellen w Pływające miasto (1871) itp.), do tego stopnia, że ​​uczony Christian Chelebourg przypisał powracający temat „kompleksowi Herminie”. Incydent doprowadził również Verne'a do urazy do jego miejsca urodzenia i społeczeństwa Nantes, które skrytykował w swoim wierszu La sixième ville de France ( Szóste miasto Francji ).

Studia w Paryżu

W lipcu 1848 roku Verne ponownie wyjechał z Nantes do Paryża, gdzie jego ojciec zamierzał ukończyć studia prawnicze i zająć się zawodem prawniczym. Uzyskał pozwolenie od ojca na wynajęcie umeblowanego mieszkania przy Rue de l'Ancienne-Comédie 24, które dzielił z Édouardem Bonamy, innym studentem pochodzącym z Nantes. (Podczas swojej wizyty w Paryżu w 1847 r. Verne zatrzymał się pod adresem 2 Rue Thérèse, w domu swojej ciotki Charuel, na Butte Saint-Roch).

Verne przybył do Paryża w okresie przewrotów politycznych: rewolucji francuskiej w 1848 roku . W lutym Ludwik Filip I został obalony i uciekł; 24 lutego władzę przejął rząd tymczasowy Drugiej Republiki Francuskiej , ale demonstracje polityczne trwały nadal, a napięcie społeczne utrzymywało się. W czerwcu w Paryżu wzniesiono barykady, a rząd wysłał Louisa-Eugène Cavaignaca, aby stłumił powstanie. Verne wkroczył do miasta na krótko przed wyborem Ludwika Napoleona Bonaparte jako pierwszy prezydent Rzeczypospolitej, stan ten trwał aż do francuskiego zamachu stanu w 1851 roku . W liście do rodziny Verne opisał zbombardowany stan miasta po niedawnym powstaniu czerwcowym, ale zapewnił ich, że rocznica Dnia Bastylii minęła bez większych konfliktów.

Arystyda Hignarda

Verne wykorzystał swoje powiązania rodzinne, aby wejść do paryskiego społeczeństwa. Jego wujek Francisque de Chatêaubourg wprowadził go do salonów literackich , a Verne szczególnie bywał na salonach pani de Barrère, przyjaciółki jego matki. Kontynuując studia prawnicze, podsycał swoją pasję do teatru, pisząc liczne sztuki teatralne. Verne wspominał później: „Byłem pod wielkim wpływem Victora Hugo , rzeczywiście, bardzo podekscytowany czytaniem i ponownym czytaniem jego dzieł. W tamtym czasie mogłem wyrecytować na pamięć całe strony Notre Dame de Paris , ale to jego twórczość dramatyczna wywarła na mnie największy wpływ.” Innym źródłem twórczej stymulacji był sąsiad: na tym samym piętrze kamienicy Rue de l'Ancienne-Comédie mieszkał młody kompozytor Aristide Hignard, z którym Verne wkrótce zostali dobrymi przyjaciółmi, a Verne napisał kilka tekstów dla Hignarda, aby ustawić je jako pieśni .

W tym okresie listy Verne'a do rodziców koncentrowały się głównie na wydatkach i nagle pojawiającej się serii gwałtownych skurczów żołądka , pierwszych z wielu, na które cierpiał w swoim życiu. (Współcześni uczeni postawili hipotezę, że cierpiał na zapalenie jelita grubego ; Verne uważał, że choroba została odziedziczona po matce). Pogłoski o wybuchu cholery w marcu 1849 r. Zaostrzyły te obawy medyczne. Jeszcze inny problem zdrowotny pojawił się w 1851 roku, kiedy Verne doznał pierwszego z czterech ataków paraliżu twarzy . Te ataki, zamiast być psychosomatyczne , były spowodowane zapaleniem ucha środkowego , chociaż przyczyna ta pozostała nieznana Verne'owi za jego życia.

W tym samym roku Verne musiał zaciągnąć się do armii francuskiej, ale proces sortowania go oszczędził, ku jego wielkiej uldze. Napisał do ojca: „Powinieneś już wiedzieć, drogi tato, co myślę o życiu wojskowym i o tych służących w liberii.… Trzeba porzucić wszelką godność, aby pełnić takie funkcje”. Silne nastroje antywojenne Verne'a, ku konsternacji jego ojca, pozostaną niezmienne przez całe życie.

Choć dużo pisał i bywał na salonach, Verne pilnie kontynuował studia prawnicze, które ukończył z licencją en droit w styczniu 1851 roku.

Debiut literacki

Dzięki wizytom w salonach Verne zetknął się w 1849 roku z Aleksandrem Dumasem dzięki wzajemnej znajomości słynnego chirologa tamtych czasów, Chevalier d'Arpentigny. Verne zaprzyjaźnił się z synem Dumasa, Alexandrem Dumasem filsem , i pokazał mu rękopis komedii teatralnej Les Pailles rompues ( The Broken Straws ). Dwaj młodzi mężczyźni wspólnie zrewidowali sztukę, a Dumas, dzięki uzgodnieniom z ojcem, zlecił jej wystawienie przez Opéra -National w Théâtre Historique w Paryżu, otwarcie 12 czerwca 1850 r.

Okładka wydania Musée des familles z lat 1854–55

W 1851 roku Verne spotkał się z innym pisarzem z Nantes, Pierre-Michel-François Chevalierem (znanym jako „Pitre-Chevalier”), redaktorem naczelnym magazynu Musée des familles ( The Family Museum ). Pitre-Chevalier szukał artykułów na temat geografii, historii, nauki i technologii i chciał się upewnić, że komponent edukacyjny będzie dostępny dla dużej liczby popularnych odbiorców przy użyciu prostego stylu prozy lub wciągającej fikcyjnej historii. Verne, ze swoim zamiłowaniem do skrupulatnych badań, zwłaszcza w dziedzinie geografii, był naturalnym kandydatem do tego zadania. Verne najpierw zaproponował mu krótką historyczna opowieść przygodowa , Pierwsze okręty meksykańskiej marynarki wojennej , napisana w stylu Jamesa Fenimore'a Coopera , którego powieści wywarły na niego głęboki wpływ. Pitre-Chevalier opublikował je w lipcu 1851 r., Aw tym samym roku opublikował drugie opowiadanie Verne'a Podróż balonem (sierpień 1851). Ta ostatnia historia, z połączeniem pełnej przygód narracji, motywów podróżniczych i szczegółowych badań historycznych, została później opisana przez Verne'a jako „pierwsza wskazówka linii powieści, którą miałem podążać”.

Dumas fils skontaktował Verne'a z Julesem Seveste, reżyserem teatralnym, który przejął kierownictwo Théâtre Historique i przemianował go na Théâtre Lyrique . Seveste zaproponował Verne'owi posadę sekretarza teatru z niewielką pensją lub bez niej. Verne zgodził się, korzystając z okazji, aby napisać i wyprodukować kilka oper komicznych napisanych we współpracy z Hignardem i płodnym librecistą Michelem Carré . Aby uczcić swoje zatrudnienie w Théâtre Lyrique, Verne wraz z dziesięcioma przyjaciółmi założył klub restauracyjny dla kawalerów, Onze -sans-femme ( Jedenaście kawalerów ).

Przez pewien czas ojciec Verne'a naciskał na niego, aby porzucił pisanie i rozpoczął działalność jako prawnik. Jednak Verne argumentował w swoich listach, że sukces może odnieść tylko w literaturze. Presja, by zaplanować bezpieczną przyszłość prawniczą, osiągnęła punkt kulminacyjny w styczniu 1852 r., Kiedy jego ojciec zaoferował Verne'owi własną praktykę prawniczą w Nantes. W obliczu tego ultimatum Verne ostatecznie zdecydował się kontynuować swoje życie literackie i odrzucić tę pracę, pisząc: „Czy nie mam prawa podążać za własnymi instynktami? To dlatego, że wiem, kim jestem, zdaję sobie sprawę, kim mogę być pewnego dnia”.

Jakuba Arago

W międzyczasie Verne spędzał dużo czasu w Bibliothèque nationale de France , prowadząc badania do swoich opowiadań i podsycając swoją pasję do nauki i ostatnich odkryć, zwłaszcza w dziedzinie geografii . W tym okresie Verne poznał wybitnego geografa i odkrywcę Jacquesa Arago , który pomimo swojej ślepoty nadal dużo podróżował (całkowicie stracił wzrok w 1837 r.). Obaj mężczyźni zostali dobrymi przyjaciółmi, a nowatorskie i dowcipne relacje Arago z jego podróży doprowadziły Verne'a do nowo rozwijającego się gatunku literatury: pisarstwa podróżniczego .

Musée des familles pojawiły się dwa nowe utwory Verne'a : ​​Martin Paz , nowela rozgrywająca się w Limie , którą Verne napisał w 1851 roku i opublikował od 10 lipca do 11 sierpnia 1852 roku, oraz Les Châteaux en Californie, ou, Pierre qui roule n amasse pas mousse ( Zamki w Kalifornii, czyli Rolling Stone nie zbiera mchu ), jednoaktowa komedia pełna pikantnych dwuznaczników . W kwietniu i maju 1854 roku czasopismo opublikowało opowiadanie Verne'a Mistrz Zacharius , ETA Hoffmann podobna do fantasy z ostrym potępieniem naukowej pychy i ambicji, a wkrótce potem Zima wśród lodu , polarna opowieść przygodowa, której tematyka była bardzo podobna do wielu powieści Verne'a. Musée opublikowało także popularnonaukową literaturę faktu artykuły, które, choć niepodpisane, są generalnie przypisywane Verne'owi. Praca Verne'a dla magazynu została przerwana w 1856 r., Kiedy miał poważną kłótnię z Pitre-Chevalier i odmówił dalszego współtworzenia (odmowę utrzymywał do 1863 r., Kiedy zmarł Pitre-Chevalier, a magazyn przeszedł do nowej redakcji).

Pisząc opowiadania i artykuły dla Pitre-Chevalier, Verne zaczął formować pomysł wynalezienia nowego rodzaju powieści, „Roman de la Science” („powieść naukowa”), która pozwoliłaby mu na włączenie dużej ilości faktów informacje, które tak lubił wyszukiwać w Bibliothèque. Mówi się, że rozmawiał o projekcie ze starszym Aleksandrem Dumasem, który próbował czegoś podobnego z niedokończoną powieścią Izaakiem Laquedemem i który entuzjastycznie wspierał projekt Verne'a.

Pod koniec 1854 roku kolejna epidemia cholery doprowadziła do śmierci Julesa Seveste'a, pracodawcy Verne'a w Théâtre Lyrique i wówczas dobrego przyjaciela. Chociaż jego kontrakt trzymał go tylko przez kolejny rok służby, Verne pozostawał związany z teatrem przez kilka lat po śmierci Seveste'a, widząc, że dodatkowe produkcje zakończyły się sukcesem. Kontynuował także pisanie sztuk teatralnych i komedii muzycznych, z których większość nie była wystawiana.

Rodzina

W maju 1856 roku Verne udał się do Amiens , aby być drużbą na ślubie przyjaciela z Nantes, Auguste'a Lelarge'a, z kobietą z Amiens o imieniu Aimée du Fraysne de Viane. Verne, zaproszony do pozostania z rodziną panny młodej, przyjął ich ciepło, zaprzyjaźnił się z całym domem i coraz bardziej pociągała go siostra panny młodej, Honorine Anne Hébée Morel (z domu du Fraysne de Viane), 26-letnia wdowa z dwójką małych dzieci. Mając nadzieję na znalezienie bezpiecznego źródła dochodu, a także szansę na poważne zabieganie o względy Morela, skorzystał z oferty jej brata, by wejść w interesy z maklerem . Ojciec Verne'a początkowo miał wątpliwości, ale poddał się prośbom syna o zgodę w listopadzie 1856 roku. Gdy jego sytuacja finansowa w końcu wyglądała obiecująco, Verne zdobył przychylność Morela i jej rodziny, a para pobrała się 10 stycznia 1857 roku.

Muzeum Juliusza Verne'a, Butte Saint-Anne, Nantes , Francja

Verne pogrążył się w nowych obowiązkach biznesowych, porzucając pracę w Théâtre Lyrique i podejmując pełnoetatową pracę jako agent wymiany na paryskiej giełdzie , gdzie został współpracownikiem maklera Fernanda Eggly'ego. Verne budził się każdego ranka wcześnie, żeby mieć czas na pisanie przed pójściem na giełdę w celu wykonania pracy; przez resztę swojego wolnego czasu nadal obcował z Onze-Sans-Femme klub (wszystkich jedenastu jego „kawalerów” było już żonatych). Nadal odwiedzał Bibliothèque w celu prowadzenia badań naukowych i historycznych, z których większość kopiował na karteczki do wykorzystania w przyszłości - system, który będzie kontynuował do końca życia. Według wspomnień kolegi, Verne „lepiej radził sobie w repartee niż w biznesie”.

W lipcu 1858 roku Verne i Aristide Hignard skorzystali z okazji oferowanej przez brata Hignarda: bezpłatnej podróży morskiej z Bordeaux do Liverpoolu i Szkocji. Ta podróż, pierwsza wyprawa Verne'a poza Francję, wywarła na nim głębokie wrażenie, a po powrocie do Paryża sfabularyzował swoje wspomnienia, tworząc kręgosłup na wpół autobiograficznej powieści Backwards to Britain (napisanej jesienią i zimą 1859–1860, a nie wydawane do 1989 roku). Druga bezpłatna podróż w 1861 zabrała Hignarda i Verne'a do Sztokholmu , skąd udali się do Christianii i za pośrednictwem Telemarku . Verne opuścił Hignarda w Danii, aby w pośpiechu wrócić do Paryża, ale spóźnił się na narodziny swojego jedynego biologicznego syna Michela 3 sierpnia 1861 roku .

Tymczasem Verne kontynuował prace nad ideą „Roman de la Science”, którą rozwinął w szkicu, inspirowany, jak wspomina, „miłością do map i wielkich odkrywców świata”. Nabrał kształtu jako opowieść o podróży po Afryce i ostatecznie stał się jego pierwszą opublikowaną powieścią Pięć tygodni w balonie .

Hetzel

Pierre-Jules Hetzel

W 1862 roku, za pośrednictwem ich wspólnego znajomego Alfreda de Bréhata, Verne nawiązał kontakt z wydawcą Pierre-Julesem Hetzelem i przedłożył mu rękopis swojej rozwijającej się powieści, zatytułowanej wówczas Voyage en Ballon . Hetzel, już wydawca Honoré de Balzac , George Sand , Victor Hugo i inni znani autorzy od dawna planowali wydanie wysokiej jakości czasopisma rodzinnego, w którym beletrystyka rozrywkowa łączyłaby się z edukacją naukową. Widział Verne'a, z jego wykazaną skłonnością do skrupulatnie zbadanych historii przygodowych, jako idealnego współpracownika takiego magazynu i zaakceptował powieść, podając Verne'owi sugestie dotyczące ulepszeń. Verne dokonał proponowanych poprawek w ciągu dwóch tygodni i wrócił do Hetzela z ostatecznym projektem, zatytułowanym teraz Pięć tygodni w balonie . Została ona opublikowana przez Hetzel w dniu 31 stycznia 1863 r.

Aby zabezpieczyć swoje usługi dla planowanego magazynu, który miał nosić nazwę Magasin d'Éducation et de Récréation ( Magazyn Edukacji i Rekreacji ), Hetzel sporządził również długoterminową umowę, w ramach której Verne przekazywałby mu trzy tomy tekstu rocznie, z których każdy Hetzel kupiłby od razu za zryczałtowaną opłatę. Verne, znajdując w końcu zarówno stałą pensję, jak i pewne ujście do pisania, zgodził się natychmiast. Przez resztę jego życia większość jego powieści była publikowana w odcinkach w Hetzel's Magasin , zanim ukazały się w formie książkowej, poczynając od jego drugiej powieści dla Hetzela, Przygody kapitana Hatterasa (1864–65).

Przygody kapitana Hatterasa Verne'a (styl okładki „Aux deux éléphants”)

Kiedy Przygody kapitana Hatterasa zostały opublikowane w formie książkowej w 1866 roku, Hetzel publicznie ogłosił swoje ambicje literackie i edukacyjne związane z powieściami Verne'a, mówiąc we wstępie, że prace Verne'a utworzą nowatorską sekwencję zwaną Niezwykłe podróże ( Niezwykłe podróże lub niezwykłe podróże ) , i że celem Verne'a było „nakreślenie całej wiedzy geograficznej, geologicznej, fizycznej i astronomicznej zgromadzonej przez współczesną naukę oraz opisanie w zabawnej i malowniczej formie, która jest jego własną, historii wszechświata”. Pod koniec życia Verne potwierdził, że zlecenie to stało się motywem przewodnim jego powieści: „Moim celem było zobrazowanie ziemi, i to nie samej ziemi, ale wszechświata… I jednocześnie próbowałem zrealizować bardzo wysoki ideał piękna stylu. Mówi się, że w powieści przygodowej nie może być żadnego stylu, ale to nieprawda. Zaznaczył jednak również, że projekt był niezwykle ambitny: „Tak! Ale Ziemia jest bardzo duża, a życie bardzo krótkie! Aby zostawić po sobie ukończone dzieło, trzeba by żyć co najmniej 100 lat! "

Hetzel wywarł bezpośredni wpływ na wiele powieści Verne'a, zwłaszcza w pierwszych kilku latach ich współpracy, ponieważ Verne początkowo był tak szczęśliwy, że znalazł wydawcę, że zgodził się na prawie wszystkie zmiany sugerowane przez Hetzela. Na przykład, kiedy Hetzel nie pochwalał pierwotnego punktu kulminacyjnego Kapitana Hatterasa , w tym śmierci tytułowego bohatera, Verne napisał zupełnie nowe zakończenie, w którym Hatteras przeżył. Hetzel odrzucił także kolejną propozycję Verne'a, Paryż w XX wieku , wierząc, że jego pesymistyczna wizja przyszłości i potępienie postępu technologicznego były zbyt wywrotowe jak na magazyn rodzinny. (Rękopis, uważany za zaginiony przez jakiś czas po śmierci Verne'a, został ostatecznie opublikowany w 1994 r.)

Stosunki między wydawcą a pisarzem zmieniły się znacząco około 1869 roku, kiedy Verne i Hetzel pokłócili się o rękopis książki Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi . Verne początkowo wyobrażał sobie okręt podwodny Kapitan Nemo jako polskiego naukowca, którego akty zemsty były skierowane przeciwko Rosjanom, którzy wymordowali jego rodzinę podczas powstania styczniowego . Hetzel, nie chcąc zrazić lukratywnego rosyjskiego rynku książek Verne'a, zażądał, aby Nemo stał się wrogiem handlu niewolnikami , sytuacja, która uczyniłaby z niego jednoznacznego bohatera. Verne, po zaciekłej walce ze zmianą, w końcu wymyślił kompromis, w którym przeszłość Nemo pozostaje tajemnicza. Po tym nieporozumieniu Verne stał się znacznie chłodniejszy w swoich kontaktach z Hetzelem, biorąc pod uwagę sugestie, ale często wprost je odrzucając.

Od tego momentu Verne publikował dwa lub więcej tomów rocznie. Najbardziej udane z nich to: Voyage au center de la Terre ( Podróż do wnętrza Ziemi , 1864); De la Terre à la Lune ( Z Ziemi na Księżyc , 1865); Vingt mille lieues sous les mers ( Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi , 1869); oraz Le tour du monde en quatre-vingts jours ( Dookoła świata w osiemdziesiąt dni ), które po raz pierwszy ukazało się w Le Temps w 1872. Verne mógł teraz żyć ze swoich pism, ale większość jego bogactwa pochodziła ze scenicznych adaptacji Le tour du monde en quatre-vingts jours (1874) i Michela Strogoffa (1876), które napisał z Adolphe d'Ennery .

Szkic Verne'a z Saint-Michel

W 1867 roku Verne kupił małą łódź Saint-Michel , którą sukcesywnie wymieniał na Saint-Michel II i Saint-Michel III w miarę poprawy jego sytuacji finansowej. Na pokładzie Saint-Michel III opłynął Europę. Po jego pierwszej powieści większość jego opowiadań została po raz pierwszy opublikowana w odcinkach w Magazine d'Éducation et de Récréation , dwutygodniku Hetzel, zanim została opublikowana w formie książkowej. Jego brat Paul przyczynił się do 40. francuskiej wspinaczki na Mont-Blanc i zbioru opowiadań – Doctor Ox – w 1874 r. Verne stał się bogaty i sławny.

Tymczasem Michel Verne poślubił aktorkę wbrew woli ojca, miał dwoje dzieci z nieletnią kochanką i pogrążył się w długach. Relacje między ojcem a synem poprawiały się wraz z wiekiem Michela.

Późniejsze lata

Juliusz Verne i Madame Verne ok. 1900

Choć wychowany jako katolik , Verne skłaniał się ku deizmowi . Niektórzy uczeni [ którzy? ] uważają, że jego powieści odzwierciedlają filozofię deistyczną, ponieważ często zawierają pojęcie Boga lub boskiej opatrzności , ale rzadko wspominają o koncepcji Chrystusa.

9 marca 1886 roku, gdy Verne wrócił do domu, jego dwudziestosześcioletni siostrzeniec Gaston strzelił do niego dwukrotnie z pistoletu . Pierwsza kula chybiła, ale druga trafiła Verne'a w lewą nogę, powodując u niego trwałe utykanie, którego nie można było pokonać. Ten incydent został wyciszony [ przez kogo? ] w mediach, ale Gaston spędził resztę życia w szpitalu psychiatrycznym .

Po śmierci matki i Hetzela (zmarłego w 1886 r.) Jules Verne zaczął publikować mroczniejsze prace. W 1888 roku zajął się polityką i został wybrany radnym miasta Amiens , gdzie był orędownikiem kilku ulepszeń i służył przez piętnaście lat.

Verne został kawalerem francuskiej Legii Honorowej 9 kwietnia 1870 r., A następnie awansowany do stopnia oficerskiego Legii Honorowej 19 lipca 1892 r .

Śmierć i publikacje pośmiertne

Zobacz też: Grobowiec Juliusza Verne'a
„Latarnia morska na końcu świata” uznawana jest za jedną z najlepszych powieści literackiej sceny Juliusza Verne'a.

W dniu 24 marca 1905 roku, chory na przewlekłą cukrzycę i powikłania po udarze , który sparaliżował jego prawy bok, Verne zmarł w swoim domu w Amiens , 44 Boulevard Longueville (obecnie Boulevard Jules-Verne). Jego syn, Michel Verne, nadzorował publikację powieści Invasion of the Sea i The Lighthouse at the End of the World po śmierci Julesa. Niezwykłe podróże seria była kontynuowana przez kilka lat później w tym samym tempie dwóch tomów rocznie. Później odkryto, że Michel Verne dokonał znacznych zmian w tych opowieściach, a oryginalne wersje zostały ostatecznie opublikowane pod koniec XX wieku przez Towarzystwo Julesa Verne'a (Société Jules Verne). W 1919 roku Michel Verne opublikował Misję Barsac ( francuski : L'Étonnante Aventure de la Mission Barsac ), której oryginalne szkice zawierały odniesienia do esperanto , języka, którym bardzo interesował się jego ojciec.

W 1989 roku prawnuk Verne'a odkrył nieopublikowaną jeszcze powieść swojego przodka Paryż w XX wieku , która została następnie opublikowana w 1994 roku.

  • Jules Verne on his deathbed

    Juliusz Verne na łożu śmierci

  • Verne's funeral procession, headed by his son and grandson

    Kondukt pogrzebowy Verne'a na czele z jego synem i wnukiem

  • Verne's tomb in Amiens

    Grób Verne'a w Amiens

Pracuje

Zobacz także: bibliografia Juliusza Verne'a
Plakat Hetzela z 1889 r. Reklamujący prace Verne'a
Powieści Julesa Verne'a: ​​Zamek Karpacki , Pilot Dunaju , Klaudiusz Bombarnac i Kéraban Nieelastyczny , na miniaturowym arkuszu rumuńskich znaczków pocztowych (2005)

Największym dorobkiem Verne'a jest seria Voyages extraordinaires , która obejmuje wszystkie jego powieści z wyjątkiem dwóch odrzuconych rękopisów Paryż w XX wieku i Backwards to Britain (opublikowanych pośmiertnie odpowiednio w 1994 i 1989 r.) Oraz projektów pozostawionych niedokończonych po jego śmierci (z których wiele zostałoby pośmiertnie zaadaptowanych lub przepisanych do publikacji przez jego syna Michela). Verne napisał także wiele sztuk teatralnych, wierszy, tekstów piosenek, librett operetkowych i opowiadań, a także różnorodne eseje i różne literatury faktu.

Recepcja literacka

Po debiucie pod dyrekcją Hetzela, Verne został entuzjastycznie przyjęty we Francji przez pisarzy i naukowców, a George Sand i Théophile Gautier byli jego najwcześniejszymi wielbicielami. Kilka znaczących współczesnych postaci, od geografa Vivien de Saint-Martin po krytyka Julesa Claretie , wysoko oceniało Verne'a i jego prace w notatkach krytycznych i biograficznych.

Jednak rosnąca popularność Verne'a wśród czytelników i widzów (zwłaszcza dzięki bardzo udanej wersji scenicznej Dookoła świata w osiemdziesiąt dni ) doprowadziła do stopniowej zmiany jego reputacji literackiej. Ponieważ powieści i produkcje teatralne nadal się sprzedawały, wielu współczesnych krytyków uważało, że status Verne'a jako autora popularnego komercyjnie oznaczał, że można go postrzegać jedynie jako zwykłego gawędziarza opartego na gatunku, a nie poważnego autora godnego badań akademickich.

To odmowa formalnego statusu literackiego przybierała różne formy, w tym lekceważącą krytykę ze strony takich pisarzy, jak Émile Zola i brak nominacji Verne'a do członkostwa w Académie Française , i została uznana przez samego Verne'a, który powiedział w późnym wywiadzie: „Wielki żal mojego życia polega na tym, że nigdy nie zajmowałem żadnego miejsca w literaturze francuskiej”. Dla Verne'a, który uważał się za „literata i artystę żyjącego w pogoni za ideałem”, to krytyczne odrzucenie na podstawie ideologii literackiej mogło być postrzegane jedynie jako ostateczny afront.

To rozwidlenie Verne'a jako popularnego pisarza gatunkowego, ale krytycznej persona non grata , trwało po jego śmierci, z wczesnymi biografiami (w tym jedną autorstwa własnej siostrzenicy Verne'a, Marguerite Allotte de la Fuÿe) skupiającymi się na wypełnionej błędami i haftowanej hagiografii Verne'a jako popularnego liczby, a nie na rzeczywistych metodach pracy Verne'a lub jego dorobku. W międzyczasie sprzedaż powieści Verne'a w ich oryginalnych, nieskróconych wersjach znacznie spadła nawet w ojczyźnie Verne'a, a ich miejsce zajęły wersje skrócone skierowane bezpośrednio do dzieci.

Jednak dziesięciolecia po śmierci Verne'a we Francji narodził się również „kult Julesa Verne'a”, stale rosnąca grupa uczonych i młodych pisarzy, którzy poważnie traktowali dzieła Verne'a jako literaturę i chętnie zauważali jego wpływ na ich własne pionierskie dzieła. Niektórzy z kultu założyli Société Jules Verne, pierwsze stowarzyszenie akademickie dla uczonych Verne; wielu innych stało się wysoce szanowanymi postaciami literatury awangardowej i surrealistycznej . Ich pochwały i analizy, podkreślające stylistyczne innowacje Verne'a i trwałe tematy literackie, okazały się bardzo wpływowe dla przyszłych studiów literackich.

W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, w dużej mierze dzięki utrzymującej się fali poważnych badań literackich prowadzonych przez znanych francuskich uczonych i pisarzy, reputacja Verne'a we Francji gwałtownie wzrosła. Przełomowy esej Rolanda Barthesa Nautilus et Bateau Ivre ( za Nautilus i pijana łódź ) wywarł wpływ na egzegezę nadzwyczajnych podróży jako tekstu czysto literackiego, podczas gdy obszerne studia autorstwa takich postaci jak Marcel Moré i Jean Chesneaux uważały Verne'a mnogość tematycznych punktów widokowych.

Francuskie czasopisma literackie poświęciły całe numery Verne'owi i jego twórczości, z esejami tak imponujących postaci literackich, jak Michel Butor , Georges Borgeaud , Marcel Brion , Pierre Versins , Michel Foucault , René Barjavel , Marcel Lecomte , Francis Lacassin i Michel Serres ; w międzyczasie całe opublikowane dzieło Verne'a powróciło do druku, z pełnymi i ilustrowanymi wydaniami jego dzieł wydrukowanymi przez Livre de Poche i Éditions Rencontre . Fala osiągnęła swój punkt kulminacyjny w sześćsetlecie Verne'a w 1978 roku, kiedy stał się on przedmiotem kolokwium akademickiego w Centre culturel international de Cerisy-la-Salle , a Podróż do wnętrza Ziemi została przyjęta do agrégacji francuskiego systemu uniwersyteckiego lista. Od tych wydarzeń Verne był konsekwentnie uznawany w Europie za prawowitego członka francuskiego kanonu literackiego, a badania naukowe i nowe publikacje były stale kontynuowane.

Reputacja Verne'a w krajach anglojęzycznych zmieniała się znacznie wolniej. Przez cały XX wiek większość anglojęzycznych uczonych odrzucała Verne'a jako pisarza gatunku dla dzieci i naiwnego orędownika nauki i technologii (pomimo mocnych dowodów przeciwnych w obu przypadkach), uznając go tym samym za bardziej interesującego jako technologicznego „proroka” lub jako przedmiotem porównań z pisarzami anglojęzycznymi, takimi jak Edgar Allan Poe i HG Wells, niż samodzielnym tematem badań literackich. Na to wąskie spojrzenie na Verne'a niewątpliwie wpłynęły słabej jakości angielskie tłumaczenia i bardzo luźno zaadaptowane hollywoodzkie wersje filmowe, dzięki którym większość amerykańskich i brytyjskich czytelników odkryła Verne'a. Jednak od połowy lat 80. pojawiła się znaczna liczba poważnych anglojęzycznych studiów i tłumaczeń, co sugeruje, że obecnie może trwać rehabilitacja anglojęzycznej reputacji Verne'a.

tłumaczenia angielskie

Wczesne wydanie słynnej adaptacji Griffitha i Farrana Podróż do wnętrza Ziemi

Tłumaczenie Verne'a na język angielski rozpoczęło się w 1852 r., Kiedy opowiadanie Verne'a A Voyage in a Balloon (1851) zostało opublikowane w amerykańskim czasopiśmie Sartain's Union Magazine of Literature and Art w tłumaczeniu Anne T. Wilbur. Tłumaczenie jego powieści rozpoczęło się w 1869 roku od przekładu Five Weeks in a Balloon dokonanego przez Williama Lacklanda (pierwotnie opublikowany w 1863 r.) i był kontynuowany przez całe życie Verne'a, a wydawcy i wynajęci tłumacze często pracowali w wielkim pośpiechu, aby przenieść jego najbardziej lukratywne tytuły do ​​druku anglojęzycznego. W przeciwieństwie do Hetzela, który swoje strategie wydawnicze dotyczące niezwykłych podróży kierował do wszystkich grup wiekowych , brytyjscy i amerykańscy wydawcy Verne'a zdecydowali się sprzedawać jego książki prawie wyłącznie młodym odbiorcom; ten ruch biznesowy, z którego wynikało, że Verne mógł być traktowany wyłącznie jako autor dla dzieci, miał długotrwały wpływ na reputację Verne'a w krajach anglojęzycznych.

Te wczesne tłumaczenia na język angielski były szeroko krytykowane za rozległe pominięcia, błędy i zmiany w tekście i nie są uważane za odpowiednie reprezentacje rzeczywistych powieści Verne'a. W eseju dla The Guardian brytyjski pisarz Adam Roberts skomentował: „Zawsze lubiłem czytać Juliusza Verne'a i czytałem większość jego powieści; ale dopiero niedawno naprawdę zrozumiałem, że w ogóle nie czytałem Juliusza Verne'a… To dziwna sytuacja dla światowej sławy pisarz. Rzeczywiście, nie przychodzi mi do głowy żaden poważny pisarz, któremu tak źle służyło tłumaczenie”.

Podobnie zauważył amerykański powieściopisarz Michael Crichton :

Proza Verne'a jest szczupła i szybka w szczególnie nowoczesny sposób… [ale] Verne był szczególnie źle obsługiwany przez swoich angielskich tłumaczy. W najlepszym razie dostarczyli nam niezdarnej, nierównej, głuchej prozy. W najgorszym przypadku – jak w osławionym „tłumaczeniu” [ Podróży do wnętrza Ziemi ] z 1872 roku opublikowanym przez Griffitha i Farrana – beztrosko zmienili tekst, nadając postaciom Verne'a nowe imiona i dodając całe strony własnego wynalazku, w ten sposób skutecznie zacierając znaczenie i ton oryginału Verne'a.

Od 1965 roku ukazała się znaczna liczba dokładniejszych angielskich tłumaczeń Verne'a. Jednak starsze, wadliwe tłumaczenia są nadal ponownie publikowane ze względu na ich domeny publicznej , aw wielu przypadkach ich łatwą dostępność w źródłach internetowych.

Związek z science fiction

Karykatura Verne'a z fantastycznym życiem morskim (1884)

niezwykłymi podróżami Verne'a a gatunkiem literackim science fiction jest złożony. Verne, podobnie jak HG Wells , jest często wymieniany jako jeden z założycieli gatunku, a jego głęboki wpływ na jego rozwój jest niezaprzeczalny; jednak wielu wcześniejszych pisarzy, takich jak Lucian z Samosaty , Voltaire i Mary Shelley , było również cytowanych jako twórcy science fiction, co jest nieuniknioną dwuznacznością wynikającą z niejasnej definicji i historii gatunku .

Podstawową kwestią leżącą u podstaw sporu jest pytanie, czy dzieła Verne'a zaliczają się na początek do science fiction. Maurice Renard twierdził, że Verne „nigdy nie napisał ani jednego zdania naukowo-cudownego”. Sam Verne wielokrotnie przekonywał w wywiadach, że jego powieści nie mają być odczytywane jako naukowe, mówiąc: „Nic nie wymyśliłem”. Jego własnym celem było raczej „przedstawienie ziemi [i] jednocześnie urzeczywistnienie bardzo wysokiego ideału piękna stylu”, jak wskazał na przykładzie:

Napisałem Pięć tygodni w balonie . nie jako opowieść o lataniu balonem, ale jako opowieść o Afryce Zawsze bardzo interesowałem się geografią, historią i podróżami i chciałem dać romantyczny opis Afryki. Teraz nie było innego sposobu na przewiezienie moich podróżników przez Afrykę niż balonem i dlatego wprowadzono balon.… Mogę powiedzieć, że w czasie, gdy pisałem powieść, tak jak teraz, nie wierzyłem w możliwość wszechczasów sterujących balonami…

Ściśle związane z reputacją Verne'a w świecie science fiction jest często powtarzane twierdzenie, że jest on „prorokiem ” postępu naukowego i że wiele jego powieści zawiera elementy technologii, które były fantastyczne w jego czasach, ale później stały się powszechne. Twierdzenia te mają długą historię, zwłaszcza w Ameryce, ale współcześni uczeni są zgodni co do tego, że takie twierdzenia o proroctwach są mocno przesadzone. W artykule z 1961 roku, krytycznym wobec „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi ” , Theodore L. Thomas spekulowali, że umiejętność opowiadania historii przez Verne'a i błędne zapamiętanie przez czytelników książki, którą czytali jako dzieci, spowodowały, że ludzie „zapamiętują z niej rzeczy, których tam nie ma. Wrażenie, że powieść zawiera ważne naukowe prognozy, wydaje się narastać wraz z upływem lat”. Podobnie jak w przypadku science fiction, sam Verne kategorycznie zaprzeczył, jakoby był futurystycznym prorokiem, mówiąc, że jakikolwiek związek między rozwojem naukowym a jego pracą był „zwykłym zbiegiem okoliczności” i przypisując swoją niezaprzeczalną ścisłość naukową swoim szeroko zakrojonym badaniom: „nawet zanim zacząłem pisać opowiadania, Zawsze robiłem liczne notatki z każdej książki, gazety, czasopisma lub raportu naukowego, na który się natknąłem”.

Dziedzictwo

Główny artykuł: Kulturowy wpływ Juliusza Verne'a
Pomnik Verne w Redondela , Hiszpania

Powieści Verne'a wywarły szeroki wpływ zarówno na dzieła literackie, jak i naukowe; pisarze, o których wiadomo, że byli pod wpływem Verne'a, to Marcel Aymé , Roland Barthes , René Barjavel , Michel Butor , Blaise Cendrars , Paul Claudel , Jean Cocteau , Julio Cortázar , François Mauriac , Rick Riordan , Raymond Roussel , Claude Roy , Antoine de Saint-Exupéry , I Jean-Paul Sartre , podczas gdy naukowcy i odkrywcy, którzy uznali inspirację Verne'a, to Richard E. Byrd , Yuri Gagarin , Simon Lake , Hubert Lyautey , Guglielmo Marconi , Fridtjof Nansen , Konstantin Ciołkowski , Wernher von Braun i Jack Parsons . Verne jest uznawany za inspirację steampunk , ruchu literackiego i społecznego, który gloryfikuje fantastykę naukową opartą na XIX-wiecznej technologii.

Ray Bradbury podsumował wpływ Verne'a na literaturę i naukę na całym świecie, mówiąc: „Wszyscy jesteśmy, w taki czy inny sposób, dziećmi Juliusza Verne'a”.

Zobacz też

Notatki

przypisy

Bibliografia

Źródła ogólne

Linki zewnętrzne

Wydania internetowe

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jules_Verne&oldid=1141889896 ”