Dwudziesta ósma poprawka do konstytucji Irlandii

Dwudziesta ósma poprawka do konstytucji Irlandii

2 października 2009 ( 2009-10-02 )
Zezwolić państwu na ratyfikację Traktatu z Lizbony
Wyniki
Wybór Głosy % Tak 1 214 268 67,13% NIE 594606 32,87% Ważne głosy 1 808 874 99,60% Nieważne lub puste głosy 7224 0,40% Suma głosów 1 816 098 100,00% Zarejestrowani wyborcy/frekwencja 3 078 132 59%
Deklarowane wyniki według okręgów wyborczych 3 października 2009 r.  Tak  NIE

Wynik i frekwencja w referendum

Ustawa o dwudziestej ósmej poprawce do konstytucji (traktat lizboński) z 2009 r. (wcześniej ustawa nr 49 z 2009 r.) to poprawka do konstytucji Irlandii , która zezwalała państwu na ratyfikację traktatu lizbońskiego o Unii Europejskiej . Został zatwierdzony w referendum 2 października 2009 r. (czasami nazywanym drugim referendum lizbońskim ).

Poprawka została przyjęta przez irlandzki elektorat stosunkiem głosów 67,1% do 32,9%, przy frekwencji 59%. Uchwalenie nowelizacji nastąpiło po niepowodzeniu poprzedniej próby, która została odrzucona w pierwszym referendum w Lizbonie , które odbyło się w czerwcu 2008 r. Udane referendum w 2009 r. Stanowiło zmianę o 20,5% na stronę „tak” w stosunku do wyniku z 2008 r.

Po referendum 8 października 2009 r. Dáil Éireann (niższa izba parlamentu) zatwierdziła Traktat. 15 października prezydent Irlandii Mary McAleese podpisała nowelizację konstytucji. Po spełnieniu tych formalności państwo ratyfikowało traktat, składając 23 października dokument ratyfikacyjny rządowi włoskiemu. Traktat lizboński wszedł w życie 1 grudnia 2009 r.

Tło

Główny artykuł: irlandzkie referendum w sprawie konstytucji europejskiej

W orzeczeniu Sądu Najwyższego z 1987 r. ustalono , że ratyfikacja przez Irlandię jakiejkolwiek istotnej zmiany traktatów Unii Europejskiej wymaga zmiany konstytucji Irlandii . Wszystkie zmiany w konstytucji wymagają zatwierdzenia w drodze referendum.

Referendum w sprawie Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy Unii Europejskiej miało się odbyć w 2005 lub 2006 r., ale zostało odwołane po odrzuceniu Konstytucji przez wyborców we Francji w maju 2005 r. iw Holandii w czerwcu 2005 r . Traktat lizboński stanowi ogólnoeuropejski kompromis polityczny, który został uzgodniony po odrzuceniu konstytucji. Zachowuje większość treści Konstytucji, zwłaszcza nowe zasady funkcjonowania instytucji europejskich, ale rezygnuje z wszelkich symbolicznych odniesień do Konstytucji. (Widzieć Traktat Lizboński w porównaniu z Konstytucją Europejską ).

Pierwsze referendum lizbońskie

Główny artykuł: Dwudziesta ósma poprawka do ustawy konstytucyjnej z 2008 r

„Dwudziesta ósma poprawka do ustawy konstytucyjnej z 2008 r.” była propozycją zmiany konstytucji Irlandii w celu umożliwienia ratyfikacji traktatu lizbońskiego (znanego również jako traktat reformujący) Unii Europejskiej , tak aby mogła zostać uchwalona zgodnie z planem w dniu 1 stycznia 2009 r. W ramach uchwalenia ustawy 12 czerwca 2008 r. odbyło się referendum . Propozycja została odrzucona stosunkiem głosów 53,4% do 46,6%, przy frekwencji 53,1%.

Irlandia była jedynym państwem członkowskim UE , które przeprowadziło publiczne referenda w sprawie Traktatu. O ratyfikacji Traktatu we wszystkich pozostałych państwach członkowskich decydują parlamenty narodowe tych krajów. Referendum było częścią większej unijnej ratyfikacji Traktatu, która wymagała ratyfikacji przez wszystkich członków UE i Parlament Europejski . Głosowanie na „nie” w referendum mogłoby całkowicie zablokować traktat w UE. Traktat z Nicei został jednak ratyfikowany przez Irlandię w 2002 r. w drugim referendum po odrzuceniu go w pierwszym głosowaniu z niewielkim marginesem w 2001 r.

Państwa członkowskie UE udzieliły później irlandzkiemu rządowi szeregu gwarancji wskazujących, że traktat lizboński nie wpłynie na zmiany w podatkach, działalności wojskowej ani aborcji w Irlandii, co doprowadziło do drugiego referendum

Zmiany w tekście

Przed nowelizacją art. 29 ust. 4 Konstytucji Irlandii brzmiał:

1º Władza wykonawcza państwa w stosunkach zewnętrznych lub w związku z jego stosunkami zewnętrznymi jest, zgodnie z artykułem 28 niniejszej Konstytucji, wykonywana przez rząd lub z jego upoważnienia.

2° W celu wykonywania jakiejkolwiek funkcji wykonawczej państwa w stosunkach zewnętrznych lub w związku z jego stosunkami zewnętrznymi, Rząd może w takim zakresie i na takich warunkach, jeżeli takie istnieją, jakie mogą być określone przez prawo, skorzystać lub przyjąć wszelkie organ, instrument lub metoda postępowania stosowana lub przyjęta w podobnym celu przez członków jakiejkolwiek grupy lub ligi narodów, z którymi państwo jest lub zostanie stowarzyszone w celu międzynarodowej współpracy w sprawach będących przedmiotem wspólnego zainteresowania.

3. Państwo może zostać członkiem Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali (ustanowionej Traktatem podpisanym w Paryżu 18 kwietnia 1951 r.), Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej (ustanowionej Traktatem podpisanym w Rzymie 25 marca 1957 r.) oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (ustanowiona Traktatem podpisanym w Rzymie 25 marca 1957 r.). Państwo może ratyfikować Jednolity Akt Europejski (podpisany w imieniu Państw Członkowskich Wspólnot w Luksemburgu dnia 17 lutego 1986 r. iw Hadze dnia 28 lutego 1986 r.).

4º Państwo może ratyfikować Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht dnia 7 lutego 1992 r. i stać się członkiem tej Unii.

5. Państwo może ratyfikować Traktat z Amsterdamu zmieniający Traktat o Unii Europejskiej, Traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie i niektóre związane z nimi akty, podpisane w Amsterdamie dnia 2 października 1997 r.

6º Państwo może korzystać z opcji lub swobód uznania przewidzianych w artykułach 1.11, 2.5 i 2.15 Traktatu, o których mowa w podsekcji 5 niniejszego paragrafu oraz w drugim i czwartym Protokołach wymienionych we wspomnianym Traktacie, ale każde takie korzystanie podlega uprzedniej zgody obu izb Oireachtasu.

7. Państwo może ratyfikować Traktat z Nicei zmieniający Traktat o Unii Europejskiej, Traktaty ustanawiające Wspólnoty Europejskie i niektóre związane z nimi akty, podpisane w Nicei dnia 26 lutego 2001 r.

8º Państwo może skorzystać z opcji lub swobód uznania przewidzianych w artykułach 1.6, 1.9, 1.11, 1.12, 1.13 i 2.1 Traktatu, o których mowa w podsekcji 7 niniejszego paragrafu, ale każde takie skorzystanie wymaga uprzedniej zgody obu Izb z Oireachtasu.

9º Państwo nie przyjmuje decyzji podjętej przez Radę Europejską w sprawie ustanowienia wspólnej obrony zgodnie z artykułem 1.2 Traktatu, o której mowa w podsekcji 7 niniejszej sekcji, jeżeli ta wspólna obrona obejmowałaby państwo.

10º Żadne postanowienie niniejszej Konstytucji nie unieważnia ustaw uchwalonych, aktów dokonanych lub środków przyjętych przez państwo, które są konieczne w związku ze zobowiązaniami wynikającymi z członkostwa w Unii Europejskiej lub Wspólnotach, ani też nie stoi na przeszkodzie stanowieniu ustaw, aktom dokonanym lub środkom przyjętym przez Unię Europejską lub przez Wspólnoty lub ich instytucje, lub przez organy właściwe na mocy Traktatów ustanawiających Wspólnoty, od nadawania mocy prawnej w państwie.

11° Państwo może ratyfikować Umowę dotyczącą patentów wspólnotowych sporządzoną między Państwami Członkowskimi Wspólnot i sporządzoną w Luksemburgu dnia 15 grudnia 1989 r.

Dwudziesta ósma poprawka zmieniła tekst podsekcji 3º na następujące brzmienie:

3º Państwo może zostać członkiem Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (ustanowionej Traktatem podpisanym w Rzymie dnia 25 marca 1957 r.).

Usunięto podsekcje od 4º do 11º i dodano następujące podsekcje od 4º do 9º

4º Irlandia potwierdza swoje zaangażowanie na rzecz Unii Europejskiej, w ramach której państwa członkowskie tej Unii współpracują ze sobą na rzecz promowania pokoju, wspólnych wartości i dobrobytu swoich narodów.

5º Państwo może ratyfikować Traktat Lizboński zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, podpisany w Lizbonie dnia 13 grudnia 2007 r. („Traktat Lizboński”) i może być członkiem Unii Europejskiej ustanowione na mocy tego Traktatu.

6º Żadne postanowienie niniejszej Konstytucji nie unieważnia ustaw uchwalonych, aktów dokonanych lub środków przyjętych przez państwo przed, w dniu lub po wejściu w życie Traktatu z Lizbony, które są konieczne ze względu na zobowiązania wynikające z członkostwa w Unii Europejskiej, o których mowa w ust. 5 niniejszego rozdziału lub Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, lub uniemożliwia uchwalenie ustaw, dokonanych aktów lub środków przyjętych przez:

I. wspomniana Unia Europejska lub Europejska Wspólnota Energii Atomowej lub ich instytucje,

ii. Wspólnot Europejskich lub Unii Europejskiej istniejących bezpośrednio przed wejściem w życie Traktatu z Lizbony lub przez ich instytucje, lub

iii. organy właściwe na mocy traktatów, o których mowa w niniejszej sekcji,

od posiadania mocy prawa w państwie.

7º Państwo może skorzystać z opcji lub uznania:

I. do których ma zastosowanie artykuł 20 Traktatu o Unii Europejskiej dotyczący wzmocnionej współpracy,

ii. na mocy Protokołu nr 19 w sprawie dorobku Schengen włączonego w ramy Unii Europejskiej, załączonego do tego traktatu oraz do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (dawniej Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską), oraz iii na mocy Protokołu

nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, załączony w ten sposób, w tym możliwość całkowitego lub częściowego zaprzestania stosowania wspomnianego Protokołu nr 21 do państwa,

jednakże każde takie działanie wymaga uprzedniej zgody obu izb Oireachtasu.

8º Państwo może wyrazić zgodę na decyzje, rozporządzenia lub inne akty:

I. na mocy Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej upoważniających Radę Unii Europejskiej do stanowienia inaczej niż jednomyślnie,

ii. na mocy tych traktatów zezwalających na przyjęcie zwykłej procedury ustawodawczej oraz

iii. na mocy art. 82 ust. 2 lit. d), art. 83 ust. 1 akapit trzeci oraz art. 86 ust. 1 i 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, odnoszących się do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości,

jednakże zgoda na taką decyzję, rozporządzenie lub akt wymaga uprzedniej zgody obu izb Oireachtasu.

9º Państwo nie przyjmuje decyzji podjętej przez Radę Europejską w sprawie ustanowienia wspólnej obrony zgodnie z artykułem 42 Traktatu o Unii Europejskiej, jeżeli ta wspólna obrona obejmowałaby państwo.

Kampania referendalna

Komisja Referendalna została powołana przez Ministra Środowiska, Dziedzictwa i Samorządu Lokalnego Johna Gormleya . Przewodniczył jej sędzia Sądu Najwyższego Frank Clarke . Jej rolą było przygotowanie jednego lub kilku oświadczeń zawierających ogólne wyjaśnienie przedmiotu wniosku oraz treści wniosku zawartego w projekcie nowelizacji.

Uczestnicy

Plakat kampanii Yes – Dublin, październik 2009

Graffiti „Nie”, Dublin

Organizacja	Godny uwagi personel	Postawa
Coir	Richarda Greene'a	NIE
Fianna Fáil	Brian Cowen , Micheál Martin	Tak
Dobry Gael	Enda Kenny	Tak
Generacja Tak	Andrzeja Byrne'a	Tak
Partia Zielonych	Johna Gormleya	Tak
Intel Irlandia	Jima O'Hary	Tak
Irlandia dla Europy	Pat Cox	Tak
Partia Pracy	Eamona Gilmore'a	Tak
Liberałowie	Neila Nelligana	Tak
Liberty	Declana Ganleya	NIE
Platforma Narodowa	Anthony'ego Coughlana	NIE
Sojusz na rzecz Pokoju i Neutralności	Rogera Cole'a	NIE
Socjalistyczna Partia Robotnicza	Richarda Boyda Barretta	NIE
Ruch Ludowy	Patrycja McKenna	NIE
Ryanaira	Michaela O'Leary'ego	Tak
Sinn Féin	Gerry Adams , Mary Lou McDonald	NIE
partia Socjalistyczna	Joe Higginsa	NIE
EFD	Nigela Farage'a	NIE
Należymy	Oliwia Buckley	Tak
Kobiety dla Europy	Michelle O'Donnell i Niamh Gallagher	Tak
Partia Robotnicza	Micka Finnegana	NIE

Ankiety

Data sondażu	Konduktor	Na zlecenie	Wielkość próbki	Dla	Przeciwko	Niezdecydowany
27 września 2009	Badania kwantowe	Niedziela niezależna	1000	68%	17%	15%
26 września 2009	czerwony C	Niedzielny post biznesowy	1000	55%	27%	18%
25 września 2009	TNS/mrbi	irlandzkie czasy	1000	48%	33%	19%
18 września 2009 r	Millward Brown/Lansdowne	?	1000	53%	26%	21%
12 września 2009	Badania kwantowe	Niedziela niezależna	1000	63%	15%	22%
12 września 2009	czerwony C	Niedzielny post biznesowy	1000	52%	25%	23%
4 września 2009 r	TNS/mrbi	?	1000	46%	29%	25%
28 maja 2009 r	TNS/mrbi	?	2000	54%	28%	18%
13 maja 2009 r	TNS/mrbi	?	2000	52%	29%	19%
25 kwietnia 2009	Badania kwantowe	?	500	54%	24%	22%
28 stycznia 2009 r	czerwony C	Niedzielny post biznesowy	1001	58%	28%	14%
23 stycznia 2009	Millward Brown/Lansdowne	?	1000	58%	29%	12%
20 stycznia 2009	Badania kwantowe	?	500	55%	37%	8%

Głosowanie

spisie wyborców figurowało 3 078 132 wyborców . Z wyjątkiem niektórych odległych wysp, które poszły do ​​​​urn dwa dni przed resztą kraju, oficjalne głosowanie odbyło się w piątek, 2 października 2009 r., Między 07:00 a 22:00. Liczenie rozpoczęło się następnego ranka o godzinie 09:00.

Wynik

Dwudziesta ósma poprawka do Konstytucji Irlandii Bill 2009

Wybór	Głosy	%
Tak	1 214 268	67.13
NIE	594606	32,87
Ważne głosy	1 808 874	99,60
Nieważne lub puste głosy	7224	0,40
Suma głosów	1 816 098	100,00
Zarejestrowani wyborcy/frekwencja	3 078 132	59.00

Wynik według okręgów wyborczych

Okręg wyborczy	Elektorat	Okazać się (%)	Głosy		Proporcja głosów		± Tak 2008
			Tak	NIE	Tak	NIE
Carlow-Kilkenny	104387	58,0%	42 499	17755	70,5%	29,5%	+20,5%
Cavan-Monaghan	95270	59,1%	34740	21301	62,0%	38,0%	+16,8%
Klara	82292	56,9%	33707	12898	72,3%	27,7%	+20,5%
Korek Wschód	84411	57,5%	31 956	16387	66,1%	33,9%	+23,1%
Północno-środkowa część Cork	65348	59,6%	21642	17136	55,8%	44,2%	+20,2%
Cork północno-zachodni	64759	60,8%	27249	11942	69,5%	30,5%	+23,4%
Południowo-środkowa część Cork	89655	60,3%	36040	17874	66,8%	33,2%	+20,2%
Cork na południowy zachód	58657	60,6%	23764	11615	67,2%	32,8%	+22,8%
Donegal północno-wschodni	56 935	51,4%	14156	15 005	48,5%	51,5%	+13,2%
Południowo-zachodni Donegal	60340	52,3%	15623	15794	49,7%	50,3%	+13,1%
Centrum Dublina	56451	53,3%	18545	11396	61,9%	38,1%	+18,1%
Środkowy zachód Dublina	62651	55,8%	21435	13424	61,5%	38,5%	+21,9%
Północ Dublina	83251	61,3%	36 971	13 895	72,7%	27,3%	+22,1%
Północno-środkowy Dublin	50 946	65,6%	23692	9624	71,1%	28,9%	+20,5%
Dublin północno-wschodni	52 499	63,4%	21045	12117	63,5%	36,5%	+20,3%
Dublin północno-zachodni	49813	57,6%	15734	12850	55,0%	45,0%	+18,6%
Dublin Południe	98225	59,5%	47549	10672	81,7%	18,3%	+18,8%
Dublin południowo-środkowy	80756	55,5%	25854	18742	58,0%	42,0%	+19,0%
Dublin południowo-wschodni	54794	54,7%	23478	6365	78,7%	21,3%	+17,0%
Dublin południowo-zachodni	68.497	57,7%	23192	16178	58,9%	41,1%	+24,0%
Dublin Zachodni	52649	59,5%	21429	9852	68,5%	31,5%	+20,6%
Dun Laoghaire	76503	74,2%	45 917	10651	81,2%	18,8%	+17,7%
Galway Wschód	80320	56,1%	30549	14306	68,1%	31,9%	+21,2%
Galway Zachód	86538	54,2%	31 000	15732	66,3%	33,7%	+20,2%
Kerry Północ	55511	55,6%	19543	11193	63,6%	36,4%	+23,2%
Kerry południe	52023	58,4%	20092	10170	66,4%	33,6%	+23,8%
Północ Kildare	73606	57,3%	32 012	10 002	76,2%	23,8%	+21,6%
Kildare południe	56177	55,3%	21568	9373	69,7%	30,3%	+21,6%
Laois-Offaly	107303	59,6%	46624	17097	73,2%	26,8%	+17,2%
Wschód Limericka	73734	61,0%	30210	14607	67,4%	32,6%	+21,4%
Limericki Zachód	58206	58,1%	23366	10343	69,3%	30,7%	+24,7%
Longford-Westmeath	88390	53,4%	30870	16156	65,6%	34,4%	+19,3%
Louth	84360	58,8%	30116	19241	61,0%	39,0%	+19,1%
Majo	95466	58,0%	34056	21132	61,7%	38,3%	+23,4%
Meat Wschód	68869	56,1%	27822	10653	72,3%	27,7%	+21,4%
Meath West	58585	61,0%	23103	12504	64,9%	35,1%	+20,4%
Roscommon – Południowe Leitrim	59871	65,0%	25580	13194	66,0%	34,0%	+20,4%
Sligo – Północne Leitrim	56286	58,9%	21295	11744	64,5%	35,5%	+21,2%
Tipperary Północ	48446	75,9%	25768	10846	70,4%	29,6%	+20,6%
Tipperary południe	61439	54,3%	22712	10483	68,4%	31,6%	+21,6%
Waterford	73 589	61,3%	30744	14116	68,5%	31,5%	+22,8%
Wexford	103412	58,8%	39463	21067	65,2%	34,8%	+21,2%
Wicklowa	86812	67,9%	41540	17174	70,7%	29,3%	+20,9%
Całkowity	3 078 132	59,0%	1 214 268	594606	67,1%	32,8%	+20,5%

Kolumna „± Tak 2008” pokazuje procentową zmianę liczby głosów „tak” w porównaniu z pierwszym referendum lizbońskim , które zostało odrzucone w referendum w 2008 r.

Reakcja

Taoiseach Brian Cowen powiedział, że Irlandia zrobiła „decydujący krok”, przechodząc referendum. Tánaiste Mary Coughlan powiedziała, że ​​głosowanie na „nie” w jej rodzinnym hrabstwie Donegal było widoczne od około dwóch tygodni wcześniej z powodu „mieszanych wiadomości”. Lider Fine Gael , Enda Kenny, opisał to jako „dojrzałą, refleksyjną decyzję”. Eamon Gilmore , lider Partii Pracy , powiedział, że jest to zarówno „rozsądne”, jak i „konieczne”. Przewodniczący Komisji Europejskiej José Manuel Barroso powiedział, że głosowanie zapewniło, że będzie to „wielki dzień” zarówno dla Irlandii, jak i dla Europy. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek stwierdził, że teraz rozpoczną się prace nad „przezwyciężeniem pozostałych trudności”.

Declan Ganley , lider Libertas , powiedział, że nieoczekiwanie wysoka liczba głosów „tak” pokazała, „jak bardzo ludzie są przerażeni” stanem gospodarki. To uczucie zostało powtórzone przez pewną część wyborców, których postawa brzmiała: „Jestem tutaj, ponieważ mam głos i zasadniczo powiedziano mi, co mam z nim zrobić”. Eurodeputowany Partii Socjalistycznej, Joe Higgins, pochwalił wyniki kampanii „Nie”. Przewodniczący Sinn Féin , Gerry Adams, zapytał, dlaczego zignorowano pierwsze referendum. Sinn Féin Wiceprezes Mary Lou McDonald skrytykowała „haniebną i przygnębiającą” kampanię Yes. Richard Greene z Cóir obiecał, że wojna przeciwko Traktatowi będzie kontynuowana pomimo drugiego wyniku, mówiąc, że Cóir był „niezwykle rozczarowany, że głos ludu nie został usłyszany za pierwszym razem”. Václav Klaus , prezydent Republiki Czeskiej , opisał głosowanie jako „nadszarpnięte, ponieważ jest to powtórne referendum”. Nigel Farage , lider Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa powiedział, że proces ten nie różnił się od „skorumpowanych wyborów w Zimbabwe czy Afganistanie ”. Bruce Arnold , felietonista Irish Independent , powiedział, że szkód wyrządzonych osobom pozbawionym praw wyborczych przez „skażone wyniki” referendów „nie da się łatwo naprawić”.

Formalności końcowe

Po referendum dopełniono następujących formalności:

6 października W

Iris Oifigiúil opublikowano Prowizoryczne Zaświadczenie o Referendum z pełnym wynikiem referendum .

8 października

Dáil uchwalił wniosek zatwierdzający warunki Traktatu zgodnie z art. 29 ust. 5 ust. 2° Konstytucji.

13 października

Nie złożono w Sądzie Najwyższym żadnego wniosku o zaświadczenie o tymczasowym referendum , zaświadczenie stało się ostateczne.

15 października

Prezydent McAleese podpisał nowelizację ustawy

16 października

Prezydent McAleese podpisał dokument ratyfikacyjny Traktatu

23 października

Dick Roche, minister stanu, złożył dokument ratyfikacyjny rządowi włoskiemu.

Zobacz też

• Ratyfikacja Traktatu Lizbońskiego
• Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Irlandii

Linki zewnętrzne

Oficjalne strony internetowe

• Ustawa o dwudziestej ósmej poprawce do konstytucji (traktat lizboński) z 2009 r
• Debaty Oireachtas: Ustawa o dwudziestej ósmej poprawce do konstytucji (traktat lizboński) z 2009 r.
• Pełny tekst Konstytucji Irlandii
• Ustawa o Unii Europejskiej z 2009 r
• Polityki > Unia Europejska > Traktat z Lizbony Departament Spraw Zagranicznych
• Traktat Lizboński – Narodowe Forum Europy

Przeglądy mediów

• Traktat Lizboński – RTÉ
• Lizbona 2009 – The Irish Times