Szczupak (broń)
Szczupak to bardzo długa włócznia pchająca , używana dawniej w wojnach europejskich od późnego średniowiecza i przez większość wczesnego okresu nowożytnego , i była używana przez piechotę rozmieszczoną w szyku kwadratowym , dopóki nie została w dużej mierze zastąpiona muszkietami wyposażonymi w bagnety . Szczupak był szczególnie dobrze znany jako podstawowa broń szwajcarskich najemników i niemieckich jednostek Landsknechtu . Podobna broń, sarissa , była używana w starożytności przez macedońską piechotę falangi Aleksandra Wielkiego .
Projekt
Szczupak był długą bronią, znacznie różniącą się rozmiarem, o długości od 3 do 7,5 metra (10 do 25 stóp). Ogólnie rzecz biorąc, włócznia staje się piką, gdy jest zbyt długa, aby można ją było trzymać jedną ręką w walce. [ potrzebne źródło ] Ważył około 2,5–6 kg (5,5–13,2 funta), a XVI-wieczny pisarz wojskowy Sir John Smythe zalecał raczej lżejsze niż cięższe szczupaki. Miał drewniany trzonek z przymocowanym żelaznym lub stalowym grotem. Trzon w pobliżu głowy często wzmacniano metalowymi paskami zwanymi „policzkami” lub langetami. Kiedy oba oddziały przeciwnych armii niosły szczupaka, często rósł on w swego rodzaju wyścigu zbrojeń , wydłużając się zarówno pod względem długości trzonka, jak i główki, aby zapewnić pikinierom jednej strony przewagę w walce. [ potrzebne źródło ] Ekstremalna długość takiej broni wymagała mocnego drewna, takiego jak dobrze wysezonowany jesion na tyczkę, które było zwężane w kierunku czubka, aby zapobiec zwisaniu szczupaka na końcach, chociaż opadanie lub lekkie ugięcie trzonka było zawsze problem w obsłudze szczupaków. Częstym błędem jest nazywanie drzewcowca szczupakem; taką bronią są ogólniej halabardy , glewie lub voulgi .
Duża długość pików pozwalała na wystawienie wrogowi dużej koncentracji grotów włóczni, których posiadacze znajdowali się na większej odległości, ale także sprawiała, że piki były nieporęczne w walce w zwarciu. Oznaczało to, że pikinierzy musieli być wyposażeni w dodatkową, krótszą broń, taką jak sztylet lub miecz , aby móc się bronić w przypadku, gdyby walka przerodziła się w walkę wręcz . Generalnie jednak pikinierzy starali się unikać tak zdezorganizowanej walki, w której byli w niekorzystnej sytuacji. Aby zwiększyć trudności w walce wręcz, pikinierz często nie miał tarczy lub miał tylko małą tarczę, która miała ograniczone zastosowanie w walce w zwarciu.
Taktyka
Szczupak, ponieważ był nieporęczny, był zwykle używany w sposób celowy, defensywny, często razem z inną bronią rakietową i białą . Jednak lepiej wyszkoleni żołnierze byli w stanie użyć szczupaka w agresywnym ataku, a każdy szereg pikinierów był przeszkolony do trzymania pikinierów, tak aby zapewnić piechocie wroga cztery lub pięć warstw grotów włóczni najeżonych z przodu formacji. [ potrzebne źródło ]
Dopóki utrzymywała porządek, taka formacja mogła przetoczyć się nad piechotą wroga, miała jednak słabości. Wszyscy żołnierze poruszali się do przodu, w jednym kierunku i nie mogli szybko ani skutecznie skręcić, aby chronić wrażliwe flanki lub tył formacji. Nie byli też w stanie utrzymać spójności na nierównym terenie, o czym przekonali się Szkoci w bitwie pod Flodden . Ogromnym blokiem ludzi niosących takie nieporęczne włócznie może być trudno manewrować w inny sposób niż prostym ruchem. [ potrzebne źródło ]
W rezultacie takie mobilne formacje szczupaków starały się, aby oddziały wspierające chroniły ich flanki lub wykonywały manewry, aby rozbić wroga, zanim będą mogli zostać oskrzydleni. Istniało również ryzyko, że formacja ulegnie nieuporządkowaniu, co doprowadzi do chaotycznej walki wręcz, w której pikinierzy będą mieli wspomniane powyżej słabości. [ potrzebne źródło ]
Według Sir Johna Smythe'a dwie przeciwstawne formacje szczupaków mogły skonfrontować się na dwa sposoby: ostrożny lub agresywny. Ostrożne podejście obejmowało szermierkę na długość szczupaka, podczas gdy podejście agresywne polegało na szybkim zamykaniu dystansu, przy czym każdy z pierwszych pięciu szeregów zadał jedno potężne pchnięcie. W podejściu agresywnym pierwszy szereg natychmiast uciekał się do mieczy i sztyletów, jeśli pchnięcia pierwszych pięciu szeregów nie przełamały przeciwnej formacji szczupaków. Smythe uznał to ostrożne podejście za śmieszne.
Chociaż szczupak był przede wszystkim bronią wojskową, mógł być zaskakująco skuteczny w walce w pojedynkę, a wiele źródeł z XVI wieku wyjaśnia, jak należy go używać w pojedynkach; ówcześni szermierze często ćwiczyli i rywalizowali ze sobą, używając długich kijów zamiast szczupaków. George Silver uznał szczupaka o długości 18 stóp (5,5 m) za jedną z korzystniejszych broni do walki w pojedynkę na otwartej przestrzeni, dając mu przewagę nad każdą bronią krótszą niż 8 stóp (2,4 m) lub kombinacją miecza, sztyletu i tarczy.
Historia
Starożytna Europa
Chociaż od początków zorganizowanych wojen używano bardzo długich włóczni (co widać zwłaszcza na grafikach przedstawiających sumeryjskich i minojskich wojowników i myśliwych), najwcześniejsze odnotowane użycie broni podobnej do szczupaka w opisanej powyżej metodzie taktycznej dotyczyło macedońskiej sarisy, używanej przez wojska ojca Aleksandra Wielkiego , Filipa II Macedońskiego i kolejnych dynastii, które przez kilka stuleci dominowały w działaniach wojennych w wielu krajach.
Po upadku ostatniego następcy Macedonii szczupak w dużej mierze wyszedł z użycia na około 1000 lat. Wydaje się, że jedynym wyjątkiem od tej reguły były Niemcy, gdzie Tacyt odnotował, że w II wieku naszej ery germańskie plemiona używały „zbyt długich włóczni”. Konsekwentnie określa włócznie używane przez Niemców jako „masywne” i „bardzo długie”, co sugeruje, że opisuje w istocie szczupaka. Juliusz Cezar w swoim De Bello Gallico opisuje Helwetów jak walka w zwartym szyku przypominającym falangę, z włóczniami wystającymi ponad tarczami. Cezar miał zapewne na myśli wczesną formę muru tarczowego , tak popularną w późniejszych czasach.
Odrodzenie średniowiecznej Europy
W średniowieczu głównymi użytkownikami szczupaka były miejskie oddziały milicji, takie jak Flamandowie lub chłopi z nizinnych Szkotów . Na przykład Szkoci używali formacji włóczni znanej jako schiltron w kilku bitwach podczas wojen o niepodległość Szkocji, w tym w bitwie pod Bannockburn w 1314 r., a Flamandowie używali długiej włóczni geldon , aby odeprzeć atak francuskich rycerzy w bitwie pod Złote Ostrogi w 1302 roku, zanim inne oddziały formacji flamandzkiej zaatakowały zatrzymanych rycerzy z goedendagami . Obie bitwy były postrzegane przez współczesnych jako oszałamiające zwycięstwa plebsu nad doskonale wyposażonymi, konnymi profesjonalistami wojskowymi, a zwycięstwo zawdzięczano użyciu szczupaków i odważnemu oporowi plebsu, który ich dzierżył.
Formacje te były w zasadzie odporne na ataki konnych zbrojnych, dopóki rycerze usłużnie rzucali się na ścianę włóczni, a piechota pozostawała niezmieniona pod wpływem morale wyzwania, jakim była szarża kawalerii, ale zwarty charakter szczupaków formacje narażały ich na ataki wrogich łuczników i kuszników, którzy mogli ich bezkarnie zestrzelić, zwłaszcza gdy pikinierzy nie mieli odpowiedniego pancerza. Wiele porażek, m.in. pod Roosebeke i Halidon Hill , ucierpiały milicyjne armie szczupaków w obliczu przebiegłych wrogów, którzy zatrudniali swoich łuczników i kuszników do przerzedzania szeregów bloków szczupaków przed szarżą ze swoimi (często zsiadanymi) zbrojnymi.
Średniowieczne formacje szczupaków odnosiły większe sukcesy, gdy działały agresywnie. Na przykład Szkoci w bitwie pod mostem Stirling (1297) wykorzystali pęd swojej szarży, aby najechać armię angielską, podczas gdy Anglicy przekraczali wąski most. W bitwie pod Laupen (1339) berneńscy pikinierzy pokonali siły piechoty wrogiej armii habsbursko-burgundzkiej potężną szarżą, po czym ruszyli, by uderzyć i rozbić także jeźdźców austro-burgundzkich. Jednocześnie jednak tak agresywna akcja wymagała dużej spójności taktycznej lub odpowiedniego terenu do ochrony wrażliwych flanek formacji szczupakowych, zwłaszcza przed atakiem konnych zbrojny . [ potrzebne źródło ] Gdy te funkcje nie były dostępne, milicja często ponosiła kosztowne niepowodzenia, [ potrzebne wyjaśnienie ] , na przykład w bitwach pod Mons-en-Pevele (1304), Cassel (1328), Roosebeke (1382) i Othee (1408) . [ potrzebne źródło ] Ciągły sukces szwajcarskich najemników w późniejszym okresie przypisywano ich ekstremalnej dyscyplinie i jedności taktycznej wynikającej z półprofesjonalnego charakteru, co pozwoliło blokowi szczupaków w pewnym stopniu złagodzić zagrożenie, jakie stwarzają ataki z flanki.
Nierzadko zdarzało się, że agresywne formacje szczupaków składały się ze zsiadających zbrojnych , jak podczas bitwy pod Sempach (1386), gdzie zsiadająca austriacka awangarda, używając swoich lanc jako pików, odniosła początkowy sukces w walce ze swoją przeważnie halabardą - wyposażonych szwajcarskich przeciwników. Zsiadani włoscy zbrojni również zastosowali tę samą metodę, aby pokonać Szwajcarów w bitwie pod Arbedo (1422). Podobnie dobrze uzbrojeni szkoccy szlachcice (w towarzystwie nawet króla Jakuba IV ) tworzyli czołowe szeregi szkockich bloków szczupakowych na Bitwa pod Flodden (1513), przypadkowo uodporniając całą formację na angielskie łucznictwo.
Rozkwit Europy renesansu
Szwajcarzy rozwiązali wcześniejsze problemy szczupaków i w XV wieku przynieśli renesans walk szczupakowych, ustanawiając solidne programy szkoleniowe, które miały zapewnić im mistrzostwo w posługiwaniu się Szpiegiem (niemieckie określenie „szpikulca”) podczas manewrów i walki; w tym celu wprowadzili także marsz do bębnów. Oznaczało to, że bloki szczupaków mogły stanąć do ataku, czyniąc je mniej pasywnymi i bardziej agresywnymi formacjami, ale na tyle dobrze wyszkolonymi, że w przypadku ataku kawalerii mogły przejść do defensywy. Niemieccy żołnierze zwani Landsknechtami później przyjęli szwajcarskie metody obchodzenia się ze szczupakami.
Szkoci używali głównie krótszych włóczni w swojej formacji schiltron ; ich próba adopcji dłuższego szczupaka kontynentalnego została wycofana do powszechnego użytku po tym, jak jego nieskuteczne użycie doprowadziło do upokarzającej porażki w bitwie pod Flodden .
Takie falangi szwajcarskie i landsknechckie składały się także z ludzi uzbrojonych w dwuręczne miecze, zwane Zweihänderem , oraz halabardystów do walki w zwarciu zarówno z piechotą, jak i atakującą kawalerią.
Szwajcarzy stanęli w obliczu niemieckiego Landsknechta , który zastosował podobną taktykę jak Szwajcarzy, ale więcej szczupaków w trudniejszym niemieckim pchnięciu ( niem . deutscher Stoß : trzymanie w obu rękach szczupaka o ciężarze w dolnej 1/3 na końcu ), który został wykorzystany w bardziej elastycznej kolumnie atakującej.
Wysoka reputacja wojskowa Szwajcarów i Landsknechtów ponownie doprowadziła do zatrudnienia jednostek najemnych w całej Europie w celu szkolenia innych armii w ich taktyce. Ci dwaj oraz inni, którzy przyjęli ich taktykę, stoczyli kilka wojen, co doprowadziło do szeregu wydarzeń.
Formacje te odniosły wielkie sukcesy na polu bitwy, poczynając od zdumiewających zwycięstw szwajcarskich kantonów nad Karolem Śmiałym z Burgundii w wojnach burgundzkich , w których Szwajcarzy brali udział w latach 1476 i 1477. W bitwach pod Wnukiem , Moratem i Nancy Szwajcarzy nie tylko skutecznie odparli ataki wrogich rycerzy, jak to robiły stosunkowo bierne place piechoty szkockiej i flamandzkiej we wczesnym średniowieczu, ale także maszerowali do ataku z dużą szybkością i w dobrym szyku, a ich kolumny szturmowe przetaczały się przez Burgundię. siły, czasem z wielką masakrą.
Kolumna ataku głębokiego szczupaka pozostawała podstawową formą skutecznej walki piechoty przez następne czterdzieści lat, a wojna w Szwabii była pierwszym konfliktem, w którym obie strony dysponowały dużymi formacjami dobrze wyszkolonych pikinierów. Po tej wojnie jej bojownicy – Szwajcarzy (odtąd służący głównie jako najemnicy ) i ich naśladowcy z Landsknechtu – często ponownie mierzyli się ze sobą w wojnach włoskich , które pod wieloma względami stały się wojskowym poligonem renesansu.
Tak zwany Schefflin był bronią drzewcową, blisko spokrewnioną ze szczupakem, która od końca XIV wieku i przez cały XVI wiek była szeroko stosowana w świecie niemieckojęzycznym. Służył jako broń uniwersalna zarówno dla piechoty (na wzór piki), jak i lekkiej kawalerii (na wzór półlancy). Charakterystyczne jest, że posiadał dużą, wydrążoną w środku głowę w kształcie liścia, o długości około 50 centymetrów lub więcej, która była przymocowana do długiego i smukłego trzonu. Oprócz tego, że był używany przez żołnierzy w walce, frędzel przymocowany do panewki głowy wraz z opcjonalnymi dodatkowymi ozdobami sprawiał, że Schefflin odpowiednia broń główna dla książęcych ochroniarzy i urzędników dworskich. Wydaje się, że istnieje ścisły związek pomiędzy współczesnym niemieckim terminem Schefflin a zachodnioeuropejskimi terminami oszczep (francuski) i oszczep (angielski), przy czym oba odnoszą się do pewnego rodzaju włóczni kawaleryjskiej. Choć rzadko to zauważano, wiele z tej broni przetrwało do dziś. Niektóre egzemplarze, z których wiele podobno było używanych przez osobiste otoczenie Henryka VIII, przechowywane są w Królewskiej Zbrojowni w Leeds.
Starożytne Chiny
Piki i długie halabardy były używane w starożytnych Chinach od okresu Walczących Królestw od V wieku p.n.e. Piechota posługiwała się różnorodną bronią z długą włócznią, ale najpopularniejszą był topór-sztylet , długa włócznia przypominająca pikę i ji . Topór-sztylet i ji były dostępne w różnych długościach, od 9 do 18 stóp; broń składała się z pchającej włóczni z przymocowanym do niej tnącym ostrzem. Topory sztyletowe i ji były niezwykle popularną bronią w różnych królestwach, szczególnie w państwie Qin i dynastii Qin wojny z Xiongnu wyprodukowała 18-metrową halabardę i broń podobną do szczupaka, a także 22-metrowe piki .
Klasyczna Japonia
Podczas ciągłego rozwoju szczupaka w Europie Japonia doświadczyła równoległej ewolucji broni drzewcowej.
W klasycznej Japonii japoński styl prowadzenia wojny był na ogół szybki i agresywny, ze znacznie płytszymi formacjami niż ich europejskie odpowiedniki. Naginata i yari były częściej używane niż miecze przez japońskich żołnierzy piechoty ashigaru i zsiadających z konia samurajów ze względu na ich większy zasięg . Naginata, użyta po raz pierwszy około 750 roku naszej ery, miała zakrzywione ostrza przypominające miecz na drewnianych trzonkach z często kolczastymi metalowymi przeciwwagami. Zwykle używano ich do ataku tnącego i wymuszano wprowadzenie nagolenników w miarę jak bitwy kawalerii zyskiwały na znaczeniu. Yari były włóczniami różnej długości; ich proste ostrza miały zwykle zaostrzone krawędzie lub występy w stosunku do ostrza centralnego i były przymocowane do wydrążonego trzonu z niezwykle długim trzpieniem.
Średniowieczna Japonia
W drugiej połowie XVI wieku w średniowiecznej Japonii używano szczupaków o długości od 4,5 do 6,5 m (15 do 21 stóp), ale czasami do 10 m (33 stóp). W tym momencie pikinierzy stali się głównymi siłami armii. Utworzyli szeregi połączone z arkebuzerami i włócznikami . Formacje miały na ogół głębokość tylko dwóch lub trzech rzędów.
Szczupak i strzał
W następstwie wojen włoskich, od końca XV do końca XVI wieku, większość armii europejskich przyjęła użycie szczupaka, często w połączeniu z prymitywną bronią palną, taką jak arkebuz i kaliber, w celu utworzenia dużych formacji szczupaków i śrutów . [ potrzebne źródło ]
Kwintesencją tego rozwoju było hiszpańskie tercio , które składało się z dużego placu pikinierów z małymi, mobilnymi szwadronami arkebuzerów poruszających się po jego obwodzie, a także tradycyjnych zbrojnych. Te trzy elementy tworzyły wzajemnie wspierającą się kombinację ról taktycznych: arkebuzierzy nękali linię wroga, pikinierzy chronili arkebuzerów przed szarżami kawalerii wroga, a zbrojni, zwykle uzbrojeni w miecze i oszczepy, odpierali ataki pikinierów wroga, gdy dwóch przeciwne kwadraty nawiązały kontakt. Tercio wysłało mniejszą liczbę pikinierów niż ogromne kolumny Szwajcarów i Landsknechtów, a ich formacja ostatecznie okazała się znacznie bardziej elastyczna na polu bitwy. [ potrzebne źródło ]
Mieszane formacje ludzi szybko stały się normą dla europejskiej piechoty, a wielu, ale nie wszyscy, starało się naśladować Tercio; w Anglii połączenie billmenów , wybornych łuczników i zbrojnych pozostało normą, chociaż uległo to zmianie, gdy podaż cisa na wyspie spadła. [ potrzebne źródło ]
Odsetek mężczyzn uzbrojonych w broń palną w formacjach podobnych do Tercio stale rósł wraz z postępem technologii broni palnej. Uważa się, że ten postęp oznacza upadek kawalerii, choć w rzeczywistości ją ożywił. Od końca XVI do XVII wieku używano mniejszych formacji szczupaków, niezmiennie broniących dołączonych muszkieterów, często jako centralny blok z dwoma pododdziałami strzelców, zwanymi „rękawami strzałowymi”, po obu stronach szczupaków. Chociaż tańsza i wszechstronna piechota coraz częściej sięgała po broń palną, udział kawalerii w armii pozostał wysoki. [ potrzebne źródło ]
Podczas angielskiej wojny domowej (1642–1651) Armia Nowego Modelu (1646–1660) początkowo miała dwóch muszkieterów na każdego pikiniera. Dwóch muszkieterów na każdego pikinierza nie było uzgodnioną mieszanką stosowaną w całej Europie i kiedy w 1658 roku Oliver Cromwell , wówczas już Lord Protektor , wysłał kontyngent Armii Nowego Modelu do Flandrii, aby wesprzeć swoich francuskich sojuszników zgodnie z warunkami traktatu z przyjaźń ( traktat paryski, 1657 ) zaopatrywał pułki w równą liczbę muszkieterów i pikinierów.} Na polu bitwy muszkieterom brakowało ochrony przed kawalerią wroga, więc oba rodzaje piechoty wspierały się nawzajem.
Armia angielska po Restauracji korzystała z pikinierów, a do 1697 r. (ostatni rok wojny dziewięcioletniej ) angielskie bataliony piechoty walczące w Niderlandach nadal miały po dwóch muszkieterów na każdego pikinierzy i walczyły w tradycyjnym obecnie stylu pikinierów pięciu stopni w głębi lądu. pośrodku, z sześcioma szeregami muszkieterów po każdej stronie.
Według Johna Kerseya w 1706 roku szczupak miał zazwyczaj długość od 14 do 16 stóp (4,3 do 4,9 m).
Koniec ery szczupaków
Od połowy XVII do początków XVIII wieku w większości armii europejskich nastąpił spadek liczebności szczupaka. Zaczęło się od profilowania zamka skałkowego , który zapewnił muszkieterowi zarówno potężniejszą, jak i większą szybkostrzelność niż posiadał wcześniej, co zachęcało do większego stosunku strzału do szczupaka. Kontynuowano rozwój bagnetu wtykowego , a następnie bagnetu gniazdowego w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XVII wieku. Bagnet wtykowy nie zastąpił szczupaka, ponieważ wymagał od żołnierza rezygnacji ze zdolności strzelania, aby go naprawić, ale bagnet nasadowy rozwiązał ten problem. Bagnet dodał długie ostrze o długości do 60 cm (24 cali) na końcu muszkietu, dzięki czemu muszkiet zachowywał się jak broń przypominająca włócznię, gdy był trzymany obiema rękami. Chociaż nie dysponowały pełnym zasięgiem szczupaków, bagnety były skuteczne przeciwko szarżom kawalerii, co niegdyś było główną słabością formacji muszkieterów, i pozwalały armiom masowo zwiększać swoją potencjalną siłę ognia, dając każdemu piechurowi broń palną; Pikinierzy nie byli już potrzebni do ochrony muszkieterów przed kawalerią. Co więcej, ulepszenia artylerii spowodowały, że większość armii europejskich porzuciła duże formacje na rzecz wielu naprzemiennych linii, zarówno po to, aby zminimalizować straty, jak i zapewnić większy front dla ognia salwowego. Grube żywopłoty z bagnetami okazały się skutecznym rozwiązaniem przeciw kawalerii i ulepszonym muszkietem siła ognia była teraz tak zabójcza, że o walce często decydowało samo strzelanie.
Typową datą końcową użycia szczupaka w większości formacji piechoty jest rok 1700, np. W armii pruskiej i austriackiej. Inni, w tym armia szwedzka i rosyjska, nadal używali szczupaka jako skutecznej broni przez kilka kolejnych dziesięcioleci, aż do lat dwudziestych i trzydziestych XVIII wieku ( szczególnie Szwedzi króla Karola XII używali go z wielkim skutkiem do 1721 r.). Na początku Wielkiej Wojny Północnej w 1700 r. rosyjskie kompanie piechoty liniowej miały 5 podoficerów, 84 muszkieterów i 18 pikinierów, przy czym muszkieterowie byli początkowo wyposażeni w bagnety w kształcie mieczy; całkowicie przeszli na bagnety nasadowe dopiero w 1709 r. Szwedzka kompania składała się z 82 muszkieterów, 48 pikinierów i 16 grenadierów. Armia Świętego Cesarstwa Rzymskiego utrzymywała stosunek 2 muszkietów na 1 szczupaka od połowy do końca XVII wieku, oficjalnie porzucając szczupaka w 1699 r. Tymczasem Francuzi do 1689 r. mieli stosunek 3-4 muszkietów na 1 szczupaka. Obie strony Wojen Trzech Królestw w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XVII wieku preferowano stosunek 2 muszkietów na 1 szczupaka, ale nie zawsze było to możliwe.
Podczas rewolucji amerykańskiej (1775–1783) szczupaki zwane „włóczniami okopowymi”, wykonane przez lokalnych kowali, miały ograniczone zastosowanie, dopóki nie udało się pozyskać wystarczającej liczby bagnetów do ogólnego użytku zarówno przez Armię Kontynentalną , jak i przyłączone jednostki milicji .
Przez całą epokę napoleońską niektórzy podoficerowie zachowywali jako symbol sponton, rodzaj skróconego szczupaka, który zazwyczaj miał parę ostrzy lub występów zamontowanych na głowie; w praktyce był prawdopodobnie bardziej przydatny do gestykulacji i sygnalizacji niż jako broń bojowa.
Dopiero podczas powstania kościuszkowskiego w 1794 roku, jako dziecko konieczności, szczupak pojawił się ponownie i na krótki czas stał się zaskakująco skuteczną bronią na polu bitwy. W tym przypadku generał Tadeusz Kościuszko , w obliczu niedoboru broni palnej i bagnetów do uzbrojenia bezrolnych partyzantów , rekrutowanych prosto z pól pszenicy, kazał podgrzać i wyprostować ich sierpy i kosy w coś przypominającego prymitywne „ kosy wojenne ” Ten uzbrojony sprzęt rolniczy był następnie używany w bitwie zarówno jako broń tnąca, jak i prowizoryczne szczupaki. Chłopi „ pikinierzy” uzbrojeni w te prymitywne narzędzia odegrali kluczową rolę w zapewnieniu niemal niemożliwego zwycięstwa nad znacznie większym i lepiej wyposażonym Rosjaninem. armii w bitwie pod Racławicami , która miała miejsce 4 kwietnia 1794 r.
Cywilny pikinierz odegrał podobną rolę, choć miał przewagę liczebną i uzbrojoną, podczas powstania w Irlandii w 1798 roku cztery lata później. Tutaj, szczególnie podczas buntu w Wexford i w Dublinie , szczupak był przydatny głównie jako broń mężczyzn i kobiet walczących pieszo z kawalerią uzbrojoną w karabiny.
Improwizowanych szczupaków, wykonanych z bagnetów na żerdziach, używali zbiegli skazańcy podczas buntu na Wzgórzu Zamkowym w 1804 roku.
Jeszcze w czasie wojen napoleońskich , na początku XIX wieku, można było spotkać nawet rosyjską milicję (w większości bezrolnych chłopów, podobnie jak wcześniej polscy partyzanci) niosących do bitwy skrócone piki. W XIX wieku przestarzały szczupak nadal znajdował zastosowanie w takich krajach jak Irlandia , Rosja , Chiny i Australia , na ogół w rękach zdesperowanych chłopskich buntowników , którzy nie mieli dostępu do broni palnej. Johna Browna kupił dużą liczbę szczupaków i przywiózł je na swój najazd na Harpers Ferry .
Jedna próba wskrzeszenia szczupaka jako głównej broni piechoty miała miejsce podczas wojny secesyjnej (1861–1865), kiedy w 1862 r . Konfederackie Stany Ameryki planowały zwerbować dwadzieścia pułków pikinierów. W kwietniu 1862 r. zezwolono, aby każdy pułk piechoty Konfederacji miał obejmować dwie kompanie pikinierów, plan wspierany przez Roberta E. Lee . Wyprodukowano wiele szczupaków, ale nigdy nie zostały użyte w bitwie, dlatego plan włączenia pikinierów do armii został porzucony.
Krótsze wersje szczupaków, zwane szczupakami abordażowymi , były również używane na okrętach wojennych - aż do końca XIX wieku, zwykle w celu odparcia grup abordażowych .
Wielki hawajski król-wojownik Kamehameha I miał elitarną grupę ludzi uzbrojonych w bardzo długie włócznie, którzy najwyraźniej walczyli w sposób identyczny jak europejscy pikinierzy, pomimo zwyczajowej koncepcji ogólnej skłonności jego ludu do indywidualistycznych pojedynków jako metody walki w zwarciu. Nie wiadomo, czy sam Kamehameha wprowadził tę taktykę, czy też została ona zaczerpnięta z użycia tradycyjnej broni hawajskiej. [ potrzebne źródło ]
Szczupak został wydany jako broń brytyjskiej Straży Krajowej w 1942 r., po tym, jak Ministerstwo Wojny podjęło działania na podstawie listu Winstona Churchilla, w którym stwierdził, że „każdy człowiek musi mieć jakiegoś rodzaju broń, czy to tylko maczuga, czy szczupak” . Jednak ta ręczna broń nigdy nie opuściła sklepów po tym, jak piki „wywołały niemal powszechne poczucie gniewu i wstrętu w szeregach Gwardii Krajowej, zdemoralizowały mężczyzn i doprowadziły do zadawania pytań w obu izbach parlamentu”. Piki wykonane z przestarzałego bagnetu karabinowego Lee – Enfield z ostrzami przyspawanymi do stalowej rury, przyjął nazwę „Croft's Pikes” na cześć Henry'ego Page'a Crofta , podsekretarza stanu ds. wojny , który próbował bronić fiaska, stwierdzając, że są to „cicha i skuteczna broń”.
serenos istniały nocne patrole, które niosły krótkie 1,5-metrowe szczupaki zwane chuzo .
Piki żyją dziś jedynie w rolach ceremonialnych, używane do noszenia barw pułku piechoty oraz w Kompanii Pikinierów i Muszkieterów Honorowej Kompanii Artylerii lub przez niektóre jednostki piechoty pełniące służbę podczas rotacji jako straż Prezydenta Republiki Włoskiej w Pałacu Kwirynalskim w Rzymie, Włochy.
Zobacz też
Dalsza lektura
- Delbruck, Hans . Historia sztuki wojennej , pierwotnie opublikowana w 1920 r.; University of Nebraska Press (przedruk), 1990 (tłum. J. Renfroe Walter). Tom III: Wojna średniowieczna .
- Fegley, Randall. Złote ostrogi Kortrijk: Jak rycerze francuscy spadli do piechoty Flandrii w 1302 r. , Jefferson, Karolina Północna: McFarland, 2002.
- McPeak, William. Dziedzictwo Wojskowe , 7(1), sierpień 2005, s. 10,12,13.
- Oman, Karol . Historia sztuki wojennej w XVI wieku . Londyn: Methuen & Co., 1937.
- Parkera, Geoffreya . Rewolucja wojskowa: innowacje wojskowe i powstanie Zachodu 1500–1800 , Cambridge University Press, 1996.
- Smith, Goldwyn. Historia irlandzka i kwestia irlandzka , Nowy Jork: McClure, Phillips & Co., 1905.
- Vullaimy, CE Royal George: studium króla Jerzego III, jego eksperyment w monarchii, jego upadek i emerytura , D. Appleton-Century Company, Inc., 1937.
Linki zewnętrzne
-
Media związane z Pikes w Wikimedia Commons
| Biblioteki Narodowe | |
|---|---|
| Inny | |
