Y Władfa

Walijczycy Argentyńczycy
Flag of the Welsh colony in Patagonia.svg
Flaga kolonii Y Wladfa
Całkowita populacja
70 000
Regiony ze znaczną populacją
Prowincja Chubut
Języki
hiszpański , patagoński Walijski
Religia
Protestantyzm (głównie metodyzm i prezbiterianizm ) i katolicyzm
Pokrewne grupy etniczne
Walijczycy , Argentyńczycy , Anglicy Argentyńczycy , irlandzcy Argentyńczycy , szkoccy Argentyńczycy , walijscy Brazylijczycy , Walijscy Amerykanie , Walijscy Kanadyjczycy , Walijscy Australijczycy
Y Wladfa is located in Argentina
Y Wladfa
Y Wladfa
Y Wladfa
Y Wladfa
Y Wladfa
Y Wladfa
Y Wladfa
class=notpageimage|
Walijskojęzyczne osady w Argentynie

Y Wladfa ( wymowa walijska: [ə ˈwladva] , „The Colony”), czasami także Y Wladychfa Gymreig ( wymowa walijska: [ə wladˈdəχva ɡəmˈreiɡ] , „The Welsh Settlement”) odnosi się do zakładania osad przez walijskich imigrantów w Patagonii , począwszy od 1865 r., głównie wzdłuż wybrzeża Doliny Doliny Chubut. W 1881 r . obszar ten stał się częścią Terytorium Narodowego Chubut w Argentynie, które w 1955 r. stało się prowincją Chubut .

W XIX i na początku XX wieku rząd argentyński zachęcał do emigracji z Europy w celu zaludnienia Patagonii, która aż do rozpoczęcia podboju pustyni w latach 70 .

W latach 1856-1875 w Santa Fe i Entre Ríos powstały 34 osady imigrantów różnych narodowości . Oprócz głównej kolonii w Chubut, mniejsza kolonia została założona w Santa Fe przez 44 Walijczyków , którzy opuścili Chubut, a inna grupa osiedliła się w Coronel Suárez w południowej prowincji Buenos Aires .

Społeczność walijsko-argentyńska koncentruje się na Gaiman , Trelew i Trevelin . Walijczyków-Patagonian jest 70 000. Jednak Chubut szacuje liczbę patagońskich walijczyków na około 1500, podczas gdy inne szacunki mówią o 5000.

Historia

Pierwsi osadnicy 1865

Wielebny Michael D. Jones (1822–98)

Pomysł walijskiej kolonii w Patagonii został wysunięty przez Michaela D. Jonesa , walijskiego nacjonalistycznego nonkonformistycznego kaznodzieję z Bala, Gwynedd , który wezwał do nowej „małej Walii poza Walią”. Spędził kilka lat w Stanach Zjednoczonych , gdzie zaobserwował, że walijscy imigranci asymilowali się bardzo szybko w porównaniu z innymi narodami i często tracili wiele ze swojej walijskiej tożsamości. Tak więc pierwotna propozycja polegała na ustanowieniu nowej Walii za granicą, gdzie walijscy osadnicy i ich kultura byliby generalnie wolni od obcej dominacji. Zaproponował utworzenie tzw Walijskojęzyczna kolonia z dala od wpływów języka angielskiego . Rekrutował osadników i zapewniał finansowanie; Australię , Nową Zelandię , a nawet Palestynę , ale wybrano Patagonię ze względu na jej izolację i ofertę Argentyńczyków dotyczącą 100 mil kwadratowych (260 km 2 ) ziemi wzdłuż rzeki Chubut w zamian za zasiedlenie dla Argentyny niezdobytej dotąd ziemi Patagonii. Patagonia, w tym dolina Chubut, została przejęta przez Buenos Aires, ale miała niewielką kontrolę nad tym obszarem (do którego twierdziło również Chile). Jones korespondował z rządem argentyńskim w sprawie osiedlania się na obszarze znanym jako Bahía Blanca , gdzie walijscy imigranci mogliby zachować swój język i kulturę. Rząd argentyński przychylił się do prośby, przekazując im kontrolę nad dużym obszarem ziemi. Walijski komitet imigracyjny zebrał się w Liverpoolu i opublikował podręcznik Llawlyfr y Wladfa , aby nagłośnić plan utworzenia walijskiej kolonii w Patagonii, która została rozprowadzona po całej Walii. [ potrzebne źródło ]

Lewisa Jonesa

Pod koniec 1862 roku kapitan Love Jones-Parry i Lewis Jones (od którego imienia Trelew został nazwany) wyjechali do Patagonii, aby zdecydować, czy jest to odpowiedni obszar dla walijskich emigrantów. Najpierw odwiedzili Buenos Aires , gdzie odbyli rozmowy z ministrem spraw wewnętrznych Guillermo Rawsonem , a następnie po dojściu do porozumienia udali się na południe. Dotarli do Patagonii małym statkiem o nazwie Candelaria i sztorm zepchnął ich do zatoki, którą nazwali Porth Madryn. , po posiadłości Jonesa-Parry'ego w Walii. Miasto, które wyrosło w pobliżu miejsca, w którym wylądowali, nazywa się teraz Puerto Madryn . Po powrocie do Walii zadeklarowali, że obszar ten jest bardzo odpowiedni do kolonizacji.

Mimoza . _

28 lipca 1865 roku 153 walijskich osadników przybyło na pokład klipera do herbaty Mimosa . Osadnicy Mimozy , w tym krawcy , szewcy , stolarze , ceglarze i górnicy , składali się z 56 dorosłych żonatych, 33 samotnych lub owdowiałych mężczyzn, 12 samotnych kobiet (zwykle sióstr lub służących zamężnych imigrantów) i 52 dzieci; większość (92) pochodziła z South Wales Coalfield i angielskich ośrodków miejskich. Rolników było niewielu . Było to dość niefortunne, zwłaszcza gdy odkryli, że atrakcje w okolicy zostały wyprzedane i wylądowali na suchej półpustyni z niewielką ilością jedzenia; powiedziano im, że obszar ten przypomina nizinną Walię. Na wybrzeżu było mało wody pitnej , więc grupa wyruszyła na spacer po spalonej równinie z jedną taczką, aby przewieźć swój dobytek. Niektórzy zmarli, a podczas marszu urodziło się dziecko, Mary Humphries. John Williams był jedynym kolonistą, który posiadał jakiekolwiek podstawowe umiejętności medyczne . Niektórzy osadnicy byli tak zniechęceni, że poprosili rząd brytyjski o osiedlenie ich na Falklandach. Jednak ta prośba została zignorowana.

Kiedy dotarli do doliny rzeki Chubut, ich pierwszą osadą była mała forteca na miejscu, które później stało się miastem Rawson , obecnie stolicą prowincji Chubut . Nazywano to Yr Hen Amddiffynfa („Stara Twierdza”). Pierwsze domy, zbudowane z ziemi, zostały zmyte przez gwałtowną powódź w 1865 roku, a na ich miejsce zbudowano nowe domy o wyższej jakości. Powodzie zmyły również uprawy ziemniaków i kukurydzy. Opady deszczu na tym obszarze były znacznie mniejsze, niż oczekiwali koloniści, co doprowadziło do nieurodzaju.

Konsolidacja 1866–1888

Walijskie tradycje w Rawson
Y Drafod

Osadnicy po raz pierwszy nawiązali kontakt z miejscową ludnością Tehuelche prawie rok po ich przybyciu. Po kilku trudnych wczesnych latach podejrzeń i przemocy, Tehuelche nawiązali serdeczne stosunki z Walijczykami i pomogli osadzie przetrwać wczesne niedobory żywności. Osadnicy, na czele z Aaronem Jenkinsem (którego żona Rachel jako pierwsza podniosła pomysł systematycznego korzystania z kanałów irygacyjnych), wkrótce stworzyli pierwszy w Argentynie Afon oparty system irygacyjny na rzece Chubut (po walijsku Camwy , „kręta rzeka”), nawadniając obszar trzy lub cztery mile (pięć lub sześć km) z każdej strony 50-milowego (80 km) odcinka rzeki i tworząc najbardziej żyzne pola pszenicy w Argentynie. [ potrzebne źródło ] Do 1885 roku produkcja pszenicy osiągnęła 6000 ton, a pszenica produkowana przez kolonię zdobyła złoty medal na międzynarodowych wystawach w Paryżu i Chicago .

Czas żniw w Patagonii, ok. 1880 r

Ujście rzeki Chubut było trudne do żeglugi, ponieważ było płytkie i miało ruchome łachy, dlatego zdecydowano, że do połączenia doliny Dolnego Chubut z Puerto Madryn (pierwotnie Porth Madryn) na Golfo Nuevo po południowej stronie Półwysep Valdes . Siłą napędową był Lewis Jones, aw 1884 r. Kongres Argentyny zezwolił na budowę Centralnej Kolei Chubut autorstwa Lewisa Jonesa y Cía. Lokalne zbieranie funduszy na projekt okazało się trudne, więc Lewis Jones udał się do Wielkiej Brytanii w poszukiwaniu funduszy, gdzie zwrócił się o pomoc do inżyniera Asahela P. Bella. Prace nad koleją rozpoczęto w 1886 r., w czym pomogło przybycie kolejnych 465 walijskich osadników na parowcu Westa . Miasto, które wyrosło na główki szyny, zostało nazwane Trelew (Miasto Llew) na cześć Lewisa Jonesa. Miasto szybko się rozwijało iw 1888 roku stało się siedzibą Compañía Mercantil del Chubut (Firma Handlowa Chubut). Początkowo osadnicy byli w dużej mierze samorządni, a wszyscy mężczyźni i kobiety w wieku co najmniej 18 lat mieli prawo głosu.

W styczniu 1868 r. ukazała się pierwsza gazeta kolonii „Y Brut” ( „Kronika ”); Ein Breiniad ( Nasz przywilej ) pojawił się w 1878 roku. Oba były krótkotrwałe, w obiegu było tylko sześć numerów każdego tytułu. Lewis Jones założył Y Dravod ( Dyskusja ) w 1891 roku i miał dłuższą żywotność: cotygodniowy numer ukazywał się do 1961 roku.

Ekspansja w kierunku Andów 1885–1902

Walijska szkoła w Patagonii

Do połowy lat osiemdziesiątych XIX wieku większość dobrych gruntów rolnych w dolinie Dolnego Chubut została zajęta, a koloniści zorganizowali szereg ekspedycji w celu zbadania innych części Patagonii w poszukiwaniu gruntów bardziej nadających się do uprawy. W 1885 roku Walijczycy poprosili gubernatora prowincji Chubut , Luisa Jorge Fontanę , o pozwolenie na zorganizowanie wyprawy mającej na celu zbadanie andyjskiej części Chubut. Fontana zdecydował się osobiście towarzyszyć w wyprawie. Pod koniec listopada 1885 roku dotarli do żyznego obszaru, który Walijczycy nazwali Cwm Hyfryd (Przyjemna Dolina). Do 1888 roku to miejsce u podnóża Andów stało się kolejną walijską osadą, nazwaną w języku hiszpańskim Colonia 16 de Octubre . Wraz ze wzrostem liczby ludności założono miasta Esquel i Trevelin .

Lewis Jones założył w języku walijskim gazetę Y Drafod (The Conversation) w celu promowania walijskości w Y Wladfa.

Obszar ten stał się przedmiotem sprawy granicznej Cordillera of the Andes Boundary Case 1902 między Argentyną a Chile. Początkowo granicę wyznaczała linia łącząca najwyższe szczyty w okolicy, ale później stało się jasne, że linia ta nie była tożsama z linią oddzielającą wododziały, gdzie część rzek na tym obszarze płynęła w kierunku zachodnim. Argentyna i Chile zgodziły się, że Wielka Brytania powinna pełnić rolę arbitra, a opinie walijskich osadników zostały zebrane. W 1902 roku, pomimo oferty ligi ziemi na rodzinę z Chile, głosowali za pozostaniem w Argentynie.

Niepowodzenia w Dolinie Dolnego Chubutu 1899–1915

Zalana osada w kolonii walijskiej

Poważne szkody wyrządziły powodzie w latach 90. XIX wieku i XX wieku, które spustoszyły Rawson i, w mniejszym stopniu, Gaimana, chociaż Trelew nie został dotknięty. Nie było również zgody między osadnikami a rządem Argentyny , który wprowadził pobór do wojska i nalegał, aby mężczyźni w wieku wojskowym musztrowali w niedziele. Było to sprzeczne z sabatariańskimi zasadami osadników i wywołało wiele złych nastrojów, chociaż sprawa została ostatecznie rozwiązana dzięki interwencji prezydenta Argentyny Julio Argentino Roca . Czynniki te oraz brak nieodebranych gruntów uprawnych spowodowały, że 234 osoby wyjechały do ​​Liverpoolu na pokładzie Orisy 14 maja 1902 r., z czego 208 podróżowało następnie do Kanady i dotarło do Saltcoats w Saskatchewan pod koniec czerwca, chociaż niektóre z tych rodzin później wrócił do Chubut, a później wyemigrował do Australii. Kilku innych osadników przeniosło się do prowincji Río Negro w Argentynie. Wielu z tych, którzy opuścili Chubut, było spóźnionymi przybyszami, którym nie udało się zdobyć własnej ziemi, i zostali zastąpieni przez większą liczbę imigrantów z Walii. Pod koniec XIX wieku w Chubut mieszkało około 4000 osób pochodzenia walijskiego. Ostatnia znacząca migracja z Walii miała miejsce na krótko przed I wojną światową , która położyła kres dalszej imigracji. Około 1000 walijskich imigrantów przybyło do Patagonii w latach 1886-1911; na podstawie tej i innych statystyk Glyn Williams oszacował, że być może nie więcej niż 2300 Walijczyków kiedykolwiek wyemigrowało bezpośrednio do Patagonii.

Późniejszy rozwój

Walijska herbaciarnia w Chubut

Imigracja na te tereny po 1914 roku pochodziła głównie z Włoch i innych krajów południowej Europy. Walijski stał się językiem mniejszości. Stworzenie [ kiedy? ] spółdzielni , Cwmni Masnachol Camwy (hiszpański: Compañía Mercantil de Chubut ) , był ważny. Towarzystwo zajmowało się handlem w imieniu osadników w Buenos Aires i działało jako bank z 14 oddziałami. Spółdzielnia upadła w czasie Wielkiego Kryzysu z lat 30. XX wieku. Budowa tamy na rzece Rio Chubut, 120 kilometrów (75 mil) na zachód od Trelew, zainaugurowana 19 kwietnia 1963 r., Usunęła ryzyko powodzi w Dolinie Dolnego Chubut.

Walijczycy odcisnęli swoje piętno na krajobrazie, z wiatrakami i kaplicami w całej prowincji, w tym z charakterystycznym drewnianym i falistym cynkiem Capel Salem [ gdzie? ] i Salon San David Trelew . Wiele osad wzdłuż doliny nosi walijskie nazwy.

Walijska kaplica w Gaiman

repatriacji przez rząd brytyjski 11 313 argentyńskich jeńców wojennych wziętych podczas wojny o Falklandy w 1982 r ., mówiący po walijsku brytyjscy marynarze handlowi i brytyjscy żołnierze z walijskiej gwardii byli zszokowani, gdy argentyński jeniec wojenny , który wracał do domu, zwrócił się do nich po patagońsko-walijskim Puerto Madryn . Z biegiem lat bliskie więzi między Walią a Y Wladfa zostały przywrócone.

BBC z 2001 roku szczegółowo opisał niedawną wizytę arcydruida Meiriona Evansa [cy] i 30 członków Gorsedd Cymru w prowincji Chubut w celu ożywienia Gorsedd Y Wladfa podczas ceremonii zorganizowanej w specjalnie zbudowanym kamiennym kręgu niedaleko Gaimana .

Co roku w mieście Trevelin odbywa się festiwal Eisteddfod . Reporterzy BBC wzięli udział w Eisteddfod del Chubut w Trelew w 2001 roku i obserwowali, jak krzesło bardów zostało przyznane po raz pierwszy w Y Wladfa poetce: właścicielce hotelu Gaiman Monice Jones de Jones za Awdl na temat Rhyddid ("Wolność"). Autor artykułu kontynuował: „Sam Patagonia Eisteddfod, chociaż ma te same elementy, co Eisteddfodau w samej Walii, jest jednak pod innymi względami zupełnie inną sprawą. Oprócz nawiedzonych walijskich melodii ludowych i recytacji w unikalnym hiszpańskim akcentie Walijczyków z Patagonii, są też porywające pokazy argentyńskich tańców ludowych , które wszystko zawdzięczają kulturze gauchos i nic nie zawdzięczają nieco łagodniejszym układom tanecznym walijskiej ojczyzny”.

Obecne konkursy Eisteddfod są dwujęzyczne , zarówno w patagońskim walijskim, jak i argentyńskim hiszpańskim , i obejmują między innymi poezję, prozę, tłumaczenia literackie (walijski, hiszpański, angielski, włoski i francuski), występy muzyczne, sztukę, tańce ludowe, fotografię i filmy. Eisteddfod del Juventud odbywa się co roku we wrześniu w Gaiman. Główny Eisteddfod del Chubut odbywa się co roku w październiku w Trelew . Inne coroczne eisteddfodau odbywają się w Trevelin , w Andach iw Puerto Madryn wzdłuż południowego wybrzeża Atlantyku .

W Puerto Madryn rozegrano pierwszą z dwutestowej trasy do Argentyny reprezentacji Walii w rugby , która zakończyła się zwycięstwem Argentyny 27-25.

Od 2019 r. 1411 osób wzięło udział w kursach języka walijskiego w regionie, co jest najwyższą liczbą odnotowaną w ramach projektu. W prowincji Chubut istnieją trzy dwujęzyczne walijsko-hiszpańskie szkoły podstawowe, a mianowicie Ysgol yr Hendre w Trelew, Ysgol Gymraeg y Gaiman w Gaiman i Ysgol Y Cwm w Trevelin.

W 2014 roku profesor Wyn James z Cardiff University oszacował, że w Patagonii było około 5000 osób mówiących po walijsku.

28 lipca 2015 r. odbyły się uroczystości z okazji 150. rocznicy walijskich migracji. W uroczystości wziął udział pierwszy minister Walii Carwyn Jones .

W październiku 2018 roku BBC National Orchestra of Wales odbyła historyczną wizytę w Y Wladfa, aby dać dwa koncerty w nowo wyremontowanej sali koncertowej, która wcześniej była fabryką wełny na obrzeżach Trelew. Występy te przyciągnęły tysiące lokalnych gości i pomogły uczcić 150. rocznicę walijskiej migracji. W koncertach wzięli udział walijska harfistka Catrin Finch i dyrygent Grant Llewelyn.

Walijskie nazwy miejsc w języku argentyńskim

Plaża w Puerto Madryn
hiszpański walijski Angielskie tłumaczenie walijskiego imienia
Argentyna Yr Ariannin Argentyna
Willa La Angostura Lle Cul wąskie miejsce
Arroyo Pescado Nant i Pysgod strumień ryb
Colonia 16 października Cwm Hyfryd/Bro Hydref piękna dolina / społeczność jesienna
Fuerte Aventura Caer Antur fortowa przygoda
Paso de Indios Rhyd yr Indiaid bród Indian
Las Plumas Dôl y Plu łąka piór
Puerto Madryn Porth Madryn (Port Madryn)
Rawsona Trerawsona (Rawsona)
Río Chubut (od Tehuelche „Chupat”, co oznacza „lśniący, lśniący”) Afon Camwy wirująca rzeka
Rio Korynt Aber Gyrants zawracające ujście
Valle de los Mártires Dyffryn i Merthyron dolina męczenników
Valle Frío Dyffryn Oer zimna dolina
Trelew Tre Lew (jest) Miasteczko Lew
Dolavon Dol Afon rzeczna łąka
Trewelin Tre Felin miasteczko młyńskie

Mapa

class=notpageimage|
Walijskojęzyczne osady w Chubut

Hymn

Wydrukowana wersja Gwlad Newydd y Cymry

Hymn Y Wladfa jest przeróbką walijskiego hymnu „ Hen Wlad Fy Nhadau ”, zatytułowanego „ Gwlad Newydd y Cymry ” („Nowy kraj walijski”'). Nowy hymn został napisany przez Lewisa Evansa i jest śpiewany do tej samej melodii, co „ Hen Wlad Fy Nhadau ”. [ potrzebne źródło ]

Kultura popularna

Patagonia to film o osadnictwie walijskim w Argentynie.

W Patagonia BBC 2015 z Huw Edwardsem , Huw Edwards spełnia życiowe marzenie o eksploracji Patagonii i podejmuje wyjątkową próbę zachowania walijskiej kultury poprzez izolowanie tam walijskiej społeczności. Edwards spotyka potomków pierwotnych osadników i pyta, co pozostało z kultury, którą starali się chronić ich przodkowie.

Zobacz też

Notatki

Linki zewnętrzne

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Y_Wladfa&oldid=1133678413 ”