Wilhelm z Tyru

Ten artykuł dotyczy arcybiskupa i historyka. Informacje na temat jego poprzednika w Tyrze można znaleźć w artykule Wilhelm I z Tyru .

Wilhelm z Tyru
Arcybiskup Tyru
Wilhelm z Tyru pisze swoją historię na podstawie XIII-wiecznego przekładu starofrancuskiego , Bibliothèque Nationale , Paryż , MS 2631, f.1r
Wybrany	6 czerwca 1175
Termin zakończony	29 września 1186
Poprzednik	Fryderyka de la Roche
Następca	Joscius, arcybiskup Tyru
Dane osobowe
Urodzić się	1130 Jerozolima , Królestwo Jerozolimy
Zmarł	29 września 1186 (w wieku 55–56) Tyr , Królestwo Jerozolimy
Określenie	rzymskokatolicki
Zawód	Średniowieczny kronikarz, kanclerz

Wilhelm z Tyru ( łac . Willelmus Tyrensis ; ok. 1130 - 29 września 1186) był średniowiecznym prałatem i kronikarzem . Jako arcybiskup Tyru jest czasami nazywany Wilhelmem II , aby odróżnić go od swojego poprzednika, Wilhelma I, Anglika , byłego przeora kościoła Grobu Świętego, który był arcybiskupem Tyru od 1127 do 1135 roku. Jerozolima u szczytu Królestwa Jerozolimskiego , który został założony w 1099 po pierwszej krucjacie , i spędził dwadzieścia lat studiując sztuki wyzwolone i prawo kanoniczne na uniwersytetach Europy .

Po powrocie Wilhelma do Jerozolimy w 1165 roku król Amalryk mianował go ambasadorem Cesarstwa Bizantyjskiego . Wilhelm został nauczycielem syna króla, przyszłego króla Baldwina IV , którego Wilhelm odkrył jako trędowatego . Po śmierci Amalryka Wilhelm został kanclerzem i arcybiskupem Tyru, dwóch najwyższych urzędów w królestwie, aw 1179 roku przewodził delegacji wschodniej na III Sobór Laterański . Ponieważ był zaangażowany w walkę dynastyczną, która rozwinęła się za panowania Baldwina IV, jego znaczenie osłabło, gdy rywalizująca frakcja przejęła kontrolę nad sprawami królewskimi. Został pominięty jako prestiżowy patriarchat jerozolimski i zmarł w zapomnieniu, prawdopodobnie w 1186 roku.

Wilhelm napisał relację z Soboru Laterańskiego i historię państw islamskich od czasów Mahometa , z których żadna nie przetrwała . Zasłynął dziś jako autor historii Królestwa Jerozolimskiego. Wilhelm skomponował swoją kronikę znakomitą jak na swoje czasy łaciną, z licznymi cytatami z literatury klasycznej . Kronice nadaje się czasem tytuł Historia rerum in partibus transmarinis gestarum („Historia czynów dokonanych za morzem”) lub Historia Ierosolimitana („Historia Jerozolimy”) lub W skrócie historia . Został on przetłumaczony na język francuski wkrótce po jego śmierci, a następnie na wiele innych języków. Ponieważ jest to jedyne źródło historii XII-wiecznej Jerozolimy napisane przez tubylca, historycy często zakładali, że wypowiedzi Wilhelma można traktować dosłownie. Jednak nowsi historycy wykazali, że zaangażowanie Wilhelma w spory polityczne w królestwie zaowocowało wykrywalnymi uprzedzeniami w jego relacji. Mimo to uważany jest za największego kronikarza wypraw krzyżowych i jednego z najlepszych autorów średniowiecza .

Wczesne życie

Krzyżowcy stwierdzają w 1165 r

Królestwo Jerozolimskie zostało założone w 1099 roku pod koniec pierwszej krucjaty. Było to trzecie z czterech terytoriów chrześcijańskich założonych przez krzyżowców, po Hrabstwie Edessy i Księstwie Antiochii , a następnie po Hrabstwie Trypolisu . Pierwsi trzej władcy Jerozolimy, Godfrey z Bouillon (1099–1100), jego brat Baldwin I (1100–1118) i ich kuzyn Baldwin II (1118–1131), rozszerzyli i zabezpieczyli granice królestwa, które obejmowało mniej więcej to samo terytorium, co współczesne -dzień Izrael , Palestyna i Liban . We wczesnych dziesięcioleciach królestwa populacja powiększała się dzięki pielgrzymom odwiedzającym najświętsze miejsca chrześcijaństwa. Kupcy z śródziemnomorskich miast-państw Włoch i Francji chętnie wykorzystywali bogate rynki handlowe Wschodu.

Rodzina Williama prawdopodobnie pochodziła z Francji lub Włoch, ponieważ był bardzo zaznajomiony z obydwoma krajami. Jego rodzice byli prawdopodobnie kupcami, którzy osiedlili się w królestwie i byli „najwyraźniej zamożni”, chociaż nie wiadomo, czy brali udział w pierwszej krucjacie, czy przybyli później. mieszczan miejskich , nieszlachetnym przywódcą społeczności kupieckiej. Nic więcej nie wiadomo o jego rodzinie, poza tym, że jego matka zmarła przed 1165 rokiem.

Jako dziecko Wilhelm kształcił się w Jerozolimie, w szkole katedralnej przy Bazylice Grobu Pańskiego . Scholaster , czyli nauczyciel, Jan Pisan, nauczył Wilhelma czytać i pisać, a także najpierw zapoznał go z łaciną . Z Historii jasno wynika, że ​​znał także francuski i prawdopodobnie włoski , ale nie ma wystarczających dowodów, aby stwierdzić, czy nauczył się greckiego , perskiego i arabskiego , jak się czasem twierdzi.

Około 1145 roku Wilhelm udał się do Europy, aby kontynuować naukę w szkołach Francji i Włoch, zwłaszcza w Paryżu i Bolonii , „dwóch najważniejszych ośrodkach intelektualnych chrześcijaństwa XII wieku”. Szkoły te nie były jeszcze oficjalnymi uniwersytetami że staną się w XIII wieku, ale pod koniec XI wieku obie miały liczne szkoły artystyczne i naukowe. Były oddzielone od szkół katedralnych i zakładane przez niezależnych profesorów, którzy byli mistrzami w swojej dziedzinie. Zbierali się tam studenci z całej Europy, aby wysłuchać wykładów tych mistrzów. William studiował sztuki wyzwolone i teologię w Paryżu i Orleanie przez około dziesięć lat, u profesorów, którzy byli uczniami Thierry'ego z Chartres i Gilberta de la Porrée . Spędzał również czas studiując między innymi u Roberta z Melun i Adama de Parvo Ponte . W Orleanie, jednym z najwybitniejszych ośrodków studiów klasycznych, czytał starożytną literaturę rzymską (znaną po prostu jako „Autorzy”) u Hilarego z Orleanu i uczył się matematyki („zwłaszcza Euklidesa ”) u Wilhelma z Soissons . Przez sześć lat studiował teologię u Petera Lombarda i Maurice'a de Sully'ego . Następnie studiował prawo cywilne i kanoniczne w Bolonii z „ Czterema Doktorami ”, Hugo de Porta Ravennate , Bulgarus , Martinus Gosia i Jacobus de Boragine . Lista profesorów sporządzona przez Williama „daje nam prawie wszystkich gramatyków, filozofów, teologów i nauczycieli prawa tak zwanego XII-wiecznego renesansu ” i pokazuje, że był on równie dobrze wykształcony jak każdy europejski duchowny. Jego współczesny Jan z Salisbury miał wielu takich samych nauczycieli.

Życie religijne i polityczne w Jerozolimie

Najwyższe urzędy religijne i polityczne w Jerozolimie sprawowali zwykle Europejczycy, którzy przybyli z pielgrzymką lub krucjatą. William był jednym z nielicznych tubylców z europejskim wykształceniem i szybko awansował. Po powrocie do Ziemi Świętej w 1165 został kanonikiem katedry w Akce. W 1167 został mianowany archidiakonem katedry w Tyrze przez Fryderyka de la Roche , arcybiskupa Tyru, przy poparciu króla Amalryka .

Amalryk doszedł do władzy w 1164 roku i postawił sobie za cel podbój Egiptu . Egipt został najechany przez króla Baldwina I pięćdziesiąt lat wcześniej, a słaby kalifat Fatymidów został zmuszony do płacenia corocznej daniny Jerozolimie. Amalryk zwrócił się w stronę Egiptu, ponieważ terytorium muzułmańskie na wschód od Jerozolimy znalazło się pod kontrolą potężnego sułtana Zengid Nur ad-Din . Nur ad-Din przejął kontrolę nad Damaszkiem w 1154 roku, sześć lat po katastrofalnym oblężeniu Damaszku przez drugą krucjatę w 1148 r. Jerozolima mogła teraz rozszerzyć się tylko na południowy zachód, w kierunku Egiptu, aw 1153 r. Ascalon , ostatnia placówka Fatymidów w Palestynie, padła ofiarą krzyżowców . Jednak Nur ad-Din również chciał zdobyć Egipt i wysłał swoją armię, aby przeszkodziła planom Amalryka. Tak wyglądała sytuacja na wschodzie, kiedy Wilhelm wrócił z Europy. W 1167 Amalryk poślubił Marię Komnenę , wnuczkę cesarza bizantyjskiego Manuela I Komnena , aw 1168 król wysłał Wilhelma, aby sfinalizował traktat dotyczący wspólnej kampanii krzyżowców bizantyjsko-krzyżowych przeciwko Egiptowi. Wyprawa, czwarta wyprawa Amalryka, była pierwszą przy wsparciu floty bizantyjskiej . Amalryk jednak nie czekał na przybycie floty. Udało mu się schwytać Damiettę , ale w ciągu kilku lat został wygnany z Egiptu przez jednego z generałów Nur ad-Dina, Saladyna , który później stał się największym zagrożeniem dla Jerozolimy.

W międzyczasie William kontynuował swój postęp w królestwie. W 1169 odwiedził Rzym , być może w celu odpowiedzi na oskarżenia wysuwane przeciwko niemu przez arcybiskupa Fryderyka, choć jeśli tak, zarzuty nie są znane. Niewykluczone też, że w czasie gdy Fryderyk przebywał na misji dyplomatycznej w Europie, problem w diecezji zmusił Wilhelma do zwrócenia się o pomoc do arcybiskupa.

Wilhelm z Tyru odkrywa u Baldwina pierwsze objawy trądu (MS z L' Estoire d'Eracles (francuskie tłumaczenie Historii Wilhelma z Tyru ), namalowany we Francji, lata pięćdziesiąte XII wieku. Biblioteka Brytyjska , Londyn ).

Po powrocie z Rzymu w 1170 r. Amalryk mógł mu zlecić napisanie historii królestwa. Został także nauczycielem syna i spadkobiercy Amalryka, Baldwina IV . Kiedy Baldwin miał trzynaście lat, bawił się z kilkoma dziećmi, które próbowały zadać sobie nawzajem ból, drapiąc się po ramionach. „Inni chłopcy dawali dowody bólu swoimi okrzykami” - napisał William - „ale Baldwin, chociaż jego towarzysze go nie oszczędzali, znosił to zbyt cierpliwie, jakby nic nie czuł… Nie można powstrzymać się od łez podczas mówiąc o tym wielkim nieszczęściu”. William zbadał ramiona Baldwina i rozpoznał możliwe objawy trąd , co zostało potwierdzone wraz z wiekiem Baldwina.

Amalryk zmarł w 1174, a Baldwin IV zastąpił go jako króla. Nur ad-Din również zmarł w 1174 r., A jego generał Saladyn spędził resztę dekady na umacnianiu władzy zarówno nad Egiptem, jak i posiadłościami Nur ad-Dina w Syrii, co pozwoliło mu całkowicie okrążyć Jerozolimę. Późniejsze wydarzenia były często interpretowane jako walka między dwiema przeciwstawnymi frakcjami, „partią dworską” i „partią szlachecką”. „Partii dworskiej” przewodziła matka Baldwina, pierwsza żona Amalryka, Agnes of Courtenay , i jej najbliższa rodzina , a także niedawni przybysze z Europy, którzy byli niedoświadczeni w sprawach królestwa i opowiadali się za wojną z Saladynem. Na czele „partii szlacheckiej” stanął m.in Rajmund III z Trypolisu i rodzima szlachta królestwa, która opowiadała się za pokojowym współistnieniem z muzułmanami. Jest to interpretacja zaproponowana przez samego Wilhelma w Historii i została przyjęta jako fakt przez późniejszych historyków. Jednak Peter W. Edbury ostatnio argumentował, że Williama należy uważać za skrajnie stronniczego, ponieważ był naturalnie sprzymierzony z Raymondem, który był odpowiedzialny za jego późniejszy awans na urzędy polityczne i religijne. relacje XIII-wiecznych autorów, którzy kontynuowali Historię po francusku, gdyż byli oni sprzymierzeni ze zwolennikami Rajmunda w rodzina Ibelinów . Wśród niedawnych historyków panuje ogólna zgoda co do tego, że chociaż toczyła się walka dynastyczna, „podział nie dotyczył rodzimych baronów i przybyszów z Zachodu, ale między krewnymi króla ze strony matki i ojca”.

Miles of Plancy krótko sprawował regencję dla nieletniego Baldwina IV. Miles został zamordowany w październiku 1174 r., A Rajmund III został wkrótce wyznaczony na jego miejsce. Rajmund mianował Wilhelma kanclerzem Jerozolimy , a także archidiakonem Nazaretu , a 6 czerwca 1175 roku Wilhelm został wybrany arcybiskupem Tyru w miejsce Fryderyka de la Roche, który zmarł w październiku 1174 roku. większość swojego czasu; uczeni w Piśmie i urzędnicy w kancelarii sporządził dokumenty, a jego obecność w celu ich podpisania mogła nawet nie być konieczna. Zamiast tego skupił się na swoich obowiązkach arcybiskupa. W 1177 odprawił pogrzeb Wilhelma z Montferratu , męża siostry Baldwina IV Sybilli , kiedy patriarcha Jerozolimy , Amalryk z Nesle , był zbyt chory, by uczestniczyć w pogrzebie.

W 1179 roku Wilhelm był jednym z delegatów z Jerozolimy i innych państw krzyżowców na Trzeci Sobór Laterański ; byli między innymi Herakliusz , arcybiskup Cezarei , Joscius , biskup Akki i przyszły następca Wilhelma w Tyrze, biskupi Sebastei , Betlejem , Trypolisu i Jabali oraz opat Góry Syjon . Patriarcha Amalryk i patriarcha Antiochii Aimery z Limoges nie mogli uczestniczyć, a Wilhelm i inni biskupi nie mieli wystarczającej siły, aby przekonać papieża Aleksandra III o potrzebie nowej krucjaty. Wilhelm został jednak wysłany przez Aleksandra jako ambasador do cesarza Manuela, a następnie Manuel wysłał go z misją do Księstwa Antiochii . Wilhelm nie wspomina dokładnie, co działo się podczas tych poselstw, ale prawdopodobnie omawiał sojusz bizantyjski z Jerozolimą i protektorat Manuela nad Antiochią, gdzie pod naciskiem Rzymu i Jerozolimy cesarz został zmuszony do rezygnacji z prób przywrócenia greckiego patriarcha . Wilhelm był nieobecny w Jerozolimie przez dwa lata i wrócił do domu w 1180 roku.

Wybory patriarchalne w 1180 r

Podczas nieobecności Wilhelma w Jerozolimie rozwinął się kryzys. Król Baldwin osiągnął pełnoletność w 1176 r., a Rajmund III został usunięty z regencji, ale jako trędowaty Baldwin nie mógł mieć dzieci i nie można było oczekiwać, że będzie panował znacznie dłużej. Po śmierci Wilhelma z Montferratu w 1177 roku, owdowiała siostra króla Baldwina, Sybilla, potrzebowała nowego męża. W Wielkanoc 1180 roku obie frakcje podzieliły się jeszcze bardziej, gdy Rajmund i jego kuzyn Boemond III z Antiochii próbowali zmusić Sybillę do poślubienia Baldwina z Ibelinu . Raymond i Boemond byli najbliższymi męskimi krewnymi króla Baldwina w linii ojcowskiej i mogliby ubiegać się o tron, gdyby król zmarł bez następcy lub odpowiedniego następcy. Jednak zanim Raymond i Boemond przybyli, Agnes i król Baldwin zaaranżowali małżeństwo Sybilli z z Poitevin , Guyem z Lusignan , którego starszy brat Aimery z Lusignan był już znaną postacią na dworze.

Spór dotknął Williama, ponieważ został mianowany kanclerzem przez Raymonda i mógł wypaść z łask po usunięciu Raymonda z regencji. Kiedy patriarcha Amalryk zmarł 6 października 1180 r., dwoma najbardziej oczywistymi wyborami na jego następcę byli Wilhelm i Herakliusz z Cezarei. Byli dość wyrównani pod względem pochodzenia i wykształcenia, ale politycznie byli sprzymierzeni z przeciwnymi partiami, ponieważ Herakliusz był jednym ze zwolenników Agnieszki z Courtenay. Wydaje się, że kanonicy Grobu Świętego nie mogli się zdecydować i poprosili króla o radę; pod wpływem Agnieszki wybrany został Herakliusz. Krążyły pogłoski, że Agnieszka i Herakliusz byli kochankami, ale informacja ta pochodzi z partyzanckich XIII-wiecznych kontynuacji Historia i nie ma innych dowodów na poparcie takiego twierdzenia. Sam Wilhelm prawie nic nie mówi o wyborach i charakterze Herakliusza lub jego późniejszym patriarchacie, prawdopodobnie odzwierciedlając jego rozczarowanie wynikiem.

Śmierć

Saladyn palący miasto, z rękopisu francuskiego tłumaczenia Historii

Wilhelm pozostał arcybiskupem Tyru i kanclerzem królestwa, ale szczegóły jego życia w tym czasie są niejasne. Kontynuatorzy z XIII wieku twierdzą, że Herakliusz ekskomunikował Wilhelma w 1183 r., Ale nie wiadomo, dlaczego Herakliusz miałby to zrobić. Twierdzą też, że Wilhelm udał się do Rzymu, by zaapelować do papieża, gdzie Herakliusz kazał go otruć. Według Petera Edbury'ego i Johna Rowe'a, niejasność życia Williama w tych latach pokazuje, że nie odgrywał on dużej roli politycznej, ale koncentrował się na sprawach kościelnych i pisaniu swojej historii. Historia jego ekskomuniki i nieprawdopodobny szczegół, że został otruty, były prawdopodobnie wynalazkiem starofrancuskich kontynuatorów. Wilhelm pozostał w królestwie i kontynuował pisanie aż do 1184 r., ale do tego czasu Jerozolima była wewnętrznie podzielona przez frakcje polityczne i zewnętrznie otoczona przez siły Saladyna, a „jedynymi tematami, które się pojawiają, są klęski pogrążonego w smutku kraju i jego różnorodne nieszczęścia, tematy, które mogą służyć jedynie do wywołania lamentów i łez”.

Jego znaczenie zmalało wraz ze zwycięstwem Agnieszki i jej zwolenników oraz wstąpieniem na tron ​​Baldwina V , małego syna Sybilli i Wilhelma z Montferratu. Baldwin był chorowitym dzieckiem i zmarł w następnym roku. W 1186 r. Jego następcą została jego matka Sybilla i jej drugi mąż Guy of Lusignan, rządzący wspólnie. W tym momencie William prawdopodobnie podupadał na zdrowiu. Rudolf Hiestand odkrył, że data śmierci Williama to 29 września, ale nie odnotowano roku; niezależnie od roku, w maju 1185 r. był nowy kanclerz, a 21 października 1186 r. nowy arcybiskup Tyru. Hans E. Mayer doszli do wniosku, że Wilhelm zmarł w 1186 r. i jest to rok powszechnie akceptowany przez uczonych.

Przewidywanie Williama co do nieszczęść jego kraju sprawdziło się niecały rok później. Saladyn pokonał króla Guya w bitwie pod Hattin w 1187 roku, a następnie zdobył Jerozolimę i prawie każde inne miasto królestwa, z wyjątkiem siedziby archidiecezji Wilhelma, Tyru. Wiadomość o upadku Jerozolimy zszokowała Europę i poczyniono plany wysłania pomocy. Według Rogera z Wendover , William był obecny w Gisors we Francji w 1188, kiedy Henryk II z Anglii i Filip II z Francji zgodzili się wyruszyć na krucjatę „Następnie król angielski przyjął znak krzyża z rąk arcybiskupa Reims i Wilhelma z Tyru, któremu nasz pan papież powierzył urząd legata w sprawach krucjata w zachodniej części Europy”. Roger jednak się mylił; wiedział, że obecny był bezimienny arcybiskup Tyru i założył, że musiał to być Wilhelm, którego kronikę posiadał, chociaż arcybiskup, o którym mowa, był w rzeczywistości następcą Wilhelma, Josciusem .

Pracuje

Historia

Kronika łacińska

W niniejszej pracy wydaje się, że wpadliśmy w rozmaite niebezpieczeństwa i zakłopotania. Ponieważ, jak wydawało się wymagać tego seria wydarzeń, zawarliśmy w tym studium, którym się obecnie zajmujemy, wiele szczegółów dotyczących charakterów, życia i osobistych cech królów, niezależnie od tego, czy fakty te były godne pochwały, czy też podlegały krytyce. Być może potomkowie tych monarchów, czytając tę ​​​​pracę, mogą uznać to traktowanie za trudne do zniesienia i być wściekli na kronikarza poza jego słusznymi zasługami. Uznają go albo za kłamcę, albo zazdrośnika — a obu tych zarzutów, jako żywy Bóg, staraliśmy się uniknąć jak zarazy.

— Wilhelm z Tyru, prolog do Historii

Wielkim dziełem Williama jest łacińska kronika, napisana między 1170 a 1184 rokiem. Zawiera dwadzieścia trzy księgi; ostatnia księga, która dotyczy wydarzeń z 1183 r. i początku 1184 r., ma tylko prolog i jeden rozdział, więc albo jest niedokończona, albo reszta stron zaginęła, zanim zaczęto kopiować całą kronikę. Pierwsza księga zaczyna się od podboju Syrii przez Umara w VII wieku, ale poza tym praca dotyczy nadejścia pierwszej krucjaty i późniejsza historia polityczna Królestwa Jerozolimskiego. Jest ułożony chronologicznie, ale nie został napisany; pierwszymi rozdziałami, które miały zostać napisane, były prawdopodobnie rozdziały o inwazji na Egipt w 1167 r., które są niezwykle szczegółowe i prawdopodobnie zostały napisane przed obaleniem dynastii Fatymidów w 1171 r. Znaczna część Historii została ukończona przed wyjazdem Wilhelma na Sobór Laterański , ale po jego powrocie w 1180 r. wprowadzono nowe uzupełnienia i poprawki, być może dlatego, że teraz zdał sobie sprawę, że europejscy czytelnicy również byliby zainteresowani historią królestwa. W 1184 napisał Prolog i początek księgi dwudziestej trzeciej.

August C. Krey uważał, że arabskie źródła Williama mogły pochodzić z biblioteki damasceńskiego dyplomaty Usamy ibn Munqidha , którego biblioteka została splądrowana przez Baldwina III z wraku statku w 1154 r. Alan V. Murray argumentował jednak, że przynajmniej dla opisów Persji i Turków w swojej kronice, Wilhelm oparł się raczej na biblijnych i wcześniejszych średniowiecznych legendach niż na rzeczywistej historii, a jego wiedza „może mniej wskazywać na etnografię wschodnią niż na mitografię zachodnią”. Wilhelm miał dostęp do kronik pierwszej krucjaty, w tym Fulchera z Chartres , Alberta z Aix , Rajmund z Aguilers , Baldric z Dol i Gesta Francorum , a także inne dokumenty znajdujące się w archiwach królestwa. Użył Waltera kanclerza i innych zaginionych dzieł do historii Księstwa Antiochii . Od końca kroniki Fulchera w 1127 roku Wilhelm jest jedynym źródłem informacji od autora mieszkającego w Jerozolimie. W przypadku wydarzeń, które miały miejsce w życiu Williama, przeprowadzał wywiady ze starszymi ludźmi, którzy byli świadkami wydarzeń, o których pisał, i czerpał z własnej pamięci.

Klasyczne wykształcenie Williama pozwoliło mu komponować łacinę przewyższającą twórczość wielu średniowiecznych pisarzy. Korzystał z wielu starożytnych autorów rzymskich i wczesnochrześcijańskich, czy to do cytowania, czy jako inspiracji dla ram i organizacji Historii . Jego słownictwo jest prawie całkowicie klasyczne, z zaledwie kilkoma średniowiecznymi konstrukcjami, takimi jak „loricator” (ktoś, kto robi zbroje, kalka arabskiego „zarra”) i „assellare” (opróżnianie wnętrzności). Był zdolny do sprytnej gry słownej i zaawansowanej retoryki urządzeń, ale miał skłonność do powtarzania wielu słów i zwrotów. Jego pisarstwo pokazuje również frazowanie i pisownię, które są niezwykłe lub nieznane w czysto klasycznej łacinie, ale nierzadkie w średniowiecznej łacinie , takie jak:

• pomieszanie zaimków zwrotnych i dzierżawczych ;
• zamieszanie w używaniu przypadków biernika i ablacji , zwłaszcza po przyimku w ;
• dyftongi zwinięte (tzn. dyftongi łacińskie ae i oe są pisane po prostu e );
• celownik „mihi” („do mnie”) zapisuje się jako „michi” ;
• pojedyncze „s” jest często podwojone, na przykład w końcówce przymiotnikowej nazwy miejscowości, którą często pisze jako „-ensis”; ta pisownia jest również używana do reprezentowania arabskiego „ sz ”, dźwięku, którego brakuje w łacinie, na przykład w imieniu Shawar , które pisze jako „Ssauar”.

Literackie motywy i uprzedzenia

XVI-wieczny brązowy posąg Gotfryda z Bouillon z grupy bohaterów otaczających pomnik Maksymiliana I, Świętego Cesarza Rzymskiego w Hofkirche w Innsbrucku . W czasach Williama Godfrey był postrzegany jako bohaterski przywódca pierwszej krucjaty, a jego siła i cnota stały się legendarne.

Pomimo cytatów z autorów chrześcijańskich i z Biblii , Wilhelm nie kładł większego nacisku na interwencję Boga w sprawy ludzkie, co zaowocowało nieco „świecką” historią. Niemniej jednak zawarł wiele informacji, które są wyraźnie legendarne, zwłaszcza w odniesieniu do pierwszej krucjaty, która już w jego czasach była uważana za wiek wielkich chrześcijańskich bohaterów. Rozwijając relacje Alberta z Aix, Piotr Pustelnik zajmuje ważne miejsce w głoszeniu pierwszej krucjaty, do tego stopnia, że ​​to on, a nie papież Urban II , który pierwotnie wymyślił krucjatę. Gotfryd z Bouillon, pierwszy władca krzyżowców jerozolimskich, również od początku był przedstawiany jako przywódca krucjaty, a Wilhelm przypisywał mu legendarną siłę i cnotę. Odzwierciedlało to niemal mitologiczny status, jaki Gotfryd i inni pierwsi krzyżowcy posiadali dla mieszkańców Jerozolimy pod koniec XII wieku.

William dał bardziej zniuansowany obraz królów swoich czasów. Twierdził, że sam król Amalryk zlecił mu pisanie, ale Wilhelm nie pozwolił sobie na nadmierne wychwalanie króla; na przykład Amalryk nie respektował praw kościoła i chociaż był dobrym dowódcą wojskowym, nie mógł powstrzymać rosnącego zagrożenia ze strony sąsiednich państw muzułmańskich. Na poziomie osobistym Wilhelm podziwiał wykształcenie króla i jego zainteresowanie historią i prawem, ale zauważył również, że Amalryk miał „piersi jak u kobiety zwisające do pasa” i był zszokowany, gdy król zakwestionował zmartwychwstanie .

Jednak o synu Amalrica, Baldwinie IV, „nie było dwuznaczności”. Baldwin był tylko heroiczny w obliczu swojego wyniszczającego trądu i prowadził kampanie wojskowe przeciwko Saladynowi, nawet gdy był jeszcze nieletni; William ma tendencję do pomijania kampanii, w których Baldwin tak naprawdę nie dowodził, woląc kierować swoje pochwały w stronę dotkniętego chorobą króla, a nie podległych mu dowódców. Historia Williama może być postrzegana jako apologia , literacka obrona królestwa, a dokładniej rządów Baldwina. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XIII wieku zachodni Europejczycy niechętnie wspierali królestwo, częściowo dlatego, że było ono daleko i w Europie istniały bardziej palące problemy, ale także dlatego, że trąd był zwykle uważany za karę boską.

Wilhelm był znany z uprzedzeń wobec templariuszy , których uważał za aroganckich i lekceważących zarówno hierarchie świeckie, jak i kościelne, ponieważ nie byli oni zobowiązani do płacenia dziesięciny i byli prawnie odpowiedzialni tylko przed papieżem. Chociaż pisał dziesiątki lat później, jest pierwszym autorem, który opisał rzeczywiste podstawy zakonu templariuszy. Ogólnie był im przychylny, gdy omawiał ich wczesne dni, ale nienawidził władzy i wpływu, jaki mieli w jego czasach. Wilhelm oskarżył ich o utrudnianie oblężenia Askalonu w 1153; o słabej obronie fortecy jaskiniowej w 1165 r., za co król Amalryk powiesił dwunastu templariuszy; sabotowania inwazji na Egipt w 1168 r.; i zamordowania asasynów w 1173 roku.

W porównaniu z innymi łacińskimi autorami z XII wieku, Wilhelm jest zaskakująco przychylny Cesarstwu Bizantyjskiemu. Odwiedzał dwór bizantyjski jako oficjalny ambasador i prawdopodobnie wiedział więcej o sprawach bizantyjskich niż jakikolwiek inny kronikarz łaciński. Podzielał złą opinię Aleksego I Komnena , która rozwinęła się podczas pierwszej krucjaty, choć krytycznie odnosił się także do niektórych stosunków krzyżowców z Aleksem. Większe wrażenie zrobił na nim syn Aleksego, Jan II Komnen ; nie pochwalał prób Jana podporządkowania krzyżowcowi Księstwa Antiochii pod kontrolą Bizancjum, ale wyprawy wojskowe Jana przeciwko państwom muzułmańskim, wspólnemu wrogowi zarówno Greków, jak i Latynosów, uznano za godne podziwu. Cesarz Manuel, którego Wilhelm spotkał podczas swoich wizyt w Konstantynopolu, był przedstawiany bardziej ambiwalentnie, podobnie jak król Amalryk. Wilhelm osobiście go podziwiał, ale zdawał sobie sprawę, że Imperium było bezsilne, by pomóc Jerozolimie w walce z muzułmańskimi siłami Nur ad-Din i Saladyna. Wilhelm był szczególnie rozczarowany niepowodzeniem wspólnej kampanii przeciwko Egiptowi w 1169 r. Koniec Historii zbiega się z masakrą Latynosów w Konstantynopolu i chaosem, który nastąpił po zamachu stanu Andronika I Komnena , a w swoim opisie tych wydarzeń Wilhelm z pewnością nie był odporny na skrajną antygrecką retorykę, często spotykaną w źródłach zachodnioeuropejskich.

Jako średniowieczny autor chrześcijański Wilhelm z trudem unikał wrogości wobec muzułmańskich sąsiadów królestwa, ale jako wykształcony człowiek żyjący wśród muzułmanów na wschodzie rzadko polemizował lub całkowicie lekceważył islam. Nie uważał muzułmanów za pogan, ale za to, że należeli do heretyckiej sekty chrześcijaństwa i postępowali zgodnie z naukami fałszywego proroka. Często wychwalał muzułmańskich przywódców swoich czasów, nawet jeśli ubolewał nad ich władzą nad chrześcijańskim królestwem; tak więc muzułmańscy władcy, tacy jak Mu'in ad-Din Unur , Nur ad-Din, Shirkuh , a nawet ostateczny zdobywca Jerozolimy, Saladyn, są przedstawiani jako honorowi i pobożni ludzie, cechy, których Wilhelm nie obdarzył wielu współczesnych sobie chrześcijan.

Obieg kroniki

Po śmierci Wilhelma Historia była kopiowana i rozpowszechniana w państwach krzyżowców , aż w końcu trafiła do Europy. W XIII wieku Jakub z Vitry miał dostęp do kopii, gdy był biskupem Akki, i był używany przez Guya z Bazoches , Matthew Parisa i Rogera z Wendover w ich własnych kronikach. Jednak istnieje tylko dziesięć znanych rękopisów zawierających kronikę łacińską, z których wszystkie pochodzą z Francji i Anglii, więc dzieło Williama mogło nie być zbyt szeroko czytane w swojej oryginalnej formie. Natomiast w Anglii tzw Historia została rozszerzona po łacinie, z dodatkowymi informacjami z Itinerarium Regis Ricardi i kroniki Rogera Hovedena ; ta wersja została napisana około 1220 roku.

Nie wiadomo, jaki tytuł nadał swojej kronice sam Wilhelm, chociaż jedna grupa rękopisów używa Historii rerum in partibus transmarinis gestarum , a inna Historia Ierosolimitana . Tekst łaciński po raz pierwszy wydrukował w Bazylei w 1549 r. Mikołaj Brylinger; został również opublikowany w Gesta Dei per Francos przez Jacquesa Bongarsa w 1611 r. i Recueil des historiens des croisades (RHC) przez Auguste-Arthur Beugnot i Auguste Le Prévost w 1844 r., a tekst Bongarsa został przedrukowany w Patrologia Latina autorstwa Jacquesa Paula Migne'a w 1855 r. Obecnie standardowe łacińskie wydanie krytyczne, oparte na sześciu zachowanych rękopisach, zostało opublikowane jako Willelmi Tyrensis Archiepiscopi Chronicon w Corpus Christianorum w 1986 r. Przez RBC Huygens, z notatkami Hansa E. Mayer i Gerharda Röscha. Wydanie RHC zostało przetłumaczone na język angielski przez Emily A. Babcock i Augusta C. Kreya w 1943 roku jako „Historia czynów dokonanych za morzem”, chociaż tłumaczenie jest czasami niekompletne lub niedokładne.

Starofrancuskie tłumaczenie

Tłumaczenie Historii na język starofrancuski , dokonane około 1223 r., było szczególnie dobrze rozpowszechnione i zawierało wiele anonimowych uzupełnień w XIII wieku. W przeciwieństwie do zachowanych rękopisów łacińskich, istnieje „co najmniej pięćdziesiąt dziewięć rękopisów lub fragmentów rękopisów” zawierających tłumaczenie starofrancuskie. Istnieją również niezależne francuskie kontynuacje przypisywane Ernoulowi i Bernardowi le Trésorier. Tłumaczenie nazywano czasem Livre dou conqueste ; był znany pod tą nazwą w całej Europie, a także w krzyżowym Królestwie Cypru aw Cylicyjskiej Armenii i XIV-wieczny wenecki geograf Marino Sanuto Starszy miał jego kopię. Francuski został dalej przetłumaczony na hiszpański, jako Gran conquista de Ultramar , za panowania Alfonsa Mądrego z Kastylii pod koniec XIII wieku. Wersja francuska była tak rozpowszechniona, że ​​renesansowy autor Francesco Pipino przetłumaczył ją z powrotem na łacinę, nieświadomy istnienia już łacińskiego oryginału. Średnioangielskie języka francuskiego zostało wykonane przez Williama Caxtona w XV wieku.

Inne prace

William donosi, że napisał relację z III Soboru Laterańskiego, która nie przetrwała. Napisał także historię Ziemi Świętej od czasów Mahometa do 1184 r., dla której głównym źródłem był Eutychius z Aleksandrii . Wydaje się, że dzieło to było znane w Europie w XIII wieku, ale również nie zachowało się.

Nowoczesna ocena

Neutralność Williama jako historyka była często uważana za oczywistą aż do końca XX wieku. Na przykład August C. Krey uważał, że „jego bezstronność… jest niewiele mniej imponująca niż jego umiejętności krytyczne”. Pomimo tej doskonałej reputacji, DWTC Vessey pokazało, że William z pewnością nie był bezstronnym obserwatorem, zwłaszcza gdy miał do czynienia z wydarzeniami z lat 70. i 80. XIII wieku. Vessey uważa, że ​​twierdzenie Williama, że ​​został zlecony przez Amalryka, jest typowym starożytnym i średniowiecznym toposem , czyli motyw literacki, w którym mądry władca, miłośnik historii i literatury pragnie zachować dla potomności wielkie czyny swego panowania. Twierdzenia Williama o bezstronności są również typowym toposem w starożytnym i średniowiecznym piśmiennictwie historycznym.

Jego przedstawienie Baldwina IV jako bohatera jest próbą „usprawiedliwienia polityki własnej partii i oczernienia polityki jej przeciwników”. Jak wspomniano powyżej, Wilhelm był przeciwny matce Baldwina, Agnieszce z Courtenay, patriarsze Herakliuszowi i ich zwolennikom; jego interpretacja wydarzeń za panowania Baldwina była wcześniej traktowana jako fakt prawie bez wątpienia. W połowie XX wieku Marshall W. Baldwin, Steven Runciman i Hans Eberhard Mayer mieli wpływ na utrwalenie tego punktu widzenia, chociaż nowsze ponowne oceny tego okresu dokonane przez Vesseya, Petera Edbury'ego i Bernarda Hamiltona zniweczyły znaczną część wpływu Williama.

Często zauważaną wadą Historii jest słaba pamięć Williama do dat. „Chronologia jest czasami mylona, ​​​​a daty są podawane błędnie”, nawet w przypadku podstawowych informacji, takich jak daty panowania królów Jerozolimy. Na przykład William podaje datę śmierci Amalryka na 11 lipca 1173 r., Kiedy faktycznie miała ona miejsce w 1174 r.

Pomimo swoich uprzedzeń i błędów William „zawsze był uważany za jednego z największych pisarzy średniowiecznych”. Runciman napisał, że „miał szeroką wizję; rozumiał znaczenie wielkich wydarzeń swoich czasów oraz kolejność przyczyny i skutku w historii”. Christopher Tyerman nazywa go „historykiem historyka” i „największym ze wszystkich historyków krucjat”, a Bernard Hamilton mówi, że „jest słusznie uważany za jednego z najlepszych historyków średniowiecza”. Jako słownik średniowiecza mówi: „Osiągnięcia Williama w gromadzeniu i ocenie źródeł oraz w pisaniu doskonałej i oryginalnej łaciny krytycznej i rozsądnej (choć wadliwej chronologicznie) narracji czynią go wybitnym historykiem, przewyższającym średniowieczne i nie gorszym według współczesnych standardów naukowych. "

Źródła

Podstawowy

• Wilhelm z Tyru, Historia czynów dokonanych za morzem , przeł. EA Babcock i AC Krey . Columbia University Press, 1943.

Wtórny

• John Carl Andressohn, Przodkowie i życie Godfreya z Bouillon . Publikacje Uniwersytetu Indiany, seria nauk społecznych 5, 1947.
• Susan M. Babbitt, „Wilhelm z Tyru”. Słownik średniowiecza , wyd. Józefa Strayera . Nowy Jork: Synowie Charlesa Scribnera, 1989, tom. 12.
• Marshall W. Baldwin, „Upadek i upadek Jerozolimy, 1174–1189”. A History of the Crusades (red. Gen. Kenneth M. Setton ), tom. 1: Pierwsze sto lat (red. Marshall W. Baldwin). Wydawnictwo Uniwersytetu Wisconsin, 1969.
• Malcolm Barber, Proces templariuszy . Cambridge University Press, 1993.
• Frederic Duncalf, „Pierwsza krucjata: Clermont do Konstantynopola”. A History of the Crusades (red. Gen. Kenneth M. Setton), tom. 1: Pierwsze sto lat (red. Marshall W. Baldwin). Wydawnictwo Uniwersytetu Wisconsin, 1969.
• Peter W. Edbury i John G. Rowe, „William z Tyru i wybory patriarchalne w 1180 r.”. Angielski przegląd historyczny 93 (1978), repr. Kingdoms of the Crusaders: From Jerusalem to Cyprus (Aldershot: Ashgate, Variorum Collected Series Studies, 1999), s. 1–25.
• Peter W. Edbury i John G. Rowe, William of Tyre: historyk łacińskiego Wschodu . Cambridge University Press, 1988.
• Peter W. Edbury, „Propaganda i frakcja w Królestwie Jerozolimy: tło dla Hattina”. Krzyżowcy i muzułmanie w XII-wiecznej Syrii , wyd. Maya Shatzmiller (Leiden: Brill, 1993), repr. w Kingdoms of the Crusaders: From Jerusalem to Cyprus (Aldershot: Ashgate, Variorum Collected Series Studies, 1999), s. 173–189.
• Bernard Hamilton, Trędowaty król i jego spadkobiercy . Cambridge University Press , 2000.
• Charles Homer Haskins , Renesans XII wieku . Harvard University Press, 1927; repr. Meridian Książki, 1966.
• RBC Huygens, „Guillaume de Tyr étudiant: un chapître (XIX, 12) de son Histoire retrouvé”. Latomus 21 (1962), s. 811–829. (po francusku)
• RBC Huygens, „Edycja Williama z Tyru”. Sacris Erudiri 27 (1984), s. 461–473.
• GA Loud i JW Cox, „Zagubiony” rozdział autobiograficzny Kroniki Williama z Tyre (Księga XIX.12)”. Krucjaty: encyklopedia , wyd. Alan V. Murray (ABC-Clio, 2006), tom. 4, Dodatek: Teksty i dokumenty nr 4, s. 1305–1308.
• Hans E. Mayer, Krucjaty , wyd. 2, przeł. Johna Gillinghama. Oxford University Press, 1988.
• Alan V. Murray, „William z Tyru i pochodzenie Turków: o źródłach Gesta Orientalium Principum”, w: Dei gesta Per Francos: Études sur les crioisades dédiées à Jean Richard / Crusade Studies in Honor of Jean Richard , wyd. . Michel Balard, Benjamin Z. Kedar i Jonathan Riley-Smith (Aldershot: Ashgate, 2001), s. 217–229.
• Alan V. Murray, „Wilhelm z Tyru”. Krucjaty: encyklopedia , wyd. Alan V. Murray (ABC-Clio, 2006), tom. 4.
• Helen J. Nicholson, „Wilhelm z Tyru”. Encyklopedia historyków i pisarstwa historycznego , wyd. Kelly'ego Boyda. Taylor i Francis, 1999, tom. 2.
• Steven Runciman , Historia wypraw krzyżowych , tom 1: Pierwsza krucjata i założenie Królestwa Jerozolimskiego. Cambridge University Press, 1951.
• Steven Runciman, A History of the Crusades , tom 2: Królestwo Jerozolimy i frankoński Wschód. Cambridge University Press, 1952.
• RC Schwinges, „Wilhelm z Tyru, muzułmański wróg i problem tolerancji”. Tolerancja i nietolerancja. Konflikt społeczny w epoce wypraw krzyżowych , wyd. Michael Gervers i James M. Powell, Syracuse University Press, 2001.
• Christopher Tyerman, Wynalazek krucjat . University of Toronto Press, 1998.
• Christopher Tyerman, Boża wojna: nowa historia wypraw krzyżowych . Pingwin, 2006.
• Jacques Verger, „Narodziny uniwersytetów”. Historia uniwersytetu w Europie , tom. 1: Uniwersytety w średniowieczu, wyd. Hilde de Ridder-Symoens. Cambridge University Press, 1992, s. 47–55.
• DWTC Vessey, „Wilhelm z Tyru i sztuka historiografii”. Studia średniowieczne 35 (1973), s. 433–455.

Dalsza lektura

Podstawowe źródła

• Willemi Tyrensis Archiepiscopi Chronicon , wyd. RBC Huygens. 2 tomy Corpus Christianorum Continuatio Medievalis , tomy. 63 i 63a. Turnholt: Brepols, 1986. Tekst łaciński ze wstępem i przypisami w języku francuskim.
• L'Estoire d'Eracles empereur et la conqueste de la terre d'Outremer , w Recueil des historiens des croisades , Historiens occidentaux, tomy. I-II (1844, 1859). (po francusku)
• JA Giles, tłum. Kwiaty historii Rogera z Wendover . Londyn, 1849.
• La Chronique d'Ernoul et de Bernard le Trésorier , wyd. Louis de Mas Latrie . Paryż, 1871. (po francusku)
• Guillaume de Tyr et ses continuateurs , wyd. Alexis Paulin Paris . Paryż, 1879–1880. (po francusku)
• Margaret Ruth Morgan, Kontynuacja Guillaume de Tyr (1184–1197) . Paryż, 1982. (po francusku)
• Helen J. Nicholson, wyd. Kronika trzeciej krucjaty: Itinerarium Peregrinorum i Gesta Regis Ricardi . Aldershot: Ashgate, 1997.
• Janet Shirley, Crusader Syria in the XIII Century: The Rothelin Kontynuacja historii Wilhelma z Tyru z częścią tekstu Eracles lub Acre . Aldershot: Ashgate, 1999.

Drugorzędne źródła

• Thomas Asbridge , Pierwsza krucjata: nowa historia . Oxford University Press, 2004.
• Chisholm, Hugh, wyd. (1911). „William, arcybiskup Tyru” . Encyklopedia Britannica . Tom. 28 (wyd. 11). Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. P. 677.
• RHC Davis , „Wilhelm z Tyru”. Stosunki między Wschodem a Zachodem w średniowieczu , wyd. Derek Baker (Edynburg: Edinburgh University Press, 1973), s. 64–76.
• Peter W. Edbury, „Francuskie tłumaczenie Historii Wilhelma z Tyre : tradycja rękopisów”. Krucjaty 6 (2007).
• Bernard Hamilton, „Wilhelm z Tyru i Cesarstwo Bizantyjskie”. Porphyrogenita: Eseje o historii i literaturze Bizancjum i łacińskiego Wschodu na cześć Juliana Chryzostomida , wyd. Charalambos Dendrinos, Jonathan Harris, Eirene Harvalia-Crook i Judith Herrin (Ashgate, 2003).
• Philip Handyside, Starofrancuski Wilhelm z Tyru . Brill, 2015.
• Rudolf Hiestand, „Zum Leben und Laufbahn Wilhelms von Tyrus”. Deutsches Archiv 34 (1978), s. 345–380. (po niemiecku)
• Conor Kostick , „Wilhelm z Tyru, Liwiusz i słownictwo klasowe”. Journal of the History of Ideas 65.3 (2004), 352–367.
• Hans E. Mayer, „Guillaume de Tyr à l'école”. Mémoires de l'Académie des sciences, arts et belles-lettres de Dijon 117 (1985–86), repr. Kings and Lords in the Latin Kingdom of Jerusalem (Aldershot: Ashgate, Variorum Collected Studies Series, 1994), s. 257–265. (po francusku)
• Hans E. Mayer, „Zum Tode Wilhelms von Tyrus”. Archiv für Diplomatik 5–6 (1959–1960), s. 182–201. (po niemiecku)
• Margaret Ruth Morgan, Kronika Ernoula i kontynuacje Wilhelma z Tyru . Oxford University Press, 1973.
• Hans Prutz , „Studien über Wilhelm von Tyrus”. Neues Archiv der Gesellschaft für ältere deutsche Geschichtskunde 8 (1883), s. 91–132. (po niemiecku)

Linki zewnętrzne

• Fragmenty Historii z Internetowego Medieval Sourcebook
• Fiasko w Damaszku 1148 z Internet Medieval Sourcebook
• Wersja łacińska z Patrologia Latina , za pośrednictwem The Latin Library (po łacinie)
• Wersja łacińska z Crusades-Encyclopedia.com (po łacinie)
• Wersja łacińska z konkordancją z Intertext.com (po łacinie)
• Starofrancuskie tłumaczenie i kontynuacja z Internet Medieval Sourcebook (po francusku)
• Tłumaczenie na język angielski autorstwa EA Babcock i AC Krey, z ACLS Humanities E-Books (wymagane zalogowanie)