Kandyd (operetka)

Kandyd
Candide playbill.jpg
Afisz z odrodzenia z 1974 roku
Muzyka Leonarda Bernsteina
tekst piosenki
Książka
Podstawa Kandyd , nowela Woltera
Produkcje
Nagrody

Kandyd to operetka z muzyką skomponowaną przez Leonarda Bernsteina , oparta na noweli Woltera z 1759 roku pod tym samym tytułem . Operetka została po raz pierwszy wystawiona w 1956 roku z librettem Lillian Hellman ; ale od 1974 roku jest generalnie wykonywany z książką Hugh Wheelera , która jest bardziej wierna powieści Voltaire'a. Głównym autorem tekstów był poeta Richard Wilbur . Innymi współautorami tekstu byli John Latouche , Dorothy Parker , Lillian Hellman , Stephen Sondheim , John Mauceri , John Wells i sam Bernstein. Maurice Peress i Hershy Kay wnieśli wkład w orkiestrację. Kandyd , choć nieudany na swojej premierze, przezwyciężył teraz niezbyt entuzjastyczną reakcję wczesnych widzów i krytyków i zyskał większą popularność.

Pochodzenie

Kandyd został pierwotnie pomyślany przez Lillian Hellman jako gra z przypadkową muzyką w stylu jej poprzedniej pracy, The Lark . Bernstein był jednak tak podekscytowany tym pomysłem, że przekonał Hellmana, by zrobił to jako „komiczną operetkę”; następnie napisała oryginalne libretto do operetki. Nad serialem pracowało wielu autorów tekstów: najpierw James Agee (którego praca ostatecznie nie została wykorzystana), potem Dorothy Parker , John Latouche i Richard Wilbur . Ponadto słowa do „I Am Easy Assimilated” napisali Leonard i Felicia Bernstein , a słowa do „Eldorado” napisał Hellman. Hershy Kay zaaranżował wszystko oprócz uwertury , którą wykonał sam Bernstein.

Historia wydajności

Oryginalna produkcja na Broadwayu z 1956 roku

Kandyd po raz pierwszy pojawił się na Broadwayu jako musical 1 grudnia 1956 roku w Martin Beck Theatre . Premierową produkcję wyreżyserował Tyrone Guthrie , a dyrygował Samuel Krachmalnick . Scenografię i kostiumy zaprojektowali Oliver Smith i Irene Sharaff . Choreografię przygotowała Anna Sokołow . Występowali w nim Robert Rounseville jako Kandyd, Barbara Cook jako Kunegunda, Max Adrian jako dr Pangloss i Irra Petina jako Stara Dama. Ta produkcja była katastrofą kasową, trwała tylko dwa miesiące, w sumie 73 przedstawienia. Libretto Hellmana zostało skrytykowane w The New York Times jako zbyt poważne:

Kiedy Voltaire jest ironiczny i nijaki, [Hellman] jest wyraźny i energiczny. Kiedy wykonuje błyskawice, pchnięcia rapierem, ona zadaje ciosy całym ciałem. Tam, gdzie on jest diaboliczny, [ona] jest humanitarna… libretto… wydaje się zbyt poważne, jak na werwę i szyderczy liryzm partytury Leonarda Bernsteina, która, nie będąc stricte XVIII-wieczną, utrzymuje, swoim wesołym pastiszem dawnych stylów i formy , jakość epoki.

europejskie premiery

Pierwsza londyńska produkcja zadebiutowała w Saville Theatre przy Shaftesbury Avenue 30 kwietnia 1959 roku (po krótkim występie w New Theatre Oxford i Manchester Opera House ). W tej produkcji wykorzystano książkę Lillian Hellman z dodatkowym napisem „w asyście Michaela Stewarta”, a wyreżyserował ją Robert Lewis z choreografią Jacka Cole'a . W obsadzie znaleźli się Denis Quilley jako Kandyd, Mary Costa jako Kunegunda, Laurence Naismith jako dr Pangloss i Edith Coates jako Stara Dama. Dyrektorem muzycznym był Aleksander Faris.

Późniejsze produkcje

Bez udziału Bernsteina przedstawienie przeszło serię wznowień na Broadwayu pod kierunkiem Harolda Prince'a . Lillian Hellman , autorka oryginalnej książki, odmówiła wykorzystania jej pracy w odrodzeniu, więc Prince zamówił nową, jednoaktową książkę u Hugh Wheelera . Jedynym elementem książki Hellmana, który pozostał, było jej wymyślone imię (Maksymilian) dla brata Kunegundy. (Postać nie ma imienia w noweli Voltaire'a i jest określana jako „brat Cundegonde” lub „młody baron”).

Teksty zostały opracowane przez zespół artystów wymienionych powyżej. Ta 105-minutowa wersja, z pominięciem ponad połowy numerów muzycznych, była znana jako „wersja Chelsea” i została otwarta w 1973 roku w Chelsea Theatre Center Roberta Kalfina w Brooklyn Academy of Music , zanim przeniosła się do Broadway Theatre w 1974 i działał tam przez prawie dwa lata, zamykając się w 1976 roku po 740 przedstawieniach. W odrodzeniu Broadwayu w 1974 roku wystąpili Mark Baker (Candide), Maureen Brennan (Cunegunde), Sam Freed (Maximilian), Lewis J. Stadlen (Dr Pangloss) i June Gable jako Stara Dama.

Wersja Chelsea charakteryzowała się unikalnym stylem produkcji. Eugene Lee pomógł Prince'owi upewnić się, że wieloscenowy program nie ugrzęźnie w zmianach planu — stworzył platformy dla akcji, które umożliwiły zmianę scen poprzez ponowne skupienie uwagi zamiast zmiany scenerii. Aktorzy występowali na platformach z przodu, z tyłu, a czasem między publicznością. Niektórzy siedzieli na trybunach, inni na stołkach na podłodze sceny. W miarę rozwoju fabuły rozwijała się scena, z sekcjami spadającymi z góry, otwierającymi się, zamykającymi, rozlatującymi się lub schodzącymi. 13-osobowa orkiestra grała z czterech obszarów. Dyrygenta, który miał na sobie kostium z epoki i złoty warkocz, mogli oglądać zarówno widzowie, jak i muzycy na ekranach telewizorów.

W odpowiedzi na prośby firm operowych o bardziej legalną wersję, przedstawienie zostało rozszerzone na podstawie książki Wheelera. Dwuaktowa „wersja operowa” zawiera większość muzyki Bernsteina, w tym kilka piosenek, które nie zostały zaaranżowane na potrzeby oryginalnej produkcji. Po raz pierwszy została wystawiona przez New York City Opera (NYCO) w 1982 roku pod dyrekcją Prince'a i miała trzydzieści cztery przedstawienia z obsadą, w skład której wchodzili David Eisler jako Kandyd, Erie Mills jako Kunegunda, Deborah Darr jako Paquette, John Lankston w pięciokrotne role Voltaire / Pangloss / Biznesmen / Gubernator / Hazardzista, Muriel Costa-Greenspon jako Stara Dama, Scott Reeve jako Maximillian, Don Yule jako Łowca i Bułgarski Żołnierz oraz James Billings jako Sędzia / Ojciec Bernard / Don Issachar / Pierwszy Hazardzista / Sługa Maksymiliana. Obsada sfilmowała produkcję dla ogólnokrajowej transmisji w programie PBS Live from Lincoln Center w 1982 roku. NYCO nagrało później tę wersję Kandyda w 1985 roku z tą samą obsadą, z wyjątkiem ról Paquette (obecnie w wykonaniu Maris Clement) i Old Lady (obecnie wykonywane przez Joyce Castle ). To nagranie zostało uhonorowane nagrodą Grammy za najlepsze nagranie operowe w 1987 roku. Wersję tę wykonały zespoły operowe na całym świecie, a produkcja pozostaje podstawą repertuaru NYCO, a ostatnie wykonanie odbyło się w 2019 roku.

Australijska premiera w 1982 roku przez Nimrod Theatre Company i wyreżyserowana przez Johna Bella w Sydney's Seymour Center przedstawiała Philipa Quasta w roli tytułowej.

W 1988 roku, kiedy Hellman zmarł, Bernstein rozpoczął współpracę z Johnem Mauceri , ówczesnym dyrektorem Opery Szkockiej , aby stworzyć wersję, która wyrażałaby jego ostateczne życzenia dotyczące Kandyda . Wheeler zmarł, zanim mógł ponownie pracować nad tekstem, a John Wells był zaręczony. Nowy spektakl został po raz pierwszy wyprodukowany przez Scottish Opera z napisem „Adapted for Scottish Opera by John Wells and John Mauceri”. Po ostatnich próbach i wernisażu w Glasgow Bernstein uznał, że nadszedł czas, aby sam kompozytor ponownie zbadał Kandyda . Opierając się na wersji Scottish Opera, dokonał zmian w orkiestracji, przetasował kolejność numerów w drugim akcie i zmienił zakończenia kilku numerów. Następnie Bernstein dyrygował i nagrał to, co nazwał „ostateczną poprawioną wersją” z Jerrym Hadleyem jako Kandydem, June Anderson jako Cunegonde, Christą Ludwig jako Starszą Damą, Kurtem Ollmannem jako Maksymilianem i Adolphem Greenem jako Dr. Pangloss / Martin. Deutsche Grammophon wydała płytę DVD (2006, 147 min.) Z dźwiękiem przestrzennym 5.0 z nagrania z 13 grudnia 1989 r. W London Barbican Centre , z dodatkowym prologiem wideo i epilogiem kompozytora oraz drukowaną wkładką „Bernstein and Voltaire” autorstwa Wells , współpracownik narracji, wyjaśniający, czego chciał Bernstein w tej ostatecznej poprawionej wersji. Wersja CD, bez komentarza Bernsteina i oklasków publiczności, została również wydana przez Deutsche Grammophon . [ potrzebne źródło ]

Został wykonany w 1993 roku na Letnim Festiwalu Muzycznym w Innsbrucku z Ethanem Freemanem jako Maximillianem i Dougiem Jonesem jako Kandydem. [ potrzebne źródło ]

Został wyprodukowany przez Lyric Opera of Chicago , wystawiony w Civic Opera House , pod kierunkiem Harolda Prince'a, otwarcie 26 listopada 1994. Książka na podstawie Voltaire'a autorstwa Hugh Wheelera, teksty autorstwa Richarda Wilbura, z dodatkowymi tekstami autorstwa Stephena Sondheima i Johna Latouche'a . Ta poprawiona wersja opery stała się podstawą odrodzenia Broadwayu w 1997 roku.

Candide został reaktywowany na Broadwayu w 1997 roku, ponownie wyreżyserowany przez Harolda Prince'a w poprawionej wersji jego inscenizacji New York City Opera z 1982 roku. W obsadzie znaleźli się: Jason Danieley (Candide), Harolyn Blackwell (Kunegunda), Jim Dale (Dr. Pangloss), Andrea Martin (Starsza pani) i Brent Barrett (Maximilian).

Kiedy Royal National Theatre w Wielkiej Brytanii (1999) zdecydował się wystawić Candide , uznano za konieczną kolejną rewizję, a książka Wheelera została przepisana przez Johna Cairda . Ta książka była znacznie bliższa oryginalnemu tekstowi Voltaire'a niż jakakolwiek poprzednia wersja. Piosenki pozostały w dużej mierze zgodne z zamierzeniami Bernsteina, z wyjątkiem kilku dodatkowych poprawek Sondheima i Wilbura. Daniel Evans , Dennis Quilley , Alex Kelly i Beverley Klein , z kierownictwem muzycznym Marka Dorrella oraz płyta CD wydana przez własną wytwórnię RNT. Ta „wersja RNT” była następnie wielokrotnie wykonywana. [ potrzebne źródło ]

Lonny Price wyreżyserował półinscenizowaną produkcję koncertową z 2004 roku z New York Philharmonic pod dyrekcją Marina Alsop . Występował przez cztery przedstawienia, 5–8 maja 2004. Ta produkcja była również emitowana w programie PBS Great Performances . Występ z pierwszego wieczoru został nagrany i wydany na DVD w 2005 roku. W obsadzie wystąpili Paul Groves jako Kandyd, Kristin Chenoweth jako Cunegonde, Thomas Allen jako Dr. Pangloss, Patti LuPone jako Stara Dama, Jeff Blumenkrantz jako Maximillian i Stanford Olsen jako gubernator / Vanderdendur / Ragotski z chórami zarówno z Westminster Choir College , jak i Juilliard School, uzupełniając obsadę. Ta produkcja zawierała dwa rzadko śpiewane duety między Kunegundą i Starszą Damą, „We Are Women” i „Quiet”, które znalazły się w obszerniejszej ostatecznej poprawionej wersji Bernsteina z 1989 roku. [ potrzebne źródło ]

Teatrze Wielkim w Łodzi odbyła się premiera pierwszego polskiego spektaklu (dyr. Tadeusz Kozłowski, reż. Tomasz Konina ). [ potrzebne źródło ]

W 2006 roku, dla uczczenia 50. rocznicy powstania Kandyda , Théâtre du Châtelet w Paryżu wystawił nową produkcję pod kierunkiem Roberta Carsena . [ potrzebne źródło ]

The Goodman Theatre w Chicago w koprodukcji z The Shakespeare Theatre Company w Waszyngtonie zamontował poprawioną wersję zaadaptowaną i wyreżyserowaną przez Mary Zimmerman z udziałem Hollisa Resnika (2010), Lauren Molina (Cunegunde), Geoffa Packarda (Candide) i Larry'ego Yando ( Pangloss). Spektakl, zainscenizowany w ogromnej drewnianej skrzyni, z podróżami Kandyda przedstawionymi za pomocą map i modeli statków, zawierał znaczną ilość narracji zaczerpniętej bezpośrednio z powieści Voltaire'a.

Podczas koncertu w Hollywood Bowl we wrześniu 2010 roku pod dyrekcją Bramwella Toveya wystąpili Richard Suart jako Pangloss, Frederica von Stade jako Old Lady, Alek Shrader jako tytułowy bohater i Anna Christy jako Cunegonde.

Produkcja Harold Prince / New York City Opera 1982 została wznowiona w Rose Theatre at Jazz at Lincoln Center w styczniu 2017 r., A Prince wyreżyserował i obsadę, w tym Gregga Edelmana jako Voltaire / Dr. Pangloss i różne postacie, Linda Lavin jako Stara Dama, Jay Armstrong Johnson jako Kandyd, Meghan Picerno jako Kunegunda, Keith Phares jako Maksymilian oraz Chip Zien i Brooks Ashmanskas .

W 2015 roku produkcja Teatro Comunale we Florencji , wyprodukowana przez Francesco Micheli, przedstawiała Keitha Jamesona i Laurę Claycomb jako Kandyda i Kunegundę, z Richardem Suartem jako Panglossem oraz Anją Silją i Chrisem Merrittem jako Starszą Damą i Gubernatorem.

W tym samym roku Lindy Hume wystawił utwór dla Opera Queensland z Davidem Hobsonem jako Kandydem, Amelią Farrugią jako Kunegundą, Bryanem Probetsem jako Panglossem, Christine Johnston jako Starszą Damą i Paulem Kildeą dyrygującym Queensland Symphony Orchestra .

VocalEssence i Theatre Latte 'Da z siedzibą w Minneapolis zaprezentowały częściowo inscenizowaną wersję wyreżyserowaną przez Petera Rothsteina z kierownictwem muzycznym Philipa Brunelle . Produkcja, której akcja toczy się jako słuchowisko radiowe z lat 30. XX wieku, wyprzedała pięć przedstawień i została uznana przez krytyków przez St. Paul Pioneer Press jako „ Kandyd , na którego czekaliśmy”. Minneapolis Star Tribune umieściło go na pierwszym miejscu na liście dziesięciu najlepszych koncertów muzyki klasycznej w 2019 roku w mieście.

Role

  • Kandyd ( tenor )
  • Dr Pangloss ( baryton ; podwaja się z Martinem w wersji scenicznej z 1956 r. I rewizji Bernsteina z 1989 r. W wersjach Hal Prince podwaja się z kilkoma innymi postaciami, w tym narratorem Voltaire i gubernatorem).
  • Maksymiliana (baryton, ale może być grany przez tenor; w oryginalnej wersji z 1956 roku jest rolą mówiącą).
  • Kunegunda ( sopran )
  • Paquette ( mezzosopran ) Chociaż jest główną postacią noweli Voltaire'a i wszystkich wznowień serialu, w wersji scenicznej z 1956 roku występuje tylko w jednej kwestii).
  • Stara Dama (mezzosopran)
  • Martin (baryton. Podwaja się z Panglossem w wersji z 1956 roku i niektórych późniejszych wersjach. Nie pojawia się w wersji z 1973 roku).
  • Cacambo (rola mówiąca. Nie pojawia się w wersjach z 1956 ani 1973. Podwaja się z Panglossem i Martinem w rewizjach Bernsteina z 1989 roku).

Oryginalne główne obsady

Postać
Oryginalna obsada z Broadwayu z 1956 roku
1. odrodzenie Broadwayu 1974
Oryginalna „opera” 1982
Drugie odrodzenie Broadwayu 1997
Koncert Filharmonii 2004
Wolter / Dr. Pangloss Maks Adrian Lewis J. Stadlen
Johna Lankstona Josepha McKee 		Jima Dale'a Thomasa Allena
Kandyd Roberta Roundeville'a Marka Bakera Davida Eislera Jasona Danieleya Paul Groves
Kunegunda Barbary Kuch Maureen Brennan Erie Mills Harolyn Blackwell Krystyna Chenoweth
Stara Dama Irra Petina Czerwiec Gable
Muriel Costa-Greenspon Judith Christin 		Andrea Martin Patti LuPone
Maksymilian Louisa Edmondsa Sam Freed
Scotta Reeve'a Jamesa Javore'a 		Brenta Barretta Jeffa Blumenkrantza
Paquet — Deborah St. Darr Stacey Logan Janine LaManna

Streszczenie

Oryginalna wersja na Broadwayu (1956)

akt 1

W kraju Westfalii Kandyd ma się ożenić z uroczą Kunegundą. Dr Pangloss, nauczyciel Kandyda, wykłada swoją słynną filozofię, zgodnie z którą wszystko jest jak najlepiej („Najlepszy ze wszystkich możliwych światów”). Szczęśliwa para śpiewa swój duet małżeński („Oh, Happy We”), a ceremonia ma się odbyć („Chór weselny”), gdy wybucha wojna między Westfalią a Hesją . Westfalia zostaje zniszczona, a Kunegunda pozornie zabita. Kandyd pociesza się doktryną Panglossa („Tak musi być”) i wyrusza w podróż.

Na publicznym placu w Lizbonie („Jarmark lizboński”) Niemowlę Casmira, obłąkana mistyczka w karawanie arabskiego magika, przepowiada straszne wydarzenia („Przepowiednia”), pozostawiając publiczność w przerażeniu („Módl się za nami”) . Kandyd odkrywa Panglossa, który zaraził się syfilisem , ale pozostaje optymistą („Drogi chłopcze”*). Pojawia się Inkwizycja w osobach dwóch starożytnych Inkwizytorów i ich prawnika, a wielu obywateli zostaje osądzonych i skazanych na powieszenie, w tym Kandyd i dr Pangloss („Inkwizycja: Auto-da-Fé”*) . Nagle następuje trzęsienie ziemi , które zabija doktora Panglossa, a Kandydowi ledwo udaje się uciec.

Kandyd, w obliczu utraty zarówno Kunegundy, jak i doktora Panglossa, wyrusza do Paryża . Nie jest w stanie pogodzić pomysłów dr Panglossa z gorzkimi wydarzeniami, które miały miejsce, ale dochodzi do wniosku, że wina musi leżeć w nim samym, a nie w filozofii optymizmu („To musi być ja” ) .

Kunegunda pojawia się żywa w Paryżu („Walc paryski”), pół-mondaine w domu wspólnym markiza i sułtana . Trwa przyjęcie. Ponaglana przez Starszą Damę, która jest jej duenną , Kunegunda ubiera się w swoje klejnoty („Glitter and Be Gay”). Kandyd wpada na scenę i ze zdumieniem stwierdza, że ​​Kunegunda wciąż żyje („You Were Dead, You Know”). W pojedynku zabija markiza i sułtana i ucieka z Kunegundą w towarzystwie Starej Damy.

W drodze do Nowego Świata spotykają grupę pobożnych Pielgrzymów i płyną z nimi („Procesja Pielgrzymów” / „Alleluja”). Po przybyciu do Buenos Aires grupa zostaje przewieziona do Pałacu Gubernatora (gdzie Maksymilian żyje i pracuje dla Gubernatora), gdzie wszyscy oprócz Kunegundy i Starej Damy zostają natychmiast zniewoleni. W osobie pesymistycznego Marcina pojawia się sprzątacz ulic, ostrzegający Kandyda przed przyszłością. Kandyd i Maksymilian radośnie ponownie się spotykają, ale kiedy Kandyd wyraża zamiar poślubienia Kunegundy Maksymilian, zaczyna uderzać go rękawiczką. Kandyd zaczyna go atakować, ale zanim faktycznie to robi, Maksymilian spada, najwyraźniej martwy. Gubernator serenades Cunegunde („Moja miłość”), a ona, podżegana przez Starą Damę, zgadza się zamieszkać w pałacu („Jestem łatwo zasymilowany”). Stara Dama namawia Kandyda do ucieczki, ale Kandyd, zwolniony doniesieniami o Eldorado od Martina, wyrusza na poszukiwanie szczęścia, planując późniejszy powrót do Kunegundy („Finał kwartetu”).

Akt 2

W upale Buenos Aires Kunegunda, Stara Dama i Gubernator pokazują swoje wystrzępione nerwy („Cichy”), a Gubernator postanawia pozbyć się męczących pań. Kandyd wraca z Eldorado („Eldorado”), z kieszeniami pełnymi złota i szuka Kunegundy. Gubernator kazał jednak Kunegundę i Starą Damę związać w workach i przenieść na łódź w porcie. Mówi Kandydowi, że kobiety popłynęły do ​​​​Europy, a Kandyd chętnie kupuje od gubernatora nieszczelny statek i ucieka. Gdy gubernator i jego świta obserwują ze swojego tarasu, statek z Kandydem i Marcinem odpływa i niemal natychmiast tonie („Bon Voyage”).

Kandyd i Marcin zostali uratowani ze statku i płyną po oceanie na tratwie. Martin zostaje pożarty przez rekina , ale doktor Pangloss w cudowny sposób pojawia się ponownie. Kandyd jest uszczęśliwiony, że znalazł swojego starego nauczyciela, a Pangloss postanawia naprawić szkody wyrządzone jego filozofii przez doświadczenia Kandyda.

W luksusowym pałacu w Wenecji („Money, Money, Money”) Kunegunda pojawia się jako sprzątaczka, a Stara Dama jako kobieta mody (Madame Sofronia) („What's the Use?”), Obie pracują jako szylingi dla Ferone , właściciel sali gier. Kandyd i doktor Pangloss, obaj w maskach, pojawiają się i zostają porwani przez wesołość, wino i hazard. Kandyd zostaje zaczepiony przez zamaskowaną Kunegundę i Starszą Damę, którzy próbują ukraść jego pozostałe złoto („ Gawot wenecki ”), ale rozpoznaje Kunegundę, gdy spada jej maska. Jego ostatnie nadzieje i marzenia rozwiały się, rzuca pieniądze u jej stóp i odchodzi. Kunegunda i Stara Dama zostają zwolnieni przez Ferone, a Pangloss jest teraz bez grosza przy duszy, ponieważ został całkowicie oszukany ze wszystkich swoich pieniędzy.

Gdy Kandyd jest teraz całkowicie rozczarowany, on i Pangloss wracają do zrujnowanej Westfalii. Pojawiają się Kunegunda, Maksymilian (bez zębów) i Stara Dama, aw nich wciąż tli się iskierka optymizmu. Kandyd ma jednak dość głupiego ideału Panglossa i mówi im wszystkim, że jedynym sposobem na życie jest próba nadania życiu sensu („Make Our Garden Grow”).

Bernstein „Ostateczna poprawiona wersja” (1989)

akt 1

Operetka rozpoczyna się uwerturą. Chór wita wszystkich w Westfalii („Westfalia Chorale”), a Voltaire zaczyna opowiadać swoją historię. Kandyd, nieślubny bratanek barona Thunder-ten-Tronck, mieszka w zamku barona Schloss Thunder-ten-Tronck. Zostaje zlekceważony przez baronową i zastraszany przez jej syna Maksymiliana. W zamku mieszka również Paquette, bardzo przychylna służąca. Jednak Kandyd jest zakochany w Kunegundzie, córce baronowej, ponieważ Maksymilian, Kandyd, Kunegunda i Paquette znajdują szczęście w życiu („Życie jest rzeczywiście szczęściem”). Cała czwórka odkrywa, że ​​​​dr Pangloss, człowiek uważany za największego filozofa świata, nauczył ich szczęścia („Najlepszy ze wszystkich możliwych światów”). Filozof prosi swoich czterech uczniów, aby podsumowali to, czego się nauczyli („Dobro uniwersalne”). Kiedy Kunegunda szpieguje, jak doktor Pangloss jest fizycznie intymny z Paquette, wyjaśnia to jako „eksperyment fizyczny”, a ona postanawia podzielić się „eksperymentem” z Kandydem. Wyznając sobie miłość w parku, Kandyd i Kunegunda marzą o tym, jak wyglądałoby życie małżeńskie („Oh, Happy We”). Baron jest jednak rozgniewany tym, co Kandyd zrobił Kunegundzie, ponieważ jest społecznie gorszy. Kandyd zostaje natychmiast wygnany, wędrując samotnie ze swoją wiarą i optymizmem, których może się trzymać („Tak musi być”). Następnie zostaje wciągnięty do Szanghaju przez armię bułgarską, która spiskuje w celu „wyzwolenia” całej Westfalii. Jego próba ucieczki kończy się niepowodzeniem i zostaje schwytany przez armię. Armia bułgarska atakuje Schloss Thunder-ten-Tronck, a na zamku rodzina barona modli się, gdy dołącza chór („Westfalia”). Jednak baron, baronowa, Maksymilian, Paquette, Pangloss i (po wielokrotnym zniewoleniu przez armię bułgarską) Kunegunda giną w ataku („Battle Music”). Kandyd wraca do ruin zamku i szuka Kunegundy („Lament Kandyda”).

Jakiś czas później Kandyd zostaje żebrakiem. Ostatnie monety przekazuje Panglossowi, który wyjawia, że ​​został wskrzeszony skalpelem anatoma . Następnie mówi Kandydowi o swoim syfilisu wywołanym przez Paquette („Drogi chłopcze”). Kupiec oferuje dwóm pracę przed wypłynięciem do Lizbony w Portugalii. Jednak gdy przybywają, wulkan , a trzęsienie ziemi powoduje śmierć 30 000 osób. Pangloss i Kandyd są obwiniani za katastrofę, aresztowani jako heretycy i publicznie torturowani na rozkaz Wielkiego Inkwizytora. Pangloss zostaje powieszony , a Kandyd wychłostany („Auto-da-Fé”). Kandyd ostatecznie trafia do Paryża we Francji, gdzie Kunegunda dzieli się swoimi łaskami (w różne wspólnie uzgodnione dni tygodnia) z bogatym Żydem Donem Issacharem i kardynałem arcybiskupem miasta („Walc paryski”). Zastanawia się, co zrobiła, aby przetrwać w Paryżu („Glitter and Be Gay”). Kandyd znajduje Kunegundę i ponownie się z nią spotyka („You Were Dead, You Know”). Jednak Stara Dama, towarzyszka Kunegundy, ostrzega Kunegundę i Kandyda przed Issacharem i przybyciem arcybiskupa. Kandyd nieumyślnie zabija ich obu, dźgając ich mieczem.

Cała trójka ucieka do Kadyksu w Hiszpanii z klejnotami Kunegundy, gdzie Stara Dama opowiada Kandydowi i Kunegundzie o swojej przeszłości. Klejnoty zostają skradzione, a Stara Dama proponuje, że zaśpiewa do ich kolacji („Jestem łatwo zasymilowany”). Przybywa policja francuska z zamiarem aresztowania Kandyda za zamordowanie Don Issachara i arcybiskupa. Przyjmując ofertę walki za jezuitów w Ameryce Południowej, Kandyd postanawia zabrać Kunegundę i Starą Damę do Nowego Świata i cała trójka rozpoczyna podróż na statku („Finał kwartetu”).

Akt 2

W Montevideo w Urugwaju Maximilian i Paquette, odrodzeni i przebrani za niewolnice, ponownie się jednoczą. Wkrótce potem Don Fernando d'Ibaraa y Figueroa y Mascarenes y Lampourdos y Souza, gubernator miasta, zakochuje się w Maksymilianie, ale szybko zdaje sobie sprawę ze swojego błędu i sprzedaje go księdzu. W międzyczasie Kandyd, Kunegunda i Stara Dama również przybywają do Montevideo , gdzie gubernator zakochuje się w Kunegundzie („Moja miłość”). Stara Dama przekonuje Kunegundę, że jej małżeństwo z gubernatorem wesprze ją finansowo („We Are Women”). Kandyd wkrótce zaprzyjaźnia się z Kakambo i przyjmuje go jako swojego lokaja. Przekonani przez Starą Damę, że policja wciąż ściga Kandyda w sprawie zabójstwa arcybiskupa, Kandyd i Kakambo uciekają z Montevideo i ostatecznie natkną się na obóz jezuitów, do którego dołączają Ojciec i Matka Przełożona („Procesja Pielgrzymów - Alleluja”). Kandyd wkrótce odkrywa, że ​​matką przełożoną jest w rzeczywistości Paquette, a ojcem przełożonym jest Maksymilian. Kiedy jednak Kandyd mówi Maksymilianowi, że poślubi Kunegundę, Maksymilian ze złością wyzywa go do walki. Jednak Maksymilian po raz kolejny nieumyślnie zostaje zasztyletowany przez Kandyda. W rezultacie Kandyd jest zmuszony do ucieczki do dżungli.

Trzy lata później Kunegunda i Stara Dama rozmawiają o nieszczęściach klas wyższych, podczas gdy gubernator nie chce wysłuchiwać ich skarg („Cisza”). Tymczasem Kandyd i Kakambo głodują i gubią się w dżungli . Znajdując łódź w oceanie, płyną w dół rzeki do jaskini na 24 godziny, aż w końcu docierają do Eldorado , miasta złota („Wprowadzenie do Eldorado”). Obaj odkrywają, że miejscowi czczą jednego boga, w przeciwieństwie do trzech, pałaców nauki, wody różanej i kamieni o zapachu cynamonu i goździków . Niezadowolony bez Kunegundy Kandyd postanawia odejść. Miejscowi uważają go za głupca, ale oferują pomoc, dając mu kilka złotych owiec z miasta i budując windę, która poprowadzi go, Kakambo i owce przez górę („Ballada o Eldorado”). Jedna po drugiej owce umierają, aż zostają tylko dwie. Nie chcąc wracać do Montevideo, Kandyd daje Kakambo jedną ze złotych owiec jako okup dla Kunegundy, mówiąc im, że spotkają się ponownie w Wenecji we Włoszech.

Przybywając do Surinamu , Kandyd spotyka Marcina, miejscowego pesymistę. Pokazuje mu niewolnika, który stracił jedną rękę i jedną nogę podczas zbioru cukrowej , co jest wynikiem jedzenia cukru przez Europejczyków; Kandyd nie jest w stanie przekonać Martina inaczej („Słowa, słowa, słowa”). Vanderdendur, holenderski złoczyńca, oferuje swój statek, Santa Rosalia, w zamian za złotą owcę. Kandyd jest podekscytowany, gdy dowiaduje się, że Santa Rosalia ma odpłynąć do Wenecji. Miejscowi i Vandendur życzą Kandydowi bezpiecznej podróży do Wenecji („Bon Voyage”). Jednak statek tonie, w wyniku czego Martin tonie. Po ponownym połączeniu się ze swoją złotą owcą Kandyd zostaje zabrany przez galerę , która spotyka pięciu zdetronizowanych królów. Galerą wiosłują niewolnicy, w tym ponownie ożywiony Pangloss. Królowie mówią, że będą żyć skromnie, służąc zarówno bogom, jak i ludziom, a Pangloss prowadzi ich debatę („Królewska Barkarola”).

Statek przybywa do Wenecji, gdzie odbywa się karnawał („Pieniądze, pieniądze, pieniądze”). Podczas gdy królowie grają w ruletkę i bakarata, Kandyd szuka Kunegundy. Maximilian, ponownie wskrzeszony, jest teraz skorumpowanym prefektem policji i przywódcą miasta. Paquette jest obecnie panującą prostytutką w mieście. Kunegunda i Stara Dama są zatrudniani do zachęcania graczy („Jaki jest pożytek?”). Pangloss świętuje zwycięstwo po wygranej w ruletce i wydaje pieniądze na inne panie („The Venice Gavotte”). Jednak Kandyd, zamaskowany na karnawał, zostaje zaczepiony przez Kunegundę i Starą Damę (obie również w maskach), które próbują wyłudzić od niego pieniądze. Podczas wymiany wszystkie maski spadają, a oni z przerażeniem rozpoznają się nawzajem. Widząc, czym stała się Kunegunda, wizerunek Kandyda i wiara w nią zostają zniszczone („Nic więcej niż to”). Kandyd nie odzywa się przez kilka dni; za te niewielkie pieniądze, które im pozostały, kupują małą farmę pod Wenecją, a chór mówi, że życie to tylko życie, a raj to nic („Universal Good”). Kandyd w końcu się odzywa i postanawia poślubić Kunegundę („Make Our Garden Grow”).

Muzyka

Chociaż program jako całość otrzymał mieszane recenzje na otwarciu, muzyka od razu stała się hitem. Znaczna część partytury została nagrana na oryginalnym albumie obsady , który odniósł sukces i jest nadal drukowany od 2009 roku.

„Brokat i bądź gejem”

Aria koloraturowa Kunegundy „Glitter and Be Gay” jest ulubionym popisem wielu sopranów. Wykonanie arii przez Barbarę Cook na jej wstępie zachwyciło publiczność i krytyków, przynosząc jej szerokie uznanie.

Ta aria stwarza pewne trudności. Jeśli śpiewa się tak, jak napisano w całym tekście (alternatywne frazy znajdują się w kilku punktach partytury), są trzy wysokie Es (powyżej wysokiego C ), dwa staccato i jeden przedłużony; istnieje również wiele zastosowań wysokiego C i D-flat. Niektóre kwieciste fragmenty są bardzo skomplikowane. Pod względem teatralnym wymaga wyszukanej inscenizacji komiksowej, w której Kunegunda ozdabia się biżuterią, śpiewając i tańcząc na scenie, i ma charakter satyryczny, który jest wyzwaniem do wykonania.

Kolejnymi wykonawcami roli Kunegundy byli:

Aria ta była wykonywana na koncertach przez wiele gwiazd teatru muzycznego i opery, w tym (oprócz wymienionych powyżej): Natalie Dessay , Diana Damrau , Sumi Jo , Edita Gruberová , Renée Fleming , Simone Kermes , Roberta Peters i Dawn Upshaw .

Uwertura

Uwertura do Kandyda szybko znalazła miejsce w repertuarze orkiestrowym . Po udanym prawykonaniu koncertowym 26 stycznia 1957 roku przez Filharmonię Nowojorską pod batutą kompozytora szybko zyskał popularność iw ciągu następnych dwóch lat wykonywało go blisko 100 innych orkiestr. Od tego czasu stała się jedną z najczęściej wykonywanych kompozycji orkiestrowych XX-wiecznego kompozytora amerykańskiego ; w 1987 roku był to najczęściej wykonywany utwór koncertowy Bernsteina.

Uwertura zawiera melodie z piosenek „The Best of All Possible Worlds”, „Battle Music”, „Oh, Happy We” i „Glitter and Be Gay” oraz melodie skomponowane specjalnie na potrzeby uwertury.

Chociaż istnieje wiele orkiestracji uwertury, w jej obecnym wcieleniu na pełną orkiestrę symfoniczną, która zawiera zmiany dokonane przez Bernsteina podczas występów w grudniu 1989 roku, utwór wymaga współczesnej orkiestry piccolo o standardowej wielkości, dwóch fletów , dwóch obojów , E- płaski i dwa klarnety B , klarnet basowy , dwa fagoty , kontrafagot , cztery rogi , dwie trąbki , trzy puzony , tuba , kotły , duży, ale standardowy kontyngent perkusyjny , harfa i standardowa sekcja smyczkowa . Trwa około czterech i pół minuty. Orkiestracja wielkości teatralnej, podobnie jak w opublikowanej pełnej partyturze operetki, obejmuje jeden flet podwajający się na piccolo, jeden obój, dwa klarnety obracające się między Es, B-dur i basem, jeden fagot, dwa rogi, dwie trąbki , dwa puzony, jedna tuba, standardowa perkusja orkiestrowa, harfa i smyczki. Główne różnice między nimi to dublowanie i zwiększone wykorzystanie efektów perkusyjnych (zwłaszcza dodanie bębna podczas początkowych fanfar) w symfonicznej aranżacji orkiestrowej. Różnice między pierwszą publikacją a późniejszymi wydaniami (obu orkiestracji) obejmują zwolnione tempo otwarcia (półnuta równa 132 zamiast 152). Istnieje również aranżacja na standardowy zespół dęty , skomponowana przez Clare Grundman w 1991 roku, opublikowana przez Boosey and Hawkes. Peter Richard Conte również dokonał transkrypcji dla Wanamaker Organ .

Dick Cavett wykorzystał część uwertury „Glitter and Be Gay” w połowie swojego nocnego programu telewizyjnego ABC The Dick Cavett Show . Piosenka służyła również jako jego charakterystyczne wprowadzenie w latach, gdy program Cavetta był emitowany w PBS .

Na koncercie upamiętniającym Bernsteina w 1990 roku Filharmonia Nowojorska złożyła hołd swojemu laureatowi dyrygentowi, wykonując uwerturę bez dyrygenta. Praktyka ta stała się tradycją wykonawczą kontynuowaną przez Filharmonię.

Filharmonia Nowojorska wykonała Uwerturę do Kandyda w ramach swojego historycznego koncertu w Pjongjangu w Korei Północnej 26 lutego 2008 roku.

Numery muzyczne

Oryginalna produkcja (1956)

Cała muzyka autorstwa Bernsteina i teksty autorstwa Richarda Wilbura, chyba że zaznaczono inaczej

  • Ta wersja „Sekwencji lizbońskiej” została przepisana po próbie w Bostonie; wprowadził piosenki „Auto-da-Fé” i „Dear Boy”, przywrócone w większości przebudzeń.
  • Odrodzenie z 1973 roku zawierało kilka piosenek (muzyka Bernsteina i słowa Stephena Sondheima, chyba że zaznaczono inaczej); „Życie rzeczywiście jest szczęściem”, „Auto Da Fe - What a Day” (słowa Sondheima i Latouche'a), „This World”, „The Sheep's Song” i „O Misere”.

1989 produkcja

„Ostateczna poprawiona wersja” Bernsteina, nagrana w 1989 roku:

Nagrody i nominacje

Oryginalna produkcja na Broadwayu

Rok Nagroda Kategoria Nominat Wynik
1957 Nagroda Tony'ego Najlepszy musical Mianowany
Najlepszy występ drugoplanowej aktorki w musicalu Irra Petina Mianowany
Najlepszy dyrygent i kierownik muzyczny Samuela Krachmalnicka Mianowany
Najlepszy projekt sceniczny Olivera Smitha Mianowany
Najlepszy projekt kostiumów Irena Szaraff Mianowany

1973 Odrodzenie Broadwayu

Rok Nagroda Kategoria Nominat Wynik
1974 Nagroda Tony'ego Najlepsza książka musicalu Hugh Wheelera Wygrał
Najlepszy występ pierwszoplanowego aktora w musicalu Lewis J. Stadlen Mianowany
Najlepszy występ aktora drugoplanowego w musicalu Marka Bakera Mianowany
Najlepszy występ drugoplanowej aktorki w musicalu Maureen Brennan Mianowany
Czerwiec Gable Mianowany
Najlepsza reżyseria musicalu Harolda Prince'a Wygrał
Najlepszy projekt sceniczny Franne Lee i Eugene'a Lee Wygrał
Najlepszy projekt kostiumów Franne Lee Wygrał
Nagroda Drama Desk Znakomita książka musicalu Hugh Wheelera Wygrał
Wybitny Dyrektor Harolda Prince'a Wygrał
Znakomita choreografia Patrycja Birch Wygrał
Znakomita scenografia Franne Lee i Eugene'a Lee Wygrał
Znakomity projekt kostiumów Franne Lee Wygrał

Produkcja Old Vic z 1988 roku

Rok Nagroda Kategoria Nominat Wynik
1988 Nagroda Laurence'a Oliviera Musical Roku Wygrał
Projektant Roku Richard Hudson (za sezon w Old Vic) Wygrał
Laurence Olivier Award dla najlepszej aktorki w musicalu Patrycja Routledge Wygrał
Laurence Oliviera dla najlepszego aktora w musicalu Mikołaj Grace Mianowany

1997 Odrodzenie Broadwayu

Rok Nagroda Kategoria Nominat Wynik
1997 Nagroda Tony'ego Najlepsze odrodzenie musicalu Mianowany
Najlepszy występ pierwszoplanowego aktora w musicalu Jima Dale'a Mianowany
Najlepszy występ drugoplanowej aktorki w musicalu Andrea Martin Mianowany
Najlepszy projekt kostiumów Judyta Dolan Wygrał
Nagroda Drama Desk Znakomite odrodzenie musicalu Mianowany
Wybitny aktor w musicalu Jima Dale'a Mianowany
Jasona Danieleya Mianowany
Najlepsza aktorka drugoplanowa w musicalu Andrea Martin Mianowany
Znakomita scenografia Clarke'a Dunhama Mianowany

Oryginalna produkcja londyńska

Rok Nagroda Kategoria Nominat Wynik
2000 Nagroda Laurence'a Oliviera Najlepsze odrodzenie muzyczne Wygrał
Najlepszy aktor w musicalu Simona Russella Beale'a Wygrał
Daniela Evansa Mianowany
Najlepszy występ w roli drugoplanowej w musicalu Denisa Quilleya Mianowany
Najlepszy choreograf teatralny Piotr Darling Mianowany
Najlepszy projekt kostiumów Elise i Johna Napiera Mianowany

Linki zewnętrzne

Pobrano z „ https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Candide_(operetta)&oldid=1140505277 ”