Karol I Węgier

„Carol Robert” przekierowuje tutaj. Nie należy mylić z Carol Roberts .

Karol I
Karol przedstawiony w Illuminated Chronicle
Król Węgier i Chorwacji kwestionowany przez Wacława (1301–05) i Ottona (1305–12)
Królować	1301/08 – 1342
Koronacja	początek 1301 15/16 czerwca 1309 27 sierpnia 1310
Poprzednik	Andrzeja III czy Ottona
Następca	Ludwik I
Urodzić się	1288
Zmarł	16 lipca 1342 (w wieku 53–54) Wyszehrad
Pogrzeb	Bazylika Székesfehérvár
Współmałżonek	Maria z Galicji (sporna) Maria z Bytomia Beatrycze Luksemburska Elżbieta Polska
Wydawaj więcej...	Katarzyna, księżna świdnicka Ludwik I, król Węgier Andrzej, książę Kalabrii Stefan, książę Slawonii
Dynastia	Dom Kapetyngów w Anjou
Ojciec	Karol Martel z Anjou
Matka	Klemens z Austrii
Religia	katolicyzm

Karol I , znany również jako Karol Robert ( węg .: Károly Róbert ; chorwacki : Karlo Robert ; słowacki : Karol Róbert ; 1288-16 lipca 1342) był królem Węgier i Chorwacji od 1308 do śmierci. Był członkiem rodu Kapetyngów w Anjou i jedynym synem Karola Młota, księcia Salerno . Jego ojciec był najstarszym synem Karola II Neapolitańskiego i Marii Węgierskiej . Maria zgłosiła roszczenia do Węgier po tym, jak jej brat, Władysław IV Węgier , zmarł w 1290 roku, ale węgierscy prałaci i panowie wybrali na króla jej kuzyna, Andrzeja III . Zamiast porzucić roszczenia do Węgier, przekazała je swojemu synowi Karolowi Młotowi, a po jego śmierci w 1295 r. wnukowi Karolowi. Z drugiej strony jej mąż, Karol II z Neapolu, uczynił ich trzeciego syna, Roberta , spadkobiercą Królestwa Neapolu , wydziedziczając w ten sposób Karola.

Karol przybył do Królestwa Węgier na zaproszenie wpływowego chorwackiego pana Pawła Šubića w sierpniu 1300 r. Andrzej III zmarł 14 stycznia 1301 r., Aw ciągu czterech miesięcy Karol został koronowany na króla, ale z koroną tymczasową zamiast Świętej Korony Węgier . Większość węgierskich szlachciców odmówiła mu poddania się i wybrała na Wacława Czeskiego . Karol wycofał się do południowych regionów królestwa. Papież Bonifacy VIII uznał Karola za prawowitego króla w 1303 roku, ale Karol nie był w stanie wzmocnić swojej pozycji wobec przeciwnika. Wacław abdykował na rzecz Ottona Bawarskiego w 1305 roku. Ponieważ nie miało rządu centralnego, Królestwo Węgier rozpadło się na kilkanaście prowincji, z których każda była kierowana przez potężnego szlachcica lub oligarchę . Jeden z tych oligarchów, Władysław III Kán , schwytał i uwięził Ottona Bawarskiego w 1307 roku. Karol został wybrany na króla w Peszcie 27 listopada 1308 roku, ale jego rządy pozostały nominalne w większości części jego królestwa, nawet po koronacji Świętej Korony na 27 sierpnia 1310.

Pierwsze decydujące zwycięstwo Karol odniósł w bitwie pod Rozgonami (dzisiejsze Rozhanovce na Słowacji ) 15 czerwca 1312 r. Następnie jego wojska zdobyły większość twierdz potężnego rodu Aba . W ciągu następnej dekady Karol przywrócił władzę królewską głównie przy pomocy prałatów i pomniejszych szlachciców w większości regionów królestwa. Po śmierci najpotężniejszego oligarchy Mateusza Csáka w 1321 roku Karol stał się niekwestionowanym władcą całego królestwa, z wyjątkiem Chorwacji, gdzie miejscowa szlachta mogła zachować autonomię. Nie był w stanie zahamować rozwoju Wołoszczyzny w samodzielne księstwo po klęsce w bitwie pod Posadą w 1330 r. Współcześni Karolowi określali jego klęskę w tej bitwie jako karę bożą za okrutną zemstę na rodzinie Felicjana Záha , który usiłował wymordować rodzinę królewską.

Karol rzadko dokonywał wieczystych nadań ziemskich, zamiast tego wprowadził system „lenn biurowych”, w ramach którego jego urzędnicy cieszyli się znacznymi dochodami, ale tylko na czas sprawowania urzędu królewskiego, co zapewniało ich lojalność. W drugiej połowie swojego panowania Karol nie sprawował sejmów i zarządzał swoim królestwem z władzą absolutną. Założył Zakon św. Jerzego , który był pierwszym świeckim zakonem rycerskim . Promował otwieranie nowych kopalń złota, dzięki czemu Węgry stały się największym producentem złota w Europie. Za jego panowania wybito pierwsze węgierskie złote monety. Na kongresie wyszehradzkim w 1335 roku pośredniczył w pojednaniu dwóch sąsiednich monarchów, Jana Czeskiego i Kazimierza III Polski . Podpisane na tym samym kongresie traktaty przyczyniły się również do rozwoju nowych szlaków handlowych łączących Węgry z Europą Zachodnią . Starania Karola o ponowne zjednoczenie Węgier, wraz z jego reformami administracyjnymi i gospodarczymi, stworzyły podstawy dla osiągnięć jego następcy, Ludwika Wielkiego .

Wczesne lata

Dzieciństwo (1288-1300)

Karol był jedynym synem Karola Martela, księcia Salerno i jego żony Klemence z Austrii . Urodził się w 1288 roku; miejsce jego urodzenia jest nieznane. Charles Martel był pierworodnym synem Karola II z Neapolu i żony Karola II, Marii , która była córką Stefana V Węgierskiego . Po śmierci jej brata, Władysława IV Węgier , w 1290 roku, królowa Maria ogłosiła swoje roszczenia do Węgier , stwierdzając, że ród Árpádów (rodzina królewska Węgier) wyginął wraz ze śmiercią Władysława. Jednak kuzyn jej ojca, Andrzej , również rościł sobie prawo do tronu, chociaż jego ojciec, Stefan Pośmiertny , był uważany za bękarta przez wszystkich innych członków rodziny królewskiej. Mimo to węgierscy panowie i prałaci woleli Andrzeja od Marii i został koronowany na króla Węgier 23 lipca 1290 r . W styczniu 1292 r . Przeniosła swoje roszczenia do Węgier na Karola Młota . rodziny pozornie uznały roszczenie Karola Martela, ale w rzeczywistości ich lojalność wahała się między Karolem Martelem a Andrzejem III.

Karol Martel zmarł jesienią 1295 r., a jego siedmioletni syn Karol odziedziczył prawa do Węgier. Karol byłby również prawowitym spadkobiercą swojego dziadka, Karola II z Neapolu, zgodnie z zasadami primogenitury. Jednak Karol II, który wolał swojego trzeciego syna Roberta od wnuka, nadał Robertowi prawa pierworodnego syna 13 lutego 1296 r. Papież Bonifacy VIII potwierdził decyzję Karola II 27 lutego 1296 r., Wykluczając dziecko Karola z następcy jego dziadek w Królestwie Neapolu . Dante Alighieri pisał o „schematach i oszustwach, które miały zaatakować” rodzinę Charlesa Martela w odniesieniu do rzekomych manewrów Roberta w celu uzyskania prawa do dziedziczenia Neapolu. XIV-wieczny historyk Giovanni Villani zauważył również, że jego współcześni byli zdania, że ​​roszczenia Roberta do Neapolu były słabsze niż roszczenia jego siostrzeńca. Prawnik Baldus de Ubaldis powstrzymał się od przedstawienia swojego stanowiska w sprawie zasadności rządów Roberta.

Walka o Węgry (1300-1308)

Dalsze informacje: Matthew III Csák , Władysław Kán i Amade Aba

Przybycie Karola na Węgry, przedstawione w Illuminated Chronicle

Prowincje rządzone przez oligarchów (potężnych panów) na początku XIV wieku

Andrzej III Węgier mianował swojego wuja ze strony matki, Albertino Morosiniego, księciem Slawonii w lipcu 1299 r., Podburzając szlachtę słowiańską i chorwacką do buntu. Potężny chorwacki baron Paul Šubić wysłał swojego brata Jerzego do Włoch na początku 1300 roku, aby przekonać Karola II z Neapolu do wysłania wnuka na Węgry, aby osobiście objął tron. Król Neapolu przyjął propozycję i pożyczył 1300 uncji złota od florenckich bankierów, aby sfinansować podróż Karola. Neapolitański rycerz pochodzenia francuskiego, Philip Drugeth , towarzyszył dwunastoletniemu Karolowi na Węgrzech . Wylądowali w Splicie w Dalmacji w sierpniu 1300 roku. Ze Splitu Paul Šubić odprowadził go do Zagrzebia , gdzie Ugrin Csák przysiągł wierność Karolowi. Przeciwnik Karola, Andrzej III Węgier, zmarł 14 stycznia 1301 r. Karol pospieszył do Esztergomia , gdzie przed 13 maja arcybiskup-elekt Grzegorz Bicskei koronował go prowizoryczną koroną. Jednak większość Węgrów uważała koronację Karola za niezgodną z prawem, ponieważ prawo zwyczajowe wymagało, aby została przeprowadzona ze Świętą Koroną Węgier w Székesfehérvár .

Karol liczył lata swojego panowania od tej koronacji, ale Węgry faktycznie rozpadły się na kilkanaście niezależnych prowincji, z których każda rządziła potężnym panem lub oligarchą. Wśród nich Matthew Csák zdominował północno-zachodnie części Węgier (które obecnie tworzą zachodnie terytoria dzisiejszej Słowacji), Amadeus Aba kontrolował ziemie północno-wschodnie, Ivan Kőszegi rządził Zadunajem , a Władysław Kán rządził Siedmiogrodem . Większość z tych panów odmówiła przyjęcia rządów Karola i zaproponowała koronę , synowi i imiennikowi Czech , Wacławowi , którego narzeczona Elżbieta była jedyną córką Andrzeja III. Chociaż Wacław został koronowany świętą koroną w Székesfehérvár, zasadność jego koronacji była również wątpliwa, ponieważ Jan Hont-Pázmány , arcybiskup Kalocsa , włożył koronę na głowę Wacława, chociaż prawo zwyczajowe upoważniało arcybiskupa Esztergom do przeprowadzenia ceremonii.

Po koronacji Wacława Karol wycofał się do posiadłości Ugrina Csáka w południowych regionach królestwa. Papież Bonifacy wysłał na Węgry swojego legata Niccolo Boccasiniego . Boccasini przekonał większość prałatów węgierskich do zaakceptowania panowania Karola. Jednak większość węgierskich lordów nadal sprzeciwiała się Karolowi, ponieważ według Illuminated Chronicle obawiali się, że „wolni ludzie królestwa stracą wolność, akceptując króla wyznaczonego przez Kościół”. Karol oblegał Budę , stolicę królestwa, we wrześniu 1302 roku, ale Ivan Kőszegi odciążył oblężenie. Czartery Karola pokazują, że przez następne lata przebywał głównie w południowych częściach królestwa, chociaż odwiedził także Amadeusza Abę w twierdzy Gönc .

Papież Bonifacy, który uważał Węgry za lenno Stolicy Apostolskiej , 31 maja 1303 r. Ogłosił Karola prawowitym królem Węgier. Zagroził także Wacławowi ekskomuniką, jeśli nadal będzie się nazywał królem Węgier. Wacław opuścił Węgry latem 1304 r., zabierając ze sobą świętą koronę. Karol spotkał się ze swoim kuzynem, Rudolfem III z Austrii , w Pressburgu (obecnie Bratysława na Słowacji) 24 sierpnia. Po podpisaniu sojuszu jesienią wspólnie najechali Czechy. Wacław, który zastąpił swojego ojca w Czechach, zrzekł się roszczeń do Węgier na rzecz księcia Bawarii Ottona III 9 października 1305 r.

Otto został koronowany Świętą Koroną w Székesfehérvár 6 grudnia 1305 roku przez Benedykta Ráda, biskupa Veszprém i Antona, biskupa Csanád. Nigdy nie udało mu się umocnić swojej pozycji na Węgrzech, gdyż wspierali go jedynie Kőszegi i Sasi siedmiogrodzcy . Karol zajął Esztergom i wiele twierdz w północnej części Węgier (obecnie na Słowacji) w 1306 r. Jego partyzanci zajęli także Budę w czerwcu 1307 r. Władysław Kán, wojewoda siedmiogrodzki , schwytał i uwięził Ottona w Siedmiogrodzie . Zgromadzenie partyzantów Karola potwierdziło roszczenia Karola do tronu 10 października, ale trzech potężnych panów - Mateusz Csák, Władysław Kán i Ivan Kőszegi - było nieobecnych na spotkaniu. W 1308 roku Władysław Kán wypuścił Ottona, który następnie opuścił Węgry. Otto nigdy nie przestał nazywać się królem Węgier, ale nigdy nie wrócił do kraju.

Papież Klemens V wysłał na Węgry nowego legata papieskiego, Gentile Portino da Montefiore . Montefiore przybył latem 1308 roku. W ciągu następnych kilku miesięcy przekonał jednego po drugim najpotężniejszych panów do zaakceptowania rządów Karola. Na sejmie , który odbył się w klasztorze dominikanów w Peszcie , 27 listopada 1308 r. Karol został jednogłośnie ogłoszony królem. Na sejmie obecni byli także delegaci wysłani przez Mateusza Csáka i Władysława Kána.

Królować

Wojny z oligarchami (1308–1323)

Dalsze informacje: Bitwa pod Rozgony

Bitwa pod Rozgony przedstawiona w Illuminated Chronicle : w tej bitwie Karol pokonał synów Amadeusza Aba 15 czerwca 1312 r.

Legat papieski zwołał synod prałatów węgierskich, którzy w grudniu 1308 r. ogłosili monarchę nietykalnym. Wezwali także Władysława Kána do przekazania Karolowi Świętej Korony. Po tym, jak Kán odmówił, legat poświęcił Karolowi nową koronę. Arcybiskup Esztergom Tomasz II koronował Karola na króla nową koroną w kościele Najświętszej Marii Panny w Budzie 15 lub 16 czerwca 1309 r. Jednak większość Węgrów uznała jego drugą koronację za nieważną. Legat papieski ekskomunikował Władysława Kána, który ostatecznie zgodził się na przekazanie Karolowi Świętej Korony. 27 sierpnia 1310 r. Arcybiskup Esztergom Thomas włożył Świętą Koronę na głowę Karola w Székesfehérvár; tak więc trzecia koronacja Karola została przeprowadzona w pełnej zgodzie z prawem zwyczajowym. Jednak jego rządy pozostały nominalne w większości części jego królestwa.

Matthew Csák oblegał Budę w czerwcu 1311 r., A Władysław Kán odmówił pomocy królowi. Karol wysłał armię do inwazji na domeny Matthew Csáka we wrześniu, ale nic to nie dało. W tym samym roku zmarł Ugrin Csák, umożliwiając Karolowi objęcie w posiadanie posiadłości zmarłego pana, które znajdowały się między Požegą w Slawonii a Temesvár (dzisiejsza Timișoara w Rumunii). Mieszczanie Kassa (obecnie Koszyce na Słowacji) zamordowali Amadeusza Abę we wrześniu 1311 r. Wysłannicy Karola rozstrzygnęli porozumienie między synami Aby a miastem, które przewidywało również wycofanie się Abas z dwóch hrabstw i umożliwienie szlachcie zamieszkującej ich posiadłości swobodne przyłączenie się do Karola . Jednak Abas wkrótce zawarli sojusz z Mateuszem Csákiem przeciwko królowi. Połączone siły Abasa i Mateusza Csáka oblegały Kassę, ale Karol rozgromił je w bitwie pod Rozgony (obecnie Rozhanovce na Słowacji) 15 czerwca 1312 r. Prawie połowa szlachty, która służyła Amadeuszowi Abie, walczyła po stronie Karola w bitwie. W lipcu Karol zdobył wiele fortec Abasów w Abaúj , Torna i Sáros , w tym Füzér , Regéc i Munkács (obecnie Mukaczewo na Ukrainie). Następnie prowadził wojnę z Mateuszem Csákiem, zdobywając Nagyszombat (obecnie Trnava na Słowacji) w 1313 i Wyszehrad w 1315, ale nie był w stanie odnieść decydującego zwycięstwa.

Karol przeniósł swoją rezydencję z Budy do Temesvár na początku 1315 r. Władysław Kán zmarł w 1315 r., Ale jego synowie nie ulegli Karolowi. Karol rozpoczął kampanię przeciwko Kőszegim na Zadunaju i Slawonii w pierwszej połowie 1316 r. Miejscowa szlachta dołączyła do wojsk królewskich, co przyczyniło się do szybkiego upadku panowania Kőszegich w południowych częściach ich posiadłości. W międzyczasie James Borsa zawarł sojusz przeciwko Karolowi z synami Władysława Kána i innymi panami, w tym Mojsem Ákosem i Piotrem, synem Petenye . Ofiarowali koronę Andrzejowi z Galicji . Wojska Karola, które były pod dowództwem byłego zwolennika Borsów, Dózsy Debreceni , pokonały zjednoczone wojska rebeliantów pod Debreczynem pod koniec czerwca. W ciągu następnych dwóch miesięcy wiele twierdz Borsy i jego sprzymierzeńców padło ofiarą wojsk królewskich w Bihar , Szolnok , Borsod i Kołozs . Żadne główne źródło nie odniosło się do odwagi lub bohaterskich czynów Karola, co sugeruje, że rzadko walczył osobiście w bitwach i oblężeniach. Miał jednak doskonałe umiejętności strategiczne: zawsze Karol wyznaczał twierdze do oblężenia.

Stefan Dragutin , który kontrolował Szerémség , Macsó i inne regiony wzdłuż południowych granic Węgier, zmarł w 1316 r. Karol potwierdził prawo syna Stefana Dragutina, Władysława , do następcy po ojcu i ogłosił Władysława prawowitym władcą Serbii przeciwko Stefanowi Urošowi II Milutin . Jednak Stefan Uroš II schwytał Władysława i najechał Szerémség. Karol rozpoczął kontr-kampanię przez rzekę Száva i zajął fortecę Macsó. W maju 1317 r. Armia Karola stłumiła bunt Abasa, przejmując Użhorod i Zamek Newicki na Ukrainie. Następnie Karol najechał posiadłości Mateusza Csáka i 3 listopada 1317 r. Zdobył Komárom ( obecnie Komárno na Słowacji) . wujek), John , Karol zaprotestował i zgłosił roszczenia do tych posiadłości, które wcześniej posiadał jego ojciec.

Po tym, jak Karol zaniedbał odzyskanie własności kościelnej, którą Matthew Csák przejął siłą, prałaci królestwa zawarli sojusz na początku 1318 roku przeciwko wszystkim, którzy zagroziliby ich interesom. Na ich żądanie Karol zwołał sejm latem, ale odmówił zatwierdzenia Złotej Bulli z 1222 roku . Przed końcem roku prałaci złożyli skargę na Karola, ponieważ przejął on w posiadanie dobra kościelne. W 1319 roku Karol zachorował tak poważnie, że papież upoważnił spowiednika Karola do rozgrzeszenia go ze wszystkich grzechów przed śmiercią, ale Karol wyzdrowiał. W tym samym roku Dózsa Debreceni, którego Karol uczynił wojewodą Siedmiogrodu , rozpoczął udane wyprawy przeciwko synom Władysława Kána i ich sojusznikom, a przyszły sędzia królewski Karola , Aleksander Köcski , zajął sześć fortec Kőszegich. Latem Karol rozpoczął wyprawę przeciwko Stefanowi Urošowi II Milutinowi, podczas której odzyskał Belgrad i przywrócił Banat Macsó. Ostatni sejm za panowania Karola odbył się w 1320 roku; następnie nie zwoływał dorocznych jawnych posiedzeń sądowych, naruszając przepisy Złotej Bulli.

Mateusz Csák zmarł 18 marca 1321 r. Wojska królewskie wkroczyły na prowincję zmarłego pana, która wkrótce rozpadła się, ponieważ większość jego byłych kasztelanów poddała się bez oporu. Karol osobiście poprowadził oblężenie dawnej siedziby Csáka, Trencsén (obecnie Trenczyn na Słowacji), które upadło 8 sierpnia. Około trzech miesięcy później nowy wojewoda Karola z Siedmiogrodu, Thomas Szécsényi , zajął Csicsó (dzisiejsze Ciceu-Corabia w Rumunii), ostatnią fortecę synów Władysława Kána.

W styczniu 1322 roku dwa dalmatyńskie miasta, Šibenik i Trogir , zbuntowały się przeciwko Mladenowi II Šubićowi , który był synem niegdyś czołowego partyzanta Karola, Paula Šubića. Oba miasta zaakceptowały również zwierzchnictwo Republiki Weneckiej, chociaż Karol nalegał, aby Wenecja nie interweniowała w konflikcie między jego poddanymi. Wielu chorwackich lordów (w tym jego własny brat Paweł II Šubić ) również zwróciło się przeciwko Mladenowi, a ich koalicja pokonała go pod Klisem . We wrześniu Karol pomaszerował do Chorwacji, gdzie wszyscy chorwaccy lordowie, którzy sprzeciwiali się Mladenowi Šubićowi, ustąpili mu w Kninie . Karola odwiedził także Mladen Šubić, ale król kazał uwięzić potężnego pana.

Konsolidacja i reformy (1323-1330)

Herby Karola I Andegaweńskiego, króla Węgier

Jak zakończył się jeden z jego statutów, Karol przejął „pełne posiadanie” swojego królestwa do 1323 r. W pierwszej połowie roku przeniósł swoją stolicę z Temesvár do Wyszehradu w centrum swojego królestwa. W tym samym roku książęta Austrii zrzekli się Pressburga (obecnie Bratysława na Słowacji), który kontrolowali przez dziesięciolecia, w zamian za wsparcie, jakie otrzymali od Karola przeciwko Ludwikowi IV, Świętemu Cesarzowi Rzymskiemu , w 1322 roku.

Władza królewska została przywrócona tylko nominalnie na ziemiach między Karpatami a Dolnym Dunajem , które na początku lat dwudziestych XIV wieku zostały zjednoczone pod rządami wojewody , zwanego Basarabem . Chociaż Basarab był skłonny zaakceptować zwierzchnictwo Karola w traktacie pokojowym podpisanym w 1324 r., Powstrzymał się od zrzeczenia się kontroli nad ziemiami, które zajmował w Banate of Severin . Karol próbował także przywrócić władzę królewską w Chorwacji i Slawonii. Odprawił bana ze Slawonii , Johna Babonića, zastępując go Mikcsem Ákosem w 1325 roku. Ban Mikcs najechał Chorwację, aby ujarzmić lokalnych panów, którzy zajęli dawne zamki Mladen Subić bez zgody króla, ale jeden z chorwackich panów, Ivan I Nelipac , rozgromił wojska zakazu w 1326 r. W konsekwencji władza królewska pozostała w Chorwacji tylko nominalna za panowania Karola. Babonici i Kőszegis powstali w otwartym buncie w 1327 roku, ale pokonali ich Ban Mikcs i Alexander Köcski . W odwecie skonfiskowano co najmniej osiem fortec zbuntowanych panów w Slawonii i Zadunaju.

Dzięki zwycięstwu nad oligarchami Karol zdobył około 60% węgierskich zamków wraz z należącymi do nich dobrami. W 1323 r. przystąpił do rewizji swoich wcześniejszych nadań ziemskich, co umożliwiło mu odzyskanie dawnych majątków królewskich. Za jego panowania powołano specjalne komisje do wykrywania majątków królewskich, które zostały bezprawnie nabyte przez ich właścicieli. Karol powstrzymał się od udzielania wieczystych dotacji swoim partyzantom. Zamiast tego zastosował system „lenn urzędów” (lub zaszczytów ), w ramach którego jego urzędnicy byli uprawnieni do korzystania ze wszystkich dochodów uzyskanych z ich urzędów, ale tylko przez czas sprawowania tych urzędów. System ten zapewniał przewagę władzy królewskiej, pozwalając Karolowi rządzić „z pełnią władzy”, jak podkreślał w jednym ze swoich przywilejów z 1335 r. Ignorował nawet prawo zwyczajowe: np. „promując córkę na syna ” , co uprawniało ją do dziedziczenia majątku ojca zamiast jej męskich kuzynów. Karol przejął również kontrolę nad administracją Kościoła na Węgrzech. Prałatów węgierskich mianował dowolnie, nie pozwalając kapitułom katedralnym na ich wybór.

Złoty forint Karola, wzorowany na włoskim florenie , spopularyzowany przez Republikę Florencką w XIII wieku

Promował rozprzestrzenianie się kultury rycerskiej w swoich królestwach. Regularnie urządzał turnieje i wprowadzał nowe stopnie „pazia dworu królewskiego” i „rycerza dworu królewskiego”. Karol był pierwszym monarchą, który stworzył świecki zakon rycerski , ustanawiając Zakon św. Jerzego w 1326 r. Był pierwszym królem węgierskim, który nadał swoim wiernym wyznawcom herby hełmowe, aby odróżnić ich od innych „za pomocą własnego insygnium ", jak podkreślał w jednym ze swoich statutów.

Karol zreorganizował i usprawnił zarządzanie dochodami królewskimi. Za jego panowania powołano pięć nowych „izb” (organów administracyjnych, na czele których stali kupcy niemieccy, włoscy lub węgierscy) w celu kontroli i pobierania królewskich dochodów z monet, monopoli i ceł. W 1327 r. częściowo zniósł królewski monopol na wydobycie złota, przekazując jedną trzecią królewskich dochodów ze złota wydobywanego w nowo otwartej kopalni właścicielowi gruntów, na których odkryto tę kopalnię. W ciągu następnych kilku lat otwarto nowe kopalnie złota w Körmöcbánya (obecnie Kremnica na Słowacji), Nagybánya (dzisiejsza Baia Mare w Rumunii) i Aranyosbánya (obecnie Baia de Arieș w Rumunii). Węgierskie kopalnie przyniosły około 1400 kilogramów (3100 funtów) złota około 1330 roku, co stanowiło ponad 30% całkowitej światowej produkcji. Bicie złotych monet rozpoczęło się pod auspicjami Karola na ziemiach na północ od Alp w Europie. Jego floreny , wzorowane na złotych monetach Florencji, zostały po raz pierwszy wyemitowane w 1326 roku.

Zamach Felicjana Záha na rodzinę królewską, przedstawiony w Illuminated Chronicle

Pokój wewnętrzny i rosnące dochody królewskie wzmocniły międzynarodową pozycję Węgier w latach dwudziestych XIII wieku. 13 lutego 1327 Karol i Jan Czeski podpisali sojusz w Nagyszombacie (dzisiejsza Trnawa na Słowacji) przeciwko Habsburgom , którzy okupowali Pressburg. Latem 1328 r. wojska węgierskie i czeskie najechały Austrię i rozgromiły armię austriacką nad brzegiem rzeki Leitha . 21 września 1328 Karol podpisał traktat pokojowy z trzema książętami Austrii ( Fryderykiem Pięknym , Albertem Kulawym i Ottonem Wesołym ), którzy zrzekli się Pressburga i Muraköz (obecnie Međimurje w Chorwacji). W następnym roku wojska serbskie oblegały Belgrad, ale Karol odciążył fortecę.

Sojusz z teściem Władysławem Łokietkiem , królem Polski , na stałe wpisał się w politykę zagraniczną Karola w latach 20. XIII wieku. Po pokonaniu przez zjednoczone siły Krzyżaków i Jana Czeskiego Władysław I wysłał pod koniec 1329 roku swego syna i następcę tronu Kazimierza do Wyszehradu, aby szukał pomocy u Karola. Podczas pobytu na dworze Karola dziewiętnastoletni Kazimierz uwiódł Clarę Záh, która według włoskiego pisarza była damą dworu żony Karola, Elżbiety Polskiej . 17 kwietnia 1330 r. ojciec młodej damy, Felicjan Záh , wtargnął z mieczem do jadalni pałacu królewskiego w Wyszehradzie i zaatakował rodzinę królewską. Záh zranił Karola i królową w prawą rękę i próbował zabić ich dwóch synów, Ludwika i Andrzeja , zanim zabili go strażnicy królewscy. Zemsta Karola była brutalna: z wyjątkiem Clary dzieci Felicjana Záha były torturowane na śmierć; Wargi Klary i wszystkie osiem palców zostały przecięte, zanim została przeciągnięta przez konia ulicami wielu miast; wszyscy inni krewni Felicjana w trzecim stopniu pokrewieństwa (w tym jego zięciowie i siostry) zostali straceni, a ci w siódmym stopniu skazani na wieczną pańszczyznę.

Aktywna polityka zagraniczna (1330–1339)

Bitwa pod Posadą : wojownicy wołoscy (rumuńscy) wpadli w zasadzkę i pokonali węgierskich rycerzy konnych w wąskiej dolinie.

We wrześniu 1330 roku Karol rozpoczął wyprawę wojskową przeciwko Basarabowi I z Wołoszczyzny , który próbował pozbyć się jego zwierzchnictwa. Po zajęciu twierdzy Severin (dzisiejsza Drobeta-Turnu Severin w Rumunii) odmówił zawarcia pokoju z Basarabem i pomaszerował w kierunku Curtea de Argeș , która była siedzibą Basaraba. Wołosi zastosowali spalonej ziemi , zmuszając Karola do zawarcia rozejmu z Basarabem i wycofania swoich wojsk z Wołoszczyzny. Podczas gdy wojska królewskie maszerowały 9 listopada przez wąską przełęcz przez Karpaty Południowe, Wołosi zaatakowali ich . W ciągu następnych czterech dni armia królewska została zdziesiątkowana; Karol mógł uciec z pola bitwy dopiero po przebraniu się z jednym ze swoich rycerzy, Desideriusem Hédervári , który poświęcił swoje życie, aby umożliwić królowi ucieczkę. Karol nie podjął próby nowej inwazji na Wołoszczyznę, która następnie przekształciła się w niezależne księstwo.

We wrześniu 1331 roku Karol zawarł sojusz z księciem Austrii Ottonem Wesołym przeciwko Czechom. Wysłał też posiłki do Polski do walki z Krzyżakami i Czechami. W 1332 podpisał traktat pokojowy z Janem Czeskim i pośredniczył w zawarciu rozejmu między Czechami a Polską. W 1332 roku Karol zezwolił na zbieranie papieskiej dziesięciny (dziesiątej części dochodów Kościoła) w swoich królestwach dopiero po tym, jak Stolica Apostolska zgodziła się przekazać mu jedną trzecią zebranych pieniędzy. Po latach negocjacji Karol odwiedził swojego wuja Roberta w Neapolu w lipcu 1333 r. Dwa miesiące później syn Karola, Andrzej, został zaręczony z wnuczką Roberta, Joanną , która została spadkobierczynią swojego dziadka. Karol wrócił na Węgry na początku 1334 r. W odwecie za poprzedni najazd Serbów najechał Serbię i zdobył fortecę Galambóc (obecnie Golubac w Serbii).

Latem 1335 r. delegaci Jana Czeskiego i nowego króla Polski Kazimierza III podjęli w Trencsén negocjacje w celu zakończenia konfliktów między obydwoma krajami. Dzięki mediacji Karola osiągnięto kompromis 24 sierpnia: Jan Czeski zrzekł się roszczeń do Polski, a Kazimierz Polski uznał zwierzchnictwo Jana Czeskiego na Śląsku . 3 września Karol podpisał sojusz z Janem Czeskim w Wyszehradzie, który powstał głównie przeciwko książętom austriackim. Na zaproszenie Karola, Jan Czech i Kazimierz Polski spotkali się w Wyszehradzie w listopadzie. Podczas kongresu wyszehradzkiego obaj władcy potwierdzili kompromis wypracowany przez ich delegatów w Trencsén. Kazimierz III obiecał również zapłacić Janowi Czechowi 400 000 groszy , ale część tego odszkodowania (120 000 groszy) ostatecznie spłacił Karol zamiast szwagra. Trzej władcy zgodzili się na unię wzajemnej obrony przeciwko Habsburgom i utworzono nowy szlak handlowy, aby umożliwić kupcom podróżującym między Węgrami a Świętym Cesarstwem Rzymskim ominięcie Wiednia .

Malarstwo romantyczne Armia Karola w strojach husarskich z XVII wieku, autorstwa Józsefa Molnára

Babonici i Kőszegis zawarli sojusz z książętami Austrii w styczniu 1336 r. Jan Czeski, który odebrał Habsburgom Karyntię , najechał Austrię w lutym. Kazimierz III Polski przybył do Austrii, aby mu pomóc pod koniec czerwca. Charles wkrótce dołączył do nich w Marchegg . Książęta szukali pojednania iw lipcu podpisali traktat pokojowy z Janem Czeskim. Karol podpisał z nimi rozejm 13 grudnia i rozpoczął nową wyprawę przeciwko Austrii na początku następnego roku. Zmusił Babonicich i Kőszegich do poddania się, a ci ostatni zostali również zmuszeni do oddania mu swoich fortec wzdłuż granicy w zamian za odległe zamki. Traktat pokojowy Karola z Albertem i Ottonem z Austrii, który został podpisany 11 września 1337 r., Zakazał zarówno książętom, jak i Karolowi udzielania schronienia zbuntowanym poddanym drugiej strony.

Karol kontynuował reformę monetarną pod koniec lat trzydziestych XIII wieku. W 1336 r. zniósł obowiązkową wymianę starych monet na nowe monety dla wieśniaków, ale wprowadził nowy podatek, zysk izby, aby zrekompensować utratę dochodów królewskich. Dwa lata później Karol nakazał wybicie nowego srebrnego grosza i zakazał dokonywania płatności w obcych monetach lub srebrnych sztabkach .

Następca Jana czeskiego, Karol , margrabia morawski , odwiedził Karola w Wyszehradzie na początku 1338 r. Margrabia uznał prawo syna Karola, Ludwika, do dziedziczenia Polski w przypadku śmierci Kazimierza III bez syna w zamian za obietnicę Karola, że ​​przekona Kazimierza III, by nie zaatakować Śląsk. Dwaj czołowi panowie polscy, kanclerz krakowski Zbigniew i Spycimir Leliwita, również poparli ten plan i namówili Kazimierza III, który stracił pierwszą żonę 26 maja 1339 r., do rozpoczęcia rokowań z Karolem. W lipcu Kazimierz przybył na Węgry i wyznaczył na spadkobierców swoją siostrę (żonę Karola), Elżbietę i jej synów. Karol obiecał w imieniu swoich synów, że dołożą wszelkich starań, aby odzyskać wszystkie utracone przez Polskę ziemie i powstrzymają się od zatrudniania cudzoziemców w Polsce.

Twierdza Bač , założona przez Karola I

Ostatnie lata (1339-1342)

Karol zobowiązał Kőszegich do zrzeczenia się ich ostatnich twierdz wzdłuż zachodnich granic królestwa w 1339 lub 1340 roku. Podzielił duże hrabstwo Zólyom (obecnie na Słowacji), które było zdominowane przez potężnego lokalnego pana Doncha, na trzy mniejsze hrabstwa w 1340. W następnym roku Karol zmusił także Doncha do zrzeczenia się dwóch twierdz w Zólyomie w zamian za jeden zamek w odległym powiecie kraszna (dzisiejsza Rumunia). Mniej więcej w tym samym czasie Stefan Uroš IV Dušan z Serbii najechał Sirmium i zdobył Belgrad.

Karol chorował w ostatnich latach życia. Zmarł w Wyszehradzie 16 lipca 1342 r. Jego zwłoki przewieziono najpierw do Budy, gdzie odprawiono mszę za jego duszę. Z Budy jego zwłoki przewieziono do Székesfehérvár . Został pochowany w Bazylice Székesfehérvár miesiąc po śmierci. Na jego pogrzebie byli obecni jego szwagier, Kazimierz III Polski i Karol, margrabia morawski, co świadczy o międzynarodowym prestiżu Karola.

Rodzina

Przodkowie Karola I Węgier
8. Karol I Neapolu 4. Karol II Neapolu 9. Beatrice z Prowansji 2. Karol Martel, książę Salerno 10. Stefan V Węgier 5. Maria Węgierska 11. Elżbieta Kuman 1. Karol I węgierski 12. Albert IV Habsburg 6. Rudolf I niemiecki 13. Jadwiga Kyburg 3. Klementia Habsburg 7. Gertruda Hohenberg

Anonym descriptio Europae orientalis („Anonimowy opis Europy Wschodniej”) napisał w pierwszej połowie 1308 r., Że „córka silnego księcia ruskiego Leona niedawno poślubiła Karola, króla Węgier”. Karol stwierdził również w przywileju z 1326 r., Że kiedyś udał się na „Rus” (lub Halicz-Lodomeria ), aby sprowadzić swoją pierwszą żonę z powrotem na Węgry. Statut wydany 23 czerwca 1326 r. Odnosił się do żony Karola, królowej Marii. Historyk Gyula Kristó mówi, że trzy dokumenty wskazują, że Karol poślubił córkę Leona II Galicji pod koniec 1305 lub na początku 1306 roku. Historyk Enikő Csukovits akceptuje interpretację Kristó, ale pisze, że Maria Galicja najprawdopodobniej zmarła przed ślubem. Polski uczony Stanisław Sroka odrzuca interpretację Kristó, stwierdzając, że Leon I - urodzony według niego w 1292 r. - z trudem mógł spłodzić pierwszą żonę Karola. Zgodnie z wcześniejszym konsensusem naukowym Sroka podaje, że pierwszą żoną Karola była Maria Bytomska ze śląskiej linii Piastów .

Illuminated Chronicle podaje, że „pierwsza małżonka Karola, Maria… była z narodu polskiego” i była „córką księcia Kazimierza ”. Sroka proponuje, aby Maria z Bytomia poślubiła Karola w 1306 r., ale Kristó pisze, że ich ślub miał miejsce prawdopodobnie w pierwszej połowie 1311 r. Kronika iluminowana odnotowała, że ​​zmarła 15 grudnia 1317 r., ale przywilej królewski wydany 12 lipca 1318 r. stwierdzał, że jej mąż nadał ziemię za jej zgodą. Następną – drugą lub trzecią – żoną Karola była Beatrycze Luksemburska , córka Henryka VII, Świętego Cesarza Rzymskiego i siostra Jana, króla czeskiego . Ich ślub odbył się przed końcem lutego 1319 roku. Zmarła przy porodzie na początku listopada tego samego roku. Ostatnia żona Karola, Elżbieta , córka króla Polski Władysława I , urodziła się około 1306 roku. Ich ślub odbył się 6 lipca 1320 roku.

Większość XIV-wiecznych kronikarzy węgierskich pisze, że Karol i Elżbieta polska mieli pięciu synów. Ich pierwszy syn, Karol, urodził się w 1321 roku i według Illuminated Chronicle zmarł w tym samym roku . Jednak przywilej z czerwca 1323 stwierdza, że ​​dziecko zmarło w tym miesiącu. Drugi syn Karola i Elżbiety, Władysław, urodził się w 1324 r. Małżeństwo Władysława i Anny , córki króla Jana czeskiego, planowali ich rodzice, ale Władysław zmarł w 1329 r. Trzeci syn Karola i Elżbiety, Ludwik, który urodził się w 1326 roku, przeżył ojca i zastąpił go jako króla Węgier. Jego młodsi bracia, Andrzej i Stefan , urodzeni odpowiednio w 1327 i 1332 roku, również przeżyli Karola.

Chociaż żadne współczesne lub prawie współczesne źródła nie wspominały o dalszych dzieciach, według historyków Zsuzsa Teke i Gyula Kristó Karol mógł spłodzić dwie córki. Zsuzsa Teke pisze, że urodzili się Marii z Bytomia, ale niemal współczesny Piotr z Żytawy napisał, że zmarła bezdzietnie. Gyula Kristó sugeruje, że miniatura w Illuminated Chronicle , która przedstawia Elżbietę Polską i pięcioro dzieci, sugeruje, że urodziła dwie córki Karola, ponieważ Kristó identyfikuje dwoje z trojga dzieci stojących po jej prawej stronie jako córki. Starsza z dwóch możliwych córek Karola, Katarzyna , urodzona na początku lat 20. XIII wieku, była żoną księcia świdnickiego Henryka II . Ich jedyna córka, Anna , dorastała na węgierskim dworze królewskim po śmierci rodziców, co sugeruje, że Karol i Elżbieta polska byli jej dziadkami. Historyk Kazimierz Jasiński podaje, że Elżbieta, żona Bolesława II z Troppau, była także córką Karola. Jeśli faktycznie była córką Karola, według Kristó musiała urodzić się około 1330 roku.

Karol spłodził także nieślubnego syna Colomana , który urodził się na początku 1317 roku. Jego matka była córką Gurke Csáka. Coloman został wybrany biskupem Győr w 1336 roku.

• 

  Zaręczyny Karola z Elżbietą Polską przedstawione w Illuminated Chronicle

• 

  Żona Karola, Elżbieta Polska i jej pięcioro dzieci przedstawione w Illuminated Chronicle

Dziedzictwo

Pomnik Karola na Placu Bohaterów w Budapeszcie : król trzyma swój herb, który łączy paski Árpád z fleurs -de-lis Kapetyngów

Karol często deklarował, że jego głównym celem jest „przywrócenie dawnych dobrych warunków” królestwa. Na swoim herbie połączył „pasy Árpádów ” z motywami herbu swojej rodziny ze strony ojca, co podkreślało jego pokrewieństwo z pierwszym królewskim domem Węgier. Za jego panowania Karol ponownie zjednoczył Węgry i wprowadził reformy administracyjne i fiskalne. Według uczonego Bryana Cartledge'a przekazał swojemu synowi, Ludwikowi Wielkiemu, „wybuchający skarbiec i skuteczny system podatkowy”. Niemniej jednak osiągnięcia Ludwika Wielkiego przyćmiły reputację Karola.

Jedyny ówczesny zapis czynów Karola sporządził wrogo nastawiony do monarchy franciszkanin. Zamiast podkreślać zasługi Karola w zjednoczeniu kraju, zakonnik szczegółowo opisał negatywne epizody panowania Karola. W szczególności niezwykłe okrucieństwo, jakie wykazał król po zamachu Felicjana Záha na rodzinę królewską, przyczyniło się do negatywnego obrazu osobowości Karola. Franciszkanin przypisał klęskę Karola przez Basaraba z Wołoszczyzny jako karę od Boga za zemstę króla.

Źródła

Podstawowe źródła

•   Boska komedia: piekło, czyściec i raj - Dante Alighieri (tłum. John Ciardi) (2003). Książki o pingwinach. ISBN 0-451-20863-3 .
•   Węgierska iluminowana kronika: Chronica de Gestis Hungarorum (pod redakcją Dezső Dercsényi) (1970). Corvina, wydawnictwo Taplinger. ISBN 0-8008-4015-1 .

Drugorzędne źródła

• Baina, Roberta Nisbeta (1911). „Karol I”. . W Chisholm, Hugh (red.). Encyklopedia Britannica . Tom. 5 (wyd. 11). Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. s. 922–923.
•   Bartl, Julius; Čičaj, Viliam; Kohútova, Mária; Letz, Robert; Segeš, Vladimír; Škvarna, Dušan (2002). Historia Słowacji: chronologia i leksykon . Bolchazy-Carducci Publishers, Slovenské Pedegogické Nakladatel'stvo. ISBN 0-86516-444-4 .
•   Boulton, D'AJD (2000). Rycerze Korony . Prasa Boydella. ISBN 978-0-85115-795-5 .
•   Cartledge, Bryan (2011). Wola przetrwania: historia Węgier . C. Hurst & Co. ISBN 978-1-84904-112-6 .
•   Csukovits, Enikő (2012a). „I. Károly”. W Gujdar, Noémi; Szatmáry, Nora (red.). Magyar királyok nagykönyve: Uralkodóink, kormányzóink és az erdélyi fejedelmek életének és tetteinek képes története [Encyklopedia królów Węgier: ilustrowana historia życia i czynów naszych monarchów, regentów i książąt Transylwanii] ( w języku węgierskim). Reader's Digest. s. 112–115. ISBN 978-963-289-214-6 .
•   Csukovits, Enikő (2012b). Az Anjouk Magyarországon. I. Resz. I. Károly és uralkodása (1301‒1342) [Andegawenów na Węgrzech, tom. 1. Karol I i jego panowanie (1301-1342)] (w języku węgierskim). MTA Bölcsészettudományi Kutatóközpont Történettudományi Intézet. ISBN 978-963-9627-53-6 .
•   Dümmerth, Dezső (1982). Az Anjou-ház nyomában [O domu Anjou] (po węgiersku). Panorama. ISBN 963-243-179-0 .
•   Engel, Pal (2001). Królestwo św. Szczepana: historia średniowiecznych Węgier, 895–1526 . Wydawnictwo IB Tauris. ISBN 1-86064-061-3 .
•   Dobrze, John VA Jr. (1994) [1987]. Bałkany późnego średniowiecza: analiza krytyczna od końca XII wieku do podboju osmańskiego . Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4 .
•   Franzl, Johan (2002). I. Rudolf: Az első Habsburg a német trónon [Rudolf I: Pierwszy Habsburg na tronie niemieckim] (po węgiersku). Corvina. ISBN 963-13-5138-6 .
•   Kelly, Samantha (2003). Nowy Salomon: Robert z Neapolu (1309–1343) i królestwo XIV wieku . Skarp. ISBN 90-04-12945-6 .
•   Knoll, Paul W. (1972). Powstanie monarchii polskiej: Polska piastowska w Europie Środkowo-Wschodniej, 1320–1370 . Wydawnictwo Uniwersytetu Chicagowskiego. ISBN 0-226-44826-6 .
•   Kontler, László (1999). Tysiąclecie w Europie Środkowej: historia Węgier . Wydawnictwo Atlantisz. ISBN 963-9165-37-9 .
•   Kristó, Gyula ; Makk, Ferenc (1996). Az Árpád-ház uralkodói [Władcy Domu Árpád] (po węgiersku). IPC Könyvek. ISBN 963-7930-97-3 .
•   Kristo, Gyula (2002). „I. Károly”. W Kristó, Gyula (red.). Magyarország vegyes házi királyai [Królowie różnych dynastii Węgier] (po węgiersku). Szukits Könyvkiadó. s. 23–44. ISBN 963-9441-58-9 .
•   Kristo, Gyula (2005). „Károly Róbert családja [rodzina Charlesa Roberta]” (PDF) . Aetas (po węgiersku). 20 (4): 14–28. ISSN 0237-7934 .
•   Magaš, Branka (2007). Chorwacja przez historię . SAQI. ISBN 978-0-86356-775-9 .
•   Pop, Ioan-Aurel (2005). „Transylwania w XIV wieku i pierwszej połowie XV wieku (1300–1456)”. W pop, Ioan-Aurel; Nägler, Thomas (red.). Historia Transylwanii, tom. I. (do 1541 r.) . Rumuński Instytut Kultury (Centrum Studiów Transylwańskich). s. 247–298. ISBN 973-7784-00-6 .
•   Sălăgean, Tudor (2005). „Społeczeństwo rumuńskie we wczesnym średniowieczu (IX – XIV wiek ne)”. W pop, Ioan-Aurel; Bolovan, Ioan (red.). Historia Rumunii: kompendium . Rumuński Instytut Kultury (Centrum Studiów Transylwańskich). s. 133–207. ISBN 978-973-7784-12-4 .
•   Solymosi, László; Kormendi, Adrienne (1981). „A középkori magyar állam virágzása és bukása, 1301–1506 [Rozkwit i upadek średniowiecznego państwa węgierskiego, 1301–1526]”. W Solymosi, László (red.). Magyarország történeti kronológiája, I: a kezdetektől 1526-ig [Chronologia historyczna Węgier, tom I: od początku do 1526 r.] (w języku węgierskim). Akademiai Kiadó. s. 188–228. ISBN963-05-2661-1 . _
•   Sroka, Stanisław (1992). „Małżeństwo węgiersko-galicyjskie na początku XIV wieku?”. Studia ukraińskie na Harvardzie . 16 (3–4): 261–268. JSTOR 41036478 .
•   Szovák, Kornél (1994). „Kálmán 3. [Coloman 3.]”. W Kristó, Gyula; Engel, Pal; Makk, Ferenc (red.). Korai magyar történeti lexikon (9–14. század) [Encyklopedia wczesnej historii Węgier (IX – XIV wiek)] (w języku węgierskim). Akademiai Kiadó. s. 316–317. ISBN963-05-6722-9 . _
•   Teke, Zsuzsa (1994). „Anjouk [Andegaweńczycy]” . W Kristó, Gyula; Engel, Pal; Makk, Ferenc (red.). Korai magyar történeti lexikon (9–14. század) [Encyklopedia wczesnej historii Węgier (IX – XIV wiek)] (w języku węgierskim). Akademiai Kiadó. s. 46–49. ISBN963-05-6722-9 . _
• Zsoldos, Attila (2013). „Królowie i oligarchowie na Węgrzech na przełomie XIII i XIV wieku” . Węgierski Przegląd Historyczny . 2 (2): 211–242.

Dalsza lektura

• Krstić, Aleksandar R. (2016). „Rywal i wasal Karola Roberta Andegaweńskiego: król Władysław II Nemanjić” . banatyka . 26 (2): 33–51.
• Lucherini, Vinni (2013). „Podróż Karola I, króla Węgier, z Wyszehradu do Neapolu (1333): jego implikacje polityczne i konsekwencje artystyczne” . Węgierski Przegląd Historyczny . 2 (2): 341–362.
•   Michaud, Claude (2000). „Królestwa Europy Środkowej w XIV wieku”. W Jones, Michael (red.). The New Cambridge Medieval History, tom VI: ok. 1300-c. 1415 . Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. s. 735–763. ISBN 0-521-36290-3 .
• Racz, György (2013). „Kongres Wyszehradzki w 1335 r.: Dyplomacja i reprezentacja” . Węgierski Przegląd Historyczny . 2 (2): 261–287.
• Skorka, Renáta (2013). „Z niewielką pomocą kuzynów: Karol I i habsburscy książęta Austrii w okresie bezkrólewia” . Węgierski Przegląd Historyczny . 2 (2): 243–260.

Linki zewnętrzne

• Jego wizerunek na węgierskim banknocie 200 forintów
• Herbarz Domu Anjou-Sycylia (po francusku)
• Dom Anjou-Sycylii (po francusku)
• Jego profil w „Średniowiecznych krainach” Charlesa Cawleya