Skrypt tajski

tajski อักษรไทย
Typ skryptu	Abugida
Twórca	Ramkhamhaeng Wielki
Okres czasu	1283 – obecnie
Kierunek	od lewej do prawej
Języki	Forma standardowa : tajska , południowa tajska Forma niestandardowa : Lanna , Isan , Pattani Malay i inne
Powiązane skrypty
Systemy nadrzędne	Alfabet proto-synaicki Alfabet fenicki Alfabet aramejski Brāhmī Tamil-Brahmi Pallava Khmer Sukhothai Thai
Systemy potomne	Tai Viet
Systemy siostrzane	Fakham
ISO 15924
ISO 15924	tajski (352) , ​tajski
Unikod
Alias ​​Unicode	tajski
Zakres Unicode	U+0E00–U+0E7F

Skrypt tajski ( tajski : อักษรไทย , RTGS : akson thai ) to abugida używana do zapisu tajskiego , tajskiego południowego i wielu innych języków używanych w Tajlandii . Sam alfabet tajski (używany do zapisu tajskiego) ma 44 symbole spółgłosek ( tajski : พยัญชนะ , phayanchana ), 16 symboli samogłosek ( tajski : สระ , sara ), które łączą się w co najmniej 32 formy samogłosek i cztery tonowe znaki diakrytyczne ( tajski : วรรณยุกต์ lub วรรณยุต , wannayuk lub wannayut ), tworząc znaki reprezentujące głównie sylaby.

Chociaż powszechnie określane jako „alfabet tajski”, pismo to w rzeczywistości nie jest prawdziwym alfabetem , ale abugidą , systemem pisma, w którym pełne znaki reprezentują spółgłoski ze znakami diakrytycznymi dla samogłosek; brak znaku diakrytycznego samogłoski daje domniemane „a” lub „o”. Spółgłoski są zapisywane poziomo od lewej do prawej, a samogłoski następujące po spółgłosce w mowie są zapisywane powyżej, poniżej, na lewo lub na prawo od niej lub ich kombinację.

Historia

Dalsze informacje: pismo Sukhothai

Napis Ram Khamhaeng , najstarszy napis przy użyciu pisma proto-tajskiego ( Muzeum Narodowe w Bangkoku )

Ewolucja alfabetu tajskiego

Alfabet tajski wywodzi się ze starokhmerskiego pisma ( tajski : อักษรขอม , akson khom ), który jest południowo- brahmskim stylem pisma wywodzącym się z południowoindyjskiego alfabetu Pallava ( tajski : ปัลลวะ ). Według tradycji został stworzony w 1283 roku przez króla Ramkhamhaenga Wielkiego ( tajski : พ่อขุนรามคำแหงมหาราช ). Najwcześniejszym poświadczeniem pisma tajskiego jest inskrypcja Ram Khamhaeng datowany na 1292 r., jednak niektórzy uczeni kwestionują jego autentyczność. Skrypt wywodzi się z kursywnej formy pisma starokhmerskiego z tamtych czasów. Zmodyfikował i uprościł niektóre litery starokhmerskie oraz wprowadził kilka nowych, aby dostosować je do tajskiej fonologii. Wprowadził również znaki tonowe. Uważa się, że tajski jest pierwszym pismem na świecie, które wynalazło znaczniki tonów wskazujące charakterystyczne tony, których brakuje w językach mon-khmerskim ( języki austroazjatyckie ) i indo-aryjskich , z których wywodzi się jego pismo. Chociaż chiński i inne języki chińsko-tybetańskie mają charakterystyczne tony w swoim systemie fonologicznym, w ich ortografiach nie ma żadnego znacznika tonu. Tak więc znaczniki tonowe są innowacją w języku tajskim, która później wpłynęła na inne pokrewne języki tai i niektóre języki tybetańsko-birmańskie na kontynencie południowo-wschodnim. Kolejnym dodatkiem były zbitki spółgłosek, które były pisane poziomo i przylegająco, zamiast pisać drugą spółgłoskę pod pierwszą. Ostatecznie scenariusz zapisał znaki samogłoskowe w głównym wersie, jednak ta innowacja niedługo potem wypadła z użycia.

Ortografia

Istnieje dość złożony związek między pisownią a dźwiękiem. Są różne kwestie:

1. W przypadku wielu dźwięków spółgłoskowych istnieją dwie różne litery, które reprezentują ten sam dźwięk, ale powodują skojarzenie innego tonu. Wynika to z poważnej zmiany ( podziału tonów ), która miała miejsce historycznie w fonologii języka tajskiego. W czasie tworzenia pisma tajskiego język miał trzy tony i pełny zestaw kontrastów między dźwięcznymi i bezdźwięcznymi spółgłoskami na początku sylaby (np. bdglmn vs. ptk hl hm hn ). W późniejszym czasie rozróżnienie dźwięczności zniknęło, ale w trakcie tego procesu każdy z trzech oryginalnych tonów podzielił się na dwie części, z pierwotnie dźwięczną spółgłoską (współczesne „niskie” znaki spółgłoskowe) tworzącą niższy wariant tonu i pierwotnie bezdźwięczny spółgłoska (współczesne znaki spółgłoski „średniej” i „wysokiej”) wytwarzające wyższy wariant tonu.
2. Tajski zapożyczył dużą liczbę słów z sanskrytu i palijskiego , a alfabet tajski został stworzony, aby w jak największym stopniu zachować oryginalną pisownię tych słów. Oznacza to, że alfabet tajski ma wiele „duplikatów” liter, które reprezentują oddzielne dźwięki w sanskrycie i pali (np. głoski dźwięczne bh , dh, ḍh, jh, gh i dźwięki retrofleksyjne ṭ ṭh ḍ ḍh ṇ ), ale które nigdy nie reprezentował różne dźwięki w języku tajskim. Są one używane głównie lub wyłącznie w zapożyczeniach sanskryckich i palijskich.
3. Pragnienie zachowania oryginalnej pisowni sanskryckiej i palijskiej prowadzi również do szczególnie dużej liczby zduplikowanych sposobów pisowni dźwięków na końcu sylaby (gdzie tajski jest ściśle ograniczony w dźwiękach, które mogą wystąpić, ale sanskryt dopuszczał wszystkie możliwości, zwłaszcza gdy był poprzednio końcowym / a/ został skreślony), a także szereg niemych listów. Co więcej, wiele spółgłosek z zapożyczeń sanskryckich i palijskich jest generalnie niemych. Pisownia słów przypomina ortografię sanskrycką lub palijską:
   • Tajskie สามารถ (pisane sǎamaarth , ale wymawiane jako sa-mat [sǎːmâːt] z cichym r i zwykłym t, które jest reprezentowane za pomocą spółgłoski przydechowej) „być w stanie” (sanskryt समर्थ samartha )
   • Thai จันทร์ (pisane chanthr , ale wymawiane chan [tɕan] , ponieważ th i r są nieme) „księżyc” (sanskryt चन्द्र chandra )
4. Tajska fonologia nakazuje, aby wszystkie sylaby kończyły się na samogłoskę , aproksymantę , nosową lub bezdźwięczną spółgłoskę zwartą . Dlatego napisana litera może nie mieć takiej samej wymowy w pozycji początkowej, jak w pozycji końcowej. Zobacz listę alfabetyczną poniżej, aby uzyskać więcej informacji.
5. Chociaż wysokiej klasy litera ho hip ห jest używana do zapisywania dźwięku /h/, jeśli litera ta występuje przed literą niskiej klasy w sylabie, stanie się niemym ho nam i zamieni początkową spółgłoskę w wysoką klasę. Zobacz Tony poniżej, aby uzyskać więcej szczegółów.

Litery tajskie nie mają wielkich i małych liter, jak litery łacińskie . Spacje między wyrazami nie są używane, z wyjątkiem niektórych przypadków motywowanych językowo.

Interpunkcja

Drobne przerwy w zdaniach można zaznaczyć przecinkiem ( tajski : จุลภาค lub ลูกน้ำ , chunlaphak lub luk nam ), a większe przerwy kropką ( tajski : มหัพภาค lub จุด , mahap phak lub chut ), ale najczęściej są oznaczone spacją spacja ( tajski : วรรค , wak ). Pismo tajskie również używa cudzysłowów ( tajski : อัญประกาศ , anyaprakat ) i nawiasy okrągłe ( tajski : วงเล็บ , wong lep lub tajski : นขลิขิต , nakha likhit ), ale nie nawiasy kwadratowe ani nawiasy klamrowe.

Paiyan noi ฯ ( tajski : ไปยาลน้อย ) służy jako skrót. Paiyan yai ฯลฯ ( tajski : ไปยาลใหญ่ ) to to samo co „etc”. po angielsku.

Kilka przestarzałych znaków wskazywało początek lub koniec sekcji. Ptasie oko ๏ ( tajski : ตาไก่ , ta kai , oficjalnie nazywany ฟองมัน , fong man ) poprzednio wskazywał akapity. Angkhan kuu ๚ ( tajski : อังคั่นคู่ ) był dawniej używany do oznaczania końca rozdziału . Kho mut ๛ ( tajski : โคมูตร ) był dawniej używany do oznaczania końca dokumentu , ale jest już przestarzały.

Lista alfabetyczna

W języku tajskim (wraz z siostrzanym systemem, laotańskim) brakuje spółgłosek połączonych i niezależnych samogłosek, podczas gdy oba wzory są powszechne w pismach bramińskich (np. birmańskim i balijskim ). W pismach ze spółgłoskami spójnikowymi każda spółgłoska ma dwie formy: podstawową i zrośniętą. Klastry spółgłosek są reprezentowane przez dwa style spółgłosek. Te dwa style mogą tworzyć ligatury typograficzne , jak w dewanagari . Niezależne samogłoski są używane, gdy sylaba zaczyna się od znaku samogłoski.

spółgłoski

Istnieją 44 litery spółgłoskowe reprezentujące 21 różnych dźwięków spółgłoskowych. Zduplikowane spółgłoski albo odpowiadają dźwiękom, które istniały w starotajskim w czasie tworzenia alfabetu, ale już nie istnieją (w szczególności dźwięczne przeszkody , takie jak bdgvz ), albo różne spółgłoski sanskryckie i palijskie wymawiane identycznie w tajskim. Istnieją ponadto cztery znaki kombinacji spółgłoska-samogłoska, które nie są uwzględnione w zestawieniu 44.

Spółgłoski są podzielone na trzy klasy — w porządku alfabetycznym są to klasa średnia ( กลาง , klang ), wysoka ( สูง , śpiewana ) i niska ( ต่ำ , tam ) — jak pokazano w poniższej tabeli. Te oznaczenia klas odzwierciedlają cechy fonetyczne dźwięków, którym pierwotnie odpowiadały litery w języku starotajskim. W szczególności dźwięki „środkowe” były bezdźwięcznymi, nieprzydechowymi zwartymi ; dźwięki „wysokie”, bezdźwięczne zwarte przydechowe lub bezdźwięczne spółgłoski szczelinowe ; dźwięki „niskie”, dźwięczne. Późniejsze zmiany dźwiękowe przesłoniły fonetyczny charakter tych klas. Dziś klasa spółgłoski bez znaku tonu wraz z krótką lub długą długością towarzyszącej samogłoski określają akcent podstawowy ( พื้นเสียง , phuen siang ). Spółgłoski klasy średniej z długą samogłoską zapisują dodatkowe cztery tony z jednym z czterech znaków tonu nad spółgłoską kontrolującą: mai ek, mai tho, mai tri i mai chattawa . Spółgłoski wysokiej i niskiej klasy są ograniczone do mai ek i mai tho , jak pokazano w Tabela tonów . Różne interpretacje tych dwóch znaków lub ich brak pozwalają spółgłoskom niskiej klasy na przeliterowanie tonów niedozwolonych dla odpowiedniej spółgłoski wysokiej klasy. W przypadku dwuznaków, w których spółgłoska klasy niższej następuje po spółgłosce klasy wyższej, często zastosowanie mają zasady klasy wyższej, ale znacznik, jeśli jest używany, wykracza poza znak klasy niższej; w związku z tym ห นำ ho nam i อ นำ o nam można uznać za dwuznaki jako takie, jak wyjaśniono poniżej tabeli tonów.

Notatki

Aby ułatwić naukę, każda spółgłoska jest tradycyjnie kojarzona z akrofonicznym tajskim słowem, które albo zaczyna się od tego samego dźwięku, albo zawiera je w widocznym miejscu. Na przykład nazwa litery ข to kho khai (ข ไข่), gdzie kho to dźwięk, który reprezentuje, a khai (ไข่) to słowo, które zaczyna się od tego samego dźwięku i oznacza „jajko”.

Dwie spółgłoski, ฃ ( kho khuat ) i ฅ ( kho khon ), nie są już używane w pisanym języku tajskim, ale nadal pojawiają się na wielu klawiaturach i zestawach znaków. Kiedy Edwin Hunter McFarland opracował pierwszą tajską maszynę do pisania w 1892 roku, po prostu nie było miejsca na wszystkie znaki, dlatego dwa musiały zostać pominięte. Ponadto żadna z tych dwóch liter nie odpowiada literze sanskryckiej lub palijskiej, a każda z nich, będąc zmodyfikowaną formą litery, która ją poprzedza (porównaj ข i ค), ma tę samą wymowę i tę samą klasę spółgłosek, co poprzednia litera (trochę jak europejskie długie s ). To czyni je zbędnymi.

Odpowiedniki dla latynizacji przedstawiono w poniższej tabeli. Wiele spółgłosek wymawia się inaczej na początku i na końcu sylaby. Wpisy w kolumnach początkowej i końcowej wskazują wymowę tej spółgłoski w odpowiednich pozycjach sylaby. W przypadku wpisu „-” nie można używać spółgłoski do zamykania sylaby. Tam, gdzie sylaba pisana kończy się kombinacją spółgłosek, wymawia się tylko pierwszą; możliwe dźwięki zamykającej spółgłoski są ograniczone do „k”, „m”, „n”, „ng”, „p” i „t”.

Chociaż oficjalnymi standardami latynizacji są Royal Thai General System of Transcription (RTGS) zdefiniowany przez Royal Thai Institute i prawie identyczny ISO 11940-2 zdefiniowany przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną , wiele publikacji wykorzystuje różne systemy latynizacji. W codziennej praktyce stosuje się zdumiewającą różnorodność latynizacji, co sprawia, że ​​trudno jest wiedzieć, jak wymówić słowo lub ocenić, czy dwa słowa (np. na mapie i na znaku drogowym) są rzeczywiście takie same. Aby uzyskać dokładniejsze informacje, odpowiednik z międzynarodowego alfabetu fonetycznego (IPA) jest również podane.

Alfabetyczny

Symbol	Nazwa			RTGS		IPA		Klasa
	tajski	RTGS	Oznaczający	Wstępny	Finał	Wstępny	Finał
ก	ก ไก่	ko kai	kurczak	k	k	[k]	[k̚]	Środek
ข	ข ไข่	kho khai	jajko	kh	k	[kʰ]	[k̚]	wysoki
ฃ	ฃ ขวด	kho huat	butelka (przestarzała)	kh	k	[kʰ]	[k̚]	wysoki
¸	ค ควาย	kho khwai	bawół	kh	k	[kʰ]	[k̚]	Niski
ฅ	ฅ คน	kho khon	osoba (przestarzałe)	kh	k	[kʰ]	[k̚]	Niski
ฆ	ฆ ระฆัง	kho ra-khang	dzwonek	kh	k	[kʰ]	[k̚]	Niski
§	ง งู	ngo ngu	wąż	ng	ng	[N]	[N]	Niski
จ	จ จาน	cho chan	płyta	rozdz	T	[tɕ]	[T]	Środek
ฉ	ฉ ฉิ่ง	cho ching	żel	rozdz	–	[tɕʰ]	–	wysoki
ช	ช ช้าง	cho zmień	słoń	rozdz	T	[t͡ɕʰ], [ʃ]	[T]	Niski
ซ	ซ โซ่	tak sobie	łańcuch	S	T	[S]	[T]	Niski
ฌ	ฌ เฌอ	cho cho	drzewo	rozdz	–	[t͡ɕʰ]	–	Niski
ญ	ญ หญิง	jo jo	kobieta	y	N	[J]	[N]	Niski
ฎ	ฎ ชฎา	zrób cha-da	stroik	D	T	[D]	[T]	Środek
ฏ	ฏ ปฏัก	do pa-taka	oszczep , oszczep	T	T	[T]	[T]	Środek
ฐ	ฐ ฐาน	tak niż	piedestał	cz	T	[T]	[T]	wysoki
ฑ	ฑ มณโฑ	co miesiąc	Montho , postać z Ramajany	cz lub d	T	[tʰ] lub [d]	[T]	Niski
ฒ	ฒ ผู้เฒ่า	tho phu-thao	starszy	cz	T	[T]	[T]	Niski
ณ	ณ เณร	nie nen	samanera	N	N	[N]	[N]	Niski
ด	ด เด็ก	zrób deka	dziecko	D	T	[D]	[T]	Środek
ต	ต เต่า	do tao	żółw	T	T	[T]	[T]	Środek
ถ	ถ ถุง	thung	worek	cz	T	[T]	[T]	wysoki
ท	ท ทหาร	tak thahan	żołnierz	cz	T	[T]	[T]	Niski
ธ	ธ ธง	te stringi	flaga	cz	T	[T]	[T]	Niski
น	น หนู	nie nie	mysz	N	N	[N]	[N]	Niski
บ	บ ใบไม้	bo baimai	liść	B	P	[B]	[P]	Środek
ป	ปปลา	po pla	ryba	P	P	[P]	[P]	Środek
ผ	ผ ผึ้ง	Pho Phueng	pszczoła	ph	–	[P]	–	wysoki
ฝ	ฝ ฝา	dla fa	pokrywa	F	–	[F]	–	wysoki
พ	พ พาน	pho fan	fan	ph	P	[P]	[P]	Niski
ฟ	ฟฟัน	dla fanów	ząb	F	P	[F]	[P]	Niski
ภ	ภ สำเภา	pho sam-phao	graty	ph	P	[P]	[P]	Niski
ม	มม้า	mamo	koń	M	M	[M]	[M]	Niski
ย	ย ยักษ์	jo jaka	olbrzym, jaksza	y	– lub przyp	[J]	– lub [n]	Niski
ร	ร เรือ	ruea	łódź	R	N	[R]	[N]	Niski
ล	ล ลิง	lo ling	małpa	l	N	[l]	[N]	Niski
ว	ว แหวน	co tam	pierścień	w	–	[w]	–	Niski
ศ	ศศาลา	więc Sala	pawilon, sala	S	T	[S]	[T]	wysoki
ษ	ษ ฤๅษี	więc rue-si	pustelnik	S	T	[S]	[T]	wysoki
ส	สสือ	więc sue	Tygrys	S	T	[S]	[T]	wysoki
ห	ห หีบ	ho hip	skrzynia, pudełko	H	–	[H]	–	wysoki
ฬ	ฬ จุฬา	lo chu-la	latawiec	l	N	[l]	[N]	Niski
อ	อ อ่าง	o ang	basen	–	–	[ʔ]	–	Środek
ฮ	ฮ นกฮูก	ho nok-huk	sowa	H	–	[H]	–	Niski

Notatki

Fonetyczny

Spółgłoski można uporządkować według miejsca i sposobu artykulacji, zgodnie z zasadami Międzynarodowego Stowarzyszenia Fonetycznego . Tajski rozróżnia trzy wzorce głosu / aspiracji dla spółgłosek wybuchowych:

• bezdźwięczny, nieprzydechowy
• bezdźwięczne, aspirowane
• dźwięczne, nieprzydechowe

Tam, gdzie angielski rozróżnia tylko dźwięczne, nieprzydechowe /b/ i bezdźwięczne, przydechowe /pʰ/ , tajski rozróżnia trzeci dźwięk, który nie jest ani dźwięczny, ani przydechowy, który występuje w angielskim tylko jako alofon / p/ , w przybliżeniu dźwięk p w „spinie”. Podobnie występuje tryplet zębodołowy /t/ , /tʰ/ , /d/ . W serii welarnej występuje /k/ , /kʰ/ aw serii pozapęcherzykowej /tɕ/ , /tɕʰ/ para.

W każdej komórce poniżej pierwszy wiersz oznacza międzynarodowy alfabet fonetyczny (IPA), drugi wskazuje znaki tajskie na pozycji początkowej (kilka liter występujących w tym samym polu ma identyczną wymowę). Zwróć uwagę, że konwencjonalna kolejność alfabetyczna pokazana w powyższej tabeli jest z grubsza zgodna z poniższą tabelą, czytając kolorowe bloki od prawej do lewej i od góry do dołu.

Wymowa znaków tajskich w pozycji początkowej

	Dwuwargowy			Labio- dentystyczny	Pęcherzykowy			Pęcherzykowo- podniebienne		Palatalny	Tylnojęzykowy			krtaniowy
Nosowy			[m] ม				[n] ณ, น						[ŋ] ง
Zwarty wybuchowy	[p] ป	[pʰ] ผ, พ, ภ	[b] บ		[t] ฏ, ต	[tʰ] ฐ, ฑ, ฒ, ถ, ท, ธ	[d] ฎ, ด				[k] ก	[kʰ] ข, ฃ, ค, ฅ, ฆ		[ʔ] อ
Afrykata								[tɕ] จ	[t͡ɕʰ] ฉ, ช, ฌ
Frykatywny				[f] ฝ, ฟ	[s] ซ, ศ, ษ, ส									[h] ห, ฮ
Tryl							[r] ร
przybliżony			[w] ว							[j] ญ, ย
Przybliżenie boczne							[l] ล, ฬ
Notatki

Chociaż ogółem 44 tajskie spółgłoski zapewniają 21 dźwięków w przypadku inicjałów, sytuacja z końcówkami jest inna. Zwróć uwagę, jak brzmienia spółgłosek w tabeli dla inicjałów zawijają się w tabeli dla końcowych dźwięków. Na końcu sylaby wszystkie spółgłoski wybuchowe są bezdźwięczne, nieprzydechowe i nie mają słyszalnego wyzwolenia. Początkowe afrykaty i frykaty stają się końcowymi spółgłoskami wybuchowymi. Początkowy tryl (ร), aproksymant (ญ) i boczne aproksymanty (ล, ฬ) są realizowane jako końcowe nosowe / n/ .

W wymowie tajskiej dostępnych jest tylko 8 spółgłosek końcowych oraz brak spółgłosek końcowych. Wśród tych spółgłosek, z wyłączeniem nieużywanych ฃ i ฅ, sześć (ฉ ผ ฝ ห อ ฮ) nie może być użyte jako zakończenie. Pozostałe 36 pogrupowano w następujący sposób.

Wymowa znaków tajskich w pozycji końcowej

	Dwuwargowy		Pęcherzykowy		Palatalny	Tylnojęzykowy		krtaniowy
Nosowy		[m] ม		[n] ณ, น, ญ , ร , ล , ฬ			[ŋ] ง
Zwarty wybuchowy	[p̚] บ, ป, พ, ฟ , ภ		[t̚] จ , ช , ซ , ฌ , ฎ, ฏ, ฐ, ฑ, ฒ, ด, ต, ถ, ท, ธ, ศ , ษ , ส			[k̚] ก, ข, ค, ฆ		[ʔ]
przybliżony		[w] ว			[j] ย
Notatki

samogłoski

Tajskie dźwięki samogłosek i dyftongi są zapisywane przy użyciu mieszanki symboli samogłosek na podstawie spółgłoskowej. Każda samogłoska jest pokazana we właściwej pozycji względem podstawowej spółgłoski, a czasem także końcowej spółgłoski. Zwróć uwagę, że samogłoski mogą znajdować się powyżej, poniżej, na lewo lub na prawo od spółgłoski lub kombinacji tych miejsc. Jeśli samogłoska ma części przed i po początkowej spółgłosce, a sylaba zaczyna się od zbitki spółgłosek, podział obejmie całą zbitkę.

Tradycyjnie nazwano dwadzieścia jeden elementów symboli samogłosek, które mogą pojawiać się same lub w połączeniu, tworząc symbole złożone.

Symbol	Nazwa		Kombinacje
	tajski	RTGS
ะ	วิสรรชนีย์, นมนาง	Wisanchani (z sanskrytu visarjanīya )	◌ ะ ; ◌ัว ะ ; เ◌ ะ ; เ◌อ ะ ; เ◌า ะ ; เ◌ีย ะ ; เ◌ือ ะ ; แ◌ ะ ; โ◌ ะ
◌ั	ไม้หันอากาศ, ไม้ผัด, หางกังหัน	Mai han a-kat	◌ั ◌; ◌ั ว; ◌ั วะ
◌็	ไม้ไต่คู้, สัญญะประกาศ	Mai tai khu	◌็ ; ◌็ อ◌; เ ◌็ ◌; แ ◌็ ◌
า	ลากข้าง	Lak khang	◌ า ; ◌ า ◌; ◌ ํา ; เ◌ า ; เ◌ า ะ
◌ิ	พินทุ์อิ, พินทุอิ	Phinthu i	◌ิ ; เ ◌ิ ◌; ◌ี ; ◌ี ◌; เ ◌ี ย; เ ◌ี ยะ; ◌ื ◌; ◌ื อ; เ ◌ื อ; เ ◌ื อะ
◌̍	ฝนทอง	Fon stringi	◌ี ; ◌ี ◌; เ ◌ี ย; เ ◌ี ยะ
◌̎	ฟันหนู, มูสิกทันต์	Wentylator	◌ื ◌; ◌ื อ; เ ◌ื อ; เ ◌ื อะ
◌ํ	นิคหิต, นฤคหิต, หยาดน้ำค้าง	Nikkhahit	◌ึ ; ◌ึ ◌; ◌ ํา
◌ุ	ตีนเหยียด, ลากตีน	Tin yiat	◌ุ ; ◌ุ ◌
◌ู	ตีนคู้	Tin khu	◌ู ; ◌ู ◌
เ	ไม้หน้า	Mai na	เ ◌; เ ◌◌; เ ◌็◌; เ ◌อ; เ ◌อ◌; เ ◌อะ; เ ◌ า; เ ◌าะ; เ ◌ิ◌; เ ◌ีย; เ ◌ีย◌; เ ◌ียะ; เ ◌ือ; เ ◌ือ◌; เ ◌ือะ; แ ◌; แ ◌◌; แ ◌็◌; แ ◌ะ
โ	ไม้โอ	Mai o	โ ◌; โ ◌◌; ◌ ะ
ใ	ไม้ม้วน	Mai muan	ใ ◌
ไ	ไม้มลาย	Mai malai	ไ ◌
อ	ตัว อ	Tua o	◌ อ ; ◌็ อ ◌; ◌ื อ ; เ◌ อ ; เ◌ อ ◌; เ◌ อ ะ; เ◌ื อ ; เ◌ื อ ะ
ย	ตัว ย	Tak tak	เ◌ี ย ; เ◌ี ย ◌; เ◌ี ย ะ
ว	ตัว ว	Tua wo	◌ั ว ; ◌ั ว ะ
ฤ	ตัว ฤ	Tua rue	ฤ
ฤๅ	ตัว ฤๅ	Tua rue	ฤๅ
ฦ	ตัว ฦ	Tua lue	ฦ
ฦๅ	ตัว ฦๅ	Tua lue	ฦๅ
Notatki

Wrodzone samogłoski to / a / w sylabach otwartych (CV) i / o / w sylabach zamkniętych (CVC). Na przykład ถนน zapisuje / tʰ à n ǒ n / „droga”. Istnieje kilka wyjątków w zapożyczeniach palijskich, gdzie nieodłączną samogłoską otwartej sylaby jest /o/ . Samogłoski z daszkiem , takie jak เ – าะ / ɔʔ / , obejmują poprzedzającą spółgłoskę z wrodzoną samogłoską. Na przykład / pʰ ɔʔ / jest napisane เ พ าะ i / tɕʰ a pʰ ɔʔ / "tylko" jest napisane เ ฉพ าะ .

Znaki ฤ ฤๅ (plus ฦ ฦๅ , które są przestarzałe) są zwykle uważane za samogłoski, z których pierwsza to krótka samogłoska, a druga za długa. Litery są oparte na spółgłoskach wokalnych używanych w sanskrycie, biorąc pod uwagę zgodność liter z tajskiego z sanskrytem, ​​chociaż dwie ostatnie litery są dość rzadkie, ponieważ ich odpowiedniki w sanskrycie występują tylko w kilku starożytnych słowach, a zatem są funkcjonalnie przestarzały po tajsku. Pierwszy symbol „ฤ” jest powszechny w wielu słowach sanskryckich i palijskich, a „ฤๅ” mniej, ale występuje jako podstawowa pisownia w tajskiej adaptacji sanskryckiego „rishi” i treu ( tajski : ตฤๅ / trɯː / lub / triː / ), bardzo rzadkie khmerskie słowo pożyczkowe oznaczające „rybę”, które można znaleźć tylko w starożytnej poezji. Jako wpisy alfabetyczne, ฤ ฤๅ następuje po ร i same mogą być odczytywane jako kombinacja spółgłoski i samogłoski, co odpowiada odpowiednio รึ (krótki) i รือ (długi) (oraz przestarzałej parze jako ลึ, ลือ). Co więcej, ฤ może działać jako ริ jako integralna część wielu słów zapożyczonych głównie z sanskrytu , takich jak ก ฤ ษ ณะ ( kritsana , nie kruetsana ), ฤ ทธิ์ ( rit , nie ruet ) i ก ฤ ษ ดา ( kritsada , nie kruetsada ), na przykład. Jest również używany do przeliterowania อังก ฤ ษ angkrit Anglia / angielski. Słowo ฤ กษ์ ( roek ) to wyjątkowy przypadek, w którym ฤ wymawia się jak เรอ . W przeszłości, przed przełomem XIX i XX wieku, pisarze często zastępowali te litery słownictwem rodzimym, które zawierało podobne dźwięki, jako skrót, który był wówczas akceptowany na piśmie. Na przykład spójnik „lub” ( tajski : หรือ / rɯ́/ reu , por. Lao : ຫຼຶ/ຫລື / lɨ̑ː/ lu ) był często zapisywany po tajsku : ฤ . Ta praktyka stała się przestarzała, ale nadal można ją zobaczyć w literaturze tajskiej.

Poniższa wymowa jest wskazana przez międzynarodowy alfabet fonetyczny i latynizację według Royal Thai Institute , a także kilka często spotykanych wariantów latynizacji. Podano bardzo przybliżony odpowiednik dla różnych regionów anglojęzycznych i okolic. Kropkowane kółka reprezentują pozycje spółgłosek lub zbitek spółgłosek. Pierwsza reprezentuje początkową spółgłoskę, a druga (jeśli istnieje) reprezentuje końcową.

Ro han (ร หัน) zwykle nie jest uważane za samogłoskę i nie jest uwzględnione w poniższej tabeli. Reprezentuje sara a / a / w niektórych zapożyczeniach sanskryckich i pojawia się jako ◌รร◌. W przypadku użycia bez końcowej spółgłoski (◌รร), /n/ jest sugerowane jako końcowa spółgłoska, dając [an] .

Krótkie samogłoski								Długie samogłoski
Nazwa		Symbol	IPA	RTGS	Warianty	Podobny dźwięk (angielska wymowa RP)		Nazwa		Symbol	IPA	RTGS	Warianty	Podobny dźwięk (angielska wymowa RP)
Proste samogłoski
สระอะ	Sara A	◌ะ ◌ ◌ั◌	A	A	u	ty w „orzechu”		สระอา	Sara A	◌า ◌า◌	A	A	ach, ar, aa	w „ojciec”
สระอิ	Sara I	◌ิ ◌ิ◌	I	I		y w „chciwy”		สระอี	Sara I	◌ี ◌ี◌	I	I	ee, ii, y	ee w „patrz”
สระอึ	Sara Ue	◌ึ ◌ึ◌	ɯ	ue	eu, ty, uh	Można to przybliżyć, wymawiając oo w „look” z niezaokrąglonymi ustami Niemiecki: ü w Mücke		สระอือ	Sara Ue	◌ือ ◌ื◌	ɯː	ue	ue, u	Można to przybliżyć wymawiając oo w RP „gęś” z niezaokrąglonymi ustami
สระอุ	Sara u	◌ุ ◌ุ◌	u	u	oo	oo w "strzelaniu"		สระอู	Sara u	◌ู ◌ู◌	uː	u	oo, uu	oo w „też”
สระเอะ	Sara E	เ◌ะ เ◌็◌	mi	mi		e w „szyi”		สระเอ	Sara E	เ◌ เ◌◌	mi	mi	ay, ae, ai, ei	w „kiepski”
สระแอะ	Sara ae	แ◌ะ แ◌็◌	ɛ	tak	ech, a	w „w”		สระแอ	Sara ae	แ◌ แ◌◌	ɛː	tak	A	w „szynce”
สระโอะ	Sara o	โ◌ะ ◌◌	o	o		oa w „łodzi”		สระโอ	Sara o	โ◌ โ◌◌	oː	o	lub, o, ô	o w „idź”
สระเอาะ	Sara o	เ◌าะ ◌็อ◌	ɔ	o	aw	o w „nie”		สระออ	Sara o	◌อ ◌อ◌ ◌◌ ◌็	ɔː	o	lub, aw	aw w "widziałem"
สระเออะ	Sara oe	เ◌อะ	ɤʔ	oe	eu	e w ""		สระเออ	Sara oe	เ◌อ เ◌ิ◌ เ◌อ◌	ɤː ɤ	oe	eee, ue, ur	jesteś w „spalić”
dyftongi
สระเอียะ	Sara Ia	เ◌ียะ	iə̯ʔ	m.in	iah, ucho, tj	ea w „uchu” ze zwarciem krtaniowym		สระเอีย	Sara Ia	เ◌ีย เ◌ีย◌	iːə̯	m.in	ucho, ere, tj	ucho w "ucho"
สระเอือะ	Sara UE	เ◌ือะ	ɯə̯ʔ	uea	eua, ua	ure w "czystej"		สระเอือ	Sara UE	เ◌ือ เ◌ือ◌	ɯːə̯	uea	eua, ua, ue	ure w "czystej"
สระอัวะ	Sara ua	◌ัวะ	uə̯ʔ	ua		owca w „ścieku”		สระอัว	Sara ua	◌ัว ◌ว◌	uːə̯	ua	uar	owca w „nowszych”
Dwugłoski fonetyczne
สระอิ + ว	Sara i + wo waen	◌ิว	j.m.; ja	ja	iu, ew	ew. w „kilku”
สระเอะ + ว	Sara e + wo waen	เ◌็ว	ue; ew	eo	ue, ew			สระเอ + ว	Sara e + wo waen	เ◌ว	eːu; eːw	eo	ue, ew	ai + ow w „tęczy”
								สระแอ + ว	Sara ae + wo waen	แ◌ว	ɛːu; ɛːw	aeo	aww, eo	a w „szynka” + ow w „niski”
สระเอา	Sara ao	เ◌า	au; aw	ao	au, au, au	ow w „krowie”		สระอา + ว	Sara a + wo waen	◌าว	aːw	ao	au	ow w "teraz"
								สระเอีย + ว	Sara ia + wo waen	เ◌ียว	jau; iə̯w	iao	tak, tak, tak	io w „trójce”
สระอะ + ย	Sara a + yo jaka	◌ัย	ai; aj	ai	tak	ja w "cześć"		สระอา + ย	Sara a + yo jaka	◌าย	aːi; aːj	ai	aj, aj, aj	ty w "cześć"
สระไอ	Sara ai	ใ◌, ไ◌ ไ◌ย
สระเอาะ + ย	Sara o + yo jaka	◌็อย	ɔi; ɔj	oi	ej			สระออ + ย	Sara o + yo jaka	◌อย	ɔːi; ɔːj	oi	ej	oo w "chłopiec"
								สระโอ + ย	Sara o + yo jaka	โ◌ย	oːi; oːj	oi	ej
สระอุ + ย	Sara u + yo jaka	◌ุย	interfejs użytkownika; uj	interfejs użytkownika	ty
								สระเออ + ย	Sara oe + yo jaka	เ◌ย	ɤːi; ɤːj	oei	oej	u w „spalić” + y w „chłopiec”
								สระอัว + ย	Sara ua + yo jaka	◌วย	uai; uə̯j	uai	tak	uoy w „boja”
								สระเอือ + ย	Sara uea + yo jaka	เ◌ือย	ɯai; ɯə̯j	ueai	uai
Dodatkowe samogłoski
สระอำ	Sara jestem	ำ	jestem	jestem	hm	um w „suma”
ฤ	Żałować	ฤ	rɯ ri rɤː	ruta, ri, ikra	ru, ry	rew w „rosło”, ry w „zły”		ฤๅ	Żałować	ฤๅ	rɯː	żałować	ruu
ฦ	Lue	ฦ	lɯ	lue	lu, li	wleciał „dmuchał”		ฦๅ	Lue	ฦๅ	lɯː	lue	lu

Ton

Centralny tajski

Tajski jest językiem tonalnym , a pismo zawiera pełne informacje o tonach . Tony są realizowane w samogłoskach, ale wskazane w piśmie przez połączenie klasy spółgłoski początkowej (wysoka, średnia lub niska), długości samogłoski (długiej lub krótkiej), spółgłoski zamykającej ( wybuchowej lub dźwięcznej , tj. martwej lub żywej) ) oraz, jeśli występuje, jeden z czterech znaków tonowych, których nazwy wywodzą się od nazw cyfr 1–4 zapożyczonych z języka palijskiego lub sanskryckiego . Zasady oznaczania tonów przedstawia poniższa tabela:

Rodzaj tonu od góry do dołu: wysoki, wznoszący się, średni, opadający, niski. Początkowa klasa spółgłosek od lewej do prawej: niska (niebieska), średnia (zielona), wysoka (czerwona). Typ sylaby: żywy (puste kółko), martwy (pełne koło), martwy krótki (wąska elipsa), martwy długi (szeroka elipsa).

Symbol	Nazwa		Kompozycja sylab i początkowa klasa spółgłosek
	tajski	RTGS	Samogłoska i końcówka	Niski	Środek	Wysoki
	(ไม่มี)	(nic)	live long samogłoska lub samogłoska plus sonorant	Środek	Środek	rosnący
	(ไม่มี)	(nic)	martwa krótka krótka samogłoska na końcu lub plus plosive	wysoki	Niski	Niski
	(ไม่มี)	(nic)	martwa długa długa samogłoska plus spółgłoska plosive	spadający	Niski	Niski
่	ไม้เอก	maj ek	każdy	spadający	Niski	Niski
้	ไม้โท	mam tak	każdy	wysoki	spadający	spadający
๊	ไม้ตรี	maj tri	każdy	-	wysoki	-
๋	ไม้จัตวา	mai chattawa	każdy	-	rosnący	-

Karta tonowa języka tajskiego

Schemat blokowy określania tonu sylaby tajskiej. Kliknij, aby powiększyć

„Brak”, to znaczy brak znacznika tonu, jest używany z akcentem podstawowym (พื้น เสียง, phuen siang ). Mai tri i mai chattawa są używane tylko ze spółgłoskami klasy średniej.

Do modyfikacji tonu używane są dwie spółgłoski (nie znaki diakrytyczne):

• ห นำ ho nam , prowadząc ho . Cichy, wysokiej klasy ห „prowadzi” niskoklasowe stopery nosowe (ง, ญ, น i ม) i niewybuchowe (ว, ย, ร i ล), które nie mają odpowiedniego dopasowania fonetycznego wysokiej klasy, do właściwości tonowe wysokiej klasy spółgłoski. W słowach wielosylabowych początkowa spółgłoska średniej lub wysokiej klasy z ukrytą samogłoską w podobny sposób „prowadzi” te same spółgłoski niskiej klasy do reguł tonu wyższej klasy, ze znacznikiem tonu ponoszonym przez spółgłoskę niskiej klasy.
• อ นำ o nam , prowadzące o . Tylko w czterech słowach cichy, średniej klasy อ „prowadzi” niską klasę ย do reguł tonu klasy średniej: อย่า ( tak , nie) อยาก ( jaka , pożądanie) อย่าง ( yang , miły, rodzaj, typ) อยู่ ( yu , zostań). Zauważ, że wszystkie cztery mają długie samogłoski i niskie tony siang ek ; อยาก, martwa sylaba, nie wymaga znacznika tonu, ale wszystkie trzy żywe sylaby przyjmują mai ek .

Niska spółgłoska	Wysoka spółgłoska	IPA
§	หง	[N]
ญ	หญ	[J]
น	หน	[N]
ม	หม	[M]
ย	หย	[J]
ร	หร	[R]
ล	หล	[l]
ว	หว	[w]
Niska spółgłoska	Środkowa spółgłoska	IPA
ย	อย	[J]

W niektórych dialektach, w których słowa są pisane jednym tonem, ale wymawiane innym, często występują w nieformalnych rozmowach (zwłaszcza zaimki ฉัน chan i เขา khao , które są wymawiane wysokim tonem, a nie rosnącym tonem wskazanym przez pismo). Ogólnie rzecz biorąc, kiedy takie słowa są recytowane lub czytane publicznie, wymawia się je zgodnie z pisownią.

Południowa Tajlandia

Mówiony południowy tajski może mieć do siedmiu tonów. Kiedy Southern Thai jest zapisany tajskim pismem, istnieją różne zasady oznaczania tonu mówionego.

Tony	Zasady akcentu Nakhon Si Thammarat			IPA
Pierwszy ton	Początkowa klasa spółgłosek „wysoka” z długim dźwiękiem i początkowa klasa spółgłosek „niska” po słowie.			[˦˥˧]
	Początkowa klasa spółgłosek „wysoka” z krótkim dźwiękiem i początkowa klasa spółgłosek „niska” z końcowymi [k̚], [t̚], [p̚] po słowie.			[˨˦]
Drugi ton	Początkowa klasa spółgłosek „wysoka”, zarówno krótki, długi dźwięk, jak i początkowa klasa spółgłosek „niska” po słowie.			[˦]
Trzeci ton	Początkowa klasa spółgłosek „średni” długi dźwięk.			[˧˦˧]
	Początkowy dźwięk „środkowy” klasy spółgłosek z końcówkami [k̚], [t̚], [p̚].			[˧˦]
Ton czwarty	Początkowa klasa spółgłosek „środkowa” zarówno krótki, jak i długi dźwięk.			[˧]
Ton piąty	Początkowa klasa spółgłosek „niska” ze słowem głównym.			[˨˧˨]
Szósty ton	Początkowa klasa spółgłosek „niski” długi dźwięk.			[˨˦]
Siódmy ton	Początkowa klasa spółgłosek „niski” krótki dźwięk.			[˨˩]

Znaki diakrytyczne

Inne znaki diakrytyczne są używane do oznaczania krótkich samogłosek i niemych liter:

• Mai taikhu oznacza „kij, który wspina się i kuca”. Jest to miniaturowa cyfra tajska 8 ๘ . Mai taikhu jest często używane z sara e (เ) i sara ae (แ) w zamkniętych sylabach.
• Thanthakhat oznacza „kara śmierci”.

Symbol	Nazwa		Oznaczający
	tajski	RTGS
◌็	ไม้ไต่คู้	mai taikhu	skraca samogłoskę
◌์	ทัณฑฆาต lub การันต์	thanthakhat lub karan	wskazuje cichą literę

Fan nu oznacza „kły szczura” i uważa się, że został umieszczony w połączeniu z krótkim sara i i fong manem , tworząc inne postacie.

Symbol	Nazwa		Używać
	tajski	RTGS
"	ฟันหนู	wentylator	w połączeniu z krótką sarą i ( ◌ิ ) w celu uzyskania długiej sara ue ( ◌ื )
			w połączeniu z fong man (๏), aby stworzyć fong man fan nu (๏ " )

Cyfry

Główny artykuł: cyfry tajskie

W przypadku cyfr używane są głównie standardowe cyfry hindusko-arabskie ( tajski : เลขฮินดูอารบิก , lek hindu arabik ), ale tajski ma również swój własny zestaw cyfr tajskich opartych na hindusko-arabskim systemie liczbowym ( tajski : เลขไทย , lek thai ), które ograniczają się głównie do dokumentów rządowych, plakatów wyborczych, tablic rejestracyjnych pojazdów wojskowych i specjalnych cen wjazdu dla obywateli Tajlandii.

hindusko-arabski	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
tajski	๐	๑	๒	๓	๔	๕	๖	๗	๘	๙

Inne symbole

Symbol	Nazwa		Oznaczający
	tajski	RTGS
ฯ	ไปยาลน้อย	pai-yan noi	oznacza wyrażenie formalne skrócone przez konwencję (skrót)
ฯลฯ	ไปยาลใหญ่	pai-yan yai	i tak dalej
ๆ	ไม้ยมก	mai ya-mok	poprzedzające słowo lub wyrażenie jest powtórzone
๏	ฟองมัน, ตาไก่	fong man , ta kai	wcześniej zaznaczony początek zdania, akapitu lub strofy (przestarzałe); teraz oznacza tylko początek strofy w wierszu; teraz używany również jako punktor
๏ "	ฟองมันฟันหนู, ฟันหนูฟองมัน, ฝนทองฟองมัน	Fong Man fanem , fanem Fong Man , fon tong Fong Man	poprzednio zaznaczony początek rozdziału (nieaktualne)
๐ "	ฟองดัน	fong dan
ฯ	อังคั่นเดี่ยว, คั่นเดี่ยว, ขั้นเดี่ยว	Angkhan Diao , Khan Diao , Khan Diao	poprzednio oznaczony koniec zdania lub zwrotki (nieaktualne)
๚	อังคั่นคู่, คั่นคู่, ขั้นคู่	angkhan khu , chan khu , chan khu	oznacza koniec zwrotki; oznacza koniec rozdziału lub długiej sekcji
ฯะ	อังคั่นวิสรรชนีย์	Angkhan Wisanchani	oznacza koniec strofy w wierszu
๚ะ
๛	โคมูตร, สูตรนารายณ์	khomut , sutnarai	oznacza koniec rozdziału lub dokumentu; oznacza koniec historii
๚ะ๛	อังคั่นวิสรรชนีย์โคมูตร	Angkhan Wisanchani Khomut	oznacza sam koniec pracy pisemnej
฿	บาท	nietoperz	baht ( waluta Tajlandii)

Pai-yan noi i angkhan diao mają ten sam charakter. Sara a ( –ะ ) używana w połączeniu z innymi znakami nazywa się wisanchani .

Niektóre postacie mogą oznaczać początek lub koniec zdania, rozdziału lub odcinka opowiadania lub strofy w wierszu. Z biegiem czasu zmieniły one zastosowanie i stają się rzadkością.

Wykresy podsumowujące

Wykres alfabetu

	ก	ข	ฃ	¸	ฅ	ฆ	§
	จ	ฉ		ช	ซ	ฌ	ญ
ฎ	ฏ	ฐ		ฑ		ฒ	ณ
ด	ต	ถ		ท		ธ	น
บ	ป	ผ	ฝ	พ	ฟ	ภ	ม
ยรลว		ศษส		ห	ฬ	อ	ฮ

Kody kolorów

Kolor	Klasa
Zielony	Średni
Różowy	Wysoki
Niebieski	Sparowana niska klasa; ma swojego wysokiej klasy odpowiednika
Fioletowy	Pojedyncza niska klasa; zmienia się w wysoką klasę, jeśli jest poprzedzone przez ห

Końcowe dźwięki

กขฃ คฅฆ	/k/	จฉชซฌ ฎฏฐฑฒ ดตถทธ ศษส	/T/	บปผฝ พฟภ	/P/
§	/N/	ญณน รล	/N/	ม	/M/
	/ʔ/	ย	/J/	ว	/w/

kody kolorów

czerwona Śmierć

zielony: żywy

• Jeśli sylaba nie zawiera końcowych spółgłosek, uważa się ją za żywą, jeśli samogłoska jest długa, i za martwą, jeśli jest krótka.

samogłoski

-ิ, -ี	-ึ, -ื	-ุ,-ู
เ-	เ-อ	โ-	*โ- > โ-, --
แ-	ะ, า	-อ	*-อ > เ-าะ, -็อ

dyftongi

เ-ีย	เ-ือ	-ัว
-ำ	ใ-	ไ-	เ-า
ฤ	ฤๅ	ฦ	ฦา

kody kolorów

różowy: długa samogłoska, skrócona przez dodanie „ะ” (bez spółgłoski końcowej) lub „-็” (z spółgłoską końcową)

zielony: długa samogłoska, po skróceniu ma specjalną formę

Wykres samogłosek

pozycja	przód		centralny		z powrotem
czas trwania	krótki	długi	krótki	długi	krótki	długi
wysoki	-ิ /i/	-ี / iː /	-ึ / ɯ /	-ือ, -ื / ɯː /	-ุ /u/	-ู / uː /
Środek	เ-ะ, เ-็ /e/	เ- / eː /	เ-อะ / ɤʔ /	เ-อ, เ-ิ / ɤː /	โ-ะ,-- /o/	โ- / oː /
Niski	แ-ะ, แ-็ / ɛ /	แ- / ɛː /	-ะ,-ั /a/	-า / aː /	เ-าะ,-็อ / ɔ /	-อ / ɔː /
samogłoska+/ə/	เ-ียะ /iə/	เ-ีย /i ːə /	เ-ือะ / ɯ ə /	เ-ือ / ɯ ːə /	-ัวะ /uə/	-ัว /u ːə /
/a/+samogłoska	ไ- ใ- /aj/	-าย / aː j/	-ำ / rano /	-าม / aː m/	เ-า /aw/	-าว / aː w /

Wykres tonów

klasa	kończący się	nic	-่	-้	-๊	-๋
Środek	martwy	Niski	-	jesień	wysoki	-
Środek	żywy	Środek	Niski	jesień	wysoki	wzrastać
wysoki	martwy	Niski	-	jesień
wysoki	żywy	wzrastać	Niski	jesień
Niski	martwy (krótka samogłoska)	wysoki	jesień	-
Niski	martwy (długa samogłoska)	jesień	-	wysoki
Niski	żywy	Środek	jesień	wysoki

Sanskryt i Pali

Skrypt tajski (podobnie jak wszystkie pisma indyjskie ) wykorzystuje szereg modyfikacji zapisu w sanskrycie i językach pokrewnych (w szczególności w języku palijskim). Pali jest bardzo blisko spokrewniony z sanskrytem i jest językiem liturgicznym buddyzmu tajskiego. W Tajlandii język palijski jest zapisywany i studiowany przy użyciu nieco zmodyfikowanego pisma tajskiego. Główna różnica polega na tym, że po każdej spółgłosce następuje implikowane krótkie a (อะ), a nie „o” lub „ə” języka tajskiego: to krótkie a nigdy nie jest pomijane w wymowie, a jeśli samogłoska nie ma być wymawiane, wtedy należy użyć określonego symbolu, pinthu อฺ (pełna kropka pod spółgłoską). Oznacza to, że sara a (อะ) nigdy nie jest używane podczas pisania w języku palijskim, ponieważ zawsze jest to sugerowane. Na przykład namo jest zapisywane jako นะโม po tajsku, ale w języku palijskim jako นโม, ponieważ อะ jest zbędne. Sanskryckie słowo „mantra” jest zapisywane jako มนตร์ w języku tajskim (i dlatego wymawiane jako mon ), ale jest zapisywane jako มนฺตฺร w sanskrycie (i dlatego wymawiane jako mantra ). W języku palijskim używa się tylko 33 spółgłosek i 12 samogłosek.

To jest przykład tekstu palijskiego napisanego przy użyciu tajskiej ortografii sanskryckiej: อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา [arahaṃ sammāsambuddho bhagavā] . Napisane we współczesnej tajskiej ortografii, to staje się อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา arahang sammasamphuttho phakhawa .

W Tajlandii sanskryt jest odczytywany przy użyciu tajskich wartości dla wszystkich spółgłosek (więc ค jest odczytywane jako kha , a nie [ga]), co sprawia, że ​​mówiony po tajsku sanskryt jest niezrozumiały dla sanskrytów nieprzeszkolonych w Tajlandii. Wartości sanskryckie są używane w transliteracji (bez znaków diakrytycznych ), ale wartości te nigdy nie są używane, gdy sanskryt jest odczytywany na głos w Tajlandii. Samogłoski używane w języku tajskim są identyczne z sanskrytem, ​​z wyjątkiem ฤ, ฤๅ, ฦ i ฦๅ, które są odczytywane przy użyciu ich wartości tajskich, a nie wartości sanskryckich. Sanskryt i pali nie są językami tonalnymi, ale w Tajlandii podczas czytania tych języków na głos używa się tonów tajskich.

W tabelach w tej sekcji wartość tajska (transliterowana zgodnie z systemem Royal Thai) każdej litery jest wymieniona jako pierwsza, a następnie wartość IAST każdej litery w nawiasach kwadratowych. Pamiętaj, że w Tajlandii wartości IAST nigdy nie są używane w wymowie, a tylko czasami w transkrypcjach (z pominięciem znaków diakrytycznych). Ta rozbieżność między transkrypcją a wartością mówioną wyjaśnia latynizację imion sanskryckich w Tajlandii, którą wielu obcokrajowców uważa za mylącą. Na przykład สุวรรณภูมิ jest latynizowane jako Suvarnabhumi , ale wymawiane jako su-wan-na-phum . ศรีนครินทร์ jest latynizowane jako Srinagarindra , ale wymawiane jako sin-nakha-rin .

Plosives ( vargaḥ )

Plosives (zwane również zwartymi) są wymienione w ich tradycyjnym porządku sanskryckim, który odpowiada tajlandzkiemu porządkowi alfabetycznemu od ก do ม z trzema wyjątkami: w języku tajskim po wysokiej klasy ข następują dwa przestarzałe znaki bez odpowiednika w sanskrycie, wysokiej klasy ฃ i niskiej klasy ฅ; po ช niskiej klasy następuje sybilant ซ (niski odpowiednik wysokiej klasy sybilanta ส, który następuje po ศ i ษ). W tabeli podano najpierw wartość tajską, a następnie wartość IAST (International Alphabet of Sanskrit Transliteration) w nawiasach kwadratowych .

klasa	Sanskryt bezdźwięczny				Sanskryt dźwięczny
	Tajski bezdźwięczny								Głos tajski
	nieaspirowany		Przydechowy		Przydechowy	nieaspirowany	Przydechowy		Nosowy
	tajski	sanskryt	tajski	sanskryt	tajski	sanskryt	tajski	sanskryt	tajski	sanskryt
tylnojęzykowy	ก ka	क [ka] /k/	ข kha	ख [kha] /kʰ/	ค kha	ग [ga] /G/	ฆ kha	घ [gh] /G/	ง ngá	ङ [ṅa] / ŋ /
palatalny	จ ok	च [ca] /c/, / t͡ɕ /	ฉ cha	छ [cza] /cʰ/, /t͡ɕʰ/	ช cha	ज [ja] / ɟ /, / d͡ʑ /	ฌ cha	झ [jha] /ɟʱ/, /d͡ʑʱ/	tak _	ञ [na] / ɲ /
retrofleks	ฏ ta	ट [ta] /ʈ/	ฐ tha	ठ [ta] /ʈʰ/	ฑ tha	ड [ḍa] /ɖ/	ฒ tha	ढ [ḍha] /ɖʱ/	ณ ná	ण [na] /ɳ/
dentystyczny	ต ta	त [ta] /T/	ถ tha	थ [tak] /T/	ท tha	द [da] /D/	ธ tak	ध [dha] /D/	น na	न [na] /N/
wargowy	ป pa	प [pa] /P/	ผ pha	फ [pha] /P/	พ faza	ब [ba] /B/	ภ faza	भ [bha] /B/	ม ma	म [ma] /M/
klasa tonacji	Środek		Wysoki		Niski		Niski		Niski

Żadna z sanskryckich spółgłosek zwartych nie jest wymawiana jak tajskie dźwięczne, więc nie są one przedstawione w tabeli. Chociaż litery są tutaj wymienione zgodnie z ich klasą w sanskrycie, tajski utracił rozróżnienie między wieloma spółgłoskami. Tak więc, chociaż istnieje wyraźne rozróżnienie między ช i ฌ w sanskrycie, w języku tajskim te dwie spółgłoski są wymawiane identycznie (włączając ton). Podobnie fonemy tajskie nie rozróżniają klas retrofleksyjnych i dentystycznych, ponieważ tajski nie ma spółgłosek retrofleksyjnych. Odpowiedniki wszystkich spółgłosek retrofleksyjnych wymawia się identycznie jak ich zębowe odpowiedniki: zatem ฏ wymawia się jak ต, ฐ wymawia się jak ถ, ฑ wymawia się jak ท, ฒ wymawia się jak ธ, a ณ wymawia się jak น.

Sanskryckie bezdźwięczne bezdźwięczne bezprzydechowe są wymawiane jako bezdźwięczne bezprzydechowe, podczas gdy sanskryckie bezdźwięczne przydechowe są wymawiane jako bezdźwięczne przydechowe.

Non-plosives ( avargaḥ )

Półsamogłoski (กึ่งสระ kueng sara ) i płyny występują w tajskim porządku alfabetycznym po ม , ostatnim z spółgłosek wybuchowych. Termin อวรรค awak oznacza „bez przerwy”; to znaczy bez spółgłoski wybuchowej.

seria	symbol	wartość		samogłoski pokrewne
		tajski	sanskryt
palatalny	ย	tak	य [ya] /j/	อิ i อี
retrofleks	ร	ra	र [ra] /ɽ/	ฤ i ฤๅ
dentystyczny	ล	la	ल [la] /l/	ฦ i ฦๅ
wargowy	ว	wa	व [va] /ʋ/	อุ i อู

Sybilanty

Wstawione dźwięki (เสียดแทรก siat saek ) następują po półsamogłosce ว w porządku alfabetycznym.

seria	symbol	wartość
		tajski	sanskryt
palatalny	ศ	sa	श [śa] /ɕ/
retrofleks	ษ	sa	ष [ṣa] /ʂ/
dentystyczny	ส	sa	स [sa] /s/

Podobnie jak sanskryt, tajski nie ma dźwięcznych sybilantów (więc nie ma „z” ani „zh”). We współczesnym tajskim zatarło się rozróżnienie między trzema spółgłoskami wysokiej klasy i wszystkie trzy wymawia się jako „sà”; jednakże obce słowa z dźwiękiem sh mogą być nadal transkrybowane tak, jakby nadal obowiązywały wartości sanskryckie (np. ang-grit อังกฤษ dla angielskiego zamiast อังกฤส).

ศ ศาลา (so sala) prowadzi słowa, jak w jego przykładowym słowie, ศาลา. Dwuznak ศรี (indyjski sri ) jest regularnie wymawiany jako สี (si), jak w prowincji Sisaket , tajski: ศรีสะเกษ.

ษ ฤๅษี (więc rue-si) może prowadzić tylko sylaby w słowie, jak w jego przykładzie ฤๅษี, lub kończyć sylabę, jak w ศรีสะเกษ Sisaket i อังกฤษ Angkrit English.

ส เสือ (so suea) zapisuje rodzime tajskie słowa, które wymagają wysokiej klasy / s / , a także naturalizowane słowa palijskie / sanskryckie, takie jak สารท (สาท) w Thetsakan Sat : เทศกาลสารท (เทด-สะ-กาน-สาท), dawniej ศารท (สาท).

ซ โซ่ (więc tak), które następuje po podobnie wyglądającym ช w tajskim porządku alfabetycznym, zapisuje słowa wymagające niskiej klasy / s / , podobnie jak ทร + samogłoska.

a półsamogłoska w ทรวง _ _ _ _ _ _ _ (ซวง suang klatka piersiowa, serce) lub wyraźne w ทราย (ซาย sai piasek). Wyjątkami od ทร + samogłoska = / s / są przedrostek โทร- (odpowiednik tele- , wymawiane โทระ to-ra ) i fonetyczne ponowne zapisy angielskiego tr- (jak w fonetycznej zmianie pisowni trąbki : ทรัมเพ็ ท.) ทร jest inaczej wymawiane jako dwie sylaby ทอระ-, jak w ทรมาน (ทอระมาน to-ra-man to męka).

dźwięczne h

symbol	wartość
	tajski	sanskryt
ห	ha	ह [ha] /ɦ/

ห , wysokiej klasy spółgłoska, jest następna w porządku alfabetycznym, ale jej niskoklasowy odpowiednik, ฮ , następuje po podobnie wyglądającej อ jako ostatnia litera alfabetu tajskiego. Podobnie jak we współczesnym hindi, dźwięczność zniknęła, a litera jest teraz wymawiana jak angielskie „h”. Podobnie jak sanskryt, ta litera może być używana tylko do rozpoczynania sylaby, ale nie może jej kończyć. (Popularne piwo jest latynizowane jako Singha , ale po tajsku to สิงห์, z karanem na ห; prawidłowa wymowa to „ sing ”, ale obcokrajowcy w Tajlandii zazwyczaj mówią „sing-ha”).

dźwięczna lla

symbol	wartość
	tajski	sanskryt
ฬ	la	ळ [ḷa] /ɭ/

Reprezentuje płyn retrofleksyjny sanskrytu palijskiego i wedyjskiego, który nie istnieje w sanskrycie klasycznym.

samogłoski

symbol	wartość
อะ	za [a]
อา	za [a]
อิ	ja [ja]
อี	ja [ī]
อุ	ty [u]
อู	u [ū]
เอ	e [e]
โอ	o [o]
ฤ	ru [ṛ]
ฤๅ	ru [ṝ]
ฦ	lu [ḷ]
ฦๅ	lu [ḹ]

Wszystkie spółgłoski mają nieodłączny dźwięk „a”, dlatego nie ma potrzeby używania symbolu ะ podczas pisania sanskrytu. Tajskie samogłoski อื, ไอ, ใอ i tak dalej nie są używane w sanskrycie. Spółgłoska zerowa อ jest unikalna dla alfabetów indyjskich wywodzących się z Khmerów. Kiedy występuje w sanskrycie, jest to zawsze spółgłoska zerowa, a nigdy samogłoska o [ɔː] . Jego użycie w sanskrycie polega zatem na zapisywaniu samogłosek, których inaczej nie można zapisać samodzielnie: np. อา lub อี. Kiedy อ jest napisane samodzielnie, jest nośnikiem domniemanej samogłoski, a [a] (odpowiednik อะ w języku tajskim).

Znak samogłoskowy อำ występuje w sanskrycie, ale tylko jako połączenie czystych samogłosek sara a อา z nikkhahit อํ.

Inne symbole spoza Tajlandii

Istnieje wiele dodatkowych symboli używanych tylko w sanskrycie lub pali, a nie w języku tajskim.

Nikkhahit (anusvāra)

Symbol	IAST
อํ	M

W sanskrycie anusvāra wskazuje na pewien rodzaj nosowego dźwięku. W języku tajskim jest to zapisane jako otwarte kółko nad spółgłoską, znane jako nikkhahit ( นิคหิต ), z palijskiego niggahīta . Nazalizacja nie występuje w języku tajskim, dlatego stoper nosowy jest zawsze zastępowany: np. ตํ taṃ jest wymawiane jako ตัง tang przez tajlandzkich sanskrytów . Jeśli nikkhahit występuje przed spółgłoską, to tajski używa stopera nosowego tej samej klasy: np. สํสฺกฺฤตา [saṃskṛta] czyta się jako สันสกฤตา san-sa-krit-ta (ส po nikkhahit jest spółgłoską klasy dentystycznej, dlatego używany jest stoper nosowy klasy dentystycznej น). Z tego powodu zasugerowano, że w języku tajskim nikkhahit powinno być wymienione jako spółgłoska. Również tradycyjne gramatyki palijskie opisują nikkhahit jako spółgłoskę. Nikkhahit นิคหิต występuje jako część tajskich samogłosek sara am อำ i sara ue อึ.

Phinthu (wirama)

อฺ

Ponieważ pismo tajskie to abugida , należy dodać symbol (odpowiednik virāma in devanagari ), aby wskazać, że dorozumianej samogłoski nie należy wymawiać. To jest phinthu , które jest ciągłą kropką (zwaną także „Bindu” w sanskrycie) pod spółgłoską.

Yamakkan

อ๎

Yamakkan ( ยามักการ ) to przestarzały symbol używany do oznaczania początku zbitek spółgłosek: np. พ๎ราห๎มณ phramana [brāhmaṇa] . Bez yamakkan to słowo byłoby zamiast tego wymawiane pharahamana [barāhamaṇa] . Jest to cecha unikalna dla pisma tajskiego (inne pisma indyjskie wykorzystują kombinację ligatur, spójników lub virāma, aby przekazać te same informacje). Symbol jest przestarzały, ponieważ do osiągnięcia tego samego efektu można użyć pinthu : พฺราหฺมณ.

Visarga

Sposób zapisywania visarga (końcowe bezdźwięczne „h”) w języku tajskim podobno zaginął, chociaż znak ◌ะ, który jest używany do transkrypcji krótkiego / a / lub do dodania zwarcia krtaniowego po samogłosce, jest najbliższym odpowiednikiem i może być widziany jako visarga w jakimś tajskim tekście sanskryckim.

Unikod

Główny artykuł: tajski (blok Unicode)

Skrypt tajski został dodany do standardu Unicode w październiku 1991 r. Wraz z wydaniem wersji 1.0.

Blok Unicode dla języka tajskiego to U+0E00–U+0E7F. Jest to dosłowna kopia starszego TIS-620 , który koduje samogłoski เ, แ, โ, ใ i ไ przed następującymi po nich spółgłoskami, a zatem Thai, Lao , Tai Viet i New Tai Lue są jedynymi pismami bramińskimi w Unicode, które używają porządku wizualnego zamiast porządku logicznego.

tajlandzkiego oficjalnego konsorcjum Unicode (PDF)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

A

B

C

D

mi

F

U+0E0x

ก

ข

ฃ

¸

ฅ

ฆ

§

จ

ฉ

ช

ซ

ฌ

ญ

ฎ

ฏ

U+0E1x

ฐ

ฑ

ฒ

ณ

ด

ต

ถ

ท

ธ

น

บ

ป

ผ

ฝ

พ

ฟ

U+0E2x

ภ

ม

ย

ร

ฤ

ล

ฦ

ว

ศ

ษ

ส

ห

ฬ

อ

ฮ

ฯ

U+0E3x

ะ

ั

า

ำ

ิ

ี

ึ

ื

ุ

ู

ฺ

฿

U+0E4x

เ

แ

โ

ใ

ไ

ๅ

ๆ

็

่

้

๊

๋

์

ํ

๎

๏

U+0E5x

๐

๑

๒

๓

๔

๕

๖

๗

๘

๙

๚

๛

U + 0E6x

U + 0E7x

Uwagi 1. ^ Od wersji Unicode 15.0 2. ^ Szare obszary oznaczają nieprzypisane punkty kodowe

Układy klawiatury

Znaki tajskie można wpisywać przy użyciu układu Kedmanee i układu Pattachote .

Zobacz też

• Język tajski
• Tajska typografia
• Cyfry tajskie
• Braille'a tajskiego
• Literatura tajska
• Tajskie zwroty grzecznościowe
• Tajska reforma pisowni z 1942 r. - uproszczony system pisowni używany od 1942 do 1944 r

Linki zewnętrzne

• Kompleksowe darmowe zasoby alfabetu tajskiego
• Porównanie pisma tajskiego z dewanagari, khmerskim, birmańskim i tai tham
• Omniglota - tajski
• Tajskie spółgłoski
• Tajskie samogłoski
• Transliteracje dla tajskich samogłosek , tajskich spółgłosek
• Organizacja fonetyczna spółgłosek tajskich autorstwa Richarda Wordinghama
• Virtual Thai Keyboard Freeware dla systemu operacyjnego Windows
• Wstaw znak spacji o zerowej szerokości — to narzędzie przygotowuje tekst w języku tajskim, wstawiając „znak spacji o zerowej szerokości” Unicode między wykrytymi podziałami wyrazów.