Rozszyfrowanie starożytnych egipskich skryptów

Jean-François Champollion w 1823 roku, trzymając swoją listę fonetycznych znaków hieroglificznych. Portret autorstwa Victorine-Angélique-Amélie Rumilly .

Systemy pisma używane w starożytnym Egipcie zostały rozszyfrowane na początku XIX wieku dzięki pracy kilku europejskich uczonych, zwłaszcza Jean-François Champolliona i Thomasa Younga . Starożytne egipskie formy pisma, które obejmowały hieroglificzne , hieratyczne i demotyczne , przestały być rozumiane w IV i V wieku naszej ery jako alfabet koptyjski był coraz częściej używany w ich miejsce. Wiedza późniejszych pokoleń o starszych pismach opierała się na pracach greckich i rzymskich , których zrozumienie było błędne. Dlatego powszechnie wierzono, że pisma egipskie były wyłącznie ideograficzne , przedstawiały idee, a nie dźwięki, a nawet hieroglify były bardziej ezoterycznym, mistycznym pismem niż środkiem zapisywania języka mówionego. Niektóre próby rozszyfrowania przez islamskich i europejskich w średniowieczu i we wczesnych czasach nowożytnych przyznał, że pismo może mieć element fonetyczny , ale postrzeganie hieroglifów jako czysto ideograficznych utrudniało próby ich zrozumienia dopiero w XVIII wieku.

Kamień z Rosetty , odkryty w 1799 roku przez członków kampanii Napoleona Bonaparte w Egipcie , zawierał równoległy tekst hieroglificzny, demotyczny i grecki . Spodziewano się, że tekst egipski będzie można rozszyfrować za pomocą jego greckiego tłumaczenia, zwłaszcza w połączeniu z dowodami z języka koptyjskiego , ostatniego stadium języka egipskiego . Zrobienie tego okazało się trudne, pomimo zatrzymania postępów dokonanych przez Antoine-Isaaca Silvestre de Sacy i Johana Davida Åkerblada . Young, opierając się na swojej pracy, zauważył, że znaki demotyczne wywodzą się z hieroglifów i zidentyfikował kilka znaków fonetycznych w demotyce. Zidentyfikował również znaczenie wielu hieroglifów, w tym glifów fonetycznych w kartuszu zawierającym imię egipskiego króla obcego pochodzenia, Ptolemeusza V . Był jednak przekonany, że hieroglify fonetyczne były używane tylko do pisania słów nieegipskich. We wczesnych latach dwudziestych XIX wieku Champollion porównał kartusz Ptolemeusza z innymi i zdał sobie sprawę, że pismo hieroglificzne było mieszanką elementów fonetycznych i ideograficznych. Jego twierdzenia początkowo spotkały się ze sceptycyzmem i oskarżeniami, że wziął pomysły od Younga bez uznania, ale stopniowo zyskiwały akceptację. Następnie Champollion z grubsza zidentyfikował znaczenie większości hieroglifów fonetycznych i ustalił znaczną część gramatyki i słownictwa starożytnego Egiptu. W międzyczasie Young w dużej mierze rozszyfrował demotykę, używając kamienia z Rosetty w połączeniu z innymi greckimi i demotycznymi tekstami równoległymi.

Po śmierci Younga w 1829 r. i Champolliona w 1832 r. próby rozszyfrowania zostały wstrzymane, ale w 1837 r. Karl Richard Lepsius zwrócił uwagę, że wiele hieroglifów przedstawia raczej kombinację dwóch lub trzech dźwięków niż jednego, korygując w ten sposób jeden z najbardziej fundamentalnych błędów w pracy Champolliona. Inni uczeni, tacy jak Emmanuel de Rougé , udoskonalili rozumienie języka egipskiego na tyle, że do lat pięćdziesiątych XIX wieku możliwe było pełne przetłumaczenie starożytnych tekstów egipskich. W połączeniu z rozszyfrowaniem pisma klinowego mniej więcej w tym samym czasie ich praca otworzyła niedostępne niegdyś teksty z najwcześniejszych etapów historii ludzkości.

Pismo egipskie i ich wyginięcie

Tabela przedstawiająca ewolucję znaków hieroglificznych (po lewej) przez kilka etapów hieratycznych do demotycznych (po prawej)

   Przez większą część swojej historii starożytny Egipt miał dwa główne systemy pisma. Hieroglify , system znaków graficznych używanych głównie w tekstach formalnych, powstały około 3200 roku pne. Hieratic , system kursywy wywodzący się z hieroglifów, który był używany głównie do pisania na papirusie , był prawie tak stary. Począwszy od VII wieku pne trzeci skrypt wywodzący się z hieratycznego, znany dziś jako demotyczny   , pojawił się. Różnił się tak bardzo od swojego hieroglificznego przodka, że ​​związek między znakami jest trudny do rozpoznania. Demotyczny stał się najpopularniejszym systemem zapisu języka egipskiego , a hieroglify i hieratyki były odtąd głównie ograniczone do zastosowań religijnych. W IV wieku pne Egiptem zaczęła rządzić grecka dynastia Ptolemeuszy , a grecki i demotyczny były używane obok siebie w Egipcie pod rządami Ptolemeuszy, a następnie Cesarstwa Rzymskiego . Hieroglify stawały się coraz bardziej niejasne, używane głównie przez egipskich kapłanów.

Wszystkie trzy skrypty zawierały mieszankę znaków fonetycznych , reprezentujących dźwięki w języku mówionym, oraz znaków ideograficznych , reprezentujących idee. Znaki fonetyczne obejmowały znaki jednoliterowe, dwuliterowe i trójliterowe, oznaczające odpowiednio jeden, dwa lub trzy dźwięki. Znaki ideograficzne obejmowały logogramy reprezentujące całe wyrazy oraz wyznaczniki , które służyły do ​​określania znaczenia wyrazu pisanego znakami fonetycznymi.

   Wielu autorów greckich i rzymskich pisało o tych pismach, a wielu było świadomych, że Egipcjanie mieli dwa lub trzy systemy pisma, ale żaden, którego dzieła przetrwały do ​​późniejszych czasów, w pełni nie rozumiał, jak działają pisma. Diodor Sycylijski w I wieku pne wyraźnie opisał hieroglify jako pismo ideograficzne i większość autorów klasycznych podzielała to założenie. Plutarch w I wieku naszej ery odniósł się do 25 listów egipskich, sugerując, że mógł być świadomy fonetycznego aspektu hieroglifów lub demotów, ale jego znaczenie jest niejasne. Około roku 200 ne Klemens Aleksandryjski zasugerował, że niektóre znaki były fonetyczne, ale koncentrował się na metaforycznym znaczeniu znaków. Plotyn w III wieku naszej ery twierdził, że hieroglify nie przedstawiają słów, ale natchniony przez Boga, fundamentalny wgląd w naturę przedmiotów, które przedstawiają. Ammianus Marcellinus w IV wieku ne skopiował tłumaczenie innego autora tekstu hieroglificznego na obelisku , ale tłumaczenie było zbyt luźne, aby było przydatne w zrozumieniu zasad systemu pisma. Jedynym obszernym omówieniem hieroglifów, które przetrwało do czasów współczesnych, była Hieroglyphica , dzieło napisane prawdopodobnie w IV wieku naszej ery i przypisywane niejakiemu Horapollo . Omawia znaczenie poszczególnych hieroglifów, ale nie sposób, w jaki te znaki były używane do tworzenia fraz lub zdań. Niektóre ze znaczeń, które opisuje, są poprawne, ale więcej jest błędnych, a wszystkie są błędnie wyjaśnione jako alegorie. Na przykład Horapollo mówi, że wizerunek gęsi oznacza „syna”, ponieważ mówi się, że gęsi kochają swoje dzieci bardziej niż inne zwierzęta. W rzeczywistości hieroglif gęsi był używany, ponieważ egipskie słowa oznaczające „gęś” i „syn” zawierały te same spółgłoski.

    Zarówno hieroglificzne, jak i demotyczne zaczęły zanikać w III wieku naszej ery. Kapłaństwo świątynne wymarło, a Egipt stopniowo nawracał się na chrześcijaństwo , a ponieważ egipscy chrześcijanie pisali pochodzącym z Grecji alfabetem koptyjskim , wyparł on demotykę. Ostatni tekst hieroglificzny został napisany przez kapłanów w świątyni Izydy w Philae w 394 rne, a ostatni tekst demotyczny został tam wpisany w 452 rne. Większość historii sprzed pierwszego tysiąclecia pne została spisana w pismach egipskich lub w   pismo klinowe , system pisma Mezopotamii . Wraz z utratą znajomości obu tych skryptów jedyne zapisy z odległej przeszłości znajdowały się w ograniczonych i zniekształconych źródłach. Głównym egipskim przykładem takiego źródła była Aegyptiaca , historia kraju napisana przez egipskiego kapłana o imieniu Manetho w III wieku pne. Oryginalny tekst zaginął i przetrwał jedynie w streszczeniach i cytatach autorów rzymskich.

  Język koptyjski , ostatnia forma języka egipskiego, nadal był używany przez większość Egipcjan długo po arabskim podboju Egiptu w 642 r., ale stopniowo stracił popularność na rzecz arabskiego . Koptyjski zaczął wymierać w XII wieku, a następnie przetrwał głównie jako język liturgiczny Kościoła koptyjskiego .

Wczesne starania

Średniowieczny świat islamu

Ibn Wahshiyya próbował przetłumaczyć hieroglify

Arabscy ​​uczeni byli świadomi związku między językiem koptyjskim a starożytnym językiem egipskim, a czasem uważano, że mnisi koptyjscy w czasach islamu rozumieją starożytne pisma. Mówi się, że kilku arabskich uczonych w okresie od VII do XIV wieku, w tym Jabir ibn Hayyan i Ayub ibn Maslama, rozumiało hieroglify, chociaż ich prace na ten temat nie przetrwały, nie można ich zweryfikować. Dhul-Nun al-Misri i Ibn Wahshiyya w IX i X wieku napisali traktaty zawierające dziesiątki pism znanych w świecie islamskim , w tym hieroglify, wraz z tabelami zawierającymi ich znaczenie. W XIII lub XIV wieku Abu al-Qasim al-Iraqi skopiował starożytny egipski tekst i przypisał wartości fonetyczne kilku hieroglifom. Egiptolog Okasha El-Daly argumentował, że tablice hieroglifów w pracach Ibn Wahshiyya i Abu al-Qasim poprawnie określają znaczenie wielu znaków. Inni uczeni byli sceptyczni co do twierdzeń Ibn Wahshiyya o zrozumieniu pism, o których pisał, a Tara Stephan, badaczka średniowiecznego świata islamu , mówi El-Daly, „znacznie przecenia dokładność Ibn Waḥshiyya”. Ibn Wahshiyya i Abu al-Qasim uznali, że hieroglify mogą funkcjonować zarówno fonetycznie, jak i symbolicznie, co przez wieki nie było uznawane w Europie.

Od XV do XVII wieku

Strona z Obeliscus Pamphilius (1650) Athanasiusa Kirchera z fantazyjnymi tłumaczeniami postaci i hieroglifów na obelisku w Rzymie

W okresie renesansu Europejczycy zainteresowali się hieroglifami, począwszy od około 1422 r., kiedy Cristoforo Buondelmonti odkrył w Grecji kopię Hieroglyphica Horapolla i zwrócił na nią uwagę antykwariuszy, takich jak Niccolò de 'Niccoli i Poggio Bracciolini . Poggio rozpoznał, że na obeliskach i innych artefaktach egipskich importowanych do Europy w czasach rzymskich znajdowały się teksty hieroglificzne , ale antykwariusze nie próbowali rozszyfrować tych tekstów. Pod wpływem Horapolla i Plotyna postrzegali hieroglify jako uniwersalną, obrazową formę komunikacji, a nie sposób zapisu języka mówionego. Z tego przekonania zrodziła się renesansowa tradycja artystyczna polegająca na używaniu niejasnej symboliki luźno opartej na obrazach opisanych w Horapollo, której pionierem była książka Francesco Colonna z 1499 r. Hypnerotomachia Poliphili .

Europejczycy również nie znali języka koptyjskiego. Uczeni czasami otrzymywali koptyjskie rękopisy, ale w XVI wieku, kiedy zaczęli poważnie studiować język, umiejętność jego czytania mogła być ograniczona do mnichów koptyjskich, a żaden Europejczyk tamtych czasów nie miał okazji uczyć się od jednego z tych mnichów , którzy nie podróżowali poza Egipt. Uczeni nie byli również pewni, czy koptyjski wywodzi się z języka starożytnych Egipcjan; wielu uważało, że jest raczej spokrewniony z innymi językami starożytnego Bliskiego Wschodu .

Pierwszym Europejczykiem, który zrozumiał koptyjski, był niemiecki jezuita i polityk , Athanasius Kircher , w połowie XVII wieku. Opierając swoją pracę na gramatyce arabskiej i słownikach koptyjskich zdobytych w Egipcie przez włoskiego podróżnika Pietro Della Valle , Kircher stworzył wadliwe, ale pionierskie tłumaczenia i gramatyki języka w latach trzydziestych i czterdziestych XVII wieku. Domyślał się, że koptyjski wywodzi się z języka starożytnych Egipcjan, a jego praca nad tym tematem była przygotowaniem do jego ostatecznego celu, jakim było rozszyfrowanie pisma hieroglificznego.

Według standardowego słownika biograficznego egiptologii „Kircher stał się, być może niesłusznie, symbolem wszystkiego, co absurdalne i fantastyczne w historii rozszyfrowania egipskich hieroglifów”. Kircher uważał, że Egipcjanie wierzyli w starożytną tradycję teologiczną które poprzedzało i zapowiadało chrześcijaństwo, i miał nadzieję zrozumieć tę tradycję za pomocą hieroglifów. Podobnie jak jego renesansowi poprzednicy wierzył, że hieroglify reprezentują raczej abstrakcyjną formę komunikacji niż język. Przetłumaczenie takiego systemu komunikacji w spójny sposób było niemożliwe. Dlatego w swoich pracach nad hieroglifami, takich jak Oedipus Aegyptiacus (1652–1655), Kircher opierał się na domysłach opartych na zrozumieniu wierzeń starożytnego Egiptu , wywodzących się z tekstów koptyjskich, które czytał, oraz ze starożytnych tekstów, które, jak sądził, zawierały tradycje wywodzące się z Egiptu. Jego tłumaczenia zamieniły krótkie teksty zawierające tylko kilka znaków hieroglificznych w długie zdania zawierające ezoteryczne idee. W przeciwieństwie do wcześniejszych europejskich uczonych Kircher zdawał sobie sprawę, że hieroglify mogą funkcjonować fonetycznie, chociaż uważał tę funkcję za późny rozwój. Rozpoznał również jeden hieroglif, 𓈗, reprezentujący wodę, a zatem fonetycznie oznaczający koptyjskie słowo oznaczające wodę, mu , jak również dźwięk m . Stał się pierwszym Europejczykiem, który poprawnie zidentyfikował wartość fonetyczną hieroglifu.

Chociaż podstawowe założenia Kirchera podzielali jego współcześni, większość uczonych odrzucała, a nawet wyśmiewała jego tłumaczenia. Niemniej jednak jego argument, że koptyjski wywodzi się z języka starożytnego Egiptu, był powszechnie akceptowany.

Osiemnasty wiek

Strona z Recueil d'antiquités égyptiennes autorstwa Anne Claude de Caylus , 1752, porównująca hieroglify z podobnymi znakami w innych pismach egipskich

Prawie nikt nie próbował rozszyfrować hieroglifów przez dziesięciolecia po ostatnich pracach Kirchera na ten temat, chociaż niektórzy wnieśli sugestie dotyczące scenariusza, które ostatecznie okazały się poprawne. Religijny traktat Williama Warburtona The Divine Legation of Moses , publikowany w latach 1738-1741, zawierał długą dygresję na temat hieroglifów i ewolucji pisma. Argumentowano, że hieroglify nie zostały wymyślone w celu zakodowania tajemnic religijnych, ale w celach praktycznych, jak każdy inny system pisma, i że egipskie pismo fonetyczne, o którym wspomniał Klemens Aleksandryjski, wywodzi się z nich. Podejście Warburtona, choć czysto teoretyczne, stworzyło ramy dla zrozumienia hieroglifów, które zdominowały naukę przez resztę stulecia.

Kontakty Europejczyków z Egiptem nasiliły się w XVIII wieku. Więcej z nich odwiedziło ten kraj i na własne oczy zobaczyło jego starożytne inskrypcje, a ponieważ kolekcjonowali antyki, wzrosła liczba tekstów dostępnych do studiowania. Jean-Pierre Rigord jako pierwszy Europejczyk zidentyfikował niehieroglificzny starożytny tekst egipski w 1704 r., a Bernard de Montfaucon opublikował duży zbiór takich tekstów w 1724 r. Anne Claude de Caylus zebrała i opublikowała dużą liczbę egipskich inskrypcji od 1752 do 1767, wspomagany przez Jean-Jacques Barthélemy . W ich pracy zauważono, że niehieroglificzne pisma egipskie zdawały się zawierać znaki wywodzące się z hieroglifów. Barthélemy zwrócił również uwagę na owalne pierścienie, znane później jako kartusze , które zawierały małe grupy znaków w wielu tekstach hieroglificznych, aw 1762 roku zasugerował, że kartusze zawierają imiona królów lub bogów. Carsten Niebuhr , który odwiedził Egipt w latach sześćdziesiątych XVIII wieku, stworzył pierwszą systematyczną, choć niekompletną, listę odrębnych znaków hieroglificznych. Zwrócił również uwagę na różnicę między tekstem hieroglificznym a towarzyszącymi mu ilustracjami, podczas gdy wcześniejsi uczeni mylili te dwa pojęcia. Joseph de Guignes , jeden z kilku ówczesnych uczonych, którzy spekulowali, że kultura chińska ma jakieś historyczne powiązania ze starożytnym Egiptem, uważał, że pismo chińskie jest pochodną hieroglifów. W 1785 roku powtórzył sugestię Barthélémy'ego dotyczącą kartuszów, porównując ją z chińską praktyką oddzielającą nazwy własne od otaczającego tekstu.

Jørgen Zoëga , najbardziej kompetentny uczony koptyjski pod koniec XVIII wieku, dokonał kilku spostrzeżeń na temat hieroglifów w De origine et usu obeliscorum (1797), kompendium wiedzy o starożytnym Egipcie. Skatalogował znaki hieroglificzne i doszedł do wniosku, że było zbyt mało odrębnych znaków, aby każdy z nich reprezentował jedno słowo, więc aby stworzyć pełne słownictwo, każdy z nich musiał mieć wiele znaczeń lub zmienić znaczenie poprzez połączenie ze sobą. Widział, że kierunek znaków wskazuje kierunek, w którym należy czytać tekst, i zasugerował, że niektóre znaki są fonetyczne. Zoëga nie próbowała rozszyfrować scenariusza, wierząc, że wymagałoby to więcej dowodów niż było dostępnych w tamtym czasie w Europie.

Znaki identyfikacyjne

Kamień z Rosetty

Rekonstrukcja steli z kamienia z Rosetty, tak jak mogła wyglądać pierwotnie, z nienaruszonymi wszystkimi trzema rejestrami

Główny artykuł: Kamień z Rosetty

Kiedy siły francuskie pod dowództwem Napoleona Bonaparte najechały Egipt w 1798 r., Bonaparte przywiózł ze sobą korpus naukowców i uczonych , powszechnie znanych jako uczeni , w celu zbadania ziemi i jej starożytnych pomników. W lipcu 1799 roku, kiedy francuscy żołnierze odbudowywali mamelucki fort w pobliżu miasta Rosetta , który nazwali Fortem Julien , porucznik Pierre-François Bouchard zauważył, że jeden z kamieni z rozebranego muru w forcie był pokryty napisem. To była starożytna egipska stela   , podzielony na trzy rejestry tekstu, z wyłamanym prawym dolnym rogiem i większością górnego rejestru. Kamień był wyryty trzema pismami: hieroglifami w górnym rejestrze, greckim na dole i niezidentyfikowanym pismem pośrodku. Tekst był dekretem wydanym w 197 rpne przez Ptolemeusza V , przyznającym łaski kapłaństwu egipskiemu. Tekst kończył się wezwaniem do wpisania kopii dekretu „świętymi, rodzimymi i greckimi znakami” i umieszczenia ich w głównych świątyniach Egiptu . Po przeczytaniu tego fragmentu greckiej inskrypcji Francuzi zdali sobie sprawę, że kamień był a tekst równoległy , który mógłby pozwolić na rozszyfrowanie tekstu egipskiego na podstawie jego greckiego tłumaczenia. Uczeni chętnie poszukiwali innych fragmentów steli oraz innych tekstów w języku greckim i egipskim. Nigdy nie znaleziono dalszych kawałków kamienia, a jedyne inne dwujęzyczne teksty, które odkryli uczeni, były w dużej mierze nieczytelne i bezużyteczne do rozszyfrowania. Uczeni poczynili pewne postępy z samym kamieniem. Jean-Joseph Marcel powiedział, że środkowe pismo to „kursywne znaki języka starożytnego Egiptu”, identyczne z innymi, które widział na zwojach papirusu. On i Louis Rémi Raige zaczęli porównywać tekst tego rejestru z greckim, argumentując, że środkowy rejestr będzie bardziej owocny niż tekst hieroglificzny, którego większości brakowało. Odgadli pozycje imion własnych w środkowym rejestrze na podstawie pozycji tych imion w tekście greckim i zdołali zidentyfikować p oraz t w imieniu Ptolemeusza, ale nie poczynili dalszych postępów.

Pierwsze kopie inskrypcji na kamieniu wysłano do Francji w 1800 r. W 1801 r. wojska francuskie w Egipcie zostały oblężone przez Imperium Osmańskie i Brytyjczyków i poddały się w kapitulacji Aleksandrii . Zgodnie z jej warunkami Kamień z Rosetty przeszedł w ręce Brytyjczyków. Po przybyciu kamienia do Wielkiej Brytanii Towarzystwo Antykwariuszy w Londynie wykonało ryciny jego tekstu i wysłało je do instytucji akademickich w całej Europie.

Sprawozdania z wyprawy napoleońskiej wywołały manię na punkcie starożytnego Egiptu w Europie. W Egipcie panował chaos po wycofaniu się Francji i Wielkiej Brytanii, ale po przez Muhammada Alego w 1805 r. europejscy kolekcjonerzy przybyli do Egiptu i wywieźli liczne antyki, podczas gdy artyści kopiowali inne. Nikt nie znał kontekstu historycznego tych artefaktów, ale przyczyniły się one do powstania korpusu tekstów, które uczeni mogli porównywać, próbując rozszyfrować systemy pisma.

De Sacy, Åkerblad i Young

Antoine-Isaac Silvestre de Sacy , wybitny francuski lingwista, który w 1787 roku rozszyfrował perskie pismo Pahlavi , był jednym z pierwszych, którzy pracowali nad kamieniem. Podobnie jak Marcel i Raige skoncentrował się na powiązaniu tekstu greckiego z pismem demotycznym w środkowym rejestrze. Na podstawie Plutarcha założył, że pismo to składa się z 25 znaków fonetycznych. De Sacy szukał greckich imion własnych w tekście demotycznym i próbował zidentyfikować w nich znaki fonetyczne, ale poza identyfikacją imion Ptolemeusza, Aleksandra i Arsinoe poczynił niewielkie postępy. Zdał sobie sprawę, że w języku demotycznym było znacznie więcej niż 25 znaków i że inskrypcja demotyczna prawdopodobnie nie była dokładnym tłumaczeniem greckiego, co utrudniało zadanie. Po opublikowaniu wyników w 1802 roku zaprzestał prac nad kamieniem.

W tym samym roku de Sacy przekazał kopię inskrypcji na kamieniu swojemu byłemu uczniowi, Johanowi Davidowi Åkerbladowi , szwedzkiemu dyplomacie i językoznawcy-amatorowi. Åkerblad odniósł większy sukces, analizując te same grupy znaków co de Sacy, ale poprawnie identyfikując więcej znaków. W swoich listach do de Sacy Åkerblad zaproponował alfabet składający się z 29 znaków demotycznych, z których połowa okazała się później poprawna, i na podstawie swojej znajomości języka koptyjskiego zidentyfikował w tekście kilka słów demotycznych. De Sacy był sceptyczny co do swoich wyników, a Åkerblad też się poddał. Pomimo prób innych uczonych poczyniono niewielkie dalsze postępy, aż do ponad dekady później, kiedy Thomas Young wszedł na boisko.

Thomasa Younga w 1822 r

Young był brytyjskim matematykiem , którego specjalizacje obejmowały fizykę, medycynę i językoznawstwo. Zanim zwrócił swoją uwagę na Egipt, był uważany za jednego z czołowych intelektualistów tamtych czasów. W 1814 roku zaczął korespondować z de Sacy w sprawie kamienia z Rosetty, a po kilku miesiącach stworzył coś, co nazwał tłumaczeniami hieroglificznych i demotycznych tekstów kamienia. W rzeczywistości były to próby podzielenia tekstów na grupy znaków w celu znalezienia obszarów, w których tekst egipski najprawdopodobniej najbardziej pasowałby do tekstu greckiego. Takie podejście miało ograniczone zastosowanie, ponieważ te trzy teksty nie były dokładnymi wzajemnymi tłumaczeniami. Young spędził miesiące kopiując inne teksty egipskie, co pozwoliło mu dostrzec w nich wzorce, których inni nie zauważyli. Podobnie jak Zoëga, uznał, że było zbyt mało hieroglifów, aby każdy mógł reprezentować jedno słowo, i zasugerował, że każde słowo składa się z dwóch lub trzech hieroglifów.

Young zauważył podobieństwa między znakami hieroglificznymi i demotycznymi i doszedł do wniosku, że znaki hieroglificzne ewoluowały w znaki demotyczne. Jeśli tak, rozumował Young, demotyka nie może być pismem czysto fonetycznym, ale musi również zawierać znaki ideograficzne wywodzące się z hieroglifów; napisał do de Sacy z tym spostrzeżeniem w 1815 r. Chociaż miał nadzieję znaleźć znaki fonetyczne w piśmie hieroglificznym, udaremniła go szeroka gama pisowni fonetycznej używanej w piśmie. Doszedł do wniosku, że hieroglify fonetyczne nie istnieją - z dużym wyjątkiem. W swojej publikacji z 1802 roku de Sacy powiedział, że hieroglify mogą funkcjonować fonetycznie podczas pisania obcych słów. W 1811 roku zasugerował, po zapoznaniu się z podobną praktyką w chińskim piśmie, że kartusz oznaczał słowo zapisane fonetycznie - na przykład imię nie-egipskiego władcy, takiego jak Ptolemeusz. Young zastosował te sugestie do kartuszy na kamieniu z Rosetty. Niektóre były krótkie, składały się z ośmiu znaków, podczas gdy inne zawierały te same znaki, po których następowało wiele innych. Young domyślał się, że długie kartusze zawierały egipską formę tytułu nadanego Ptolemeuszowi w greckiej inskrypcji: „żyjący na wieki, umiłowany [boga] Ptah ”. Dlatego skoncentrował się na pierwszych ośmiu znakach, które powinny odpowiadać greckiej formie imienia Ptolemaios . Przyjmując niektóre wartości fonetyczne zaproponowane przez Åkerblada, Young dopasował osiem hieroglifów do ich demotycznych odpowiedników i zaproponował, że niektóre znaki reprezentują kilka wartości fonetycznych, podczas gdy inne oznaczają tylko jedną. Następnie próbował zastosować wyniki do kartusza Berenice, imienia królowej Ptolemeuszy, z mniejszym powodzeniem, chociaż zidentyfikował parę hieroglifów oznaczających zakończenie imienia żeńskiego. W rezultacie powstał zestaw trzynastu wartości fonetycznych dla znaków hieroglificznych i demotycznych. Sześć było poprawnych, trzy częściowo poprawne, a cztery błędne.

Analiza Younga kartusza Ptolemeusza

Hieroglif
Czytanie Younga	P	T	nieistotny	LO lub OLE	mgr lub m	I	BHP lub OS

Young podsumował swoją pracę w swoim artykule „Egipt”, opublikowanym anonimowo w dodatku do Encyclopædia Britannica w 1819 r. Dał on przypuszczalne tłumaczenia 218 słów w języku demotycznym i 200 w hieroglifach i poprawnie skorelował około 80 znaków hieroglificznych z demotycznymi odpowiednikami. Jako egiptolog Francis Llewellyn Griffith ujął to w 1922 r., wyniki Younga były „pomieszane z wieloma fałszywymi wnioskami, ale zastosowana metoda nieomylnie prowadziła do ostatecznego rozszyfrowania”. Jednak Young był mniej zainteresowany samymi starożytnymi tekstami egipskimi niż systemami pisma jako intelektualną zagadką, a jego liczne zainteresowania naukowe utrudniały mu skoncentrowanie się na rozszyfrowaniu. Osiągnął niewiele więcej na ten temat w ciągu następnych kilku lat.

Przełomy Champolliona

Jean-François Champollion rozwinął fascynację starożytnym Egiptem w okresie dojrzewania, między około 1803 a 1805 rokiem, i studiował języki Bliskiego Wschodu, w tym koptyjski, pod kierunkiem de Sacy i innych. Jego brat, Jacques Joseph Champollion-Figeac , był asystentem Bon-Josepha Daciera , szefa Akademii Inskrypcji i Literatury Pięknej w Paryżu i na tym stanowisku zapewnił Jean-François środki na nadążanie za badaniami nad Egiptem. Do czasu, gdy Young pracował nad hieroglifami, Champollion opublikował kompendium ustalonej wiedzy o starożytnym Egipcie i zebrał słownik koptyjski, ale chociaż dużo pisał na temat nierozszyfrowanych pism, nie robił z nimi żadnych postępów. Jeszcze w 1821 roku uważał, że żadne z pism nie jest fonetyczne. W następnych latach jednak posuwał się naprzód. Szczegóły tego, jak to zrobił, nie mogą być w pełni znane z powodu luk w dowodach i konfliktów we współczesnych relacjach.

Champollion początkowo lekceważył pracę Younga, widząc tylko fragmenty listy hieroglifów i słów demotycznych Younga. Po przeprowadzce do Paryża z Grenoble w połowie 1821 r. byłby w stanie lepiej zdobyć pełną kopię, ale nie wiadomo, czy to zrobił. Mniej więcej w tym czasie zwrócił uwagę na identyfikację dźwięków fonetycznych w kartuszach.

Kluczowa wskazówka pochodziła z Philae Obelisk , obelisku z inskrypcjami zarówno greckimi, jak i egipskimi. William John Bankes , angielski kolekcjoner antyków, wysłał obelisk z Egiptu do Anglii i skopiował jego inskrypcje. Inskrypcje te nie były pojedynczym dwujęzycznym tekstem, takim jak Kamień z Rosetty, jak zakładał Bankes, ale obie inskrypcje zawierały imiona „Ptolemeusz” i „ Kleopatra” . ”, przy czym wersje hieroglificzne były otoczone kartuszami. Kartusz Ptolemeusza można było zidentyfikować na podstawie kamienia z Rosetty, ale Bankes mógł tylko zgadywać na podstawie greckiego tekstu, że drugi przedstawia imię Kleopatry. Jego kopia tekstu sugerowała takie odczytanie kartusza w ołówek. Champollion, który widział kopię w styczniu 1822 r., traktował kartusz jako kartusz Kleopatry, ale nigdy nie powiedział, w jaki sposób go zidentyfikował; mógł to zrobić na więcej niż jeden sposób, biorąc pod uwagę dostępne mu dowody. Bankes ze złością założył, że Champollion miał przyjął jego sugestię bez uznania i odmówił udzielenia mu dalszej pomocy.

Champollion rozłożył hieroglify w imieniu Ptolemeusza inaczej niż Young i odkrył, że trzy z jego domniemanych znaków fonetycznych — p , l i o — pasują do kartusza Kleopatry. Czwarty, e , był reprezentowany przez pojedynczy hieroglif w kartuszu Kleopatry i podwójną wersję tego samego glifu w kartuszu Ptolemeusza. Piąty dźwięk, t , wydawał się być zapisany różnymi znakami w każdym kartuszu, ale Champollion zdecydował, że te znaki muszą być homofonami , różne znaki pisowni tego samego dźwięku. Zaczął testować te litery w innych kartuszach, zidentyfikować imiona wielu greckich i rzymskich władców Egiptu i ekstrapolować wartości jeszcze większej liczby liter.

Analiza kartusza Ptolemeusza dokonana przez Champolliona

Hieroglif
Czytanie Champolliona	P	T	O	Ł	M	mi	S

Analiza kartusza Kleopatry dokonana przez Champolliona

Hieroglif
Czytanie Champolliona	k	Ł	mi	O	P	A	T	R	A	Kobiece zakończenie

W lipcu Champollion obalił analizę Jean-Baptiste'a Biota tekstu otaczającego egipską płaskorzeźbę świątynną znaną jako Zodiak Dendera . Czyniąc to, zwrócił uwagę, że hieroglify gwiazd w tym tekście zdawały się wskazywać, że pobliskie słowa odnosiły się do czegoś związanego z gwiazdami, na przykład konstelacji. Używane w ten sposób znaki nazwał „znakami typu”, choć później nazwał je „wyznacznikami”.

Champollion ogłosił swoje propozycje odczytów kartuszów grecko-rzymskich w swoim Lettre à M. Dacier , które ukończył 22 września 1822 r. Przeczytał go w Académie 27 września z Youngiem wśród publiczności. List ten jest często uważany za dokument założycielski egiptologii, ale stanowił jedynie niewielki postęp w stosunku do pracy Younga. Jednak zakończyło się sugestią, bez rozwinięcia, że ​​znaki fonetyczne mogły być używane do zapisywania imion własnych od bardzo wczesnego okresu w historii Egiptu. Jak Champollion doszedł do tego wniosku, w większości nie jest odnotowany we współczesnych źródłach. Jego własne pisma sugerują, że jednym z kluczy był jego wniosek, że Lista królów z Abydos zawierała imię „ Ramzes ”, królewskie imię znalezione w dziełach Manethona, a niektóre z jego innych dowodów pochodziły z kopii inskrypcji w Egipcie wykonanych przez Jeana-Nicolasa Huyota .

Egipskie hieroglify
Ramzesa

Egipskie hieroglify
Tutmozisa

Według Hermine Hartleben , która napisała najobszerniejszą biografię Champolliona w 1906 r., przełom nastąpił 14 września 1822 r., kilka dni przed napisaniem Lettre , kiedy Champollion badał kopie Huyota. Jeden kartusz z Abu Simbel zawierał cztery znaki hieroglificzne. Champollion domyślił się lub oparł się na tym samym przypuszczeniu, które można znaleźć w artykule Younga Britannica , że ​​okrągły pierwszy znak przedstawia słońce. Koptyjskim słowem oznaczającym „słońce” było re . Znak, który pojawił się dwukrotnie na końcu kartusza, oznaczał „s” w kartuszu Ptolemeusza. Jeśli imię w kartuszu zaczynało się na Re i kończyło na ss , mogło więc pasować do „Ramzesa”, co sugeruje, że znak pośrodku oznaczał m . Dalsze potwierdzenie pochodzi z kamienia z Rosetty, gdzie m i s pojawiły się razem w miejscu odpowiadającym słowu „narodziny” w tekście greckim, oraz z języka koptyjskiego, w którym słowo oznaczające „narodziny” brzmiało mise . Kolejny kartusz zawierał trzy znaki, w tym dwa takie same jak w kartuszu Ramzesa. Pierwszy znak, ibis , był znanym symbolem boga Thota . Gdyby te dwa ostatnie znaki miały takie same wartości jak w kartuszu Ramzesa, imię w drugim kartuszu brzmiałoby Totmes , co odpowiadałoby królewskiemu imieniu „ Totmes ” wspomniany przez Manethona. Byli to rodzimi królowie egipscy, długo poprzedzający rządy greckie w Egipcie, jednak zapis ich imion był częściowo fonetyczny. Teraz Champollion zwrócił się do tytułu Ptolemeusza znalezionego w dłuższych kartuszach w kamieniu z Rosetty. Champollion znał słowa, które przetłumaczyłyby grecki tekst i mogłyby powiedzieć, że hieroglify fonetyczne, takie jak p i t pasowałby do tych słów. Stamtąd mógł odgadnąć fonetyczne znaczenie kilku innych znaków. Według relacji Hartlebena, po dokonaniu tych odkryć, Champollion pobiegł do biura swego brata w Académie des Inscriptions, rzucił zbiór skopiowanych inskrypcji, krzyknął „Je tiens mon romane! ” („Zrobiłem to!”) całodniowe omdlenie.

hieroglificzna i pismem klinowym imienia Kserksesa I na wazie Caylus , skopiowana w Précis du système hiéroglyphique

W ciągu następnych kilku miesięcy Champollion zastosował swój alfabet hieroglificzny do wielu egipskich inskrypcji, identyfikując dziesiątki królewskich imion i tytułów. W tym okresie Champollion i orientalista Antoine-Jean Saint-Martin zbadali wazę Caylus , która zawierała kartusz z hieroglifami oraz tekst pisany perskim pismem klinowym . Saint-Martin uważał, że tekst klinowy nosi imię Kserksesa I , króla Imperium Achemenidów w V wieku pne, którego królestwo obejmowało Egipt. Champollion potwierdził, że możliwe do zidentyfikowania znaki w kartuszu pasują do imienia Kserksesa, wzmacniając dowody na to, że hieroglify fonetyczne były używane przed panowaniem Grecji w Egipcie i potwierdzając odczytanie tekstu klinowego przez Saint-Martina. Był to ważny krok w rozszyfrowaniu pisma klinowego.

Mniej więcej w tym czasie Champollion dokonał drugiego przełomu. Chociaż naliczył około 860 znaków hieroglificznych, garstka z nich stanowiła dużą część danego tekstu. Natknął się również na niedawne studium języka chińskiego przeprowadzone przez Abela Rémusata , które wykazało, że nawet chińskie pismo w dużym stopniu używało znaków fonetycznych, a jego znaki ideograficzne musiały być łączone w wiele ligatur , aby utworzyć pełne słownictwo. Kilka hieroglifów wyglądało na ligatury. A Champollion zidentyfikował imię Antinousa , Rzymianin niekrólewski, pisany hieroglifami bez kartusza, obok znaków, które wydawały się ideograficzne. Znaki fonetyczne nie ograniczały się więc do kartuszów. Aby sprawdzić swoje podejrzenia, Champollion porównał teksty hieroglificzne, które wydawały się zawierać tę samą treść, i zauważył rozbieżności w pisowni, które wskazywały na obecność homofonów. Otrzymaną listę homofonów porównał z tabelą znaków fonetycznych ze swojej pracy nad kartuszami i stwierdził, że pasują.

Champollion ogłosił te odkrycia Académie des Inscriptions w kwietniu 1823 r. Stamtąd szybko poczynił postępy w identyfikowaniu nowych znaków i słów. Doszedł do wniosku, że znaki fonetyczne składają się na alfabet spółgłoskowy , w którym samogłoski są zapisywane tylko czasami. W podsumowaniu jego odkryć, opublikowanym w 1824 roku jako Précis du système hiéroglyphique , stwierdzono: „Pismo hieroglificzne jest złożonym systemem, pismem jednocześnie figuratywnym, symbolicznym i fonetycznym, w jednym i tym samym tekście, w jednym i tym samym zdaniu i , mógłbym nawet zaryzykować jedno i to samo słowo”. Precis _ zidentyfikował setki słów hieroglificznych, opisał różnice między hieroglifami a innymi pismami, przeanalizował nazwy własne i użycie kartuszy oraz opisał niektóre gramatyki języka. Champollion przechodził od rozszyfrowywania skryptu do tłumaczenia podstawowego języka.

Sprzeczanie się

Lettre à M. Dacier wspomniał, że Young pracował nad demotyką i odniósł się do próby rozszyfrowania imienia Berenice przez Younga, ale nie wspomniał o rozbiciu imienia Ptolemeusza przez Younga ani o żeńskim zakończeniu imienia, które również znaleziono w imieniu Kleopatry na obelisku Philae, było odkryciem Younga. Wierząc, że te odkrycia umożliwiły postęp Champolliona, Young spodziewał się, że otrzyma znaczną część uznania za wszystko, co ostatecznie wyprodukował Champollion. W korespondencji prywatnej krótko po przeczytaniu Listu , Young zacytował francuskie powiedzenie, które oznaczało: „Liczy się pierwszy krok”, chociaż powiedział również: „Gdyby [Champollion] pożyczył angielski klucz, zamek był tak strasznie zardzewiały, że żadna zwykła ręka nie miałaby dość siły, aby go obrócić ".

W 1823 roku Young opublikował książkę o swojej egipskiej pracy, An Account of Some Recent Discoveries in Hieroglyphical Literature and Egyptian Antiquities , i odpowiedział na lekceważenie Champolliona w podtytule: „W tym oryginalny alfabet hieroglificzny autora, rozszerzony przez pana Champolliona”. Champollion ze złością odpowiedział: „Nigdy nie zgodzę się na uznanie żadnego innego oryginalnego alfabetu niż mój własny, jeśli chodzi o właściwie zwany alfabet hieroglificzny”. Precis _ w następnym roku uznał pracę Younga, ale Champollion powiedział, że doszedł do swoich wniosków niezależnie, nie widząc artykułu Younga Britannica . Od tego czasu opinie naukowców są podzielone co do tego, czy Champollion był prawdomówny. Young nadal dążyłby do większego uznania, wyrażając jednocześnie podziw dla pracy Champolliona i sceptycyzm wobec niektórych jego wniosków. Relacje między nimi wahały się od serdecznych do spornych, aż do śmierci Younga w 1829 roku.

Kontynuując pracę nad hieroglifami, popełniając błędy i odnosząc wiele sukcesów, Champollion był uwikłany w powiązany spór z uczonymi, którzy odrzucili ważność jego pracy. Byli wśród nich Edme Jomard , weteran wyprawy napoleońskiej i Heinrich Julius Klaproth , niemiecki orientalista. Niektórzy jednocześnie bronili Younga. Uczonym, który najdłużej opierał się rozszyfrowaniu Champolliona, był Gustav Seyffarth . Jego sprzeciw wobec Champolliona zakończył się publiczną kłótnią z nim w 1826 r., A on nadal opowiadał się za własnym podejściem do hieroglifów aż do śmierci w 1885 r.

Gdy natura hieroglifów stała się jaśniejsza, tego rodzaju przeciwnicy odpadli, ale spór o to, ile Champollion był winien Youngowi, trwa. Nacjonalistyczna rywalizacja między Anglią a Francuzami zaostrza ten problem. Egiptolodzy często niechętnie krytykują Champolliona, który jest uważany za założyciela ich dyscypliny, a co za tym idzie, mogą niechętnie uznawać Younga. Egiptolog Richard Parkinson zajmuje umiarkowane stanowisko: „Nawet jeśli przyjąć, że Champollion był bardziej zaznajomiony z początkową pracą Younga, niż później twierdził, pozostaje on rozszyfratorem pisma hieroglificznego… Young odkrył części alfabetu - klucz - ale Champollion odblokował cały język. "

Czytanie tekstów

Młody i demotyczny

Prace Younga nad hieroglifami zakończyły się w latach dwudziestych XIX wieku, ale jego prace nad demotyką były kontynuowane, dzięki przypadkowemu odkryciu. Jednym z jego źródeł do studiowania scenariusza był tekst ze zbioru znanego jako papirusy Casati; Young zidentyfikował w tym tekście kilka greckich imion. W listopadzie 1822 roku jego znajomy, George Francis Grey, pożyczył mu pudełko greckich papirusów znalezionych w Egipcie. Po zbadaniu ich Young zdał sobie sprawę, że jeden zawiera te same imiona, co demotyczny tekst Casati. Te dwa teksty były wersjami tego samego dokumentu, w języku greckim i demotycznym, rejestrującym sprzedaż części ofiar złożonych w imieniu grupy zmarłych Egipcjan. Young od dawna próbował uzyskać drugi dwujęzyczny tekst w celu uzupełnienia Kamienia z Rosetty. Z tymi tekstami w ręku poczynił znaczne postępy w ciągu następnych kilku lat. W połowie lat dwudziestych XIX wieku odciągnęły go inne zainteresowania, ale w 1827 roku zachęcił go list od włoskiego uczonego koptyjskiego, Amedeo Peyrona, w którym napisał, że nawyk Younga do przechodzenia od jednego tematu do drugiego utrudnia jego osiągnięcia i sugerował, że mógłby osiągnąć znacznie więcej, gdyby skoncentrował się na starożytnym Egipcie. Young spędził ostatnie dwa lata swojego życia pracując nad demotyką. W pewnym momencie skonsultował się z Champollionem, wówczas kuratorem w Luwr , który traktował go polubownie, dał mu dostęp do jego notatek o demotyce i spędził godziny, pokazując mu teksty demotyczne w zbiorach Luwru. Young's Rudiments of an Egyptian Dictionary in the Ancient Enchorial Character został opublikowany pośmiertnie w 1831 roku. Zawierał pełne tłumaczenie jednego tekstu i duże fragmenty tekstu kamienia z Rosetty. Według egiptologa Johna Raya Young „prawdopodobnie zasługuje na miano odszyfrowywacza demotyki”.

Ostatnie lata Champolliona

Do 1824 roku Kamień z Rosetty, z jego ograniczonym tekstem hieroglificznym, stał się nieistotny dla dalszego postępu w dziedzinie hieroglifów. Champollion potrzebował więcej tekstów do studiowania, a we Francji było ich niewiele. Od 1824 do 1826 odbył dwie wizyty we Włoszech i studiował znalezione tam starożytności egipskie, zwłaszcza te niedawno wysłane z Egiptu do Muzeum Egipskiego w Turynie . Czytając inskrypcje na dziesiątkach posągów i stel   , Champollion stał się pierwszą osobą od wieków, która zidentyfikowała królów, którzy je zlecili, chociaż w niektórych przypadkach jego identyfikacje były błędne. Przyjrzał się także papirusom muzeum i był w stanie rozpoznać ich tematykę. Szczególnie interesująca była Lista Królów Turyńskich , papirus wymieniający egipskich władców i długość ich panowania do XIII wieku pne, który ostatecznie dostarczył ram dla chronologii historii Egiptu, ale leżał w kawałkach, gdy zobaczył go Champollion. Podczas pobytu we Włoszech Champollion zaprzyjaźnił się z Ippolito Rosellinim , językoznawca z Pizy, który został porwany przez Champolliona zamiłowaniem do starożytnego Egiptu i zaczął z nim studiować. Champollion pracował również nad zgromadzeniem kolekcji egipskich antyków w Luwrze, w tym tekstów, które później pokazał Youngowi. W 1827 roku opublikował poprawione wydanie Précis , które zawierało niektóre z jego ostatnich odkryć.

Antykwariusze mieszkający w Egipcie, zwłaszcza John Gardner Wilkinson , stosowali już ustalenia Champolliona do tamtejszych tekstów. Champollion i Rosellini chcieli to zrobić sami i wraz z kilkoma innymi uczonymi i artystami utworzyli Francusko-Toskańską Ekspedycję do Egiptu. W drodze do Egiptu Champollion zatrzymał się, aby obejrzeć papirus w rękach francuskiego handlarza antykami. Była to kopia Instrukcji króla Amenemhata , dzieła literatury mądrościowej , stanowiącego pośmiertną radę Amenemhata I dla jego syna i następcy. Stał się pierwszym dziełem starożytnej egipskiej literatury do czytania, chociaż Champollion nie czytał jej na tyle dobrze, by w pełni zrozumieć, czym ona jest. W 1828 i 1829 ekspedycja przemierzyła długość egipskiego biegu Nilu, kopiując i zbierając antyki. Po przestudiowaniu niezliczonych tekstów Champollion był pewien, że jego system można zastosować do tekstów hieroglificznych z każdego okresu historii Egiptu i najwyraźniej ukuł tam termin „określający”.

Po powrocie z Egiptu Champollion spędził większość czasu na pracy nad pełnym opisem języka egipskiego, ale miał mało czasu, aby go ukończyć. Począwszy od końca 1831 roku doznał serii coraz bardziej wyniszczających udarów i zmarł w marcu 1832 roku.

Połowa XIX wieku

Grammaire égyptienne Champolliona

Portret Karla Richarda Lepsiusa około 1850 roku

gramatykę języka egipskiego swojego brata oraz towarzyszący mu słownik w odcinkach od 1836 do 1843. Oba były niekompletne, zwłaszcza słownik, który był myląco zorganizowany i zawierał wiele przypuszczalnych tłumaczeń. Braki w tych pracach odzwierciedlały niepełny stan zrozumienia języka egipskiego po śmierci Champolliona. Champollion często błądził, przeceniając podobieństwo między klasycznym Egiptem a Koptami. Jak ujął to Griffith w 1922 r.: „W rzeczywistości koptyjski jest odległą pochodną starożytnego Egiptu, podobnie jak francuski łaciny; dlatego w niektórych przypadkach tymczasowe transkrypcje Champolliona dały dobre koptyjskie słowa, podczas gdy w większości były one mniej lub bardziej bezsensowne lub niemożliwe, i podczas transkrypcji fraz albo beznadziejnie łamano składnię koptyjską, albo trzeba było odwrócić kolejność słów hieroglificznych. To wszystko było bardzo zaskakujące i wprowadzające w błąd”. Champollion nie wiedział również, że znaki mogą oznaczać dwie lub trzy spółgłoski, a także jedną. Zamiast tego uważał, że każdy znak fonetyczny reprezentuje jeden dźwięk, a każdy dźwięk ma bardzo wiele homofonów. Tak więc środkowy znak w kartuszach Ramzesa i Tutmozisa był dwuliterowy, reprezentujący sekwencję spółgłosek ms , ale Champollion odczytał to jako m . Nie wpadł też na koncepcję znaną obecnie jako „dopełnienie fonetyczne”: jednoliterowy znak dodawany na końcu słowa, ponownie zapisujący dźwięk, który został już zapisany w inny sposób.

Większości współpracowników Champolliona brakowało umiejętności językowych potrzebnych do przyspieszenia procesu rozszyfrowania, a wielu z nich zmarło przedwcześnie. Edward Hincks , irlandzki duchowny, którego głównym zainteresowaniem było odczytywanie pisma klinowego, wniósł ważny wkład w latach 30. i 40. XIX wieku. Podczas gdy tłumaczenia tekstów Champolliona uzupełniały luki w jego wiedzy za pomocą świadomych domysłów, Hincks starał się postępować bardziej systematycznie. Zidentyfikował elementy gramatyczne w języku egipskim, takie jak partykuły i czasowniki posiłkowe , który nie istniał w języku koptyjskim, i argumentował, że dźwięki języka egipskiego są podobne do dźwięków języków semickich . Hincks poprawił także rozumienie hieratycznego, zaniedbywanego dotychczas w badaniach egiptologicznych.

Uczonym, który poprawił najbardziej fundamentalne błędy w pracy Champolliona, był Karl Richard Lepsius , filolog pruski, który rozpoczął naukę języka egipskiego, korzystając z gramatyki Champolliona. Zaprzyjaźnił się z Rosellinim i zaczął z nim korespondować w sprawie języka. Lepsius's Lettre à M. le Professeur H. Rosellini sur l'Alphabet hiéroglyphique , który opublikował w 1837 r., wyjaśnił funkcje znaków dwuliterowych, znaków trójliterowych i uzupełnień fonetycznych, chociaż terminy te nie zostały jeszcze ukute. Zawierał 30 znaków jednoliterowych, w porównaniu z ponad 200 w systemie Champolliona i 24 we współczesnym rozumieniu pisma hieroglificznego. List Lepsiusa znacznie wzmocnił argumenty przemawiające za ogólnym podejściem Champolliona do hieroglifów, jednocześnie korygując jego braki, i ostatecznie przeniósł punkt ciężkości egiptologii z rozszyfrowania na tłumaczenie. Champollion, Rosellini i Lepsius są często uważani za założycieli egiptologii; Czasami uwzględnia się również młodych.

Lepsius był jednym z nowego pokolenia egiptologów, którzy pojawili się w połowie XIX wieku. Emmanuel de Rougé , który zaczął studiować język egipski w 1839 roku, był pierwszą osobą, która przetłumaczyła pełnometrażowy tekst starożytnego Egiptu; opublikował pierwsze przekłady egipskich tekstów literackich w 1856 r. Jak mówi jeden z uczniów de Rougé, Gaston Maspero , „de Rougé dał nam metodę, która pozwoliła nam wykorzystać i doprowadzić do perfekcji metodę Champolliona”. Inni uczeni koncentrowali się na mniej znanych pismach. Henryka Brugscha był pierwszym od śmierci Younga, który posunął naprzód badania nad demotyką, publikując jego gramatykę w 1855 r. Esej Charlesa Wycliffe'a Goodwina „Hieratic Papyri”, opublikowany w 1858 r., był pierwszym poważnym wkładem w ten temat. Podkreślono, że najbogatszym źródłem zrozumienia języka egipskiego są teksty hieratyczne, a nie monumentalne inskrypcje hieroglificzne. Goodwin i jego współczesny François Chabas znacznie posunęli się naprzód w badaniach hieratycznych.

W 1866 roku Lepsius odkrył Dekret Kanopusa , równoległy tekst podobny do Kamienia z Rosetty, którego inskrypcje pozostały w większości nienaruszone. Hieroglify można było teraz porównać bezpośrednio z ich greckim tłumaczeniem, a wyniki ponad wszelką wątpliwość potwierdziły słuszność podejścia Champolliona. Samuela Bircha , czołowa postać brytyjskiej egiptologii w połowie XIX wieku, opublikował pierwszy obszerny słownik języka egipskiego w 1867 roku, aw tym samym roku Brugsch opublikował pierwszy tom swojego słownika zarówno hieroglificznego, jak i demotycznego. Słownik Brugscha ustanowił współczesne rozumienie dźwięków języka egipskiego, które, jak sugerował Hincks, czerpie z fonologii języków semickich. Egiptolodzy do dziś udoskonalają swoje rozumienie języka, ale do tego czasu było to na solidnym gruncie. Wraz z rozszyfrowaniem pisma klinowego w tym samym stuleciu, rozszyfrowanie starożytnego Egiptu otworzyło drogę do badania najwcześniejszych etapów historii ludzkości.

Notatki

Prace cytowane

•   Adkins, Lesley; Adkins, Roy (2000). Klucze Egiptu: obsesja na punkcie rozszyfrowania egipskich hieroglifów . HarperCollins. ISBN 978-0-06-019439-0 .
•   Allen, James P. (2014). Bliski egipski: wprowadzenie do języka i kultury hieroglifów, wydanie trzecie . Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. ISBN 978-1-107-05364-9 .
•   Bierbrier, Morris L., wyd. (2012). Kto był kim w egiptologii, wydanie czwarte poprawione . Towarzystwo Eksploracji Egiptu. ISBN 978-0-85698-207-1 .
•   Buchwald, Jed Z .; Josefowicz, Diane Greco (2020). Zagadka z Rosetty: jak angielski erudyta i francuski poliglota odkryli znaczenie egipskich hieroglifów . Wydawnictwo Uniwersytetu Princeton. ISBN 978-0-691-20091-0 .
•   Curran, Brian A. (2003). „Renesansowe życie pozagrobowe starożytnego Egiptu (1400–1650)”. W Ucko, Piotr ; Mistrz, Tymoteusz (red.). Mądrość Egiptu: zmiana wizji na przestrzeni wieków . UCL Press. ISBN 978-1-84472-005-7 .
•   El-Daly, Okasha (2005). Egiptologia: brakujące tysiąclecie . UCL Press. ISBN 978-1-84472-062-0 .
•   Griffith, Francis Llewellyn (1951) [Przedruk „Stulecia egiptologii” w The Times Literary Supplement , 1922]. „Rozszyfrowanie hieroglifów” . Dziennik archeologii egipskiej . 37 : 38–46. doi : 10.2307/3855155 . JSTOR 3855155 .
•   Hamilton, Alastair (2006). Koptowie i Zachód, 1439–1822: europejskie odkrycie Kościoła egipskiego . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-928877-9 .
•   Iversen, Erik (1993) [pierwsze wydanie 1961]. Mit Egiptu i jego hieroglify w tradycji europejskiej . Wydawnictwo Uniwersytetu Princeton. ISBN 978-0-691-02124-9 .
•   Loprieno, Antonio (1995). Starożytny Egipt: wprowadzenie językowe . Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. ISBN 978-0-521-44384-5 .
•   Parkinsona, Richarda (1999). Łamanie kodów: kamień z Rosetty i rozszyfrowanie . Wkład Whitfielda Diffie, Mary Fischer i RS Simpson. Brytyjskie Muzeum Prasowe. ISBN 978-0-7141-1916-8 .
•   Papież, Maurice (1999) [pierwsze wydanie 1975]. Historia rozszyfrowania, od egipskich hieroglifów po pismo Majów, wydanie poprawione . Tamiza i Hudson. ISBN 978-0-500-28105-5 .
•   Ray, John D. (2007). Kamień z Rosetty i odrodzenie starożytnego Egiptu . Wydawnictwo Uniwersytetu Harvarda. ISBN 978-0-674-02493-9 .
•   Robinson, Andrew (2006). Ostatni człowiek, który wiedział wszystko: Thomas Young, anonimowy erudyta, który udowodnił, że Newton się mylił, wyjaśnił, jak widzimy, wyleczył chorych i rozszyfrował kamień z Rosetty, wśród innych genialnych wyczynów . Pi Naciśnij. ISBN 978-0-13-134304-7 .
•   Robinson, Andrzej (2012). Złamanie egipskiego kodu: rewolucyjne życie Jean-François Champolliona . Oxford University Press. ISBN 978-0-19-991499-9 .
•   Sole, Robert; Valbelle, Dominique (2002) [wydanie francuskie 1999]. Kamień z Rosetty: historia dekodowania hieroglifów . Przetłumaczone przez Stevena Rendalla. Cztery ściany Osiem okien. ISBN 978-1-56858-226-9 .
•   Stephan, Tara (2017). „Pisanie przeszłości: starożytny Egipt przez pryzmat średniowiecznej myśli islamskiej”. W Lowry, Joseph E.; Toorawa, Shawkat M. (red.). Humanistyka arabska, myśl islamska: eseje na cześć Everetta K. Rowsona . Skarp. ISBN 978-90-04-34329-0 .
•   Stolzenberg, Daniel (2013). Egipski Edyp: Atanazy Kircher i tajemnice starożytności . Wydawnictwo Uniwersytetu Chicagowskiego. ISBN 978-0-226-92415-1 .
•   Thompson, Jason (2015a). Cudowne rzeczy: historia egiptologii, 1. Od starożytności do 1881 roku . Amerykański Uniwersytet w Kairze Press. ISBN 978-977-416-599-3 .
•   Thompson, Jason (2015b). Cudowne rzeczy: historia egiptologii, 2. Złoty wiek: 1881–1914 . Amerykański Uniwersytet w Kairze Press. ISBN 978-977-416-692-1 .

Dalsza lektura

• Champollion, Jean-François (1824). Précis du système hiéroglyphique des anciens égyptiens (w języku francuskim). Treuttel et Würtz.
•   Champollion, Jean-François (2009). Sekretne pamiętniki łamacza kodów: niebezpieczna wyprawa przez opanowany plagą Egipt w celu odkrycia starożytnych tajemnic hieroglifów . Przetłumaczone przez Martina Rynję. Plac Gibsona. ISBN 978-1-903933-83-1 .
• Młody, Tomasz (1855). Leitch, John (red.). Różne prace zmarłego Thomasa Younga, tom III: eseje i korespondencja hieroglificzna itp. (W języku angielskim i francuskim). Johna Murraya.