Walther von der Vogelweide
Część serii o |
muzyce |
---|
|
Przegląd |
Walther von der Vogelweide (ok. 1170 - ok. 1230) był Minnesängerem , który komponował i wykonywał pieśni miłosne i polityczne („ Sprüche ”) w średnio-wysoko-niemieckim . Walther został opisany jako największy niemiecki poeta liryczny przed Goethem ; około stu jego piosenek miłosnych jest powszechnie uważanych za szczyt Minnesangu , średniowiecznej niemieckiej liryki miłosnej, a jego innowacje tchnęły nowe życie w tradycję miłości dworskiej . Był także pierwszym poetą politycznym, który pisał po niemiecku, ze sporym dorobkiem encomium , satyra , inwektywa i moralizatorstwo.
Niewiele wiadomo o życiu Walthera. Był wędrownym śpiewakiem, który występował dla mecenasów na różnych dworach książęcych w stanach Świętego Cesarstwa Rzymskiego . Szczególnie związany jest z Babenbergów w Wiedniu . W późniejszym okresie życia otrzymał małe lenno od przyszłego Świętego Cesarza Rzymskiego, Fryderyka II .
Jego twórczość była powszechnie celebrowana w jego czasach i w następnych pokoleniach - dla Meistersingers był autorem piosenek do naśladowania - co znajduje odzwierciedlenie w wyjątkowym zachowaniu jego pracy w 32 rękopisach ze wszystkich części obszaru wysokoniemieckiego . Największa pojedyncza kolekcja znajduje się w Codex Manesse , który zawiera około 90% jego znanych piosenek. Jednak większość rękopisów z Minnesangu zachowuje tylko teksty i przetrwało tylko kilka melodii Walthera .
Znane utwory to między innymi miłosna piosenka „ Under der lip ”, kontemplacyjna „ Elegia ” i religijna „ Palästinalied” , której melodia przetrwała.
Historia życia
Mimo całej jego sławy nazwisko Walthera nie pojawia się we współczesnych dokumentach, z wyjątkiem pojedynczej wzmianki w relacjach podróżniczych biskupa Wolfgera z Erli z diecezji Passau : „ Walthero cantori de Vogelweide pro pellicio v solidos longos ” („Do Walthera”). śpiewak Vogelweide pięć szylingów za futro”. Głównymi źródłami informacji o nim są jego własne wiersze i okazjonalne wzmianki współczesnych minnesingerów . Był rycerzem, ale prawdopodobnie nie zamożnym ani ziemianinem. Jego nazwisko, von der Vogelweide, sugeruje, że od tego czasu nie miał nadania ziemi die Vogelweide („pastwisko dla ptaków”) wydaje się odnosić do ogólnego obiektu geograficznego, a nie do konkretnego miejsca. Prawdopodobnie został pasowany na rycerza za męstwo wojskowe i przed rozpoczęciem podróży był sługą w zamożnym, szlacheckim domu.
Miejsce urodzenia
Życie | |
---|---|
C. 1170 | Narodziny |
C. 1190 | Początek życia zawodowego |
Do 1198 r | Dla księcia Fryderyka I Austrii |
1198 | Opuszcza wiedeński dwór |
1198-1201 | Dla króla Filipa ze Szwabii |
1200 | Podczas inwestytury Leopolda VI w Wiedniu? |
1201 | Dla landgrafa Hermanna z Turyngii |
1203 | Na weselu Leopolda w Wiedniu? |
1204/05 | W Turyngii |
1212 | W Hoftag cesarza Ottona IV we Frankfurcie |
1212/13 (lub do 1216?) | Dla Ottona IV |
1212/13 | Dla margrabiego Dietricha z Miśni |
Od końca 1213 (1214?, 1216?) |
Dla króla Fryderyka II (od 1220 cesarza) |
Najpóźniej od 1213/14 do kwietnia 1217 | Dla Hermanna z Turyngii |
1215/16? | Na dworze księcia Bernarda II z Karyntii |
1216/17 | Wiedeń |
1219 | Wiedeń |
1220 | W Hoftag Fryderyka II we Frankfurcie |
1220 | Otrzymuje lenno od Fryderyka II |
po 1220 r | Na dworze hrabiego Dietera II z Katzenellenbogen |
od 1220 (1224?) do 1225 |
Za wikariusza cesarskiego arcybiskupa Engelberta z Kolonii |
1224 (lub 1225?) | w Hoftag w Norymberdze |
C. 1230 | Śmierć |
Miejsce urodzenia Walthera pozostaje nieznane, a biorąc pod uwagę brak dokumentów dowodowych, prawdopodobnie nigdy nie będzie dokładnie znane. Istnieje niewielka szansa, aby wywodzić to od jego imienia; w jego czasach było wielu tak zwanych Vogelweiden w pobliżu zamków i miasteczek, gdzie łowiono jastrzębie na sokoły lub ptaki śpiewające na domy ludzi. Z tego powodu należy przyjąć, że śpiewak nie uzyskał swojego imienia przede wszystkim dla komunikacji ponadregionalnej, ponieważ nie mogło ono służyć do jednoznacznego przypisania. Inne osoby z wysokiej szlachty i poeci, którzy podróżowali ze swoimi mistrzami, używali jednoznacznej nazwy swojej własności lub miejsca pochodzenia; dlatego nazwa miała znaczenie tylko w bliskim sąsiedztwie, gdzie istniał tylko jeden Vogelweide lub była rozumiana jako metaforyczne nazwisko śpiewaczki. Pseudonimy były typowe dla poetów z XII i XIII wieku, podczas gdy Minnesingers byli w zasadzie znani ze swojego szlacheckiego nazwiska rodowego, którego używano do podpisywania dokumentów.
W 1974 r. Helmut Hörner zidentyfikował gospodarstwo rolne wymienione w 1556 r. jako „ Vogelweidhof ” w urbarium domeny Rappottenstein . W tym czasie należał do Amt Traunstein , obecnie w gminie Schönbach w Dolnej Austrii Waldviertel. O jego istnieniu wspominał już bez komentarza w 1911 roku Alois Plesser, który również nie znał jego dokładnej lokalizacji. Hörner udowodnił, że istniejący do dziś dom wiejski Weid to rzeczywiście wspomniany Vogelweidhof i zebrał argumenty przemawiające za tym, że Walther urodził się w Waldviertel („Dzielnica leśna”). Opublikował to w swojej książce 1974 800 Jahre Traunstein (800 lat Traunstein) , wskazując, że Walther mówi „ Ze ôsterriche lernt ich singen unde sagen ” („W Austrii [w tym czasie tylko Dolna Austria i Wiedeń ] nauczyłem się śpiewać i mówić"). Tradycja mówi, że Walther, jeden z dziesięciu starych mistrzów , był Landherrem (właścicielem ziemi) z Czech , co nie zaprzecza jego możliwemu pochodzeniu z Waldviertel, ponieważ w średniowieczu Waldviertel był od czasu do czasu określany jako versus Boemiam . Potężne poparcie dla tej teorii dał w 1977 i 1981 Bernd Thum (Uniwersytet w Karlsruhe, Niemcy), co sprawia, że pochodzenie z Waldviertel jest bardzo prawdopodobne. Thum rozpoczął od analizy treści pracy Walthera, zwłaszcza jego apelu krucjatowego, znanego również jako „elegia starości”, i doszedł do wniosku, że miejsce urodzenia Walthera znajdowało się daleko od wszystkich ówczesnych szlaków turystycznych i w regionie, w którym ziemia była jeszcze oczyszczone. To dlatego, że piosenkarz wylewa swoje smutki „ Bereitet ist daz velt, verhouwen ist der walt ” i sugeruje, że nie zna już swojego ludu i ziemi, odnoszących się do Waldviertel.
Dodatkowo w 1987 roku Walter Klomfar i bibliotekarka Charlotte Ziegler doszli do wniosku, że Walther mógł urodzić się w Waldviertel. Punktem wyjścia dla ich studium są również przytoczone wyżej słowa Walthera. Zostały one podane w wątpliwość przez badania, ale ściśle mówiąc, nie wspominają o jego miejscu urodzenia. Klomfar wskazuje na historyczną mapę sporządzoną przez mnichów z klasztoru Zwettl w XVII wieku przy okazji sporu prawnego. Ta mapa pokazuje wieś Walthers i pole oznaczone „ Vogelwaidt ” (niedaleko Allentsteig ) i związany z nim dom należący do wsi. Wieś opustoszała, ale studnię zaznaczoną na mapie można było wykopać i zrekonstruować, aby udowodnić dokładność mapy. Klomfarowi udało się także częściowo zrekonstruować własność ziemską w tym regionie i udowodnić istnienie (nierzadkiego) chrześcijańskiego imienia Walther .
Wbrew tej teorii Franz Pfeiffer założył, że piosenkarka urodziła się w dolinie Wipptal w Południowym Tyrolu , gdzie niedaleko małego miasteczka Sterzing nad rzeką Eisack znajduje się las zwany Vorder- i Hintervogelweide . Przeczyłoby to jednak faktowi, że Walther przez wiele dziesięcioleci nie mógł odwiedzać swojej ojczyzny. W tym czasie Tyrol był domem kilku znanych minnesingerów . Dwór wiedeński , pod rządami księcia Fryderyka I z rodu Babenbergów , stał się ośrodkiem poezji i sztuki.
Reinmar Stary
To tutaj młody poeta uczył się swego rzemiosła pod kierunkiem słynnego mistrza Reinmara Starego , którego śmierci później opłakiwał w dwóch swoich najpiękniejszych tekstach; aw księciu z otwartymi rękami znalazł swojego pierwszego patrona. Ten szczęśliwy okres jego życia, w którym tworzył najbardziej czarujące i spontaniczne ze swoich miłosnych liryk, zakończył się wraz ze śmiercią księcia Fryderyka w 1198 r. Odtąd Walther wędrował od dworu do dworu, śpiewając dla swego mieszkania i swój chleb i zawsze miał nadzieję, że pojawi się jakiś mecenas, który wybawi go z tego „życia żonglera” ( gougel-fuore ) i wstyd, że kiedykolwiek grałem gościa. Miał niewiele, jeśli w ogóle, rzeczy i był zależny od innych, jeśli chodzi o jedzenie i zakwaterowanie. Jego krytyka mężczyzn i manier była zjadliwa; a nawet jeśli nie dotykało to jego książęcych mecenasów, ich podwładni często podejmowali kroki, aby pozbyć się tak niewygodnego cenzora.
Polityka
W ten sposób został zmuszony do opuszczenia dworu hojnego księcia Bernharda z Karyntii (1202–1256); po doświadczeniu burzliwego domu landgrafa Turyngii ostrzega tych, którzy mają słabe uszy, aby omijali go szerokim łukiem. Po trzech latach spędzonych na dworze Dietricha I z Miśni (panujący w latach 1195–1221) skarży się, że za swoje zasługi nie otrzymał ani pieniędzy, ani pochwał.
O szczodrości mógł wspomnieć Walther von der Vogelweide. Otrzymał diament od wysokiego szlachcica Dietera III von Katzenelnbogen około 1214 roku:
Ich bin dem Bogenaere (Katzenelnbogener) holt – gar ane gabe und ane solt: – … Den diemant den edelen stein – gap mir der schoensten ritter ein
W rzeczywistości Walther był człowiekiem o zdecydowanych poglądach; i to właśnie nadaje mu główne znaczenie w historii w porównaniu z jego miejscem w literaturze. Od chwili, gdy śmierć cesarza Henryka VI (1197) otworzyła brzemienną w skutki walkę między cesarstwem a papiestwem , Walther rzucił się żarliwie do walki po stronie niemieckiej niepodległości i jedności. Chociaż jego wiersze religijne wystarczająco dowodzą szczerości jego katolicyzmu , do końca swoich dni pozostał w opozycji do skrajnych żądań papieży, których atakuje z goryczą, którą można usprawiedliwić jedynie siłą jego patriotycznych uczuć. Jego wiersze polityczne zaczynają się apelem do Niemiec, napisanym w 1198 r. W Wiedniu, przeciwko destrukcyjnym ambicjom książąt: „Ukoronuj Filipa koroną cesarza i nie każ im więcej dręczyć twego pokoju”.
Był obecny w 1198 r. na koronacji Filipa w Moguncji i wspierał go aż do zapewnienia mu zwycięstwa. Po zabójstwie Filipa w 1208 r. „mówił i śpiewał” na poparcie Ottona z Brunszwiku przeciwko kandydatowi na papieża Fryderykowi z Hohenstaufen ; i dopiero gdy przydatność Ottona dla Niemiec została zniweczona przez bitwę pod Bouvines (1214), zwrócił się do wschodzącej gwiazdy Fryderyka, obecnie jedynego przedstawiciela niemieckiego majestatu przeciwko papieżowi i książętom.
Od nowego cesarza geniusz i gorliwość Walthera dla imperium zostały w końcu docenione: nadano mu małe lenno we Frankonii , które - choć narzekał, że jego wartość jest niewielka - dało mu dom i stałą pozycję, której tak długo pragnął . To, że Fryderyk dał mu kolejny znak łaski, czyniąc go wychowawcą swego syna Henryka (VII), króla Rzymian , jest więcej niż wątpliwe. Fakt, sam w sobie wysoce nieprawdopodobny, opiera się na dowodach tylko jednego wiersza, którego znaczenie można również interpretować inaczej. Niespokojny duch Walthera nie pozwolił mu długo pozostać w nowej posiadłości.
Późniejsze lata
W 1217 ponownie znalazł się pod Wiedniem i ponownie w 1219 po powrocie księcia Leopolda VI z krucjaty . Wydaje się, że około 1224 roku osiedlił się w swoim lennie w pobliżu Würzburga . Był aktywny w nakłanianiu książąt niemieckich do wzięcia udziału w krucjacie w 1228 r. I mógł towarzyszyć armii krucjatowej przynajmniej do rodzinnego Tyrolu. W wierszu obrazuje słowami zmiany, jakie zaszły w scenach jego dzieciństwa, zmiany, które sprawiły, że jego życie tam wydawało się tylko snem. Zmarł około 1230 roku i został pochowany w Würzburgu, po pozostawieniu instrukcji - zgodnie z historią - że ptaki mają być codziennie karmione przy jego grobie. Jego oryginalny nagrobek z łacińską inskrypcją zniknął; ale w 1843 r. na miejscu wzniesiono nowy pomnik, zwany Lusamgärtchen („Mały ogród Lusam”), dziś osłonięty przez dwa główne kościoły miasta.
Rękopisy
Dzieło Walthera jest wyjątkowo dobrze zachowane w porównaniu z dziełami jego współczesnych, z ponad 30 kompletnymi rękopisami i fragmentami zawierającymi bardzo zróżnicowaną liczbę strof pod jego nazwiskiem. Najobszerniejsze zbiory jego piosenek znajdują się w czterech głównych rękopisach z Minnesangu:
- MS A ( Kleine Heidelberger Liederhandschrift ) ma 151 strof pod nazwiskiem Walthera, wraz z innymi prawie na pewno napisanymi przez Walthera, ale włączonymi do dzieł innych Minnesänger ( Hartmann von Aue , Liutold von Seven , Niune , Reinmar von Hagenau i Ulrich von Singenberg ) .
- MS B ( rękopis Weingartena ) ma 112 strof pod nazwiskiem Walthera.
- MS C (Große Heidelberger Liederhandschrift, Manesse Codex ) ma zdecydowanie największy zbiór, z 440 strofami i Leichem oraz dodatkowymi strofami Walthera pod nazwiskami innych poetów (Hartmann von Aue, Heinrich von Morungen , Reinmar von Hagenau, Rudolf von Neuenburg, Rudolf von Rotenburg, Rubin i Walther von Mezze).
- MS E (rękopis z Würzburga) ma 212 strof pod nazwiskiem Walthera, a niektóre błędnie przypisuje się Reinmarowi.
Rękopisy B i C posiadają miniatury przedstawiające Walthera w pozie opisanej w Reichston (L 8,4 C 2), „ Ich saz ûf einem steine ” („Usiadłem na kamieniu”).
Oprócz tego istnieje wiele rękopisów zawierających mniejsze ilości materiału, czasem zaledwie jedną strofę. W zachowanych kompletnych rękopisach często brakuje stron w działach poświęconych Waltherowi, co wskazuje na zaginiony materiał, a także puste miejsca pozostawione przez skrybów w celu uwzględnienia późniejszych uzupełnień.
Z wyjątkiem MS M ( Carmina Burana ), które mogło powstać nawet za życia Walthera, wszystkie źródła pochodzą z co najmniej dwóch pokoleń po jego śmierci, a większość z XIV lub XV wieku.
Melodie
Podobnie jak w przypadku większości Minnesänger z jego epoki, przetrwało niewiele melodii Walthera. Pewne lub potencjalne melodie do pieśni Walthera pochodzą z trzech źródeł: te udokumentowane w XIV-wiecznym Münster Fragment (MS Z) pod nazwiskiem Walthera, melodie Meistersinger przypisywane Waltherowi oraz, bardziej spekulatywnie, francuskie i prowansalskie melodie trouvères i trubadurów , które pasują do piosenek Walthera i dlatego mogą być źródłem kontrafaktur . Te ostatnie są jedynymi potencjalnymi melodiami do pieśni miłosnych Walthera, reszta to pieśni religijne i polityczne.
Fragment Münster
- Kompletna melodia Palästinalied „ Nû alrêst lebe ich mir werde ” (L14, 38; C 7)
- Częściowe melodie dla
- Drugi Philipps-Ton , " Philippe, künec hėre " (L16,36; C 8)
- König -Friedrichs-Ton , " Vil wol gelopter got, wie selten ich dich prîse " (L26,3; C 11)
Istnieją dalsze melodie w dwóch wczesnych rękopisach, M ( Carmina Burana ) i N ( Kremsmünster Stiftsbibliothek , Codex 127), ale są one zapisane w neumach bez personelu i nie można ich wiarygodnie zinterpretować.
Rękopisy Meistersang
- Hofoder Wendelweise Meistersingers to Wiener Hofton Walthera , „ Waz wunders in der werlde vert! ” (L20,16; C 10)
- Meistersingers' Feiner Ton to Walther's Ottenton , „ Herre bâbest, ich mac wol genesen ” (L11,6; C 4)
Przypisywanie Waltherowi innych melodii w manuskryptach Meistersang ( Golden Weise , Kreuzton i Langer Ton ) uważa się za błędne.
Możliwe kontrafaktury
Następujące pieśni Walthera mają formę stroficzną z pieśnią francuską lub prowansalską, a zatem teksty Walthera mogły zostać napisane dla melodii romańskich, chociaż nie ma pewności co do kontrafaktury:
- „ Uns hât der winter geschadet über al ” (L39,1;C 15): „ Quant voi les prés fuourir et blanchoir ” Moniot de Paris
- „ Pod lipą ” (L39,11;C 16): anonimowe „En mai au douz dziesiątki powieści”
- „ Muget ir schouwen waz dem meien ” (L51,13; C 28): „Quant je voi l'erbe menue” autorstwa Gautier d'Espinal
- „ Diu welt was gelf, rôt unde blâ ” (L75,25; C 52): „Amours et bone volonté” Gautier d'Espinal
- „ Fro Welt, ir sult dem wirte sagen ” (L100,24; C 70) „Onques mais nus hons de chanta” Blondela de Nesle
- „ Wo mich der stunde, daz ich sie erkande ” (L110,33; C 78): „Qan vei la flor” Bernarta de Ventadorn .
Zaginione rękopisy z melodiami
Istnieją dowody na to, że zachowanemu tomowi Jenaer Liederhandschrift pierwotnie towarzyszył inny z melodiami do Leich Walthera i trochę Sprüche . Dalsze fragmenty rękopisów zawierające melodie będące w posiadaniu Bernharda Josepha Docena (stąd „fragmenty Docen”) zostały zbadane przez von der Hagena na początku XIX wieku, ale obecnie zaginęły.
Dziedzictwo
Ocena
Współczesna ocena pieśni Walthera pochodzi od Gottfrieda von Strassburga , który w przeciwieństwie do współczesnych komentatorów potrafił ocenić dorobek Walthera jako kompozytora i wykonawcy, i który pisząc w pierwszej dekadzie XIII wieku zaproponował go jako „lidera” Minnesänger po śmierci Reinmara .
|
|
— Tristan , ll.4801–11 | —Tłum. ATOhatto |
Grove Music Online ocenia pracę Walthera w następujący sposób:
Uważany jest za jednego z najwybitniejszych i najbardziej nowatorskich autorów swojego pokolenia… Jego twórczość poetycka jest najbardziej zróżnicowana w jego czasach… a jego poezja porusza wiele tematów, zajmując często przeciwstawne stanowiska. W swojej twórczości uwolnił Minnesang od tradycyjnych schematów motywów i ograniczających funkcję społeczną i przekształcił go w autentycznie przeżytą, a jednocześnie uniwersalnie obowiązującą poezję miłosną.
Ocena piosenek miłosnych dokonana przez Willa Hasty'ego jest następująca:
Głównym wkładem Walthera w niemiecką lirykę miłosną było zwiększenie zakresu ról, które mógł przyjąć piosenkarz i jego ukochana, oraz nadanie opisowi doświadczenia miłości nowej bezpośredniości i żywiołowości.
Spośród prac politycznych Hasty stwierdza, że:
W poezji politycznej i dydaktycznej Walthera ponownie obserwujemy niezwykle wszechstronny głos poetycki, który znajduje nowe sposoby nadawania artystycznego wyrazu doświadczeniu pomimo ograniczeń gustów odbiorców i mecenasów oraz autorytetu konwencji literackich.
Przyjęcie
Walther jest jednym z tradycyjnych uczestników konkursu piosenki w Wartburgu . Pojawia się w średniowiecznych relacjach i nadal jest wspominany w nowszych wersjach tej historii, takich jak Tannhäuser Richarda Wagnera . Został również nazwany przez Walthera von Stolzinga, bohatera Die Meistersinger von Nürnberg Wagnera , jako jego poetycki wzór.
Walter jest wspomniany w opowiadaniu Samuela Becketta „ The Calmative ”: „Widząc kamienne siedzenie przy krawężniku, usiadłem i skrzyżowałem nogi, jak Walther”.
W 1975 roku niemiecki poeta Peter Rühmkorf opublikował Walther von der Vogelweide, Klopstock und ich , w którym przedstawił zmodernizowane i potoczne tłumaczenia wierszy 34 pieśni Walthera wraz z komentarzem.
Fikcja historyczna z Waltherem w roli głównej obejmuje dzieło Eberharda Hilschera z 1976 r . Der Morgenstern, oder die vier Verwandlungen eines Mannes genannt Walther von der Vogelweide („Gwiazda poranna, czyli cztery metamorfozy mężczyzny imieniem Walther von der Vogelweide”) oraz dwie powieści o Fryderyku II, Federico Waltrauda Lewina ( 1984) i Mann aus Apulien Horsta Sterna (1986).
W 2013 roku w Galleria Lia Rumma w Neapolu wystawiono cykl prac Anselma Kiefera (dwa duże obrazy i zespół książek) odnoszących się do „ Pod lipą ” pod tytułem „ Walther von der Vogelweide für Lia ”.
Uczczenie pamięci
W 1889 r. odsłonięto pomnik Walthera na placu w Bolzano (patrz wyżej), który następnie przemianowano na Walther von der Vogelweide-Platz . Pod faszystów pomnik został przeniesiony w mniej widoczne miejsce, ale w 1981 roku został przywrócony do pierwotnego miejsca.
Istnieją dwa posągi Walthera w fontannach w Würzburgu , jeden w pobliżu rezydencji w Würzburgu , a drugi w Walther-Schule. Posągi znajdują się również w: Weißensee ( Turyngia ); Sankt Veit an der Glan i Innsbruck w Austrii; i Duchcov w Czechach .
Fontanna Frankonii, Würzburg , Niemcy
Fontanna na głównym placu w Sankt Veit an der Glan , Austria
Pomnik w Duchcov , Republika Czeska
Statua w Waltherpark, Innsbruck , Austria
Oprócz jego grobu w Würzburgu pomniki znajdują się również w: rezerwacie przyrody Knüll-Storkenberg, Halle (Westfalia) ; Herlheim (Frankonia) ; pomnik Walhalli pod Regensburgiem ; Lajen , Południowy Tyrol , Zwettl , Gmunden i zrujnowany zamek Mödling , wszystko w Austrii.
Jego imieniem noszą szkoły w Bozen, Aschbach-Markt i Würzburgu.
Wydania
Było więcej naukowych wydań dzieł Walthera niż jakiegokolwiek innego średniowiecznego niemieckiego poety, co odzwierciedla zarówno jego znaczenie dla historii literatury, jak i złożonej tradycji rękopisów. Poniższa, wysoce selektywna lista obejmuje tylko przełomowe XIX-wieczne wydanie Lachmanna i najważniejsze edycje najnowsze. Historię wydań głównych można znaleźć we wstępie do wydania Lachmann/Cormeau/Bein .
Konsekwentne odniesienie do pieśni Walthera jest dokonywane za pomocą „numerów Lachmanna”, które składają się z litery „L” (od „Lachmann”), po której następuje numer strony i wiersza w wydaniu Lachmanna z 1827 r. Tak więc „Pod lipą” , który zaczyna się w wierszu 11 na stronie 39 tego wydania (pokazany na obrazie strony po prawej) jest określany jako L39,11, a drugi wiersz pierwszej strofy to L39,12 itd. Wszystkie poważne wydania i tłumaczenia piosenek Walthera albo podać numery Lachmanna obok tekstu, albo podać zgodność numerów Lachmanna dla wierszy w wydaniu lub tłumaczeniu.
-
Lachmann, Karl, wyd. (1827). Die Gedichte Walthers von der Vogelweide . Berlin: G. Reimer. Pierwsze wydanie naukowe i stale poprawiane od 1827 r. Jednak poprawione wydania redagowane przez Carla von Krausa w latach 1936–1959 są obecnie uważane za niezgodne z nowoczesnymi zasadami redakcyjnymi. Najnowsza aktualizacja, obecnie standardowe wydanie dzieł Walthera, to:
- Lachmann, Karl; Cormeau, Christoph; Bein, Thomas, wyd. (2013). Walther von der Vogelweide. Leich, Lieder, Sangsprüche (wyd. 15). De Gruyter. ISBN 978-3-11-017657-5 .
- von der Hagen, Friedrich Heinrich , wyd. (1838). Minnesinger. Deutsche Liederdichter des 12., 13. i 14. Jahrhunderts . Tom. 1. Lipsk: Barth. s. 222 –279 . Źródło 19 lipca 2017 r . Zawiera wszystkie znane wówczas piosenki Walthera.
- Paweł, Hermann ; Ranawake, Silvia, wyd. (1997). Walther von der Vogelweide. Gedichte . Altdeutsche Textbibliothek 1. Cz. I Der Spruchdichter (wyd. 11). Berlin: De Gruyter. ISBN 3-484-20110-X .
- Schweikle, Günther; Bauschke-Hartung, Ricarda, wyd. (2009). Walther von der Vogelweide: Werke. Gesamtausgabe. Mittelhochdeutsch/Neuhochdeutsch . Reclams Universal-Bibliothek 819. Cz. 1: Spruchlyrik (wyd. 3). Stuttgart: Reclam. ISBN 978-3150008195 .
- Schweikle, Günther; Bauschke-Hartung, Ricarda, wyd. (2011). Walther von der Vogelweide: Werke. Gesamtausgabe. Mittelhochdeutsch/Neuhochdeutsch . Reclams Universal-Bibliothek 820. Cz. 2: Liedlyrik (wyd. 2). Stuttgart: Reclam. ISBN 978-3150008201 .
Tłumaczenia
Współczesny niemiecki
-
Simrock, Karol (1833). Gedichte Walthers von der Vogelweide, übersetzt von Karl Simrock, und erläuterert von Wilhelm Wackernagel . Berlin. Tłumaczenie wersetów.
- Wydanie z 1894 r
- Wydanie z 1906 r. , bez komentarza.
- Zooman, Richard (1907). Walther von der Vogelweide. Gedichte . Berlin: Wilhelm Borngräber. Tylko tłumaczenie, ale z numerami Lachmanna.
- Spechtler, Franciszek Wiktor (2003). Walther von der Vogelweide. Sämtliche Gedichte . Klagenfurt: Wieser. ISBN 978-3-85129-390-6 .
- Kasten, Ingrid, wyd. (2005). Deutsche Lyrik des frühen und hohen Mittelalters. Tekst i komentarz . Przetłumaczone przez Kuhna, Margherita (wyd. 2). Frankfurt nad Menem: Deutscher Klassiker Verlag. ISBN 978-3-618-68006-2 . Zawiera wiele piosenek Walthera.
- Wapnewski, Piotr (2008). Walther von der Vogelweide, Gedichte: Mittelhochdeutscher Text und Übertragung . Frankfurt nad Menem: Fischer Taschenbuch. ISBN 978-3596900589 .
- Brunner, Horst (2012). Walther von der Vogelweide, Gedichte: Auswahl. Mittelhochdeutsch/Neuhochdeutsch . Stuttgart: Reclam. ISBN 978-3150108802 .
- Wymienione powyżej dwutomowe wydanie Schweikle zawiera tłumaczenie równoległe.
język angielski
- Phillips, Walter Alison (1896). Wybrane wiersze minnesingera Walthera von der Vogelweide . Londyn: Smith, starszy. Tylko tłumaczenie.
- Zeydel, Edwin H.; Morgan, Bayard Quincy (1952). Wiersze Walthera von der Vogelweide - Trzydzieści nowych angielskich tłumaczeń w oryginalnych formach, z tekstami średnio-wysoko-niemieckimi, wybrane współczesne tłumaczenia niemieckie . Ithaca, NY: Oszczędność.
- Richey, Margaret Fitzgerald (1967). Wybrane wiersze Walthera von der Vogelweide, zredagowane ze wstępem, przypisami i słownictwem (wyd. 4). Oksford: Basil Blackwell. ISBN 9780631018209 .
- Goldin, Frederick (2003). Walther von der Vogelweide: Tekst pojedynczej strofy. Zredagowane i przetłumaczone ze wstępem i komentarzem . Średniowieczne teksty Routledge (księga 2). Nowy Jork: Routledge. ISBN 041594337X . Tekst równoległy; zawiera tylko piosenki polityczne.
Zobacz też
- Albrechta von Johansdorfa
- Poszczególne utwory:
Źródła
- Alamy. "Zdjęcie - Zwettl: Kamień pamiątkowy w domniemanym miejscu narodzin Waltera von der Vogelweide" . Alamy . Źródło 27 sierpnia 2017 r .
- Sztuka w toku (20 listopada 2013). „Anselm Kiefer: Walther von der Vogelweide für Lia” . Sztuka w toku . Źródło 19 sierpnia 2017 r .
- Artystyczny (2013). "ANSELM KIEFER "Walther von der Vogelweide für Lia" " . Artystyczny . Źródło 19 sierpnia 2017 r .
- Beckett, Samuel (1946). „Uspokajający”. Historie i teksty do niczego .
- Brunner, Horst (2013). „Die Melodien Walthers” . W Lachmann, Karl; Cormeau, Christoph; Bein, Thomas (red.). Walther von der Vogelweide. Leich, Lieder, Sangsprüche (wyd. 15). De Gruyter. s. XLVI – LIV. ISBN 978-3-11-017657-5 .
- Brunner, Horst; Hahn, Gerhard; Müller, Ulrich; Spechtler, Franciszek Wiktor (1996). Walther von der Vogelweide. Epoche — Werk — Wirkung . Monachium: Beck. ISBN 3-406-39779-4 .
- Burgenverzeichnis Südtirols. „Vogelweidhof w Lajen Ried” . Burgenverzeichnis Südtirols . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 1 grudnia 2015 r . Źródło 27 sierpnia 2017 r .
- Gymnasium Walther von der Vogelweide Bozen. „Strona główna” . Źródło 27 sierpnia 2017 r .
- Hahna G. (1989). „Walther von der Vogelweide”. W Ruh K, Keil G, Schröder W (red.). Die Deutsche Literatur des Mittelalters. Verfasserlexikon . Tom. 10. Berlin, Nowy Jork: Walter De Gruyter. s. 666–697. ISBN 978-3-11-022248-7 .
- Pośpieszny, Will (2006). „Walther von der Vogelweide” . W pośpiechu, Will (red.). Literatura niemiecka późnego średniowiecza . Camden House History of German Literature, 3. Rochester, Nowy Jork; Woodbridge Suffolk: Camden House. s. 109–120. ISBN 1-57113-173-6 .
- Hatto, AT (1960). Gottfrieda von Strassburga. Tristana. po raz pierwszy przetłumaczone w całości . Londyn: Pingwin. ISBN 0-14-044098-4 .
- Hörner, Helmut (2006). „Stammt Walther von der Vogelweide wirklich aus dem Waldviertel?”. Das Waldviertel (w języku niemieckim). 55 (1): 13–21.
- Klaper, Michał. „Walther von der Vogelweide” . Muzyka Grove w Internecie . Oxford University Press . Źródło 11 sierpnia 2017 r .
- Klinck, Anne L. (2004). Antologia starożytnej średniowiecznej pieśni kobiecej . Nowy Jork, Basingstoke: Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-6310-X .
- Paweł, Hermann, wyd. (1945). Die Gedichte Walthers von der Vogelweide. Besorgt von Albert Leitzmann (w języku niemieckim) (wyd. 6). Halle : Niemeyer Verlag. P. 102.
- Obermair, Hannes (2015). „Walthers Dichterexil vor 80 Jahren” (PDF) . Das Exponat des Monats des Stadtarchivs Bozen . Nr 46. Stadtarchiv Bozen (opublikowano w październiku 2015 r.) . Źródło 29 sierpnia 2017 r .
- domenie publicznej : Phillips, Walter Alison (1911). „ Walther von der Vogelweide ”. W Chisholm, Hugh (red.). Encyklopedia Britannica . Tom. 28 (wyd. 11). Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. s. 299–300. Ten artykuł zawiera tekst z publikacji znajdującej się obecnie w
- Purucker, Erwin. „Śmierć Walhalli” . panoptikum.net . Źródło 27 sierpnia 2017 r .
- Rühmkorf, Peter (1975). Walther von der Vogelweide, Klopstock i ich . Reinbek: Rowohlt. ISBN 9783499250651 .
- Scholz, Manfred Günter (2005). Walther von der Vogelweide . Sammlung Metzler, 316 (wyd. 2). Stuttgart: Metzler. ISBN 978-3-476-12316-9 .
- Schumacher, Meinolf (2000). "Die Welt im Dialog mit dem 'alternden Sänger'? Walthers Absagelied 'Frô Welt, ir sult dem wirte sagen' (L. 100,24)". Wirkendes Wort (w języku niemieckim). 50 : 169–188. PDF
- Stoess, Wolfgang. „Czy von Katzenelnbogen übrig blieb [Co pozostało z Katzenelnbogen]” . Graf przeciwko Katzenelnbogen (w języku niemieckim).
- Thum, Bernd (1977). "Die sogenannte 'Alterselegie' Walthers von der Vogelweide und die Krise des Landesausbaus im 13. Jahrhundert unter besonderer Berücksichtigung des Donauraums". W Kaiser, Gert (red.). Literatur-Publikum-Historischer Kontext . Beiträge zur älteren deutschen Literaturgeschichte (w języku niemieckim). Tom. 1. Berno . s. 229 i nast. ISBN 978-3-261-02923-2 .
- Thum, Bernd (1981). „Walther von der Vogelweide und das werdende Land Österreich”. W Wolfram, Herwig; Brunner, Karl (red.). Die Kuenringer. Das Werden des Landes Österreich. Stift Zwettl. 16 maja - 26 października 1981 . Katalog des Niederösterreichischen Landesmuseums (w języku niemieckim). Amt der Niederösterreichischen Landesregierung. s. 487–495.
- Volksschule Aschbach Markt. „Eine Chronik der Volksschule Aschbach Markt” . Źródło 27 sierpnia 2017 r .
- Wapnewski, Piotr (5 marca 1976). „Zwischen Freund Hein und Heine” . Die Zeit . Hamburgu . Źródło 19 sierpnia 2017 r .
- Würzburg Wiki. „Walther-Schule” . Źródło 27 sierpnia 2017 r .
Dalsza lektura
- Jones, George F. (1968). Walther von der Vogelweide . Twayne's World Authors, 46. Nowy Jork: Twayne.
- Sayce, oliwka (1981). Średniowieczna liryka niemiecka, 1150–1300: rozwój jej tematów i form w kontekście europejskim . Oksford: Uniwersytet Oksfordzki. ISBN 978-0198157724 .
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Prace Walthera von der Vogelweide w Project Gutenberg
- Prace autorstwa Walthera von der Vogelweide lub o nim w Internet Archive
- Dzieła Walthera von der Vogelweide z LibriVox (audiobooki z domeny publicznej)
- Literatura Walthera von der Vogelweide io nim w katalogu Niemieckiej Biblioteki Narodowej
- Prace Walthera von der Vogelweide io nim w Deutsche Digitale Bibliothek (Niemiecka Biblioteka Cyfrowa)
- Prace Walthera von der Vogelweide w Projekt Gutenberg-DE (w języku niemieckim)
- Free University of Berlin : Linki z adnotacjami w Wayback Machine (zarchiwizowane 1 stycznia 2016 r.)
- „Walther von der Vogelweide” . Repertorium „Źródła historyczne niemieckiego średniowiecza” ( Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters ) .
Rękopisy
- Handschriftencensus: Walther von der Vogelweide
- Kleine Heidelberger Liederhandschrift (A): Opis — Faks cyfrowy (Biblioteka Uniwersytecka, Heidelberg)
- Rękopis Weingartena (B): Opis — faksymile cyfrowe (Württembergische Landesbibliothek, Stuttgart)
- Große Heidelberger Liederhandschrift (Manesse Codex)] (C): Opis — Cyfrowy faksymile (Biblioteka Uniwersytecka, Heidelberg)
- Rękopis z Würzburga] (E): Opis — Faks cyfrowy (Biblioteka Uniwersytecka, Monachium)
- Carmina Burana MS (M): Opis — Faks cyfrowy (Biblioteka Uniwersytecka, Monachium)
- Kremsmünster, Stiftsbibl., Cod. 127 (N): Opis
- Fragment Münster (Z): Opis — Faks cyfrowy (Biblioteka Uniwersytecka, Jena)
Piosenki
Teksty
- Bibliotheca Augustana
- puella bella siedem piosenek (w ramach badania nad kobiecym pięknem w Minnesang)
- Poemhunter angielskie tłumaczenia wersetów 16 piosenek
- Graeme Dunphy: angielskie tłumaczenia wersetów dwóch piosenek
- My Poetic Side: angielskie tłumaczenia wersetów czterech piosenek
Muzyka
- Discogs: Walther Von Der Vogelweide Dyskografia
- Salzburger Ensemble für Alte Musik:
- 1170 urodzeń
- 1230 zgonów
- Kompozytorzy niemieccy XII wieku
- XII-wieczni poeci niemieccy
- XII-wieczni katolicy
- Poeci austriaccy z XIII wieku
- Kompozytorzy niemieccy z XIII wieku
- Poeci niemieccy z XIII wieku
- XIII-wiecznych katolików
- Austriaccy rycerze
- Austriaccy pisarze płci męskiej
- niemieckich katolików
- Niemieccy poeci płci męskiej
- Literatura średnio-wysoko-niemiecka
- Minnesingerzy