Szemini (parsza)
Shemini , Sh'mini lub Shmini ( שְּׁמִינִי - po hebrajsku „ósmy”, trzecie słowo i pierwsze charakterystyczne słowo w parszy) to 26. cotygodniowa część Tory ( פָּרָשָׁה , parsza ) w rocznym żydowskim cyklu Czytanie Tory i trzecia w Księdze Kapłańskiej . Parasza Szemini opowiada o poświęceniu Przybytku , śmierci Nadaba i Abihu oraz prawa dietetyczne kaszrutu ( כַּשְׁרוּת ). Parsza stanowi Księgę Kapłańską 9:1–11:47. Składa się z 4670 hebrajskich liter, 1238 hebrajskich słów, 91 wersetów i 157 linii w zwoju Tory ( סֵפֶר תּוֹרָה , Sefer Tora ).
Żydzi czytają ją w 25 lub 26 szabat po Simchat Tora , pod koniec marca lub kwietnia. W latach, w których pierwszy dzień Paschy przypada na szabat (tak jak miało to miejsce w 2018 i 2019 r.), Żydzi w Izraelu i Żydzi reformowani czytają parszę po Paschy na tydzień przed Żydami konserwatywnymi i ortodoksyjnymi w diasporze, ponieważ Żydzi w Izraelu i Żydzi reformowani obchodzą Paschę przez siedem dni i tym samym czytają następną parszę (w 2018 r., Szemini) w szabat tydzień po pierwszym dniu Paschy, podczas gdy konserwatywni i ortodoksyjni Żydzi w diasporze obchodzą Paschę przez osiem dni i przeczytaj następną parszę (w 2018 roku, Shemini) tydzień później. W niektórych takich latach (na przykład 2018) oba kalendarze ponownie się wyrównują, gdy konserwatywni i ortodoksyjni Żydzi w diasporze czytają Behar razem z Bechukotai , podczas gdy Żydzi w Izraelu i Żydzi reformowani czytają je osobno.
Odczyty
W tradycyjnym czytaniu Tory w szabat, parsza jest podzielona na siedem czytań, czyli עליות , aliyot .
Pierwsze czytanie — Kapłańska 9:1-16
W pierwszym czytaniu ( עליה , aliyah ), ósmego dnia ceremonii wyświęcania kapłanów i konsekracji Przybytku, Mojżesz polecił Aaronowi zebrać cielce , barany , kozę , baranka , wołu i ofiarę pokarmową jako ofiary ( קָרְבֳּנוֹת , korbanot ) Bogu , mówiąc: „Dzisiaj Pan ci się ukaże”. Przynieśli ofiary przed Namiot Spotkania i zgromadzili się tam Izraelici . Aaron zaczął składać ofiary, tak jak nakazał Mojżesz.
Drugie czytanie — Kapłańska 9:17-23
W drugim czytaniu ( עליה , aliyah ) Aaron zakończył składanie ofiar zgodnie z poleceniem Mojżesza. Aaron podniósł ręce w kierunku ludu i pobłogosławił go. Następnie Mojżesz i Aaron weszli do Namiotu Spotkania, a kiedy wyszli, ponownie pobłogosławili lud. Wtedy Obecność Pana ukazała się całemu ludowi.
.jpg)
Trzecie czytanie — Księga Kapłańska 9,24-10,11
W trzecim czytaniu ( עליה , aliyah ) wyszedł ogień i pochłonął ofiary na ołtarzu , a ludzie krzyczeli i padali na twarze. Działając na własną rękę, synowie Aarona, Nadab i Abihu, wzięli swoją patelnię, położyli kadzidło i ofiarowali obcy ogień ( אֵשׁ זָרָה , eish zarah ), czego Bóg nie nakazał. I Bóg zesłał ogień, aby ich pochłonął, i umarli. Mojżesz powiedział Aaronowi: „To właśnie miał na myśli Pan, gdy powiedział:„ Przez tych, którzy są blisko mnie, okażę się święty i zdobędę chwałę przed całym ludem ”” i Aaron milczał. Mojżesz wezwał kuzynów Aarona, Miszaela i Elsafana , aby przenieśli ciała Nadaba i Abihu na miejsce poza obozem. Mojżesz poinstruował Aarona i jego synów Eleazara i Itamara nie opłakiwać Nadaba i Abihu przez rozdzieranie ich szat lub nie strzyżenie włosów, i nie wychodzić poza Namiot Spotkania. I Bóg powiedział Aaronowi, że on i jego synowie nie mogą pić wina ani innych środków odurzających , gdy wchodzą do Namiotu Spotkania, aby odróżnić sacrum od profanum.
Czwarte czytanie — Kapłańska 10:12-15
W czwartym czytaniu ( עליה , aliyah ) Mojżesz polecił Aaronowi, Eleazarowi i Itamarowi spożyć pozostałą ofiarę pokarmową obok ołtarza, określając ją jako najświętszą i należną kapłanom. I Mojżesz powiedział im, że ich rodziny mogą jeść mostek ofiary podniesienia i udziec ofiary darowej na każdym czystym miejscu.
Piąte czytanie — Księga Kapłańska 10,16–20
W piątym czytaniu ( עליה , aliyah ) Mojżesz zapytał o kozę ofiarną za grzech i był zły na Eleazara i Itamara, gdy dowiedział się, że została już spalona i nie została zjedzona w świętym miejscu. Aaron odpowiedział Mojżeszowi: „Oto dzisiaj przynieśli ofiarę za grzech i ofiarę całopalną przed Pana, i spotkało mnie coś takiego! Gdybym dzisiaj jadł ofiarę za grzech, czy Pan by to pochwalił?” A kiedy Mojżesz to usłyszał, zatwierdził.
Szóste czytanie — Kapłańska 11:1-32
W szóstym czytaniu ( עליה , aliyah ) Bóg następnie pouczył Mojżesza i Aarona o prawach żywieniowych kaszrutu ( כַּשְׁרוּת ).
Siódme czytanie — Kapłańska 11:33-47
W siódmym czytaniu ( עליה , aliyah ) Bóg pouczył Mojżesza i Aarona o kilku prawach czystości, mówiąc: „Bądźcie świętymi, bo ja jestem święty”.
W wersecie 42 litera וֹ ( Vav ) w wyrażeniu עַל-גָּחוֹן jest powiększona.
Czytania według cyklu trzyletniego
Żydzi, którzy czytają Torę według trzyletniego cyklu czytania Tory, czytają parszę według następującego schematu:
| 1 rok | Rok 2 | Rok 3 | |
|---|---|---|---|
| 2020, 2023 . . . | 2021, 2024 . . . | 2022, 2025 . . . | |
| Czytanie | 9:1–10:11 | 10:12–11:32 | 11:1–47 |
| 1 | 9:1–6 | 10:12–15 | 11:1–8 |
| 2 | 9:7–10 | 10:16–20 | 11:9–12 |
| 3 | 9:11–16 | 11:1–8 | 11:13–19 |
| 4 | 9:17–23 | 11:9–12 | 11:20–28 |
| 5 | 9:24 do 10:3 | 11:13–19 | 11:29–32 |
| 6 | 10:4–7 | 11:20–28 | 11:33–38 |
| 7 | 10:8–11 | 11:29–32 | 11:39–47 |
| Maftir | 10:8–11 | 11:29–32 | 11:45–47 |
W interpretacji wewnątrzbiblijnej
Parsza ma podobieństwa lub jest omawiana w tych źródłach biblijnych:
Księga Kapłańska rozdział 9
Oto wzór nauczania i budowy Przybytku i jego wyposażenia:
| Przedmiot | Instrukcja | Budowa | ||
|---|---|---|---|---|
| Zamówienie | wersety | Zamówienie | wersety | |
| Sabat | 16 | Wyjścia 31:12–17 | 1 | Wyjścia 35:1–3 |
| Składki | 1 | Wyjścia 25:1–9 | 2 | Wyjścia 35:4–29 |
| Rzemieślnicy | 15 | Wyjścia 31:1–11 | 3 | Wyjścia 35:30 do 36:7 |
| Przybytek | 5 | Wyjścia 26:1–37 | 4 | Wyjścia 36:8–38 |
| Arka | 2 | Wyjścia 25:10–22 | 5 | Wyjścia 37:1-9 |
| Tabela | 3 | Wyjścia 25:23–30 | 6 | Wyjścia 37:10–16 |
| Menora | 4 | Wyjścia 25:31–40 | 7 | Wyjścia 37:17–24 |
| Ołtarz kadzidła | 11 | Wyjścia 30:1–10 | 8 | Wyjścia 37:25–28 |
| Olejek Namaszczający | 13 | Wyjścia 30:22–33 | 9 | Wyjścia 37:29 |
| Kadzidło | 14 | Wyjścia 30:34–38 | 10 | Wyjścia 37:29 |
| Ołtarz Ofiarny | 6 | Wyjścia 27:1-8 | 11 | Wyjścia 38:1-7 |
| Lavera | 12 | Wyjścia 30:17–21 | 12 | Wyjścia 38:8 |
| Sąd Tabernakulum | 7 | Wyjścia 27:9–19 | 13 | Wyjścia 38:9–20 |
| Szaty kapłańskie | 9 | Wyjścia 28:1–43 | 14 | Wyjścia 39:1-31 |
| Rytuał święceń | 10 | Wyjścia 29:1–46 | 15 | Księga Kapłańska 8:1–9:24 |
| Lampa | 8 | Wyjścia 27:20–21 | 16 | Liczb 8:1–4 |
.jpg)
Profesor Gordon Wenham , dawniej z Queen's University Belfast i Cheltenham College , zauważył, że wyrażenie „jak Pan nakazał Mojżeszowi” lub podobne wyrażenie „powraca z niezwykłą częstotliwością” w Kapłańskiej 8-10, pojawiające się w Kapłańskiej 8:4, 5 , 9 , 13 , 17 , 21 , 29 , 34 , 36 ; 9:6, 7 , 10 , 21 ; 10:7, 13 i 15.
W Księdze Kapłańskiej 9:23–24 obecność Pana ukazała się ludziom i wyszedł ogień, który pochłonął ofiary złożone na ołtarzu. Bóg okazał również aprobatę, zesławszy ogień w Księdze Sędziów 13:15–21 w dniu narodzin Samsona , w 2 Kronik 7:1 w dniu poświęcenia Świątyni Salomona oraz w 1 Król . 18:38 w walce Eliasza z prorokami z Baala .
.jpg)
Księga Kapłańska rozdział 10
Księga Kapłańska 10: 1 donosi, że Nadab i Abihu włożyli ogień i kadzidło ( קְטֹרֶת , ketoret ) do swoich cenzorów i ofiarowali „dziwny ogień” ( אֵשׁ זָרָה , eish zarah ). W Księdze Wyjścia 30:9 zakazano ofiarowania „dziwnego kadzidła” ( קְטֹרֶת זָרָה , ketoret zarah ).
Księga Kapłańska 10: 2 donosi, że synowie Aarona, Nadab i Abihu, zmarli przedwcześnie, po tym, jak Aaron w Księdze Wyjścia 32: 4 wykonał dla Izraelitów Złotego Cielca i powiedzieli: „To jest twój bóg, Izraelu, który wyprowadził cię z ziemi Egiptu”. Podobnie synowie pierwszego króla Jeroboama z północnego Królestwa Izraela, Nadab i Abiasz, zmarli przedwcześnie (Nadab w 1 Król. 15:28 i Abiasz w 1 Król. 14:17 ), po tym, jak Jeroboam miał w 1 Król. 12:28 sporządził dwa złote cielce i powiedział do ludu: „To jest wasz bóg, Izraelu, który was wyprowadził z ziemi egipskiej”. Profesor James Kugel z Bar Ilan University zauważył, że Abihu i Abijah to zasadniczo te same imiona, ponieważ Abijah jest wariantem wymowy Abihu.
Być może odzwierciedlając motywację do Bożego pouczenia w Księdze Kapłańskiej 10:9, aby kapłani „nie pili wina ani mocnego napoju” podczas wykonywania swoich obowiązków, Izajasz 28:7 podaje, że „kapłan i prorok chwieją się od mocnego napoju, są zdezorientowani z powodu wina chwieją się z powodu mocnego napoju; zataczają się w wizji, chwieją się w sądzie”.
Księga Kapłańska rozdział 11
Tora określa dietetyczne prawa koszerności ( כַּשְׁרוּת ) zarówno w Księdze Kapłańskiej 11 , jak iw Księdze Powtórzonego Prawa 14: 3–21. Biblia hebrajska odnosi się do zwierząt czystych i nieczystych w Rodzaju 7:2-9, Sędziów 13:4 i Ezechiela 4:14.
Kapłańska 11:8 i 11 łączą śmierć z nieczystością; w Biblii hebrajskiej nieczystość ma różne skojarzenia. Kapłańska 21:1–4, 11 ; i Lb 6:6–7; i 19:11–16; kojarzyć go także ze śmiercią. I być może podobnie, Księga Kapłańska 12 wiąże to z porodem, a Księga Kapłańska 13–14 z chorobą skóry. Księga Kapłańska 15 wiąże to z różnymi wydarzeniami związanymi z seksualnością. I Jeremiasza 2:7, 23 ; 3:2; i 7:30; a Ozeasza 6:10 kojarzą to z kontaktem z czczeniem obcych bogów.
We wczesnej interpretacji nierabbinicznej
Parsza ma podobieństwa lub jest omawiana w tych wczesnych źródłach nierabinicznych:
Księga Kapłańska rozdział 10
Filon zinterpretował Księgę Kapłańską 10 , aby nauczać, że ponieważ Nadab i Abihu odważnie i żarliwie podeszli do ołtarza, niezniszczalne światło rozpuściło ich w eteryczne promienie, jak cała ofiara całopalna, i zabrało ich do nieba. W ten sposób Nadab i Abihu umarli, aby mogli żyć, zamieniając swoje śmiertelne życie na nieśmiertelną egzystencję, odchodząc od stworzenia do Boga stwórcy. Filon zinterpretował słowa Księgi Kapłańskiej 10: 2, „umarli przed Panem”, aby uczcić ich niezniszczalność i pokazać, że żyli, ponieważ żaden zmarły nie mógł stanąć przed Panem.
Józef Flawiusz nauczał, że Nadab i Abihu nie przynieśli ofiar, które Mojżesz kazał im złożyć, ale raczej przynieśli te, które składali wcześniej, w wyniku czego zostali spaleni żywcem.
Księga Kapłańska rozdział 11
Aristeas jako powód wprowadzenia praw żywieniowych podał, że wyraźnie odróżniają one Żydów od innych ludzi.
Profesor Isaiah Gafni z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie zauważył, że w Księdze Tobiasza główny bohater Tobiasz przestrzegał przepisów żywieniowych.
W klasycznej interpretacji rabinicznej
Parsza jest omawiana w tych rabinicznych źródłach z epoki Miszny i Talmudu :
Księga Kapłańska rozdział 9
Rabin Judah nauczał, że słowa Księgi Kapłańskiej 9: 1: „I stało się dnia ósmego” rozpoczynają drugi główny temat Księgi Kapłańskiej.
Midrasz nauczał, że relacja, która zaczyna się od Księgi Kapłańskiej 9: 1, „I stało się dnia ósmego”, powinna była pojawić się na początku Księgi Kapłańskiej (jak odnosi się do Inauguracji nabożeństwa w Przybytku), ale że pojawia się tam, gdzie się pojawia, ilustruje tezę, że Tora nie jest zgodna z porządkiem chronologicznym.
Rabin Levi (lub inni mówią, że rabin Jonathan lub rabin Tanhuma w imieniu rabina Hiyya Starszego i rabina Berekiasza w imieniu rabina Eleazara ) nauczał, że tradycja została przekazana od ludzi Wielkiego Zgromadzenia , że wszędzie tam, gdzie Pismo Święte używa terminu „i to było” lub „i stało się” ( וַיְהִי , va-yehi ), wskazuje na zbliżanie się kłopotów (jako וַיְהִי , va-yehi można czytać jako וַיי, הִי , vai, cześć , „biada, smutek”). Tak więc pierwsze słowa Księgi Kapłańskiej 9: 1: „I stało się ( וַיְהִי , va-yehi ) ósmego dnia”, zapowiadają, że Nadab i Abihu umarli tego dnia.
Ale pewien Baraita porównał dzień, w którym Izraelici poświęcili Przybytek, z dniem, w którym Bóg stworzył wszechświat. Czytając słowa z Księgi Kapłańskiej 9:1: „I stało się dnia ósmego”, Baraita nauczał, że tego dnia (kiedy Izraelici poświęcili Przybytek) przed Bogiem zapanowała radość, jak w dniu, w którym Bóg stworzył niebo i ziemia. Bo Księga Kapłańska 9:1 mówi: „I stało się ( וַיְהִי , va-yehi ) ósmego dnia”, a Księga Rodzaju 1:5 mówi: „I stało się ( וַיְהִי , va-yehi ) pewnego dnia”.
Rabin Eliezer zinterpretował słowa: „I tam spotkam się z dziećmi Izraela i [Przybytek] zostanie uświęcony moją chwałą” w Księdze Wyjścia 29:43, aby oznaczały, że Bóg w przyszłości spotka się z Izraelitami i zostanie uświęcony pomiędzy nimi. Midrasz donosi, że miało to miejsce ósmego dnia poświęcenia Przybytku, jak podano w Księdze Kapłańskiej 9: 1. A jak donosi Księga Kapłańska 9:24 , „gdy cały lud to zobaczył, krzyknął i upadł na twarz”.
.jpg)
Rabin Samuel bar Nahman nauczał, że Mojżesz po raz pierwszy skazał swój los na śmierć na pustyni z powodu swojego zachowania w Płonącym Krzewie , ponieważ tam Bóg przez siedem dni próbował przekonać Mojżesza, aby udał się na swoje posłannictwo do Egiptu, jak mówi Księga Wyjścia 4:10 : I rzekł Mojżesz do Pana: „Panie, nie jestem mówcą ani wczoraj, ani przedwczoraj, ani odkąd rozmawiałeś ze swoim sługą” (co Midrasz zinterpretował jako wskazujące na siedem dni rozmowy). I na koniec Mojżesz powiedział Bogu w Księdze Wyjścia 4:13: „Poślij, proszę, ręką tego, którego poślesz”. Bóg odpowiedział, że Bóg zachowa to dla Mojżesza. Rabin Berekiah w imieniu rabina Levi i rabin Helbo dają różne odpowiedzi na temat tego, kiedy Bóg odpłacił Mojżeszowi. Jeden powiedział, że przez wszystkie siedem dni konsekracji kapłańskiej w Księdze Kapłańskiej 8 Mojżesz pełnił funkcję Arcykapłana i zaczął myśleć, że ten urząd należy do niego. Ale w końcu Bóg powiedział Mojżeszowi, że praca nie była jego, ale jego brata, jak Księga Kapłańska 9: 1 : „I stało się ósmego dnia, że Mojżesz wezwał Aarona”. Drugi nauczał, że przez pierwsze siedem dni Adar czterdziestego roku, Mojżesz błagał Boga, aby wszedł do Ziemi Obiecanej , ale w końcu Bóg powiedział mu w Księdze Powtórzonego Prawa 3:27: „Nie przejdziesz przez ten Jordan”.
Pewien Baraita nauczał, że podczas Inauguracji Przybytku Aaron usuwał się na siedem dni, a następnie sprawował urząd przez jeden dzień. Przez siedem dni Mojżesz przekazywał Aaronowi wytyczne Tory dotyczące szkolenia Aarona w służbie. Idąc za tym przykładem, w kolejnych pokoleniach Arcykapłan usuwał się na siedem dni przed Jom Kippur , aby odprawiać nabożeństwa przez jeden dzień. Dwóch uczonych uczniów Mojżesza (wyłączając w ten sposób saduceuszy ) przez siedem dni przekazywało arcykapłanowi wytyczne Tory, aby wyszkolić go w służbie.
Rabin Jacob bar Acha nauczał w imieniu rabina Zoraha, że polecenie dane Aaronowi w Księdze Kapłańskiej 8:35: „u wejścia do Namiotu Spotkania będziecie przebywać dzień i noc przez siedem dni i strzec służby Pana” służył jako źródło prawa siedmiu dni żałoby po śmierci krewnego ( שִׁבְעָה , shivah ). Rabin Jacob bar Acha zinterpretował Mojżesza , aby powiedział Aaronowi, że tak jak Bóg obserwował siedem dni żałoby po nadchodzącym zniszczeniu świata w czasie potopu Noego , tak też Aaron miał obchodzić siedem dni żałoby po nadchodzącej śmierci swoich synów Nadaba i Abihu. I wiemy, że Bóg obserwował siedem dni żałoby po zniszczeniu świata przez potop z Księgi Rodzaju 7:10, która mówi: „I stało się po siedmiu dniach, że wody potopu spadły na ziemię. " Gemara _ zapytano, czy opłakuje się przed śmiercią, jak wydaje się argumentować Jacob bar Acha w tych dwóch przypadkach. W odpowiedzi Gemara rozróżnia żałobę po Bogu i po ludziach: Ludzie, którzy nie wiedzą, co się stanie, dopóki się to nie stanie, nie opłakują, dopóki zmarły nie umrze. Ale Bóg, który wie, co stanie się w przyszłości, opłakiwał świat przed jego zniszczeniem. Gemara zauważył jednak, że są tacy, którzy twierdzą, że siedem dni przed potopem było dniami żałoby po Matuzalem (który zmarł tuż przed potopem).
Podobnie, czytając w Księdze Kapłańskiej 9: 1 , że „stało się ósmego dnia”, midrasz opisał, jak Mojżesz powiedział Aaronowi w Księdze Kapłańskiej 8:33 „nie będziesz wychodził z drzwi Namiotu Spotkania przez siedem dni. " Midrasz zinterpretował to w ten sposób, że Mojżesz w ten sposób powiedział Aaronowi i jego synom, aby przestrzegali prawa żałoby przez siedem dni, zanim te prawa ich dotkną. Mojżesz powiedział im w Księdze Kapłańskiej 8:35 , że mają „pilnować Pana”, ponieważ tak Bóg zachowywał siedem dni żałoby, zanim Bóg sprowadził potop, jak w Księdze Rodzaju 7:10 donosi: „I stało się po siedmiu dniach , że wody potopu spadły na ziemię”. Midrasz wywnioskował, że Bóg był w żałobie, zauważając, że Księga Rodzaju 6: 6 donosi: „I żałowało Pana, że stworzył człowieka na ziemi, i zasmuciło Go ( וַיִּתְעַצֵּב , vayitatzeiv ) w Jego sercu”. A 2 Samuela 19:3 używa tego samego słowa do wyrażenia żałoby, kiedy mówi: „Król się smuci ( נֶעֱצַב , ne'etzav ) dla jego syna”. Po tym, jak Bóg powiedział Mojżeszowi w Księdze Wyjścia 29:43: „I tam spotkam się z dziećmi Izraela; a [Przybytek] zostanie uświęcony Moją chwałą”, Mojżesz odprawiał nabożeństwo przez siedem dni w strachu, obawiając się, że Bóg go uderzy. I właśnie z tego powodu Mojżesz powiedział Aaronowi, aby przestrzegał praw żałoby. Kiedy Aaron zapytał Mojżesza dlaczego, Mojżesz odpowiedział (słowami z Księgi Kapłańskiej 8:35 ) „tak mi nakazano”. Następnie, jak podano w Księdze Kapłańskiej 10: 2, Bóg zamiast tego uderzył Nadaba i Abihu. I tak w Księdze Kapłańskiej 10: 3, Mojżesz powiedział Aaronowi, że w końcu zrozumiał: „Oto, co Pan miał na myśli, gdy powiedział:„ Przez tych, którzy są blisko Mnie, okazuję się święty i zdobywam chwałę przed całym ludem”.
Rabban Symeon bar Jochaj nauczał, że w Księdze Kapłańskiej 9:1, pośród wielu miejsc w Piśmie, dowiadujemy się, że Bóg okazywał szacunek starszym . Księga Kapłańska 9:1 podaje, że w Namiocie Spotkania „Mojżesz wezwał Aarona i jego synów oraz starszych Izraela”. Tak też będzie w czasach mesjańskich , jak mówi Izajasz 24:23 : „Albowiem Pan Zastępów będzie królował na górze Syjon i w Jerozolimie , a przed jego starszymi będzie chwała”.
Rav Assi z Hozna'ah wywnioskował ze słów: „I stało się pierwszego miesiąca drugiego roku, pierwszego dnia miesiąca” w Księdze Wyjścia 40:17 , że Przybytek został wzniesiony pierwszego Nisan . Odnosząc się do tego, pewien Tanna nauczał, że pierwszego dnia miesiąca Nisan zebrano dziesięć koron wyróżniających na mocy dziesięciu doniosłych wydarzeń, które miały miejsce tego dnia. Pierwszy Nisan był: (1) pierwszym dniem Stworzenia, (2) pierwszym dniem ofiar książęcych, (3) pierwszym dniem składania ofiar przez kapłanów, (4) pierwszym dniem ofiara publiczna, (5) pierwszy dzień zstąpienia ognia z nieba, (6) pierwszy dzień spożywania przez kapłanów świętego pokarmu w świętym miejscu, (7) pierwszy dzień przebywania Szechiny w Izraelu, ( 8) pierwszy dla Błogosławieństwo kapłańskie Izraela, (9) pierwszy dla zakazu wyżyn i (10) pierwszy miesiąc roku.
Gemara odczytali słowa „Weź sobie” ( קַח-לְךָ , kach lecha ) w Księdze Kapłańskiej 9:2 w znaczeniu „Weź z własnych środków”, a tym samym aby wskazać, że Bóg zażądał od Aarona, aby przyniósł inauguracyjnego byka i barana ze swoich własnych własności, a nie z majątku wspólnoty. Gemara przeciwstawił język Księgi Kapłańskiej 9: 2: „I rzekł do Aarona:„ Weź cielca na ofiarę za grzech ”, z języka Księgi Kapłańskiej 9: 3, „A synom Izraela wy przemówi, mówiąc: „ Weź ”. kozła na ofiarę za grzech'”. Gemara wywnioskował z tej różnicy, że słowa „weź cię” oznaczają z twoich własnych zasobów.
.jpg)
W ten sposób rabin Abahu odróżnił ofiarę Aarona od własnych zasobów podczas Inauguracji Przybytku od wspólnych ofiar Najwyższego Kapłana na Szawuot i Rosz ha-Szana i doszedł do wniosku, że nie można wnioskować przez analogię na podstawie wymagań dotyczących Inauguracji do wymagań dotyczących Szawuot lub Rosz ha-Szana. Podobnie rabin Abba odróżnił byka i jednego barana, których Aaron w Księdze Kapłańskiej 9: 2 wymagał, aby przyniósł na Inaugurację Przybytku, od byka i dwóch baranów, których w Księdze Kapłańskiej 23:18 wymagał, aby Najwyższy Kapłan wprowadził Szawuot, i dlatego Gemara doszedł do wniosku, że nie można rozumować przez analogię z wymagań dotyczących Inauguracji do wymagań Szawuot.
Midrasz nauczał, że Księga Kapłańska 9:2 wymagała od Aarona przyniesienia „cielaka na ofiarę za grzech”, aby odpokutować za grzech Złotego Cielca w Księdze Wyjścia 32 .
Rabin Tanhum nauczał w imieniu rabina Judana, że słowa „dzisiaj Pan ci się ukazuje” w Księdze Kapłańskiej 9:4 wskazują, że obecność Boga, Szechina , nie przebywała w Przybytku przez wszystkie siedem dni konsekracji, kiedy Mojżesz służył na urzędzie arcykapłana, ale Szechina pojawiła się, gdy Aaron włożył szaty arcykapłana.
.jpg)
Czytając słowa Księgi Kapłańskiej 9: 4: „I [weź] wołu i barana na ofiary pokojowe… bo dzisiaj Pan ci się ukaże”, rabin Levi nauczał, że Bóg rozumował, że jeśli Bóg w ten sposób objawi Bożą Jaźń błogosławić i błogosławić kapłanowi, który dla Boga złożył w ofierze wołu i barana, o ileż bardziej Bóg powinien objawić samego siebie Abrahamowi, który dla Boga obrzezał się . W konsekwencji Księga Rodzaju 18:1 donosi: „I ukazał mu się [Abrahamowi] Pan”.
Czytając Księgę Kapłańską 9:4, „I wołu i barana na ofiary biesiadne. . . Bóg objawi się i pobłogosławi kapłanowi, który ofiaruje barana w imię Boga, to o ileż bardziej Bóg powinien objawić się i pobłogosławić Jakuba, którego rysy są wyryte na tron . Tak więc w Księdze Rodzaju 35:9 czytamy: „I ponownie ukazał się Bóg Jakubowi, gdy ten przybył z Paddan-Aram , i pobłogosławił mu”.
Rabini nauczali w Baraicie, że ponieważ Księga Kapłańska 2:15 mówi w odniesieniu do ofiary pokarmowej z pierwszych owoców: „będziesz... . . połóż na nim kadzidło; jest to ofiara pokarmowa”, Księga Kapłańska 2:15 miała na celu włączenie do wymogu kadzidła ofiary pokarmowej, którą Księga Kapłańska 9:4 wymagała od Aarona złożenia w ósmym dniu konsekracji.
.jpg)
Tanna wyrecytował przed rabinem Izaakiem bar Abba słowa z Księgi Kapłańskiej 9:16: „I złożył ofiarę całopalną; i złożył zgodnie z obrzędem”, które odnoszą się do obowiązkowej ofiary całopalnej, którą zgodnie z Księgą Kapłańską 9:2 Aaron miał złożyć ósmego dnia poświęcenia. Tanna rozumowali, że mówiąc „zgodnie z zarządzeniem”, Księga Kapłańska 9:16 odnosiła się do zasad, które Księga Kapłańska 1:3–9 odnosiła się do dobrowolnych całopaleń, a tym samym nauczała, że zasady te mają również zastosowanie do obowiązkowych całopalenia. Tanna doszedł do wniosku, że tak jak Księga Kapłańska 1:4 wymaga nałożenia rąk na dobrowolne całopalenia, prawo wymaga również nałożenia rąk na obowiązkowe całopalenia.
W Tosefcie rabin Symeon nauczał, że ilekroć Tora wspomina o jałówce bez dalszych specyfikacji, oznacza to jednoroczne dziecko; a „cielę i baranek” to także roczniaki, jak określono w Księdze Kapłańskiej 9:3; a „ze stada” oznacza dwulatka, jak w Księdze Kapłańskiej 9:2: „Weź cielca ze stada na ofiarę przebłagalną i barana na ofiarę całopalną”.
Czytając Księgę Kapłańską 9:22: „A Aaron podniósł ręce w kierunku ludu i pobłogosławił ich”, Sifra nauczał , że Aaron udzielił kapłańskiego błogosławieństwa z Księgi Liczb 6:24–26.
Czytając Księgę Kapłańską 9:23: „I Mojżesz i Aaron weszli do Namiotu Spotkania”, Sifra zapytał, dlaczego Mojżesz i Aaron weszli razem do Przybytku. Sifra nauczali, że zrobili to, aby Mojżesz mógł nauczyć Aarona prawa do ofiarowania kadzidła.
Rabin Judah nauczał, że ten sam ogień, który zstąpił z nieba, osiadł na ziemi i już nie powrócił na swoje dawne miejsce w niebie, ale wszedł do Tabernakulum. Ten ogień wyszedł i pochłonął wszystkie ofiary, które Izraelici przynieśli na pustynię, ponieważ Księga Kapłańska 9:24 nie mówi: „I zstąpił ogień z nieba”, ale „I wyszedł ogień sprzed Pana”. To był ten sam ogień, który wyszedł i pochłonął synów Aarona, jak Księga Kapłańska 10:2: „I wyszedł ogień sprzed Pana”. I ten sam ogień wyszedł i pochłonął towarzystwo Korach , jak mówi Księga Liczb 16:35 : „I wyszedł ogień od Pana”. A Pirke De-Rabbi Eliezer nauczał, że żadna osoba nie opuszcza tego świata, dopóki część tego ognia, który spoczął wśród ludzkości, nie ominie tej osoby, jak mówi Księga Liczb 11: 2: „I ogień odpoczął”.
.jpg)
Księga Kapłańska rozdział 10
Według Sifry, Nadab i Abihu z radością przyjęli swoją ofiarę z Księgi Kapłańskiej 10: 1 , ponieważ gdy zobaczyli nowy ogień pochodzący od Boga, poszli dodać jeden akt miłości do innego aktu życia.
Midrasz zauważył, że Pismo odnotowuje śmierć Nadaba i Abihu w wielu miejscach. To uczy, że Bóg żałował Nadaba i Abihu, ponieważ byli drodzy Bogu. I tak Księga Kapłańska 10:3 cytuje słowa Boga: „Przez tych, którzy są blisko mnie, będę uświęcony”.
Midrasz nauczał, że dziwny ogień nie pochodził ani z ciągłej ofiary wieczornej, ani z ciągłej ofiary porannej, ale był zwykłym świeckim ogniem. Podobnie rabin Akiva nauczał, że ogień, który przynieśli, był taki, jakiego używa się w podwójnym piecu, i przeczytał Księgę Kapłańską 10: 1 , aby poinformować, że „ofiarowali Panu bezbożny ogień”.
.jpg)
Gemara przedstawił alternatywne poglądy na to, jak ogień pochłonął Nadaba i Abihu w Księdze Kapłańskiej 10: 2. Według jednego poglądu ich ciała nie zostały spalone, ponieważ Księga Kapłańska 10: 2 mówi: „umarli przed Panem”, ucząc, że była to normalna śmierć (od wewnątrz, bez zewnętrznego wpływu na ich ciało). A według innego poglądu faktycznie zostały spalone. Ogień zaczął się od wewnątrz, jak podczas normalnej śmierci (a następnie strawił ich ciała).
Abba Jose ben Dosetai nauczał, że Nadab i Abihu zginęli w Księdze Kapłańskiej 10: 2 , kiedy dwa strumienie ognia wyszły z Miejsca Najświętszego i podzieliły się na cztery strumienie, z których dwa wpłynęły do nosa jednego, a dwa do nosa drugiego , tak że ich oddech spłonął, ale ich szaty pozostały nietknięte (jak sugeruje Księga Kapłańska 10:5 ).
Bar Kappara powiedział w imieniu rabina Jeremiasza ben Eleazara, że Nadab i Abihu umarli (jak podano w Księdze Kapłańskiej 10:2 ) z czterech powodów: (1) za zbytnie zbliżenie się do świętego miejsca, (2) za złożenie ofiary, która nie nakazano im ofiarować, (3) za dziwny ogień, który przynieśli z kuchni, i (4) za to, że nie naradzili się nawzajem, jak mówi Księga Kapłańska 10: 1 „Każdy z nich swoją kadzielnicę ” co oznacza, że każdy działał z własnej inicjatywy.
Podobnie, czytając słowa Księgi Kapłańskiej 16: 1, „śmierć dwóch synów Aarona, kiedy zbliżyli się do Pana i umarli”, rabin Jose wywnioskował, że synowie Aarona umarli, ponieważ zbliżyli się, aby wejść do Miejsca Najświętszego .
Rabin Mani z She'ab (w Galilei ), rabin Joshua z Siknin (również w Galilei) i rabin Johanan wszyscy powiedzieli w imieniu rabina Levi, że Nadab i Abihu umarli z powodu czterech rzeczy, w związku z którymi Pismo Święte wspomina śmierć: (1) Ponieważ pili wino, ponieważ w związku z piciem wina Księga Kapłańska 10:9 wspomina o śmierci, mówiąc: „Nie pij wina ani mocnego napoju… abyś nie umarł”. (2) Ponieważ nie mieli przepisanej liczby szat (podczas pełnienia funkcji), bo w związku z odpowiednimi szatami Wyjścia 28:43 wspomina o śmierci, mówiąc: „I będą [szaty] na Aaronie i na jego synach… aby nie ponieśli nieprawości i nie pomarli”. Nadab i Abihu nie mieli swoich szat (być może sugeruje to relacja z Księgi Kapłańskiej 10: 5 , że ich ciała zostały wyniesione w tunikach), w związku z czym Księga Wyjścia 28:35 wspomina o śmierci, mówiąc: „A Aaronowi będzie kaznodziei (...), żeby nie umarł”. (3) Ponieważ weszli do Sanktuarium bez umycia rąk i nóg, dla Księgi Wyjścia 30:21 mówi: „Umyją więc ręce i nogi, aby nie umarli”, a Księga Wyjścia 30:20 mówi: „Gdy wejdą do Namiotu Spotkania, umyją się wodą, aby nie umarli ”. (4) Ponieważ nie mieli dzieci, ponieważ w związku z brakiem dzieci Liczb 3:4 wspomina o śmierci, mówiąc: „A Nadab i Abihu umarli… i nie mieli dzieci”. Abba Hanin nauczał, że to dlatego, że nie mieli żon, dla Księgi Kapłańskiej 16: 6 mówi: „I [Najwyższy Kapłan] dokona przebłagania za siebie i za swój dom”, a „jego dom” oznacza, że musiał mieć żonę.
Podobnie rabin Levi nauczał, że Nadab i Abihu zginęli, ponieważ byli aroganccy. Wiele kobiet pozostało niezamężnych, czekając na nich. Nadab i Abihu myśleli, że ponieważ brat ich ojca (Mojżesz) był królem, brat ich matki ( Nachshon ben Aminadav ) był księciem, ich ojciec (Aaron) był arcykapłanem, a obaj byli zastępcami arcykapłanów, żadna kobieta nie była godna ich. Tak więc rabin Menahma nauczał w imieniu rabina Jozuego ben Nehemiasza, że Psalm 78:63 odnosiło się do Nadaba i Abihu, kiedy jest powiedziane: „Ogień pochłonął ich młodzieńców”, ponieważ (jak dalej werset ten mówi) „ich dziewice nie miały pieśni weselnej”.
Rabin Eliezer (lub niektórzy twierdzą, że rabin Eliezer ben Jacob ) nauczał, że Nadab i Abihu umarli tylko dlatego, że podjęli decyzję prawną w obecności ich Mistrza Mojżesza. Chociaż Księga Kapłańska 9:24 podaje, że „ogień wyszedł sprzed Pana i strawił ofiarę całopalną i tłuszcz na ołtarzu”, Nadab i Abihu wywnioskowali z polecenia Księgi Kapłańskiej 1:7, że „synowie kapłana Aarona wzniecą ogień na ołtarzu”, że kapłani nadal mieli religijny obowiązek wniesienia również zwykłego ognia na ołtarz.
Według Sifry niektórzy twierdzą, że Nadab i Abihu zmarli, ponieważ wcześniej, gdy szli na Synaju za Mojżeszem i Aaronem, zauważyli między sobą, że za chwilę obaj starcy umrą i staną na czele zboru . I Bóg powiedział, że zobaczymy, kto kogo pochowa.
Midrasz nauczał, że kiedy Nadab, Abihu i 70 starszych jedli i pili w obecności Boga w Księdze Wyjścia 24:11, przypieczętowali swój wyrok śmierci. Midrasz zapytał, dlaczego w Księdze Liczb 11:16 Bóg nakazał Mojżeszowi zgromadzić 70 starszych Izraela, podczas gdy Księga Wyjścia 29: 9 donosi, że było już 70 starszych Izraela. Midrasz wywnioskował, że kiedy w Księdze Liczb 11: 1, ludzie szemrali, mówiąc złośliwie, a Bóg zesłał ogień, aby pochłonął część obozu, wszyscy wcześniejsi 70 starszych zostało spalonych. Midrasz kontynuuje, że wcześniejszych 70 starszych zostało pochłoniętych jak Nadab i Abihu, ponieważ oni również zachowywali się lekkomyślnie, kiedy (jak podano w Księdze Wyjścia 24:11 ) ujrzeli Boga i niewłaściwie jedli i pili. Midrasz nauczał, że Nadab, Abihu i 70 starszych zasłużyli wtedy na śmierć, ale ponieważ Bóg tak umiłował dawanie Tory, Bóg nie chciał powodować zamieszania w tym czasie.
Midrasz nauczał, że śmierć Nadaba i Abihu zademonstrowała nauczanie rabina Jozuego ben Leviego , że modlitwa przynosi połowiczne zadośćuczynienie. Na początku (po incydencie ze Złotym Cielcem) Bóg wydał dekret przeciwko Aaronowi, jak Księga Powtórzonego Prawa 9:20 : „Pan był bardzo zły na Aarona, że go zniszczył ( לְהַשְׁמִיד , le-haszmid ) go”. A rabin Joshua z Siknin nauczał w imieniu rabina Lewiego, że „zniszczenie” ( הַשְׁמָדָה , hashmadah ) oznacza wyginięcie potomstwa, jak w Amosie 2:9, który mówi: „I zniszczyłem ( וָאַשְׁמִיד , va-ashmid ) jego owoc z góry, a jego korzenie z dołu”. Kiedy Mojżesz modlił się w imieniu Aarona, Bóg unieważnił połowę dekretu; dwóch synów zmarło, a dwóch pozostało. Tak więc Księga Kapłańska 8: 1–2 mówi: „I przemówił Pan do Mojżesza, mówiąc:„ Weź Aarona i jego synów ”” (co sugeruje, że mieli być zbawieni od śmierci).
Gemara zinterpretował raport z Księgi Wyjścia 29:43 , że Przybytek „zostanie uświęcony przez Moją chwałę”, jako odnoszący się do śmierci Nadaba i Abihu. Gemara nauczał, że nie należy czytać „Mojej chwały” ( bi-khevodi ), ale „Moi czcigodni” ( bi-khevuday ). W ten sposób Gemara nauczał, że Bóg powiedział Mojżeszowi w Księdze Wyjścia 29:43 , że Bóg uświęci Przybytek poprzez śmierć Nadaba i Abihu, ale Mojżesz nie rozumiał znaczenia Boga, dopóki Nadab i Abihu nie umarli w Księdze Kapłańskiej 10: 2. Kiedy synowie Aarona umarli, Mojżesz wpuścił Aarona Kapłańska 10:3 , że synowie Aarona umarli tylko po to, aby chwała Boża była przez nich uświęcona. Kiedy Aaron w ten sposób zrozumiał, że jego synowie byli uhonorowanymi przez Boga, Aaron zamilkł, jak Księga Kapłańska 10: 3: „I Aaron milczał”, a Aaron został nagrodzony za milczenie.
Podobnie midrasz zinterpretował Księgę Kapłańską 10: 3, gdzie Mojżesz powiedział Aaronowi: „To właśnie miał na myśli Pan, kiedy powiedział:„ Poprzez tych, którzy są blisko mnie, okazuję się święty i zdobywam chwałę przed całym ludem. ”Midrasz nauczał że Bóg powiedział to Mojżeszowi na pustyni Synaj, kiedy w Księdze Wyjścia 29:43 Bóg powiedział: „tam spotkam się z synami Izraela, a Przybytek będzie uświęcony Moją chwałą”. A po śmierci Nadaba i Abihu Mojżesz powiedział do Aarona: „W czasie, gdy Bóg mi to powiedział, myślałem, że albo ty, albo ja zostaniemy dotknięci, ale teraz wiem, że oni [Nadab i Abihu] są więksi niż ty lub Ja."
Podobnie Sifra nauczał, że Mojżesz starał się pocieszyć Aarona, mówiąc mu, że na Synaju Bóg powiedział mu, że Bóg uświęci dom Boży przez wielkiego człowieka. Mojżesz przypuszczał, że dom zostanie uświęcony albo przez Aarona, albo przez niego samego. Ale Mojżesz powiedział, że okazało się, że synowie Aarona byli więksi, a Mojżesz i Aaron, bo przez nich dom został uświęcony.
Rabin Akiva nauczał, że ponieważ kuzyni Aarona, Miszael i Elzafan, zajmowali się szczątkami Nadaba i Abihu (jak podano w Księdze Kapłańskiej 10: 4–5 ), stali się „pewnymi ludźmi”, o których w Księdze Liczb 9: 6 podano, że „byli nieczyści przez martwe ciało człowieka, tak że nie mogli obchodzić Paschy”. Ale rabin Izaak odpowiedział, że Miszael i Elzafan mogli oczyścić się przed Paschą.
| Kohat | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Amram | Izhar | Hebron | Uzziel | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Miriam | Aarona | Mojżesz | Miszael | Elzafan | Sithri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Nadab | Abihu | Eleazar | Itamar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
( Drzewo genealogiczne z Księgi Wyjścia 6: 16–23 )
.jpg)
Tosefta stwierdzili w relacji z Księgi Kapłańskiej 10: 5, że Miszael i Elzafan „wynieśli ich w tunikach z obozu”, że nawet gdy Bóg jest zły na sprawiedliwych, Bóg pamięta o ich honorze. A Tosefta doszli do wniosku, że jeśli Bóg gniewa się na sprawiedliwych, ich traktowanie jest takie, to kiedy Bóg jest miłosierny, o ileż bardziej Bóg będzie pamiętał o ich honorze.
Nasi rabini nauczali w Baraicie, że kiedy synowie rabina Izmaela umarli, rabin Tarfon pocieszył go, zauważając, że jak donosi Księga Kapłańska 10:6 , po śmierci Nadaba i Abihu Mojżesz nakazał, aby „cały dom Izraela opłakiwał płonący którą Pan zapalił”. Rabin Tarfon zauważył, że Nadab i Abihu wykonali tylko jeden dobry uczynek, jak Księga Kapłańska 9: 9 donosi: „A synowie Aarona podali mu krew” (podczas inauguracyjnej służby Przybytku). Rabin Tarfon argumentował, że jeśli Izraelici powszechnie opłakiwali Nadaba i Abihu, o ile bardziej opłakiwali synowie rabina Ismaela (którzy dokonali wielu dobrych uczynków).
Rabin Symeon nauczał, że Nadab i Abihu zginęli tylko dlatego, że weszli do Namiotu Spotkania pijani winem. Rabin Pinchas w imieniu rabina Lewiego porównał ten wniosek do przypadku króla, który miał wiernego sługę. Kiedy król znalazł służącego stojącego przy wejściach do tawern, ściął go i wyznaczył na jego miejsce innego. Król nie powiedział, dlaczego zabił pierwszego sługę, poza tym, że powiedział drugiemu słudze, aby nie wchodził do bram tawern, a tym samym król dał do zrozumienia, że skazał pierwszego sługę na śmierć z takiego powodu. I tak Bóg nakazuje Aaronowi w Księdze Kapłańskiej 10:9 „nie pić wina ani mocnego napoju” wskazuje, że Nadab i Abihu umarli właśnie z powodu wina.
Rabin Levi nauczał, że Bóg dał fragment Tory dotyczący picia wina przez kapłanów w Księdze Kapłańskiej 10: 8–11 w dniu, w którym Izraelici wznieśli Przybytek. Rabin Rabin Johanan powiedział w imieniu rabina Bana'ah , że Tora została przekazana w oddzielnych zwojach, jak mówi Psalm 40: 8: „Wtedy powiedziałem:„ Oto przyszedłem, w zwoju księgi napisano o mnie .'” Rabin Symeon ben Lakisz (Resz Lakisz) powiedział jednak, że Tora została przekazana w całości, jak Pwt 31:26, „Weź tę księgę prawa”. Gemara poinformował, że rabin Johanan zinterpretował Księgę Powtórzonego Prawa 31:26: „Weź tę księgę prawa”, aby odnieść się do czasu po połączeniu Tory z kilku jej części. A Gemara zasugerował, że Resz Lakisz zinterpretował Psalm 40: 8 „w zwoju księgi napisanej o mnie”, aby wskazać, że cała Tora nazywa się „zwojem”, jak Zachariasz 5: 2 mówi: „I rzekł do mnie: Co widzisz? A ja odpowiedziałem: „Widzę latający zwój”. A może, jak zasugerowała Gemara, nazywa się to „zwojem” z powodu podanego przez rabina Levi, który powiedział, że Bóg dał osiem części Tory, którą następnie napisał Mojżesz oddzielne zwoje, w dniu, w którym ustawiono Przybytek. Były to: sekcja kapłanów w Kapłańskiej 21, sekcja Lewitów w Liczb 8:5-26 (jak Lewici byli potrzebni do służby pieśni w tym dniu), sekcja nieczystych (którzy mieli być obchodzić Paschę w drugim miesiącu) w Lb 9,1–14, fragment o wypędzeniu nieczystych z obozu (co też musiało nastąpić przed założeniem Przybytku) w Lb 5,1–4, fragment o Kapłańskiej 16,1–34 (dotyczący Jom Kippur, o którym Księga Kapłańska 16: 1 mówi, że został przekazany bezpośrednio po śmierci dwóch synów Aarona), rozdział dotyczący picia wina przez kapłanów w Księdze Kapłańskiej 10: 8–11, fragment świateł menory w Liczb 8: 1–4 oraz przekrój czerwonej jałówki w Liczb 19 (która weszła w życie z chwilą ustawienia Tabernakulum).
Gemara odczytali termin „mocny napój” ( שֵׁכָר , sheichar ) w Księdze Kapłańskiej 10: 9 w znaczeniu czegoś, co odurza. A Gemara zacytował Baraita, który nauczał, że jeśli kapłan zjadł konserwowane figi z Keila lub wypił miód lub mleko (i przez to stracił orientację), a następnie wszedł do Sanktuarium (aby wykonać nabożeństwo), był winny.
A Gemara wyjaśnił, że Mędrcy orzekli, że Kohanim nie recytuje kapłańskiego błogosławieństwa podczas nabożeństw Minchah i Ne'ilah z obawy, że niektórzy z Kohanim mogą być pijani o tej porze dnia (a Księga Kapłańska 10: 9 zabrania Kohanimowi uczestniczenia w służbie w stanie nietrzeźwości). Ale Kohanim odmówili Błogosławieństwo Kapłańskie na Minchah i Ne'ilah w Jom Kippur i inne dni postu , ponieważ Kohanim nie pili w te dni. Zauważył to rabin Izaak Powtórzonego Prawa 10:8 mówi o oddzieleniu Lewitów, aby „służyli [Bogu] i błogosławili w imię [Boga]” (i w ten sposób porównuje służbę ofiarną do błogosławieństwa). Z tego rabin Izaak wywnioskował, że tak jak Księga Kapłańska 10: 9 nie zabrania kapłanowi odprawiającemu ceremonię jedzenia skorupek winogron, kapłan, który ma recytować błogosławieństwo kapłańskie, może również jeść skorupki winogron.
Pewien Baraita nauczał, że zarówno księża pijani winem, jak i ci, którzy zapuszczają długie włosy, podlegają śmierci. Albowiem Księga Kapłańska 10:9 mówi: „Nie pij wina ani mocnego napoju ani ty, ani twoi synowie z tobą, abyście nie umarli”. A Ezechiel 44:20-21 zestawia zakaz długich włosów z zakazem pijaństwa. W ten sposób Baraita doszedł do wniosku, że podobnie jak pijaństwo księdza podczas nabożeństwa było karane śmiercią, tak samo było z jego rosnącymi długimi włosami. Tak więc pewien Baraita nauczał, że zwykły kapłan musi strzyc włosy co 30 dni, arcykapłan co tydzień w przeddzień szabatu, a król codziennie.
Baraita nauczał, że sprawiedliwi są błogosławieni, ponieważ nie tylko zdobywają zasługi, ale obdarzają zasługami swoje dzieci i dzieci ich dzieci do końca wszystkich pokoleń. Baraita wywnioskowali ze słów „które pozostały” użytych w Księdze Kapłańskiej 10:12 do opisania pozostałych synów Aarona, że ci synowie zasługiwali na spalenie jak Nadab i Abihu, ale zasługa Aarona pomogła im uniknąć tego losu.
Pewien Baraita doniósł, że rabin nauczał, iż przy przyznawaniu zaszczytu zaczynamy od osoby najważniejszej, natomiast przy przekleństwie zaczynamy od najmniej ważnej. Księga Kapłańska 10:12 pokazuje, że nadawanie czci zaczynamy od najważniejszej osoby, ponieważ kiedy Mojżesz poinstruował Aarona, Eleazara i Itamara, aby nie zachowywali się jak żałobnicy, Mojżesz najpierw zwrócił się do Aarona, a dopiero potem do synów Aarona, Eleazara i Itamar. I Księga Rodzaju 3:14–19 pokazuje, że rzucając klątwę, zaczynamy od najmniej ważnego, gdyż Bóg najpierw przeklął węża, a dopiero potem przeklął Ewę , a potem Adama .
Miszna wywnioskowała z Księgi Kapłańskiej 10:15 , że części ofiarne, pierś i udo ofiary pokoju danej osoby wymagały machania, ale nie zbliżania się do ołtarza. Baraita wyjaśnił, w jaki sposób kapłani dokonywali wyrzeczeń. Kapłan kładł części ofiarne na dłoni, pierś i udo na wierzchu części ofiarnych, a ilekroć była ofiara chlebowa, chleb na piersi i udzie. Rav Papa znalazł autorytet dla nauczania Baraitów w Księdze Kapłańskiej 8: 26–27, która mówi, że umieścili chleb na udzie. I Gemara to zauważyła Księga Kapłańska 10:15 sugeruje, że pierś i udo znajdowały się na ofiarach z tłuszczu. Ale Gemara zauważył, że Księga Kapłańska 7:30 mówi, że kapłan „przyniesie tłuszcz na piersi”. Abaye pogodził wersety, wyjaśniając, że Księga Kapłańska 7:30 odnosi się do sposobu, w jaki kapłan przyniósł części z miejsca uboju. Kapłan następnie odwrócił je i złożył w ręce drugiego kapłana, który je zrzekł. Zauważając dalej, że Księga Kapłańska 9:20 mówi, że „nałożyli tłuszcz na piersi”, Gemara wywnioskował, że ten drugi kapłan przekazał następnie części trzeciemu kapłanowi, który je spalił. W ten sposób Gemara doszedł do wniosku, że wersety te nauczają, że do tej części nabożeństwa potrzeba trzech kapłanów, zgodnie z nauką z Księgi Przysłów 14:28: „W mnóstwie ludu jest chwała króla”.
Gemara nauczała, że pierwsi uczeni byli nazywani soferim (w związku z pierwotnym znaczeniem rdzenia safar , „liczyć”), ponieważ liczyli wszystkie litery Tory (aby zapewnić poprawność tekstu). Zwykli mówić vav ( ו ) w gachon , גָּחוֹן („brzuch”), w Księdze Kapłańskiej 11:42 oznacza połowę liter w Torze. (A w zwoju Tory skrybowie piszą, że vav ( ו ) większe niż otaczające litery.) Zwykli wypowiadać słowa darosz darasz , דָּרֹשׁ דָּרַשׁ („pilnie badane”), w Księdze Kapłańskiej 10:16 zaznaczają półmetek słów w Torze. I zwykli mówić, że Księga Kapłańska 13:33 wyznacza półmetek wersetów Tory. Rav Joseph zapytał, czy vav ( ו ) w gachon , גָּחוֹן („brzuch”) w Księdze Kapłańskiej 11:42 należał do pierwszej lub drugiej połowy Tory. (Rav Joseph przypuszczał, że Tora zawiera parzystą liczbę liter). Uczeni odpowiedzieli, że mogą przynieść zwój Tory i policzyć, ponieważ Rabbah bar bar Hanah powiedział przy podobnej okazji, że nie ruszali się z miejsca, w którym się znajdowali, aż do Tory Przyniesiono zwój i policzono. Rav Joseph odpowiedział, że oni (w czasach Rabbah bar bar Hanah) byli dokładnie zorientowani we właściwej wadliwej i pełnej pisowni słów (które można było pisać na różne sposoby), ale oni (w czasach Rav Joseph) nie byli. Podobnie rav Joseph zapytał, czy Księga Kapłańska 13:33 należy do pierwszej lub drugiej połowy wersetów. Abaye odpowiedział, że przynajmniej dla wersetów możemy przynieść zwój i je policzyć. Ale rav Joseph odpowiedział, że nawet w przypadku wersetów nie mogą być już pewni. Bo kiedy Rav Aha bar Adda przybył (z Ziemi Izraela do Babilonu), powiedział, że na Zachodzie (w Ziemi Izraela) podzielili Księgę Wyjścia 19:9 na trzy wersety. Niemniej jednak rabini nauczali w Baraicie, że w Torze jest 5888 wersetów. (Zauważ, że inni mówią, że środkowa litera w naszym obecnym tekście Tory to alef ( א ) w hu , הוּא („on”), w Księdze Kapłańskiej 8:28; środkowe dwa słowa to el Yesod , אֶל-יְסוֹד („u podstawy”), w Księdze Kapłańskiej 8:15; półmetkiem wersetów Tory jest Księga Kapłańska 8:7; a w dzisiejszym tekście Tory jest 5846 wersetów).
Sifra nauczał, że kozłem ofiary za grzech, o który Mojżesz pytał w Księdze Kapłańskiej 10:16 , był kozioł przyniesiony przez Nachszona ben Aminadava, jak podano w Księdze Liczb 7:12, 16.
Miszna wywnioskowała z Księgi Kapłańskiej 10: 16–20 , że osobom w pierwszym etapie żałoby ( onen ), przed pogrzebem zmarłych, zabrania się spożywania mięsa ofiarnego. Podobnie Miszna wywodzi się z Księgi Kapłańskiej 10: 16–20 , że arcykapłan mógł składać ofiary przed pochowaniem swoich zmarłych, ale nie mógł jeść mięsa ofiarnego. Zwykły kapłan we wczesnych stadiach żałoby nie mógł jednak ani składać ofiar, ani jeść mięsa ofiarnego. Rava opowiedział Baraita, który nauczał, że reguła Księgi Kapłańskiej 13:45 w odniesieniu do kogoś z chorobą skóry, „włosy na jego głowie będą rozpuszczone”, odnosiło się również do arcykapłana. Status arcykapłana przez cały rok odpowiadał statusowi każdej innej osoby podczas święta (w odniesieniu do żałoby). Miszna bowiem mówi, że arcykapłan może składać ofiary na ołtarzu jeszcze przed pochowaniem swoich zmarłych, ale nie może jeść ofiarnego mięsa. Z tego ograniczenia Arcykapłana Gemara wywnioskował, że Arcykapłan deportuje się jako osoba z chorobą skóry podczas festiwalu. A Gemara nadal nauczała, że żałobnikowi nie wolno obcinać włosów, ponieważ od Księgi Kapłańskiej 10:6 wyświęcony dla synów Aarona: „Niech włosy z głowy się nie rozwiązują” (po śmierci ich braci Nadaba i Abihu), wnioskujemy, że obcinanie włosów jest również zabronione dla wszystkich innych (podczas żałoby).
Midrasz nauczał, że kiedy w Księdze Kapłańskiej 10:16 „Mojżesz pilnie wypytywał [dosłownie: pytał, pytał] o kozła ofiarnego za grzech”, język wskazuje, że Mojżesz zadał dwa pytania: (1) Czy kapłani zabili kozła ofiary za grzech, dlaczego go nie jedli? I (2) Jeśli kapłani nie zamierzali tego jeść, dlaczego to zabili? A zaraz potem Księga Kapłańska 10:16 donosi, że Mojżesz „rozgniewał się na Eleazara i Itamara”, a midrasz nauczał, że wpadając w gniew, zapomniał o prawie. Raw Huna nauczał, że był to jeden z trzech przypadków, w których Mojżesz stracił panowanie nad sobą iw konsekwencji zapomniał o prawie. (Pozostałe dwa przypadki dotyczyły szabatu w Księdze Wyjścia 16:20 i oczyszczenia nieczystych metalowych naczyń Lb 31:14. ) W tym przypadku (dotyczącym Nadaba i Abihu), z powodu swojego gniewu, Mojżesz zapomniał o prawo, że ci, którzy są w pierwszej fazie żałoby ( onen ), przed pogrzebem swoich zmarłych, mają zakaz spożywania mięsa ofiarnego. Aaron zapytał Mojżesza, czy powinien spożywać konsekrowane potrawy w dniu śmierci jego synów. Aaron argumentował, że skoro dziesięcina (która ma mniejszą świętość) jest zabroniona osobie pogrążonej w żałobie przed pogrzebem jej zmarłego, o ileż bardziej musi być zabronione mięso ofiary za grzech (które jest bardziej święte) osobie pogrążonej w żałobie przed pogrzebem jej zmarłego. Natychmiast po tym, jak Mojżesz usłyszał argument Aarona, wydał proklamację do Izraelitów, mówiąc, że popełnił błąd w odniesieniu do Prawa, i Aaron, jego brat, przyszedł i nauczał go. Eleazar i Itamar znali prawo, ale milczeli z szacunku dla Mojżesza, aw nagrodę Bóg zwrócił się do nich bezpośrednio wraz z Mojżeszem i Aaronem w Kapłańska 11:1. Kiedy Księga Kapłańska 11: 1 donosi, że „Pan przemówił do Mojżesza i Aarona, mówiąc do nich”, rabin Hiyya nauczał, że słowa „do nich” odnosiły się do Eleazara i Itamara.
Podobnie rabin Nehemiasz wywnioskował z Księgi Kapłańskiej 10:19 , że ofiara za grzech Aarona została spalona (a nie zjedzona przez kapłanów), ponieważ Aaron i jego pozostali synowie (kapłani) byli we wczesnych stadiach żałoby, a tym samym nie mogli jeść ofiary.
Uczony, który studiował z rabinem Samuelem bar Nachmani, powiedział w imieniu rabina Jozuego ben Lewiego, że słowa „a oto spłonęła” w Księdze Kapłańskiej 10:16 nauczają, że tam, gdzie kapłan przez pomyłkę przyniósł krew zewnętrznego ofiarę za grzech do sanktuarium wewnątrz, kapłani musieli spalić pozostałą część ofiary. Podobnie rabin Jose Galilejczyk wywnioskował ze słów: „Oto jego krew nie została wniesiona do świątyni wewnątrz” w Księdze Kapłańskiej 10:18 że jeśli kapłan złożył ofiarę poza wyznaczonymi granicami lub wziął jej krew w Sanktuarium, kapłani byli zobowiązani spalić resztę ofiary.
Rabini w Baraita odnotowali trzy użycia słowa „nakazał” w Kapłańskiej 10:12-13, 10:14-15 i 10:16-18, w związku z ofiarami w ósmym dniu inauguracji Tabernakulum, dzień śmierci Nadaba i Abihu. Rabini nauczali, że Mojżesz powiedział „tak, jak nakazał Pan” w Księdze Kapłańskiej 10:13, aby poinstruować kapłana, aby jadł ofiarę zbożową ( minchah ), mimo że byli na najwcześniejszym etapie żałoby. Rabini nauczali, że Mojżesz powiedział „jak nakazałem” w Księdze Kapłańskiej 10:18 w związku z ofiarą za grzech ( chatat ) w czasie śmierci Nadaba i Abihu. A rabini nauczali, że Mojżesz powiedział „tak, jak nakazał Pan” w Kpł 10:15 , aby nakazał Aaronowi i kapłanom spożywanie ofiary pokoju ( szelamim ) pomimo ich żałoby (i napomnienia Aarona dotyczącego Mojżesza w Kpł 10:19 ), nie tylko dlatego, że Mojżesz tak powiedział z własnej inicjatywy, ale dlatego, że tak pokierował Bóg.
Samuel nauczał, że interpretacja, że Aaron nie powinien był jeść ofiary, zgadzała się z rabinem Nehemiaszem, podczas gdy inna interpretacja, że Aaron powinien był zjeść ofiarę, zgadzała się z rabinem Judą i rabinem Symeonem. Rabin Nehemiasz argumentował, że spalili ofiarę, ponieważ kapłani byli w pierwszej fazie żałoby. Rabin Judah i Rabin Symeon utrzymywali, że spalili go, ponieważ ofiara została skalana w ciągu dnia, a nie z powodu żałoby. Rabin Judah i Rabin Simeon argumentowali, że jeśli było to spowodowane żałobą, powinni byli spalić wszystkie trzy ofiary za grzech, które przyniesiono tego dnia. Alternatywnie, rabin Judah i rabin Symeon argumentowali, że kapłan nadawałby się do spożywania ofiar po zachodzie słońca. Alternatywnie argumentowali to rabin Judah i rabin Symeon Pinechas żył wówczas i nie podlegał prawu żałoby.
Według rabina Nehemiasza wymiana przebiegła tak: Mojżesz zapytał Aarona, dlaczego nie zjadł ofiary. Mojżesz zapytał Aarona, czy być może krew ofiary weszła do najgłębszego sanktuarium, ale Aaron odpowiedział, że jego krew nie weszła do wewnętrznego sanktuarium. Mojżesz zapytał Aarona, czy być może krew wypłynęła poza dziedziniec świątyni, ale Aaron odpowiedział, że nie. Mojżesz zapytał Aarona, czy być może kapłani złożyli go w żałobie iw ten sposób zdyskwalifikował ofiarę, ale Aaron odpowiedział, że jego synowie nie złożyli jej, Aaron to zrobił. Wtedy Mojżesz wykrzyknął, że Aaron z pewnością powinien był go zjeść, tak jak nakazał Mojżesz Kapłańska 10:18 , aby jedli w żałobie. Aaron odpowiedział Księgą Kapłańską 10:19 i argumentował, że być może Mojżesz słyszał, że pogrążonym w żałobie wolno było spożywać specjalne ofiary na Inaugurację Przybytku, ale nie regularne stałe ofiary. Bo jeśli Księga Powtórzonego Prawa 26:14 mówi, że dziesięciny, która ma mniejszą świętość, nie można spożywać w żałobie, o ileż bardziej ten zakaz powinien odnosić się do ofiar, takich jak ofiary za grzech, które są bardziej święte. Kiedy Mojżesz usłyszał ten argument, odpowiedział Księgą Kapłańską 10:20 że mu się to podobało, i przyznał się do błędu. Mojżesz nie szukał usprawiedliwienia, mówiąc, że nie słyszał prawa od Boga, ale przyznał, że słyszał je i zapomniał o nim.
Według rabina Judy i rabina Symeona wymiana przebiegła tak: Mojżesz zapytał Aarona, dlaczego nie jadł, sugerując możliwość, że krew dostała się do najgłębszego sanktuarium lub wyszła poza dziedziniec lub została skalana ofiarą składaną przez jego synów, a Aaron powiedział, że nie. Następnie Mojżesz zapytał, czy być może Aaron zaniedbał swój smutek i pozwolił, by ofiara została zbezczeszczona, ale Aaron wykrzyknął w Księdze Kapłańskiej 10:19 , że te wydarzenia, a nawet więcej, mogły go spotkać, ale Aaron nie okazałby takiego braku szacunku ofiarom. Wtedy Mojżesz wykrzyknął, że Aaron z pewnością powinien był go zjeść, tak jak nakazał Mojżesz Kapłańska 10:18. Aaron argumentował na podstawie analogii do dziesięciny (jak w wersji rabina Nehemiasza), a Mojżesz przyjął argument Aarona. Ale Mojżesz argumentował, że kapłani powinni byli zatrzymać mięso ofiarne i zjeść je wieczorem. A na to Aaron odpowiedział, że mięso przypadkowo zostało skalane po złożeniu ofiary.
Księga Kapłańska rozdział 11
Traktat Chullin w Misznie, Tosefcie i Talmudzie babilońskim zinterpretował prawa kaszrutu ( כַּשְׁרוּת ) w Księdze Kapłańskiej 11 i Księdze Powtórzonego Prawa 14: 3–21.
Czytając Księgę Kapłańską 11: 1, midrasz nauczał, że w 18 wersetach Pismo stawia Mojżesza i Aarona (narzędzia wyzwolenia Izraela) na równych prawach (donosząc, że Bóg przemawiał do nich obu jednakowo), a zatem jest 18 błogosławieństw w Amida .
Midrasz nauczał, że Adam złożył wołu jako ofiarę, wyprzedzając prawa dotyczące czystych zwierząt w Księdze Kapłańskiej 11: 1–8 i Powtórzonego Prawa 14: 4–6.
Rav Hisda zapytał, skąd Noe wiedział (przed podaniem Księgi Kapłańskiej 11 lub Księgi Powtórzonego Prawa 14:3–21 ), które zwierzęta były czyste, a które nieczyste. Rav Hisda wyjaśnił, że Noe poprowadził ich obok Arki, a ci, których Arka zaakceptowała (w wielokrotności siedmiu) byli z pewnością czyści, a ci, których Arka odrzuciła, z pewnością byli nieczyści. Rabin Abbahu zacytował Księgę Rodzaju 7:16: „A ci, którzy weszli, weszli jako mężczyzna i kobieta”, aby pokazać, że weszli z własnej woli (w odpowiednich parach, po siedmiu czystych i dwóch nieczystych).
Rabin Tanhum ben Hanilai porównał prawa kaszrutu do przypadku lekarza, który udał się z wizytą do dwóch pacjentów, z których jeden miał żyć, a drugi umrzeć. Temu, kto miał żyć, lekarz zarządził, co jeść, a czego nie. Z drugiej strony lekarz kazał umierającemu jeść wszystko, na co pacjent ma ochotę. Tak więc do narodów, które nie były przeznaczone do życia w przyszłym świecie , Bóg powiedział w Księdze Rodzaju 9:3: „Wszystko, co się rusza, co żyje, będzie dla was pokarmem”. Ale do Izraela, którego Bóg przeznaczył do życia w przyszłym świecie, Bóg powiedział: Księga Kapłańska 11:2, „To są żywe istoty, które możecie jeść”.
Rav rozumował, że skoro Księga Przysłów 30:5 uczy, że „Każde słowo Boże jest czyste”, to nakazy kaszrutu zostały podane w wyraźnym celu oczyszczenia ludzkości.
Czytając Księgę Kapłańską 18: 4, „Moje zarządzenia ( מִשְׁפָּטַי , mishpatai ) będziecie czynić, a Moje ustawy ( חֻקֹּתַי , chukotai ) będziecie przestrzegać”, Sifra wyróżnia „obrzędy” ( מִשְׁפָּט ִים , miszpatim ) od „statutów” ( חֻקִּים , chukim ). Termin „rozporządzenia” ( מִשְׁפָּטִים , miszpatim ), nauczał Sifra, odnosi się do zasad, które nawet gdyby nie były zapisane w Torze, byłoby całkowicie logiczne, aby je zapisać, jak prawa dotyczące kradzieży, niemoralności seksualnej, bałwochwalstwa, bluźnierstwa i morderstwa. Termin „statuty” ( חֻקִּים , chukim ), nauczany przez Sifra, odnosi się do tych zasad, które impuls do czynienia zła ( יצר הרע , yetzer hara ) i narody świata starają się podważyć, jak jedzenie wieprzowiny (zakazane przez Kapłańska 11: 7 i Powtórzonego Prawa 14: 7–8 ), nosząc mieszanki wełny i lnu ( שַׁעַטְנֵז , szatnez , zabronione przez Księgę Kapłańską 19:19 i Księgę Powtórzonego Prawa 22:11 ), zwolnienie z małżeństwa lewiratu ( חליצה , chalitzah , nakazane przez Księgę Powtórzonego Prawa 25: 5–10 ), oczyszczenie osoby dotkniętej chorobą skóry ( מְּצֹרָע , metzora , uregulowane w Kapłańskiej 13-14 ), a kozła wysłanego na pustynię („ kozioł ofiarny ”, uregulowanego w Kapłańskiej 16 ). W odniesieniu do nich, nauczał Sifra, Tora mówi po prostu, że Bóg je ustanowił i nie mamy prawa wątpić w nie.
Rabin Eleazar ben Azariah nauczał, że ludzie nie powinni mówić, że nie chcą nosić mieszanki wełny i lnu ( שַׁעַטְנֵז , shatnez , zabronione przez Kapłańską 19:19 i Powtórzonego Prawa 22:11 ), jeść wieprzowinę (zakazane przez Kapłańską 11: 7 i Powtórzonego Prawa 14: 7–8 ) lub pozostawać w intymności z zakazanymi partnerami (zakazanymi przez Księgę Kapłańską 18 i 20 ), ale raczej powinni powiedzieć, że chcieliby to zrobić, ale Bóg zarządził, że tego nie robią. W Kapłańskiej 20:26, Bóg mówi: „Odłączyłem was od narodów, abyście byli moimi”. Należy więc oddzielić się od występku i przyjąć panowanie Nieba.
Rabin Berekiah powiedział w imieniu rabina Izaaka, że w nadchodzącym czasie Bóg wyda ucztę dla prawych sług Bożych i każdego, kto nie jadł mięsa ze zwierzęcia, które padło w inny sposób niż w wyniku uboju rytualnego ( נְבֵלָה , neveilah , zabronione przez Kapłańska 17:1-4 ) na tym świecie będą mieli przywilej radowania się nim w Świecie, który ma nadejść. Wskazuje na to Księga Kapłańska 7:24, która mówi: „A tłuszcz tego, co umiera samo z siebie ( נְבֵלָה , neveilah ) i tłuszcz tego, co jest rozszarpywane przez zwierzęta ( טְרֵפָה , tereifah ), może być użyty do jakiejkolwiek innej usługi, ale nie będziesz tego jadł”, tak aby ktoś mógł to zjeść w przyszłości. (Dzięki obecnej powściągliwości można zasłużyć na udział w bankiecie w życie ostateczne.) Z tego powodu Mojżesz napominał Izraelitów w Księdze Kapłańskiej 11:2: „To jest zwierzę, które będziecie jeść”.
Stanowiąc wyjątek od praw kaszrutu w Księdze Kapłańskiej 11 i Księdze Powtórzonego Prawa 14: 3–21, Rabin powiedział w imieniu rabina Johanana, że można wyleczyć się wszystkimi zakazanymi rzeczami, z wyjątkiem bałwochwalstwa, kazirodztwa i morderstwa.
Midrasz zinterpretował Psalm 146: 7: „Pan wypuszcza więźniów”, aby brzmiał: „Pan pozwala na zakazane”, a tym samym nauczał, że to, czego Bóg zabronił w jednym przypadku, Bóg dopuścił w innym. Bóg zakazał tłuszczu brzusznego bydła (w Księdze Kapłańskiej 3:3 ), ale pozwolił na to w przypadku zwierząt. Bóg zabronił spożywania nerwu kulszowego u zwierząt (w Księdze Rodzaju 32:33 ), ale pozwolił na to u ptactwa. Bóg zakazał jedzenia mięsa bez uboju rytualnego (w Kpł 17:1-4 ), ale pozwolił na to rybom. Podobnie rabbi Abba i rabbi Jonathan w imieniu rabina Levi nauczali, że Bóg pozwala na więcej rzeczy, niż Bóg zabrania. Na przykład Bóg zrównoważył zakaz spożywania wieprzowiny (w Księdze Kapłańskiej 11:7 i Księdze Powtórzonego Prawa 14:7–8 ) zezwalając na barwena (która według niektórych smakuje jak wieprzowina).
Czytając Księgę Kapłańską 11: 2, „ To są żywe stworzenia, które możecie jeść”, Sifra nauczał, że użycie słowa „te” wskazuje, że Mojżesz podniósłby zwierzę, pokazał Izraelitom i powiedział im: „To możecie jeść” i „Tego nie wolno wam jeść”.
Miszna zauważyła, że Tora stwierdza (w Księdze Kapłańskiej 11:3 i Księdze Powtórzonego Prawa 14:6 ) cechy zwierząt domowych i dzikich (po których można stwierdzić, czy są czyste). Miszna zauważyła, że Tora nie określa w podobny sposób cech ptaków, ale mędrcy nauczali, że każdy ptak, który chwyta swoją zdobycz, jest nieczysty. każdy ptak, który ma dodatkowy palec u nogi ( hallux ), wole i żołądek , który można oderwać. Rabin Eliezer, syn rabina Sadoka, nauczał, że każdy ptak, który rozchyla palce u nóg (równo) jest nieczysty. Miszna nauczała tego wśród szarańcze , wszystkie, które mają cztery nogi, cztery skrzydła , nogi stawowe (jak w Księdze Kapłańskiej 11:21 ) i skrzydła pokrywające większą część ciała są czyste. Rabin Jose nauczał, że musi również nosić nazwę „szarańcza”. Miszna nauczała, że wśród ryb wszystkie, które mają płetwy i łuski, są czyste. Rabin Judah powiedział, że musi mieć (co najmniej) dwie łuski i jedną płetwę (aby był czysty). Łuski to te (cienkie krążki), które są przyczepione do ryby, a płetwy to te (skrzydła), po których pływa.
Czytając Księgę Kapłańską 11:3, „Cokolwiek . . . przeżuwa pokarm wśród zwierząt, które możesz jeść”, Tosefta nauczał, że cokolwiek przeżuwa pokarm, nie ma górnych zębów.
Miszna nauczała, że łowcy dzikich zwierząt, ptaków i ryb, którzy natknęli się na zwierzęta, które Księga Kapłańska 11 określiła jako nieczyste, mogli je sprzedawać. Rabin Judah nauczał, że osoba, która przypadkowo natknęła się na takie zwierzęta, może je kupić lub sprzedać, pod warunkiem, że osoba ta nie będzie nimi regularnie handlować. Ale mędrcy nie pozwolili na to.
Rav Shaman bar Abba powiedział w imieniu Rav Idi bar Idi bar Gershom, który powiedział to w imieniu Levi bar Perata, który powiedział to w imieniu rabina Nahuma, który powiedział to w imieniu rabina Biraima, który powiedział to w imieniu pewien staruszek o imieniu Rabin Jacob, że ci z Nasi dom nauczał, że (ugotowanie) zakazanego jajka spośród 60 (dozwolonych) jaj powoduje, że wszystkie są zakazane, (ale gotowanie) zakazanego jajka spośród 61 (dozwolonych) jaj sprawia, że wszystkie są dozwolone. Rabin Zera zakwestionował orzeczenie, ale Gemara zacytował ostateczne orzeczenie: Stwierdzono, że rabin Helbo powiedział w imieniu Rav Huna, że w odniesieniu do (zakazanego) jajka (ugotowanego z dozwolonymi), jeśli oprócz ( zakazane) jeden, są (wszystkie) zakazane, ale jeśli jest ich 61 oprócz (zakazanego), są dozwolone.
Miszna uczy ogólnej zasady, że tam, gdzie smak zakazanego pokarmu przynosi korzyść, jest to zabronione, ale tam, gdzie smak zakazanego pokarmu nie przynosi korzyści, jest dozwolony. Na przykład, jeśli (zabroniony) ocet wpadł do dzielonej fasoli (jest to dozwolone).
Czytając Księgę Kapłańską 11: 7, „świnia, ponieważ rozchyla kopyto i ma rozszczepione nogi, ale nie przeżuwa pokarmu, jest dla was nieczysta”, midrasz porównał świnię do Cesarstwa Rzymskiego . Tak jak leżąca świnia wyciąga kopyta, jakby chciała powiedzieć: „Uważaj, żebym był czysty”, tak też Cesarstwo Rzymskie szczyciło się (swoimi cnotami), dopuszczając się przemocy i grabieży pod pozorem ustanowienia sprawiedliwości. Midrasz porównał Cesarstwo Rzymskie do namiestnika, który uśmiercał złodziei, cudzołożników i czarowników, a następnie pochylił się do doradcy i powiedział: „Ja sam zrobiłem te trzy rzeczy w ciągu jednej nocy”.
Gemara przekazał naukę Mędrców, że miód pszczeli jest dozwolony, ponieważ pszczoły przynoszą nektar z kwiatów do ich ciała, ale nie wydalają go z organizmu. Gemara odpowiedział, że Raw Szeszet nauczał (zgodnie z opinią rabina Jakuba), że Bóg dopuszcza miód jako wyjątek od zasady, że substancja, która powstaje z niekoszernego zwierzęcia, jest niekoszerna. Albowiem w Baraicie rabin Jakub przeczytał słowa z Księgi Kapłańskiej 11:21: „Jednakże ci obyś jadł ze wszystkich skrzydlatych stworzeń” i rozumował, że słowo „te” wskazuje, że możesz je jeść, ale nie możesz jeść niekoszernych skrzydlatych stworzeń. Gemara zapytał, dlaczego ten wniosek był konieczny, jak Księga Kapłańska 11:20 zawiera wyraźny zakaz jedzenia niekoszernych skrzydlatych stworzeń, mówiąc: „Wszystkie skrzydlate stworzenia poruszające się na czworakach są dla ciebie odrazą”. niekoszernego skrzydlatego stworzenia, ale można jeść to, co niekoszerne skrzydlate stworzenie wydala ze swojego ciała — mianowicie miód pszczeli.
Czytając Księgę Kapłańską 11: 29–38, Miszna porównała ludzką krew pod jednym względem do krwi zwierząt domowych, a pod innym do krwi gadów. Miszna zauważyła, że krew ludzka jest jak krew zwierząt, ponieważ czyni nasiona podatnymi na nieczystość (na mocy Księgi Kapłańskiej 11: 34–38 ) i podobnie jak krew gadów w tym, że nie podlegałaby wytępieniu ( כרת , karet ) z powodu jej spożycia. ( Księga Kapłańska 7:26 zabrania spożywania krwi zwierząt, ale nie krwi gadów).
Gemara zauważył paradoks, że mleko matki jest koszerne, mimo że jest produktem krwi matki, która nie jest koszerna. Wyjaśniając, Gemara zacytował Hioba 14:4: „Któż może wydobyć czyste z nieczystego? Czy to nie ten jedyny? Albowiem Bóg może wydobyć czystą rzecz, taką jak mleko, z nieczystej rzeczy, takiej jak krew.
W dniu, w którym rabin Eleazar ben Azariah usunął rabina Gamaliela II ze stanowiska dyrektora szkoły, rabin Akiva objaśnił słowa z Księgi Kapłańskiej 11:33: „i każde gliniane naczynie, do którego wpadnie którykolwiek z nich, cokolwiek w nim jest, będzie nieczyste ”. Rabin Akiva zauważył, że Księga Kapłańska 11:33 nie stwierdza „jest nieczysty”, ale „uczyni innych nieczystymi”. Rabin Akiva wywnioskował z tego, że bochenek, który jest nieczysty w drugim stopniu (kiedy na przykład naczynie najpierw staje się nieczyste, a następnie kala w nim bochenek), może sprawić, że wszystko, z czym się zetknie, stanie się nieczyste w trzecim stopniu. Rabin Joshua zapytał, kto usunie kurz z oczu rabbana Johanana ben Zakai (aby mógł usłyszeć ten wspaniały dowód), jak powiedział raban Johanan ben Zakai, że następne pokolenie uzna za czysty bochenek nieczysty trzeciego stopnia na tej podstawie, że w Torze nie ma tekstu, według którego byłby nieczysty . Rabin Joshua zauważył, że rabin Akiwa, intelektualny potomek rabbana Johanana ben Zakai (jako że rabin Akiwa był uczniem rabina Eliezera ben Hurcanusa , ucznia rabbana Johanana ben Zakai), przytoczył tekst w Torze — Księga Kapłańska 11:33 — według dla którego taki bochenek był nieczysty.
Miszna nauczała, że żona tego, kto skrupulatnie przestrzega dziesięciny i praw czystości (chaver ) może pożyczyć sito i przesiewacz żonie osoby, która nie przestrzega dziesięciny i praw czystości (an am ha-aretz ) i może sortować , mielić i przesiewać razem z nią. Ale kiedy zmoczy mąkę i tym samym narazi ją na nieczystość zgodnie z Księgą Kapłańską 11:34, nie może jej dotknąć, ponieważ nie można pomagać przestępcom. Miszna nauczała, że ta nauka została wypowiedziana tylko ze względu na pokój.
Gemara poinformował, że mędrcy przeczytali słowa z Księgi Kapłańskiej 11:44: „Poświęćcie się, a będziecie uświęceni”, aby nauczać, że ludzie, którzy trochę się uświęcają, są uświęcani i mają wielką pomoc. Jeśli ludzie uświęcają się na dole, to są uświęcani na górze. Jeśli ludzie uświęcają się w tym świecie, zostaną uświęceni w świecie, który ma nadejść.
בִרְכַת הַמָזוֹן Rav Naḥman bar Isaac doniósł o Baraicie: Rav Judah powiedział, że Rav powiedział (lub niektórzy twierdzą, że nauczano tego w Baraita), że słowa z Księgi Kapłańskiej 11:44 nawiązują do kroków, które podejmuje się podczas posiłku. „Poświęćcie się” odnosi się do pierwszych wód, którymi myje się ręce przed posiłkiem; „będziecie święci” odnosi się do ostatecznych wód, którymi myje się ręce po posiłku i przed odmawianiem Łaski po posiłkach ( בִרְכַת <a i=9>הַמָזוֹן , Birkat Hamazon ); „bo jestem święty” nawiązuje do oleju, który rozprowadza się na dłoniach; a „Ja jestem Panem, twoim Bogiem” nawiązuje do łaski po posiłkach.
Gemara rozważała, czy słowa z Księgi Kapłańskiej 11:44: „Poświęćcie się więc i bądźcie świętymi”, które odnoszą się do unikania pokarmów zakazanych w Księdze Kapłańskiej 11, mogą również uczyć, że w odniesieniu do każdego czynu, którego Tora zabrania, istnieje w dodać pozytywne przykazanie świętości, aby uniknąć tego czynu. Gemara sprzeciwił się, że gdyby tak było, to każdy pojedynczy zakaz w całej Torze zawierałby zarówno pozytywne przykazanie, jak i zakaz, i dlatego odrzucił to rozumowanie.
W średniowiecznej interpretacji żydowskiej
Parsza jest omawiana w tych średniowiecznych źródłach żydowskich:
Księga Kapłańska rozdział 9
Zohar nauczał, że Księga Kapłańska 9:2 nakazuje Aaronowi „wziąć sobie cielca na ofiarę za grzech” jako obrzęd przeznaczony osobiście dla Aarona, aby odpokutował za grzech Złotego Cielca, który sprowadził na Izrael . Zohar nauczał, że Aaron musiał oczyścić się podczas siedmiu świętych dni z Księgi Kapłańskiej 8:33 , a następnie za pomocą cielęcia wskazanego w Księdze Kapłańskiej 9:2 . Zohar zauważył, że Aaron musiał się oczyścić, bo gdyby nie on, Złoty Cielc by się nie pojawił.
Czytając słowa Mojżesza w Księdze Kapłańskiej 9: 4, „dzisiaj Pan ci się ukaże”, Ibn Ezra nauczał, że Mojżesz odnosił się do ognia, który wyszedł od Boga.
Księga Kapłańska rozdział 10
Baḥya ibn Paquda nauczał, że ponieważ Bóg okazuje szczególną dobroć niektórym ludziom, przez co zostali oni wybrani, na przykład, na proroka, przywódcę narodu lub mędrca, którego ducha Bóg obudził i obdarzył mądrością, zrozumieniem , rady i podobnych cech, tacy ludzie mają obowiązek dodatkowej służby Bogu. Baḥya nauczał, że Bóg będzie kontynuował te dary dla tych, którzy pełnią tę służbę w pełnej mierze, i zwiększy ich moc nad tymi darami i ich zrozumienie oraz nagrodzi tych ludzi w przyszłym świecie. Ale ktokolwiek spośród takich ludzi buntuje się przeciwko Bogu, pomimo dobrodziejstw, którymi Bóg ich szczególnie obdarzył, upadnie ze wszystkich tych stopni, a Bóg będzie ich surowiej rozliczał, jak Księga Kapłańska 10:3 mówi: „Tak powiedział Pan, mówiąc: „Będę uświęcony w tych, którzy się do mnie zbliżają, i będę uwielbiony wobec całego ludu”.
Księga Kapłańska rozdział 11
Juda Halevi wyraził podziw dla tych, którzy jako pierwsi podzielili tekst Tory na wersety, wyposażyli ją w znaki samogłoskowe, akcenty i znaki masoreckie oraz policzyli litery tak dokładnie, że stwierdzili, że gimel ( ג ) w gachon , גָּחוֹן ( " brzuch”), w Księdze Kapłańskiej 11:42 znajduje się dokładnie w środku Tory. (Zauważ jednak, że raport Gemary, omówiony powyżej w „klasycznej interpretacji rabinicznej”, że niektórzy mówili, że vav ( ו ) w gachon , גָּחוֹן , oznacza połowę Tory).
We współczesnej interpretacji
Parsza jest omawiana w tych współczesnych źródłach:
Księga Kapłańska rozdział 10
Profesor James Kugel z Uniwersytetu Bar Ilan poinformował, że według jednej z teorii źródło Priestly (często w skrócie P) wymyśliło Nadaba i Abihu, nadając im imiona zdyskredytowanych synów króla Jeroboama, aby mogli umrzeć w nowo zainaugurowanym sanktuarium (jak odnotowany w Księdze Kapłańskiej 16:1 ) i w ten sposób skalać ją przez skażenie zwłokami, tak aby Bóg mógł następnie poinstruować Aarona w Księdze Kapłańskiej 16:3 , jak oczyścić świątynię przez Jom Kippur. Teoria ta zakładała, że Izraelici pierwotnie stosowali procedurę oczyszczenia Jom Kippur za każdym razem, gdy było to potrzebne w ciągu roku, a zatem narracja miała sens, aby zanieczyścić sanktuarium (w Kapłańska 10 ), a następnie natychmiast oczyszczona (w Kapłańska 16 ), ale ostatecznie, kiedy Izraelici uczynili oczyszczenie świątyni corocznym rytuałem, źródło kapłańskie wstawiło Księgę Kapłańską 11–15 , aby wymienić inne potencjalne źródła nieczystości, które mogą wymagać oczyszczenia świątyni.
Profesor Jacob Milgrom , dawniej z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley , zauważył, że Księga Kapłańska 10:8–15 zawiera niektóre z nielicznych praw (wraz z Księgą Kapłańską 6:1–7:21 i 16:2–28 ) zarezerwowanych dla kapłanów tylko, podczas gdy większość Księgi Kapłańskiej jest adresowana do całego ludu izraelskiego.
Profesor Samuel Balentine z Union Presbyterian Seminary wyjaśnił Boże polecenie w Księdze Kapłańskiej 10: 9, aby kapłani „nie pili wina ani mocnych napojów” jako przestrogę „przed używaniem używek w celu wywołania, wzmocnienia lub wpłynięcia na ich spotkanie z Bogiem”.
Balentine opisał napomnienie z Księgi Kapłańskiej 10:10 , aby „umieścić różnicę między świętym a pospolitym oraz między nieczystym a czystym” jako „najbardziej fundamentalny warunek wstępny dla kapłanów i ich wiernych”.
Księga Kapłańska rozdział 11
Profesor Robert A. Oden , dawniej z Dartmouth College , argumentował, że powodem kapłańskich praw kaszrutu w Księdze Kapłańskiej 11 była integralność stworzenia i to, jak wyglądał stworzony świat. Za dobre uważa się to, co współgra z wszechstronnością stworzonej kosmologii.
Kugel poinformował, że izraelski archeolog Israel Finkelstein nie znalazł żadnych kości wieprzowych na stanowiskach na szczytach wzgórz, począwszy od okresu żelaza I (około 1200–1000 pne) i kontynuując przez żelazo II, a wcześniej w epoce brązu miejsc, obfitowało w kości wieprzowe. Kugel wywnioskował z danych Finkelsteina, że nowi mieszkańcy wzgórz zasadniczo różnili się zarówno od swoich poprzedników na wyżynach, jak i od Kananejczyków z miasta — albo dlatego, że należeli do innej grupy etnicznej, albo przyjęli inny sposób życia z powodów ideologicznych lub innych. . Kugel wywnioskował z ustaleń Finkelsteina, że ci górale podzielali jakąś ideologię (choćby tabu dotyczące jedzenia), podobnie jak współcześni Żydzi i muzułmanie . Kugel doszedł do wniosku, że nieciągłości między ich sposobem życia a życiem mieszkańców miast kananejskich i wcześniejszych osadników z gór potwierdza pogląd, że osadnicy nie byli eksurbanitami.
Zauważając, że Księga Kapłańska 11:3 ogranicza ssaki, które kwalifikują się na żydowski stół, do tych, które przeżuwają pokarm i mają rozdwojone kopyta, Milgrom zauważył, że te wymagania skutecznie zabraniają ludziom jedzenia mięsa z całego królestwa zwierząt, z wyjątkiem trzech roślin domowych: zjadacze — bydło, owce i kozy. Milgrom argumentował, że biblijny system praw żywieniowych miał zatem na celu ujarzmienie instynktu zabójcy u ludzi poprzez system ograniczeń pozwalających ludziom zaspokoić żądzę mięsa zwierzęcego, ale nie zostać odczłowieczonym w tym procesie. Milgrom stwierdził, że podstawowe zasady są następujące: (1) Prawo poważnie ograniczyło wybór pokarmu dla zwierząt. (2) Tylko ci, którzy mogą kwalifikować się dzięki swoim umiejętnościom i pobożności, mogą zabijać zwierzęta – umiejętność stosowania techniki uboju, która czyni śmierć bezbolesną, oraz pobożność polegająca na świadomości Boskiej sankcji, która zezwoliła na taką rzeź. (3) Nieliczne zwierzęta, które zostały poddane ubojowi rytualnemu, nadal nie są dopuszczone do spożycia, dopóki ich krew nie zostanie odsączona.
Balentine argumentował, że Boże napomnienie w Księdze Kapłańskiej 11:44 „poświęćcie się i bądźcie świętymi, bo ja jestem święty”, wyjaśniło, „dlaczego Izraelowi nie wolno kalać się jedzeniem zakazanych zwierząt”, bo jak Bóg rozróżnia gatunki zwierząt w stworzeniu, człowiek „ rozróżnienie między zwierzętami czystymi i nieczystymi jest aktem wiary, który odzwierciedla Boże dzieło ustanowienia i podtrzymania „bardzo dobrego” projektu stworzenia”.
Profesor Mary Douglas , dawniej z University College London , Northwestern University i Princeton University , zasugerowała, że zwierzęta, których Księga Kapłańska 11 zakazuje, reprezentują osoby bezbronne — ślepe robaki, wrażliwe ryby bez łusek i nieustannie pracujące mrówki — które są odpowiednikami ludzkich żebraków, sierot i wdów. Douglas twierdził, że Księga Kapłańska 11 nakazuje ludziom, aby nie żerowali na nich, ponieważ „Świętość jest nie do pogodzenia z drapieżnym zachowaniem”. Podobnie Balentine argumentował, że Księga Kapłańska stanowi, że „tylko zwierzęta, które odzwierciedlają normalne cechy ich gatunku, są jadalne”, podczas gdy te, które nie posiadają tych cech, „są w niekorzystnej sytuacji, ponieważ brakuje im środków do przetrwania, które są wspólne dla ich gatunku. "
Interpretując prawa kaszrutu w Księdze Kapłańskiej 11 i Księdze Powtórzonego Prawa 14: 3–21, w 1997 r. Komitet ds. Prawa Żydowskiego i Standardów Judaizmu Konserwatywnego stwierdził, że jest możliwe, aby sekwencja genetyczna została zaadaptowana z gatunku niekoszernego i wszczepiona w nowy szczep koszernego środka spożywczego — na przykład gen dla świńskiego hormonu wzrostu, który ma zostać wprowadzony do ziemniaka w celu wywołania większego wzrostu, lub gen z owada, który ma zostać wprowadzony do pomidora, aby nadać mu niezwykłe właściwości szkodnika odporność — i ten nowy szczep, aby być koszernym. Podobnie pod koniec lat 90 Centralna Konferencja Amerykańskich Rabinów Judaizmu Reformowanego orzekła, że dobrze jest, aby Żyd przestrzegający kaszrutu uczestniczył w eksperymencie medycznym z wieprzowym produktem ubocznym.
Przykazania
Według Sefer ha-Chinuch w parszy jest 6 przykazań pozytywnych i 11 negatywnych:
- Kohenowi nie wolno wchodzić do świątyni z długimi włosami.
- Kohenowi nie wolno wchodzić do świątyni w podartym ubraniu.
- Kohenowi nie wolno opuszczać świątyni podczas nabożeństwa.
- Kohenowi nie wolno wchodzić do świątyni pod wpływem alkoholu.
- Aby zbadać oznaki zwierząt, aby odróżnić koszerne od niekoszernych.
- Nie jeść niekoszernych zwierząt
- Aby zbadać oznaki ryb, aby odróżnić koszerne od niekoszernych
- Nie jeść ryb niekoszernych
- Nie jeść niekoszernego drobiu
- Aby zbadać oznaki szarańczy , aby odróżnić koszerne od niekoszernych
- Przestrzegać praw nieczystości spowodowanej przez osiem owadów
- Przestrzegać praw dotyczących nieczystości płynnych i stałych pokarmów
- Przestrzegać praw nieczystości spowodowanej przez martwą bestię
- Nie jeść niekoszernych stworzeń pełzających po lądzie
- Nie jeść robaków znalezionych w owocach
- Nie jeść stworzeń żyjących w wodzie innych niż ryby
- Nie jeść niekoszernych robaków
Haftara
Ogólnie
Haftarah dla parszy to :
Streszczenie
Dawid zebrał wszystkich wybranych mężów Izraela — w sumie 30 000 — i udał się, by odzyskać Arkę Przymierza z Baale-juda . Wynieśli Arkę z domu Abinadaba i ustawili ją na nowym wozie. Synowie Abinadaba, Uzza i Achio , prowadzili wóz, a Ahio jechał przed arką. Dawid i Izraelici grali na wszelkiego rodzaju instrumentach — harfach , psalteriach , bębnach , sistrach i cymbałach . Kiedy dotarli na klepisko Nakona, woły się potknąły, a Uzza wyciągnął rękę do Arki. W gniewie Bóg uderzył Uzzę za jego błąd i Uzza umarł przy Arce.
Niezadowolony i przestraszony Dawid zapytał, w jaki sposób Arka mogła do niego przyjść. Tak więc Dawid zabrał Arkę do domu Obed-Edoma Gittyty i zostawił ją tam na trzy miesiące, podczas których Bóg błogosławił Obed-Edomowi i jego domowi.
z radością sprowadził Arkę do Jerozolimy . Gdy ci, którzy nieśli Arkę, przeszli sześć kroków, złożyli w ofierze wołu i tłustego byka. Izraelici podnieśli Arkę z okrzykiem i dźwiękiem rogu, a Dawid tańczył z całych sił, przepasany lnianym efodem. Gdy Arka weszła do miasta, Michal , córka Saula , wyjrzała przez okno i zobaczyła Dawida skaczącego i tańczącego, i wzgardziła nim w swoim sercu.
Ustawili Arkę w namiocie, który rozbił dla niej Dawid, Dawid złożył całopalenia i ofiary pojednania, a Dawid pobłogosławił lud w imię Pana. Dawid rozdał słodki placek chleba wszystkim Izraelitom, a lud rozszedł się do swoich domów. (Haftarah kończy się w tym miejscu dla Żydów sefardyjskich, ale trwa dla Żydów aszkenazyjskich).
Kiedy Dawid wrócił, aby pobłogosławić swój dom, Michal wyszła mu na spotkanie z pogardą, szydząc z niego za to, że odsłonił się przed służebnicami. Dawid odparował Michal, że tańczy przed Bogiem, który wybrał go zamiast jej ojca, i że będzie gorszy niż to. Michał nigdy później nie miał dzieci.
Bóg dał Dawidowi odpoczynek od wrogów, a Dawid poprosił Natana proroka, dlaczego Dawid miał mieszkać w domu z cedru, podczas gdy Arka mieszkała za zasłonami. Na początku Natan powiedział Dawidowi, aby zrobił to, co leży mu na sercu, ale tej samej nocy Bóg polecił Natanowi, aby powiedział Dawidowi, aby nie budował Bogu domu, ponieważ Bóg nie mieszkał w domu od dnia, w którym Bóg wyprowadził dzieci Izraela Egiptu, ale przebywali w namiocie i w przybytku. Bóg polecił Natanowi powiedzieć Dawidowi, że Bóg zabrał Dawida od podążania za owcami, aby był księciem nad Izraelem, Bóg był z Dawidem, gdziekolwiek się udał, i Bóg uczyni Dawida wielkim imieniem. Bóg zapewni Izraelitom miejsce odpoczynku od wrogów, Bóg uczyni Dawida dynastią, a kiedy Dawid umrze, Bóg dopilnuje, aby syn Dawida zbudował dom dla imienia Bożego. Bóg byłby dla syna Dawida ojcem, a on byłby dla Boga synem; gdyby zbłądził, Bóg by go skarcił, ale miłosierdzie Boże nie odstąpiłoby od niego. Królestwo Dawida miało być ustanowione na wieki. Nathan opowiedział Dawidowi wszystko, co zobaczył w swojej wizji.
Połączenie z parszą
Zarówno parsza, jak i haftara donoszą o staraniach o poświęcenie świętej przestrzeni, po których nastąpiły tragiczne incydenty związane z niewłaściwą bliskością świętej przestrzeni. W parszy Mojżesz poświęcił Przybytek, miejsce przechowywania Arki Przymierza, podczas gdy w haftarze Dawid wyruszył, by sprowadzić Arkę do Jerozolimy. Następnie w parszy Bóg zabił Nadaba i Abihu, „kiedy zbliżyli się” do Arki, podczas gdy w haftarah Bóg zabił Uzzę , kiedy „wyciągnął rękę do Arki”.
W Szabat Parah
Kiedy parsza zbiega się z Szabatem Parah (specjalnym szabatem poprzedzającym Paschę), haftarah brzmi:
- dla Żydów aszkenazyjskich: Ezechiel 36:16–38
- dla Żydów sefardyjskich: Ezechiel 36: 16–36
W Szabat Parah, szabat czerwonej jałówki , Żydzi czytają Lb 19:1-22, która opisuje obrzędy oczyszczenia przy użyciu czerwonej jałówki ( parah adumah ). Podobnie haftarah w Ezechiela 36 również opisuje oczyszczenie. Zarówno w czytaniu specjalnym, jak i haftarah w Ezechiela 36, pokropienie wodą oczyściło Izraelitów.
W szabat Machar Chodesz
Kiedy parsza zbiega się z Szabatem Machar Chodesz (tak jak to miało miejsce w 2015 r.), Haftarah to 1 Samuela 20: 18–42.
Notatki
Dalsza lektura
Parsza ma podobieństwa lub jest omawiana w tych źródłach:
Biblijny
- Kapłańska 16:1–2 (Nadab i Abihu).
- Liczb 3:4 (Nadab i Abihu); 26:61 (Nadab i Abihu).
- Powtórzonego Prawa 14: 3–21 (kaszrut).
- Psalmy 58:9 (ślimak); 102:7 (pelikan).
Wczesny nierabiniczny
- List Arysteasza . 139–52. Aleksandria , III–I wiek p.n.e. W Pseudepigrafie Starego Testamentu: tom 2: Rozszerzenia „Starego Testamentu” i legend, mądrości i literatury filozoficznej, modlitw, psalmów i odów, fragmenty zaginionych dzieł judeo-hellenistycznych . Pod redakcją Jamesa H. Charleswortha , strony 7, 22–23. New York: Anchor Bible , 1985. ISBN 0-385-18813-7 .
- Filon . Interpretacja alegoryczna , księga 2: 15:57–58, 26:104–05; księga 3: 47:139–48:141, 49:144, 50:147; O rolnictwie 30:131–35; O pijaństwie 32:126–27, 35:140–41; O migracji Abrahama 12:64–69; Kto jest spadkobiercą rzeczy boskich? 49:238-40, 51:249-51; W locie i odnalezieniu 11:59, 28:157; O snach, które są wysłane przez Boga 2:9:67; Prawa specjalne , księga 2: 8:33; książka 4: 18:105-06, 20:110, 21:113-22:118, 36:191. Aleksandria, początek I wieku n.e. W np. The Works of Philo: Complete and Unabridged, New Updated Edition . Przetłumaczone przez Charlesa Duke'a Yonge , strony 44, 49, 66–67, 185, 218–19, 259, 296, 298, 326, 335, 392, 571, 626–27, 635. Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, 1993. ISBN 0-943575-93-1 .
- 1 Koryntian 8:8; 10:31. Około 53–57. (zniesienie kaszrutu).
- Rzymian 14:14. I wiek. (zniesienie kaszrutu).
- Marka 7:19. Około 66–70. (zniesienie kaszrutu).
- Józef Flawiusz , Starożytności Żydów 3:8:6–7 ; 8:8:4 . Około 93–94. W np. The Works of Josephus: Complete and Unabridged, New Updated Edition . Przetłumaczone przez Williama Whistona , strony 92, 229. Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, 1987. ISBN 0-913573-86-8 .
- Dzieje Apostolskie 10:11–16, 28. II wiek. (zniesienie kaszrutu).
Klasyczny rabiniczny
- Miszna : Szewit 5:9 , 7:4 ; Bikkurim 2:7 , 11 ; Pesachim 8:8 ; Sota 5:2 ; Awodah Zarah 5:2 ; Horayot 3:5 ; Menachota 5:6 ; Chullina 1:1–12:5. Ziemia Izraela, około 200 roku n.e. W np. Misznie: nowe tłumaczenie . Przetłumaczone przez Jacoba Neusnera , strony 81, 84, 171–72, 246, 455, 670, 695, 743, 765–87. New Haven: Yale University Press, 1988. ISBN 0-300-05022-4 .
- Tosefta : Berakot 4:17 ; Demaja 2:7; Sota 5:13; Zevachim 8:25; Shehitat Chullin 1:1–10:16; Akapit 1:5. Ziemia Izraela, około 250 roku n.e. W np. The Tosefta: Przetłumaczone z hebrajskiego, z nowym wprowadzeniem . Przetłumaczone przez Jacoba Neusnera, tom 1, strony 26, 85, 853; tom 2, strony 1347, 1371–1405, 1746. Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, 2002. ISBN 1-56563-642-2 .
- Sifra 99:1–121:2:13. Ziemia Izraela, IV wiek n.e. W np. Sifra: tłumaczenie analityczne . Przetłumaczone przez Jacoba Neusnera, tom 2, strony 121–229. Atlanta: Scholars Press, 1988. ISBN 1-55540-206-2 .
- Talmud jerozolimski : Peah 12b; Kilayim 69a; Szewit 55b; Terumot 1b, 73a, 88a, 100a, 101a; Maasrot 41a; Orła 34a; Bikkurim 12b; Szabat 13a, 78b; Eruwin 10b; Pesachim 13b, 24a, 62b–63b; Joma 3b; Taanit 20b; Megilla 15a, 29a; Moed Katan 17a; Chagiga 8a, 23a; Nazira 23a, 27b; Sota 23b, 26a, 36a; Gittin 11a; Bawa Kamma 30a; Sanhedryn 46b, 72b. Tyberiada , Ziemia Izraela, około 400 roku n.e. Przedrukowano m.in. w Talmud Yerushalmi . Pod redakcją Chaima Malinowitza , Yisroel Simcha Schorr i Mordechai Marcus, tomy 3, 5, 6b–9, 12–13, 16, 18–19, 21, 25–28, 34–37, 39, 41, 45. Brooklyn: Mesorah Publications, 2006 –2018. Oraz np. Talmud jerozolimski: tłumaczenie i komentarz . Pod redakcją Jacoba Neusnera i przetłumaczone przez Jacoba Neusnera, Tzvee Zahavy, B. Barry'ego Levy'ego i Edwarda Goldmana . Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers, 2009. ISBN 978-1-59856-528-7 .
- Kapłańska Rabba 1:8; 2:10; 10:4; 11:1 do 14:1; 20:4–5, 8–10; 26:1. Ziemia Izraela, V wiek. W np. Midrasz Rabba: Kapłańska . Przetłumaczone przez Harry'ego Freedmana i Maurice'a Simona, tom 4, strony 12, 29, 125, 135–79, 257–62, 325. Londyn: Soncino Press, 1939. ISBN 0-900689-38-2 .
.jpg)
- Talmud babiloński : Berakhot 53b , 61a ; Szabat 12a , 27a , 63b-64a , 83b-84a , 87b , 90b , 95b , 107a , 123b , 125a , 136a-b ; Eruvin 13b , 28a , 63a , 87b , 104b ; Pesachim 14a , 16a , 18a-b , 20b , 23a-b , 24b , 49b , 67b , 82b-83a , 91b ; Yoma 2b–4a , 5b , 21b , 39a , 53a , 73b , 76b–77a , 80a–b , 87a ; Sukka 25b ; Beitza 6b , 19a , 20a ; Rosz ha-Szana 16b ; Taanit 15b , 17b , 26b ; Megilla 9b , 10b , 18a ; Moed Katan 2a , 13a-b , 14b-15b , 19b , 24a , 28b ; Chagiga 11a , 19a , 22b , 24a , 26b ; Jewamot 20b , 40a , 43a , 54a–b , 74b–75a , 87a , 114a ; Ketubot 15a , 50a , 60a ; Nazir 4a , 38a , 52a , 64a ; Sota 27b , 29a-b , 38a-b , 47a ; Gittin 60a-b , 61b-62a , 68b ; Kiduszin 30a , 59b , 80a ; Bava Kamma 2a-b , 16a , 25b , 38a , 54a-b , 62b-63a , 64b , 76b-77a , 78a , 81a ; Bava Metzia 22a , 61b , 90b ; Bava Batra 9b , 66b , 80a , 91a , 97a ; Sanhedryn 5b , 17a , 22b , 52a , 70b–71a , 83b , 107b , 108b ; Makkot 3b , 11a , 13a , 16b ; Szewuot 5a , 7a , 9b–10b , 14b , 18b , 23a , 36b ; Avodah Zarah 40a , 47b , 68b ; Horayot 4a , 12b ; Zevachim 3a–b , 10b , 17b , 25b , 28a , 34a , 55a , 60a , 61b , 69b , 82a-b , 99b , 100b-01b , 105a , 115b ; Menachot 23a , 29a , 39b , 59a , 61a , 62a , 70b , 93b , 96b , 101b ; Chullin 2a–142a ; Bekhorot 6a–7b , 9b , 15b , 16a , 38a , 45b , 51a ; Keritot 4b , 13b , 15b , 21a , 22a ; Meila 16a–17b ; Tamid 33b ; Niddah 18a , 19b , 21a , 42b , 51a-b , 55b , 56a. Babilonia, VI wiek. W np. Talmud Bavli . Pod redakcją Yisroela Simchy Schorra, Chaima Malinowitza i Mordechaja Marcusa, 72 tomy. Brooklyn: Mesorah Publications, 2006.
Średniowieczny
- Saadia Gaon . Księga wierzeń i opinii , 10:15. Bagdad, Babilonia, 933. Przetłumaczone przez Samuela Rosenblatta, strona 396. New Haven: Yale University Press, 1948. ISBN 0-300-04490-9 .
- Salomon ibn Gabirol . Korona dla króla , 35:470. Hiszpania , XI wiek. Przetłumaczone przez Davida R. Slavitta, strony 62–63. Nowy Jork: Oxford University Press, 1998. ISBN 0-19-511962-2 .
- Raszi . Komentarz . Księga Kapłańska 9–11. Troyes , Francja , koniec XI wieku. W np. Rashi. Tora: z komentarzem Rasziego przetłumaczonym, opatrzonym adnotacjami i objaśnionymi . Przetłumaczone i opatrzone komentarzami Yisrael Isser Zvi Herczeg, tom 3, strony 93–134. Brooklyn: Mesorah Publications, 1994. ISBN 0-89906-028-5 .
- Raszbam . Komentarz do Tory . Troyes, początek XII wieku. W np. komentarzu Rashbama do Księgi Kapłańskiej i Liczb: tłumaczenie z adnotacjami . Zredagowane i przetłumaczone przez Martina I. Lockshina, strony 47–68. Providence : Brown Judaic Studies, 2001. ISBN 1-930675-07-0 .
- Juda Halewi . Kuzari . część 3, ¶ 31. Toledo , Hiszpania, 1130–1140. W np. Jehuda Halevi. Kuzari: Argument za wiarę Izraela. Wprowadzenie Henry'ego Słonimskiego, strona 165. Nowy Jork: Schocken, 1964. ISBN 0-8052-0075-4 .
- Abrahama ibn Ezdrasza . Komentarz do Tory . połowa XII wieku. W np. komentarzu Ibn Ezdrasza do Pięcioksięgu: Kapłańska (Va-yikra) . Przetłumaczone i opatrzone adnotacjami przez H. Normana Strickmana i Arthura M. Silvera, tom 3, strony 56–84. Nowy Jork: Menorah Publishing Company, 2004. ISBN 0-932232-11-6 .
- Majmonides . Miszne Tora : Hilchot Tum'at Ochalin (Prawa dotyczące nieczystości żywności) , rozdział 16, ¶ 12. Egipt, około 1170–1180. W np. Miszne Tora: Sefer Taharah: Księga czystości . Przetłumaczone przez Eliyahu Tougera, tom 2, strony 294–95. Nowy Jork: Moznaim Publishing, 2009. ISBN 978-1-885220-68-4 .
- Majmonides. Przewodnik dla zakłopotanych , 1:37 ; 3:46 , 47 , 48. Kair , Egipt, 1190. W np. Mojżesz Majmonides. Poradnik dla zakłopotanych . Przetłumaczone przez Michaela Friedländera , strony 53, 364, 367–68, 370. Nowy Jork: Dover Publications , 1956. ISBN 0-486-20351-4 .
- Ezechiasz ben Manoach . Hizkuni . Francja, ok. 1240 r. W np. Chizkiyahu ben Manoach. Chizkuni: Komentarz do Tory . Przetłumaczone i opatrzone komentarzami przez Eliyahu Munka, tom 3, strony 694–712. Jerozolima: Ktav Publishers, 2013. ISBN 978-1-60280-261-2 .
- Nachmanides . Komentarz do Tory . Jerozolima, ok. 1270. W np. Ramban (Nachmanides): Komentarz do Tory. Przetłumaczone przez Charlesa B. Chavela, tom 3, strony 102–55. Nowy Jork: Shilo Publishing House, 1974. ISBN 0-88328-007-8 .
- Zoch 1:54a, 73b, 167b; 2:11b, 26b, 67a, 124b, 193a, 219b; 3:24b, 31b, 33a, 35a–42a, 127a, 190b. Hiszpania, koniec XIII wieku.
- Bahya ben Asher . Komentarz do Tory . Hiszpania, początek XIV wieku. W np. Midrasz Rabbeinu Bachya: Tora Komentarz rabina Bachji ben Aszera . Przetłumaczone i opatrzone komentarzami przez Eliyahu Munka, tom 5, strony 1572–620. Jerozolima: Lambda Publishers, 2003. ISBN 965-7108-45-4 .
- Jakub ben Aszer (Baal Ha-Turim). Komentarz do Tory . Początek XIV wieku. W np. Baal Haturim Chumash: Vayikra/Leviticus . Przetłumaczone przez Eliyahu Touger, zredagowane, wyjaśnione i opatrzone komentarzami Avie Gold, tom 3, strony 1079–111. Brooklyn: Mesorah Publications, 2000. ISBN 1-57819-130-0 .
- Jakub ben Aszer. Perusz Al ha-Tora . Początek XIV wieku. W np. Yaakov ben Asher. Włącz Torę . Przetłumaczone i opatrzone komentarzami przez Eliyahu Munka, tom 3, strony 827–51. Jerozolima: Lambda Publishers, 2005. ISBN 978-9657108765 .
- Izaak ben Mojżesz Arama . Akedat Yizhak (Związanie Izaaka) . Koniec XV wieku. W np. Icchak Arama. Akeydat Yitzchak: Komentarz rabina Icchaka Aramy do Tory . Przetłumaczone i skondensowane przez Eliyahu Munka, tom 2, strony 567–77. Nowy Jork, Lambda Publishers, 2001. ISBN 965-7108-30-6 .
Nowoczesny
- Izaaka Abravanela . Komentarz do Tory . Włochy, między 1492-1509. W np. Abarbanel: Wybrane komentarze do Tory: Tom 3: Vayikra/Leviticus . Przetłumaczone i opatrzone komentarzami Israel Lazar, strony 81–105. Brooklyn: CreateSpace, 2015. ISBN 978-1508721338 .
- Obadiasz ben Jakub Sforno . Komentarz do Tory . Wenecja , 1567. W np. Sforno: Komentarz do Tory . Tłumaczenie i objaśnienia Raphaela Pelcovitza, strony 526–37. Brooklyn: Mesorah Publications, 1997. ISBN 0-89906-268-7 .
- Mosze Alszycz . Komentarz do Tory . Safed , ok. 1593 r. W m.in. Moshe Alshich. Midrasz rabina Mosze Alszicha o Torze . Przetłumaczone i opatrzone komentarzami przez Eliyahu Munka, tom 2, strony 643–59. Nowy Jork, Lambda Publishers, 2000. ISBN 965-7108-13-6 .
- Abraham Jehoszua Heschel. Komentarze do Tory . Kraków , Polska, połowa XVII wieku. Opracowane jako Chanukat HaTorah . Pod redakcją Chanocha Henocha Erzohna. Piotrków , Polska, 1900. W Avraham Yehoshua Heschel. Chanukas HaTorah: mistyczne wglądy Rav Avraham Yehoshua Heschel na Chumash . Przetłumaczone przez Abrahama Pereca Friedmana, strony 211–18. Southfield, Michigan : Targum Press / Feldheim Publishers , 2004. ISBN 1-56871-303-7 .
- Szabbetaj Bass . Sifsei Chachamim . Amsterdam, 1680. W np. Sefer Vayikro: From the Five Books of the Tora: Chumash: Targum Okelos: Rashi: Sifsei Chachamim: Yalkut: Haftaros , przekład Avrohom Y. Davis, strony 140–210. Lakewood Township, New Jersey : Metsudah Publications, 2012.
- Chaima ibn Attara . Ohr ha-Chaim . Wenecja, 1742. W Chayim ben Attar. Lub Hachayim: Komentarz do Tory . Przetłumaczone przez Eliyahu Munka, tom 3, strony 1019–56. Brooklyn: Lambda Publishers, 1999. ISBN 965-7108-12-8 .
- Icchak Magriso. Jestem Lo'ez . Konstantynopol , 1753. W Icchaku Magriso. Antologia Tory: MeAm Lo'ez . Przetłumaczone przez Aryeh Kaplan , tom 11, strony 187–274. Nowy Jork: Moznaim Publishing, 1989. ISBN 094011884X .
- Nachmana z Bresłowa . Nauki . Bracław , Ukraina , przed 1811 r. W Torze Rebe Nachmana: Breslov Wgląd w cotygodniowe czytanie Tory: Exodus-Leviticus . Opracował Chaim Kramer, pod redakcją Y. Hall, strony 321–36. Jerozolima: Breslov Research Institute , 2011. ISBN 978-1-928822-53-0 .
.crop.jpg)
- Słowo Mądrości 1833. Skodyfikowane jako Nauki i Przymierza, rozdział 89. W np. Stephen E. Robinson i H. Dean Garrett. Komentarz do Nauk i Przymierzy, tom trzeci . Sekcja 89. Salt Lake City : Deseret Book, 2004. ISBN 1-57345-852-X . ( Mormonów ).
- Samsona Raphaela Hirscha . Horeb: filozofia żydowskich praw i obrzędów . Przetłumaczone przez Izydora Grunfelda, strony 47–50, 211, 314–31, 338, 574, 582–86. Londyn: Soncino Press, 1962. Przedruk 2002 ISBN 0-900689-40-4 . Pierwotnie opublikowany jako Horeb, Versuche über Jissroel's Pflichten in der Zerstreuung . Niemcy , 1837.
- Samuela Davida Luzzatto (Shadal). Komentarz do Tory. Padwa 1871. W np. Samuel David Luzzatto. Komentarz do Tory . Przetłumaczone i opatrzone komentarzami przez Eliyahu Munka, tom 3, strony 924–33. Nowy Jork: Lambda Publishers, 2012. ISBN 978-965-524-067-2 .
- Związek Amerykańskich Kongregacji Hebrajskich . Platforma Pittsburgha. Pittsburgh, 1885. („Uważamy, że wszystkie takie prawa mojżeszowe i rabiniczne, które regulują dietę… powstały w wiekach i pod wpływem idei całkowicie obcych naszemu obecnemu umysłowemu i duchowemu stanowi. Nie potrafią zaimponować współczesnemu Żydowi duchem świętości kapłańskiej; ich przestrzeganie w naszych czasach może raczej przeszkadzać niż przyczyniać się do rozwoju duchowego współczesnego świata”).
- Jehuda Arie Lejb Alter . Sefat Emet . Góra Kalwaria (Niemcy), Polska , do 1905 r. Fragment w Języku prawdy: Komentarz do Tory Sefata Emeta . Przetłumaczone i zinterpretowane przez Arthura Greena , strony 159–65. Filadelfia: Jewish Publication Society, 1998. ISBN 0-8276-0650-8 . Przedruk 2012. ISBN 0-8276-0946-9 .
- Ludwika Ginzberga . Legendy Żydów , tom 3, strony 179–92. Zarchiwizowane 2012-02-05 w Wayback Machine Filadelfia : Jewish Publication Society , 1911.
- Abrahama Izaaka Kooka . Zasady moralne . Początek 20 wieku. W Abraham Isaac Kook: światła pokuty, zasady moralne, światła świętości, eseje, listy i wiersze . Przetłumaczone przez Bena Ziona Boksera , strona 140. Mahwah, New Jersey : Paulist Press 1978. ISBN 0-8091-2159-X .
- G. Niemiecki. „Kuchnia koszerna w obozach wojskowych”. W Roczniku Centralnej Konferencji Rabinów Amerykańskich, t. 28 , strony 124–127. Centralna Konferencja Rabinów Amerykańskich , 1918.
- Hermanna Cohena . Religia rozumu: ze źródeł judaizmu . Przetłumaczone ze wstępem przez Simona Kaplana; eseje wprowadzające Leo Straussa , strony 103, 110, 205. Nowy Jork: Ungar, 1972. Przedruk Atlanta : Scholars Press, 1995. ISBN 0-7885-0102-X . Pierwotnie opublikowane jako Religion der Vernunft aus den Quellen des Judentums . Lipsk : Gustav Fock, 1919.
- Aleksandra Alana Steinbacha. Sabbath Queen: Pięćdziesiąt cztery przemówienia biblijne do młodych na podstawie każdej części Pięcioksięgu , strony 81–84. New York: Jewish Book House Behrmana, 1936.
- Tomasza Manna . Józefa i Jego Braci . Przetłumaczone przez Johna E. Woodsa , strony 256–57, 348. Nowy Jork: Alfred A. Knopf, 2005. ISBN 1-4000-4001-9 . Pierwotnie opublikowany jako Joseph und seine Brüder . Sztokholm : Bermann-Fischer Verlag, 1943.
- Ernesta Wiesenberga. „Powiązane zakazy: hodowla świń i nauka języka greckiego”. Hebrew Union College Annual , tom 27 (1956): strony 213–33.
- Mary Douglas . „Obrzydliwości Księgi Kapłańskiej”. W czystości i niebezpieczeństwie: analiza koncepcji zanieczyszczenia i tabu , strony 41–57. Nowy Jork: Routledge, 1966. ISBN 0-7448-0011-0 .
- Joe Greena. Żydowska tradycja wegetariańska . Republika Południowej Afryki: 1969.
- Seymour E. Freedman. Księga Kashruth: skarbnica koszernych faktów i oszustw . Wydawnictwo Bloch , 1970. LCCN 74-113870 .
- Noah J. Cohen. Tsa'ar Ba'ale Hayim - Zapobieganie okrucieństwu wobec zwierząt, jego podstawy, rozwój i ustawodawstwo w literaturze hebrajskiej . Nowy Jork: Feldheim, 1976.
- JCH Laughlin. „Dziwny ogień” Nadaba i Abihu. Journal of Biblical Literature , tom 95 (1976): strony 559–65.
- Aarona Lichtensteina . „Homilia i odpowiedź na holokaust”. Hebrew Studies , tom 19 (1978): strona 82.
- Gordona J. Wenhama . Księga Kapłańska , strony 145–85. Grand Rapids, Michigan : William B. Eerdmans Publishing Company , 1979. ISBN 0-8028-2522-2 .
- Samuel H. Dresner, Seymour Siegel i David M. Pollock. Żydowskie przepisy żywieniowe . Wielka Synagoga, Nowy Jork, 1980. ISBN 0-8381-2105-5 .
- Alfreda Cohena. „Wegetarianizm z perspektywy żydowskiej”. Journal of Halacha and Contemporary Society , tom 1 (numer 2) (jesień 1981).
- Louis A. Berman. Wegetarianizm i tradycja żydowska . Nowy Jork: Ktav, 1982. ISBN 0870687565 .
- Eliasz J. Schochet. Życie zwierząt w tradycji żydowskiej: postawy i relacje . Nowy Jork: Ktav, 1984.
- Victor (Awigdor) Hurowitz. „Kapłańska relacja z budowy przybytku”. Journal of the American Oriental Society , tom 105 (numer 1) (styczeń – marzec 1985): strony 21–30.
- J.David Bleich . „Wegetarianizm i judaizm”. Tradycja , tom 23 (numer 1) (lato 1987).
- Pinchas H. Peli . Tora dzisiaj: odnowione spotkanie z Pismem , strony 115–19. Waszyngton, DC: B'nai B'rith Books, 1987. ISBN 0-910250-12-X .
- Baruch A. Levine. Komentarz do Tory JPS: Księga Kapłańska: tradycyjny tekst hebrajski z nowym tłumaczeniem JPS , strony 55–72, 243–48. Filadelfia: Jewish Publication Society, 1989. ISBN 0-8276-0328-2 .
- Jakub Milgrom . „Etyka i rytuał: podstawy biblijnych przepisów żywieniowych”. W Religia i prawo: perspektywy biblijne, żydowskie i islamskie , strony 159–91. Pod redakcją EB Firmage. Winona Lake, Indiana : Eisenbrauns , 1989. ISBN 0-931464-39-0 .
- Yochanana Zweiga . „Poświęcenie Przybytku”. Tradycja: Dziennik ortodoksyjnej myśli żydowskiej , tom 25 (numer 1) (jesień 1989): strony 11–16.
- Harveya J. Fieldsa . Komentarz do Tory dla naszych czasów: tom II: Wyjście i Księga Kapłańska , strony 111–19. Nowy Jork: UAHC Press, 1991. ISBN 0-8074-0334-2 .
- Roberta Kalechowskiego . Judaizm i prawa zwierząt: odpowiedzi klasyczne i współczesne . Marblehead, Massachusetts: Micah Publications, 1992. ISBN 0916288358 .
- Jakub Milgrom. „Jedzenie i wiara: etyczne podstawy biblijnych przepisów dotyczących diety: Biblia opracowała system ograniczeń, dzięki którym ludzie mogą zaspokoić swoją żądzę mięsa zwierzęcego i nie zostać odczłowieczeni. Prawa te uczą szacunku dla życia”. Bible Review , tom 8 (numer 6) (grudzień 1992).
- Mary Douglas. „Zakazane zwierzęta w Księdze Kapłańskiej”. Journal for the Study of the Old Testament , tom 18 (numer 59) (1993): strony 3–23.
- Victora Avigdora Hurowitza. „Esej przeglądowy: kult starożytnych Izraelitów w historii, tradycji i interpretacji”. Przegląd AJS , tom 19 (numer 2) (1994): strony 213–36.
- Walter C. Kaiser Jr. , „Księga Kapłańska”, w The New Interpreter's Bible , tom 1, strony 1063–1083. Nashville: Abingdon Press, 1994. ISBN 0-687-27814-7 .
- Judith S. Antonelli. „Pokarm i uświęcenie”. W Na obraz Boga: feministyczny komentarz do Tory , strony 257–63. Northvale, New Jersey : Jason Aronson , 1995. ISBN 1-56821-438-3 .
- Roberta Kalechowskiego. Chłopiec, kurczak i lew z Judei — jak Ari został wegetarianinem Marblehead, Massachusetts : Micah Publications, 1995. ISBN 0916288587 .
- Rabini i wegetarianizm: ewoluująca tradycja . Pod redakcją Roberty Kalechofsky. Marblehead, Massachusetts: Micah Publications, 1995. ISBN 0916288420 .
- Ellen Frankel . Pięć ksiąg Miriam: kobiecy komentarz do Tory , strony 159–62. Nowy Jork: Synowie GP Putnama , 1996. ISBN 0-399-14195-2 .
- Erharda S. Gerstenbergera. Księga Kapłańska: komentarz , strony 96–146. Louisville, Kentucky : Westminster John Knox Press, 1996. ISBN 0-664-22064-9 .
- W. Gunthera Plauta . Komentarz Haftarah , strony 254–67. Nowy Jork: UAHC Press, 1996. ISBN 0-8074-0551-5 .
- Sorel Goldberg Loeb i Barbara Binder Kadden. Nauczanie Tory: skarbiec spostrzeżeń i działań , strony 177–82. Denver : ARE Publishing, 1997. ISBN 0-86705-041-1 .
- Roberta Kalechowskiego. Judaizm wegetariański: przewodnik dla każdego . Marblehead, Massachusetts: Micah Publications, 1998. ISBN 0916288455 .
- Jakub Milgrom. Księga Kapłańska 1–16 , tom 3, strony 569–742. Nowy Jork: Anchor Bible, 1998. ISBN 0-385-11434-6 .
- Mary Douglas. „Zwierzęta lądowe, czyste i nieczyste” oraz „Inne żywe istoty”. W Księdze Kapłańskiej jako literatura , strony 134–75. Oksford : Oxford University Press, 1999. ISBN 0-19-924419-7 .
- Zuzanna Freeman. Nauczanie cnót żydowskich: święte źródła i działania artystyczne , strony 149–64. Springfield, New Jersey : ARE Publishing, 1999. ISBN 978-0-86705-045-5 . ( Księga Kapłańska 10:3 ).
- Frank H. Gorman Jr. „Księga Kapłańska”. W komentarzu biblijnym HarperCollins . Pod redakcją Jamesa L. Maysa , strony 154–56. Nowy Jork: HarperCollins Publishers, wydanie poprawione, 2000. ISBN 0-06-065548-8 .
- Ilene Schneider. „Kashrut, jedzenie i kobiety”. W komentarzu do Tory dla kobiet: nowe spostrzeżenia rabinów na temat 54 tygodniowych fragmentów Tory . Pod redakcją Elyse Goldstein , strony 196–201. Woodstock, Vermont : Jewish Lights Publishing , 2000. ISBN 1-58023-076-8 .
- Richarda H. Schwartza . Judaizm i wegetarianizm . Nowy Jork: Latarnia, 2001. ISBN 0682498270 .
- Samuela E. Balentine'a. Księga Kapłańska: Interpretacja: komentarz biblijny do nauczania i głoszenia , strony 69–70, 80–100. Louisville: John Knox Press, 2002.
- Lainie Blum Cogan i Judy Weiss. Nauczanie Haftarah: tło, spostrzeżenia i strategie , strony 81–90. Denver: ARE Publishing, 2002. ISBN 0-86705-054-3 .
- Michaela Fishbane'a . Komentarz biblijny JPS: Haftarot , strony 161–68. Filadelfia: Jewish Publication Society, 2002. ISBN 0-8276-0691-5 .
- Pinchusa Presworskiego. Ptaki Tory . Brooklyn: Silver Graphics, 2002. ISBN 1-931681-22-8 .
- Elie Wiesela . „Nadab i Abihu: historia ognia i ciszy”. W Mędrcy i ich opowieści: portrety mistrzów biblijnych, talmudycznych i chasydzkich , strony 68–81. Nowy Jork: Schocken, 2003. ISBN 0-8052-4173-6 .
- Roberta Altera . Pięć ksiąg Mojżesza: tłumaczenie z komentarzem , strony 576–88. Nowy Jork: WW Norton & Co., 2004. ISBN 0-393-01955-1 .
- Aaron Gross, Richard H. Schwartz, Roberta Kalechofsky i Jay Levine. Sprawa żydowskiego wegetarianizmu . Norfolk, Wirginia : Ludzie na rzecz etycznego traktowania zwierząt , 2004.
- Jakub Milgrom. Księga Kapłańska: Księga rytuałów i etyki: komentarz kontynentalny , strony 88–121. Minneapolis: Fortress Press, 2004. ISBN 0-8006-9514-3 .
- Baruch J. Schwartz. „Księga Kapłańska”. W The Jewish Study Bible . Pod redakcją Adele Berlin i Marca Zvi Brettlera , strony 224–32. Nowy Jork: Oxford University Press, 2004. ISBN 0-19-529751-2 .
- Julia Wolkoff. „Haftarat Shimini: II Samuela 6: 1–7:17”. W komentarzu do Haftary dla kobiet: Nowe spostrzeżenia rabinów na temat 54 tygodniowych porcji Haftarah, 5 Megillot i specjalnego szabatu . Pod redakcją Elyse Goldstein, strony 121–24. Woodstock, Vermont: Jewish Lights Publishing, 2004. ISBN 1-58023-133-0 .
- Antoniego Cotheya. „Etyka i świętość w teologii Kapłańskiej”. Journal for the Study of the Old Testament , tom 30 (numer 2) (grudzień 2005): strony 131–51.
- Profesorowie o parszy: studia nad cotygodniowym czytaniem Tory pod redakcją Lejba Moscovitza, strony 168–74. Jerozolima: Urim Publications , 2005. ISBN 965-7108-74-8 .
- Bernarda J. Bambergera. „Księga Kapłańska”. W Torze: nowoczesny komentarz: wydanie poprawione . Pod redakcją W. Gunthera Plauta; wydanie poprawione pod redakcją Davida ES Sterna , strony 705–33. New York: Union for Reform Judaism , 2006. ISBN 0-8074-0883-2 .
- Calum Carmichael. Iluminująca Księga Kapłańska: studium jej praw i instytucji w świetle narracji biblijnych . Baltimore : Johns Hopkins University Press , 2006. ISBN 0-8018-8500-0 .
- Suzanne A. Brody. „Szczegółowa lista”. W Dancing in the White Spaces: The Yearly Tora Cycle and More Poems , strona 87. Shelbyville, Kentucky : Wasteland Press, 2007. ISBN 1-60047-112-9 .
- Davida C. Kraemera . Żydowskie jedzenie i tożsamość na przestrzeni wieków . Nowy Jork: Routledge, 2007. ISBN 0-415-95797-4 .
- Jamesa L. Kugla . Jak czytać Biblię: Przewodnik po Piśmie Świętym, wtedy i teraz , strony 289–90, 303, 327–28, 541, 660. New York: Free Press, 2007. ISBN 0-7432-3586-X .
- Krzysztof Nihan. Od kapłańskiej Tory do Pięcioksięgu: Studium nad składem Księgi Kapłańskiej . Coronet Books, 2007. ISBN 3161492579 .
- Jamesa W. Wattsa. Rytuał i retoryka w Księdze Kapłańskiej: od ofiary do Pisma Świętego . Nowy Jork: Cambridge University Press, 2007. ISBN 978-0-521-87193-8 .
- Nathana MacDonalda. Co jedli starożytni Izraelici? Dieta w czasach biblijnych . Cambridge : William B. Eerdmans Publishing Company, 2008. ISBN 978-0-8028-6298-3 .
- Naftali S. Meszel. „Pokarm do przemyśleń: systemy kategoryzacji w Księdze Kapłańskiej 11”. Harvard Theological Review , tom 101 (numer 2) (kwiecień 2008): strony 203–29.
- Tora: komentarz dla kobiet . Pod redakcją Tamary Cohn Eskenazi i Andrei L. Weissa , strony 615–36. Nowy Jork: URJ Press , 2008. ISBN 0-8074-1081-0 .
- Roya E. Gane'a. „Księga Kapłańska”. W Zondervan Ilustrowany komentarz do tła biblijnego . Pod redakcją Johna H. Waltona , tom 1, strony 298–301. Grand Rapids, Michigan : Zondervan , 2009. ISBN 978-0-310-25573-4 .
- Młot Reuvena . Wejście do Tory: przedmowy do cotygodniowej części Tory , strony 153–57. Nowy Jork: Gefen Publishing House, 2009. ISBN 978-965-229-434-0 .
- Tamar Kamionkowski. „Nadav i Avihu oraz przepisy dotyczące diety: przypadek akcji i reakcji: Parashat Shemini (Księga Kapłańska 9: 1–11:47)”. W Torze Queeries: cotygodniowe komentarze do Biblii hebrajskiej . Pod redakcją Gregga Drinkwatera, Joshuy Lessera i Davida Shneera; przedmowa Judith Plaskow , strony 135–39. Nowy Jork: New York University Press , 2009. ISBN 0-8147-2012-9 .
- Unia na rzecz Judaizmu Reformowanego . „Jedzenie po żydowsku”. New York, 2009. (rezolucja przyjęta przez URJ).
- Marka Leuchtera. „Polityka retoryki rytualnej: proponowany kontekst społeczno-polityczny dla redakcji Księgi Kapłańskiej 1–16”. Vetus Testamentum , tom 60 (numer 3) (2010): strony 345–65.
- Jeffreya Stackerta. „Księga Kapłańska”. W The New Oxford Adnotated Bible: New Revised Standard Version with the Apocrypha: An Ecumenical Study Bible . Pod redakcją Michaela D. Coogana , Marca Z. Brettlera, Carol A. Newsom i Pheme Perkinsa , strony 154–58. Nowy Jork: Oxford University Press, poprawione wydanie 4. 2010. ISBN 0-19-528955-2 .
- Pinchusa Presworskiego. Zwierzęta Tory . Sys Marketing Inc., 2011. ISBN 978-0-9797367-1-1 .
- Jonathana Haidta . Prawy umysł: dlaczego dobrzy ludzie są podzieleni przez politykę i religię , strony 13, 103, 325 przypis 22, 337 przypis 16. New York: Pantheon, 2012. ISBN 978-0-307-37790-6 . (kaszrut).
- Szmuela Herzfelda . „Nie zatrzymuj się na tym”. W Fifty-Four Pick Up: piętnaście minut inspirujących lekcji Tory , strony 151–55. Jerozolima: Wydawnictwo Gefen , 2012. ISBN 978-965-229-558-3 .
- Tracy M. Lemos. „Gdzie jest brud, tam jest system? Ponowne spojrzenie na biblijne konstrukcje czystości”. Journal for the Study of the Old Testament , tom 37 (numer 3) (marzec 2013): strony 265–94.
- Jonathana Sacksa . Przymierze i rozmowa: cotygodniowe czytanie Biblii żydowskiej: Kapłańska: Księga Świętości , strony 133–61. Jerozolima: Maggid Books, 2015. ISBN 978-1-59264-022-5 .
- Annette Yoshiko Reed. „Od ofiary do rzeźni: starożytne i współczesne podejście do mięsa, zwierząt i cywilizacji”. [ stały martwy link ] (2015).
- Jonathana Sacksa. Lekcje przywództwa: cotygodniowe czytanie Biblii żydowskiej , strony 135–39. New Milford, Connecticut: Maggid Books, 2015. ISBN 978-1-59264-432-2 .
- Jonathana Sacksa. Essays on Ethics: A Weekly Reading of the Jewish Bible , strony 165–69. New Milford, Connecticut: Maggid Books, 2016. ISBN 978-1-59264-449-0 .
- Jamesa Michaelsa. „Dziwny ogień nadużywania substancji”. Waszyngtoński Tydzień Żydowski . (19 kwietnia 2017): strona 34.
- Kennetha Seeskina. Myśląc o Torze: Filozof czyta Biblię , strony 113–33. Filadelfia: The Jewish Publication Society, 2016. ISBN 978-0827612624 .
- Shai Held . Serce Tory, tom 2: Eseje o tygodniowej części Tory: Kapłańska, Liczb i Powtórzonego Prawa , strony 26–36. Filadelfia: Jewish Publication Society, 2017. ISBN 978-0827612716 .
- Steven Levy i Sarah Levy. Komentarz do Tory w dyskusji JPS Rashi , strony 83–85. Filadelfia: Jewish Publication Society, 2017. ISBN 978-0827612693 .
- Laura Reiley. „Doktryna i dieta: czy zjesz niemożliwego burgera?” Washington Post . 12 września 2019, strony A1, A18.
Linki zewnętrzne
Teksty
- Tekst masorecki i tłumaczenie JPS z 1917 r
- Posłuchaj śpiewanej parszy Zarchiwizowane 2011-05-15 w Wayback Machine
- Posłuchaj parszy czytanej po hebrajsku
Komentarze
- Akademia Religii Żydowskiej w Kalifornii
- Akademia Religii Żydowskiej w Nowym Jorku
- Aish.com zarchiwizowane 05.04.2010 w Wayback Machine
- Akhlah: sieć edukacyjna żydowskich dzieci
- Akademia Aleph Beta
- American Jewish University — Ziegler School of Rabbinic Studies [ stały martwy link ]
- Synagoga Anshe Emes, Los Angeles Zarchiwizowane 2008-12-31 w Wayback Machine
- Ari Goldwag
- Wejście na Safed
- Uniwersytet Bar-Ilan zarchiwizowany 10.06.2011 w Wayback Machine
- Chabad.org
- eparsha.com
- G-dcast
- Izrael Koschitzky Wirtualny bejt ha-midrasz
- Agencja Żydowska dla Izraela
- Żydowskie Seminarium Teologiczne
- Kabała w Internecie
- Nauka Tory
- Mechon Hadar [ stały martwy link ]
- MyJewishLearning.com
- Oj Sameach
- Związek Prawosławny
- OzTorah, Tora z Australii
- Oz Ve Shalom — Netivot Shalom
- Pardes z Jerozolimy
- Profesor James L. Kugel
- Profesor Michael Carasik zarchiwizowany 2017-04-19 w Wayback Machine
- rabin Dow Linzer
- rabin Fabian Werbin
- Rabina Jonathana Sacksa
- RabbiShimon.com zarchiwizowane 25.08.2011 w Wayback Machine
- rabin Shlomo Riskin
- rabin Szmuel Herzfeld
- Rabin Stan Levin zarchiwizowany 2017-04-19 w Wayback Machine
- Judaizm rekonstrukcjonistyczny zarchiwizowany 2017-12-27 w Wayback Machine
- Instytut Sefardyjski zarchiwizowany 26.07.2011 w Wayback Machine
- Shiur.com
- 613.org Żydowska Tora Audio
- Centrum Studiów Tanach
- TheTorah.com
- Tora z Dixie zarchiwizowana 2007-01-02 w Wayback Machine
- Tora.org
- TorahVort.com
- Unia na rzecz Judaizmu Reformowanego
- Zjednoczona Synagoga Konserwatywnego Judaizmu
- Co niepokoi Rasziego?
- Jesziwat Chovevei Tora
- Uniwersytet Jesziwy
