Ogon Schira Chanticleira i Lisa
„ The Tail of Schir Chanticleir and the Foxe ” to Fabill 3 z cyklu trzynastu Morall Fabillis autorstwa Roberta Henrysona, skomponowanego w Szkocji pod koniec XV wieku. Jest to pierwsza z bajek w wierszu, która opiera się na epickich źródłach Reynardian i bestii , a nie na jakimkolwiek ściśle ezopowym oryginale, chociaż najbliższym odpowiednikiem Ezopa może być Pies, kogut i lis .
Jednym z jego najbardziej bezpośrednich znanych źródeł jest Nun's Priest's Tale Geoffreya Chaucera z Canterbury Tales , napisany prawdopodobnie około dziewięćdziesiąt lat wcześniej. Można również argumentować, że Henryson był zaznajomiony z wcześniejszym rozszerzonym opowiadaniem historii w cyklu Reynarda . Na przykład Chanticleir ma trzy żony, jak we wcześniejszym francuskim romansie, w którym Chaucer daje siedem swoim Chauntecleer.
Wersja Henrysona powstała prawdopodobnie około lat osiemdziesiątych XIV wieku.
Bajka
Schir Lowrence , lis „ pełen żądzy sair ”, zakrada się pewnego ranka wcześnie na podwórze, które sąsiaduje z „ cierpiącą gębą obrony ”, która jest „ jego rezydencją ”. Tropi Chanticleira, koguta należącego do biednej wdowy , bardzo od niej zależnej. małe stado kur. Udając, że przybył, by służyć Chanticleir, Lowrence używa pochlebstw, by wychwalać głos ptaka i nakłaniać go do śpiewania na palcach z zamkniętymi oczami, podobno w sposób podobny do jego ojca, któremu, jak twierdzi, również służył. Tak blisko A przyjacielem ojca ptaka, że tod był obecny przy jego śmierci, aby zatrzymać jego heid i dać mu ciepłego drinka ... syne [powiedzmy] dirigie quhen , że był deid. Ta złożona sieć pochlebstw i wysoce niejednoznacznych zapewnień przekonuje Chanticleira do popełnienia głupiego czynu, pozwalając Lowrence'owi szybko zasugerować mu , by był throte i hy z nim do lasu.
Słysząc zamieszanie stada, wdowa odkrywa kradzież i mdleje. Następnie następuje krótka wycieczka, podczas której trzy kury z haremu Chanticleira , Pertok, Sprutok i Toppok, udzielają retorycznych odpowiedzi na temat utraty męża. Pertok wychwala koguta i lamentuje nad jego śmiercią, ale Sprutok przeciwstawia się temu silnym krytycznym potępieniem koguta, radząc Pertokowi, aby po prostu zapomniał o nim teraz, gdy go nie ma; rada, która przekonuje Pertok, by zmieniła jej pamięć o Chanticleir i postanowiła, zanim minie tydzień, zdobyć ane berne (mężczyznę) suld lepiej pazurami oure breik (linia 529). W końcu Toppok, lyke ane wikariusz , wygłasza pełne kazanie kazanie , w którym zniszczenie koguta jest jedynie jego słuszną i nieuniknioną nagrodą za brak skruchy za swoją seksualną sprzedajność.
Ale Chanticleir jeszcze nie umarł. Wdowa, która dochodzi do siebie po omdleniu, wzywa swoją trupę psów, by ponownie przebiła mojego nobill coka, bo inaczej zostanie slane. Chanticleir wykorzystuje okazję do pościgu za kennetis wdowy (psy gończe) i fizycznego wyczerpania Lowrence'a, aby przekonać lisa w moim (wiersz 556) odwrócić się na chwilę i zapewnić psy, że on i kogut są przyjaciółmi. Pochłonięty tym, otwiera usta, by oddzwonić, umożliwiając Chanticleirowi ucieczkę na drzewo. Lowrence po raz drugi próbuje przekonać Chanticleira, by do niego przyszedł, ale koguta nie da się dwa razy oszukać. Tak więc Lowrence nadal chodzi głodny, podczas gdy Chanticleir
- ...nad feildis tuke jego flicht
- I w wedowis lewer couth on licht. (linie 584-5)
To, co trzy żony Chanticleira sądzą o jego powrocie, pozostawia się wyobraźni czytelnika.
moralność
Moralitas otwiera spostrzeżenie, że ogon jest overheillit wyth typis figurall (przepełniony symbolicznymi znaczeniami). Skupia się jednak na jednym podstawowym przesłaniu, grzechu pychy i niebezpieczeństwach pochlebstwa, wyrażonym w mocnym wersecie aliteracyjnym :
- Fuj, nadęty pryku! Thow jest pełen poysonabill!
- Quha favoris on force man haif ane fall:
- Twoja siła jest nocht, twoje stule stoi niestabilnie;
- Tak świadkowie feyndis infernall,
- Quhilk houndit doun wes fra this hevinlie hall
- Do piekielnej dziury i do tego ukrytego domu,
- ponieważ w pryde byli aroganccy...
(linie 593-99)
podczas gdy lis, jak nam powiedziano, może reprezentować pochlebców
- Z fals mening i mynd maist toxicate...
(linia 602).
Mimo dosadnej retoryki prostota przekazu jest ograniczona i podważona przez przyznanie się pisarza, że pełen zakres lektur jest bardziej złożony. W przeciwieństwie do stosunkowo prostego stwierdzenia morału z poprzedniej bajki ( The Twa Mice ) Henryson zaczyna komplikować swoje wnioski. Nie mamy traktować moralitetów narratora jako pełnego obrazu.
Struktura i źródła
Wiersz czyni ludzki i egzystencjalny dramat z prostego aktu drapieżnictwa zwierząt i ostatecznie może być tylko komiczny lub absurdalny. Pierwszym znanym przykładem tego pomysłu narracyjnego, wykorzystanego w celu uzyskania pełnego ironicznego efektu w gatunku, jest udawana heroiczna opowieść Chaucera Nun's Priest's Tale , której Henryson prawie na pewno użył jako źródła. Chaucer zamieścił także w swoim wierszu długi i głęboko komiczny zestaw wycieczek na temat przepowiedni snów dostarczonej przez (oczytaną) ofiarę przestępstwa na podwórku. Wersja Henrysona, która jest krótsza i bardziej zwięzła, trzyma się głównie głównej akcji, ale nadal zachowuje złożoność efektu, który Chaucer wykazał, że był możliwy.
The Talking of the Tod rozpoczyna się krótkim ogólnym prologiem (dwie strofy), który podkreśla instynktowną naturę stworzeń w królestwie zwierząt, jednocześnie uznając ich ogromną różnorodność .
Podobny zestaw trzech wierszy opowieści o Romulusie można zidentyfikować w drugiej połowie wiersza, zajmując pozycję, która pod względem organizacji silnie odzwierciedla pierwsze trio, chociaż trzy ostatnie nie są wyraźnie powiązane pod względem narracji.
Liczby
Bajka ma 27 zwrotek; moralitas to 4 strofy:
- 27 + 4 = 31
Akcję samej bajki można dalej podzielić w następujący sposób:
- Część 1 (prześladowanie Chanticleir) — 14 zwrotek (z czego dialog Lowrence'a i Chanticleira = 7 zwrotek)
- Część 2 (spór między kurami) — 7 zwrotek
- Część 3 (rozwiązanie; ucieczka Chanticleira) - 6 zwrotek