Konstantin Batiuszkow

Konstantin Nikołajewicz Batiuszkow
Portret nieznanego artysty, lata 1810
Urodzić się	( 1787-05-29 ) 29 maja 1787 Wołogda , Imperium Rosyjskie
Zmarł	19 lipca 1855 (19.07.1855) (w wieku 68) Wołogda , Imperium Rosyjskie
Zawód	Poeta eseista tłumacz

Konstantin Nikolayevich Batyushkov ( rosyjski : Константин Никола́евич Батюшков , IPA: [kənstɐnʲˈtʲin nʲɪkɐˈla (j)ɪvʲɪtɕ ˈbatʲʊʂkəf] ( słuchaj ) ; 29 maja [ OS 18 maja] 1787 – 19 lipca [ OS 7 lipca] 1855) był rosyjskim poetą , eseistą i tłumacz epoki romantyzmu . Służył również w korpusie dyplomatycznym, spędzając dłuższy okres w 1818 i 1819 jako sekretarz rosyjskiej misji dyplomatycznej w Neapolu .

Biografia

Wczesne lata życia Konstantego Batiuszkowa są trudne do zrekonstruowania. Prawdopodobnie pierwsze cztery lata życia spędził w Wołogdzie ; dokładne miejsce, w którym mieszkał w latach 1792-1796, nie jest znane: być może z ojcem, być może z dziadkiem, Lwem Andriejewiczem Batiuszkowem, w ich rodzinnym majątku, wieś Daniłowskoje, powiat bezhetski, obwód twerski . Jednak to młodość Konstantyna spędzona w Petersburgu odegrała najważniejszą rolę w jego rozwoju poetyckim.

Najwcześniejszy zachowany list Batiuszkowa z Petersburga pochodzi z 6 lipca 1797 r. Pierwsze lata spędził tam w Pensionnats (prywatnych szkołach z internatem). Kontakty z bliskimi ograniczały się do korespondencji i rzadkich spotkań. Od 1797 do 1800 studiował w Pensionnat kierowanym przez OP Jacquinot; była to dość droga szkoła dla dzieci z dobrych rodzin. Program nauczania obejmował rosyjski , francuski , niemiecki , teologię , geografię , historię , statystykę , arytmetykę , chemia , botanika , kaligrafia , rysunek i taniec . W 1801 r. Batiuszkow wstąpił do Pensionnatu Włocha IA Trypolisu; ukończył w 1802 r. To tutaj Batiuszkow rozpoczął naukę języka włoskiego . Jego pierwszą propozycją literacką było jednak tłumaczenie na język francuski przemówienia metropolity Platona z okazji koronacji rosyjskiego Aleksandra I.

Wczesne prace

Rok 1802 jest tradycyjnie uważany za początek kariery poetyckiej Batiuszkowa. Napisał w liście do Mikołaja Gnedicha z 1 kwietnia 1810 r., Że swój pierwszy wiersz skomponował w wieku piętnastu lat. Batiuszkow cytuje dwie linijki; czuł, że ich główna idea — niezadowolenie z rzeczywistości i tęsknota za „odległymi krainami”, zarówno geograficznymi, jak i duchowymi — antycypuje jego dojrzałą twórczość: ).

Batiuszkow zaczął poważnie pisać wiersze w 1804 r. (przynajmniej nie jest udokumentowane datowanie jego pierwszych utworów z lat 1802–03). Tradycyjnie uważa się, że dwa wiersze zostały napisane przed pierwszym opublikowanym. Pierwszy z nich, „Bog” (Bóg), jest bezpośrednią imitacją Gavrila Derzhavina duchowe ody (Echa Derzhavina nadal pojawiały się w dojrzałej twórczości Batiuszkowa, ale jako element jego własnego, bardzo indywidualnego stylu). Drugi wiersz to „Mechta” (tytuł, zwykle tłumaczony jako „Sen”, może również oznaczać „Fantasy” lub „Wyobraźnia”). Nigdy nie zadowolony z realizacji swojego pomysłu, Batiuszkow przerabiał „Mechtę” do końca swojego literackiego życia; można więc zilustrować ewolucję wersyfikacji i stylu słownego Batiuszkowa, posługując się jedynie przykładami z kolejnych sformułowań tego utworu. Utwór ten, zawierający zarówno fragmenty oryginalne, jak i przetłumaczone, stał się manifestem własnej estetyki Batiuszkowa: „Mechtan'e est' dusha poetov i stikhov” (Śnienie jest duszą poetów i wierszy). To go zbliża Nikołaj Karamzin i Wasilij Żukowski , ale już w „Mechcie” widać już literacką pozę eskapisty i hedonisty. Najprawdopodobniej programowy charakter tego, na ogół dość słabego, wiersza nadal budził zainteresowanie jego skądinąd samokrytycznego autora.

Czasopisma, w których ukazały się pierwsze wiersze Batiuszkowa, łatwo powiązać z jego osobistymi kontaktami. Jego pierwszą propozycją poetycką było satyryczne „Poslanie k stikham moim” (List do moich wierszy); w styczniu 1805 r. ukazał się w „Novosti russkoi literatura”, dodatku do periodyku Uniwersytetu Moskiewskiego .

W wojsku

Jesienią 1806 roku Napoleon zajął Berlin i większość Prus, sojusznika Rosji; Aleksander I ogłosił masową opłatę. 13 stycznia 1807 r. Batiuszkow, w stopniu cywilnym odpowiadającym dwunastej klasie , został przydzielony do sztabu generała Nikołaja Nikołajewicza Tatiszczewa. 22 lutego wstąpił do petersburskiego batalionu Milicji Obywatelskiej jako sotennyj (młodszy oficer) i od razu wyruszył na Zachód. 2 marca przebywał w Narwie, 19 marca w Rydze, skąd wysłał listy do Gnedicha, zawierające zaimprowizowany i kolejny list wierszowany. Podczas kampanii pruskiej poznał Iwana Aleksandrowicza Petina, oficera, który miał stać się jego kolejnym bliskim przyjacielem. Batiuszkow walczył w bitwie pod Gutstadt (22-27 maja); 29 maja został ciężko ranny w bitwie pod Heilsbergiem. (Rok później, 20 maja 1808 r., został odznaczony za waleczność Orderem św. Anny III klasy.) Po bitwie przewieziony do szpitala, a następnie do Rygi, gdzie w czerwcu i lipcu 1807 r. przebywał na rekonwalescencji.

Portret autorstwa Oresta Kiprensky'ego (1815)

W Rydze Batiuszkow mieszkał w domu kupca Müguela, w którego córce Emilie się zakochał. Epizod ten stał się tłem dla dwóch wierszy: „Rekonwalescencji” (1815—16?), uważanego przez Puszkina za jedną z najlepszych elegii Batiuszkowa, oraz „Wospominania 1807 goda” (Wspomnienia z 1807), o popularności, o której świadczy także m.in. notatka w jego liście „Do Batiuszkowa” (1814). Oba dzieła silnie wpłynęły na rosyjską elegię lat 1810 i 1820.

Idea prezentowania głównych dzieł literatury światowej w języku rosyjskim i włączania ich do rosyjskiej literatury pięknej jest charakterystyczna dla początku XIX wieku. Batiuszkow mógł dojść do podobnych pomysłów pod wpływem Gnedicha, który już pracował nad swoim przekładem Iliady . Dla literatów znaczenie miały przede wszystkim epopeje heroiczne. To dlatego w korespondencji Batiuszkowa z Gnedichem „twój poeta” i „mój poeta” to Homer i Tasso, chociaż Batiuszkow wziął pod uwagę tylko dwa fragmenty swojego niepełnego przekładu wierszy Torquato Tasso Gerusalemme liberata warta wydania. W swoim tłumaczeniu Batiuszkow zignorował metryczną i zwrotkową formę włoskiego oryginału, oktawę, i użył „klasycznej” aleksandryny.

W lipcu 1809 roku napisał swoje słynne „Videnie na bregakh Lety” (Wizja nad brzegiem Lete ) . „Videnie…” szybko stało się szeroko znane i przyniosło autorowi pewien rozgłos. W październiku 1809 r. wysłano go do Gnedicha, który zezwolił na sporządzenie kopii, która szybko się rozmnożyła. Batiuszkow napisał wiersz zgodnie z francuską tradycją satyryczną, ale jego materiał był całkowicie rosyjski: opisuje sen, w którym wszyscy współcześni poeci rosyjscy niespodziewanie umarli i pojawili się w Elizjum ; ich dzieła zanurzone są w wodach Lety: ci, których znaleziono, pogrążają się w zapomnieniu. Rosyjscy pisarze XVIII wieku nie byli głównym tematem satyry. W wierszu nie tylko osławiony Iwan Barkow wymyka się zapomnieniu, ale także Wasilij Trediakowski który był wówczas powszechnie pogardzany. "Videnie" balansuje na granicy ośmieszenia i obsceniczności, jest pełna zjadliwych aluzji i obraźliwie przetworzonych lub reinterpretowanych cytatów. Wraz z „Videnie” ugruntowała się reputacja Batiuszkowa; zaczął uważać się za poetę dojrzałego i oryginalnego, zaczął gromadzić materiały do ​​publikacji swoich dzieł zebranych.

Inwazja Napoleona

22 kwietnia 1812 r. Batiuszkow został pomocnikiem kustosza rękopisów w Cesarskiej Bibliotece Publicznej. Do jego kolegów należeli Gnedich, Kryłow i Uvarov. W czerwcu kupił mieszkanie w pobliżu. Spokojne życie („Dzięki Bogu mam wino, przyjaciół, tytoń…”) przesłaniała tylko choroba („Jestem tak słaby, że nie przeżyję nawet moich wierszy”).

Ale nawet teraz Batiuszkowowi odmawiano pokoju i spokoju: Napoleon najechał Rosję 12 czerwca 1812 r. Batiuszkow napisał do Piotra Wiazemskiego , że gdyby nie gorączka, natychmiast wstąpiłby do wojska.

Sceny zniszczenia głęboko go poruszyły i zdeterminowały jego stosunek do wojny; pisał do Gnedicha z Francuzów: „Barbarzyńcy! Wandalowie! A ten naród potworów ośmiela się nawet mówić o wolności, filozofii, filantropii!”. 29 marca Batiuszkow wstąpił do służby wojskowej w stopniu młodszego kapitana. To wydarzenia z 1812 r. Podyktowały nastrój elegii epistołowej „K Daszkowowi” (Do Daszkowa), przełomu w poetyce i weltanschauung Batiuszkowa. Wiersz nawiązuje do jego osobistych listów i wyraża jego uczucia na widok zrujnowanej Moskwy. Wojna staje się wcieleniem Zła: „Moi drug! Ia videl more zla / I neba mstitel'nogo kary” (Mój przyjacielu! Widziałem morze zła / I gniew mszczących się niebios).

W styczniu 1814 r. Rosjanie przekroczyli Ren , wkroczyli do Francji i zajęli stolicę. Pierwszy miesiąc w Paryżu był ekscytującym okresem dla Batiuszkowa. Udało mu się nawet uczestniczyć w spotkaniu Akademii. Wrażenia Batiuszkowa były negatywne i napisał 25 kwietnia 1814 r., Że wiek chwały literatury francuskiej minął. Ten list był również dziełem literackim; skróconą wersję wydali przyjaciele poety w 1827 r. W maju Batiuszkow zachorował, popadł w depresję i postanowił wrócić do domu. Batiuszkow przybył do Londynu w połowie maja i spędził dwa tygodnie w Anglii. 25 maja otrzymał paszport na podróż do domu przez Szwecję i od 30 maja do czerwca pływał z Harwich do Göteborga . Przeprawa została opisana w liście z 19 czerwca 1814 r.; Batiuszkow później zrewidował go jako szkic podróżnika, który został opublikowany w 1827 roku.

1815-1817

Batiuszkowa w 1815 r.; portret autorstwa Nikołaja Utkina

Na początku stycznia 1815 r. załamanie się nadziei matrymonialnych w połączeniu z ciężką chorobą wywołało nerwową reakcję. W marcu Batiuszkow wyruszył w poszukiwaniu duchowego uzdrowienia. Wielkiego Postu spędził w klasztorze w Tichwinie. Wydaje się, że Batiuszkow doświadczył nawrócenia religijnego, czego dowodem może być wiersz z tego roku „Nadieżda” (Nadzieja). Podobno w tym samym roku skomponował wiersz łączący motywy miłości i śmiertelnej choroby: „Posledniaia vesna” (Ostatnia wiosna), darmową wersję „La Chute des feuilles” Charlesa-Huberta Millevoye'a, jedną z najpopularniejszych elegii wśród Rosyjscy tłumacze z lat 1810 i 1820. Inne tłumaczenie, „Mshchenie” (Zemsta) z Parny, zostało skomponowane zarówno jako dodatek do wcześniejszego „Prividenie” („lustrzane odbicie” tego samego tematu), jak i możliwa sublimacja jego rozczarowania miłością, która wciąż była wymowna w jego wierszach.

W pierwszej połowie 1815 r. Batiuszkow przybył na spotkanie z młodym Aleksandrem Puszkinem do Carskiego Sioła ; w oczach późniejszych pokoleń spotkanie to nabrało znaczenia historycznego, a nawet symbolicznego.

Tom wierszowany Opyt ukazał się w październiku 1817 r. Podzielono go na działy gatunkowe: „elegie” (rozpoczęte „Nadieżdą” i zakończone nową wersją „Mechty”); „listy” (pierwszy „przyjazny”, „Moi Penaty”, a na koniec „dydaktyczny” do Murawiewa-Apostola); i „miscellanea” (sekcja o nieokreślonej zasadzie organizacyjnej, po której z jakiegoś powodu znajdują się trzy najnowsze prace Batiuszkowa). Natychmiast nastąpiło publiczne uznanie. 17 października 1817 r. Batiuszkow został honorowym członkiem „Towarzystwa Wojskowego”, 18 listopada został honorowym bibliotekarzem Biblioteki Publicznej; aw kwietniu 1818 został honorowym członkiem „Wolnego Towarzystwa Miłośników Literatury Rosyjskiej”.

Szaleństwo i śmierć

W 1820 roku depresja Batiuszkowa narastała. W sierpniu wystąpił o pozwolenie na wyjazd do Niemiec, co zostało potwierdzone dopiero w kwietniu 1821 r. Od grudnia 1820 do maja 1821 przebywał w Rzymie, następnie udał się na rekonwalescencję do Teplitz; w listopadzie przeniósł się do Drezna. Pierwszymi oznakami zbliżającego się szaleństwa była seria kłótni na stosunkowo błahych podstawach. W 1820 r. redaktor pisma „Syn otechestva” Aleksandr Wojejkow pozwolił sobie na nieautoryzowaną publikację epitafium Batiuszkowa. Autor zareagował przesadnie: rozwścieczony Batiuszkow wysłał Gnedichowi list przeznaczony dla „Syn otechestva”, twierdząc, że porzucił pisanie na zawsze. Pletnev, prawdziwy wielbiciel Batiuszkowa, próbował złagodzić swoją „winę”, publikując panegiryczny „napis” Batiuszkowowi - który odebrał to jako kolejną zniewagę. Umysł Batiuszkowa zaćmił się i w przypływie depresji zniszczył swoje najnowsze rękopisy.

18 września i 12 grudnia 1821 r. Batiuszkow złożył wniosek o przejście na emeryturę. Zamiast tego cesarz Aleksander I udzielił mu urlopu na czas nieokreślony. Do Petersburga przybył 14 kwietnia 1822 r. i od maja do lipca podróżował na Kaukaz; w sierpniu przybył do Symferopola , gdzie w ciągu kolejnych miesięcy dały się we znaki objawy manii prześladowczej. Spalił swoje książki i trzykrotnie próbował popełnić samobójstwo . 4 kwietnia 1823 został wysłany do Petersburga pod nadzorem lekarza. Przez cały rok opiekowali się nim krewni i przyjaciele. W kwietniu 1824 r. napisał całkowicie szalony list do cesarza z prośbą o wstąpienie do klasztoru. Po rozmowie z Żukowskim Aleksander I postanowił wysłać nieszczęsnego pisarza na leczenie na koszt państwa. Od 1824 do 1828 Batiuszkow przebywał w „Maison de santé” w Sonnenstein (Saksonia), od 1828 do 1833 w Moskwie; a od 1833 mieszkał w Wołogdzie. 9 grudnia 1833 r. nieuleczalnie chory Batiuszkow został wreszcie zwolniony ze służby i otrzymał dożywotnią emeryturę.

W chorobie napisał tylko kilka niespójnych tekstów. Jego ostatni wiersz został napisany w Wołogdzie 14 maja 1853 roku; jest to czterowiersz, który kończy się następująco: „Ia prosypaius ', chtob zasnut', / I spliu, chtob vechno prosypat'sia” (Budzę się tylko po to, aby zasnąć / I śpię, aby obudzić się bez końca).

Zmarł 7 lipca 1855 r. na tyfus i został pochowany w klasztorze Priluki koło Wołogdy.

Dalsza lektura

•   Konstantin Batiuszkow, Pisma ze złotego wieku poezji rosyjskiej , Columbia University Press, 2017 (The Russian Library). Przedstawione i przetłumaczone przez Petera France'a. ISBN 978-023118541-7 )

Linki zewnętrzne

• Wiersz „Mój duch” Konstantina Batiuszkowa (tłumaczenie na język angielski)
• Szczegółowa biografia w języku angielskim