Dzwon nurkowy i motyl (film)
| The Diving Bell and the Butterfly | |
|---|---|
 Theatrical plakat z premierą
| |
| Francuski | Le scaphandre et le papillon |
| W reżyserii | Julian Schnabel |
| Scenariusz autorstwa | Ronalda Harwooda |
| Oparte na |
Dzwon nurkowy i motyl Jean -Dominique Bauby |
| Wyprodukowane przez |
Kathleen Kennedy Jon Kilik |
| W roli głównej | |
| Kinematografia | Janusza Kamińskiego |
| Edytowany przez | Julia Welfing |
| Muzyka stworzona przez | Paweł Cantelon |
Firmy produkcyjne |
|
| Dystrybuowane przez |
Pathé Distribution (Francja/Wielka Brytania) Miramax Films (Stany Zjednoczone) |
Daty wydania |
|
Czas działania |
112 minut |
| Kraje |
Francja Stany Zjednoczone |
| Język | Francuski |
| Budżet | 12,8 miliona dolarów |
| kasa | 19,8 miliona dolarów |
The Diving Bell and the Butterfly ( francuski : Le Scaphandre et le Papillon ) to dramat biograficzny z 2007 roku wyreżyserowany przez Juliana Schnabela i napisany przez Ronalda Harwooda . Film , oparty na Jeana-Dominique'a Bauby'ego z 1997 roku pod tym samym tytułem , przedstawia życie Bauby'ego po rozległym udarze mózgu, w wyniku którego cierpi na zespół zamknięcia . Bauby'ego gra Mathieu Amalric .
Nurkowy dzwon i motyl zdobył nagrody na Festiwalu Filmowym w Cannes , Złote Globy , nagrody BAFTA i Cezary oraz otrzymał cztery nominacje do Oscara . Kilku krytyków uznało go później za jeden z najlepszych filmów swojej dekady. Znajduje się na liście 100 najlepszych filmów XXI wieku BBC .
Działka
perspektywy pierwszoosobowej głównego bohatera, Jean-Dominique Bauby ( Mathieu Amalric ) lub Jean-Do, jak nazywają go jego przyjaciele. Film rozpoczyna się, gdy Bauby budzi się z trzytygodniowej śpiączki w szpitalu w Berck-sur-Mer we Francji . Po wstępnej, raczej zbyt optymistycznej analizie przeprowadzonej przez jednego lekarza, neurolog wyjaśnia , że ma zespół zamknięcia , niezwykle rzadką chorobę, w której pacjent jest prawie całkowicie sparaliżowany fizycznie, ale pozostaje zdrowy psychicznie. W pierwszej chwili widz słyszy przede wszystkim „myśli” Bauby'ego (wydaje mu się, że mówi, ale nikt go nie słyszy), które są niedostępne dla innych postaci (widzianych jego jedynym sprawnym okiem).
Logopeda i fizjoterapeuta starają się pomóc Bauby'emu stać się jak najbardziej funkcjonalnym. Bauby nie może mówić, ale rozwija system komunikacji ze swoim logopedą, mrugając lewym okiem, gdy ona czyta listę liter, aby mozolnie przeliterować jego wiadomości, litera po literze.
Stopniowo ograniczony punkt widzenia filmu poszerza się, a widz zaczyna widzieć Bauby'ego „z zewnątrz”, oprócz przeżywania incydentów z jego przeszłości, w tym wizyty w Lourdes . Fantazjuje też, wyobrażając sobie plaże, góry, cesarzową Eugenię i erotyczną ucztę z jednym ze swoich transkrypcjonistów. Okazuje się, że Bauby był redaktorem popularnego francuskiego magazynu o modzie Elle i miał umowę na napisanie książki (która pierwotnie miała być oparta na Hrabiu Monte Christo ale z kobiecej perspektywy). Postanawia, że jeszcze napisze książkę, wykorzystując swoją powolną i wyczerpującą technikę komunikacji. Kobieta z wydawnictwa, z którym Bauby miał pierwotną umowę na książkę, zostaje sprowadzona, by spisać dyktando.
Nowa książka wyjaśnia, jak to jest być teraz nim, uwięzionym we własnym ciele, które postrzega jako znajdujące się w staroświeckim kombinezonie do nurkowania głębinowego z mosiężnym hełmem, który po francusku nazywa się scaphandre, tak jak w oryginale tytuł. Inni wokół widzą jego ducha, wciąż żywego, jako „Motyla”.
Historia pisarstwa Bauby'ego jest zestawiona z jego wspomnieniami i żalami aż do wylewu. Widzimy jego troje dzieci, ich matkę (której nigdy nie poślubił), kochankę, przyjaciół i ojca. Spotyka ludzi ze swojej przeszłości, których życie przypomina jego własne „pułapki”: przyjaciela, który został porwany w Bejrucie i przetrzymywany w izolatce przez cztery lata, oraz własnego 92-letniego ojca, który jest zamknięty we własnym mieszkaniu , ponieważ jest zbyt słaby, aby zejść z czterech pięter schodów.
Bauby ostatecznie kończy swoje wspomnienia i słyszy odpowiedzi krytyków. Umiera na zapalenie płuc dwa dni po jego opublikowaniu. Napisy końcowe są zaakcentowane odwróconymi ujęciami pękającego lodowcowego (wersje do przodu są używane w napisach początkowych), którym towarzyszy piosenka Joe Strummera i Mescalerosa „Ramshackle Day Parade”.
Rzucać
- Mathieu Amalric jako Jean-Dominique Bauby
- Emmanuelle Seigner jako Céline Desmoulins
- Anne Consigny jako Claude Mendibil
- Marie-Josée Croze jako Henriette Durand
- Olatz López Garmendia jako Marie Lopez
- Patrick Chesnais jako dr Lepage
- Max von Sydow jako Pan Bauby Sr.
- Isaach de Bankole jako Laurent
- Marina Hands jako Josephine
- Niels Arestrup jako Roussin
- Anne Alvaro jako Betty
- Zinedine Soualem jako Joubert
- Emma de Caunes jako cesarzowa Eugenia
- Françoise Lebrun jako Madame Bauby
Produkcja
Pierwotnie film miał być wyprodukowany przez amerykańską firmę Universal Studios , a scenariusz był pierwotnie w języku angielskim, a Johnny Depp miał zagrać Bauby'ego. Według scenarzysty, Ronalda Harwooda , wybór Juliana Schnabela na reżysera był rekomendowany przez Deppa. Universal następnie wycofał się, a Pathé podjął projekt dwa lata później. Depp porzucił projekt z powodu konfliktu terminów z Piratami z Karaibów: Na krańcu świata . Schnabel pozostał na stanowisku dyrektora. Film został ostatecznie wyprodukowany przez Pathé i France 3 Cinéma we współpracy z Banque Populaire Images 7 i American Kennedy/Marshall Company oraz przy udziale Canal+ i CinéCinéma .
Według New York Sun Schnabel nalegał, aby film był po francusku, opierając się presji ze strony firmy produkcyjnej, by nakręcił go w języku angielskim, wierząc, że bogaty język książki będzie działał lepiej w oryginalnym francuskim, a nawet posunął się tak daleko jak nauczyć się francuskiego, aby nakręcić film. Harwood opowiada nieco inną historię: Pathé chciał „nakręcić film zarówno w języku angielskim, jak i francuskim, dlatego obsadzono dwujęzycznych aktorów”; kontynuuje, że „Wszyscy potajemnie wiedzieli, że dwie wersje będą niewiarygodnie drogie” i że „Schnabel zdecydował, że należy to zrobić po francusku”.
Schnabel powiedział, że jego wpływ na film został zaczerpnięty z osobistych doświadczeń:
Mój ojciec zachorował i umierał. Bał się śmierci i nigdy w życiu nie chorował. Więc był w tym łóżku w moim domu, nocował ze mną, i przyszedł scenariusz do The Diving Bell and the Butterfly . Kiedy mój ojciec umierał, przeczytałem scenariusz Rona Harwooda. Dało mi to zestaw parametrów, które sprawią, że film będzie miał zupełnie inną strukturę. Jako malarz, jako ktoś, kto nie chce namalować obrazu, który wygląda jak ostatni, pomyślałem, że to naprawdę dobra paleta. Więc osobiście i artystycznie te rzeczy się połączyły.
W filmie przedstawiono kilka kluczowych aspektów życia osobistego Bauby'ego, w szczególności jego relacje z matką jego dzieci i dziewczyną. W rzeczywistości to nie żona Bauby'ego, z którą był w separacji, stała przy łóżku pacjenta, gdy leżał on prawie nieożywiony na szpitalnym łóżku, ale jego kilkuletnia dziewczyna.
Przyjęcie
Film zyskał powszechne uznanie krytyków. Witryna gromadząca recenzje, Rotten Tomatoes , przyznaje filmowi ocenę 94% na podstawie recenzji 176 krytyków i średnią ocenę 8,30 / 10, przy ogólnym konsensusie: „Zapierająca dech w piersiach grafika i dynamiczne występy sprawiają, że The Diving Bell and the Butterfly mocny film biograficzny”. Metacritic przyznał filmowi średnią ocenę 92/100 na podstawie 36 recenzji, co wskazuje na „powszechne uznanie”.
W ankiecie BBC z 2016 roku film znalazł się na liście 100 najlepszych filmów od 2000 roku (77. miejsce).
Dziesięć najlepszych list
Film znalazł się na listach dziesięciu najlepszych filmów 2007 roku wielu krytyków.
- 1. miejsce
- Ann Hornaday, Washington Post
- Carina Chocano, Los Angeles Times (razem z The Savages )
- David Edelstein , magazyn nowojorski
- Frank Scheck, The Hollywood Reporter
- Joe Morgensterna, The Wall Street Journal
- Kevina Crusta z Los Angeles Times
- Kirk Honeycutt, The Hollywood Reporter
- Kyle Smith , New York Post
- Lawrence Toppman, Obserwator Charlotte
- 2. miejsce
- Kenneth Turan, Los Angeles Times
- Lou Lumenick, New York Post
- Michaela Phillipsa, Chicago Tribune
- Peter Rainer, Monitor Chrześcijańskiej Nauki
- Fredrik Gunerius Fevang, Świeże filmy
- 3
- Dana Stevens , Łupek
- Desson Thomson, The Washington Post
- Liam Lacey i Rick Groen, The Globe and Mail
- Stefania Zacharek, Salon
- Stephen Farber, The Hollywood Reporter
- Stephena Holdena, The New York Times
- Steven Rea, The Philadelphia Inquirer
- 4.
- Ray Bennett, The Hollywood Reporter
- 5
- Andrew O'Hehir, salon
- Ty Burr, The Boston Globe
- 6
- James Berardinelli , ReelViews
- Glenn Kenny, premiera
- Peter Vonder Haar, Zagrożenie filmowe
- 7
- AO Scott , The New York Times (razem z Into the Wild )
- David Ansen z Newsweeka
- Michael Rechtshaffen, The Hollywood Reporter
- Rene Rodriguez, The Miami Herald
- Sheri Linden, hollywoodzka reporterka
Nagrody i nominacje
Był nominowany do czterech Oscarów , ale ponieważ film został wyprodukowany przez amerykańską firmę, nie kwalifikował się do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego .
Notatki
Linki zewnętrzne
- Dzwon nurkowy i motyl na IMDb
- Dzwon nurkowy i motyl w AllMovie
- Dzwon nurkowy i motyl w Box Office Mojo
- Nurkowy dzwon i motyl na Rotten Tomatoes
- Nurkowy dzwon i motyl w Metacritic
- „Nerwu i woli” w New York Review of Books
- Filmy amerykańskie z 2000 roku
- Filmy francuskojęzyczne z 2000 roku
- Francuskie filmy z 2000 roku
- Dramaty biograficzne z 2007 roku
- Filmy dramatyczne z 2007 roku
- Filmy z 2007 roku
- Amerykańskie dramaty biograficzne
- Laureaci nagrody BAFTA (filmy)
- Laureaci nagrody Lumières dla najlepszego filmu
- Laureaci Złotego Globu dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego
- Filmy biograficzne o aktorach
- Filmy biograficzne o pisarzach
- Filmy z Canal+
- Filmy o niepełnosprawności
- Filmy o paraplegikach lub tetraplegikach
- Filmy oparte na biografiach
- Filmy w reżyserii Juliana Schnabela
- Filmy z nagrodzonym Cezarem występem dla najlepszego aktora
- Filmy, w których wystąpił nagrodzony nagrodą Lumières dla najlepszego aktora
- Filmy wyprodukowane przez Jona Kilika
- Filmy wyprodukowane przez Kathleen Kennedy
- Filmy napisane przez Paula Cantelona
- Filmy rozgrywające się we Francji
- Filmy rozgrywające się w szpitalach
- Filmy osadzone w latach 90
- Filmy kręcone z perspektywy pierwszej osoby
- Filmy, których reżyser zdobył Złoty Glob dla najlepszego reżysera
- Filmy, których scenarzysta zdobył nagrodę BAFTA za najlepszy scenariusz adaptowany
- Filmy ze scenariuszami Ronalda Harwooda
- Francja 3 Filmy kinowe
- Francuskie dramaty biograficzne
- Francuskie nieliniowe filmy narracyjne
- Filmy Miramax
- Filmy Pathe
- Filmy Kennedy/Marshall Company