Wielkie Oczekiwania

Ten artykuł dotyczy powieści Karola Dickensa. W przypadku innych zastosowań zobacz Wielkie nadzieje (ujednoznacznienie) .

„Satis House” przekierowuje tutaj. Aby zobaczyć prawdziwą rezydencję w Rochester, zobacz King's School, Rochester § Satis House .

Wielkie Oczekiwania

Strona tytułowa tom. I pierwszego wydania, lipiec 1861
Autor	Karola Dickensa
Kraj	Zjednoczone Królestwo
Język	język angielski
Gatunek muzyczny	Powieść, Bildungsroman
Nadciągnąć	Kent i Londyn , od początku do połowy XIX wieku
Opublikowany	W odcinkach 1860–61; formularz książkowy 1861
Wydawca	Chapmana i Halla
Typ mediów	Wydrukować
Strony	544 (pierwsze wydanie 1861)
OCLC	1269308353
Ułamek dziesiętny Deweya	823,83
Klasa LC	PR4560 .A1
Poprzedzony	Opowieść o dwóch miastach
Śledzony przez	Nasz wspólny przyjaciel
Tekst	Wielkie nadzieje w Wikiźródłach

Wielkie nadzieje to trzynasta powieść Charlesa Dickensa i jego przedostatnia ukończona powieść. Przedstawia edukację sieroty o imieniu Pip (książka to bildungsroman ; opowieść o dojrzewaniu ). Jest to druga powieść Dickensa, po Davidzie Copperfieldzie , w całości narrowana w pierwszej osobie. Powieść została po raz pierwszy opublikowana jako seria w tygodniku Dickensa przez cały rok , od 1 grudnia 1860 do sierpnia 1861. W październiku 1861 Chapman i Hall wydał powieść w trzech tomach.

Akcja powieści rozgrywa się w Kent i Londynie na początku do połowy XIX wieku i zawiera niektóre z najbardziej znanych scen Dickensa, zaczynając na cmentarzu, gdzie młody Pip zostaje zaczepiony przez zbiegłego skazańca Abla Magwitcha . Great Expectations jest pełen skrajnych obrazów – ubóstwa, więziennych statków i łańcuchów oraz walk na śmierć i życie – i ma barwną obsadę postaci, które weszły do ​​kultury popularnej. Należą do nich ekscentryczna panna Havisham , piękna, ale zimna Estella oraz Joe, nieskomplikowany i miły kowal . Tematy Dickensa obejmują bogactwo i biedę, miłość i odrzucenie oraz ostateczny triumf dobra nad złem. Wielkie nadzieje , cieszące się dużą popularnością zarówno wśród czytelników, jak i krytyków literackich, były tłumaczone na wiele języków i wielokrotnie adaptowane w różnych mediach.

Po wydaniu powieść zyskała niemal powszechne uznanie. Chociaż Thomas Carlyle , współczesny Dickensowi, określił to lekceważąco jako „ten nonsens Pipa”, niemniej jednak reagował na każdą nową część „rykami śmiechu”. Później George Bernard Shaw pochwalił powieść, opisując ją jako „całą z jednego kawałka i konsekwentnie zgodną z prawdą”. Podczas publikacji seryjnej Dickens był zadowolony z publicznej reakcji na Great Expectations i jego sprzedaży; kiedy fabuła po raz pierwszy ukształtowała się w jego umyśle, nazwał ją „bardzo dobrym, nowym i groteskowym pomysłem”.

się dobrymi ocenami wśród krytyków literackich, aw 2003 roku zajęła 17. miejsce w ankiecie BBC The Big Read .

Podsumowanie fabuły

Książka zawiera trzy „etapy” oczekiwań Pipa.

Pierwszy etap

Pip jest sierotą, ma około siedmiu lat, mieszka ze swoją porywczą starszą siostrą i jej życzliwym mężem kowalem Joe Gargery na przybrzeżnych bagnach Kent . W Wigilię 1812 roku Pip odwiedza groby swoich rodziców i rodzeństwa. Tam niespodziewanie spotyka zbiegłego skazańca, który grozi mu śmiercią, jeśli nie przyniesie jedzenia i narzędzi. Przerażony Pip kradnie teczkę spośród narzędzi Joe oraz ciasto i brandy przeznaczone na świąteczny obiad, które dostarcza skazańcowi.

Tego wieczoru siostra Pipa ma właśnie szukać zaginionego ciasta, gdy przybywają żołnierze i proszą Joe, aby naprawił kajdany. Joe i Pip towarzyszą im na bagnach, aby odzyskać skazańca, który walczy z innym zbiegłym skazańcem. Pierwszy skazaniec przyznaje się do kradzieży jedzenia, oczyszczając Pipa.

Pip wstydzi się Joe w Satis House autorstwa Francisa Arthura Frasera

Mija kilka lat. Panna Havisham , zamożna i samotna panna, prosi pana Pumblechooka, krewnego Gargery, aby znalazł chłopca, który by ją odwiedził. Została porzucona przy ołtarzu i nadal nosi swoją starą suknię ślubną i mieszka w zrujnowanym Satis House. Pip odwiedza pannę Havisham i zakochuje się w Estelli, jej adoptowanej córce. Estella jest powściągliwa i wrogo nastawiona do Pipa, do czego zachęca panna Havisham. Podczas jednej wizyty inny chłopiec wdaje się w bójkę na pięści z Pipem, w której Pip z łatwością zyskuje przewagę. Estella patrzy, a potem pozwala Pipowi ją pocałować. Pip regularnie odwiedza pannę Havisham, dopóki nie będzie na tyle duży, by nauczyć się zawodu.

Joe towarzyszy Pipowi podczas ostatniej wizyty u panny Havisham, podczas której daje pieniądze na związanie Pipa jako praktykanta kowala. Gburowaty asystent Joego, Dolge Orlick, jest zazdrosny o Pipa i nie lubi pani Joe. Kiedy Pip i Joe są z dala od domu, żona Joe zostaje brutalnie zaatakowana, przez co nie może mówić ani wykonywać swojej pracy. Orlick jest podejrzany o atak. Pani Joe zmienia się i staje się życzliwa po ataku. Była koleżanka ze szkoły Pip, Biddy, dołącza do rodziny, aby pomóc w opiece nad nią.

Panna Chevisham z Estellą i Pipem. Sztuka autorstwa HM Brocka

Po czterech latach praktyki Pipa, prawnik Jaggers informuje go, że otrzymał pieniądze od anonimowego mecenasa, co pozwoliło mu zostać dżentelmenem. Pip ma wyjechać do Londynu, ale zakładając, że panna Chevisham jest jego dobroczyńcą, najpierw ją odwiedza.

Drugi etap

Pip zakłada dom w Londynie w Barnard's Inn z Herbertem Pocketem, synem jego nauczyciela, Matthew Pocketa, który jest kuzynem panny Havisham. Pip zdaje sobie sprawę, że Herbert to chłopak, z którym walczył lata temu. Herbert opowiada Pipowi, jak panna Havisham została oszukana i porzucona przez narzeczonego. Pip spotyka innych uczniów, Bentleya Drummle'a, brutala z bogatej szlacheckiej rodziny, oraz Startopa, który jest sympatyczny. Jaggers wypłaca pieniądze, których potrzebuje Pip. Podczas wizyty Pip spotyka gospodynię Jaggersa, Molly, byłą skazaną.

Kiedy Joe odwiedza Pipa w Barnard's Inn, Pip wstydzi się, że go widziano. Joe przekazuje wiadomość od panny Havisham, że Estella będzie w Satis House z wizytą. Pip wraca tam, by spotkać się z Estellą i jest zachęcany przez pannę Havisham, ale unika odwiedzania Joe. Jest zaniepokojony widząc, jak Orlick służy teraz pannie Chevisham. Wspomina o swoich obawach Jaggersowi, który obiecuje zwolnienie Orlicka. Po powrocie do Londynu Pip i Herbert wymieniają swoje romantyczne sekrety: Pip uwielbia Estellę, a Herbert jest zaręczony z Clarą. Pip spotyka Estellę, kiedy zostaje wysłana do Richmond w celu wprowadzenia jej w społeczeństwo.

Pip i Herbert zadłużają się. Pani Joe umiera, a Pip wraca do swojej wioski na pogrzeb. Dochód Pipa jest ustalony na 500 funtów (równowartość 45 000 funtów w 2021 r.) rocznie, gdy osiągnie pełnoletność w wieku dwudziestu jeden lat. Z pomocą urzędnika Jaggersa, Wemmicka , Pip planuje pomóc Herbertowi w rozwoju perspektyw na przyszłość, anonimowo zapewniając mu stanowisko u maklera okrętowego Clarriker's. Pip zabiera Estellę do Satis House. Ona i panna Havisham kłócą się o chłód Estelli. W Londynie Bentley Drummle oburza Pipa, wznosząc toast za Estellę. Później, na balu zgromadzeń w Richmond, Pip jest świadkiem spotkania Estelli z Bentleyem Drummle'em i ostrzega ją przed nim; odpowiada, że ​​​​nie ma skrupułów, by go usidlić.

Tydzień po ukończeniu 23 lat Pip dowiaduje się, że jego dobroczyńcą jest skazany, którego spotkał na cmentarzu, Abel Magwitch, który po schwytaniu został przetransportowany do Nowej Południowej Walii . Stał się bogaty po uzyskaniu tam wolności, ale nie może wrócić do Anglii pod groźbą śmierci. Jednak wraca, aby zobaczyć Pipa, który był motywacją do całego jego sukcesu.

Trzeci etap

Pip jest zszokowany i przestaje brać pieniądze Magwitcha. On i Herbert Pocket opracowują plan ucieczki Magwitcha z Anglii.

Magwitch dzieli się swoją przeszłością z Pipem i ujawnia, że ​​​​zbiegłym skazańcem, z którym walczył na cmentarzu, był Compeyson , oszust, który opuścił pannę Havisham.

Pip wraca do Satis House, aby odwiedzić Estellę i spotyka Bentleya Drummle'a, który również przyszedł się z nią zobaczyć i teraz ma Orlicka jako swojego sługę. Pip oskarża pannę Havisham o wprowadzenie go w błąd co do jego dobroczyńcy. Przyznaje się do tego, ale mówi, że jej planem było zirytowanie jej krewnych. Pip wyznaje swoją miłość Estelli, która chłodno mówi mu, że planuje poślubić Drummle'a. Załamany Pip wraca do Londynu, gdzie Wemmick ostrzega go, że szuka go Compeyson. Pip i Herbert kontynuują przygotowania do ucieczki Magwitcha.

W domu Jaggersa na obiedzie Wemmick opowiada Pipowi, jak Jaggers pozyskał swoją służącą Molly, ratując ją z szubienicy, kiedy została oskarżona o morderstwo.

Następnie, pełna wyrzutów sumienia, panna Havisham opowiada Pipowi, jak mała Estella została jej przyniesiona przez Jaggersa i wychowana przez nią na nieczułą i bez serca. Ona nic nie wie o pochodzeniu Estelli. Mówi również Pipowi, że Estella jest teraz mężatką. Daje Pipowi pieniądze na opłacenie stanowiska Herberta Pocketa w Clarriker's i prosi go o przebaczenie. Gdy Pip ma zamiar wyjść, sukienka panny Havisham zapala się. Pip ratuje ją, raniąc się przy tym. W końcu umiera z powodu odniesionych obrażeń, lamentując nad manipulacją Estellą i Pipem. Pip zdaje sobie teraz sprawę, że Estella jest córką Molly i Magwitcha. W konfrontacji z tym Jaggers zniechęca Pipa do działania na podstawie jego podejrzeń.

Magwitch daje się poznać Pipowi

Kilka dni przed planowaną ucieczką Magwitcha Pip zostaje oszukany przez anonimowy list do udania się do śluzy w pobliżu jego starego domu, gdzie zostaje zatrzymany przez Orlicka, który zamierza go zamordować i dobrowolnie przyznaje się do zranienia siostry Pipa. Gdy Pip ma zostać uderzony młotkiem, przybywają Herbert Pocket i Startop i ratują życie Pipa. Cała trójka zabiera Magwitcha, aby popłynął nim na parowiec do Hamburga, ale spotyka ich policyjna łódź przewożąca Compeysona, który zaproponował zidentyfikowanie Magwitcha. Magwitch chwyta Compeysona i walczą w rzece. Poważnie ranny Magwitch zostaje zabrany przez policję. Ciało Compeysona zostaje znalezione później.

Pip zdaje sobie sprawę, że fortuna Magwitcha trafi do Korony po jego procesie. Herberta, który przygotowuje się do przeprowadzki do Kairu , Egipt, aby zarządzać tam biurem Clarrikera, oferuje Pipowi tam stanowisko. Pip zawsze odwiedza Magwitcha w szpitalu więziennym, gdy czeka na proces, a na łożu śmierci Magwitcha mówi mu, że jego córka Estella żyje. Po wyjeździe Herberta do Kairu Pip zachoruje w swoim pokoju i grozi mu aresztowanie za długi. Jednak Joe przywraca Pipa do zdrowia i spłaca jego dług. Kiedy Pip zaczyna dochodzić do siebie, Joe wymyka się. Następnie Pip wraca, by oświadczyć się Biddy, ale okazuje się, że poślubiła Joe. Pip prosi Joego o przebaczenie, obiecuje mu się odwdzięczyć i wyjeżdża do Kairu. Tam dzieli kwaterę z Herbertem i Clarą, by ostatecznie awansować na trzecie miejsce w firmie. Dopiero wtedy Herbert dowiaduje się, że Pip zapłacił za jego stanowisko w firmie.

Po jedenastu latach pracy w Egipcie Pip wraca do Anglii i odwiedza Joe, Biddy i ich syna Pipa Jr. Następnie w ruinach Satis House spotyka owdowiałą Estellę, która prosi Pipa o wybaczenie, zapewniając go, że jej nieszczęście i jej pełne przemocy małżeństwo z Drummlem aż do jego śmierci otworzyło jej serce. Kiedy Pip bierze Estellę za rękę i opuszczają oświetlone księżycem ruiny, nie widzi „żadnego cienia kolejnego rozstania z nią”.

Postacie

Pipa i jego rodziny

• Philip Pirrip , nazywany Pip, sierota, bohater i narrator Great Expectations . W dzieciństwie Pip marzył o zostaniu kowalem, tak jak jego dobry szwagier, Joe Gargery. W Satis House , w wieku około 8 lat, spotyka Estellę i zakochuje się w niej, po czym mówi Biddy, że chce zostać dżentelmenem. W wyniku Magwitcha Dzięki anonimowemu patronatowi Pip mieszka w Londynie po nauce zawodu kowala i zostaje dżentelmenem. Pip zakłada, że ​​jego dobroczyńcą jest panna Chevisham; odkrycie, że jego prawdziwym dobroczyńcą jest skazaniec, szokuje go. Pip na końcu historii łączy się z Estellą.
• Joe Gargery , szwagier Pipa i jego pierwszy ojciec. Jest kowalem, który jest zawsze miły dla Pipa i jedyną osobą, z którą Pip jest zawsze szczery. Joe jest rozczarowany, gdy Pip postanawia opuścić swój dom i zamieszkać w Londynie, aby zostać dżentelmenem, zamiast być kowalem w interesach z Joe. Jest silnym mężczyzną, który znosi wady najbliższych mu osób.
• Pani Joe Gargery , porywcza dorosła siostra Pipa, Georgiana Maria, zwana panią Joe, jest o ponad 20 lat starsza od Pipa. Wychowuje go po śmierci rodziców. Wykonuje prace domowe, ale zbyt często traci panowanie nad sobą i bije rodzinę. Orlick, czeladnik jej męża, atakuje ją podczas nieudanego włamania, w wyniku czego pozostaje niepełnosprawna aż do śmierci.
• Pan Pumblechook , wujek Joe Gargery'ego, nadgorliwy kawaler i handlarz kukurydzą. Nie wiedząc, jak radzić sobie z dorastającym chłopcem, mówi pani Joe, jak ją nazywają, jak szlachetnie jest wychowywać Pipa. Jako osoba, która jako pierwsza połączyła Pipa z panną Havisham, twierdzi, że był pierwotnym architektem oczekiwań Pipa. Pip nie lubi pana Pumblechooka za jego pompatyczne, bezpodstawne twierdzenia. Kiedy Pip przeciwstawia się mu w miejscu publicznym, po tym, jak te oczekiwania zostały rozwiane, Pan Pumblechook zwraca słuchaczy rozmowy przeciwko Pipowi.

Panna Chevisham i jej rodzina

• Miss Havisham , zamożna panna , która przyjmuje Pipa jako towarzysza dla siebie i swojej adoptowanej córki Estelli. Havisham to bogata, ekscentryczna kobieta, która nosi suknię ślubną i jeden but od dnia, w którym została porzucona przed ołtarzem przez narzeczonego. Jej dom też się nie zmienił. Nienawidzi wszystkich mężczyzn i knuje zemstę, ucząc Estellę dręczenia i odrzucania mężczyzn, w tym Pipa, który ją kocha. Pannę Havisham ogarnia później wyrzuty sumienia z powodu zrujnowania szans Estelli i Pipa na szczęście. Wkrótce po tym, jak wyznała Pipowi swój spisek i błagała go o przebaczenie, zostaje ciężko spalona, ​​​​gdy jej sukienka przypadkowo zapala się. W późniejszym rozdziale Pip dowiaduje się od Joe, że nie żyje.
• Estella , adoptowana córka panny Havisham, za którą ściga Pip. Jest piękną dziewczyną, a po szkole we Francji staje się jeszcze piękniejsza. Estella reprezentuje życie w bogactwie i kulturze, do którego dąży Pip. Ponieważ panna Havisham sabotowała zdolność Estelli do kochania, Estella nie może odwzajemnić pasji Pipa. Wielokrotnie ostrzega przed tym Pipa, ale on nie chce lub nie może jej uwierzyć. Estella nie wie, że jest córką Molly, gospodyni Jaggersa i skazańca Abela Magwitcha, oddanej do adopcji pannie Havisham po aresztowaniu jej matki za morderstwo. Poślubiając Bentleya Drummle'a, buntuje się przeciwko planowi panny Havisham, by złamać serce mężowi, ponieważ Drummle nie jest zainteresowany Estellą, ale po prostu fortuną Havisham.
• Matthew Pocket , kuzyn panny Chevisham. Jest patriarchą rodziny Pocket, ale w przeciwieństwie do innych jej krewnych nie jest chciwy bogactwa Havishama. Matthew Pocket uczy młodych dżentelmenów, takich jak Bentley Drummle, Startop, Pip i własnego syna Herberta.
• Herbert Pocket , syn Matthew Pocketa, który został zaproszony jak Pip do odwiedzenia panny Chevisham, ale ona go nie polubiła. Pip po raz pierwszy spotyka Herberta jako „bladego młodego dżentelmena”, który wyzywa Pipa na bójkę na pięści w domu panny Havisham, kiedy oboje są dziećmi. Później zostaje przyjacielem Pipa, ucząc go sztuki „dżentelmeńskiej” i dzieląc swoje pokoje z Pipem w Londynie.
• Camilla, jedna z sióstr Matthew Pocket, a zatem kuzynka panny Havisham, jest służalczą, obrzydliwą kobietą, która zamierza zadowolić pannę Havisham, aby zdobyć jej pieniądze.
• Kuzyn Raymond , krewny panny Havisham, który interesuje się tylko jej pieniędzmi. Jest żonaty z Camillą.
• Georgiana , krewna panny Havisham, która interesuje się tylko jej pieniędzmi. Jest jedną z wielu krewnych, którzy kręcą się wokół panny Havisham „jak muchy” z powodu jej bogactwa.
• Sarah Pocket , siostra Matthew Pocket, krewna panny Havisham. Często bywa w Satis House. Opisywana jest jako „sucha, brązowa, pofałdowana stara kobieta, z małą twarzą, która mogłaby być zrobiona z łupin orzecha włoskiego, i dużymi ustami jak u kota bez wąsów”.

Z młodości Pipa

• Więzień , który ucieka ze statku więziennego, którego Pip traktuje życzliwie, a który z kolei staje się dobroczyńcą Pipa. Nazywa się Abel Magwitch , ale używa pseudonimów „Provis” i „Mr. Campbell”, kiedy wraca do Anglii z wygnania w Australii. Jest mniejszym aktorem w zbrodni z Compeysonem, ale zyskuje dłuższy wyrok w pozornym zastosowaniu sprawiedliwości według klas społecznych.
• Pan i Pani Hubble , prości ludzie, którzy myślą, że są ważniejsi niż w rzeczywistości. Mieszkają w wiosce Pipa.
• Pan Wopsle , urzędnik kościoła we wsi Pip. Później rezygnuje z pracy w kościele i przenosi się do Londynu, aby realizować swoje ambicje bycia aktorem, przyjmując pseudonim sceniczny „Mr Waldengarver”. Drugiego skazańca widzi na widowni jednego ze swoich występów, w którym uczestniczy również Pip.
• Biddy , druga kuzynka Wopsle'a, prawie w wieku Pipa; uczy w szkole wieczorowej w domu swojej babci w wiosce Pipa. Pip chce dowiedzieć się więcej, więc prosi ją, by nauczyła go wszystkiego, co może. Po pomocy pani Joe po ataku, Biddy otwiera własną szkołę. Miła i inteligentna, ale biedna młoda kobieta, jest, podobnie jak Pip i Estella, sierotą. Działa jako folia Estelli. Orlick był nią zainteresowany, ale ona nie chciała jego uwagi. Pip ignoruje jej uczucia do niego, gdy ściga Estellę. Wracając do zdrowia po własnej chorobie po nieudanej próbie wydostania Magwitcha z Anglii, Pip wraca, by odebrać Biddy jako swoją narzeczoną, przybywając do wioski tuż po tym, jak poślubiła Joe Gargery'ego. Biddy i Joe mają później dwoje dzieci, jedno nazwane na cześć Pipa. W zakończeniu powieści odrzuconej przez Dickensa, ale wskrzeszonej przez studentów rozwoju powieści, Estella myli chłopca z dzieckiem Pipa.

Pan Jaggers i jego krąg

Pan Wemmick i „The Aged P”, ilustracja: Sol Eytinge Jr.

• Pan Jaggers , wybitny londyński prawnik, który reprezentuje interesy różnych klientów, zarówno karnych, jak i cywilnych. Reprezentuje dobroczyńcę Pipa, a także pannę Havisham. Pod koniec historii jego praktyka prawnicza łączy wiele postaci.
• John Wemmick , urzędnik Jaggersa, który jest głównym pośrednikiem Pipa z Jaggersem i opiekuje się Pipem w Londynie. Wemmick mieszka ze swoim ojcem, „The Aged Parent”, w małej replice zamku z mostem zwodzonym i fosą w Walworth .
• Molly , służąca pana Jaggersa , którą Jaggers uratował przed szubienicą za morderstwo. Okazuje się, że jest żoną Magwitcha z separacją i matką Estelli.

Antagoniści

• Compeyson , skazaniec, który ucieka ze statku więziennego po Magwitch, który bije go na lądzie. Jest wrogiem Magwitcha. Zawodowy oszust, był zaręczony z panną Havisham, ale był w zmowie z jej przyrodnim bratem, Arthurem Havishamem , aby oszukać pannę Chevisham z części jej fortuny. Później ustawia Magwitcha, by wziął upadek za kolejne oszustwo. Pracuje z policją, kiedy dowiaduje się, że Abel Magwitch jest w Londynie, bojąc się Magwitcha po ich pierwszych ucieczkach wiele lat wcześniej. Kiedy łódź policyjna napotyka tego, który przewozi Magwitcha, obaj chwytają się, a Compeyson tonie w Tamizie .
• Arthur Havisham , młodszy przyrodni brat panny Havisham, który knuje z Compeysonem, aby ją oszukać.
• Dolge Orlick , czeladnik kowal w kuźni Joe Gargery'ego . Silny, niegrzeczny i ponury, jest tak gburowaty jak Joe jest delikatny i miły. Kończy walkę na pięści z Joe z powodu drwin pani Gargery, a Joe z łatwością go pokonuje. To uruchamia eskalację łańcucha wydarzeń, które prowadzą go potajemnie do napadu na panią Gargery i próby zabicia jej brata Pipa. Policja ostatecznie aresztuje go za włamanie do domu wuja Pumblechooka, gdzie później trafia do więzienia.
• Bentley Drummle , szorstki, nieinteligentny młody człowiek z zamożnej rodziny szlacheckiej, będący „kolejnym spadkobiercą baroneta ” . Pip spotyka go w domu pana Pocketa, ponieważ Drummle ma również zostać przeszkolony w zakresie dżentelmeńskich umiejętności. Drummle jest wrogo nastawiony do Pipa i wszystkich innych. Jest rywalem o względy Estelli i ostatecznie poślubia ją i podobno ją wykorzystuje. Umiera w wypadku po złym traktowaniu konia.

Inne postaci

• Clara Barley , bardzo biedna dziewczyna mieszkająca z cierpiącym na podagrę ojcem. Pod koniec powieści poślubia Herberta Pocketa. Na początku nie lubi Pipa z powodu jego rozrzutności. Po ślubie z Herbertem zapraszają Pipa, aby z nimi zamieszkał.
• Panna Skiffins od czasu do czasu odwiedza dom Wemmicka i nosi zielone rękawiczki. Zmienia te zielone rękawiczki na białe, kiedy wychodzi za Wemmicka.
• Startop , podobnie jak Bentley Drummle, jest kolegą Pipa, ale w przeciwieństwie do Drummle'a jest miły. Pomaga Pipowi i Herbertowi w ich wysiłkach na rzecz ucieczki Magwitcha.

Proces twórczy

Karol Dickens , ok. 1860

Gdy Dickens zaczął pisać Great Expectations , podjął serię niezwykle popularnych i dochodowych wycieczek czytelniczych. Jego życie rodzinne rozpadło się jednak pod koniec lat pięćdziesiątych XIX wieku, a on rozstał się z żoną Catherine Dickens i miał potajemny romans ze znacznie młodszą Ellen Ternan . Sugerowano, że lodowate dokuczanie postaci Estelli opiera się na niechęci Ellen Ternan do zostania kochanką Dickensa.

Początek

W swoim Book of Memoranda , rozpoczętym w 1855 roku, Dickens zapisał imiona dla możliwych postaci: Magwitch, Provis, Clarriker, Compey, Pumblechook, Orlick, Gargery, Wopsle, Skiffins, z których niektóre stały się znane w Great Expectations . Istnieje również odniesienie do „wiedzącego człowieka”, możliwego szkicu Bentleya Drummle'a. Inny przywołuje dom pełen „Toadies and Humbugs”, zapowiadając gości Satis House w rozdziale 11. Margaret Cardwell odkryła „przeczucie” wielkich nadziei z listu Dickensa z 25 września 1855 r. do WH Wills, w którym Dickens mówi o powtórce „dziwnego pomysłu” z bożonarodzeniowego odcinka specjalnego „ Dom do wynajęcia ” i „osi, wokół której będzie się obracać moja następna książka”. „Dziwny pomysł” dotyczy osoby, która „wycofuje się do starego, samotnego domu… ​​zdecydowana odciąć się od świata i nie utrzymywać z nim komunii”.

W liście z 8 sierpnia 1860 do Thomasa Carlyle'a Dickens opisał swoje poruszenie za każdym razem, gdy przygotowywał nową książkę. Miesiąc później w liście do Johna Forstera Dickens oznajmił, że właśnie wpadł na nowy pomysł.

Publikacja przez cały rok

Reklama wielkich nadziei przez cały rok

Dickens był zadowolony z tego pomysłu, nazywając go „bardzo dobrym, nowym i groteskowym pomysłem” w liście do Forstera. Planował napisać „mały kawałek”, „groteskową tragikomiczną koncepcję”, o młodym bohaterze, który zaprzyjaźnia się ze zbiegłym skazańcem, który następnie dobija fortunę w Australii i anonimowo zapisuje bohaterowi swój majątek. W końcu bohater traci pieniądze, ponieważ przepadają one na rzecz Korony. W swojej biografii Dickensa Forster napisał, że we wczesnym pomyśle „był zarodek Pipa i Magwitcha, który początkowo zamierzał położyć podwaliny pod opowieść w starej dwudziestocyfrowej formie”. Dickens przedstawił związek między Pipem a Magwitchem, który jest kluczowy dla Wielkie nadzieje, ale bez panny Havisham, Estelli i innych postaci, które później stworzył.

Gdy pomysł i ambicje Dickensa rosły, zaczął pisać. Jednak we wrześniu tygodnik All the Year Round odnotował spadek sprzedaży, a jego flagowa publikacja A Day's Ride Charlesa Levera straciła przychylność opinii publicznej. Dickens „zwołał naradę wojenną” i uważał, że aby uratować sytuację, „jedyną rzeczą do zrobienia było uderzenie [on]”. „Bardzo dobry, nowy i groteskowy pomysł” stał się nowym wsparciem magazynu: tygodniki, pięćset stron, nieco ponad rok (1860–1861), trzydzieści sześć odcinków, począwszy od 1 grudnia. Czasopismo kontynuowało wydawanie powieści Levera aż do jej ukończenia 23 marca 1861 r., ale stało się drugorzędne w stosunku do Wielkie nadzieje . Natychmiast wznowiono sprzedaż, a krytycy zareagowali pozytywnie, czego przykładem jest pochwała The Times : „ Wielkie nadzieje nie są rzeczywiście najlepszym dziełem [Dickensa], ale należy je zaliczyć do jego najszczęśliwszych”.

Dickens, którego zdrowie nie było najlepsze, uważał, że „Planowanie z tygodnia na tydzień było niewyobrażalnie trudne”, ale wytrwał. Myślał, że znalazł „dobre imię”, zdecydował się użyć pierwszej osoby „przez cały czas”, a początek uznał za „nadmiernie zabawny”: „Umieściłem dziecko i dobrodusznego głupca w stosunkach, które wydają się mnie bardzo zabawne". Cztery cotygodniowe epizody zostały „zmielone z koła” w październiku 1860 r. I oprócz jednej wzmianki o „niewoli” jego ciężkiego zadania, miesiące minęły bez udręczonych okrzyków, które zwykle towarzyszyły pisaniu jego powieści. Nie użył nawet tzw Plany numerów lub memy ; miał tylko kilka notatek na temat wieku bohaterów, przedziałów pływów dla rozdziału 54 i szkicu zakończenia. Pod koniec grudnia Dickens napisał do Mary Boyle, że „ Wielkie nadzieje [to] bardzo wielki sukces i powszechnie lubiany”.

Charles Dickens Jr. (w 1874), prawdopodobnie model Herberta Pocket

Dickens wygłosił sześć odczytów od 14 marca do 18 kwietnia 1861 r., Aw maju Dickens wyjechał na kilka dni do Dover . W przeddzień wyjazdu zabrał kilku przyjaciół i członków rodziny na wycieczkę łodzią z Blackwall do Southend-on-Sea . Pozornie dla przyjemności, mini-rejs był w rzeczywistości sesją roboczą Dickensa mającą na celu zbadanie brzegów rzeki w ramach przygotowań do rozdziału poświęconego próbie ucieczki Magwitcha. Dickens następnie zrewidował wygląd Herberta Pocketa, bez wątpienia, twierdzi Margaret Cardwell, aby bardziej przypominał jego syna Charleya . 11 czerwca 1861 roku Dickens napisał do Macready'ego, że Wielkie nadzieje zostały zakończone, a 15 czerwca poprosił redaktora o przygotowanie powieści do publikacji.

Poprawione zakończenie

Po komentarzach Edwarda Bulwer-Lyttona , że ​​zakończenie było zbyt smutne, Dickens przepisał je przed publikacją. W zakończeniu odłożonym przez Dickensa Pip, który wciąż jest singlem, krótko widzi Estellę w Londynie; po tym, jak została wdową po Bentleyu Drummle'u, wyszła ponownie za mąż. Przemówił do Dickensa ze względu na swoją oryginalność: „[likwidacja] będzie z dala od wszystkich takich rzeczy, jak zwykle”. Dickens poprawił zakończenie do publikacji, tak że Pip spotyka Estellę w ruinach Satis House, ona jest wdową, a on jest singlem. Jego zmiany na końcu powieści nie do końca zakończyły się ani na ostatniej części tygodniowej, ani na pierwszym wydaniu oprawionym, ponieważ Dickens dodatkowo zmienił ostatnie zdanie w poprawionej wersji z 1868 r. Z „Nie widziałem cienia rozstania z nią” na „Nie widziałem cienia kolejnego rozstania z nią”. Jak używa Pip litotes , „żadnego cienia kolejnego rozstania”, nie jest jednoznaczne, czy Pip i Estella pobierają się, czy też Pip pozostaje singlem. Angus Calder , piszący do wydania w Penguin English Library , uważał, że mniej sprecyzowane sformułowanie poprawionej wersji z 1868 roku może sugerować ukryte znaczenie: „w tej szczęśliwej chwili nie widziałem cienia naszego późniejszego rozstania majaczącego nad nami. '

W liście do Forstera Dickens wyjaśnił swoją decyzję o zmianie zakończenia szkicu: „Zdziwisz się, słysząc, że zmieniłem zakończenie Wielkich nadziei od i po powrocie Pipa do Joe's… Bulwer, który był, jak ja Myślę, że wiesz, niezwykle zachwycony książką, mocno nalegał na mnie po przeczytaniu korekty i poparł swoje poglądy tak dobrymi powodami, że zdecydowałem się dokonać zmiany. Włożyłem tak ładny mały kawałek pisma, jak Mógłbym i nie mam wątpliwości, że historia będzie bardziej akceptowalna dzięki zmianie”.

Ta dyskusja między Dickensem, Bulwer-Lyttonem i Forsterem dała podstawę do wielu dyskusji na temat poglądów Dickensa leżących u podstaw tej słynnej powieści. Earle Davis w swoim studium Dickensa z 1963 r. Napisał, że „odmawianie Pipowi jakiejkolwiek nagrody po tym, jak wykazał się rozwojem charakteru, byłoby nieodpowiednim punktem moralnym” oraz że „Jedenaście lat może również zmienić Estellę”. John Forster uważał, że oryginalne zakończenie było „bardziej spójne” i „bardziej naturalne”, ale zauważył popularność nowego zakończenia. George Gissing nazwał tę rewizję „doprawdy dziwną rzeczą, jaka spotkała Dickensa” i czuł to Great Expectations byłoby idealne, gdyby Dickens nie zmienił zakończenia z szacunkiem dla Bulwer-Lytton.

W przeciwieństwie do tego, John Hillis-Miller stwierdził, że osobowość Dickensa była tak asertywna, że ​​Bulwer-Lytton miał niewielki wpływ, i z zadowoleniem przyjął zmianę: „Mgły zauroczenia rozwiały się, [Estella i Pip] mogą się połączyć”. Earl Davis zauważa, że ​​GB Shaw opublikował powieść w 1937 roku dla The Limited Editions Club z pierwszym zakończeniem, a The Rinehart Edition z 1979 roku przedstawia oba zakończenia.

George Orwell napisał: „Psychologicznie druga część Great Expectations jest najlepszą rzeczą, jaką Dickens kiedykolwiek zrobił”, ale podobnie jak John Forster i kilku pisarzy z początku XX wieku, w tym George Bernard Shaw , uważali, że oryginalne zakończenie było bardziej zgodne z projektem , a także naturalny przebieg opowieści. Współczesna krytyka literacka jest w tej sprawie podzielona.

Historia publikacji

W periodykach

Dickens i Wills byli współwłaścicielami przez cały rok , jeden 75%, drugi 25%. Ponieważ Dickens był swoim własnym wydawcą, nie wymagał umowy na własne prace. Chociaż przeznaczone do cotygodniowych publikacji, Great Expectations zostało podzielone na dziewięć miesięcznych sekcji, z nową paginacją dla każdej z nich. Harper's Weekly publikował powieść od 24 listopada 1860 do 5 sierpnia 1861 w Stanach Zjednoczonych, a przez cały rok od 1 grudnia 1860 do 3 sierpnia 1861 w Wielkiej Brytanii. Harpera zapłacił 1000 GBP (równowartość 100 000 GBP w 2021 r.) za prawa do publikacji. Dickens z zadowoleniem przyjął umowę z Tauchnitz 4 stycznia 1861 na publikację w języku angielskim na kontynencie europejskim.

Publikacjom w Harper's Weekly towarzyszyło czterdzieści ilustracji autorstwa Johna McLenana; jest to jednak jedyna praca Dickensa opublikowana przez cały rok bez ilustracji.

Wydania

Robert L Patten identyfikuje cztery wydania amerykańskie z 1861 roku i postrzega rozprzestrzenianie się publikacji w Europie i po drugiej stronie Atlantyku jako „niezwykłe świadectwo” wielkich nadziei popularność. Chapman i Hall opublikowali pierwsze wydanie w trzech tomach w 1861 r., Pięć kolejnych przedruków między 6 lipca a 30 października oraz wydanie jednotomowe w 1862 r. Wydanie „okazyjne” ukazało się w 1862 r., Wydanie biblioteczne w 1864 r., a wydanie biblioteczne w 1864 r. Wydanie Charlesa Dickensa z 1868 r. Do tej listy Paul Schlicke dodaje „dwa skrupulatne wydania naukowe”, jedno Clarendon Press opublikowane w 1993 r. Ze wstępem Margaret Cardwell, a drugie ze wstępem Edgara Rosenberga, opublikowane przez Norton w 1999 r. Powieść została opublikowane z jednym zakończeniem (widoczne w czterech wydaniach internetowych wymienionych w linkach zewnętrznych na końcu tego artykułu). W niektórych wydaniach XX wieku powieść kończy się tak, jak pierwotnie opublikowano w 1867 r., Aw posłowiu zakończenie, którego Dickens nie opublikował, wraz z krótką historią o tym, jak przyjaciel przekonał go do szczęśliwszego zakończenia dla Pipa, jest przedstawione czytelnikowi (na przykład wydanie audio z 1987 r. wydane przez Recorded Books).

W 1862 roku Marcus Stone, syn starego przyjaciela Dickensa, malarza Franka Stone'a, został zaproszony do stworzenia ośmiu drzeworytów do wydania bibliotecznego. Według Paula Schlicke, te ilustracje są przeciętne, ale zostały uwzględnione w wydaniu Charlesa Dickensa, a Stone stworzył ilustracje do kolejnej powieści Dickensa, Our Mutual Friend . Później Henry Mathew Brock zilustrował także Great Expectations i wydanie A Christmas Carol z 1935 roku , wraz z innymi artystami, takimi jak John McLenan, FA Fraser i Harry Furniss.

Harmonogram publikacji pierwszego wydania

Część	Data	Rozdziały
1–5	1, 8, 15, 22, 29 grudnia 1860 r	1–8
6–9	5, 12, 19, 26 stycznia 1861	9–15
10–12	2, 9, 23 lutego 1861	16–21
13-17	2, 9, 16, 23, 30 marca 1861	22–29
18–21	6, 13, 20, 27 kwietnia 1861	30–37
22–25	4, 11, 18, 25 maja 1861	38–42
26–30	1, 8 15, 22, 29 czerwca 1861	43–52
31–34	6, 13, 20, 27 lipca 1861	53–57
35	3 sierpnia 1861	58–59

Przyjęcie

Robert L. Patten szacuje, że przez cały rok co tydzień sprzedawano 100 000 egzemplarzy Great Expectations , a Mudie, największa biblioteka obiegowa, która zakupiła około 1400 egzemplarzy, stwierdziła, że ​​każdy egzemplarz czyta co najmniej 30 osób. Oprócz dramatycznej fabuły, czytelnikom spodobał się także dickensowski humor. Dickens napisał do Forstera w październiku 1860 roku, że „Nie będziesz musiał narzekać na brak humoru, jak w Opowieści o dwóch miastach ”, opinię popiera Forster, stwierdzając, że „humor Dickensa, nie mniej niż jego siła twórcza, był w tej książce najlepszy”. Ponadto, według Paula Schlicke, czytelnicy znaleźli najlepsze ze starszych i nowszych stylów pisania Dickensa.

Ogólnie rzecz biorąc, Great Expectations spotkało się z niemal powszechnym uznaniem. Jednak nie wszystkie recenzje były pozytywne; Recenzja Margaret Oliphant , opublikowana w maju 1862 roku w Blackwood's Magazine , oczerniła powieść. Krytycy XIX i XX wieku okrzyknęli to jednym z największych sukcesów Dickensa, choć często z sprzecznych powodów: GK Chesterton podziwiał optymizm powieści; Edmund Wilson jego pesymizm; Humphry House w 1941 roku podkreślił swój kontekst społeczny. W 1974 roku Jerome H. Buckley uznał to za Bildungsroman , pisząc rozdział o Dickensie i dwóch jego głównych bohaterach ( David Copperfield i Pip ) w swojej książce z 1974 roku o Bildungsroman w piśmiennictwie wiktoriańskim. John Hillis Miller napisał w 1958 roku, że Pip jest archetypem wszystkich dickensowskich bohaterów. W 1970 roku QD Leavis zasugerował „Jak musimy czytać wielkie nadzieje ”. W 1984 roku Peter Brooks, w ślad za Jacquesem Derridą , zaproponował lekturę dekonstrukcjonistyczną. Według Paula Schlicke najgłębszym analitykiem jest prawdopodobnie Julian Moynahan , który w eseju z 1964 r. Badającym winę bohatera uczynił Orlicka „sobowtórem, alter ego i ciemnym lustrzanym odbiciem Pipa”. Schlicke wymienia również obszerne badanie Anny Sadrin z 1988 roku jako „najbardziej wybitne”.

W 2015 roku BBC przeprowadziła ankietę wśród krytyków książek spoza Wielkiej Brytanii na temat powieści brytyjskich autorów; umieścili Great Expectations na czwartym miejscu na liście 100 największych powieści brytyjskich. Wcześniej, w ankiecie The Big Read z 2003 roku , dotyczącej gustów czytelniczych brytyjskiej publiczności, Great Expectations zajęło 17. miejsce na 100 najlepszych powieści wybranych przez uczestników ankiety.

Tło

Great Expectations jest wcześniejszy pierwszoosobowy narrator-bohater Dickensa, David Copperfield . Obie powieści śledzą psychologiczny i moralny rozwój młodego chłopca do dojrzałości, jego przejście ze środowiska wiejskiego do londyńskiej metropolii, perypetie jego rozwoju emocjonalnego oraz wystawę jego nadziei i młodzieńczych marzeń oraz ich metamorfozy, poprzez bogatą i złożona narracja pierwszoosobowa. Dickens był świadomy tego podobieństwa i przed podjęciem pracy nad nowym rękopisem ponownie przeczytał Davida Copperfielda , aby uniknąć powtórzeń.

Obie książki szczegółowo opisują powrót do domu. Chociaż David Copperfield opiera się na niektórych osobistych doświadczeniach Dickensa, Great Expectations zapewnia, według Paula Schlicke, „bardziej duchową i intymną autobiografię”. Chociaż kilka elementów wskazuje na scenerię - panna Havisham, częściowo zainspirowana paryską księżną, której rezydencja była zawsze zamknięta i pogrążona w ciemności, otoczona „martwym zielonym morzem roślin”, przypominająca Satis House, aspekty Restoration House, które zainspirowały Satis House oraz pobliskie tereny wiejskie graniczące z Chatham i Rochester . Nie wymieniono nazwy miejscowości ani określonego okresu, na co generalnie wskazują między innymi starsze wagony, tytuł „Jego Królewska Mość” w odniesieniu do Jerzego III oraz stary most londyński sprzed odbudowy z lat 1824–1831.

Satis House, jak pokazano w Great Expectations

Dom renowacji z The Vines

Temat powrotu do domu odzwierciedla wydarzenia z życia Dickensa, kilka lat przed publikacją Great Expectations . W 1856 roku kupił Gad's Hill Place w Higham w hrabstwie Kent, o którym marzył jako dziecko, i przeniósł się tam dwa lata później z dalekiego Londynu. W 1858 roku, po bolesnym rozpadzie małżeństwa, rozstał się z Catherine Dickens, swoją żoną od dwudziestu trzech lat. Separacja zraziła go do niektórych jego najbliższych przyjaciół, takich jak Mark Lemon . Pokłócił się z Bradburym i Evansem , który publikował swoje powieści przez piętnaście lat. Na początku września 1860 roku na polu za Gad's Hill Dickens spalił prawie całą swoją korespondencję, oszczędzając jedynie listy w sprawach biznesowych. U szczytu popularności przestał wydawać tygodnik „ Słowa Domowe” i zastąpił go „Cały Rok” .

The Uncommercial Traveler , opowiadania i inne teksty, które Dickens zaczął publikować w swoim nowym tygodniku w 1859 roku, odzwierciedlają jego nostalgię, co widać w „Dullborough Town” i „Opowieściach pielęgniarek”. Według Paula Schlicke „nic dziwnego, że powieść napisana w tym czasie przez Dickensa była powrotem do korzeni, osadzonym w części Anglii, w której dorastał i do której niedawno się przeniósł”.

Margaret Cardwell zwraca uwagę na Chops the Dwarf z bożonarodzeniowej opowieści Dickensa z 1858 r. „Going into Society”, który, podobnie jak przyszły Pip, ma iluzję odziedziczenia fortuny i jest rozczarowany osiągnięciem swoich społecznych ambicji. W innym duchu Harry Stone uważa, że ​​gotyckie i magiczne aspekty Great Expectations były częściowo inspirowane książką Charlesa Mathewsa At Home , która została szczegółowo przedstawiona w Household Words i jej comiesięcznym dodatku Household Narrative . Stone też to potwierdza The Lazy Tour of Two Idle Apprentices , napisany we współpracy z Wilkiem Collinsem po ich pieszej wycieczce po Cumberland we wrześniu 1857 roku i opublikowany w Household Words od 3 do 31 października tego samego roku, przedstawia pewne dziwne miejsca i namiętną miłość, zapowiadającą Wielkie nadzieje .

Poza aspektami biograficznymi i literackimi, Wielkie nadzieje pojawiają się, według Robina Gilmoura, jako „reprezentatywna bajka epoki”. Dickens zdawał sobie sprawę, że powieść „przemawia” do pokolenia stosującego co najwyżej zasadę „samopomocy”, która, jak wierzono, zwiększyła porządek codziennego życia. Że bohater Pip dąży do poprawy, nie przez snobizm, ale przez wiktoriański przekonanie o edukacji, wyrafinowaniu społecznym i materializmie postrzegano jako cel szlachetny i godny. Jednak śledząc pochodzenie „wielkich oczekiwań” Pipa związanych z przestępczością, oszustwem, a nawet wygnaniem do kolonii, Dickens nieprzychylnie porównuje nowe pokolenie z poprzednim Joe Gargery, które Dickens przedstawia jako mniej wyrafinowane, ale szczególnie zakorzenione w wartości dźwiękowe, przedstawiając ukośną krytykę swoich czasów.

Struktura

Na strukturę narracyjną „Wielkich nadziei” ma wpływ fakt, że po raz pierwszy ukazał się on jako cotygodniowe odcinki w czasopiśmie. Wymagało to krótkich rozdziałów, skoncentrowanych na jednym temacie i prawie matematycznej strukturze.

Chronologia

Historia Pipa jest opowiedziana w trzech etapach: jego dzieciństwo i wczesna młodość w Kent, gdzie marzy o wzniesieniu się ponad swoją skromną pozycję; jego pobyt w Londynie po „wielkich oczekiwaniach”; a potem wreszcie jego rozczarowanie odkryciem źródła swojej fortuny, po którym następuje powolne uświadomienie sobie próżności jego fałszywych wartości. Te trzy etapy są dalej podzielone na dwanaście części o równej długości. Ta symetria przyczynia się do często komentowanego wrażenia kompletności. Na przykład George Gissing porównując Joe Gargery'ego i Dan'l Peggotty'ego (od Davida Copperfielda ), preferował to pierwsze, ponieważ jest postacią silniejszą, która żyje „w świecie nie melodramatu , ale codziennej przyczyny i skutku”. GB Shaw również skomentował strukturę powieści, opisując ją jako „zwartą idealną”, a Algernon Swinburne stwierdził: „Wady w niej są prawie niezauważalne jak plamy na słońcu lub cień na oświetlonym słońcem morzu”. Czynnikiem przyczyniającym się do tego jest „żywość tonu narracji”.

Przepływ narracji

Co więcej, poza sekwencjami chronologicznymi i splataniem kilku wątków w zwartą fabułę, sentymentalna oprawa i moralność bohaterów również tworzą wzór. Struktura narracyjna Wielkich nadziei ma dwa główne elementy: po pierwsze „przybranych rodziców”, pannę Havisham, Magwitch i Joe, a po drugie „młodych ludzi”, Estelli, Pipa i Biddy. Jest jeszcze jeden element organizacyjny, który można nazwać „Dangerous Lovers”, do którego należą Compeyson, Bentley Drummle i Orlick. Pip jest centrum tej sieci miłości, odrzucenia i nienawiści. Dickens przeciwstawia tę „niebezpieczną miłość” związkowi Biddy i Joe, który rozwija się od przyjaźni do małżeństwa.

To jest „ogólna rama powieści”. Termin „miłość” jest ogólny i odnosi się zarówno do prawdziwej miłości Pipa do Estelli, jak i do uczuć, jakie Estella żywi do Drummle, które opierają się na pragnieniu awansu społecznego. Podobnie Estella odrzuca Magwitcha z powodu jej pogardy dla wszystkiego, co pojawia się poniżej tego, co uważa za swój status społeczny.

Great Expectations ma nieszczęśliwe zakończenie, ponieważ większość postaci cierpi fizycznie, psychicznie lub jedno i drugie, albo umiera - często brutalnie - podczas cierpienia. Szczęśliwe postanowienia pozostają nieuchwytne, podczas gdy nienawiść kwitnie. Jedynym szczęśliwym zakończeniem jest małżeństwo Biddy i Joe oraz narodziny dwójki ich dzieci, ponieważ ostateczne pojednania, z wyjątkiem tego między Pipem i Magwitchem, nie zmieniają ogólnego porządku. Chociaż Pip wytępi sieć nienawiści, pierwsze niepublikowane zakończenie pozbawia go szczęścia, podczas gdy zrewidowane drugie zakończenie Dickensa w opublikowanej powieści pozostawia jego przyszłość niepewną.

Orlick jako sobowtór Pipa

Julian Moynahan twierdzi, że czytelnik może lepiej zrozumieć osobowość Pipa, analizując jego związek z Orlickiem, robotnikiem kryminalnym, który pracuje w kuźni Joe Gargery'ego, niż patrząc na jego związek z Magwitchem.

Pip i Biddy, a następnie Orlick (rozdział 17), John McLenan

Idąc za Moynahanem, David Trotter zauważa, że ​​Orlick jest cieniem Pipa. Współpracownicy w kuźni znajdują się u panny Havisham, gdzie Pip wchodzi i dołącza do firmy, podczas gdy Orlick, który pilnuje drzwi, zostaje na zewnątrz. Pip uważa Biddy za siostrę; Orlick ma wobec niej inne plany; Pip jest powiązany z Magwitchem, Orlick z nemezis Magwitcha, Compeysonem. Orlick aspiruje również do „wielkich oczekiwań” i nie podoba mu się wstąpienie Pipa z kuźni i bagien do przepychu Satis House, z którego Orlick jest wykluczony, wraz z olśniewającym londyńskim społeczeństwem. Orlick to uciążliwy cień, którego Pip nie może usunąć.

Potem przychodzi kara Pipa, z dzikim atakiem Orlicka na panią Gargery. Następnie Orlick znika, by pojawić się ponownie w rozdziale 53 w symbolicznym akcie, kiedy zwabia Pipa do zamkniętego, opuszczonego budynku na bagnach. Orlick ma rachunki do wyrównania przed przystąpieniem do ostatecznego aktu, morderstwa. Jednak Pip przeszkadza Orlickowi ze względu na jego uprzywilejowany status, podczas gdy Orlick pozostaje niewolnikiem swojego stanu, wyłącznie odpowiedzialnym za los pani Gargery.

Dickens używa również odpowiednika Pipa z wyższej klasy, Bentleya Drummle'a, „podwójnego podwójnego”, według Trottera, w podobny sposób. Podobnie jak Orlick, Drummle jest potężny, smagły, niezrozumiały, gorącokrwisty, siedzi i czai się, czekając na swój czas. Estella odrzuca Pipa dla tego niegrzecznego, nieokrzesanego, ale dobrze urodzonego mężczyzny i kończy nadzieje Pipa. W końcu życie Orlicka i Drummle'a kończy się gwałtownie.

Punkt widzenia

Pip przed powrotem Magwitcha autorstwa Johna McLenana

Chociaż powieść jest napisana w pierwszej osobie, czytelnik wie – co jest warunkiem koniecznym – że Wielkie nadzieje nie są autobiografią, ale powieścią, utworem fikcyjnym z fabułą i postaciami, z narratorem-bohaterem. Ponadto Sylvère Monod zauważa, że ​​traktowanie autobiografii różni się od podejścia Davida Copperfielda , ponieważ Great Expectations nie czerpie z wydarzeń z życia Dickensa; „co najwyżej można znaleźć ślady szerokiej introspekcji psychologicznej i moralnej”.

Jednak według analizy Paula Pickerela Pip - zarówno jako narrator, jak i bohater - opowiada z perspektywy czasu historię młodego chłopca, którym był, który nie znał świata poza wąskim środowiskiem geograficznym i rodzinnym. Kierunek powieści wyłania się z konfrontacji dwóch okresów czasu. Na początku powieść przedstawia maltretowaną sierotę, powtarzając sytuacje z Olivera Twista i Davida Copperfielda , ale trop szybko zostaje wyprzedzony. Temat pojawia się, gdy Pip odkrywa istnienie świata za bagnami, kuźnią i przyszłością, którą przewidział dla niego Joe, decydujący moment, w którym panna Havisham i Estella wkraczają w jego życie. To czerwony śledź, ponieważ rozkład Satis House i dziwna dama w nim sygnalizują kruchość impasu. W tym momencie czytelnik wie więcej niż bohater, tworząc dramatyczną ironię , która nadaje wyższości, którą podziela narrator.

Dopiero powrót Magwitcha, zwrot akcji, który łączy luźno powiązane elementy fabuły i wprawia je w ruch, punkt widzenia bohatera łączy punkt widzenia narratora i czytelnika. W tym kontekście progresywnego objawienia sensacyjne wydarzenia na końcu powieści służą do sprawdzenia punktu widzenia bohatera. Tak postępuje, słowami AE Dysona, „The Immolations of Pip”.

Styl

Niektóre z narzędzi narracyjnych, których używa Dickens, to karykatura , komiczne maniery mowy, intryga, gotycka atmosfera i główna postać, która stopniowo się zmienia. Earl Davis zwraca uwagę na ścisłą sieć struktury i równowagę kontrastów oraz chwali narrację pierwszoosobową za zapewnienie prostoty, która jest odpowiednia dla historii, unikając przy tym melodramatu . Davis postrzega symbolikę związaną z „wielkimi oczekiwaniami” jako wzmacniającą wpływ powieści.

Charakteryzacja

Motyw przewodni postaci

Pan Wopsle jako Hamlet, autorstwa Harry'ego Furnissa

Postacie stają się wtedy motywami samymi w sobie, niemal wagnerowskim motywem przewodnim , których postawy są powtarzane przy każdym ich występie jako muzyczna fraza sygnalizująca ich wejście. Na przykład Jaggers ciągle obgryza ten sam paznokieć i smaruje ręce perfumowanym balsamem, Orlick kołysze swoim wielkim ciałem, a Matthew Pocket zawsze ciągnie się za włosy. W oczach narratora ich postawa jest mechaniczna, jak u automatu: w ogólnym schemacie gest zdradza niepokój człowieka niedoskonałego lub zirytowanego, jego zawiedzioną nadzieję, niezaspokojone życie. W tym zestawie każda postać jest okrążana przez postacie „satelitarne”. Wemmick jest kopią Jaggersa w pracy, ale umieścił w Walworth tajemniczy ogród, zamek z rodziną zniedołężniałego ojca i starą, archetypowo pruderyjną gospodynią, gdzie z radością pożera chleb z masłem. Wopsle gra rolę biednego Pipa, trochę nieudanego, ale z jego rozproszeniem, w końcu gra Hamlet w Londynie, a Pumblechook nie waha się być narzędziem fortuny Pipa, a następnie mentorem jego zmartwychwstania.

Technika narracyjna

Aby odkupienie Pipa było wiarygodne, pisze Trotter, słowa głównego bohatera muszą brzmieć właściwie. Christopher Ricks dodaje, że szczerość Pipa wzbudza empatię, unika się dramatyzowania, a jego dobre czyny są bardziej wymowne niż słowa. Subtelna technika narracyjna Dickensa jest również pokazana, gdy Pip wyznaje, że zaaranżował partnerstwo Herberta z Clarrikerem, kiedy panna Havisham w końcu zobaczyła prawdziwy charakter swojego kuzyna Matthew Pocket, a Pocket odmówił pieniędzy, które mu oferuje. W tym celu metoda narracji subtelnie się zmienia, aż podczas niebezpiecznej podróży w dół Tamizy w celu usunięcia Magwitcha w rozdziale 54 narracyjny punkt widzenia zmienia się z pierwszoosobowego na wszechwiedzący punkt widzenia. Ricks pisze, że po raz pierwszy „ja” przestaje być myślami Pipa i przechodzi do innych postaci, uwaga natychmiast zwraca się na zewnątrz, co znajduje odzwierciedlenie w obrazach dręczonych fal i wirów czarnej wody, które faluje z udręki, która obejmuje cały wszechświat, pasażerów, doki, rzekę, noc.

Realizm romantyczny i symboliczny

Według Paula Davisa, choć bardziej realistyczny niż jego autobiograficzny poprzednik , napisany w czasach, gdy modne były powieści takie jak Adam Bede George'a Eliota , „Wielkie nadzieje” są pod wieloma względami dziełem poetyckim zbudowanym wokół powtarzających się symbolicznych obrazów: spustoszenia bagien; Zmierzch; łańcuchy domu, przeszłość, bolesne wspomnienie; ogień; ręce, które manipulują i kontrolują; odległe gwiazdy pożądania; rzeka łącząca przeszłość, teraźniejszość i przyszłość.

Gatunek muzyczny

Great Expectations zawiera różnorodne gatunki literackie, w tym bildungsroman, powieść gotycką, kryminał, a także komedię, melodramat i satyrę; i należy – podobnie jak Wichrowe Wzgórza i powieści Waltera Scotta – raczej do romansu niż do realistycznej tradycji powieści.

Bildungsroman

Złożone i wieloaspektowe Wielkie nadzieje to wiktoriańska bildungsroman , czyli opowieść inicjacyjna, która koncentruje się na bohaterze, który dojrzewa w trakcie powieści. Great Expectations opisuje początkową frustrację Pipa po opuszczeniu domu, po którym następuje długi i trudny okres, przerywany konfliktami między jego pragnieniami a wartościami ustalonego porządku. W tym czasie przewartościowuje swoje życie i ponownie wkracza w społeczeństwo na nowych fundamentach.

Jednak powieść różni się od dwóch poprzednich pseudo-autobiografii, Davida Copperfielda i Bleak House (1852) (choć ta ostatnia jest tylko częściowo narrowana w pierwszej osobie), tym, że obejmuje również kilka podgatunków popularnych w czasach Dickensa .

Komiksowa powieść

Great Expectations zawiera wiele komicznych scen i ekscentrycznych osobowości, integralnych części zarówno fabuły, jak i tematu. Wśród godnych uwagi epizodów komiksowych są świąteczna kolacja Pipa w rozdziale 4, występ Wopsle'a Hamleta w rozdziale 31 i małżeństwo Wemmicka w rozdziale 55. Wiele postaci ma dziwactwa: Jaggers ze swoimi skrupulatnymi prawniczymi sposobami; przekora jego urzędnika, Wemmicka, doradzającego Pipowi w pracy, aby zainwestował w „własność przenośną”, podczas gdy prywatnie mieszkał w chacie przekształconej w zamek; i samotna panna Chevisham w jej rozpadającej się rezydencji, ubrana w postrzępione szaty ślubne.

Fikcja kryminalna

Jaggers prosi Molly o pokazanie jej blizn na nadgarstkach, autorstwa Johna McLenana

Great Expectations zawiera elementy nowego gatunku kryminału , którego Dickens używał już w Oliverze Twist (1837), i który był rozwijany przez jego przyjaciół Wilkiego Collinsa i Williama Harrisona Ainswortha . Dzięki scenom skazańców, statków więziennych i epizodów krwawej przemocy Dickens tworzy postacie godne szkoły fikcji Newgate .

powieść gotycka

Great Expectations zawiera elementy gatunku gotyckiego , zwłaszcza pannę Havisham, pannę młodą zatrzymaną w czasie oraz zrujnowany dom Satis pełen chwastów i pająków. Inne postacie powiązane z tym gatunkiem to arystokratyczny Bentley Drummle z powodu jego skrajnego okrucieństwa; samego Pipa, który spędza młodość na pogoni za zamarzniętą pięknością; potwornego Orlicka, który systematycznie usiłuje wymordować swoich pracodawców. Potem jest walka na śmierć i życie między Compeysonem i Magwitchem oraz pożar, który kończy się śmiercią panny Havisham, sceny zdominowane przez horror, napięcie i sensację.

Powieść o srebrnym widelcu

Elementy powieści ze srebrnym widelcem można znaleźć w postaci panny Chevisham i jej świecie, a także w iluzjach Pipa. Ten gatunek, który rozkwitł w latach dwudziestych i trzydziestych XIX wieku, prezentuje błyskotliwą elegancję i estetyczne frywolności spotykane w wyższych sferach. Pod pewnymi względami Dickens wymyślił Great Expectations jako powieść przeciwko srebrnemu widelcowi, atakując powieść Charlesa Levera A Day's Ride , której publikacja rozpoczęła się w styczniu 1860 r. W Household Words . Można to zobaczyć w sposobie, w jaki Dickens satyruje pretensje i moralność panny Havisham i jej pochlebców, w tym Pockets (z wyjątkiem Matthew) i wujka Pumblechooka.

Powieść historyczna

Jerzy III Gwinea , złota moneta o wartości 21 szylingów

Chociaż Great Expectations nie jest oczywiście powieścią historyczną, Dickens podkreśla różnice między czasem akcji powieści (ok. 1812–1846) a czasem jej napisania (1860–181).

Great Expectations rozpoczyna się około 1812 r. (Rok urodzenia Dickensa), trwa do około 1830–1835, a następnie przeskakuje do około 1840–1845, podczas których zbudowano Great Western Railway . Chociaż dzisiejsi czytelnicy tego nie zauważą, Dickens używa różnych rzeczy, aby podkreślić różnice między rokiem 1861 a tym wcześniejszym okresem. Wśród tych szczegółów - które rozpoznaliby współcześni czytelnicy - jest banknot jednofuntowy (w rozdziale 10), który Ustawa o banknotach z 1826 r. Usunęła z obiegu; podobnie kara śmierci dla deportowanych przestępców, którzy wrócili do Wielkiej Brytanii, została zniesiona w 1835 r . wzniesiony na bagnach, przeznaczony do eksponowania gnijących zwłok, zniknął do 1832 r., a wspomniany na początku monarcha Jerzy III zmarł w 1820 r., kiedy Pip miał siedem lub osiem lat. Panna Havisham zapłaciła Joe 25 gwinei, złotych monet, kiedy Pip miał rozpocząć terminację (w rozdziale 13); monety gwinei powoli wychodziły z obiegu po ostatnich nowych zostały wybite twarzą Jerzego III w 1799 r. Oznacza to również okres historyczny, ponieważ banknot jednofuntowy był oficjalną walutą w momencie publikacji powieści. Dickens umieścił epilog 11 lat po śmierci Magwitcha, co wydaje się być limitem czasowym zgłaszanych faktów. Łącznie szczegóły sugerują, że Dickens identyfikował się z głównym bohaterem. Jeśli Pip ma około 23 lat w połowie powieści i 34 na końcu, jest z grubsza wzorowany na swoim twórcy, który skończył 34 lata w 1846 roku.

Motywy

Tytułowe „Oczekiwania” odnoszą się do „przyszłej spuścizny” i tym samym od razu zapowiadają, że pieniądze, a dokładniej bogactwo, odgrywają w powieści ważną rolę. Niektóre inne główne tematy to przestępczość, klasa społeczna, w tym zarówno szlachta, jak i alienacja społeczna, imperializm i ambicja. Powieść porusza również kwestie dotyczące sumienia i odnowy moralnej, a także odkupienia przez miłość.

Imię Pipa

Dickens słynął z tworzenia komiksów i wymownych imion dla swoich postaci, ale w Great Expectations idzie dalej. Pierwsze zdanie powieści stwierdza, że ​​​​właściwe imię Pipa to Philip Pirrip - brzmienie nagrobka jego ojca - które „mój dziecięcy język nie mógł uczynić z obu imion nic dłuższego ani bardziej wyraźnego niż Pip”. Imię Philip Pirrip (lub Pirrip) nigdy więcej nie pojawia się w powieści. W rozdziale 18, kiedy otrzymuje swoje oczekiwanie od anonimowego dobroczyńcy, pierwszym warunkiem z nim związanym jest „abyś zawsze nosił imię Pipa”.

W rozdziale 22, kiedy Pip nawiązuje przyjaźń z Herbertem Pocketem, próbuje przedstawić się jako Philip. Herbert natychmiast odrzuca to imię: „'Filipa nie lubię', powiedział z uśmiechem, 'bo to brzmi jak moralizator z księgi ortograficznej'” i postanawia nazywać Pipa wyłącznie Haendlem: „' Czy nie masz nic przeciwko Handelowi, jeśli szukasz znajomego nazwiska? Jest taki uroczy utwór muzyczny Haendla, zatytułowany Harmonious Blacksmith Jedyne inne miejsce, w którym jest określany jako Philip, znajduje się w rozdziale 44, kiedy otrzymuje list zaadresowany do „Philipa Pipa” od swojego przyjaciela Wemmicka, w którym jest napisane „NIE WCHODŹ DO DOMU”.

Pip jako wyrzutek społeczny

Pan Pumblechook: „A czy mogę… czy mogę …?”, John McLenan

Głównym tematem są tutaj ludzie żyjący jako wyrzutki społeczne. Podkreśla to otwarcie powieści: osierocony Pip mieszka w odizolowanym, mglistym otoczeniu obok cmentarza, niebezpiecznych bagien i statków więziennych . Ponadto „zawsze traktowano mnie tak, jakbym upierał się, że urodziłem się wbrew nakazom rozumu, religii i moralności”.

Pip czuje się wykluczony przez społeczeństwo, co prowadzi do jego agresywnego stosunku do niego, ponieważ wszelkimi sposobami stara się wywalczyć w nim swoje miejsce. Różne inne postacie zachowują się podobnie - to znaczy uciskani stają się ciemiężcami. Jaggers dominuje nad Wemmickiem, który z kolei dominuje nad klientami Jaggersa. Podobnie Magwitch używa Pipa jako narzędzia zemsty, tak jak panna Havisham używa Estelli.

Jednak Pip ma nadzieję pomimo poczucia wykluczenia, ponieważ jest przekonany, że boska opatrzność jest mu winna miejsce w społeczeństwie, a małżeństwo z Estellą jest jego przeznaczeniem. Dlatego, gdy szczęście przychodzi mu na myśl, Pip nie okazuje zdziwienia, ponieważ wierzy, że jego wartość jako człowieka i wrodzona szlachetność zostały docenione. W ten sposób Pip akceptuje pochlebstwa Pumblechooka bez mrugnięcia okiem: „Ten chłopiec nie jest zwykłym chłopcem” i „Czy mogę? Mogę ?” związane z uściskami dłoni.

Z nadziei Pipa wynika jego „niekontrolowana, niemożliwa miłość do Estelli”, pomimo upokorzeń, którym go poddała. Dla Pipa zdobycie miejsca w społeczeństwie oznacza również zdobycie serca Estelli.

Bogactwo

Kiedy pieniądze potajemnie dostarczone przez Magwitcha umożliwiają Pipowi wejście do londyńskiego społeczeństwa, pojawiają się dwa nowe powiązane tematy, bogactwo i szlachetność.

Rozdział 20, przed Bartholomew Close, Jaggers grozi kobiecie szalem o imieniu Amelia, autor: FA Fraser

Jak sugeruje tytuł powieści, pieniądze są tematem wielkich nadziei . Centralnym punktem jest idea, że ​​bogactwo jest akceptowalne dla klasy rządzącej tylko wtedy, gdy pochodzi z pracy innych. Bogactwo panny Chevisham nie pochodzi z potu jej czoła, ale z czynszu pobieranego od nieruchomości, które odziedziczyła po ojcu, browarniku. Jej bogactwo jest „czyste”, a zawód jej ojca jako piwowara go nie zanieczyszcza. Herbert stwierdza w rozdziale 22, że „chociaż nie możesz być wytworny i piec, możesz być tak wytworny, jak nigdy nie był i warzyć”. Ze względu na swój majątek starsza pani, mimo swojej ekscentryczności, cieszy się powszechnym szacunkiem. Pozostaje w stałych relacjach biznesowych ze swoim prawnikiem Jaggersem i mocno trzyma swój „dwór” pochlebców, dzięki czemu, daleka od reprezentowania wykluczenia społecznego, jest obrazem potężnej arystokracji ziemskiej, która jest zamrożona w przeszłości i „zabalsamowany we własnej dumie”.

Z drugiej strony bogactwo Magwitcha jest społecznie nieakceptowalne, po pierwsze dlatego, że zapracował na nie nie cudzym wysiłkiem, ale własną ciężką pracą, a po drugie dlatego, że był skazanym, a zapracował na to w kolonii karnej. Twierdzi się, że kontrast z bogactwem panny Chevisham jest sugerowany symbolicznie. Tak więc pieniądze Magwitcha śmierdzą potem, a jego pieniądze są tłuste i pogniecione: „dwa tłuste, upalne banknoty jednofuntowe, które wydawały się być na warunkach najcieplejszej intymności z całym rynkiem bydła w kraju”, podczas gdy monety daje panna Havisham bo „umowy” Pipa lśnią jak nowe. Ponadto twierdzi się, że Pip demonstruje swoją „dobrą hodowlę”, ponieważ kiedy odkrywa, że ​​​​przemianę w „dżentelmena” zawdzięcza tak zanieczyszczonej gratce, zostaje odrzucony. AOJ Cockshut zasugerował jednak, że nie ma różnicy między bogactwem Magwitcha a bogactwem panny Havisham.

Trotter podkreśla znaczenie tłustych banknotów Magwitcha. Poza emocjonalną reakcją Pipa notatki ujawniają, że poglądy Dickensa na postęp społeczny i gospodarczy zmieniły się w latach poprzedzających publikację Wielkich nadziei . Jego powieści i Household Words obszernie odzwierciedlają poglądy Dickensa, a jego wysiłki mające na celu przyczynienie się do postępu społecznego rozszerzyły się w latach czterdziestych XIX wieku. Aby zilustrować swój punkt widzenia, cytuje Humphry'ego House'a, który zwięźle pisze, że w Pickwick Papers „nieprzyjemny zapach był brzydkim zapachem”, podczas gdy w Our Mutual Friend and Wielkie nadzieje , „to jest problem”.

Joe komentujący szczęście Pipa, autorstwa Johna McLenana

W czasie Wielkiej Wystawy w 1851 roku Dickens i Richard Henry Horne , redaktor Household Words , napisali artykuł porównujący brytyjską technologię, która stworzyła Kryształowy Pałac , z kilkoma artefaktami wystawionymi przez Chiny: Anglia reprezentowała otwartość na światowy handel i izolacjonizm chiński. „Porównać Chiny i Anglię to porównać Stoppage do Progress” – podsumowali. Według Trottera był to sposób na powrót rządu torysów do protekcjonizmu , co ich zdaniem uczyniłoby z Anglii Chiny Europy. W istocie, Household Words z 17 maja 1856 r. broniło międzynarodowego wolnego handlu , porównując stały przepływ pieniędzy do krążenia krwi. W latach pięćdziesiątych XIX wieku Dickens wierzył w „prawdziwe” bogactwo, które krytyk Trotter porównuje do świeżych banknotów, chrupkich w dotyku, czystych i bezwonnych.

Wraz z Wielkimi nadziejami zmieniły się poglądy Dickensa na temat bogactwa. Jednak chociaż istnieje ostra satyra, żadna postać w powieści nie pełni roli moralisty, który potępia Pipa i jego społeczeństwo. W rzeczywistości nawet sami Joe i Biddy, wzorce zdrowego rozsądku, są współwinni, poprzez swoją przesadną wrodzoną pokorę, społecznej dewiacji Pipa. Ocena moralna Dickensa jest najpierw dokonywana na podstawie sposobu, w jaki porównuje postacie: tylko kilka postaci trzyma się prostej i wąskiej ścieżki; Joe, którego wartości pozostają niezmienione; Matthew Pocket, którego duma sprawia, że ​​ku zdumieniu rodziny nie jest w stanie schlebiać swoim bogatym krewnym; Jaggers, który zachowuje zimną krew i nie ma złudzeń co do swoich klientów; Biddy, która pokonuje nieśmiałość, by od czasu do czasu zaprowadzić porządek. Narratorowi-bohaterowi pozostawia się wyciągnięcie niezbędnych wniosków: w końcu Pip odnajduje światło i wyrusza na ścieżkę moralnej odnowy.

Londyn jako więzienie

Herbert Pocket and Pip w Londynie, autorstwa Johna McLenana

W Londynie ani bogactwo, ani szlachetność nie dają szczęścia. Pip, dżentelmen-czeladnik, nieustannie opłakuje swój niepokój, poczucie niepewności, a liczne aluzje do przytłaczającego chronicznego niepokoju, zmęczenia, zatapiają jego entuzjazm (rozdział 34). W efekcie bogactwo wymyka się spod jego kontroli: im więcej wydaje, tym głębiej popada w długi, aby zaspokoić nowe potrzeby, które były równie daremne jak jego stare. Jego niezwykła droga do szlachetności ma skutek odwrotny do tego, czego się spodziewał: z pewnością stają się dostępne nieskończone możliwości, ale siła woli, proporcjonalnie, zanika i paraliżuje duszę. W zatłoczonej metropolii Pip staje się rozczarowany, rozczarowany i samotny. Wyalienowany z rodzinnego Kentu, stracił wsparcie wiejskiego kowala. W Londynie jest bezsilny, by dołączyć do społeczności, a nie do rodziny Pocket, a tym bardziej do kręgu Jaggersów. Londyn stał się więzieniem Pipa i, podobnie jak skazańcy z jego młodości, jest zakuty w łańcuchy: „żadnego Satis House nie można zbudować tylko za pieniądze”.

Elegancja

– Pije pan herbatę czy kawę, panie Gargery? przez FA Frasera, ok. 1877

Idea „dobrego wychowania” i tego, co czyni „dżentelmena” innym niż pieniądze, innymi słowy „szlachetność”, jest głównym tematem Wielkich nadziei . Więzień Magwitch pożąda go przez pełnomocnika przez Pipa; Pani Pocket marzy o jej zdobyciu; można go również znaleźć w pochlebstwach Pumblechooka; widać to nawet u Joe, kiedy jąka się między „Pip” a „Sir” podczas swojej wizyty w Londynie i kiedy listy Biddy do Pipa nagle stają się pełne czci.

Istnieją inne postacie, które są kojarzone z ideą szlachetności, jak na przykład uwodziciel panny Havisham, Compeyson, skazaniec z blizną na twarzy. Podczas gdy Compeyson jest skorumpowany, nawet Magwitch nie zapomina, że ​​jest dżentelmenem. Dotyczy to również Estelli, która ignoruje fakt, że jest córką Magwitcha i innego przestępcy.

Istnieje kilka sposobów, dzięki którym ktoś może zdobyć szlachtę, jeden to tytuł, inny to powiązania rodzinne z wyższą klasą średnią. Pani Pocket opiera wszystkie aspiracje na fakcie, że jej dziadek nie został pasowany na rycerza, podczas gdy Pip ma nadzieję, że panna Havisham w końcu go adoptuje, ponieważ adopcja, o czym świadczy Estella, która zachowuje się jak urodzona i wychowana mała dama, jest do zaakceptowania. Ale jeszcze ważniejsze, choć niewystarczające, są bogactwo i wykształcenie. Pip wie o tym i popiera to, jak słyszy od Jaggersa za pośrednictwem Matthew Pocketa: „Nie zostałem stworzony do żadnego zawodu i powinienem być wystarczająco dobrze wykształcony, by sprostać mojemu przeznaczeniu, gdybym mógł dorównać przeciętnej młodzieży w zamożnych okolicznościach ". Ale ani wykształcony Matthew Pocket, ani Jaggers, który zdobył swój status wyłącznie dzięki intelektowi, nie mogą aspirować do szlachetności. Bentley Drummle ucieleśnia jednak ideał społeczny, więc Estella poślubia go bez wahania.

Regeneracja moralna

Innym tematem Great Expectations jest to, że Pip może przejść „regenerację moralną”.

W rozdziale 39, punkcie zwrotnym powieści, Magwitch odwiedza Pipa, aby zobaczyć dżentelmena, którego stworzył, a gdy skazaniec ukrył się w pokoju Herberta Pocketa, Pip zdaje sobie sprawę ze swojej sytuacji:

Przez godzinę lub dłużej byłem zbyt oszołomiony, by myśleć; i dopiero gdy zacząłem myśleć, zacząłem w pełni rozumieć, jak bardzo jestem rozbity i jak statek, na którym płynąłem, rozpadł się na kawałki. Intencje panny Chevisham wobec mnie, wszystko to zwykły sen; Estella nie była przeznaczona dla mnie… Ale najostrzejszy i najgłębszy ból ze wszystkich – był dla skazańca, winnego nie wiadomo jakich przestępstw, który miał zostać wyprowadzony z tych pokoi, w których siedziałem myśląc, i powieszony na Starym Bailey Door, że opuściłem Joe.

Aby poradzić sobie ze swoją sytuacją i dowiedzieć się, że potrzebuje teraz Magwitcha, ściganego, rannego człowieka, który oddał swoje życie za Pipa. Pip może polegać tylko na sile miłości do Estelli. Pip przechodzi teraz przez szereg różnych etapów, z których każdemu towarzyszą kolejne uświadomienia sobie próżności wcześniejszych pewników.

Joe uczy się czytać przez Johna McLenana

Problem Pipa jest bardziej psychologiczny i moralny niż społeczny. Wspinaczka Pipa po drabinie społecznej po zdobyciu bogactwa pociąga za sobą odpowiednią degradację jego integralności. Tak więc po swojej pierwszej wizycie w pannie Chevisham, niewinny młody chłopak z bagien, nagle zamienia się w kłamcę, by olśnić swoją siostrę, panią Joe, i wujka Pumblechooka opowieściami o pojeździe i kotletach cielęcych. Bardziej niepokojąca jest jego fascynacja Satis House – gdzie jest pogardzany, a nawet spoliczkowany, nękany upiornymi wizjami, odrzucany przez Pockets – oraz stopniowy wzrost mirażu Londynu. Urok bogactwa obezwładnia lojalność i wdzięczność, a nawet samo sumienie. Świadczy o tym chęć kupienia powrotu Joe w rozdziale 27, wyniosłe spojrzenie Pipa, gdy Joe rozszyfrowuje alfabet, nie wspominając o protekcjonalnej pogardzie, którą wyznaje Biddy, kopiując zachowanie Estelli wobec niego.

Chłopiec Trabba kpi z Pipa na głównej ulicy wioski przed pocztą przez Johna McLenana

Pip reprezentuje, podobnie jak ci, których naśladuje, bankructwo „idei dżentelmena” i staje się jedynym beneficjentem wulgarności, odwrotnie proporcjonalnej do jego rosnącej szlachetności. W rozdziale 30 Dickens parodiuje nową chorobę, która niszczy moralne wartości Pipa, poprzez postać „chłopca Trabba”, którego jako jedynego nie można oszukać. Chłopiec paraduje główną ulicą wioski z chłopięcymi wybrykami i wygibasami, mającymi satyrycznie naśladować Pipa. Wulgarna, komiczna karykatura otwarcie obnaża hipokryzję tego nowego dżentelmen w surducie i cylindrze. Chłopiec Trabba ujawnia, że ​​wygląd wziął górę nad bytem, ​​protokół nad uczuciami, przyzwoitość nad autentycznością; etykiety królują aż do granic absurdu, a ludzka solidarność nie jest już na porządku dziennym.

Pani Pocket i jej dzieci oddające się bezczynności - Harry Furniss (1910)

Estella i panna Havisham reprezentują bogatych ludzi, którzy cieszą się materialnie łatwiejszym życiem, ale nie radzą sobie z trudniejszą rzeczywistością. Panna Chewiszem, niczym melodramatyczna bohaterka, wycofała się z życia przy pierwszych oznakach trudności. Estella, nadmiernie rozpieszczona i rozpieszczona, bardzo brakuje rozsądku i pada ofiarą pierwszego dżentelmena, który się do niej zbliży, choć jest najgorszy. Małżeństwo Estelli z takim brutalem pokazuje niepowodzenie jej edukacji. Estella jest przyzwyczajona do dominacji, ale staje się ofiarą własnego występku, doprowadzonego do jej poziomu przez mężczyznę urodzonego na jej podobieństwo.

Dickens używa obrazów, aby wzmocnić swoje idee, a Londyn, raj bogatych i ideał dżentelmena , ma kopce brudu, jest krzywy, zgniły i tłusty, ciemna pustynia cegieł, sadzy, deszczu i mgły. Roślinność, która przetrwała, jest skarłowaciała i ograniczona do ogrodzonych ścieżek, bez powietrza i światła. Barnard's Inn, w którym mieszka Pip, oferuje mierne jedzenie i obsługę, podczas gdy pokoje, pomimo umeblowania zapewnionego, jak twierdzi Suhamy, „za te pieniądze”, są najbardziej niewygodne, dalekie od dużej kuchni Joego, promieniującego paleniska i jego dobrze- zaopatrzona spiżarnia.

Podobnie taki świat, zdominowany przez pokusę pieniędzy i uprzedzenia społeczne, również prowadzi do wypaczenia ludzi i moralności, do niezgody w rodzinie i wojny między mężczyzną a kobietą. W przeciwieństwie do korupcji Londynu stoi Joe, mimo swoich intelektualnych i społecznych ograniczeń, w którym przeważają wartości serca i który ma wrodzoną mądrość.

sumienie Pipa

Aresztowanie Magwitcha po jego schwytaniu nad Tamizą podczas próby ucieczki do Francji przez Johna McLenana

Innym ważnym tematem jest poczucie winy Pipa, które odczuwał od najmłodszych lat. Po spotkaniu ze skazanym Magwitchem Pip boi się, że ktoś dowie się o jego zbrodni i go aresztuje. Temat winy nabiera jeszcze większego znaczenia, gdy Pip odkrywa, że ​​jego dobroczyńcą jest skazaniec. Pip toczy wewnętrzną walkę ze swoim sumieniem przez Wielkie nadzieje , stąd długi i bolesny proces odkupienia, któremu podlega.

Odnowa moralna Pipa to prawdziwa pielgrzymka przerywana cierpieniem. Podobnie jak Christian w The Pilgrim's Progress Bunyana , Pip wychodzi na światło dzienne przez labirynt okropności, które dotykają zarówno jego ciało, jak i umysł. Obejmuje to oparzenia, których doznał, ratując pannę Chevisham przed ogniem; choroba, która wymaga miesięcy rekonwalescencji; groźba gwałtownej śmierci z rąk Orlika; dług, a co gorsza, obowiązek konieczności ich spłaty; ciężka praca, którą uznaje za jedyne godne źródło utrzymania, stąd jego powrót do kuźni Joego. Jeszcze ważniejsza jest akceptacja przez niego Magwitcha, prymitywnego wyrzutka społeczeństwa.

Dickens wykorzystuje symbolikę w rozdziale 53, aby podkreślić moralną regenerację Pipa. Gdy przygotowuje się do zejścia Tamizą, by uratować skazańca, z rzeki i ducha Pipa unosi się zasłona. Symbolicznie mgła, która spowijała bagna, gdy Pip wyjeżdżał do Londynu, w końcu się rozwiała, a on czuje się gotowy, by stać się mężczyzną.

Kiedy patrzyłem na zbite dachy, z kościelnymi wieżami i iglicami wystrzeliwującymi w niezwykle czyste powietrze, słońce wstało, a rzeka zdawała się być zaciągnięta, a jej wody rozbłysły milionami iskier. Ze mnie również zdawała się opadać zasłona i czułem się silny i zdrowy.

Śmierć Magwitcha autorstwa Johna McLenana.

Pip jest odkupiony przez miłość, którą dla Dickensa, jak i dla pokoleń chrześcijańskich moralistów, można zdobyć tylko przez poświęcenie. Niechęć Pipa całkowicie znika i obejmuje Magwitcha. Po tym lojalność Pipa pozostaje niezawodna podczas uwięzienia, procesu i śmierci skazanego. Staje się bezinteresowny, a jego „oczekiwania” zostają skonfiskowane przez Koronę. Chwilę przed śmiercią Magwitcha Pip ujawnia, że ​​​​Estella, córka Magwitcha, żyje, „kobieta i bardzo piękna. I kocham ją”. Tutaj największe poświęcenie: uznanie, że Magwitch zawdzięcza wszystko, nawet Estellę; jego nowy dług staje się jego największą wolnością.

Pip wraca do kuźni, swojego poprzedniego stanu i do sensownej pracy. Wyrażona tutaj przez Dickensa filozofia osoby zadowolonej ze swojego wkładu w dobro społeczeństwa jest zgodna z teoriami Thomasa Carlyle'a i jego potępieniem w Pamfletach w dniach ostatnich (1850), systemu klas społecznych kwitnących w bezczynności , podobnie jak Karol Marks i Fryderyk Engels . Bohater Dickensa nie jest ani arystokratą, ani kapitalistą, ale chłopcem z klasy robotniczej.

W Great Expectations prawdziwe wartości to dzieciństwo, młodość i serce. Bohaterami opowieści jest młody Pip, prawdziwy wizjoner, wciąż rozwijający się człowiek, otwarty, rozsądny, prześladowany przez bezdusznych dorosłych. Potem dorastający Pip i Herbert, niedoskonali, ale wolni, nietknięci, figlarni, obdarzeni fantazją w nudnym i frywolnym świecie. Magwitch to także postać pozytywna, człowiek serca, ofiara fałszywych pozorów i obrazów społecznych, groźny i pokorny, bestialski, ale czysty, włóczęga Boga, pogardzany przez ludzi. Jest też serdeczny przyjaciel Pipa, Joe, wróg kłamstwa. Wreszcie są kobiety takie jak Biddy.

Imperializm

Edward W. Said w swojej pracy Culture and Imperialism z 1993 roku interpretuje Wielkie nadzieje w kategoriach teorii postkolonialnej dotyczącej brytyjskiego imperializmu końca XVIII i XIX wieku . Rozczarowanie Pipa, gdy dowiaduje się, że jego dobroczyńcą jest zbiegły więzień z Australii, wraz z akceptacją Magwitcha jako zastępczego ojca, zostało opisane przez Saida jako część „procesu imperialnego”, czyli sposobu, w jaki kolonializm wykorzystuje słabszych członków społeczeństwa . Stąd brytyjska placówka handlowa w Kairze legitymizuje pracę Pipa jako urzędnika, ale pieniądze zarobione na uczciwej pracy Magwitcha są nielegalne, ponieważ Australia jest kolonią karną , a Magwitch ma zakaz powrotu do Wielkiej Brytanii. Said twierdzi, że Dickens ma powrót Magwitcha, aby został odkupiony przez miłość Pipa, torując drogę do własnego odkupienia Pipa, ale pomimo tego moralnego przesłania książka nadal wzmacnia standardy wspierające autorytet Imperium Brytyjskiego. Interpretacja Saida sugeruje, że postawa Dickensa popiera eksploatację Bliskiego Wschodu przez Wielką Brytanię „poprzez handel i podróże”, a Wielkie nadzieje potwierdza ideę utrzymania Imperium i jego ludów na swoim miejscu - na nadających się do eksploatacji marginesach społeczeństwa brytyjskiego.

Jednak elementy gatunku gotyk i romans w powieści podważają założenie Saida, że ​​Wielkie nadzieje są powieścią realistyczną , taką jak Robinson Crusoe Daniela Defoe .

Powieści pod wpływem wielkich nadziei

Powieść Dickensa wywarła wpływ na wielu pisarzy. Na przykład Sue Roe's Estella: Her Expectations (1982) bada wewnętrzne życie Estelli zafascynowanej postacią Havisham. Panna Havisham jest ponownie ważna w Havisham: A Novel (2013), książce Ronalda Frame'a , która przedstawia wyobrażenie o życiu panny Catherine Havisham od dzieciństwa do dorosłości. Drugi rozdział Domy literackie Rosalind Ashe (1982) parafrazuje historię panny Havisham, ze szczegółami dotyczącymi natury i struktury Satis House oraz kolorowymi wyobrażeniami domu w środku. Miss Havisham jest również kluczowa dla Lost in a Good Book (2002), alternatywnej powieści fantasy Jaspera Fforde'a , która zawiera parodię Miss Havisham. W 2004 roku zdobyła nagrodę Dilys przyznawaną przez Stowarzyszenie Niezależnych Tajemniczych Księgarzy .

Magwitch jest bohaterem Jacka Maggsa Petera Careya (1997), który jest ponownym wyobrażeniem powrotu Magwitcha do Anglii, z dodatkiem między innymi fabularyzowanej postaci i fabuły Dickensa. Powieść Carey zdobyła nagrodę Commonwealth Writers Prize w 1998 roku. Mister Pip (2006), powieść nowozelandzkiego autora Lloyda Jonesa , zdobyła nagrodę Commonwealth Writers' Prize w 2007 roku. Akcja Mister Pip rozgrywa się w wiosce na wyspie Bougainville w Papui-Nowej Gwinei podczas brutalnej wojny domowej w latach 90., gdzie na życie młodej bohaterki ogromny wpływ ma lektura Wielkich nadziei .

W maju 2015 roku linia Manga Classics firmy Udon Entertainment opublikowała mangową adaptację Great Expectations .

Adaptacje

Podobnie jak wiele innych powieści Dickensa, Wielkie nadzieje były wielokrotnie kręcone dla kina lub telewizji i wielokrotnie adaptowane na scenę. Największe uznanie zyskała adaptacja filmowa z 1946 roku. Historia jest często wystawiana, rzadziej produkowana jako musical. Sztuka teatralna z 1939 roku i film z 1946 roku, który nastąpił po tej produkcji scenicznej, nie zawierały postaci Orlicka i kończą historię, gdy bohaterowie są jeszcze młodymi dorosłymi. Ta postać została wykluczona z wielu telewizyjnych adaptacji od czasu filmu Davida Leana z 1946 roku. Poniżej przedstawiono najważniejsze adaptacje filmowe i telewizyjne oraz sceniczne od początku XX wieku.

Film i telewizja

• 1917 – Great Expectations , niemy film z udziałem Jacka Pickforda w reżyserii Roberta G. Vignoli . To jest zagubiony film.
• 1922 – Film niemy i pierwsza adaptacja nieanglojęzyczna zrealizowana w Danii , z Martinem Herzbergiem w roli głównej, w reżyserii AW Sandberga .
• 1934 – Film Great Expectations z Phillipsem Holmesem i Jane Wyatt w rolach głównych , wyreżyserowany przez Stuarta Walkera .
• 1946 - Great Expectations , najsłynniejsza wersja filmowa, w której występują John Mills jako Pip, Bernard Miles jako Joe, Alec Guinness jako Herbert, Finlay Currie jako Magwitch, Martita Hunt jako Miss Havisham, Anthony Wager jako Young Pip, Jean Simmons jako Young Estella i Valerie Hobson jako dorosła Estella w reżyserii Davida Leana . Zajął piąte miejsce w plebiscycie BFI na 100 najlepszych brytyjskich filmów z 1999 roku .
• 1954 - pierwsza telewizyjna adaptacja pokazana jako dwuczęściowa wersja telewizyjna z Roddy'm McDowallem jako Pipem i Estelle Winwood jako Miss Havisham. Został wyemitowany jako odcinek programu Robert Montgomery Presents .
• 1959 - Wersja telewizyjna BBC wyemitowana w 13 częściach, w której wystąpili Dinsdale Landen jako Pip, Helen Lindsay jako Estella, Colin Jeavons jako Herbert Pocket, Marjorie Hawtrey jako Miss Havisham i Derek Benfield jako Landlord. Został ponownie wyemitowany w 1960 roku, ale od tamtej pory go nie widziano, ponieważ brakuje części 8 .
• 1967 - Great Expectations - serial telewizyjny BBC z Garym Bondem jako Pipem i Francescą Annis . BBC wydało serię na DVD w 2017 roku.
• 1974 - Great Expectations - film z udziałem Michaela Yorka jako Pipa i Simona Gipps-Kenta jako Young Pip, Sarah Miles i Jamesa Masona w reżyserii Josepha Hardy'ego.
• 1981 – Great Expectations – serial BBC , w którym występują Stratford Johns , Gerry Sundquist , Joan Hickson , Patsy Kensit i Sarah-Jane Varley. Wyprodukowany przez Barry'ego Lettsa i wyreżyserowany przez Juliana Amyesa .
• 1983 - wersja animowana z Phillipem Hintonem, Liz Horne, Robinem Stewartem i Billem Kerrem w rolach głównych, w adaptacji Alexandra Buzo.
• 1989 - Great Expectations , dwuczęściowy film Disney Channel z Anthonym Hopkinsem jako Magwitch, Johnem Rhys-Daviesem jako Joe Gargery i Jean Simmons jako Miss Havisham, w reżyserii Kevina Connora .
• 1998 – Great Expectations , film z udziałem Ethana Hawke'a , Gwyneth Paltrow , Roberta De Niro i Anne Bancroft , w reżyserii Alfonso Cuaróna . Akcja tej adaptacji rozgrywa się we współczesnym Nowym Jorku i zmienia nazwę Pip na Finn, a Miss Havisham na Nora Dinsmoor. Muzykę do filmu skomponował Patrick Doyle .
• 1999 - Great Expectations , film z udziałem Ioana Gruffudda jako Pipa, Justine Waddell jako Estelli i Charlotte Rampling jako Miss Havisham ( Masterpiece Theatre -TV)
• 2000 - Pip , odcinek programu telewizyjnego South Park , w którym wystąpili Matt Stone jako Pip, Eliza Schneider jako Estella i Trey Parker jako Miss Havisham.
• 2011 - Great Expectations , trzyczęściowy serial BBC. W rolach głównych Ray Winstone jako Magwitch, Gillian Anderson jako Miss Havisham i Douglas Booth jako Pip.
• 2012 - Great Expectations , film wyreżyserowany przez Mike'a Newella , z udziałem Ralpha Fiennesa jako Magwitch, Heleny Bonham Carter jako Miss Havisham i Jeremy'ego Irvine'a jako Pipa.
• 2012 - Magwitch , film napisany i wyreżyserowany przez Samuela Supple, z udziałem Samuela Edwarda Cooka jako Magwitch, Candisa Nergaarda jako Molly i Davida Verreya jako Jaggers. Film jest prequelem Great Expectations nakręconym z okazji dwusetnej rocznicy Dickensa. Był pokazywany na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto i Międzynarodowym Festiwalu Morelia.
• Nadchodząca sześcioczęściowa koprodukcja BBC i FX , scenariusz i producent wykonawczy Steven Knight , z Olivią Colman jako Miss Havisham, Fionn Whitehead jako Pip, Johnny Harris jako Magwitch i Shalom Brune-Franklin jako Estella.

Scena

• 1939 - adaptacja wykonana przez Aleca Guinnessa i wystawiona w Rudolf Steiner Hall, która miała wpłynąć na film Davida Leana z 1946 roku, w którym zarówno Guinness, jak i Martita Hunt ponownie wcielili się w swoje role sceniczne.
• 1975 - Musical sceniczny (Londyn West End). Muzyka: Cyril Ornadel , teksty: Hal Shaper , z udziałem Sir Johna Millsa . Ivor Novello Award dla najlepszego brytyjskiego musicalu.
• 1988 - Glasgow Mayfest, wersja sceniczna autorstwa Tag Theatre Company we współpracy z grupą Gregory Nash, w adaptacji Johna Clifforda; w obsadzie znalazł się młody Alan Cumming , a inscenizacja obejmowała taniec i był to sukces.
• 1995 - Sceniczna adaptacja Great Expectations w Dublin 's Gate Theatre autorstwa Hugh Leonarda .
• 2002 - Czterogodzinna powtórka z Melbourne Theatre Company w adaptacji dyrektora firmy Simona Phillipsa.
• 2005 - Adaptacja Royal Shakespeare Company autorstwa The Cheek autorstwa założycieli Jowl, Declana Donnellana i Nicka Ormeroda , z Sianem Phillipsem jako Miss Havisham.
• 2011 – English Touring Theatre i Watford Palace Theatre produkcja adaptacji Taniki Gupty .
• 2013 - Adaptacja West Endu napisana przez Jo Clifforda i wyreżyserowana przez Grahama McLarena. Paula Wilcox jako Miss Havisham, Chris Ellison jako Magwitch. To było odrodzenie adaptacji z 1988 roku, bez tańca. Ta sztuka została nakręcona w 2013 roku.
• 2015 - Adaptacja Dundee Repertory Theatre napisana przez Jo Clifford i wyreżyserowana przez Jemimę Levick.
• 2016 - Adaptacja West Yorkshire Playhouse napisana przez Michaela Eatona i wyreżyserowana przez Lucy Bailey . W rolach głównych Jane Asher jako panna Havisham.
• 2022 - Zaadaptowany przez jedną kobietę spektakl Great Expectations w wykonaniu Eddiego Izzarda w Nowym Jorku w Greenwich House Theatre w latach 2022-2023, w którym Izzard występuje w ponad 20 postaciach.

Bibliografia

Teksty

•   Charles Dickens (1992), Great Expectations , Ware, Hertfordshire: Wordsworth Classics, ISBN 978-185326004-9 , ze wstępem bez podpisu i bez paginacji
•   Charles Dickens (1993), Margaret Cardwell (red.), Great Expectations , Oxford: Clarendon Press, ISBN 978-0-19-818591-8 , wstęp i notatki Margaret Cardwell
•   Charles Dickens (1996), Charlotte Mitchell (red.), Great Expectations , London: Penguin Classics, ISBN 978-014143956-3 wprowadzenie Davida Trottera
•   Charles Dickens (1999), Edgar Rosenberg (red.), Great Expectations ' , wydanie krytyczne Norton (red. Autorytatywny tekst), Nowy Jork: WW Norton, ISBN 978-039396069-3

Źródła ogólne

•   Paul Schlicke (1999), Oxford Reader's Companion to Dickens , Nowy Jork: Oxford University Press, ISBN 978-019866253-2
•   Paul Davis (1999), Charles Dickens od A do Z , Nowy Jork: Checkmark Books, ISBN 0816040877
•   John O. Jordan (2001), The Cambridge towarzysz Charlesa Dickensa , Nowy Jork: Cambridge University Press, ISBN 978-052166964-1
•   David Paroissien (2011), towarzysz Karola Dickensa , Chichester: Wiley Blackwell, ISBN 978-0-470-65794-2
•   Robin Gilmour (1981), Idea dżentelmena w powieści wiktoriańskiej , Sydney: Allen & Unwin, ISBN 9780048000057
•   Paul Davis (2007), Critical Companion to Charles Dickens, A Literary Reference to His Life and Work , New York: Facts on File, Inc., ISBN 978-0-8160-6407-6
•   Jerome Hamilton Buckley (1974), „Dickens, David and Pip”, Season of Youth: the Bildungsroman from Dickens to Golding , Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press, ISBN 9780674796409
•   Edward Said (1993), Culture and Imperialism , New York: Vintage Books, ISBN 9780679750543 , dostęp 11 grudnia 2015 r.

Konkretne źródła

Życie i twórczość Dickensa

• John Forster (1872–1874), The Life of Charles Dickens , Londyn: JM Dent & Sons , pod redakcją JWT Ley, 1928
•   John Forster (1976), Życie Charlesa Dickensa , Londyn: Everyman's Library, ISBN 0460007823
• Hippolyte Taine (1879), Historia literatury angielskiej , przetłumaczone z francuskiego przez H. Van Launa, Nowy Jork
• GK Chesterton (1906), Charles Dickens , Londyn: Methuen and Co., Ltd.
• GK Chesterton (1911), uznanie i krytyka dzieł Karola Dickensa , Londyn: JM Dent
• SJ Adair Fitz-Gerald (1910), Dickens i dramat , Londyn: Chapman & Hall, Ltd.
• Gilbert Keith Chesterton (1911), Uznania i krytyka dzieł Karola Dickensa , Londyn
• George Gissing (1925), Nieśmiertelny Dickens , Londyn: Cecil Palmer
• Humphry House (1941), The Dickens World , Londyn: Oxford University Press
• Una Pope Hennessy (1947), Charles Dickens , Londyn: The Reprint Society , pierwsza publikacja 1945
• Hesketh Pearson (1949), Dickens , Londyn: Methuen
• Jack Lindsay (1950), Charles Dickens, A Biographic and Critical Study , New York: Philosophical Library
• Barbara Hardy (1952), Dickens i XX wiek. Serce Karola Dickensa , Nowy Jork: Edgar Johnson
• Edgar Johnson (1952), Charles Dickens: Jego tragedia i triumf. 2 tomy , Nowy Jork: Simon and Schuster
• Sylvère Monod (1953), Dickens romancier (po francusku), Paryż: Hachette
•   John Hillis-Miller (1958), Charles Dickens, Świat jego powieści , Harvard: Harvard University Press, ISBN 9780674110007
• EA Horsman (1959), Dickens i struktura powieści , Dunedin, NZ
• RC Churchill (1964), Charles Dickens, Od Dickensa do Hardy'ego , Baltimore, MD: Boris Ford
• Earle Davis (1963), Krzemień i płomień: kunszt Charlesa Dickensa , Missouri-Columbia: University of Missouri Press
• Steven Marcus (1965), Dickens: Od Pickwicka do Dombeya , Nowy Jork
• KJ Fielding (1966), Charles Dickens, Krytyczne wprowadzenie , Londyn: Longman
• Christopher Hibbert (1967), The Making of Charles Dickens , Londyn: Longmans Green & Co., Ltd.
•   Harry Stone (1968), Niepobrane pisma Charlesa Dickensa ze słów domowych 1850–1859 , tom. 1 i 2, Indiana: Indiana University Press, ISBN 0713901209
•   FR & QD Leavis (1970), Dickens powieściopisarz , Londyn: Chatto & Windus, ISBN 0701116447
•   AE Dyson (1970), Niepowtarzalny Dickens , Londyn: Macmillan, ISBN 0333063287
•   Angus Wilson (1972), Świat Karola Dickensa , Harmondsworth: Penguin Books, ISBN 0140034889
• Philip Collins (1975), Charles Dickens: odczyty publiczne , Oxford: Clarendon Press
•   Robert L. Patten (1978), Charles Dickens i jego wydawcy , Oxford: Oxford University Press, ISBN 0198120761
•   Virginia Woolf (1986), Andrew McNeillie (red.), The Essays of Virginia Woolf: 1925–1928 , Londyn: Hogarth Press, ISBN 978-0-7012-0669-7
• Harry Stone (1979), Dickens i niewidzialny świat, baśnie, fantazja i tworzenie powieści , Bloomington and London: Indiana University. Naciskać
•   Michael Slater (1983), Dickens i kobiety , Londyn: JM Dent & Sons, Ltd., ISBN 0-460-04248-3
•   Fred Kaplan (1988), Dickens, biografia , William Morrow & Co, ISBN 9780688043414
• Norman Page (1988), A Dickens Chronology , Boston: GK Hall and Co.
•   Peter Ackroyd (1993), Charles Dickens , Londyn: Zdjęcie, ISBN 978-0099437093
• Philip Collins (1996), Charles Dickens, The Critical Heritage , Londyn: Routletge

O wielkich oczekiwaniach

•   Mary Edminson (1958), „Data akcji w wielkich oczekiwaniach ”, XIX-wieczna fikcja , 13 (1): 22–35, doi : 10.2307/3044100 , JSTOR 3044100
• Richard Lettis i William Morris, wyd. (1960), Ocena wielkich oczekiwań , San Francisco: Chandler , teksty Forstera, Whipple'a, Chestertona, Leacocka, Bakera, House'a, Johnsona, van Ghent, Stange'a, Hagana, Connolly'ego, Engela, Hillisa Millera, Moynahana, Van de Kiefta, Hardy'ego , Lindberg, Partlow
• Julian Moynahan (1960), „Wina bohatera, przypadek wielkich oczekiwań ”, Essays in Criticism , Oxford: Oxford University Press, s. 60–79
• Henri Suhamy (1971), Wielkie nadzieje, cours d'Agrégation (po francusku), Vanves: Centre de Télé-Enseignement, s. 25
• Edgar Rosenberg (1972), „Przedmowa do wielkich oczekiwań : blady Usher odkurza swój leksykon”, Dickens Studies Annual , 2
• Edgar Rosenberg (1981), „Ostatnie słowa o wielkich oczekiwaniach : krótki tekst w sześciu zakończeniach”, Dickens Studies Annual, 9
• Michael Peled Ginsburg (1984), „Dickens and the Uncanny: Repression and Displacement in Great Expectations ” , Dickens Studies Annual 13 , University of California Santa Cruz
• George J. Worth (1986), Wielkie nadzieje: bibliografia z przypisami , Nowy Jork: Garland
•   Anny Sadrin (1988), Wielkie nadzieje , Unwin Hyman, ISBN 978-0048000514
• Michael Cordell, wyd. (1990), Krytyczne eseje o wielkich oczekiwaniach , Boston: GK Hall, s. 24, 34
• Michael Cotsell, wyd. (1990), Critical Essays on Charles Dickens' Great Expectations , Boston: GK Hall , teksty Chestertona, Brooksa, Garisa, Gissinga i in.
• Jerome Meckier (1992), „Dating the Action in Great Expectations: A New Chronology ”, Dickens Studies Annual , 21 : 157–194
• Elliot L. Gilbert (1993), „ In Primal Sympathy : Great Expectations and the Secret Life”, Critical Essays , s. 146–167
• Roger D. Sprzedaj, wyd. (1994), Great Expectations: Charles Dickens , Londyn: Macmillan , teksty Brooksa, Connora, Frosta, Gilmoura, Sadrina i in .
• William A. Cohen (1993), „Manual Conduct in Great Expectations ”, ELH (angielska historia literatury), 60 , Baltimore: Johns Hopkins University, s. 217–259
•   Susan Walsh (jesień 1993), „Bodies of Capital: Great Expectations and The Climacteric Economy”, Victorian Studies , Indiana University Press, 37 (1): 73–98, JSTOR 3829059
• Nicholas Tredell (1998), Charles Dickens: Great Expectations , Cambridge: Icon Books (rozprowadzane przez Penguin)

Linki zewnętrzne

Wydania internetowe

• Great Expectations do przeczytania online w ollibrary
• Great Expectations można przeczytać online w Bookwise
• Wielkie nadzieje w przypadku standardowych e-booków
• Great Expectations z ilustracjami, związany z The Uncommercial Traveler w Internet Archive
• Wielkie nadzieje w Projekcie Gutenberg
• Great Expectations - wydanie z 1867 r. nowoczesną czcionką jako e-book, bez ilustracji, z Biblioteki Uniwersytetu w Adelaide, Australia, ostatnia aktualizacja 27 marca 2016 r.
• Great Expectations - skany PDF całej powieści, tak jak pierwotnie ukazała się w All the Year Round
• Great Expectations należący do domeny publicznej w LibriVox

Inny

• Oryginalny rękopis - przechowywany w Wisbech & Fenland Museum , Wisbech
• Artykuł Davida Parkera na stronie London Fictions o Londynie wielkich nadziei
• Mapa Londynu Dickensa
• Adaptacja radiowa Theatre Guild on the Air z 1953 r. W Internet Archive