rdzenni Australijczycy

Aborygeni Australijczycy i mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa Rdzenni Australijczycy
Całkowita populacja
	; 812728 (2021) 3,2% populacji Australii
Rozkład ludności według stanu / terytorium
Nowa Południowa Walia
Nowa Południowa Walia	265685
Queensland	221276
Zachodnia australia	100 512
Północne terytorium	74546
Wiktoria	57767
Południowa Australia	42265
Tasmania	28537
Terytorium Stolicy Australii	7513
Nowa Zelandia	795
Języki
	Kilkaset języków australijskich Aborygenów (wiele wymarłych lub prawie wymarłych), australijski angielski , australijski angielski Aborygenów , języki wyspy Cieśniny Torresa , kreolski w Cieśninie Torresa , kriol , angielski w Cieśninie Torresa
Religia
	Chrześcijaństwo 53% ; Niereligijni 37% ; Tradycyjne religie lub wierzenia australijskich Aborygenów <2% ;
Pokrewne grupy etniczne
	Papuasi , Melanezyjczycy

Rdzenni Australijczycy to ludzie z rodzinnym dziedzictwem i przynależnością do grup etnicznych, które żyły na obszarach kontynentu australijskiego przed kolonizacją brytyjską . Składają się z dwóch odrębnych grup: Aborygenów z Australii kontynentalnej i Tasmanii oraz ludów wyspiarskich Cieśniny Torresa z mórz między Queensland a Papuą-Nową Gwineą. Termin ludy Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa lub określona grupa kulturowa danej osoby jest często preferowana, chociaż terminy First Nations of Australia, First Peoples of Australia i First Australians są również coraz bardziej powszechne; 812 728 osób samodzielnie zidentyfikowało się jako Aborygeni i / lub mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa w australijskim spisie powszechnym z 2021 r . , co stanowi 3,2% całej populacji Australii. Spośród tych rdzennych Australijczyków 91,4% zidentyfikowano jako Aborygeni; 4,2% zidentyfikowanych jako mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa; podczas gdy 4,4% identyfikowało się z obiema grupami. Od 1995 roku flaga australijskich Aborygenów i flaga wyspiarzy w Cieśninie Torresa były wśród oficjalnych flag Australii .

Czas przybycia pierwszych ludzi do Australii jest przedmiotem dyskusji i trwających badań. Najwcześniejsze jednoznacznie ludzkie szczątki znalezione w Australii to Mungo Man LM3 i Mungo Lady , datowane na około 50 000 lat pne . Odizolowani przez tysiąclecia przez podnoszenie się wody morskiej po ostatniej epoce lodowcowej, australijscy Aborygeni rozwinęli różnorodne kultury i języki regionalne, wynaleźli odrębne artystyczne i religijne oraz w różny sposób wpłynęli na środowisko kontynentu poprzez polowanie, uprawę ognia, oraz wprowadzenie ww pies . Technologie wojenne i myśliwskie, takie jak bumerang i włócznia, zostały zbudowane z naturalnych materiałów, podobnie jak instrumenty muzyczne, takie jak didgeridoo .

Chociaż istnieje wiele podobieństw kulturowych wśród rdzennych Australijczyków, istnieje również duża różnorodność między różnymi społecznościami. Australijski spis powszechny z 2022 r. Odnotował 167 języków Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, używanych w domu przez około 76 978 ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa. Szacuje się, że w czasie europejskiej kolonizacji istniało ponad 250 języków Aborygenów . Obecnie szacuje się, że wszystkie pozostałe języki tubylcze z wyjątkiem 13 są uważane za zagrożone. Dzisiejsi Aborygeni mówią głównie po angielsku, a aborygeńskie zwroty i słowa są dodawane w celu stworzenia australijskiego angielskiego Aborygenów (który ma również namacalny wpływ języków rdzennych na fonologię i strukturę gramatyczną). Około trzech czwartych australijskich nazw miejsc jest pochodzenia aborygeńskiego.

Ludność tubylcza przed osadnictwem europejskim była niewielka, a szacunki wahały się od 318 000 do 1 000 000 ogółem, przy czym rozmieszczenie było podobne do obecnej populacji Australii, w większości mieszkającej na południowym wschodzie, skupionej wzdłuż rzeki Murray . Pierwsza flota brytyjskich osadników przybyła z poleceniem „życia w przyjaźni i życzliwości” z ludnością aborygeńską. Niemniej jednak upadek populacji, głównie spowodowany chorobami, nastąpił po kolonizacji europejskiej, poczynając od ospy prawdziwej , która rozprzestrzeniła się trzy lata po przybyciu Europejczyków. Masakry i konflikty graniczne z udziałem europejskich osadników również przyczyniły się do wyludnienia. Od XIX do połowy XX wieku polityka rządu usuwała wiele o mieszanym pochodzeniu ze społeczności aborygeńskich, co zostało uznane za „ ludobójcze ” w raporcie Bringing Them Home Report (1997).

Terminologia

Flaga australijskich Aborygenów Harolda Thomasa

Wariacje

Istnieje wiele odpowiednich terminów, których można użyć w odniesieniu do rdzennych mieszkańców Australii, ale istnieje ogólna zgoda co do tego, że ważne jest poszanowanie „preferencji jednostek, rodzin lub społeczności oraz umożliwienie im określenia tego, z czym czują się najbardziej komfortowo”. „w odniesieniu do Aborygenów.

Słowo „ aborygen ” jest w języku angielskim od co najmniej XVI wieku i oznacza „pierwszy lub najwcześniejszy znany, rdzenny”. Pochodzi od łacińskiego ab (od) i origo (pochodzenie, początek). Termin ten był używany w Australii do opisania ludów aborygeńskich już w 1789 r. Został pisany wielką literą i był używany jako nazwa zwyczajowa w odniesieniu zarówno do Aborygenów, jak i wyspiarzy z Cieśniny Torresa, chociaż dziś ci ostatni nie są objęci tym terminem. Termin „Aborygen” (w przeciwieństwie do „Aborygenów”) jest odrzucany, ponieważ uważa się, że ma konotacje kolonialne .

Chociaż termin „rdzenni Australijczycy” zyskał na popularności od lat 80. XX wieku, wielu Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa go nie lubi, uważając, że jest on zbyt ogólny i odbiera im tożsamość. Jednak wiele osób uważa ten termin za przydatny i wygodny, i można go używać w stosownych przypadkach.

W ostatnich latach „pierwsze narody”, „pierwsze ludy” i „pierwsi Australijczycy” stały się bardziej powszechne.

Bycie tak szczegółowym, jak to tylko możliwe, na przykład nazwanie grupy językowej (np. Arrernte ), demonim odnoszący się do obszaru geograficznego (np. Nunga ), jest uważane za najlepszą praktykę i pełne szacunku. ^{[ według kogo? ]}

Terminy „Czarny” i „Blackfella”

Termin „czarny” był używany w odniesieniu do Aborygenów Australijskich od czasu kolonizacji europejskiej. Chociaż pierwotnie odnosił się do koloru skóry i często był używany pejoratywnie, termin ten jest dziś używany do wskazania ogólnego dziedzictwa lub kultury Aborygenów i odnosi się do wszystkich ludzi o takim dziedzictwie, niezależnie od poziomu pigmentacji skóry. W latach siedemdziesiątych wielu aborygeńskich aktywistów, takich jak Gary Foley , z dumą przyjęło termin „czarny”, a książka pisarza Kevina Gilberta z tamtego czasu nosiła tytuł Living Black . Książka zawiera wywiady z kilkoma członkami społeczności aborygeńskiej, w tym z Robertem Jabanunggą , odzwierciedlające współczesną kulturę aborygeńską. Użycie tego terminu różni się w zależności od kontekstu, a jego użycie wymaga ostrożności, ponieważ może zostać uznane za nieodpowiednie. Termin „czarny” czasami powodował zamieszanie wśród imigrantów z Afryki .

Living Black to australijski program informacyjny i publicystyczny obejmujący „kwestie dotykające Australijczyków Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa”. Jest prezentowany i produkowany przez Karlę Grant , kobietę z Arrernte .

Znaczna liczba Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa używa terminu „ Blackfella ” i powiązanych z nim form w odniesieniu do Aborygenów Australijskich.

kultura Blaków

Współczesna sztuka Aborygenów jest czasami określana jako ruch artystyczny „Blak”, co znajduje odzwierciedlenie w nazwach takich jak BlakDance, BlakLash Collective, tytuł piosenki i albumu Thelmy Plum , Better in Blak , festiwal literacki Blak & Bright w Melbourne, Blak Dot Gallery, Blak Markets i Blak Cabaret.

Użycie słowa blak jest częścią szerszego ruchu społecznego (jak widać w terminach takich jak „ Blaktywizm ” i „Miesiąc historii Blak”), po tym jak termin ten został ukuty w 1991 roku przez fotografa i artystę multimedialnego Destiny Deacon na wystawie zatytułowanej Blak lik mi . Używając pisowni prawdopodobnie zawłaszczonej z amerykańskiego hip hopu lub rapu, ^{[ potrzebne źródło ]} intencją, która się za tym kryje, jest „odzyskanie historycznych, reprezentacyjnych, symbolicznych, stereotypowych i romantycznych pojęć czerni lub czerni” i wyraża odzyskanie władzy i kontroli w społeczeństwie, które nie daje swoim rdzennym mieszkańcom wiele okazji do samo- determinacji jako jednostek i społeczności. Sama Deacon powiedziała, że „przyjął język„ kolonizatorów ”i wywrócił go do góry nogami”, jako wyraz autentycznej miejskiej tożsamości Aborygenów.

Grupy regionalne

Grupy aborygeńskie

Mężczyźni i chłopcy grający w gorri, 1922

Aborygeni Australii to różne ludy tubylcze Australii kontynentalnej i powiązanych wysp, z wyłączeniem wysp Cieśniny Torresa.

Szeroki termin Australijscy Aborygeni obejmuje wiele grup regionalnych, które można zidentyfikować pod nazwami opartymi na lokalnym języku, miejscowości lub tym, jak nazywają je sąsiednie grupy. Niektóre społeczności, kultury lub grupy mogą obejmować inne i zmieniać się lub nakładać; znaczące zmiany zaszły w pokoleniach po kolonizacji. Słowo „społeczność” jest często używane do opisania grup identyfikujących się przez pokrewieństwo , język lub przynależność do określonego miejsca lub „kraju”. Społeczność może opierać się na odrębnych wartościach kulturowych, a jednostki mogą należeć do wielu społeczności w Australii; identyfikacja w ich obrębie może zostać przyjęta lub odrzucona. Pojedyncza społeczność może identyfikować się wieloma nazwami, z których każda może mieć alternatywną pisownię w języku angielskim.

Aborygeni rolnicy w Wiktorii, 1858

Nazewnictwo ludów jest złożone i wielowarstwowe, ale kilka przykładów to Anangu w północnej Australii Południowej oraz sąsiednie części Australii Zachodniej i Terytorium Północnego ; Arrernte w środkowej Australii; Koori (lub Koorie) w Nowej Południowej Walii i Wiktorii ( Aborygeńscy Wiktorianie ); Goorie (wariant wymowy i pisowni Koori) w południowo-wschodnim Queensland i niektórych częściach północnej Nowej Południowej Walii; Murri używane w częściach Queensland i północnej Nowej Południowej Walii, gdzie nie są używane określone nazwy zbiorowe; Mieszkańcy Tiwi z wysp Tiwi u wybrzeży Terytorium Północnego; i Palawah na Tasmanii . Największe społeczności aborygeńskie – Pitjantjatjara , Arrernte, Luritja i Warlpiri – pochodzą ze środkowej Australii . ^{[ potrzebne źródło ]}

W całej historii kontynentu istniało wiele różnych grup Aborygenów, z których każda miała swój indywidualny język , kulturę i strukturę wierzeń. W czasie osadnictwa brytyjskiego istniało ponad 200 różnych języków.

Robert Hawker Dowling , Grupa Tubylców Tasmanii , 1859

Uważa się, że tasmańska ludność Aborygenów po raz pierwszy przedostała się na Tasmanię około 40 000 lat temu przez most lądowy między wyspą a resztą Australii kontynentalnej podczas ostatniego zlodowacenia . Szacunki dotyczące populacji Aborygenów z Tasmanii przed przybyciem Europejczyków mieszczą się w przedziale od 3000 do 15 000 osób, chociaż badania genetyczne sugerują znacznie wyższe liczby, które są poparte rdzennymi ustnymi tradycjami, które wskazują na zmniejszenie populacji z powodu chorób wprowadzonych przez Uszczelniacze brytyjscy i amerykańscy przed osadnictwem. Pierwotna populacja została dodatkowo zmniejszona do około 300 w latach 1803-1833 z powodu chorób, działań wojennych i innych działań brytyjskich osadników. Pomimo ponad 170 lat debaty na temat tego, kto lub co było odpowiedzialne za to bliskie wyginięcia, nie ma konsensusu co do jego pochodzenia, procesu ani tego, czy było to ludobójstwo. Jednak według Benjamina Madleya, używając „definicji ONZ”, istnieją wystarczające dowody, aby wyznaczyć w wyniku katastrofy tasmańskiej ”. Kobieta o imieniu Trugernanner (często tłumaczona jako Truganini ), która zmarła w 1876 r., Była i nadal jest powszechnie uważana za ostatnią z „pełnokrwistych” aborygenów tasmańskich. Jednak w 1889 r. Parlament uznał Fanny Cochrane Smith (zm. 1905) jako ostatni żyjący „pełnokrwisty” Aborygen Tasmański.

Spis powszechny z 2016 r. Wykazał 23 572 rdzennych Australijczyków w stanie Tasmania.

Wyspiarze z Cieśniny Torresa

Mapa wysp w Cieśninie Torresa

Mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa posiadają dziedzictwo i historię kulturową odmienną od tradycji Aborygenów. W szczególności mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa na wschodzie są spokrewnieni z ludami papuaskimi z Nowej Gwinei i mówią językiem papuaskim . W związku z tym nie są oni generalnie objęci określeniem „Australijscy Aborygeni”. Był to kolejny czynnik promujący bardziej inkluzywny termin „rdzenni Australijczycy”. Sześć procent rdzennych Australijczyków w pełni identyfikuje się jako Cieśnina Torresa wyspiarze. Kolejne 4% rdzennych Australijczyków identyfikuje się jako posiadające zarówno dziedzictwo wyspiarskie w Cieśninie Torresa, jak i Aborygenów.

Wyspy Cieśniny Torresa obejmują ponad 100 wysp, które zostały zaanektowane przez Queensland w 1879 r. Wiele organizacji rdzennych używa wyrażenia „Aborygeni i mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa”, aby podkreślić odrębność i znaczenie mieszkańców wysp Cieśniny Torresa w rdzennej populacji Australii.

Eddie Mabo pochodził z „Mer” lub wyspy Murray w Cieśninie Torresa, której dotyczyła słynna decyzja Mabo z 1992 roku.

Geograficzne rozmieszczenie ludności o statusie rdzennych mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa.
Rozmieszczenie geograficzne ludności o statusie rdzennych mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa i Aborygenów.
Geograficzne rozmieszczenie ludzi wywodzących się z wysp w Cieśninie Torresa.
Stan rdzennej ludności w miejscowościach ze znacznym udziałem ludności wyspiarskiej w Cieśninie Torresa.
Pochodzenie ludności w miejscowościach ze znacznym udziałem ludności wyspiarskiej Cieśniny Torresa (mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa lub inni).
Języki używane w domu przez mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa w miejscowościach o znacznym udziale populacji wyspiarzy w Cieśninie Torresa.
Przynależność religijna wyspiarzy z Cieśniny Torresa w miejscowościach o znacznym udziale ludności wyspiarskiej z Cieśniny Torresa.

Inne ugrupowania

Aborygeni i mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa również czasami odnoszą się do siebie, używając opisów odnoszących się do ich środowiska ekologicznego , na przykład ludzie ze słoną wodą dla mieszkańców wybrzeża (w tym mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa), ludzie słodkowodni , ludzie z lasów deszczowych , ludzie pustynni lub ludzie spinifex , ( ten ostatni odnosi się do Pila Nguru z Zachodniej Australii ).

Historia

Migracja do Australii

Ludy tubylcze

Grafika przedstawiająca pierwszy kontakt z Aborygenami Gweagal oraz kapitanem Jamesem Cookiem i jego załogą na wybrzeżach Półwyspu Kurnell w Nowej Południowej Walii

Kilka osad ludzkich w Australii datuje się na około 49 000 lat temu. Datowanie luminescencyjne osadów otaczających artefakty kamienne w Madjedbebe , schronisku skalnym w północnej Australii, wskazuje na działalność człowieka na 65 000 lat temu. Wydaje się, że badania genetyczne potwierdzają datę przybycia 50–70 000 lat temu.

Najwcześniejsze anatomicznie współczesne szczątki ludzkie znalezione w Australii (i poza Afryką) to szczątki Mungo Mana ; datowane są na 42 000 lat. Wstępne porównanie mitochondrialnego DNA ze szkieletu znanego jako Lake Mungo 3 (LM3) z DNA starożytnych i współczesnych Aborygenów wykazało, że Mungo Man nie jest spokrewniony z australijskimi Aborygenami. Jednak odkrycia te spotkały się z ogólnym brakiem akceptacji w środowiskach naukowych. ^{[ potrzebne źródło ]} Sekwencja była krytykowana, ponieważ nie przeprowadzono niezależnych testów i zasugerowano, że wyniki mogą wynikać z pośmiertnej modyfikacji i termicznej degradacji DNA. Chociaż kwestionowane wyniki wydają się wskazywać, że Człowiek Mungo mógł być wymarłym podgatunkiem, który oddzielił się przed ostatnim wspólnym przodkiem współczesnych ludzi, organ administracyjny Parku Narodowego Mungo uważa, że dzisiejsi miejscowi Aborygeni wywodzą się z jeziora Mungo pozostaje. Niezależne testy DNA są mało prawdopodobne, ponieważ rdzenni opiekunowie nie powinni zezwalać na dalsze inwazyjne badania.

Powszechnie uważa się, że Aborygeni są potomkami jednej migracji na kontynent, ludu, który oddzielił się od przodków wschodnich Azjatów.

Niedawne prace nad mitochondrialnym DNA sugerują, że populacja założycielek licząca od 1000 do 3000 kobiet stworzyła obserwowaną różnorodność genetyczną, co sugeruje, że „początkowa kolonizacja kontynentu wymagałaby celowo zorganizowanych podróży morskich, w których uczestniczyły setki ludzi”. Wydaje się, że Aborygeni żyli przez długi czas w tym samym środowisku, co wymarła australijska megafauna .

Niektóre dowody z analizy węgla drzewnego i artefaktów ujawniających użycie przez ludzi sugerują datę już 65 000 lat temu. Datowanie luminescencyjne sugerowało zamieszkiwanie Ziemi Arnhem już 60 000 lat temu. Dowody pożarów w południowo-zachodniej Wiktorii sugerują „obecność ludzi w Australii 120 000 lat temu”, chociaż potrzebne są dalsze badania.

Genetyka

Badania genetyczne wykazały, że aborygeńscy Australijczycy w dużej mierze wywodzili się z fali populacji związanej z metapopulacją wschodniej Eurazji i są najbliżej spokrewnieni z innymi mieszkańcami Oceanii , takimi jak Melanezyjczycy . Aborygeni Australijczycy wykazują również pokrewieństwo z innymi Australazji , takimi jak Negritos lub grupy starożytnych przodków Indian południowych , takie jak lud Andamańczyków , a także z ludami Azji Wschodniej . Dane filogenetyczne sugerują, że wczesna początkowa wschodnia metapopulacja nie-afrykańska (ENA) lub wschodnio-euroazjatycka podzieliła się na trzy części i dała początek Australazjanom (Oceańczykom), starożytnym przodkom Indian południowych / Andamańczyków oraz linii wschodnio-południowo-wschodniej Azji, w tym przodków rdzennych Amerykanów , chociaż Oceanianie, w szczególności Papuasi i Aborygeni Australijscy, mogli również otrzymać pewien przepływ genów od wcześniejszej grupy (xOOA), około 2%, obok dodatkowej archaicznej domieszki w regionie Sahul .

PCA Orang Asli (Semang) i Andamańczyków, ze światowymi populacjami w HGDP.

Rasmussen i wsp. 2011 pokazują, że Aborygeni z Australii mają niższy odsetek alleli europejskich w porównaniu z Azjatami, co ich zdaniem wskazuje na model wielokrotnego rozprzestrzeniania się. Genetycznie, podczas gdy Australijscy Aborygeni są najbliżej spokrewnieni z Melanezyjczykami i Papuasami , McEvoy i in. 2010 uważali, że istnieje również inny składnik, który może wskazywać na domieszkę starożytnych przodków południowoindyjskich lub nowsze wpływy europejskie. Badania wskazują na jednego założyciela Sahul grupa z późniejszą izolacją między populacjami regionalnymi, na które późniejsze migracje z kontynentu azjatyckiego, które mogły wprowadzić dingo 4–5 000 lat temu, były stosunkowo nienaruszone. Badania sugerują również rozbieżność z ludem Papuasów z Nowej Gwinei i ludem Mamanwa z Filipin około 32 000 lat temu, z szybkim wzrostem populacji około 5000 lat temu. Badanie genetyczne z 2011 roku wykazało, że ludy Aborygenów, Papuasów i Mamanwa są nosicielami niektórych alleli związanych z denisowiańską ludy Azji (nie występują wśród populacji w Azji kontynentalnej), co sugeruje, że współcześni i archaiczni ludzie krzyżowali się w Azji około 44 000 lat temu, zanim Australia oddzieliła się od Nowej Gwinei i migracji do Australii. Artykuł z 2012 roku donosi, że istnieją również dowody na znaczny przepływ genów z Indii do północnej Australii, szacowany na nieco ponad cztery tysiące lat temu, kiedy to zmiany w technologii narzędzi i przetwarzaniu żywności pojawiają się w australijskich zapisach archeologicznych, co sugeruje, że mogą to być powiązany.

Aborygeni z Australii mają haplogrupę C-M347 w wysokich częstotliwościach, z szacunkami szczytowymi w zakresie od 60,2% do 68,7%. Ponadto podstawowa forma K2* (K-M526) niezwykle starożytnej haplogrupy K2 – której podklady haplogrupy R , haplogrupy Q , haplogrupy M i haplogrupy S można znaleźć u większości Europejczyków, mieszkańców północnej Azji Południowej, rdzennych Amerykanów i Rdzenni mieszkańcy Oceanii – została znaleziona tylko u żyjących dzisiaj ludzi wśród aborygeńskich Australijczyków. 27% z nich może być nosicielami K2*, a około 29% australijskich Aborygenów należy do podkladów K2b1 , czyli M i S.

Aborygeni Australijczycy posiadają głęboko zakorzenione klady zarówno haplogrupy mtDNA M, jak i haplogrupy N.

Wyspy Cieśniny Torresa

Chociaż szacuje się, że ludzie migrowali z archipelagu indonezyjskiego i Nowej Gwinei do Australii kontynentalnej około 70 000 lat temu, od 2020 r. Dowody osadnictwa ludzkiego w Cieśninie Torresa zostały odkryte dopiero przez archeologów sprzed około 2500 lat.

Przed kontaktem europejskim

Aborygeni

Aborygeni Australijczycy, z historii powszechnej Ridpatha

Aborygeni w niektórych regionach żyli jako zbieracze i łowcy-zbieracze , polując i szukając pożywienia na ziemi. Chociaż społeczeństwo Aborygenów było na ogół mobilne lub pół-koczownicze , przemieszczając się zgodnie ze zmieniającą się dostępnością żywności występującą na różnych obszarach wraz ze zmianą pór roku, tryb życia i kultury materialne znacznie różniły się w zależności od regionu, a w niektórych istniały stałe osady i rolnictwo obszary. Największa gęstość zaludnienia występowała w południowych i wschodnich regionach kontynentu, w szczególności w dolinie rzeki Murray . Kajaki zostały wykonane z kory do użytku na Murray.

Blizna na tym drzewie to miejsce, w którym Aborygeni usunęli korę, aby zrobić czółno do użytku na rzece Murray . Został zidentyfikowany w pobliżu Mildura w stanie Wiktoria i znajduje się obecnie w Mildura Visitor Centre.

Istnieją pewne dowody na to, że przed kontaktem z zewnątrz niektóre grupy aborygeńskich Australijczyków miały złożony system utrzymania z elementami rolnictwa, który został odnotowany tylko przez pierwszych europejskich odkrywców. Jeden z pierwszych osadników sporządził notatki na temat stylu życia ludu Wathaurung , w pobliżu którego mieszkał w Wiktorii. Widział kobiety zbierające bulwy Murnong , rodzimy ignam, który obecnie prawie wyginął. Jednak obszar, z którego zbierali plony, był już oczyszczony z innych roślin, co ułatwiło zbieranie wyłącznie Murnong (znanego również jako stokrotka yam).

Wzdłuż północnego wybrzeża Australii ignamy z pasternaku zostały zebrane przez pozostawienie dolnej części ignamu wciąż tkwiącego w ziemi, aby mógł ponownie wyrosnąć w tym samym miejscu. Podobnie jak wielu innych rolników na świecie, Aborygeni używali technik cięcia i wypalania, aby wzbogacić glebę w składniki odżywcze. Jednak owce i bydło przywiezione później przez Europejczyków zniszczyłyby tę ziemię, depcząc ją. Aby zwiększyć złożoność technik rolniczych Aborygenów, rolnicy celowo wymieniali nasiona, aby rozpocząć uprawę roślin tam, gdzie nie występowały one naturalnie. W rzeczywistości było tak wiele przykładów Australijskich Aborygenów zarządzających gruntami rolnymi w złożony sposób, że australijski antropolog, dr Norman Tindale był w stanie narysować pas zboża Aborygenów, wyszczególniając konkretne obszary, na których kiedyś uprawiano rośliny.

Jeśli chodzi o akwakulturę, odkrywca Thomas Mitchell zauważył duże kamienne pułapki na ryby na rzece Darling w Brewarrina. Każda pułapka zakrywa basen, przepędzając ryby przez małe wejście, które później zostanie zamknięte. Pułapki zostały utworzone na różnych wysokościach, aby pomieścić różne poziomy wody podczas powodzi i susz.

Technologia używana przez rdzenne społeczeństwa australijskie przed kontaktem z Europą obejmowała broń, narzędzia, schronienia, jednostki pływające i drążek informacyjny . Broń obejmowała bumerangi , włócznie (czasami rzucane za pomocą woomera ) z kamiennymi lub rybimi końcówkami, maczugi i (rzadziej) topory. Dostępne narzędzia z epoki kamienia obejmowały noże ze szlifowanymi krawędziami, urządzenia do mielenia i pojemniki do jedzenia . Fibrecraft był dobrze rozwinięty, a sieci, kosze i torby z włókna były używane do łowienia ryb, polowań i przenoszenia płynów. Sieci handlowe obejmowały kontynent, w tym transport kajaki . Schronienia różniły się regionalnie i obejmowały wiltjas w Atherton Tablelands , prześcieradła z kory papierowej i żylastej kory oraz podwyższone platformy w Arnhem Land , chaty z fiszbinami na terenach dzisiejszej Australii Południowej, kamienne schronienia na terenach dzisiejszej zachodniej Wiktorii oraz wielopokojowe słupy i konstrukcja z kory znalezione w Corranderrk . Namiot z kory lub przybudówka jest znany jako humpy , gunyah lub wurley. Odzież obejmowała płaszcz ze skóry oposa na południowym wschodzie i Riji (muszle perłowe) na północnym wschodzie.

Istnieją dowody na to, że niektóre populacje Aborygenów w północnej Australii regularnie handlowały z rybakami Makassan z Indonezji przed przybyciem Europejczyków.

Ogólnie szacuje się, że w czasie pierwszego kontaktu z Europą populacja przed 1788 r. liczyła 314 000, podczas gdy ostatnie znaleziska archeologiczne sugerują, że populacja od 500 000 do 750 000 mogła zostać utrzymana, a niektórzy ekolodzy szacują, że populacja do miliona a nawet dwa miliony ludzi było możliwe. Nowsze prace sugerują, że populacja Aborygenów przekroczyła 1,2 miliona 500 lat temu, ale mogła nieco spaść wraz z wprowadzeniem patogenów chorobowych z Eurazji w ciągu ostatnich 500 lat. Populacja została podzielona na 250 pojedynczych narodów, z których wiele było ze sobą w sojuszu, aw obrębie każdego narodu istniały odrębne, często powiązane klany , od zaledwie 5 lub 6 do aż 30 lub 40. Każdy naród miał swój własny język, a kilka miało kilka.

Istnieją pewne dowody sugerujące, że część kontynentu australijskiego obecnie okupowana przez Queensland była najbardziej zaludnionym obszarem Australii przed kontaktem. Istnieją również oznaki, że gęstość zaludnienia Aborygenów w Australii była stosunkowo wyższa w północno-wschodnich częściach Nowej Południowej Walii oraz wzdłuż północnego wybrzeża od Zatoki Karpentaria i na zachód, w tym w niektórych częściach Terytorium Północnego i Australii Zachodniej. ^{[ potrzebne źródło ]}

Rozmieszczenie ludności Aborygenów przed kontaktem, gdy jest nałożone na obecne stany i terytoria Australii
Stan/terytorium	Szacunkowy udział ludności w 1930 r	Szacunkowy udział ludności w 1988 r	Dystrybucja trad. ziemia plemienna
Queensland	38,2%	37,9%	34,2%
Zachodnia australia	19,7%	20,2%	22,1%
Północne terytorium	15,9%	12,6%	17,2%
Nowa Południowa Walia	15,3%	18,9%	10,3%
Wiktoria	4,8%	5,7%	5,7%
Południowa Australia	4,8%	4,0%	8,6%
Tasmania	1,4%	0,6%	2,0%

Mieszkańcy Wyspy Cieśniny Torresa

Gospodarka rybacka ludów Cieśniny Torresa opierała się na łodziach, które sami zbudowali. Istnieją również dowody na budowę dużych, skomplikowanych budynków na palach i konstrukcjach kopułowych przy użyciu bambusa , z dachami krytymi strzechą , które były przeznaczone dla mieszkających razem członków dalszej rodziny.

kolonizacja brytyjska

Pierwszy kontakt

Szkic z 1770 roku przedstawiający dwóch Aborygenów autorstwa brytyjskiego odkrywcy Jamesa Cooka, ilustratora Sidneya Parkinsona.

Brytyjska eksploracja australijskiego wybrzeża rozpoczęła się od korsarza Williama Dampiera w 1688 i 1699 roku. Dampier nie był pod wrażeniem ani kraju, ani mieszkańców zachodniego wybrzeża Australii. Prawie sto lat później odkrywca James Cook sporządził mapę wschodniego wybrzeża Australii i zażądał tego terytorium dla Wielkiej Brytanii w imieniu króla Jerzego III . Cook był pod wrażeniem zarówno ziemi, jak i ludzi, których spotkał, pisząc w swoim dzienniku: „Z tego, co powiedziałem o tubylcach z Nowej Holandii niektórym mogą wydawać się najbardziej nieszczęśliwymi ludźmi na Ziemi, ale w rzeczywistości są o wiele szczęśliwsi niż my, Europejczycy; zupełnie nie znając nie tylko zbędnych, ale i niezbędnych udogodnień, tak bardzo poszukiwanych w Europie, są szczęśliwi, że nie wiedzą, jak z nich korzystać. Żyją w Spokoju, którego nie zakłóca Nierówność Stanu”.

Niemniej jednak Cook odnotował również w swoim dzienniku dwóch mężczyzn w Botany Bay, którzy „wydawali się zdecydowani przeciwstawić się” jego pierwszemu lądowaniu. Według Cooka, po tym, jak jeden z mężczyzn rzucił kamieniem, Cook wystrzelił z muszkietu załadowanego małym śrutem, który trafił go z niewielkim skutkiem. Część śrutu utkwiła w jednej z męskich tarcz i została zabrana przez Cooka z powrotem do Anglii, gdzie pozostaje w British Museum.

Cook spędził dłuższy czas wśród ludu Guugu Yimithirr wokół współczesnego Cooktown w Queensland, gdzie jego statek prawie się rozbił na Wielkiej Rafie Koralowej. Tutaj stosunki były ogólnie przyjazne, a Cook nagrał słowa z ich języka, w tym „kangur”, chociaż wybuchła walka, gdy Brytyjczycy zabrali żółwie z rzeki, nie dzieląc się nimi. Pokój został przywrócony, gdy starszy przedstawił Cookowi włócznię ze złamanym grotem jako ofiarę pokojową - zapamiętaną jako pierwszy „akt pojednania”. Spotkanie to jest corocznie upamiętniane przez Guugu Yimithirr do dziś.

Pozytywne wrażenie Cooka na temat wschodniego wybrzeża Australii doprowadziło bezpośrednio do rozpoczęcia brytyjskiej kolonizacji Australii, która rozpoczęła się w Sydney w 1788 r. Pierwszą flotą brytyjskich statków dowodził gubernator Arthur Phillip , któremu polecono „dołożyć wszelkich możliwych starań oznacza otwarcie obcowania z tubylcami i pogodzenie ich uczuć” oraz nakazanie swoim brytyjskim poddanym „życia z nimi w przyjaźni i życzliwości”, aby „pielęgnować z nimi znajomość bez ich pojęcia o naszej wielkiej wyższości nad nimi".

Daty według obszaru

Wurundjeri podczas podpisania Traktatu Batmana , 1835 r

Brytyjska kolonizacja Australii rozpoczęła się wraz z przybyciem Pierwszej Floty do Botany Bay w Nowej Południowej Walii w 1788 r. Następnie powstały osady na Tasmanii (1803), Wiktorii (1803), Queensland (1824), Zachodniej Australii (1826) i Kolonia Australii Południowej (1836).

Pierwsza osada na Terytorium Północnym została zbudowana po tym, jak kapitan Gordon Bremer przejął w posiadanie wyspy Tiwi , Bathurst i Melville , twierdząc, że są one kolonią Nowej Południowej Walii , chociaż osada ta upadła po kilku latach, wraz z kilkoma późniejszymi próbami ; stałe osadnictwo zostało ostatecznie osiągnięte w Darwin dopiero w 1869 roku.

Australia była wyjątkiem od brytyjskich imperialnych praktyk kolonizacyjnych, ponieważ nie sporządzono żadnego traktatu określającego warunki umowy między osadnikami a rdzennymi właścicielami, jak to miało miejsce w Ameryce Północnej i Nowej Zelandii . Wielu ludzi z Pierwszej Floty miało doświadczenie wojskowe wśród plemion rdzennych Amerykanów w Ameryce Północnej i miało tendencję do przypisywania Aborygenom obcych i wprowadzających w błąd systemów lub koncepcji, takich jak wodzowie i plemię , z którymi zapoznali się na półkuli północnej.

Brytyjska kontrola administracyjna rozpoczęła się na Wyspach Cieśniny Torresa w 1862 r. Wraz z mianowaniem Johna Jardine'a, sędziego policji w Rockhampton , na rezydenta rządu w Cieśninie Torresa. Początkowo założył małą osadę na wyspie Albany , ale 1 sierpnia 1864 roku udał się na wyspę Somerset. Angielscy misjonarze przybyli na Erub (wyspa Darnley) 1 lipca 1871 r. W 1872 r. Granice Queensland zostały rozszerzone na wyspę czwartkową i kilka innych wysp w Cieśninie Torresa w promieniu 60 mil (97 km) od wybrzeża Queensland, aw 1879 r. Queensland zostało zaanektowane pozostałe wyspy, które stały się częścią brytyjskiej kolonii Queensland .

Uderzenie

Jedną z bezpośrednich konsekwencji była seria epidemii europejskich chorób, takich jak odra , ospa i gruźlica . W XIX wieku ospa była główną przyczyną zgonów Aborygenów, a szczepienia „rdzennych mieszkańców” rozpoczęto na dobre w latach czterdziestych XIX wieku. Szacuje się, że ta epidemia ospy w 1789 roku zabiła do 90% ludu Darug . Przyczyna wybuchu jest kwestionowana. Niektórzy uczeni przypisują to osadnikom europejskim, ale twierdzi się również, że z Macassan z Południowego Sulawesi a pobliskie wyspy mogły wprowadzić ospę do Australii przed przybyciem Europejczyków. Trzecią sugestią jest to, że wybuch był spowodowany kontaktem z członkami Pierwszej Floty . Czwarta teoria głosi, że epidemia dotyczyła ospy wietrznej , a nie ospy prawdziwej, przenoszonej przez członków Pierwszej Floty, na którą Aborygeni również nie byli odporni. Ponadto Aborygeni byli zarażeni chorobami przenoszonymi drogą płciową, zwłaszcza kiłą i rzeżączką.

Inną konsekwencją kolonizacji brytyjskiej było zajęcie przez Europejczyków ziemi i zasobów wodnych, wraz z dziesiątkowaniem kangurów i innych źródeł pożywienia, które trwało przez cały XIX i początek XX wieku, kiedy tereny wiejskie zostały przekształcone pod wypas owiec i bydła. Osadnicy brali również udział w gwałtach i przymusowej prostytucji kobiet aborygeńskich.

Niektórzy Europejczycy, na przykład zbiegli skazańcy, żyli w społecznościach Aborygenów i wyspiarzy w Cieśninie Torresa.

W 1834 roku miało miejsce pierwsze odnotowane użycie aborygeńskich tropicieli , którzy okazali się bardzo biegli w poruszaniu się po australijskim krajobrazie i znajdowaniu ludzi.

W latach sześćdziesiątych XIX wieku czaszki Aborygenów Tasmańskich były szczególnie poszukiwane na całym świecie do badań nad antropometrią twarzoczaszki . Szkielet Truganini , tasmańskiej Aborygenki, która zmarła w 1876 roku, został ekshumowany w ciągu dwóch lat od jej śmierci, pomimo jej próśb ze strony Royal Society of Tasmania , a później wystawiony. W kampaniach nadal zwraca się części ciała Aborygenów do Australii w celu pochówku; Ciało Truganini zostało zwrócone w 1976 roku i poddane kremacji, a jej prochy zostały rozrzucone zgodnie z jej życzeniem. ^{[ potrzebne źródło ]}

Nazwy miejsc czasami ujawniają dyskryminację, na przykład Mount Jim Crow w Rockhampton, Queensland (obecnie Mount Baga ), a także politykę rasistowską, taką jak Boundary Streets w Brisbane, które kiedyś wyznaczały granice, których Aborygenom nie wolno było przekraczać w określonych okresach dzień. Trwa dyskusja na temat zmiany wielu z tych nazw.

Wykres przedstawiający miejsce docelowe płac rdzennej ludności w Queensland w XIX i XX wieku

Przez większą część XIX i XX wieku Aborygeni i mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa podlegali jurysdykcji różnych państwowych przepisów ochronnych. Te akty parlamentu powołały Protektorów Aborygenów i Rady Ochrony Aborygenów , których rolą była kontrola życia rdzennych Australijczyków. Płace były kontrolowane przez Protektorów, a rdzenni Australijczycy otrzymywali mniejsze dochody niż ich zatrudnieni odpowiednicy niebędący rdzennymi mieszkańcami.

W tym czasie wielu Aborygenów padło ofiarą niewolnictwa ze strony kolonistów wraz z ludami wysp Pacyfiku , którzy zostali porwani z ich domów w ramach praktyki znanej jako kos . W latach 1860-1970, pod pozorem polityki protekcjonistycznej, ludzie, w tym dzieci w wieku od 12 lat, byli zmuszani do pracy w posiadłościach, gdzie pracowali w przerażających warunkach, a większość z nich nie otrzymywała żadnego wynagrodzenia. W perłowym przemysł, ludność Aborygenów kupowano za około 5 funtów, a kobiety w ciąży Aborygenów „ceniono, ponieważ uważano, że ich płuca mają większą pojemność powietrzną”. Aborygeńscy więźniowie w więzieniu tylko dla Aborygenów na wyspie Rottnest , z których wielu przebywało tam na podstawie sfabrykowanych zarzutów, zostali zakuci w łańcuchy i zmuszeni do pracy. W 1971 roku na wyspie znaleziono 373 Aborygenów pochowanych w nieoznakowanych grobach. Do czerwca 2018 r. dawne więzienie służyło jako miejsce wypoczynku.

Sukcesywne rozmnażanie „koloru” w populacji Aborygenów w ramach polityki asymilacyjnej, pokazane tutaj w książce AO Neville'a „Australijska kolorowa mniejszość”

Od 1810 r. Aborygeni zostali przeniesieni na stacje misyjne, prowadzone przez kościoły i państwo. Po tym okresie polityki protekcjonistycznej, której celem była segregacja i kontrola ludności aborygeńskiej, w 1937 r. rząd Wspólnoty Narodów zgodził się na przejście w kierunku polityki asymilacyjnej. Polityka ta miała na celu integrację Aborygenów, którzy „nie byli pełnej krwi” z białą społecznością, w celu wyeliminowania „problemu Aborygenów”. W ramach tego nastąpił wzrost liczby dzieci siłą zabieranych z domów i umieszczanych u białych ludzi, w instytucjach lub rodzinach zastępczych.

Wojny graniczne i masakry

Policja konna Nowej Południowej Walii zabija aborygeńskich wojowników podczas masakry w Waterloo Creek , 1838

W ramach procesu kolonizacji na kontynencie i wyspach doszło do wielu konfliktów i starć między kolonistami a Aborygenami i mieszkańcami wysp w Cieśninie Torresa. W Queensland zabijanie ludów aborygeńskich było w dużej mierze dokonywane przez cywilne grupy „polujące” i rodzimą policję, uzbrojone grupy aborygeńskich mężczyzn rekrutowanych na muszce i kierowanych przez funkcjonariuszy rządowych w celu wyeliminowania oporu Aborygenów. Istnieją dowody na to, że masakry Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa, które rozpoczęły się wraz z przybyciem brytyjskich kolonistów, trwały do lat trzydziestych XX wieku. Naukowcy z University of Newcastle pod Lyndall Ryan sporządzał mapy masakr. od 2020 r. sporządzili mapę prawie 500 miejsc, w których doszło do masakr, w których zginęło 12 361 Aborygenów i 204 Kolonistów, co daje co najmniej 311 masakr w okresie około 140 lat. Po utracie znacznej części swojej jednostki społecznej za jednym zamachem, ci, którzy przeżyli, byli bardzo bezbronni – ze zmniejszoną zdolnością do zdobywania pożywienia, rozmnażania się czy wypełniania ceremonialnych obowiązków, a także obrony przed dalszym atakiem.

Oszacowanie całkowitej liczby ofiar wojen granicznych jest trudne ze względu na brak zapisów oraz fakt, że wiele masakr Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa było utrzymywanych w tajemnicy. Często cytuje się, że w wojnach granicznych zginęło 20 000 Aborygenów Australijskich i 2 000 kolonistów; jednak ostatnie badania wskazują, że zginęło co najmniej 40 000 Aborygenów i od 2000 do 2500 osadników. Inne badania wskazują, że w samym Queensland mogło zostać zabitych co najmniej 65 000 Aborygenów.

Odbyły się spory o to, czy śmierć ludów aborygeńskich, zwłaszcza na Tasmanii, a także przymusowe usuwanie dzieci ze społeczności aborygeńskich stanowi ludobójstwo . Przeprowadzono szeroki zakres badań historycznych dotyczących masakr i traktowania ludów aborygeńskich, w tym Lyndalla Ryana z Centrum Nauk Humanistycznych XXI wieku, bazy danych Frontier Conflict Database oraz raportu Komisji ds. Praw Człowieka i Równych Szans rządu Wspólnoty Australijskiej (HREOC) z Narodowe dochodzenie w sprawie oddzielenia dzieci Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa od ich rodzin.

Według analizy sędziego Ronalda Wilsona w raporcie dotyczącym praw człowieka i równych szans, australijska polityka przymusowego wydalania miała charakter ludobójczy. Cytując Rafała Lemkina, Wilson zdefiniował ludobójstwo jako „skoordynowany plan różnych działań zmierzających do zniszczenia podstawowych podstaw życia grup narodowych, w celu unicestwienia samych grup”. Jej celami były „dezintegracja instytucji politycznych i społecznych, kultury, języka, uczuć narodowych, religii i ekonomicznego istnienia grup narodowych, zniszczenie bezpieczeństwa osobistego, wolności, zdrowia, godności, a nawet życia osobników należących do takich grup”.

Wilson stwierdza, że „Ludobójstwo można popełnić w inny sposób niż rzeczywista fizyczna eksterminacja. Popełnia się go przez przymusowe przekazanie dzieci, pod warunkiem ustalenia innych elementów zbrodni”. Wskazuje, że „ludobójstwo jest popełniane nawet wtedy, gdy zniszczenie nie zostało dokonane. Spisek w celu popełnienia ludobójstwa i próba ludobójstwa to zbrodnie, które są popełniane niezależnie od tego, czy doszło do faktycznego zniszczenia”. Ponadto Wilson stwierdził, że „debaty w czasie opracowywania Konwencji o ludobójstwie wyraźnie wskazują, że akt lub polityka jest nadal ludobójcza, gdy jest motywowana szeregiem celów. Aby stanowić akt ludobójstwa, planowana eksterminacja grupy nie musi być motywowane wyłącznie wrogością lub nienawiścią.”… i że „rozsądna przewidywalność… jest wystarczająca do ustalenia elementu intencji Konwencji”. Doszedł do wniosku, że „Polityka przymusowego wywożenia dzieci z rdzennych Australijczyków do innych grup w celu wychowywania ich w oderwaniu od ich kultury i ludzi bez znajomości ich kultury i ludzi może być odpowiednio nazwana„ ludobójcza ”z naruszeniem wiążącego prawa międzynarodowego od co najmniej 11 grudnia 1946… Praktyka trwała przez prawie kolejne ćwierć wieku”.

W przeciwieństwie do przymusowego wysiedlenia rdzennych dzieci, masakrom dokonywanym od wczesnego okresu kolonialnego towarzyszyło szerokie uznanie społeczne, a czasami gwałtowne nawoływanie do eksterminacji rdzennej ludności. Istnieje wiele przykładów polityków, biurokratów, redaktorów gazet i zwykłych ludzi opowiadających się za celowością i nieuchronnością wytępienia, unicestwienia lub eksterminacji ludów aborygeńskich.

W Australii jest niewiele pomników potwierdzających powszechne masakry ludów aborygeńskich i nie ma pomników opisujących to jako ludobójstwo. Jednak masakry były często rejestrowane przez Australijczyków jako nazwy miejsc, na przykład: Murdering Gully w Newcastle, Murdering Creek nad jeziorem Weyba, Skull Pocket i Skeleton Creek w pobliżu Cairns, Rifle Creek w pobliżu Mt Molloy Qld, Skull Lagoon w pobliżu Mt Carbine Qld, Skull Dziura w pobliżu Winton Qld, Battle Camp Road, Range and Station na wschód od Laura Qld, Slaughterhouse Creek (Waterloo Creek) NSW.

Opór polityczny

Od przybycia kolonistów do chwili obecnej istniał opór Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa.

W 1938 roku ponad 100 Aborygenów protestowało przeciwko jednemu z pierwszych obchodów Dnia Australii, zbierając się na „Konferencji Aborygenów” w Sydney i ogłaszając ten dzień „Dniem Protestu i Żałoby”; dzień ten jest obecnie często nazywany przez ludy tubylcze „Dniem Przetrwania” lub „Dniem Inwazji”.
W 1963 roku lud Yolngu z Yirrkala w Arnhem Land wysłał dwie petycje do rządu australijskiego, aby zaprotestować przeciwko przyznaniu praw górniczych na ich ziemiach. Petycje Yirrkala Bark były tradycyjnymi dokumentami Aborygenów, które miały być uznawane na mocy prawa Wspólnoty Narodów.
W dzień Australii w 1972 r., 34 lata po pierwszym „Dniu protestu i żałoby”, rdzenni aktywiści utworzyli ambasadę namiotową Aborygenów na trawniku Starego Parlamentu, aby zaprotestować przeciwko stanowi praw do ziemi Aborygenów . Ambasada Namiotowa otrzymała status dziedzictwa w 1995 roku, aw 2012 roku obchodziła 40. rocznicę powstania, co czyni ją najdłuższym obozem protestacyjnym na świecie bez odpowiedzi.

1871–1969: Skradzione pokolenia

Termin Stolen Generations odnosi się do tych dzieci pochodzenia australijskich Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, które zostały siłą usunięte ze swoich rodzin przez australijskie agencje rządu federalnego i stanowego oraz misje kościelne w celu wykorzenienia kultury Aborygenów na mocy aktów odpowiednich parlamentów . Przymusowe wywózki tych dzieci miały miejsce w okresie między około 1871 a 1969 rokiem, chociaż w niektórych miejscach dzieci zabierano jeszcze w latach 70. XX wieku.

Początek 20 wieku

Do 1900 roku zarejestrowana liczba rdzennych mieszkańców Australii spadła do około 93 000. Było to jednak tylko częściowe wyliczenie, ponieważ zarówno Aborygeni, jak i mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa byli słabo pokryci, a pustynne ludy Aborygenów w ogóle nie były liczone aż do lat trzydziestych XX wieku. ^{[ potrzebne źródło ]} W pierwszej połowie XX wieku wielu rdzennych Australijczyków pracowało jako hodowcy na stacjach owiec i bydła za wyjątkowo niskie zarobki. Ludność tubylcza nadal spadała, osiągając najniższy poziom 74 000 w 1933 r., Zanim liczba zaczęła się odradzać. Do 1995 roku liczba ludności osiągnęła poziom sprzed kolonizacji, aw 2010 roku było około 563 000 rdzennych Australijczyków.

Chociaż jako poddani brytyjscy wszyscy rdzenni Australijczycy byli nominalnie uprawnieni do głosowania, generalnie robili to tylko ci, którzy włączyli się do głównego nurtu społeczeństwa. Tylko Australia Zachodnia i Queensland wyraźnie wykluczyły Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa z list wyborczych. Pomimo ustawy Commonwealth Franchise Act z 1902 r ., Która wykluczała „rdzennych mieszkańców Australii, Azji, Afryki i wysp Pacyfiku z wyjątkiem Nowej Zelandii” z głosowania, chyba że byli na liście przed 1901 r., Australia Południowa nalegała, aby wszyscy wyborcy uwłaszczeni w jej granicach nadal kwalifikowali się do głosów we Wspólnocie, a Aborygeni i mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa nadal byli dodawani do ich list, choć przypadkowo. ^{[ potrzebne źródło ]}

Aborygenki, Terytorium Północne, 1928. Zdjęcie wykonane przez Herberta Basedowa .

Pomimo wysiłków zmierzających do zablokowania ich zaciągu, ponad 1000 rdzennych Australijczyków walczyło o Australię podczas pierwszej wojny światowej.

Aborygen z Australii złożył pierwszą apelację do Sądu Najwyższego i zakończyła się sukcesem. Stwierdzono, że Dhakiyarr został niesłusznie skazany za zabójstwo białego policjanta, za które został skazany na śmierć; sprawa skupiła uwagę całego kraju na praw Aborygenów . Dhakiyarr zniknął po uwolnieniu. W 1938 r. 150. rocznica przybycia pierwszej floty brytyjskiej została wyznaczona jako Dzień Żałoby i Protestu na spotkaniu Aborygenów w Sydney i od tego czasu w Australii została oznaczona jako „Dzień Inwazji” lub „Dzień Przetrwania” przez aborygeńskich protestujących i ich zwolenników.

Setki rdzennych Australijczyków służyło w australijskich siłach zbrojnych podczas drugiej wojny światowej - w tym w Batalionie Lekkiej Piechoty Cieśniny Torresa i Specjalnej Jednostce Rozpoznawczej Terytorium Północnego , które zostały utworzone w celu ochrony północnej Australii przed groźbą inwazji japońskiej. Jednak większości odmówiono praw emerytalnych i działek wojskowych, z wyjątkiem Wiktorii, gdzie każda sprawa była oceniana indywidualnie, bez ogólnej odmowy praw wynikających z ich służby.

Koniec XX wieku

Zdjęcie Alberta Namatjira w galerii Albert Namatjira w Alice Springs . Sztuka i artyści Aborygenów stawały się coraz bardziej widoczne w australijskim życiu kulturalnym w drugiej połowie XX wieku.

Australijska tenisistka Evonne Goolagong

Lata sześćdziesiąte były przełomową dekadą w zapewnianiu praw Aborygenów i czasem rosnącej współpracy między aktywistami aborygeńskimi a białymi australijskimi aktywistami. W 1962 roku ustawodawstwo Wspólnoty Narodów wyraźnie przyznało Aborygenom prawo do głosowania w wyborach do Wspólnoty Narodów . Grupa Uniwersytetu w Sydney zorganizowała wycieczkę autobusową po zachodnich i nadmorskich miastach Nowej Południowej Walii w 1965 roku, aby podnieść świadomość na temat stanu zdrowia i warunków życia Aborygenów. Ta przejażdżka wolności miał również na celu podkreślenie dyskryminacji społecznej, z jaką borykają się Aborygeni, i zachęcenie samych Aborygenów do przeciwstawienia się dyskryminacji.

Jak wspomniano powyżej, rdzenni Australijczycy otrzymywali niższe zarobki niż ich zatrudnieni odpowiednicy niebędący rdzennymi mieszkańcami. W szczególności Aborygeni i mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa w Queensland zostali poddani kwarantannie przez Protektora i pozwolono im na minimalną kwotę ich dochodów. W 1966 roku Vincent Lingiari poprowadził słynny marsz na Wave Hill (strajk Gurindji) rdzennych pracowników stacji Wave Hill w proteście przeciwko złym płacom i warunkom (później temat piosenki Paula Kelly'ego i Keva Carmody'ego „ From Little Things Big Things Grow "). Od 1999 r. rząd Queensland , pod naciskiem Queensland Council of Unions , ustanowił szereg programów, aby zwrócić rdzennym Australijczykom wszelkie zarobione dochody, które nie zostały w tym czasie otrzymane.

Przełomowe referendum z 1967 r. , zwołane przez premiera Harolda Holta , umożliwiło Wspólnocie ustanawianie praw dotyczących ludności aborygeńskiej poprzez modyfikację art. uchylający § 127 . Referendum przeszło z poparciem 90,77% wyborców.

W kontrowersyjnej sprawie Gove dotyczącej praw do ziemi z 1971 r. Sędzia Blackburn orzekł, że Australia była terra nullius przed osadnictwem brytyjskim i że w prawie australijskim nie istniała koncepcja tytułu tubylczego . Po komisji Woodwarda z 1973 r. , w 1975 r. rząd federalny pod przywództwem Gougha Whitlama opracował projekt ustawy o prawach do ziemi Aborygenów. Zostało to uchwalone w następnym roku pod rządami Frasera jako ustawa o prawach do ziemi Aborygenów (terytorium północne) z 1976 r , który uznał system praw do ziemi Aborygenów Australijskich na Terytorium Północnym i ustanowił podstawę, na której Aborygeni w NT mogli dochodzić praw do ziemi w oparciu o tradycyjną okupację .

W 1985 roku rząd Australii zwrócił własność Uluru (Ayers Rock) Aborygenom z Pitjantjatjara . W 1992 roku Sąd Najwyższy Australii uchylił orzeczenie sędziego Blackburna i wydał orzeczenie w sprawie Mabo , uznając poprzednią koncepcję prawną terra nullius za nieważną i potwierdzając istnienie tytułu tubylczego w Australii .

Rdzenni Australijczycy zaczęli zasiadać w parlamentach od późnych lat sześćdziesiątych. W 1971 roku Neville Bonner dołączył do australijskiego Senatu jako senator z Queensland z ramienia Partii Liberalnej , stając się pierwszym rdzennym Australijczykiem w parlamencie federalnym. Rok później na schodach Parlamentu w Canberze powstała Ambasada Aborygenów Namiotowych . W 1976 roku Sir Douglas Nicholls został mianowany 28. gubernatorem Australii Południowej, pierwszym Aborygenem powołanym na urząd wice-królewskiego. w W wyborach powszechnych w 2010 roku Ken Wyatt z Partii Liberalnej został pierwszym rdzennym Australijczykiem wybranym do australijskiej Izby Reprezentantów . W wyborach powszechnych w 2016 roku Linda Burney z Australijskiej Partii Pracy została drugą rdzenną Australijką i pierwszą rdzenną Australijką, wybraną do australijskiej Izby Reprezentantów . Natychmiast została mianowana ministrem ds . opieki społecznej w cieniu.

W sporcie Evonne Goolagong Cawley została tenisistką numer jeden na świecie w 1971 roku i zdobyła 14 tytułów Wielkiego Szlema w swojej karierze. W 1973 roku Arthur Beetson został pierwszym rdzennym Australijczykiem, który został kapitanem swojego kraju w jakimkolwiek sporcie, kiedy po raz pierwszy poprowadził drużynę Australijskiej Narodowej Ligi Rugby, Kangaroos . W 1982 roku Mark Ella został kapitanem Australijskiej Narodowej Drużyny Rugby Union , Wallabies . W 2000 roku znicz olimpijski rozpaliła aborygeńska sprinterka Cathy Freeman na ceremonii otwarcia Letnich Igrzysk Olimpijskich 2000 w Sydney, a następnie wygrał bieg na 400 metrów na igrzyskach. W 2019 roku tenisistka Ashleigh Barty zajęła pierwsze miejsce na świecie.

W 1984 roku na Pustyni Gibsona w Australii Zachodniej wyśledzono grupę ludzi z plemienia Pintupi , którzy prowadzili tradycyjne życie łowców-zbieraczy i mieszkańców pustyni , i sprowadzono do osady. Uważa się, że byli ostatnim plemieniem bez kontaktu w Australii.

W tym okresie rząd federalny podjął szereg znaczących, ale kontrowersyjnych inicjatyw politycznych w stosunku do rdzennych Australijczyków. Organ przedstawicielski, Komisja Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa (ATSIC), została utworzona w 1990 r.

Pojednanie

Pojednanie między nie-rdzennymi i rdzennymi Australijczykami stało się istotną kwestią w australijskiej polityce pod koniec XX wieku. W 1991 roku rząd federalny ustanowił Radę Pojednania Aborygenów w celu ułatwienia pojednania. W 1998 r. Konwencja Konstytucyjna, która wybrała republikański model referendum, obejmowała tylko sześciu rdzennych uczestników, co skłoniło delegata monarchistów, Neville'a Bonnera , do zakończenia swojego wkładu w konwencję swoim plemiennym Jagera „Sorry Chant” ze smutkiem z powodu małej liczby rdzennych przedstawicieli.

Dochodzenie w sprawie skradzionych pokoleń zostało wszczęte w 1995 roku przez rząd Keatinga , a raport końcowy przedstawiony w 1997 roku – raport Bringing Them Home – oszacował, że około 10% do 33% wszystkich aborygeńskich dzieci zostało oddzielonych od swoich rodzin na czas polityk. Następny rząd Howarda w dużej mierze zignorował zalecenia zawarte w raporcie, z których jednym były formalne przeprosiny dla Aborygenów Australijskich za skradzione pokolenia.

Model republikański, a także propozycja nowej preambuły do konstytucji, która obejmowałaby „uhonorowanie” Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, zostały poddane referendum , ale nie powiodło się. W 1999 r. Parlament Australii przyjął wniosek o pojednanie sporządzony przez premiera Johna Howarda w porozumieniu z aborygeńskim senatorem Adenem Ridgewayem , uznając złe traktowanie rdzennych Australijczyków za najbardziej „skażony rozdział w naszej narodowej historii”, chociaż Howard odmówił złożenia jakichkolwiek formalnych przeprosin.

W dniu 13 lutego 2008 r. Premier Kevin Rudd wystosował formalne przeprosiny do rdzennej ludności Australii w imieniu rządu federalnego Australii za cierpienia spowodowane przez skradzione pokolenia.

21. Wiek

W 2001 roku rząd federalny poświęcił Miejsce Pojednania w Canberze. W dniu 13 lutego 2008 r. Premier Kevin Rudd uchylił decyzję Howarda i publicznie przeprosił członków Stolen Generations w imieniu rządu Australii.

ATSIC został zniesiony przez rząd Australii w 2004 roku w związku z zarzutami korupcji.

Reagowanie kryzysowe / Silniejsza przyszłość

Terytorium Północnego Krajowego Reagowania Kryzysowego (znanego również jako Interwencja) zostało uruchomione w 2007 roku przez rząd premiera Johna Howarda w odpowiedzi na raport Little Children are Sacred dotyczący zarzutów wykorzystywania dzieci wśród społeczności aborygeńskich w NT. Rząd zakazał spożywania alkoholu w wyznaczonych społecznościach na Terytorium; poddano kwarantannie pewien procent zasiłków socjalnych na zakup niezbędnych towarów; wysłał do regionu dodatkowy personel policyjny i medyczny; i zawiesił system zezwoleń na dostęp do społeczności aborygeńskich. Oprócz tych środków armia została zwolniona do społeczności i zwiększono uprawnienia policji, które później zostały dodatkowo zwiększone dzięki tak zwanej ustawie o „aresztowaniach bez papieru”.

W 2010 r. Specjalny sprawozdawca ONZ, James Anaya, uznał reakcję kryzysową za dyskryminację rasową i powiedział, że jej aspekty stanowią ograniczenie „indywidualnej autonomii”. Odkrycia te zostały skrytykowane przez rządową minister ds. ludności tubylczej Jenny Macklin , opozycję i przywódców ludności tubylczej, takich jak Warren Mundine i Bess Price .

W 2011 r. rząd Australii uchwalił przepisy mające na celu wdrożenie polityki Silniejszej Przyszłości , która ma na celu rozwiązanie kluczowych problemów istniejących w społecznościach aborygeńskich Terytorium Północnego, takich jak bezrobocie, uczęszczanie do szkół i zapisywanie się do szkół, nadużywanie alkoholu , bezpieczeństwo społeczności i ochrona dzieci, żywność bezpieczeństwa oraz reform mieszkaniowych i rolnych. Polityka ta była krytykowana przez organizacje takie jak Amnesty International i inne grupy, w tym za to, że utrzymuje „dyskryminujące rasowo” elementy ustawy o reagowaniu kryzysowym i kontynuuje kontrolę rządu federalnego nad „Aborygenami i ich ziemiami”.

Proponowana zmiana konstytucji

W 2010 r. rząd federalny powołał panel składający się z przywódców rdzennych mieszkańców, innych ekspertów prawnych i niektórych członków parlamentu (w tym Kena Wyatta), aby udzielić porad, jak najlepiej rozpoznać ludy Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa w konstytucji federalnej . Zalecenia panelu, zgłoszone rządowi federalnemu w styczniu 2012 r., Obejmowały usunięcie przepisów konstytucji odnoszących się do rasy ( art. 25 i art. 51 (xxvi) ) oraz nowe przepisy dotyczące znaczącego uznania i dalszej ochrony przed dyskryminacją. następnie proponowane referendum w sprawie uznania konstytucyjnego rdzennych Australijczyków zostało ostatecznie porzucone w 2013 roku.

Oświadczenie Uluru prosto z serca zostało wydane 26 maja 2017 r. przez delegatów na konwencję referendalną Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, która odbyła się w pobliżu Uluru w środkowej Australii. Oświadczenie wzywa do ustanowienia „Głosu Pierwszych Narodów” w australijskiej konstytucji i „Komisji Makarrata” w celu nadzorowania procesu „zawierania porozumień” i „mówienia prawdy” między rządem a ludami Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa. Oświadczenie odnosi się do referendum z 1967 r. , które przyniosło zmiany w konstytucji dotyczące rdzennych Australijczyków.

Populacja

Przedkolonizacja

W różny sposób szacuje się, że przed przybyciem osadników brytyjskich populacja rdzennych Australijczyków (prawdopodobnie tylko Aborygenów) liczyła około 318 000–1 000 000, a rozmieszczenie było podobne do obecnej populacji Australii, większość mieszkająca na południowym wschodzie, skupione wzdłuż rzeki Murray .

Definicja

Z biegiem czasu Australia używała różnych środków do określania przynależności do grup etnicznych, takich jak pochodzenie , ilość krwi , narodziny i samostanowienie . Od 1869 ^{[ wymagane wyjaśnienie ]} aż do późnych lat 70-tych dzieci poniżej 12 roku życia z 25% lub mniej aborygeńskiej krwi były uważane za „białe” i często były usuwane ze swoich rodzin przez australijskie agencje rządu federalnego i stanowego oraz misje kościelne , pod dzieje swoich odpowiednich parlamentów, aby mieli „rozsądną szansę na wchłonięcie się do białej społeczności, do której słusznie należą”. Szare obszary w określaniu pochodzenia etnicznego doprowadziły do tego, że osoby o mieszanym pochodzeniu znalazły się w środku polityki prowadzącej do podziałów, co często prowadziło do absurdalnych sytuacji:

W 1935 roku Australijczyk częściowo rdzennego pochodzenia opuścił swój dom w rezerwacie, aby odwiedzić pobliski hotel, z którego został wyrzucony za bycie Aborygenem. Wrócił do domu, ale odmówiono mu wstępu do rezerwatu, ponieważ nie był Aborygenem. Próbował usunąć swoje dzieci z rezerwatu, ale powiedziano mu, że nie może, ponieważ były Aborygenami. Następnie udał się do następnego miasta, gdzie został aresztowany za bycie aborygeńskim włóczęgą i wysłany do tamtejszego rezerwatu. Podczas II wojny światowej próbował się zaciągnąć, ale został odrzucony, ponieważ był Aborygenem, więc przeniósł się do innego stanu, gdzie zaciągnął się jako nie-Aborygen. Po zakończeniu wojny złożył wniosek o paszport, ale został odrzucony, ponieważ był Aborygenem. Uzyskał zwolnienie na mocy ustawy o ochronie Aborygenów, ale teraz powiedziano mu, że nie może już odwiedzać swoich krewnych, ponieważ nie jest Aborygenem. Później powiedziano mu, że nie może dołączyć do Klubu Powracających Żołnierzy, ponieważ jest Aborygenem.

W 1983 r. Sąd Najwyższy Australii (w sprawie Commonwealth przeciwko Tasmanii lub „ sprawie tamy tasmańskiej ”) zdefiniował Aborygena lub mieszkańca wyspy Cieśniny Torresa jako „osobę pochodzenia Aborygenów lub mieszkańca Cieśniny Torresa, która identyfikuje się jako Aborygen lub mieszkaniec wyspy Cieśniny Torresa i jako taki jest akceptowany przez społeczność, w której żyje”. Orzeczeniem była trzyczęściowa definicja obejmująca pochodzenie, samoidentyfikację i identyfikację wspólnotową. Pierwsza część – pochodzenie – była pochodzeniem genetycznym i jednoznacznym, ale prowadziła do przypadków, w których brak zapisów potwierdzających pochodzenie wykluczał niektóre. Identyfikacja siebie i społeczności była bardziej problematyczna, ponieważ oznaczała, że osoba tubylcza oddzielona od swojej społeczności z powodu sporu rodzinnego nie mogła już identyfikować się jako Aborygen.

W rezultacie w latach 90. toczyły się sprawy sądowe, w których osoby wykluczone domagały się uznania ich Aborygenności. W rezultacie sądy niższej instancji udoskonaliły test Sądu Najwyższego, stosując go później. W 1995 r. Sędzia Drummond w Sądzie Federalnym orzekł w sprawie Gibbs przeciwko Capewell „... albo prawdziwa samoidentyfikacja jako samych Aborygenów, albo samo uznanie przez społeczność Aborygenów jako takie może wystarczyć, w zależności od okoliczności”. Przyczyniło się to do wzrostu o 31% liczby osób identyfikujących się jako rdzenni Australijczycy w spisie z 1996 roku w porównaniu ze spisem z 1991 roku. W 1998 Sprawiedliwość Merkel utrzymywała w sprawie Shaw v Wolf , że pochodzenie Aborygenów jest raczej „techniczne” niż „prawdziwe” – eliminując w ten sposób wymóg genetyczny. Decyzja ta ustaliła, że każdy może prawnie sklasyfikować siebie jako Aborygena, pod warunkiem, że zostanie zaakceptowany jako taki przez swoją społeczność.

Demografia

Rdzenni Australijczycy jako odsetek populacji, 2011

Aborygeni Australijczycy jako odsetek populacji, 2011

Mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa jako procent populacji, 2011

Zarówno Aborygeni, jak i mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa jako odsetek populacji, 2011

Włączenie do Narodowego Spisu Powszechnego

Aborygeńscy chłopcy i mężczyźni przed schroniskiem w buszu, Groote Eylandt , ok. 1933

Rdzenni Australijczycy byli liczeni w każdym spisie, choć tylko w przybliżeniu i przy użyciu niespójnych definicji. Artykuł 127 Konstytucji , który został uchylony w 1967 r., Wykluczył „rdzennych tubylców” z liczenia w ogólnych statystykach ludności dla każdego stanu i terytorium oraz na szczeblu krajowym przez Prokuratora Generalnego ^{[ kto? ]} udzielanie porad prawnych, że dana osoba była „rdzennym tubylcem”, jeśli była „aborygenem pełnej krwi”. W wyniku sekcji 127 rdzenni Australijczycy na odległych obszarach niezamieszkanych przez nie-rdzennych Australijczyków nie byli liczeni w spisach powszechnych przed 1967 r., A czasami szacowani.

Po 1967 r. Wyspiarze z Cieśniny Torresa byli uważani za odrębną ludność tubylczą. Przed 1947 rokiem mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa byli uważani w spisach za Aborygenów. W spisie z 1947 r. Wyspiarze z Cieśniny Torresa zostali uznani za Polinezyjczyków , aw spisach z 1954 i 1961 r. Za mieszkańców wysp Pacyfiku . W spisie powszechnym z 1966 r. Mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa zostali uznani za Aborygenów.

„Definicja robocza Wspólnoty Narodów” dla rdzennych Australijczyków została opracowana od 1968 r. I zatwierdzona przez gabinet w 1978 r., Która zawiera elementy pochodzenia, samoidentyfikacji i uznania społeczności, w przeciwieństwie do wcześniejszej przewagi definicji krwi Aborygenów.

Ponieważ nie ma formalnej procedury rejestrowania akceptacji przez jakąkolwiek społeczność, podstawową metodą określania ludności rdzennej jest samoidentyfikacja na formularzach spisowych. Australijski Spis Powszechny obejmuje liczby oparte na pytaniach dotyczących samoidentyfikacji jednostek jako Aborygenów, mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa lub obu tych źródeł. Ze względu na różne trudności, które prowadzą do zaniżania liczby, Australian Bureau of Statistics (ABS) stosuje ustaloną metodę szacowania całkowitych liczb.

Dystrybucja i wzrost

Australijski spis ludności z 2006 r. Wykazał wzrost liczby ludności tubylczej (odnotowany jako 517 000) dwukrotnie wyższy niż ogólny wzrost populacji od 1996 r., Kiedy ludność tubylcza wynosiła 283 000. ^{[ potrzebne źródło ]} W spisie powszechnym z 2011 roku nastąpił 20% wzrost liczby osób, które identyfikują się jako Aborygeni. W spisie powszechnym z 2016 r . nastąpił kolejny wzrost o 18,4% w stosunku do liczby z 2011 r. 590 056 respondentów określiło się jako Aborygeni, 32 345 mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa , a kolejnych 26 767 zarówno Aborygenów, jak i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa . W australijskim spisie powszechnym z 2021 r . 812 000 osób zidentyfikowano jako Aborygenów i / lub mieszkańców wysp Cieśniny Torresa, co stanowi 3,2% populacji. Był to wzrost z 2,8% w 2016 r. (tj. o około 25%) i 2,5% w 2011 r. Jednak zaniżona liczba netto Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa wyniosła 17,4%, a szacowana populacja tubylcza wynosi około 952 000 do 1 000 000, lub nieco poniżej 4 procent całej populacji.

Wzrost do 2016 roku miał miejsce głównie w dużych miastach i wzdłuż wschodniego wybrzeża Australii. W 2018 roku ABS opublikował raport badający przyczyny tych ustaleń, przy czym niektórymi czynnikami stojącymi za wzrostem były wyższe współczynniki dzietności kobiet tubylczych; osoby wchodzące do populacji w drodze migracji; zróżnicowanie zasięgu spisu i wskaźników odpowiedzi; a ludzie zmieniają sposób, w jaki identyfikują się między latami spisowymi. Innym czynnikiem mogą być dzieci z małżeństw mieszanych: odsetek dorosłych Aborygenów zamężnych ( de facto lub de iure ) do małżonków niebędących Aborygenami wzrósł do 78,2% w spisie powszechnym z 2016 r. (wzrost z 74% w 2011 r., 64% w 1996 r., 51% w 1991 r. i 46% w 1986 r.); w 2002 roku zgłoszono, że aż 88% potomstwa z małżeństw mieszanych następnie identyfikuje się jako rdzenni Australijczycy.

W 2016 r. ponad 33% ludności rdzennej mieszkało w dużych miastach, w porównaniu z około 75% ludności niebędącej rdzenną ludnością, z dalszymi 24% na obszarach „wewnętrznych regionów” (w porównaniu z 18%), 20% w „ poza regionem” (8%), podczas gdy prawie 18% mieszkało na obszarach „odległych” lub „bardzo oddalonych” (2%). (Dziesięć lat wcześniej 31% mieszkało w dużych miastach, a 24% na obszarach oddalonych).

Rdzenni Australijczycy według stanu

Queensland

Geograficzne rozmieszczenie populacji, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennych mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa i Aborygenów według miejsc rdzennych (ILOC), według spisu z 2016 r.
Rozmieszczenie geograficzne populacji, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennych mieszkańców (tylko Aborygeni) według miejsc rdzennych (ILOC), według spisu z 2016 r.
Przeważająca pierwsza odpowiedź na temat pochodzenia ludności Queensland, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennej ludności (Aborygenów, mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa lub obu) na obszarach statystycznych 1 (SA1) z ponad 5% ludności tubylczej
Rozmieszczenie geograficzne populacji Queensland, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennych mieszkańców (Aborygenów, mieszkańców wysp Cieśniny Torresa lub obu) według miejsc rdzennych (ILOC), według spisu z 2016 r.
Rozmieszczenie geograficzne populacji Queensland, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennych mieszkańców (Aborygenów, mieszkańców wysp Cieśniny Torresa lub obu) według obszarów samorządu lokalnego (LGA), według spisu z 2016 r.
Geograficzne rozmieszczenie populacji Queensland, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennych mieszkańców (Aborygenów, mieszkańców wysp Cieśniny Torresa lub obu) według przedmieść stanowych (SSC), zgodnie ze spisem powszechnym z 2016 r. (z wyłączeniem niezamieszkanych bloków oczek (MB))
Języki najczęściej używane w domu przez osoby, które same określiły się jako posiadające status rdzennych mieszkańców (Aborygeni, mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa lub oba) w obszarach statystycznych 1 (SA1) z ponad 5% ludności tubylczej
Rozmieszczenie geograficzne populacji, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennej ludności (tylko mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa) i używana w domu w jednym z rdzennych języków australijskich według obszarów statystycznych 1 (SA1)
Przeważająca przynależność religijna osób, które same określiły się jako posiadające status rdzennych mieszkańców (Aborygenów, mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa lub obu) na obszarach statystycznych 1 (SA1), z ponad 5% samozidentyfikowanej populacji rdzennej
Rozmieszczenie geograficzne populacji Queensland, która sama określiła się jako posiadająca status rdzennych mieszkańców (tylko mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa) według miejsc rdzennych (ILOC), według spisu z 2016 r.

Języki

Języki Aborygenów

Według National Indigenous Languages Survey (NILS) z 2005 r., w czasie kolonizacji kontynentu australijskiego istniało około 250 różnych języków rdzennych, przy czym większe grupy językowe miały do 100 pokrewnych dialektów. Niektórymi z tych języków posługiwało się od 50 do 100 osób. Języki tubylcze są podzielone na grupy językowe, w których zidentyfikowano od dziesięciu do dwudziestu czterech rodzin językowych. Obecnie szacuje się, że w użyciu pozostaje do 145 języków rdzennych, z których mniej niż 20 uważa się za silne w tym sensie, że nadal posługują się nimi wszystkie grupy wiekowe. Wszystkie oprócz 13 języków tubylczych są uważane za zagrożone. Trwa rekonstrukcja kilku wymarłych języków rdzennych. Na przykład ostatni biegły mówca z Język Ngarrindjeri zmarł pod koniec lat 60.; używając nagrań i pisemnych zapisów jako przewodnika, w 2009 roku opublikowano słownik Ngarrindjeri, a językiem Ngarrindjeri mówi się dziś pełnymi zdaniami.

Lingwiści klasyfikują wiele języków Australii kontynentalnej w jedną dużą grupę, języki Pama-Nyungan . Reszta jest czasami zaliczana do jednego worka pod terminem „nie-Pama – Nyungan”. Języki Pama – Nyungan stanowią większość, obejmując większość Australii i ogólnie uważa się, że są rodziną języków pokrewnych. Na północy rozciąga się od zachodniego Kimberley do Zatoki Karpentaria , znaleziono wiele grup języków innych niż Pama-Nyungan, dla których nie wykazano, aby były spokrewnione z rodziną Pama-Nyungan ani ze sobą nawzajem. Chociaż czasami trudno było ustalić relacje rodzinne w rodzinie języków Pama – Nyungan, wielu australijskich lingwistów uważa, że odnieśli znaczny sukces. Wbrew temu niektórzy lingwiści, tacy jak RMW Dixon , sugerują, że grupa Pama-Nyungan - a właściwie cały australijski obszar językowy - jest raczej sprachbundem , czyli grupą języków mających bardzo długi i bliski kontakt, a nie genetyczną rodziną języków.

Sugerowano, że biorąc pod uwagę ich długą obecność w Australii, języki Aborygenów tworzą jedną specyficzną podgrupę. Pozycja języków tasmańskich jest nieznana, nie wiadomo też, czy składały się one z jednej, czy więcej niż jednej określonej rodziny językowej. ^{[ potrzebne źródło ]}

Prawie trzy czwarte australijskich nazw miejscowości ma swoje korzenie w językach Aborygenów. Jednak metoda zapisywania nazwisk stosowana przez wczesnych geodetów kolonialnych była często zawodna. Kiedy geodeta szukał nazwy rzeki, aborygeński respondent mógł podać słowo oznaczające „piasek” lub „wodę”. O ile żyjący użytkownicy języków oryginalnych nie pozostali, gdy w latach trzydziestych XX wieku rozpoczęto systematyczne badania języków rdzennych, znaczenie wielu nazw miejsc zostało utracone lub jest teraz otwarte na kilka interpretacji. Słowo „ Canberra ” została wybrana na stolicę kraju. Powszechnie uważa się, że oznacza „miejsce spotkań”, ale jest to kwestionowane. Według antropologa Aldo Massola , nazwa pochodzi od słowa nganbirra oznaczającego „miejsce biwakowe”.

Komunikacja międzykulturowa

Czasami może wystąpić nieporozumienie międzykulturowe między ludami tubylczymi i nie-rdzennymi. Według Michaela Walsha i Ghil'ada Zuckermanna , zachodnia interakcja konwersacyjna jest typowo „ diadyczna ”, między dwiema konkretnymi osobami, gdzie kontakt wzrokowy jest ważny, a mówca kontroluje interakcję; i „zawarte” w stosunkowo krótkich, określonych ramach czasowych. Jednak tradycyjna interakcja konwersacyjna Aborygenów jest „wspólna”, nadawana wielu osobom, kontakt wzrokowy nie jest ważny, słuchacz kontroluje interakcję; i „ciągłe”, rozłożone w dłuższym, nieokreślonym przedziale czasowym.

Języki wyspy Cieśniny Torresa

Wyspach Cieśniny Torresa mówi się trzema językami , dwoma językami tubylczymi i kreolskim opartym na języku angielskim. Rdzennym językiem używanym głównie na zachodnich i środkowych wyspach jest Kalaw Lagaw Ya , język spokrewniony z językami Pama-Nyungan na kontynencie australijskim. Innym rdzennym językiem, używanym głównie na wschodnich wyspach, jest Meriam Mir : członek grupy języków Trans-Fly używanych na pobliskim południowym wybrzeżu Nowej Gwinei i jedyny język papuaski używany na terytorium Australii. Oba języki są aglutynacyjny ; jednak wydaje się, że Kalaw Lagaw Ya przechodzi przejście do deklinacyjnego , podczas gdy Meriam Mìr jest wyraźniej aglutynacyjny. Yumplatok , czyli kreolski z Cieśniny Torresa, trzeci język, jest nietypowym kreolskim angielskim z Pacyfiku i jest głównym językiem komunikacji na wyspach. ^{[ potrzebne źródło ]}

Systemy wierzeń

Przedstawienie potwierdzającego autorstwa XIX-wiecznego rdzennego działacza Williama Baraka

Tradycyjne wierzenia

Rodowity

W społecznościach aborygeńskich wiedza i podejmowanie decyzji są dzielone między starszyznę plemienną. Podróżni musieli zabiegać o uznanie starszych i uznawać lokalnych Starszych - jest to coraz częściej praktykowane podczas wydarzeń publicznych w Australii. W systemach wierzeń Aborygenów formacyjna epoka znana jako „ Śnienie ” lub „Czas Snu” rozciąga się wstecz do odległej przeszłości, kiedy przodkowie-stwórcy, znani jako Pierwsze Ludy, podróżowali po ziemi i po drodze nazywali. Tradycja ustna rdzennej Australii a wartości religijne opierają się na szacunku dla ziemi i wierze w Czas Snu. Śnienie jest jednocześnie starożytnym czasem stworzenia i teraźniejszą rzeczywistością Śnienia. Różne grupy językowe i kulturowe miały swoje własne struktury wierzeń; kultury te pokrywały się w większym lub mniejszym stopniu i ewoluowały w czasie. Główne przodków to Tęczowy Wąż , Baiame , Dirawong i Bunjil . ^{[ potrzebne źródło ]} Wiedza zawarta w Śnieniu była przekazywana z pokolenia na pokolenie poprzez różne historie, pieśni , tańce i ceremonie, a nawet dzisiaj stanowi ramy dla bieżących relacji, obowiązków związanych z pokrewieństwem i opieki nad krajem.

Tradycyjni uzdrowiciele (znani jako Ngangkari na zachodnich pustynnych obszarach Australii Środkowej) byli bardzo szanowanymi mężczyznami i kobietami, którzy nie tylko działali jako uzdrowiciele lub lekarze, ale generalnie byli także opiekunami ważnych opowieści o śnieniu.

Wyspiarz z Cieśniny Torresa

Mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa mają swoje własne tradycyjne systemy wierzeń. Historie Tagai przedstawiają mieszkańców wysp Cieśniny Torresa jako ludzi morza, połączonych z gwiazdami, a także z systemem porządku, w którym wszystko ma swoje miejsce na świecie. Niektórzy mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa podzielają przekonania podobne do koncepcji Dreaming i „Everywhere” Aborygenów, przekazywanych w historii mówionej .

Po kolonizacji

Chrześcijaństwo i kultura europejska wywarły znaczący wpływ na rdzennych Australijczyków, ich religię i kulturę. Podobnie jak w wielu kolonialnych , kościoły zarówno ułatwiały utratę rdzennej kultury i religii, jak i ułatwiały jej utrzymanie. W niektórych przypadkach, na przykład w Hermannsburgu na Terytorium Północnym i Piltawodli w Adelajdzie, praca misjonarzy położyła podwaliny pod późniejsze odrodzenie języka . Niemieccy misjonarze Christian Teichelmann i Schürmann udali się do Adelajdy i nauczał miejscową ludność Kaurna tylko w ich własnym języku i tworzył podręczniki w tym języku. Jednak niektórzy misjonarze nauczali tylko w języku angielskim, a niektóre misje chrześcijańskie były zaangażowane w umieszczanie dzieci Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa po tym, jak zostały one odebrane rodzicom na polecenie rządu, i dlatego są uwikłane w skradzione pokolenia .

Ludy tubylcze

Zaangażowanie chrześcijan w sprawy Aborygenów znacznie ewoluowało od 1788 r. Kościoły zaangażowały się w pracę misyjną wśród ludów aborygeńskich w XIX wieku, kiedy Europejczycy przejęli kontrolę nad znaczną częścią kontynentu, a większość populacji została ostatecznie nawrócona. Duchowni kolonialni, tacy jak pierwszy katolicki arcybiskup Sydney, John Bede Polding , zdecydowanie opowiadali się za prawami i godnością Aborygenów. Około roku 2000 wiele kościołów i organizacji kościelnych oficjalnie przeprosiło za wcześniejsze niepowodzenia w odpowiednim poszanowaniu kultur tubylczych i zajęcie się niesprawiedliwością wywłaszczania ludności tubylczej.

Niewielka mniejszość Aborygenów jest wyznawcami islamu w wyniku małżeństw mieszanych z „afgańskimi” poganiaczami wielbłądów sprowadzonymi do Australii pod koniec XIX i na początku XX wieku, aby pomóc w odkrywaniu i otwieraniu wnętrza.

Ludy wyspiarskie w Cieśninie Torresa

Od lat siedemdziesiątych XIX wieku chrześcijaństwo rozprzestrzeniło się na wyspach Cieśniny Torresa i pozostaje silne do dziś wśród mieszkańców wysp Cieśniny Torresa na całym świecie. Misja Londyńskiego Towarzystwa Misyjnego kierowana przez wielebnego Samuela Macfarlane'a przybyła na Erub (wyspa Darnley) 1 lipca 1871 r., Zakładając tam swoją pierwszą bazę w regionie. Wyspiarze nazywają to „nadejściem światła” lub „nadejściem światła”, a wszystkie społeczności wyspiarskie obchodzą tę okazję co roku 1 lipca. Jednak nadejście chrześcijaństwa nie oznaczało końca tradycyjnych wierzeń ludu; ich kultura wpłynęła na ich rozumienie nowej religii, ponieważ Chrześcijański Bóg został przyjęty, a nowa religia została włączona do każdego aspektu ich codziennego życia.

Ostatnie dane ze spisu powszechnego

W spisie powszechnym z 2016 r. Ludność tubylcza i nie-rdzenna Australii była zasadniczo podobna, przy czym 54% (w porównaniu z 55%) zgłosiło przynależność chrześcijańską , podczas gdy mniej niż 2% zgłosiło tradycyjne wierzenia jako swoją religię, a 36% nie zgłosiło żadnej religii. Odsetek rdzennych mieszkańców, którzy nie deklarowali żadnej religii, stopniowo wzrastał od 2001 r., osiągając 36% w 2016 r. Według „Tabeli 8: Przynależność religijna według statusu rdzennego”, 347 572 rdzennych mieszkańców (z łącznej liczby 649 171 w Australii) zadeklarowało przynależność do jakiejś formy chrześcijaństwa, z wyższym odsetkiem mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa niż Aborygenów w tej liczbie. 7773 zgłosiło tradycyjne wierzenia; 1511 islamu; inne religie liczyły mniej niż 1000. Jednak pytanie jest opcjonalne; 48 670 nie odpowiedziało, a ponadto prawie 4 000 zgłoszono jako „niewłaściwie opisane”. (W spisie powszechnym z 2006 r. 73% rdzennej ludności zgłosiło przynależność do wyznania chrześcijańskiego, 24% nie zgłosiło żadnej przynależności religijnej, a 1% zgłosiło przynależność do tradycyjnej religii australijskich Aborygenów).

Kultura

Sztuka

Malowidła naskalne Gwion Gwion w regionie Kimberley w Zachodniej Australii

z Arnhem Land, Glen Namundja, maluje w Injalak Arts

Pomnik Aborygenów , Narodowa Galeria Australii

Australia ma tradycję sztuki Aborygenów, która ma tysiące lat, a najbardziej znanymi formami są australijska sztuka naskalna i malowanie kory . Dowody sztuki Aborygenów sięgają co najmniej 30 000 lat wstecz, z przykładami starożytnej sztuki naskalnej na całym kontynencie. Niektóre z nich znajdują się w parkach narodowych, takich jak te wpisane na listę UNESCO w Parku Narodowym Uluru i Kakadu na Terytorium Północnym , ale przykłady mogą również znajdować się w parkach chronionych na obszarach miejskich, takich jak Park Narodowy Ku-ring-gai Chase w Sydney. The Ryciny naskalne w Sydney mają od 5000 do 200 lat. Murujuga w Australii Zachodniej została wpisana na listę dziedzictwa w 2007 roku.

Pod względem wieku i obfitości sztuka jaskiń w Australii jest porównywalna do sztuki Lascaux i Altamira ( miejsca górnego paleolitu w Europie), a sztuka Aborygenów jest uważana za najstarszą kontynuowaną tradycję sztuki na świecie. Istnieją trzy główne style regionalne: styl geometryczny występujący w Australii Środkowej, Tasmanii, Kimberley i Wiktorii, znany z koncentrycznych kręgów, łuków i kropek; prosty styl figuratywny występujący w Queensland ; oraz złożony styl figuratywny występujący w Arnhem Land i Kimberley . Projekty te na ogół mają znaczenie związane z duchowością Czasu Snu . Obrazy powstawały zazwyczaj w kolorach ziemi, z farb wykonanych z ochry . Takimi ochrami malowano także ich ciała w celach ceremonialnych.

W czasach nowożytnych rozwinęło się kilka stylów sztuki aborygeńskiej, w tym akwarele ze szkoły Hermannsburg i akrylowy ruch „sztuki kropkowej” Papunya Tula . Niektórzy znani artyści aborygeńscy to William Barak (ok. 1824–1903) i Albert Namatjira (1902–1959).

Od lat 70. rdzenni artyści używali farb akrylowych - a style takie jak Western Desert Art Movement stały się znanymi na całym świecie ruchami artystycznymi XX wieku.

Australijska Galeria Narodowa wystawia wiele dzieł sztuki rdzennych mieszkańców, w tym dzieła z Wysp Cieśniny Torresa , które są znane ze swoich tradycyjnych rzeźb i nakryć głowy.

Sztuka Aborygenów wywarła wpływ na wielu nie-rdzennych artystów, takich jak Margaret Preston (1875–1963) i Elizabeth Durack (1915–2000).

Muzyka, taniec i ceremonia

Didgeridoo Ŋalkan Munuŋgurr występujący z East Journey

Aborygeńscy tancerze w 1981 roku

Muzyka i taniec stanowiły integralną część społecznych , kulturowych i ceremonialnych obrzędów ludzi przez tysiąclecia indywidualnej i zbiorowej historii rdzennej ludności Australii aż do dnia dzisiejszego. Około roku 1950 pierwsze badania nad muzyką aborygeńską podjął antropolog AP Elkin , który nagrał muzykę aborygeńską w Arnhem Land .

Różne ludy Aborygenów opracowały unikalne instrumenty muzyczne i style. Didgeridoo , które jest powszechnie uważane za stereotypowy instrument Aborygenów, było tradycyjnie grane przez Aborygenów ze wschodniego regionu Kimberley i Ziemi Arnhem ( takich jak Yolngu). Bullroarers i clapsticks były używane w całej Australii. Songlines odnoszą się do Dreamtime w kulturze Aborygenów, pokrywając się z przekazem ustnym . Potwierdzam to ogólne słowo określające różne gatunki performansu, obejmujące pieśni, tańce, wiece i różnego rodzaju spotkania.

Rdzenni muzycy byli wybitni w różnych współczesnych stylach muzycznych, w tym tworząc podgatunek muzyki rockowej , a także uczestnicząc w pop i innych stylach głównego nurtu. Muzyka hip-hopowa pomaga zachować niektóre języki tubylcze.

Aboriginal Centre for the Performing Arts w Brisbane uczy aktorstwa, muzyki i tańca, a Bangarra Dance Theatre to uznany zespół tańca współczesnego.

Dla mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa śpiew i taniec to ich „literatura” - „najważniejszy aspekt stylu życia w Cieśninie Torresa. Mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa zachowują i prezentują swoją ustną historię poprzez pieśni i tańce;… tańce służą jako materiał ilustracyjny i oczywiście sam tancerz jest gawędziarzem” (Ephraim Bani, 1979).

Literatura

David Unaipon , pierwszy opublikowany autor Aborygenów

Aborygeński prawnik, aktywista i eseista Noel Pearson

Nie było pisemnej formy wielu języków, którymi posługiwali się rdzenni mieszkańcy przed kolonizacją. List do gubernatora Arthura Phillipa napisany przez Bennelonga w 1796 roku jest pierwszym znanym dziełem napisanym w języku angielskim przez Aborygenów. Historyczne petycje dotyczące kory Yirrkala z 1963 roku są pierwszymi tradycyjnymi dokumentami aborygeńskimi uznanymi przez australijski parlament .

W XX wieku David Unaipon (1872–1967), znany jako pierwszy autor Aborygenów, jest uznawany za dostarczyciela pierwszych opisów mitologii Aborygenów napisanych przez Aborygenów w jego Legendary Tales of the Aborygens (1924–1925). Oodgeroo Noonuccal (1920–1995) był znanym aborygeńskim poetą, pisarzem i działaczem na rzecz praw, któremu przypisuje się opublikowanie pierwszego tomiku wierszy aborygeńskiego autora, We Are Going (1964). Powieść Sally Morgan My Place (1987) uznano za przełomowe wspomnienie, jeśli chodzi o przybliżanie rdzennych historii szerszej publiczności. Uznano talenty dramaturgów Jacka Davisa i Kevina Gilberta . Poezja rdzennych poetów, w tym tradycyjna poezja pieśniowa - od sakralnej po codzienną - jest publikowana od końca XX wieku.

Pisarze, którzy zyskali rozgłos w XXI wieku, to Alexis Wright ; Kim Scott (dwukrotny zdobywca nagrody Milesa Franklina ); Tara June Winch ; Melisa Łukaszenko ; dramaturg i pisarz komediowy Nakkiah Lui ; w poezji Yvette Holt ; oraz w popularnej fikcji Anita Heiss . Czołowi działacze Marcia Langton , autorka książki First Australians (2008) i Noel Pearson ( Up From the Mission , 2009) są od 2020 roku aktywnymi współczesnymi współtwórcami literatury australijskiej. Dziennikarz Stan Grant napisał kilka prac non-fiction na temat tego, co to znaczy być Aborygenem we współczesnej Australii, a Bruce Pascoe napisał zarówno beletrystykę, jak i literaturę faktu. Projekt BlackWords firmy AustLit zawiera obszerną listę pisarzy i gawędziarzy Aborygenów i wyspiarzy w Cieśninie Torresa. The Living Archive of Aborygen Languages zawiera historie napisane w tradycyjnych językach Terytorium Północnego .

Film i telewizja

Kino australijskie ma długą historię, a ceremonie rdzennych Australijczyków były jednymi z pierwszych tematów nakręconych w Australii - zwłaszcza film o aborygeńskich tancerzach w środkowej Australii, nakręcony przez antropologa Baldwina Spencera i FJ Gillena w latach 1900–1903 .

Jedda (1955) był pierwszym australijskim filmem fabularnym nakręconym w kolorze , pierwszym z aborygeńskimi aktorami w rolach głównych ( Ngarla Kunoth i Robert Tudawał ) i pierwszym zgłoszonym na Festiwal Filmowy w Cannes . Walkabout z 1971 roku był brytyjskim filmem, którego akcja rozgrywa się w Australii; był prekursorem wielu australijskich filmów związanych z rdzennymi tematami i wprowadził Davida Gulpilila do kinowej publiczności. Chant of Jimmie Blacksmith (1976) w reżyserii Freda Schepisiego , był wielokrotnie nagradzanym dramatem historycznym na podstawie książki Thomasa Keneally'ego , opowiadającym o tragicznej historii aborygeńskiego buszrangera . Tajemniczy dramat Petera Weira The Last Wave z 1977 roku , w którym również wystąpił Gulpilil i zawiera elementy wierzeń i kultury Aborygenów, zdobył kilka nagród AACTA .

Kanon filmów związanych z rdzennymi Australijczykami wzrósł od lat 90. wraz z filmem Martwe serce Nicka Parsona (1996) z udziałem Erniego Dingo i Bryana Browna ; Tropiciel Rolfa de Heera (2002), z udziałem Gary'ego Sweeta i Davida Gulpilila; oraz Ogrodzenie odporne na króliki Phillipa Noyce'a ( 2002).

Ścieżka dźwiękowa do filmu Ten Canoes z 2006 roku w reżyserii Rolfa de Heera została nakręcona w całości w dialektach grupy językowej Yolŋu Math , z główną wersją z napisami i angielską narracją autorstwa Davida Gulpilila. Film zdobył Un Certain Regard na Festiwalu Filmowym w Cannes w 2006 roku . The Straits , serial telewizyjny z 2012 roku oparty na pomyśle Aarona Fa'aoso , aktora z wyspy Cieśniny Torresa , został częściowo nakręcony na Wyspach Cieśniny Torresa i zagrał Fa'aoso i Jimi Bani (z wyspy Mabuiag ), a także aktorzy z Papui-Nowej Gwinei . Serial dokumentalny Blue Water Empire (wyemitowany w 2019 r.), W którym występują Fa'aoso i Bani, opowiada historię Wysp Cieśniny Torresa od czasów przedkolonialnych po czasy współczesne.

Wielu rdzennych aktorów, reżyserów, producentów i innych osób było zaangażowanych w produkcję filmów i seriali telewizyjnych w XXI wieku: Ivan Sen , Rachel Perkins (ze swoją firmą Blackfella Films ), Aaron Pedersen , Deborah Mailman , Warwick Thornton , Leah Purcell , Shari Sebbens , Sally Riley , Luke Carroll i Miranda Tapsell , Wayne Blair i Trisha Morton-Thomas , z których wiele jest dobrze reprezentowanych w nominacjach do nagród i zwycięstwach. Filmy Sweet Country (2017), Top End Wedding (2019) oraz seriale telewizyjne Cleverman i Total Control (2019), wszystkie nakręcone przez aborygeńskich twórców filmowych i zawierające motywy aborygeńskie, zostały dobrze przyjęte, aw niektórych przypadkach zdobyły nagrody.

Trzecia seria telewizyjnego serialu komediowego Black Comedy , napisana wspólnie przez Nakkiah Lui , Adama Briggsa , Stevena Olivera i innych, z udziałem wielu rdzennych aktorów, została wyemitowana w styczniu 2020 roku.

Teatr

Rekreacja i sport

1857 przedstawienie ludzi Jarijari (Nyeri Nyeri) w pobliżu Merbein zaangażowanych w zajęcia rekreacyjne, w tym rodzaj aborygeńskiej piłki nożnej

Choć utracone w historii, uprawiano wiele tradycyjnych form rekreacji i chociaż różniły się one w zależności od plemienia, często występowały podobieństwa. Gry w piłkę były dość popularne i rozgrywane przez plemiona w całej Australii, podobnie jak gry oparte na użyciu broni. Istnieją obszerne udokumentowane dowody rozgrywania tradycyjnych meczów piłki nożnej. Być może najlepiej udokumentowaną grą jest popularna gra plemion w zachodnich wiktoriańskich regionach Wimmera , Mallee i Milllewa przez Djab wurrung , Jardwadjali i Jarijari ludzie. Znany jako Marn Grook , był to rodzaj gry w piłkę nożną typu kopnij i złap piłką wykonaną ze skóry oposa . Według niektórych relacji, grano w nią tak daleko, jak dolina Yarra przez lud Wurundjeri , Gippsland przez lud Gunai i Riverina w południowo-zachodniej Nowej Południowej Walii . Niektórzy historycy twierdzą, że Marn Grook odegrał rolę w tworzeniu futbolu australijskiego i wielu Aborygenów, od dzieci w odległych społecznościach po profesjonalnych graczy na najwyższym poziomie, Australian Football League , gra w nowoczesną grę. Znani gracze to Graham Farmer , Gavin Wanganeen i Adam Goodes . Goodes był także Australijczykiem Roku 2014.

Aborygeńska drużyna krykieta z Tomem Willsem (trenerem i kapitanem), Melbourne Cricket Ground , grudzień 1866

Drużyna aborygeńskich graczy w krykieta z zachodniego dystryktu Wiktorii objechała Anglię w 1868 roku , co czyni ją pierwszą australijską drużyną sportową, która podróżowała za granicę. Krykiecista i pionier futbolu australijskiego, Tom Wills , prowadził drużynę w języku Aborygenów, którego nauczył się jako dziecko, a Charles Lawrence towarzyszył im w podróży do Anglii. Johnny Mullagh , gwiazda zespołu, był uważany za jednego z najlepszych odbijających tamtej epoki.

Evonne Goolagong została tenisistką numer jeden na świecie , z 14 tytułami tenisowymi . Sprinterka Cathy Freeman zdobyła złote medale na igrzyskach olimpijskich , mistrzostwach świata i igrzyskach Wspólnoty Narodów . Lionel Rose zdobył tytuł mistrza świata w boksie . Arthur Beetson , Laurie Daley i Gorden Tallis byli kapitanami Australii w lidze rugby , podczas gdy Mark Ella był kapitanem Australii w związek rugby . Nathan Jawai i Patty Mills grali w National Basketball Association .

Drużyny sportowe obejmują Indigenous All-Stars , Flying Boomerangs i Indigenous Team of the Century w futbolu australijskim oraz Indigenous All Stars , NSW Koori Knockout i Murri Rugby League Team w lidze rugby.

Współczesne problemy

Zamknięcie luki

Do dziś przymusowe wysiedlenia dzieci znane jako Skradzione Pokolenia mają ogromny wpływ na psychikę, zdrowie i samopoczucie rdzennych Australijczyków; ma poważny wpływ nie tylko na usunięte dzieci i ich rodziców, ale także na ich potomków. Wiele dzieci było nie tylko wykorzystywanych – psychicznie , fizycznie lub seksualnie – po wydaleniu i podczas pobytu w domach grupowych lub rodzinach adopcyjnych, ale zostało również pozbawionych swojej kultury wraz z rodzinami. Doprowadziło to do zakłócenia kultury oralnej , ponieważ rodzice nie byli w stanie przekazać swojej wiedzy swoim dzieciom, przez co wiele zostało utracone.

Istnieje wiele problemów, przed którymi stoi dziś rdzenna ludność Australii w porównaniu z ludnością nie-rdzenną, pomimo pewnych ulepszeń. Kilka z nich jest ze sobą powiązanych i obejmuje zdrowie (w tym krótszą oczekiwaną długość życia i wyższy wskaźnik śmiertelności niemowląt ), niższy poziom edukacji i zatrudnienia, traumę międzypokoleniową, wysokie wskaźniki uwięzienia , nadużywanie substancji i brak reprezentacji politycznej.

Niektóre fakty demograficzne są związane z tymi kwestiami, jako przyczyna i/lub skutek:

W australijskim spisie powszechnym z 2016 r . ponad 33% ludności tubylczej mieszkało w dużych miastach, w porównaniu z około 75% ludności niebędącej rdzenną ludnością, z dalszymi 24% na obszarach „wewnętrznych regionów” (w porównaniu z 18%), 20% w „zewnętrznych regionach” (8%), podczas gdy prawie 18% mieszkało na obszarach „odległych” lub „bardzo oddalonych” (2%).
Rdzenna ludność Australii jest znacznie młodsza niż ludność nie-rdzenna, a jej mediana wieku szacowana jest na 21 lat (37 lat w przypadku osób niebędących rdzennymi mieszkańcami), ze względu na wyższy wskaźnik urodzeń i zgonów. Z tego powodu standaryzacja wieku jest często stosowana przy porównywaniu statystyk rdzennych i nie-rdzennych.

rządu federalnego Closing the Gap , stworzona w 2008 roku i koordynowana przez National Indigenous Australians Agency od lipca 2019 roku, ma na celu zajęcie się wieloma obszarami w celu poprawy życia ludności tubylczej. Projekty celów na 2019 r. zostały opracowane przez Radę Rządów Australii (COAG) w grudniu 2018 r. Były to następujące obszary:

rodziny, dzieci i młodzież
zdrowie
Edukacja
Rozwój gospodarczy
mieszkania
wymiar sprawiedliwości (w tym wymiar sprawiedliwości dla nieletnich )
ziemia i woda, „gdzie prawa Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa do ziemi, wody i kultury są realizowane”
priorytety międzysystemowe, które „dotyczą rasizmu, dyskryminacji i włączenia społecznego, leczenia i traumy oraz promocji kultury i języka ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa”

Zdrowie

Uwarunkowania społeczne i kulturowe, takie jak dyskryminacja , brak wykształcenia lub zatrudnienia (a co za tym idzie dochodów ) oraz odłączenie kulturowe mogą mieć wpływ zarówno na zdrowie fizyczne, jak i psychiczne, a współczesna niekorzyść związana jest z kolonizacją i jej trwającymi skutkami.

Kolejne spisy ludności wykazały, że (po uwzględnieniu struktur demograficznych) rdzenni Australijczycy częściej zapadają na choroby nerek , kilka chorób zakaźnych (takich jak gruźlica i wirusowe zapalenie wątroby typu C ), cukrzycę typu 2 , choroby układu oddechowego , słabe zdrowie psychiczne i inne choroby niż ogólna populacja.

Długość życia

Oczekiwana długość życia rdzennych Australijczyków jest trudna do dokładnego oszacowania. Zgony rdzennych mieszkańców są słabo zidentyfikowane, a oficjalne dane dotyczące wielkości zagrożonej populacji obejmują duże współczynniki korygujące. Dwa szacunki oczekiwanej długości życia rdzennych mieszkańców w 2008 r. Różniły się aż o pięć lat. ABS wprowadził nową metodę w 2009 roku, ale problemy pozostały. Badanie z 2013 r., Odnoszące się do krajowej polityki reform rdzennych mieszkańców, Closing the Gap, dotyczyło trudności w interpretacji rozmiaru luki z powodu różnych metod szacowania oczekiwanej długości życia w latach 2007–2012. Raport z 2019 r. Kampania Close the Gap zgłosiła że różnica w oczekiwanej długości życia „raczej się poszerzała niż się zmniejszała”.

Śmiertelność niemowląt (w wieku 0–4 lat) była dwukrotnie wyższa niż w przypadku dzieci niebędących rdzennymi mieszkańcami w latach 2014–206.

Zdrowie psychiczne

Zdrowie psychiczne , samobójstwa i samookaleczenia pozostają głównymi problemami, przy czym wskaźnik samobójstw był dwukrotnie wyższy niż wśród ludności niebędącej rdzenną ludnością w 2015 r., a młodzi ludzie doświadczają rosnących wskaźników problemów ze zdrowiem psychicznym. Wśród skradzionych pokoleń często występują lęki , depresja , zespół stresu pourazowego i samobójstwa , co skutkuje niestabilnymi sytuacjami rodzicielskimi i rodzinnymi.

Nadużywanie substancji

Wiele społeczności tubylczych cierpi z powodu szeregu problemów zdrowotnych, społecznych i prawnych związanych z nadużywaniem zarówno legalnych, jak i nielegalnych narkotyków, w tym między innymi nadużywaniem alkoholu , wąchaniem benzyny , używaniem nielegalnych narkotyków, takich jak metamfetamina („lód”) i konopie indyjskie i tytoń do palenia . Oszacowano, że używanie tytoniu „w największym stopniu przyczynia się (23%) do różnicy w obciążeniu chorobami między rdzennymi i nie-rdzennymi Australijczykami”, przy czym rdzenni mieszkańcy są 2,5 razy bardziej narażeni na codzienne palenie niż nie-rdzenni Australijczycy.

rdzenni Australijczycy 1,6 razy częściej całkowicie powstrzymywali się od alkoholu niż osoby niebędące rdzennymi mieszkańcami. Płodowy zespół alkoholowy był problemem, ale wskaźnik picia kobiet w ciąży spadł o połowę w latach 2008-2015 (z 20% do 10%).

Wąchanie benzyny było problemem w niektórych odległych społecznościach. Badanie podłużne przeprowadzone w 2018 r. przez University of Queensland (UQ), zlecone przez National Indigenous Australians Agency , wykazało, że liczba osób wąchających benzynę w 25 badanych społecznościach spadła o 95,2%, z 453 do zaledwie 22, w związku z dystrybucją nowej, niskoaromatycznej benzyny Opal w NT w 2005 roku.

Badanie UQ z 2018 r. wykazało również, że alkohol i konopie indyjskie były narkotykami budzącymi największe obawy. Zgłoszono obecność lodu w 8 z 25 społeczności, ale prawie wszystkie były używane sporadycznie.

Edukacja

Istnieje znaczna przepaść między ludnością rdzenną i niebędącą rdzenną ludnością w poziomie wykształcenia. Stwarza to istotne problemy w zakresie zatrudnienia. Od 2018 r. Rdzenni studenci lub dorośli w porównaniu z rówieśnikami niebędącymi rdzennymi mieszkańcami:

Mieć niższy wskaźnik uczęszczania do szkoły, przy czym wskaźniki te wynoszą odpowiednio 82% i 93% (na odległych obszarach nawet 63%)
Mają niższą umiejętność czytania, pisania i liczenia, chociaż wskaźniki uległy znacznej poprawie w przypadku niektórych środków NAPLAN (standaryzowane testy szkolne).
Osiągnij 12. rok w niższym tempie, z poprawą z 59% do 74% w latach 2006-2016, z różnicą 24% w 2016 r.
Są niedostatecznie reprezentowane w szkolnictwie wyższym i mają niższe wskaźniki ukończenia studiów

Closing the Gap skupiło się na poprawie edukacji rdzennej ludności, z pewnym sukcesem. Ukończenie 12. roku życia lub równorzędnego w wieku 20–24 lat wzrosło z 47,4% w 2006 r. Do 65,3% w 2016 r. Doprowadziło to do tego, że więcej rdzennych mieszkańców podejmuje kursy szkolnictwa wyższego lub zawodowego . Według raportu Closing the Gap , liczba rdzennych studentów na wyższych uczelniach wzrosła ponad dwukrotnie w ciągu dekady od 2006 (9 329) do 2017 (19 237).

Jednak większość celów programu „Zamykanie luk” w zakresie edukacji nie jest realizowana zgodnie z planem. Ogólnie rzecz biorąc, luki uległy poprawie (jak w wynikach NAPLAN) lub nie uległy decentralizacji (wskaźnik uczęszczania do szkół pozostaje stabilny przez kilka lat) nie osiągnęły celów. Oddalenie wydaje się być czynnikiem; uczniowie z odizolowanych lub odległych społeczności nie występują ani nie uczęszczają na zajęcia tak dobrze, jak studenci z obszarów miejskich. W raporcie „Closing the Gap Report 2019” podano, że z siedmiu celów tylko dwa – wczesna edukacja i osiągnięcia w klasie 12 – zostały osiągnięte. Tylko umiejętność liczenia w klasie 9 była prawidłowa we wszystkich stanach i terytoriach, z pewnymi różnicami między nimi.

W różnych badaniach zmierzono, że mediana IQ Aborygenów Australijskich wynosi od 52 do 70, co prawdopodobnie jest istotnym czynnikiem trudności edukacyjnych.

Aboriginal Center for the Performing Arts zostało założone jako ośrodek szkoleniowy przez rządy stanowe i federalne w 1997 roku.

Zatrudnienie

W porównaniu ze średnią krajową ludność tubylcza doświadcza wysokich wskaźników bezrobocia i ubóstwa. Według raportu Closing the Gap z 2018 r . Wskaźnik zatrudnienia ludności tubylczej spadł z 48% do 46,6% w latach 2006-2016, podczas gdy wskaźnik zatrudnienia osób niebędących ludnością tubylczą pozostał na stałym poziomie około 72% (różnica o 25,4%). Wskaźnik zatrudnienia kobiet tubylczych wzrósł jednak w tym samym okresie z 39% do 44,8%.

Raport ABS z 2016 r. dotyczący charakterystyki siły roboczej wskazuje na niskie wskaźniki zatrudnienia. Analiza danych sugeruje znaczące bariery dla ludności tubylczej w znalezieniu zatrudnienia, prawdopodobnie obejmujące lokalizację pracy, dyskryminację pracodawców, brak wykształcenia i inne. Dużym czynnikiem jest wykształcenie. Te z dyplomem miał prawdopodobieństwo zatrudnienia 85% (dla mężczyzn) i 74% (dla kobiet) w celu zdobycia zatrudnienia, malejące wraz z kwalifikacjami, tak że ci, którzy ukończyli 9 rok i poniżej, mają 43% (mężczyźni) i 32% (kobiety) prawdopodobieństwo podjęcia pracy. Inne czynniki, w przeciwieństwie do edukacji, nie są objęte polityką rządu, takie jak dyskryminacja i niesprawiedliwe traktowanie. Zatrudnieni rdzenni Australijczycy byli bardziej narażeni na dyskryminację niż ci, którzy są bezrobotni, i stwierdzono, że drugim najczęstszym źródłem niesprawiedliwego traktowania (po członkach społeczeństwa) jest praca lub ubieganie się o pracę. Wystąpił również znaczny brak konsultacji z ludnością tubylczą na temat metod, które uważają za najlepsze w celu rozwiązania problemów takich jak bezrobocie.

Przestępczość

Rdzenni Australijczycy są nadreprezentowani w australijskim systemie sądownictwa karnego. We wrześniu 2019 r. Więźniowie Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa stanowili 28% całej populacji dorosłych więźniów, stanowiąc jednocześnie 3,3% ogółu populacji. W maju 2018 r. rdzenne kobiety stanowiły 34% wszystkich kobiet uwięzionych w Australii. Raport dotyczący wymiaru sprawiedliwości wobec nieletnich z lat 2017–2018, sporządzony przez Australijski Instytut Zdrowia i Opieki Społecznej, wykazał, że około połowa (łącznie 2339) młodych ludzi w wieku 10–17 lat objętych nadzorem w latach 2016–2017 była rdzennymi mieszkańcami, chociaż z tej grupy wiekowej, Rdzenna młodzież stanowi 5% ogólnej populacji. Z danych wynika, że istnieje wyraźny problem występujący nie tylko w Australii wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych , ale w ramach społeczności jako całości.

Wyjaśnienia podane dla tej nadreprezentacji obejmują sytuację ekonomiczną rdzennych Australijczyków, efekt domina skradzionych pokoleń i odłączenia od ziemi, skutki ich sytuacji zdrowotnej i mieszkaniowej, ich zdolność dostępu do bazy ekonomicznej, takiej jak ziemia i zatrudnienie , ich edukacji oraz używania alkoholu i innych narkotyków.

Rdzenni Australijczycy są również nadreprezentowani jako ofiary przestępstw , w szczególności napaści . Rdzenne kobiety są na tym rysunku bardzo nadreprezentowane, co stanowi wyższy odsetek ofiar napaści niż kategoria nie-rdzennych.

W 2007 roku rząd Terytorium Północnego zlecił komisji śledczej ds. ochrony dzieci aborygeńskich przed wykorzystywaniem seksualnym, która sporządziła raport znany jako raport „ Małe dzieci są święte” . Sugerowało to, w dużej mierze oparte na anegdotycznych dowodach , że dzieci w odległych społecznościach aborygeńskich w Nowym Testamencie były ofiarami powszechnego wykorzystywania seksualnego . Raport o sprawiedliwości społecznej Australijskiej Komisji Praw Człowieka z 2008 r powiedział, że statystyki ABS z lat 2005–2006 nie wydają się potwierdzać „zarzutów o endemiczne wykorzystywanie dzieci… to było uzasadnienie NTER ” („Interwencja” rządu Howarda ), który nastąpił później.

Przemoc w rodzinie

Wskaźnik przemocy w rodzinie w rdzennych społecznościach australijskich, zwłaszcza na Terytorium Północnym, jest wysoki od wielu lat i jest zaniżony. Szacuje się, że jest około 34 razy większy niż wskaźnik krajowy, a na najgorszych obszarach nawet 80 razy. Nie ma jednej przyczyny tego wysokiego wskaźnika, ale różni badacze i zainteresowane strony zasugerowali kilka prawdopodobnych przyczyn lub czynników obciążających, w tym: wywłaszczenie ziemi i późniejsze przesiedlenie społeczności; nadużycia w dzieciństwie doświadczane przez Skradzione Pokolenia wraz z traumą międzypokoleniową ; niekorzyść ekonomiczna ; brutalne środowiska rodzinne; słabe zdrowie; nieodpowiednie warunki mieszkaniowe; rasizm ; utrata tożsamości Aborygenów ; i wiele innych. Badanie AIHW obejmujące osiem lat do 2019 r., opublikowane w grudniu 2021 r., ujawniło, że Aborygeni i mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa stanowili 28 procent wszystkich hospitalizacji z powodu przemocy w rodzinie, mimo że stanowili zaledwie 3,3% całej populacji. Eksperci sugerowali różne powody, w tym kontrolę podejmowania decyzji przez Aborygenów i ograniczoną niezależność kobiet ze względu na czynniki ekonomiczne; bariery w dostępie do usług; rasizm ze strony niektórych policji i innych służb; oraz brak wystarczającej liczby organizacji prowadzonych przez Aborygenów, świadczących usługi bezpieczne kulturowo.

Ponieważ rząd federalny, po wezwaniu przez ekspertów do stworzenia środków do powstrzymania przemocy w 2021 r., ogłosił dodatkowe 10,7 miliona dolarów australijskich „na zwiększenie usług pierwszej linii na Terytorium Północnym… i działania na rzecz naszych zobowiązań związanych z zamykaniem luki ”, oprócz innych funduszy już przyznanych stanom i NT w ramach Narodowego Partnerstwa w Reagowaniu na Przemoc Rodzinną, Domową i Seksualną.

Kwestie polityczne

Oś czasu

Od XX wieku było wiele osób i organizacji, które zainicjowały znaczące wydarzenia w walce o reprezentację polityczną, prawa do ziemi i inne kwestie polityczne wpływające na życie rdzennych Australijczyków:

1937: Człowiek Yorta Yorta, William Cooper, zbiera 1800 podpisów pod petycją króla Jerzego VI o reprezentację pierwotnych okupantów Australii w parlamencie federalnym.
26 stycznia ( Dzień Australii ) 1938: Postępowe Stowarzyszenie Aborygenów obchodzi Dzień Żałoby , aby zaprotestować przeciwko 150 latom bezdusznego traktowania i zajęciu ziemi.

Reprezentacja polityczna

Zgodnie z sekcją 41 australijskiej konstytucji rdzenni Australijczycy zawsze mieli prawo do głosowania w wyborach do Wspólnoty Australijskiej, jeśli ich państwo przyznało im to prawo. Oznaczało to, że wszystkie ludy aborygeńskie spoza Queensland i Australii Zachodniej miały prawo głosu. Prawo do głosowania rdzennych byłych żołnierzy zostało potwierdzone w 1949 r., a wszyscy rdzenni Australijczycy uzyskali nieograniczone prawo do głosowania w wyborach federalnych w 1962 r. Jednak w przeciwieństwie do innych Australijczyków, głosowanie nie było obowiązkowe dla rdzennej ludności i stało się tak dopiero po uchylenie sekcji 127 Konstytucji Australii w następstwie Referendum z 1967 r. , Że rdzenni Australijczycy zostali policzeni w populacji dla celów podziału mandatów wyborczych.

Od stycznia 2020 r. Sześciu rdzennych Australijczyków zostało wybranych do australijskiego Senatu : Neville Bonner (liberał, 1971–1983), Aden Ridgeway (demokrata, 1999–2005), Nova Peris (Labor, 2013–2016), Jacqui Lambie (2014 –2017, 2019– zasiedziały ), Pat Dodson (Praca, 2016– zasiedziały ) i były Terytorium Północne MLA Malarndirri McCarthy (Praca, 2016– zasiedziały ).

Po australijskich wyborach federalnych w 2010 roku Ken Wyatt z Partii Liberalnej zdobył siedzibę Hasluck w Australii Zachodniej, stając się pierwszym rdzennym mieszkańcem wybranym do australijskiej Izby Reprezentantów . Jego siostrzeniec, Ben Wyatt , był jednocześnie skarbnikiem w parlamencie Australii Zachodniej , aw 2011 roku uznał go za wyzwanie dla przywództwa Partii Pracy w tym stanie. Linda Burney została drugą rdzenną osobą i pierwszą kobietą zasiadającą w federalnej Izbie Reprezentantów.

W marcu 2013 r. Adam Giles z Krajowej Partii Liberalnej (CLP) został głównym ministrem Terytorium Północnego - pierwszym rdzennym Australijczykiem, który został szefem rządu w stanie lub na terytorium Australii. Hiacynt Tungutalum , również z CLP, był pierwszym rdzennym mieszkańcem wybranym do parlamentu Australii (stanu lub terytorium ). Człowiek Tiwi z wyspy Bathurst , został wybrany do Zgromadzenia Ustawodawczego Terytorium Północnego w październiku 1974 roku jako członek Tiwi .

Szereg rdzennych mieszkańców reprezentuje elektoraty na poziomie stanowym i terytorialnym, a Australia Południowa miała aborygeńskiego gubernatora, Sir Douglasa Nichollsa . Pierwszym rdzennym Australijczykiem, który służył jako minister w jakimkolwiek rządzie, był Ernie Bridge , który wszedł do parlamentu Australii Zachodniej w 1980 r. Carol Martin była pierwszą Aborygenką wybraną do parlamentu stanowego w Australii ( Zgromadzenie Ustawodawcze Australii Zachodniej ) w 2001 r. i pierwszą kobietą ministrem była Marion Scrymgour , która została powołana do ministerstwa Terytorium Północnego w 2002 r. (w 2008 r. została wiceministrem). Reprezentacja na Terytorium Północnym była stosunkowo wysoka, co odzwierciedla wysoki odsetek wyborców Aborygenów. Wybory Terytorium w 2012 r. Przyniosły duże zmiany w stosunku do konserwatywnej CLP w elektoratach odległych Terytoriów, a łącznie pięciu aborygeńskich kandydatów CLP wygrało wybory do Zgromadzenia, wraz z jednym kandydatem Partii Pracy, w izbie liczącej 25 członków. Wśród wybranych do CLP byli wybitni działacze Bess Price i Alison Anderson .

Czterdzieści osób identyfikujących się jako rdzenne australijskie pochodzenie było członkami dziesięciu australijskich legislatur. Spośród nich 22 było w Zgromadzeniu Ustawodawczym Terytorium Północnego . Terytorium Północne ma wyjątkowo wysoki odsetek ludności tubylczej (około jednej trzeciej) ludności. Adam Giles , który był głównym ministrem Terytorium Północnego w latach 2013-2016, był pierwszym rdzennym szefem rządu w Australii. W 1974 roku, roku swojego powstania , Zgromadzenie Ustawodawcze Terytorium Północnego było również pierwszym australijskim parlamentem, do którego wybrano członka rdzennej ludności.

Inicjatywy rządu federalnego

Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa (ATSIC) została utworzona jako organ przedstawicielski w 1990 r. za rządu Hawke'a . W 2004 r. Rząd Howarda rozwiązał ATSIC i zastąpił go oraz regionalne i stanowe biura Aborygenów i wysp w Cieśninie Torresa (ATSIS) wyznaczoną siecią rdzennych centrów koordynacyjnych (ICC), które zarządzają umowami o wspólnej odpowiedzialności i umowami o partnerstwie regionalnym ze społecznościami aborygeńskimi na poziomie lokalnym. ICC działają jako centra obejmujące cały rząd, w których mieszka personel z wielu departamentów, aby świadczyć usługi rdzennym Australijczykom.

Główne partie polityczne w Australii próbowały zwiększyć reprezentację rdzennej ludności w swoich partiach. Jedną z sugestii, jak to osiągnąć, jest wprowadzenie kwot mandatowych , jak w elektoratach Maorysów w Nowej Zelandii.

W październiku 2007 roku, tuż przed ogłoszeniem wyborów federalnych , ówczesny premier John Howard powrócił do pomysłu przeprowadzenia referendum w celu uznania rdzennych Australijczyków w konstytucji (jego rząd wcześniej starał się włączyć uznanie rdzennej ludności do preambuła do konstytucji w referendum w sprawie Republiki Australii w 1999 r .). Jego oświadczenie było postrzegane przez niektórych jako zaskakujące przyjęcie znaczenia symbolicznych aspektów procesu pojednania, a reakcje były mieszane. Australijska Partia Pracy początkowo poparł ten pomysł; jednak Kevin Rudd wycofał to poparcie tuż przed wyborami, otrzymując naganę od aktywisty Noela Pearsona .

Rząd Gillarda (2010–2013), przy wsparciu obu stron , zwołał panel ekspertów w celu rozważenia zmian w konstytucji Australii , które spotkałyby się z uznaniem dla rdzennych Australijczyków, którzy przedstawili swój raport, który zawierał pięć zaleceń dotyczących zmian w Konstytucji, jak również jako zalecenia dotyczące procesu referendum w styczniu 2012 r. Rząd obiecał przeprowadzić referendum w sprawie konstytucyjnego uznania rdzennych Australijczyków w dniu lub przed wyborami federalnymi zaplanowanymi na 2013 r. Plan został porzucony we wrześniu 2012 r., a minister Jenny Macklin, powołując się na niewystarczającą świadomość społeczności dotyczącą tej decyzji. ^{[ potrzebne źródło ]}

W grudniu 2015 r. premier Malcolm Turnbull i lider opozycji Bill Shorten powołali wspólnie 16-osobową Radę Referendalną Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa . Po sześciu miesiącach konsultacji Narodowa Konwencja Konstytucyjna Pierwszych Narodów zebrała się przez cztery dni od 23 do 26 maja 2017 r. i ratyfikowała Deklarację prosto z serca owacją na stojąco zgromadzoną przez 250 przywódców rdzennych mieszkańców. Oświadczenie _ wzywa do „Głosu Pierwszych Narodów” w australijskiej konstytucji i „Komisji Makarrata” ( Makarrata to słowo Yolngu „opisujące proces rozwiązywania konfliktów, przywracania pokoju i sprawiedliwości”).

2019: Rdzenni głos do rządu

W maju 2019 roku premier Scott Morrison utworzył stanowisko ministra ds. rdzennych Australijczyków , tekę gabinetu w Drugim Ministerstwie Morrisona , z Kenem Wyattem jako inauguracyjnym urzędnikiem. 30 października 2019 roku Wyatt ogłosił rozpoczęcie „procesu wspólnego projektowania”, którego celem jest zapewnienie parlamentowi głosu rdzennej ludności. Starszej Grupie Doradczej współprzewodniczą profesor Tom Calma AO , rektor Uniwersytetu w Canberze i profesor dr Marcia Langton , Associate Provost na Uniwersytecie w Melbourne i składa się w sumie z 20 liderów i ekspertów z całego kraju. Pozostali członkowie to ojciec Frank Brennan , Peter Buckskin, Josephine Cashman , Marcia Ella-Duncan , Joanne Farrell, Mick Gooda , Chris Kenny , Vonda Malone , June Oscar , Alison Page, Noel Pearson , Benson Saulo, Pat Turner , Maggie Walter, Tony Wurramarrba, Peter Yu i dr Galarrwuy Yunupingu . Pierwsze spotkanie grupy odbyło się w Canberze 13 listopada 2019 r.

Rodzimy tytuł, suwerenność i traktaty

Około 22% gruntów w północnej Australii ( Kimberley , Top End i Cape York ) należy obecnie do Aborygenów. W ostatniej dekadzie zatwierdzono prawie 200 wniosków o tytuł własności do 1,3 miliona km ^{2 ziemi, czyli około 18% kontynentu australijskiego.}

W 1992 roku w sprawie Mabo przeciwko Queensland Sąd Najwyższy Australii po raz pierwszy uznał tytuł tubylca w Australii. Większość w Sądzie Najwyższym odrzuciła doktrynę terra nullius na rzecz koncepcji rodzimego tytułu.

W 2013 r. rdzenna grupa określająca się jako Republika Murrawarri ogłosiła niepodległość od Australii, zajmując terytorium leżące na granicy między stanami Nowa Południowa Walia i Queensland. Departament Prokuratora Generalnego Australii wskazał, że nie uważa, aby oświadczenie miało jakiekolwiek znaczenie prawne.

W 2014 roku inna rdzenna grupa określająca się jako suwerenny rząd Yidindji ogłosiła niepodległość od Australii.

W przeciwieństwie do innych części byłego Imperium Brytyjskiego , jak traktat z Waitangi w Nowej Zelandii, żaden traktat nigdy nie został zawarty między rdzennymi Australijczykami a rządem Australii. Jednakże, chociaż nadal nie ma żadnego ruchu w kierunku traktatu na szczeblu federalnym, twierdzi się, że Ugoda Noongar ( South West Native Title Settlement ) w Australii Zachodniej w 2016 r. stanowi traktat, a na poziomie stanu i terytorium istnieją obecnie (wczesne 2018) inne negocjacje i przepisy przygotowawcze. W Australii Południowej jednak po wyborach stanowych w 2018 r. negocjacje zostały „wstrzymane”. W czerwcu 2018 r. parlament Wiktorii przyjął ustawę przyspieszającą proces zawierania traktatu z Aborygenami wiktoriańskimi. Wiktoriańskie Pierwsze Zgromadzenie Ludowe zostało wybrane w listopadzie 2019 r. I po raz pierwszy obradowało 10 grudnia 2019 r.

Wybitni rdzenni Australijczycy

Cathy Freeman otoczona światowymi mediami i niosąca flagi Aborygenów i Australii po zwycięstwie w finale biegu na 400 m na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney , 2000

ABC i wywiady z Australijczykami świętującymi zwycięstwo Freemana w igrzyskach olimpijskich – wielu zauważyło, jak połączyło to kraj „jako jedność”

Po przybyciu europejskich osadników do Nowej Południowej Walii niektórzy rdzenni Australijczycy zostali tłumaczami i pośrednikami; najbardziej znanym był Bennelong , który ostatecznie przyjął europejski strój i zwyczaje i udał się do Anglii, gdzie podobno został przedstawiony królowi Jerzemu III . Inne, takie jak Pemulwuy , Yagan i Windradyne , zasłynęły z zbrojnego oporu wobec europejskich osadników.

W XX wieku, wraz ze zmianą postaw społecznych i wzrostem zainteresowania kulturą tubylczą, rdzenni Australijczycy mieli więcej możliwości zdobycia uznania. Albert Namatjira został malarzem, a aktorzy tacy jak David Gulpilil , Ernie Dingo i Deborah Mailman stali się dobrze znani. Zespoły takie jak Yothu Yindi i piosenkarze Christine Anu , Jessica Mauboy i Geoffrey Gurrumul Yunupingu , połączyli rodzime style muzyczne i instrumenty z popem / rockiem, zyskując uznanie wśród nie-rdzennej publiczności. Polimat David Unaipon jest upamiętniony na australijskim banknocie 50-dolarowym .

Podczas gdy stosunkowo niewielu rdzennych Australijczyków zostało wybranych na stanowiska polityczne ( Neville Bonner , Aden Ridgeway , Ken Wyatt , Nova Peris , Jacqui Lambie i Linda Burney pozostają jedynymi rdzennymi Australijczykami, którzy zostali wybrani do australijskiego parlamentu federalnego ), obrońca praw Aborygenów Sir Douglas Nicholls został mianowany gubernatorem stanu Australia Południowa w 1976 r., a wielu innych zasłynęło dzięki aktywizmowi politycznemu – na przykład udział Charlesa Perkinsa w Freedom Ride w 1965 r. i późniejsza praca; lub Eddie Mabo , mieszkaniec wyspy Cieśniny Torresa , w przełomowej decyzji o tytule dla tubylców , który nosi jego imię. Głosy aktywistów z Cape York, Noela Pearsona i Jean Little , oraz naukowców Marcii Langton i Micka Dodsona , zajmują dziś duże miejsce w debatach krajowych. Niektórzy rdzenni mieszkańcy, którzy początkowo stali się sławni w innych sferach - na przykład poeta Oodgeroo Noonuccal - wykorzystali swoją sławę, aby zwrócić uwagę na problemy rdzennych mieszkańców.

W służbie zdrowia Kelvin Kong został pierwszym rdzennym chirurgiem w 2006 roku i jest orędownikiem rdzennych problemów zdrowotnych.

Zobacz też

Notatki

Cytaty

Źródła

„Zwiększenie o 10,7 miliona dolarów na usługi związane z przemocą domową w NT” . Departament Ministrów Opieki Społecznej. 28 lutego 2022 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 17 maja 2022 r . Źródło 17 maja 2022 r .
„1301.0 - Rocznik Australia, 2002” . Australijskie Biuro Statystyczne . 25 stycznia 2002 r.
„1301.0 - Rocznik Australia, 2005” . Australijskie Biuro Statystyczne . 21 stycznia 2005a.
„1370,0 - Miary postępu Australii, 2004” . Australijskie Biuro Statystyczne . 21 kwietnia 2004b . Źródło 12 października 2009 .
„Summiteer 2020 Dr Kelvin Kong – Życie ma znaczenie” . Australia: ABC. 3 marca 2008 . Źródło 27 czerwca 2010 r .
„Przeliczenie i niedoliczenie Spisu Ludności 2021, 2021” . Australijskie Biuro Statystyczne . 10 sierpnia 2021 . Źródło 10 lipca 2022 r .
„2071.0 - Spis ludności i mieszkań: odzwierciedlający Australię - historie ze spisu powszechnego, 2016: Religia w Australii, 2016” . Australijskie Biuro Statystyczne. 28 czerwca 2017 . Źródło 5 stycznia 2020 r .
„2077.0 - Spis ludności i mieszkań: zrozumienie wzrostu liczby Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa w latach 2006–2011” . Australijskie Biuro Statystyczne . 17 września 2013 r.
„2077.0 - Spis ludności i mieszkań: Zrozumienie wzrostu liczby Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, 2016: Zmiana skłonności do identyfikacji” . Australijski Narodowy Spis Powszechny . Australijskie Biuro Statystyczne . 17 października 2018 . Źródło 5 stycznia 2019 r .
„2077.0 - Spis ludności i mieszkań: Zrozumienie wzrostu liczby Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, 2016: Podsumowanie kluczowych ustaleń” . Australijskie Biuro Statystyczne. 17 października 2018 . Źródło 1 stycznia 2020 r .
„3238.0.55.001 - Szacunki Aborygenów i Australijczyków z Cieśniny Torresa, czerwiec 2016” . Australijskie Biuro Statystyczne. 18 września 2018 . Źródło 8 stycznia 2020 r .
„3238.0.55.001 - Szacunkowa liczba Australijczyków Aborygenów i mieszkańców Cieśniny Torresa, czerwiec 2016 r.: Uwaga techniczna 1 Szacunkowa populacja Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa - Metoda obliczania” . Australijskie Biuro Statystyczne. 31 sierpnia 2018 . Źródło 1 stycznia 2020 r .
„3302.0.55.003 - Eksperymentalne tabele życia dla Aborygenów i Australijczyków z Cieśniny Torresa, 2005–2007” . Australijskie Biuro Statystyczne . 25 maja 2009 . Źródło 28 maja 2009 .
„36. Pokrewieństwo i tożsamość: prawne definicje Aborygenów” . Australijska Komisja ds. Reformy Prawa . 28 lipca 2010 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 28 lutego 2019 r . Źródło 23 sierpnia 2018 r .
„4. Administracja: koordynacja i zaangażowanie na szczeblu regionalnym i krajowym” . Rząd Australii, Biuro Koordynacji Polityki Tubylczej. 2006. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 20 lutego 2008 r . Źródło 17 maja 2006 .
„4102.0 - Australijskie trendy społeczne, 2005: Przestępczość i sprawiedliwość: Aborygeni i mieszkańcy wysp w Cieśninie Torresa: kontakt z prawem ABS” . Australijskie Biuro Statystyczne . 12 lipca 2005b. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 21 maja 2010 r . . Źródło 28 kwietnia 2007 .
„4510.0 - Zarejestrowane przestępstwo - Ofiary, Australia, 2016” . Australijskie Biuro Statystyczne . 6 lipca 2017 . Źródło 30 października 2018 r .
„4512.0 – Usługi naprawcze, Australia, wrzesień kwartał 2019 r.: kluczowe statystyki” . Australijskie Biuro Statystyczne. 28 listopada 2019 . Źródło 23 stycznia 2020 r .
„4517.0 - Więźniowie w Australii, 2009: Wskaźniki uwięzienia” . Australijskie Biuro Statystyczne . 10 grudnia 2010b. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 19 lutego 2011 r . . Źródło 11 listopada 2010 r .
„4704.0 - zdrowie i dobrobyt australijskich Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, 2008” . Australijskie Biuro Statystyczne . 2008 . Źródło 8 stycznia 2009 .
„4713.0 - Charakterystyka populacji, Aborygeni i Australijczycy z wysp Cieśniny Torresa, 2006, Religia” . Australijskie Biuro Statystyczne . 4 maja 2010a . Źródło 14 listopada 2012 r .
„4714.0 - Narodowe badanie społeczne Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa, 2014–2015: Charakterystyka siły roboczej” . Australijskie Biuro Statystyczne . 28 kwietnia 2016 . Źródło 23 stycznia 2020 r .
„8 interesujących faktów na temat Aborygenów i wyspiarzy z Cieśniny Torresa” . World Vision Australia . Źródło 5 stycznia 2020 r .
„Ludy Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” . Podręcznik stylu rządu australijskiego . 6 września 2021 . Źródło 12 stycznia 2022 r .
„Populacja Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” . Australijskie Biuro Statystyczne . 2004a . Źródło 21 czerwca 2007 .
„Sztuka Aborygenów w Internecie, tradycyjne metody malowania” . Sztuka Aborygenów w Internecie . 2008. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 22 kwietnia 2011 r.
Aborygeńska Australia i Wyspy Cieśniny Torresa: Przewodnik po rdzennej Australii . Publikacje Lonely Planet. 2001. ISBN 978-1-86450-114-8 - za pośrednictwem archiwum internetowego .
„Kultura aborygeńska obchodzona podczas Festiwalu Słodkowodnych Słonowodnych 2015 w Coffs Harbour” . Wiadomości ABC . 26 stycznia 2015 . Źródło 4 listopada 2020 r .
„Kultura Aborygenów jedna z najstarszych na świecie” . Australijski Geograf . 23 września 2011 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 30 listopada 2011 r.
„Spacer dziedzictwa Aborygenów: Park Narodowy Ku-ring-gai Chase” . Parki Narodowe Nowej Południowej Walii i Służba Dzikiej Przyrody . Źródło 29 stycznia 2017 r .
„Ustawa o prawach Aborygenów do ziemi (terytorium północne) z 1976 r. (Cth)” . Dokumentowanie demokracji . Muzeum Australijskiej Demokracji . Źródło 19 sierpnia 2020 r . PDF oryginalnej wersji
„Aborygeni czy nie: więcej Australijczyków niż kiedykolwiek identyfikuje się jako rdzenni” . Specjalna usługa nadawcza . 7 sierpnia 2012 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 1 lipca 2014 r.
„Aborygeńskie modele zarządzania sprowadzone do Kanady” . Grupa Środowiska Pew. 24 października 2012 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 13 stycznia 2014 r . Źródło 28 września 2013 r .
„Aborygeni, rdzenni mieszkańcy czy rdzenni narody?” . Wspólna podstawa . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 6 lutego 2021 r . Źródło 1 lutego 2022 r .
„Aborygen - Definicja” . Słownik Merriama-Webstera . 31 sierpnia 2012 r.
„Aborygen zszywa rolę chirurga” . Sydney Morning Herald . 5 stycznia 2003 . Źródło 27 czerwca 2010 r .
„Ustawa o ochronie Aborygenów” . Muzeum Narodowe Australii. 30 czerwca 2021 r . . Źródło 20 grudnia 2021 r .
„Aborygeni chcą zwrotu szczątków” . Czasy Canberry . Tom. 62, nr. 19, 109. 30 stycznia 1988. s. 4 . Źródło 22 marca 2022 r. – przez Trove .
„O” . Stań za wolnością . 2012. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 13 kwietnia 2012 r . Źródło 26 kwietnia 2012 r .
„O nas + kontakt” . Blak & Jasny . nd . Źródło 28 sierpnia 2020 r .
„O życiu na czarno” . NITV . 29 czerwca 2015 . Źródło 9 września 2021 r .
„O systemie reparacji” . Rząd Queenslandu. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 24 listopada 2016 r . . Źródło 23 listopada 2016 r .
Adcock, GJ; Dennis, Hiszpania; Easteal, S.; Huttley, Georgia; Jermiin, LS; Paw, WJ; Thorne, A. (2001). „Sekwencje mitochondrialnego DNA u starożytnych Australijczyków: implikacje dla współczesnego pochodzenia człowieka” . Obrady Narodowej Akademii Nauk . 98 (2): 537–542. Bibcode : 2001PNAS...98..537A . doi : 10.1073/pnas.98.2.537 . PMC 14622 . PMID 11209053 .
Adcock, GJ; Dennis, Hiszpania; Esteal, S.; Huttley, Georgia; i in. (2001). „Sekwencje mitochondrialnego DNA u starożytnych Australijczyków: implikacje dla współczesnego pochodzenia człowieka” (PDF) . Archeologia w Oceanii . 36 (3): 537–542. doi : 10.1002/j.1834-4453.2001.tb00490.x . PMID 11209053 . Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 15 maja 2013 r.
Agachański, Farhang; Yunus, Yushima; Naidu, Rakesh; Jinam, Tymoteusz; Mania, Andrea; Hoho, Boon Peng; Phipps, Maude E. (maj 2015). „Odkrywanie historii genetycznej Negritos i rdzennej ludności Azji Południowo-Wschodniej” . Biologia i ewolucja genomu . 7 (5): 1206–1215. doi : 10.1093/gbe/evv065 . PMC 4453060 . PMID 25877615 .
Allmon, Ben; Kelly, David (5 maja 2018). „The Saltwater People - esej obrazkowy” . Strażnik . Źródło 4 listopada 2020 r . Podróż mieszkańców słonowodnych ze Złotego Wybrzeża, udokumentowana przez fotografa Davida Kelly'ego, z narracją Bena Allmona
Amery, Rob (nd). „Rodzinna lokalizacja Piltawodli (1838–1845)” . Niemieccy misjonarze w Australii . Uniwersytet Griffitha . Źródło 8 grudnia 2019 r .
Anaya, James (luty 2010). „Specjalny sprawozdawca ONZ ds. sytuacji w zakresie praw człowieka i podstawowych wolności ludności tubylczej, James Anaya: Uwagi dotyczące reagowania kryzysowego na Terytorium Północnym w Australii” (PDF) . un.org.au. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 20 kwietnia 2013 r . Źródło 18 czerwca 2011 r .
Andrews, M. (2004). Siedem sióstr . Północne Melbourne: Spinifex Press. P. 424. ISBN 978-1-876756-45-1 .
„Apel o sprawiedliwość: Dhakiyarr Wirrpanda” . Archiwa Narodowe Australii . 20 października 2004 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 5 maja 2010 r.
„Właściwa terminologia, rdzenni mieszkańcy Australii” (PDF) . Informacje ogólne Folio 5. Uniwersytet Flindersa . Pobrano 14 czerwca 2020 r. – przez ipswich.gld.gov.au.
„Właściwa terminologia, rdzenni mieszkańcy Australii” (PDF) . Informacje ogólne Folio 5 . Adelajda: Uniwersytet Flindersa. 1996. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 6 kwietnia 2011 r . Źródło 10 maja 2011 r .
„Odpowiednie słowa i terminologia dla tematów aborygeńskich” . Duchy twórcze . 13 sierpnia 2020 r.
Arcioni, Elisa (1 września 2012). „Wykluczenie rdzennych Australijczyków z„ Ludu ”: ponowne rozważenie sekcji 25 i 127 konstytucji” . Przegląd prawa federalnego . Canberra. 40 (3): 287–315. doi : 10.22145/flr.40.3.1 . ISSN 1444-6928 . S2CID 210774854 .
„Arthur Beetson OAM” (PDF) . Faktor K. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 20 stycznia 2012 r . Źródło 3 marca 2010 r .
„Australia: podsumowanie populacji Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” . Australijskie Biuro Statystyczne . 1 lipca 2022 r . Źródło 10 lipca 2022 r . Tekst mógł zostać skopiowany z tego źródła, które jest dostępne na licencji Attribution 4.0 International (CC BY 4.0) . (Zobacz tutaj .
„Kultury australijskich Aborygenów” . Turystyka w Australii . 16 czerwca 2020 . Źródło 4 listopada 2020 r .
„Australijscy Aborygeni w łańcuchach w więzieniu Wyndham, 1902” . Rzadkie zdjęcia historyczne . 28 grudnia 2015 r.
„Australijska baza danych o przemocy rdzennej ludności” . Źródło 14 listopada 2009 .
Australijska Komisja Wyborcza (12 listopada 2020). „Wyborcze kamienie milowe dla rdzennych Australijczyków” . Australijska Komisja Wyborcza . Upoważniony przez Komisarza Wyborczego: Canberra ACT 2600 . Źródło 5 kwietnia 2021 r .
„Australijska jedenastka: pierwsza australijska drużyna” . Muzeum Narodowe Australii . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 14 grudnia 2011 r . . Źródło 19 maja 2011 r .
„Sztuka tubylcza Australii” . Portal kultury rządu australijskiego. 21 grudnia 2007 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 16 kwietnia 2010 r . Źródło 26 września 2010 r .
„Narzędzia i technologia rdzennych mieszkańców Australii” . australia.gov.au. 20 kwietnia 2016 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 29 stycznia 2017 r . Źródło 28 stycznia 2017 r .
„Australijczycy razem | Skradzione pokolenia” . Australijczycy razem . Źródło 30 października 2018 r .
„Australijska megafauna współistniała z ludźmi” . ScienceDaily . Uniwersytet w Sydney. 31 maja 2005 . Źródło 28 stycznia 2013 r .
Ballyn, Sue (2011). „Brytyjska inwazja na Australię. Skazani: wygnanie i dyslokacja” (PDF) . Uniwersytet w Barcelonie . Źródło 26 marca 2022 r .
Biddle, Mikołaj; Łowca, Boyd; Tak, Mandy; Szary, Mateusz. „Osiem sposobów na poprawę zatrudnienia ludności tubylczej” . Rozmowa . Źródło 30 października 2018 r .
Bindon, Pensylwania (1997). „Aborygeni i kopuły granitowe” (PDF) . Journal of Royal Society of Western Australia (80): 173–179.
Ptak, Dylan (6 kwietnia 2011). „Tożsamość Aborygenów wykracza poza kolor skóry” . Sydney Morning Herald . Źródło 13 sierpnia 2013 r .
Ptak, MI; Turney, CSM; Fifield, ŁK; Jones, R.; Ayliffe, Lukas; Palmer, A.; Cresswell, R.; Robertson, S. (2002). „Analiza radiowęglowa wczesnego stanowiska archeologicznego Nauwalabila I, Arnhem Land, Australia: implikacje dla przydatności próbek i integralności stratygraficznej” . Czwartorzędowe recenzje naukowe . 21 (8–9): 1061–1075. Bibcode : 2002QSRv...21.1061B . doi : 10.1016/S0277-3791(01)00058-0 – przez ResearchGate .
„Czarna komedia” . Telewizja ABC . Źródło 8 stycznia 2020 r .
Blainey, Geoffrey (1980). Ziemia w połowie zdobyta . Południowe Melbourne: Macmillan. P. 75. ISBN 978-033329949-4 .
„Miesiąc historii Blaka” . Miesiąc historii Blaka . nd . Źródło 28 sierpnia 2020 r .
„Początki BlakLasha” . Kreatywność BlakLash . nd . Źródło 26 marca 2022 r .
Blandowski, W. von (1862). Australien w 142 Photographischen Abbildungen (w języku niemieckim). Gliwice, Niemcy: Gustav Neumann.
Blandowski, W. von (1862). „Australia w 142 ilustracjach fotograficznych po dekadzie doświadczeń” . Gustaw Neumann . Pobrano 26 marca 2022 r . - za pośrednictwem Światowej Biblioteki Cyfrowej .
Bleakley, John William (1929). Aborygeni i pół-kasty Australii Środkowej i Australii Północnej (PDF) . Melbourne: drukarka rządowa. P. 17.
Boehme, Jakub (24 kwietnia 2017). „Rdzenna sztuka sceniczna jest świadectwem zbiorowej motywacji i wizji” . Rdzenni X . Źródło 28 sierpnia 2020 r .
Dna, Tymoteusz (2013). Conspiracy of Silence: czasy zabijania na pograniczu Queensland . Sydney: Allen i Unwin. s. 1–208. ISBN 978-174331382-4 .
Bowern, Claire; Harold, K, wyd. (2004). Języki australijskie: klasyfikacja i metoda porównawcza . Sydney: John Benjamins. ISBN 978-90-272-4761-2 .
Melonik, James M; Johnston, H.; Olley, JM; Prescott, John R.; Roberts, Richard G; Shawcross, Wilfred; Spooner, Nigel A (20 lutego 2003). „Nowe epoki dla ludzkiej okupacji i zmian klimatycznych nad jeziorem Mungo w Australii”. Natura . 421 (6925): 837–840. Bibcode : 2003Natur.421..837B . doi : 10.1038/natura01383 . PMID 12594511 . S2CID 4365526 .
Brennan, Frank (21 lutego 2008). „Historia przeprosin na dole” . Myśląca wiara - internetowy dziennik brytyjskich jezuitów . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 2 grudnia 2014 r.
„Moduł edukacji domowej: prawa: [www.humanrights.gov.au/education/bth/resources/laws_act.html Australijskie Terytorium Stołeczne]; [www.humanrights.gov.au/education/bth/resources/laws_nsw. html Nowa Południowa Walia]; [www.humanrights.gov.au/education/bth/resources/laws_nt.html Terytorium Północne]; [www.humanrights.gov.au/education/bth/resources/laws_qld.html Queensland Queensland]; [www.humanrights.gov.au/education/bth/resources/laws_sa.html Australia Południowa]; [www.humanrights.gov.au/education/bth/resources/laws_sa.html Tasmania]; [www.humanrights.gov. au/education/bth/resources/laws_vic.html Victoria]; [www.humanrights.gov.au/education/bth/resources/laws_wa.html Zachodnia Australia]" . Australijska Komisja Praw Człowieka . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 22 lipca 2008 r . . Źródło 26 marca 2022 r .
Broome, Richard (2010). Aborygeni Australijczycy: historia od 1788 roku . Allen & Unwin . ISBN 978-1-741-76554-0 .
Brown, Peter James (18 listopada 2015) [Pierwsze wydanie 2002]. „Jezioro Mungo 3” . peterbrown-palaeoanthropology.net . Źródło 28 stycznia 2017 r .
Burton, John (nd). „Historia Cieśniny Torresa do 1879 r. - spojrzenie regionalne” . Władze regionalne Cieśniny Torresa. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 15 maja 2009 r . . Źródło 3 lipca 2011 r .
Callaway, E. (2011). „Pierwszy genom Aborygenów zsekwencjonowany” . Natura . doi : 10.1038/news.2011.551 .
Campbell, Judy (2007). Niewidzialni najeźdźcy: ospa i inne choroby Aborygenów w Australii, 1780–1880 . Carlton, Vic: Melbourne UP. ISBN 978-0-522-84939-4 .
Carey, Stephen P.; Sherwood, John E.; Cena, David M.; Melonik, Jim M. (2018). „Miejsce Moyjil, południowo-zachodnia Wiktoria, Australia: ogień i środowisko w 120-tysięcznym przybrzeżnym śmietniku - przyroda czy ludzie?” . Postępowanie Royal Society of Victoria . 130 (2): 71–93. doi : 10.1071/rs18007 . ISSN 2204-1362 .
Carlhoff, Selina; Duli, Akin; Nagele, Kathrin; Nur, Mahomet; Skov, Laurits; Sumantri, Iwan; Oktaviana, Adhi Agus; Hakim, Budianto; Burhan, Basran; Syahdar, Fardi Ali; McGahan, David P. (2021). „Genom łowcy-zbieracza ze środkowego holocenu z Wallacea” . Natura . 596 (7873): 543–547. Bibcode : 2021Natur.596..543C . doi : 10.1038/s41586-021-03823-6 . ISSN 0028-0836 . PMC 8387238 . PMID 34433944 . The qpGraph potwierdziła ten wzór rozgałęzień, z osobnikiem Leang Panninge odgałęziającym się od kladu Bliskiego Oceanu po przepływie genów Denisovana, chociaż z najbardziej obsługiwaną topologią wskazującą około 50% podstawowego składnika wschodnioazjatyckiego przyczyniającego się do genomu Leang Panninge (ryc. 3c, dodatkowe ryc. 7–11).
Carmody (7 sierpnia 2013). „Seminarium:„ mit ”ospy w Sydney Cove w kwietniu 1789 r.” . Australijski Uniwersytet Narodowy. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 2 lutego 2017 r . Źródło 28 stycznia 2017 r .
Casey, Maryrose (2009). „Ngapartji Ngapartji: opowiadanie historii Aborygenów z Australii” . W Forsyth, Alison; Megson, Chris (red.). Get Real: teatr dokumentalny przeszłość i teraźniejszość . Palgrave'a Macmillana. s. 122–138. ISBN 978-0-230-23694-3 .
„Spis ludności i mieszkań: odzwierciedlający Australię - historie ze spisu powszechnego, 2016” . Australijskie Biuro Statystyczne . 31 października 2017 . Źródło 6 marca 2016 r .
„Centrum Nauk Humanistycznych XXI wieku” . Centrum Nauk Humanistycznych XXI wieku . Uniwersytet w Newcastle . Źródło 26 marca 2022 r .
„Rozdział 10: Edukacja tubylcza” . Cms.curriculum.edu.au. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 28 listopada 2012 r . . Źródło 9 sierpnia 2009 .
Chrysanthos, Natasia (26 maja 2019). „Co to jest oświadczenie Uluru?” . Sydney Morning Herald . Źródło 24 stycznia 2020 r .
Clarkson, Chris; Jacobs, Zenobia; Marwick, Ben; Fullagar, Richard; Wallis, Lynley; i in. (19 lipca 2017). „Okupacja północnej Australii przez 65 000 lat temu”. Natura . 547 (7663): 306–310. Bibcode : 2017Natur.547..306C . doi : 10.1038/natura22968 . hdl : 2440/107043 . PMID 28726833 . S2CID 205257212 .
„Ogłoszenie niejawne” . Kurier miejski Hobart . Tom. 1, nie. 56. 8 listopada 1828. s. 56. 1 . Źródło 13 sierpnia 2013 r. – przez Trove .
Raport Close the Gap - „Our Choices, Our Voices” (2019) (raport). Australijska Komisja Praw Człowieka . 2019 . Źródło 15 stycznia 2020 r .
„Raport o zamknięciu luki 2018” . Miejscowi księgowi Australia. 14 lutego 2018 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 30 października 2018 r . Źródło 30 października 2018 r .
Raport o zamknięciu luki 2019 (PDF) . Wspólnota Australii. Departament Prezesa Rady Ministrów i Rady Ministrów. 2019. ISBN 978-1-925363-84-5 . Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 26 grudnia 2019 r . Źródło 10 stycznia 2020 r. – za pośrednictwem NIAA .
„Współpraca na rzecz praw ludności tubylczej 1957–1973” . Muzeum Narodowe Australii. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 6 lipca 2011 r . . Źródło 19 czerwca 2011 r .
„Współpraca na rzecz praw ludności tubylczej: Freedom Ride, 1965” . Muzeum Narodowe Australii . Źródło 19 czerwca 2011 r . ^{[ martwy link ]}
„Współpraca na rzecz praw ludności tubylczej: odejście Wave Hill, 1966–1967” . Muzeum Narodowe Australii . Źródło 19 czerwca 2011 r . ^{[ martwy link ]}
„Kolekcje: sztuka Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” . Narodowa Galeria Australii. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 29 lipca 2013 r . Źródło 13 sierpnia 2013 r .
„Zderzanie światów: pierwszy kontakt na zachodniej pustyni, 1932–1984” . Muzeum Narodowe Australii . Źródło 26 marca 2022 r .
„Masakry na pograniczu kolonialnym w środkowej i wschodniej Australii, 1788–1930: wprowadzenie” . Centrum Nauk Humanistycznych XXI wieku, Uniwersytet w Newcastle . Źródło 3 stycznia 2020 r .
Commonwealth przeciwko Tasmanii (sprawa Tasmanian Dams) [1983] HCA 21 , (1983) 158 CLR 1 (1 lipca 1983), High Court (Australia)
„Pozytywna komunikacja: przewodnik po odpowiedniej terminologii Aborygenów” (PDF) . Zdrowie Nowej Południowej Walii. Maj 2004. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 24 marca 2016 r . Źródło 23 grudnia 2013 r .
„Społeczność, tożsamość, dobre samopoczucie: raport z drugiego krajowego badania języków tubylczych” . AIATSIS . 2014. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 24 kwietnia 2015 r . Źródło 18 maja 2015 r .
Condon, Matthew (7 października 2011). „Nazwy ulic przypominają o naszej rasistowskiej przeszłości i powinni odejść” . Poczta Kurierska . Źródło 15 września 2018 r .
Connell, Rachel (1998). „Kto jest„ Aborygenem ”?: Shaw przeciwko Wolfowi” . Biuletyn prawa tubylczego . Australasian Instytut Informacji Prawnej. 4 (12) . Źródło 4 stycznia 2020 r. – przez austlii.
Connor, Liz (2016). Skin Deep: wrażenia osadników na temat aborygeńskich kobiet . Wydawnictwo Uniwersytetu WA. ISBN 978-174258807-0 .
Convery, Stephanie (15 grudnia 2021). „Rdzenni Australijczycy stanowią prawie 30% hospitalizacji z powodu przemocy domowej, wynika z raportu” . Strażnik . Źródło 18 maja 2022 r .
Cooper, A. (2001). „Pochodzenie człowieka i starożytne ludzkie DNA”. nauka . 292 (5522): 1655-1656. doi : 10.1126/science.292.5522.1655 . PMID 11388352 . S2CID 37303807 .
Costa, Jedda; Dunstan, Joseph (11 grudnia 2019). „ „ Odzyskujemy to miejsce ”: zgromadzenie traktatowe odbywa się w izbie wyższej Wiktorii” . Wiadomości ABC . Źródło 28 kwietnia 2020 r .
Cronshaw, Damon (23 lutego 2018). „Ciało w krzaku czy miejska legenda?” . Herold z Newcastle . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 30 maja 2019 r . Źródło 24 października 2018 r .
Culotta, Elżbieta; Gibbons, Ann (21 września 2016). „Prawie wszyscy żyjący ludzie poza Afryką wywodzą się z jednej migracji ponad 50 000 lat temu” . nauka . Źródło 19 sierpnia 2022 r .
Daley, Paul (15 lipca 2014). „Dlaczego liczba zgonów rdzennych mieszkańców w wojnach granicznych ma znaczenie” . Strażnik .
Darian-Smith, Kate (26 stycznia 2017). „Dzień Australii, Dzień Inwazji, Dzień Przetrwania: długa historia świętowania i kontestacji” . Rozmowa .
Dawid, Bruno; McNiven, Ian; Mitchell, Rod; Orr, Meredith; Haberle, Szymon; i in. (lipiec 2004). „Badu 15 i papuasko-austronezyjska osada w Cieśninie Torresa”. Archeologia w Oceanii . 39 (2): 65–78. doi : 10.1002/j.1834-4453.2004.tb00564.x .
Davidson, Helen; Wahlquist, Calla (20 lipca 2017). „Australijskie wykopaliska znajdują dowody na zamieszkanie Aborygenów nawet 80 000 lat temu” . Strażnik .
„Dead Heart (1996) w ASO - australijskie dziedzictwo audio i wizualne online” . australijski ekran . Źródło 2 czerwca 2011 r .
„Dead Reckoning: przewodnik po badaniach historii rodziny w WA: Aborygeni” . Biblioteka Stanowa Australii Zachodniej. 23 grudnia 2015 . Źródło 3 sierpnia 2013 r .
„Formy śmierci podważają obietnice” . Narodowe czasy tubylcze . nr 157. 10 lipca 2008 r.
„Obrona, dyskryminacja i żal” . Australijska Korporacja Nadawcza. 11 kwietnia 2011 . Źródło 20 listopada 2011 r .
Dirk Moses, A (1 września 2017). „Kto naprawdę maluje przeszłość? Ludobójstwo, niewolnictwo i powrót represji kolonialnych” . ABC religii i etyki.
„Nieproporcjonalny wskaźnik uwięzienia” . ALRC . 9 stycznia 2018 . Źródło 1 sierpnia 2021 r .
Dixon, RMW (1997). Powstanie i upadek języków . Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. ISBN 978-0-521-62654-5 .
„Dokumentowanie demokracji: petycje kory Yirrkala 1963 (Cth)” . Archiwa Narodowe Australii . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 1 czerwca 2011 r.
„Zarysowane cele” . Zamknięcie luki . Narodowa Agencja rdzennych Australijczyków. grudzień 2018 . Źródło 10 stycznia 2020 r .
„ «Śnienie» ” . Wspólna podstawa . Źródło 5 stycznia 2020 r .
Dunbar-Hall, P.; Gibson, C. (2000). „Śpiewanie o narodach w narodach: geopolityka i tożsamość w australijskiej rdzennej muzyce rockowej”. Muzyka popularna i społeczeństwo . 24 (2): 45–73. doi : 10.1080/03007760008591767 . S2CID 190738751 .
Dunstan, Joseph (5 listopada 2019). „Aborygeńscy wyborcy z Wiktorii wybrali zgromadzenie traktatowe. Co dalej?” . Wiadomości ABC . Źródło 28 kwietnia 2020 r .
Dylan, W (13 lutego 2008). „Rudd przeprasza” . Sydney Morning Herald .
„Edukacja | Zamykanie luki” . Rząd australijski: Biuro premiera i gabinetu. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 30 października 2018 r . Źródło 30 października 2018 r .
Elender, Isabel; Christiansen, Peter (2001). Ludzie Merri Merri: Wurundjeri w czasach kolonialnych . Komitet Zarządzający Merri Creek. P. 45. ISBN 978-095777280-9 .
„Encyklopedia” . Australijski pomnik wojenny. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 24 lutego 2009 r . . Źródło 12 października 2009 .
„Szacunki Aborygenów i Australijczyków z Cieśniny Torresa” . Australijskie Biuro Statystyczne . czerwiec 2016 . Źródło 8 listopada 2018 r .
„Raport Ethnologue dla kodu języka: ulk” . Ethnologue.com . Źródło 9 sierpnia 2009 .
Evans, Mikołaj (2003). Języki inne niż Pama-Nyungan północnej Australii: studia porównawcze najbardziej złożonego językowo regionu kontynentu . Canberra Australia: Australijski Uniwersytet Narodowy. ISBN 978-0-85883-538-2 .
Evans, Raymond (2007). Historia Queenslandu . Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. ISBN 978-0-521-87692-6 .
Evans, Raymond; Ørsted-Jensen, Robert (2014). „Nie mogę podać liczby zabitych”: ocena gwałtownej śmiertelności na granicy Queensland (PDF) . 33. doroczna konferencja Australijskiego Towarzystwa Historycznego. Konflikt w historii. Fullarton, SA: zarządzanie konferencją sapro. P. 28. doi : 10.2139/ssrn.2467836 .
„Zmierz się z faktami: pytania i odpowiedzi dotyczące ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” (PDF) . Australijska Komisja Praw Człowieka . 2005 . Źródło 15 października 2018 r .
Przemoc w rodzinie wśród Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa, Podsumowanie . Australijski Instytut Zdrowia i Opieki Społecznej . 1 listopada 2006 r. ISBN 978-1-74024-620-0 . Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe (CC BY 4.0) licencja.
Farnsworth, Sarah (21 września 2007). „Dzieci bawią się„ kopnięcie w kopnięcie ”w stylu lat pięćdziesiątych XIX wieku” . ABC.
Ferrier, Asa (2015). „Rozdział 1. Ramy badawcze” . Podróże do lasu deszczowego: Archeologia zmian kulturowych i ciągłości na Evelyn Tableland, North Queensland . ANU . Terra australis 43. ISBN 978-192502288-9 .
„Festiwal w Cannes: dziesięć kajaków” . Festiwal w Cannes . 2006 . Źródło 8 stycznia 2020 r .
Fiona, R (2007). Pejzaże dźwiękowe Australii: muzyka, miejsce i duchowość . Wydawnictwo Ashgate. ISBN 978-0-7546-4072-1 .
„Pierwszy aborygeński polityk w NT umiera” . ABC . 7 kwietnia 2009 . Źródło 5 kwietnia 2021 r .
„Pierwszy australijski Aborygen w Izbie Reprezentantów” . BBC . 29 sierpnia 2010 . Źródło 29 sierpnia 2010 .
„Pierwsze spotkania i konflikty graniczne” . Australijski Instytut Studiów Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa. 11 września 2015 r.
„Pierwsze ludy Australii” . MCA . Źródło 6 stycznia 2020 r .
Fitzgerald, Jacqueline; Don, W (grudzień 2001). „Aborygeńska wiktymizacja i przestępstwo: zdjęcie z akt policyjnych” (PDF) . Biuro Statystyki i Badań Przestępczości NSW. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 11 października 2010 r . Źródło 28 czerwca 2009 .
„Pięć szybkich faktów - ambasada namiotowa Aborygenów” (PDF) . Czerwiec 2013 r. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 21 marca 2019 r . Źródło 24 października 2018 r .
Powódź, Józefina (1984). Archeologia Dreamtime: The Story of prehistorycznej Australii i jej mieszkańców . Wydawnictwo Uniwersytetu Hawajskiego . ISBN 978-020718448-2 .
Fogarty, John; Dwyer, Hiacynta (2012). „Pierwsza sprawa dotycząca praw do ziemi Aborygenów” . W Sykes, Helen (red.). Mniej więcej: demokracja i nowe media (PDF) . Przyszli Liderzy. ISBN 978-098033207-0 .
Foley, Dennis (2007). „Przywództwo: dylemat społeczeństw aborygeńskich w kryzysach, 1788-1830 i 1966”. W Macfarlane, Ingereth; Hannah, Mark (red.). Transgresje: krytyczne historie rdzennych mieszkańców Australii . Monografie historii Aborygenów . Tom. 16. ANU Naciśnij . s. 177–192. ISBN 978-1-921-31344-8 . JSTOR j.ctt24hfb0.12 .
Gammage, Bill (2011). Największa posiadłość na ziemi: jak Aborygeni stworzyli Australię . Crows Nest, NSW: Allen & Unwin. ISBN 978-1-74237-748-3 . OCLC 746307071 .
Garde, Murray. "bininj" . Słownik Bininj Kunwok . Regionalne Centrum Językowe Bininj Kunwok . Źródło 20 czerwca 2019 r .
Gardiner-Garden, John (5 grudnia 2000). „Notatka badawcza 18 2000–01: Definicja aborygenów” . Parlament Australii, Biblioteka Parlamentarna. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 7 lutego 2012 r . . Źródło 5 lutego 2008 r .
Gerritsen, Rupert (2008). Australia i początki rolnictwa . Oxford: Archaeopress. ISBN 978-1-4073-0354-3 . OCLC 298595987 .
„Witryna internetowa GF z historią Koori - obrazy historii Koori - lata 30.” . Kooriweb.org. 26 stycznia 1938 . Źródło 12 października 2009 .
Gibson, Joel (27 października 2007). „Jedna polityka, dwa obozy – rozłam przejęć” . Sydney Morning Herald . Źródło 29 stycznia 2017 r .
Gilbert, Kevin (1977). Living Black: Blacks Porozmawiaj z Kevinem Gilbertem . Allen Lane, The Penguin Press. ISBN 978-0-7139-1112-1 .
Glynn, Ian ; Jenifer, G. (2004). Życie i śmierć ospy . Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. s. 145 –146. ISBN 978-0-521-84542-7 - za pośrednictwem archiwum internetowego .
Gobbett, Hannah; Biblioteka Sejmowa (11 lipca 2017). „Rdzenni parlamentarzyści, federalni i stanowi: krótki przewodnik” . Parlament, Canberra: Parlament Wspólnoty Narodów . Źródło 5 kwietnia 2021 r . Biblioteka Parlamentarna byłaby wdzięczna za dodatkowe informacje lub poprawki, które mogą pomóc w opracowywaniu przyszłych aktualizacji
Gough, Myles (11 maja 2011). „Prehistoryczne populacje australijskich Aborygenów rosły” . Magazyn Kosmos . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 12 września 2012 r.
Graves, Randin. „Yolngu to ludzie 2: to nie są obiekty clipart” . Historia Yidaki . Źródło 30 sierpnia 2020 r .
Greg Gardiner, Eleonora Bourke (2002). „Ludność rdzenna, mieszane dyskursy i tożsamości” (PDF) . Ludzie i miejsca Tom 8 nr 2 Monash University . Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 13 września 2009 r . Źródło 16 grudnia 2009 .
Guantai, Natasza (10 marca 2015). „ Czy w Australii są Czarni?” " . Lądowe .
Harman, Kristyn (17 stycznia 2018). „Wyjaśnienie: dowody na ludobójstwo na Tasmanie” . Rozmowa .
Harper, Fiona (15 marca 2017). „5 najlepszych doświadczeń Aborygenów w Tropical North Queensland” . Australijski Geograf . Źródło 4 listopada 2020 r .
Hawley, Samantha (28 sierpnia 2009). „Twierdzenia ONZ o„ rasistowskiej ”interwencji NT są powszechnie potępiane” . Australijska Korporacja Nadawcza . Źródło 20 listopada 2011 r .
Haydar, Nour (7 września 2021). „Minister Bezpieczeństwa Kobiet zgadza się opracować odrębny plan powstrzymania przemocy w społecznościach tubylczych” . Wiadomości ABC . Źródło 17 maja 2022 r .
„Zdrowi ludzie, zdrowy kraj” . Środowisko Północ. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 23 maja 2013 r . Źródło 16 lipca 2013 r .
Heath, Jeffrey G. „Języki australijskich Aborygenów” . Encyklopedia Britannica .
Heiss, Anita ; Melodie-Jane, G (2013). „Ludzie i miejsce Aborygenów” . Barani: Historia Aborygenów w Sydney . Miasto Sydney . Źródło 28 stycznia 2017 r .
Higgins, Izabela; Collard, Sarah (28 kwietnia 2020). „Lądowanie kapitana Jamesa Cooka i pierwsze słowa rdzennych mieszkańców kwestionowane przez przywódców Aborygenów” . Wiadomości ABC . Źródło 27 stycznia 2022 r .
Hilferti, Tim (24 października 2010). „Australijska gra”. Reklamodawca . P. 79.
„Historyk odrzuca„ mit ”o ludobójstwie aborygenów w Tasmanie ” . Pokaz PM (transkrypcja). Lokalne radio ABC. 12 grudnia 2002 r.
„Historyczny dzień dla nowego tubylczego ministra” . 9Wiadomości . AAP. 26 maja 2019 . Źródło 26 maja 2019 r .
„Historia” . Szkoła publiczna w Blackwell. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 20 lutego 2012 r . Źródło 25 września 2010 r .
„Historia płac rdzennych mieszkańców” . Rząd Queenslandu. 17 marca 2016 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 28 czerwca 2016 r . Źródło 23 listopada 2016 r .
„Historia Centralnej Rady Ziemi” . Centralna Rada Ziemi, Australia. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 24 września 2020 r . Źródło 19 sierpnia 2020 r .
„Historia Didgeridoo Yidaki” . Sztuki Aborygenów. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 3 marca 2009 r . . Źródło 9 sierpnia 2009 .
Hobbs, Harry; Williams, George (16 kwietnia 2018). „Pierwszy traktat Australii” . AUSPUBLAW . Źródło 16 kwietnia 2018 r .
Hodge, Robert (1990). „Prawda Aborygenów i białe media: Eric Michaels spotyka ducha Aborygenów” . Australijski Dziennik Mediów i Kultury . 3 (3). Zarchiwizowane od oryginału w dniu 21 lipca 2012 r . . Dhakiyarr jest nazywany „Tuckiar” w postępowaniu i jest określany w wyroku głównym jako „całkowicie niecywilizowany rdzenny tubylec”. Decyzja była jednogłośna i ostro skrytykowała przebieg procesu. Dywizja 4AA..
„Dom” . Sojusz rdzennych mieszkańców pustyni . Źródło 4 listopada 2020 r .
Horn, Allyson (24 czerwca 2019). „Ash Barty numer jeden w światowym rankingu wysyła Queensland w nadbieg” . Wiadomości ABC . Źródło 24 czerwca 2019 r .
Horton, David R. (1996). „Mapa AIATSIS rdzennej Australii” . AIATSIS . Źródło 6 stycznia 2020 r .
Horton, Jessica (2015). „ Chęć walki do mężczyzny”: pierwsza wojna światowa i aktywizm Aborygenów w zachodnim dystrykcie Victoria . Historia Aborygenów . 39 : 203–222. doi : 10.22459/AH.39.2015.10 . JSTOR 43687042 .
Howden, szafran (2 listopada 2015). „Murrumu Walubara Yidindji zrzeka się obywatelstwa, aby odzyskać Australię” . Wiek . Źródło 5 listopada 2015 r .
Hudżaszow, G.; Kivisild, T.; Underhill, Pensylwania; Endicott, P.; Sanchez, JJ; Lin, AA; Shen, P.; Oefner, P.; Renfrew, C.; Villems, R.; Forster, P. (2007). „Ujawnienie prehistorycznego osadnictwa Australii na podstawie analizy chromosomu Y i mtDNA” . Obrady Narodowej Akademii Nauk . 104 (21): 8726–8730. Bibcode : 2007PNAS..104.8726H . doi : 10.1073/pnas.0702928104 . PMC 1885570 . PMID 17496137 .
Hugo, Graeme (marzec 2012). „Rozmieszczenie ludności, migracje i zmiany klimatu w Australii: eksploracja” (PDF) . NCCARF . Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 13 listopada 2013 r.
Huxley, Tomasz (1870). „O geograficznym rozmieszczeniu głównych modyfikacji ludzkości” . Dziennik Towarzystwa Etnologicznego w Londynie . 2 (4): 404–412. doi : 10.2307/3014371 . JSTOR 3014371 .
" 'Jestem pierwszy!' Linda Burney głosi historię rdzennej ludności, kobiet” . Australijska Korporacja Nadawcza . 3 lipca 2016b . Źródło 23 lipca 2016 r .
„Wskaźniki uwięzienia rdzennych kobiet to wstyd narodowy” . Australijska Komisja Praw Człowieka . 2 maja 2018 . Źródło 30 października 2018 r .
„Rdzenna Australia: rodzina” . Muzeum Australijskie . 2004. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 18 listopada 2000 r . Źródło 28 marca 2008 r .
„Rdzenni Australijczycy: Aborygeni i mieszkańcy wysp Cieśniny Torresa” . AIATSIS . 3 czerwca 2015 . Źródło 24 listopada 2019 r .
„Kolekcja rdzennych mieszkańców” . Galeria Narodowa Wiktorii. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 14 czerwca 2010 r . . Źródło 6 grudnia 2010 r .
„Centrum Koordynacji rdzennych mieszkańców (ICC)” . Projekt umów, traktatów i negocjowanych ugód (ATNS). Zarchiwizowane od oryginału w dniu 19 marca 2020 r . Źródło 24 stycznia 2020 r .
„Rdzenna niekorzyść w Australii” . Australijczycy razem. 16 września 2020 . Źródło 6 kwietnia 2021 r .
„Głosowanie rdzennych mieszkańców zadecydowało o wyniku na terytorium” . Australijczyk . 22 września 2012 r.
„INSPIRE: Kelvin Kong” . Australijczyk . 2 sierpnia 2008 . Źródło 27 czerwca 2010 r .
„Międzynarodowa Galeria Sław Rugby” . Galeria sław rugby. 9 października 2007 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 10 września 2012 r . Źródło 12 października 2009 .
Jaensch, dziekan (1994). Punkt porządkowy !: Zgromadzenie Ustawodawcze Terytorium Północnego 1974–1994 . Darwin: Zgromadzenie Ustawodawcze Terytorium Północnego. ISBN 073152076-9 .
"JEDDA" . Festiwal w Cannes. 22 maja 2011 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 18 stycznia 2012 r . Źródło 2 czerwca 2011 r .
„Podróż do zwrotu” . Australijski Instytut Studiów Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa. 7 października 2015 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 19 września 2020 r . Źródło 19 sierpnia 2020 r .
„Kakadu: sztuka naskalna” . Parki Australia . Źródło 29 stycznia 2017 r .
„Karli Grant” . ANZSOG . nd . Źródło 9 września 2021 r .
Karvelas, Patricia (20 stycznia 2012). „Historyczne głosowanie nad konstytucją w sprawie uznania rdzennej ludności w obliczu przeszkód” . Australijczyk .
Kayser, M.; Brauer, Silke; Weiss, Gunter; Schiefenhövel, Wulf; Underhill, Piotr; Shen, Peidong; Oefner, Piotr; Tommaseo-Ponzetta, Mila; Stoneking, Mark (2003). „Zredukowany chromosom Y, ale nie mitochondrialny DNA, różnorodność populacji ludzkich z Zachodniej Nowej Gwinei” . American Journal of Human Genetics . 72 (2): 281–302. doi : 10.1086/346065 . PMC 379223 . PMID 12532283 .
Kelly, Paul (1 września 2010). „Z małych rzeczy wyrastają wielkie rzeczy” . paulkelly.com. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 28 listopada 2011 r . . Źródło 20 listopada 2011 r .
Kelsey-Sugg, Anna (6 lipca 2022). „Liczby ludności rdzennej ludności Australii wzrosły w ostatnim spisie powszechnym, gdy duma wzrasta, a obawy słabną” . Wiadomości ABC . Źródło 10 lipca 2022 r .
Ker, Peter (23 sierpnia 2010). „Wyatt lubi dziwactwa, ale trzyma swoje karty blisko siebie w Hasluck” . Sydney Morning Herald .
Kociumbas, Jan (2004). „Ludobójstwo i nowoczesność w kolonialnej Australii”. W Dirk Moses, A. (red.). Społeczeństwo ludobójstwa i osadników: przemoc na pograniczu i skradzione dzieci tubylcze w historii Australii . Wojna i ludobójstwo. Książki Berghahna. s. 79ff. ISBN 978-157181410-4 .
„Rodzina Kong - lekarze Koori” . Australia: ABC. 14 października 2003 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 4 kwietnia 2010 r . Źródło 27 czerwca 2010 r .
Korff, Jens (21 stycznia 2018a). „Oś czasu historii Aborygenów (1770–1899)” . Duchy twórcze . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 14 grudnia 2018 r . . Źródło 24 października 2018 r .
Korff, Jens (17 lipca 2018b). „Australia ma historię niewolnictwa Aborygenów” . Duchy twórcze .
Korff, Jens (29 kwietnia 2019b). „Chrześcijanie Aborygenów i Chrześcijaństwo” . Duchy twórcze . Źródło 5 stycznia 2020 r .
Korff, Jens (26 września 2019a). „Stawki więzienne Aborygenów” . Duchy twórcze . Źródło 23 stycznia 2020 r .
Korff, Jens (29 lipca 2021b). „Prawo i sprawiedliwość: stawki więzienne Aborygenów” . Duchy twórcze . Źródło 1 sierpnia 2021 r .
Korff, Jens (3 grudnia 2021a). „Odpowiednie słowa i terminologia dla tematów Pierwszych Narodów” . Duchy twórcze . Źródło 12 stycznia 2022 r .
Korff, Jens (16 maja 2022). „Przemoc domowa i rodzinna” . Duchy twórcze . Źródło 18 maja 2022 r .
Brak, Clem Llewellyn (1963). „Historia półwyspu Cape York: część II: saga o Cieśninie Torresa” . Dziennik Królewskiego Towarzystwa Historycznego Queensland . 7 (1): 132–153. ISSN 0085-5804 .
„Prawa do ziemi” . Australijski Instytut Studiów Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa. 3 czerwca 2015 . Źródło 19 sierpnia 2020 r .
„Przewodnik po językach i terminologii” (PDF) (wersja 1.3, wyd.). Australijczycy razem. kwiecień 2020 . Źródło 30 kwietnia 2020 r .
„Języki ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa - wyjątkowe dziedzictwo australijskie” . Australijskie Biuro Statystyczne . 23 listopada 2012 . Źródło 26 maja 2015 r .
Latimore, Jack (30 sierpnia 2021). „Blak, Black, Blackfulla: Język jest ważny, ale może być trudny” . Sydney Morning Herald . Źródło 20 grudnia 2021 r .
Lawford, Elliana; Zillman, Stephanie (18 sierpnia 2016). „Oś czasu: od protestu Wave Hill do przekazania ziemi” . Wiadomości ABC . Źródło 19 sierpnia 2020 r .
Lehmann, Petra (1997). „Kultura muzyczna i system muzyczny Aborygenów w Australii” . W Riemenschneider, Dieter; Davis, Geoffrey V. (red.). Ar̲atjara: kultura i literatura Aborygenów w Australii . Amsterdam; Atlanta, GA: Editions Rodopi. ISBN 978-90-420-0151-0 .
Lemkin, Rafał (1944). Rządy państw Osi w okupowanej Europie . Waszyngton: Carnegie Endowment for International Peace: Division of International Law. P. 79.
Levene, Mark (2005). Ludobójstwo w epoce państwa narodowego: powstanie Zachodu i nadejście ludobójstwa . IB Taurys. P. 344 nr 105. ISBN 978-1-84511-057-4 .
„Życie z przeszłością” . FOCUS Azja-Pacyfik . Tom. 9 września 1997 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 26 września 2009 r . . Źródło 25 września 2010 r .
Lloyd, Brian (18 marca 2009). „Dedykowana reprezentacja ludności tubylczej w parlamencie australijskim, dokument badawczy 2008–09” . Parlament Australii, Sekcja Polityki i Administracji Publicznej . Źródło 6 kwietnia 2021 r .
Lloyd, J (5 stycznia 2011). „Wyatt rzuca wyzwanie kierownictwu Partii Pracy w Waszyngtonie” . Sydney Morning Herald . Źródło 13 sierpnia 2013 r .
Lockwood, Christine (2017). „4. Wczesne spotkania na równinach Adelaide i Encounter Bay”. W Brock, Peggy; Gara, Tom (red.). Kolonializm i jego następstwa: historia aborygeńskiej Australii Południowej . Prasa Wakefielda . s. 65–81. ISBN 978-174305499-4 .
Londy, Piotr. „Rdzenni australijscy żołnierze” . Australijski pomnik wojenny. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 5 września 2016 r . Źródło 17 sierpnia 2014 r .
Loxley, Anne (3 sierpnia 2002). „Pila Nguru: ludzie Spinifex” . Sydney Morning Herald .
Lukin Watson, Pamela (2004). „Zmarł?: Los Karuwali” . W Mojżeszu, Dirk (red.). Społeczeństwo ludobójstwa i osadników: przemoc na pograniczu i skradzione dzieci tubylcze w historii Australii . Nowy Jork: Berghahn Books. s. 174–193. ISBN 978-157181410-4 .
„Mabo i rodzimy tytuł” . Australijczycy razem . Źródło 19 sierpnia 2020 r .
„Mabo przeciwko Queensland (nr 2) („sprawa Mabo”) [1992] HCA 23; (1992) 175 CLR 1” . Australasian Instytut Informacji Prawnej . 3 czerwca 1992 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 5 sierpnia 2012 r . Źródło 28 stycznia 2017 r .
MacAulay, V.; Wzgórze, C; Achilli, A; Rengo, C; Clarke, D; Meehan, W; Blackburn, J.; Semino, O; i in. (2005). „Pojedyncze, szybkie osadnictwo przybrzeżne Azji ujawnione przez analizę kompletnych genomów mitochondrialnych” (PDF) . nauka . 308 (5724): 1034–1036. Bibcode : 2005Sci...308.1034M . doi : 10.1126/science.1109792 . PMID 15890885 . S2CID 31243109 .
MacKnight, CC (1986). „Macassans i przeszłość Aborygenów”. Archeologia w Oceanii . 21 : 69–75. doi : 10.1002/j.1834-4453.1986.tb00126.x .
Maddox, Garry; AAP (29 maja 2006). „Kajaki podniosły jury w Cannes” . Sydney Morning Herald .
Madley, B. (2012). „Od terroru do ludobójstwa: brytyjska tasmańska kolonia karna i australijskie wojny historyczne”. The Journal of British Studies . 47 : 77–106. doi : 10.1086/522350 . S2CID 146190611 .
Maher, Louise (8 sierpnia 2013). „Skarb: list Bennelonga” . 666 ABC Canberra . Australijska Korporacja Nadawcza . Źródło 6 stycznia 2020 r .
„Making the Rainforest Aborygenów: wyprawa Tindale i Birdsell w głęboki czas” . Muzeum Queenslandu. grudzień 2016 r.
Malaspinas, Anna-Sapfo; Westaway, Michael C.; Muller, Craig; Sousa, Vitor C.; Lao, Oskar; i in. (21 września 2016). „Genomiczna historia Aborygenów w Australii” . Nature (Przesłany rękopis). 538 (7624): 207–214. Bibcode : 2016Natur.538..207M . doi : 10.1038/natura18299 . PMID 27654914 . S2CID 4471731 .
Manfred, K; Znaki; Irina, P; Frederick, D; Ellen, G (14 stycznia 2013). „Dane z całego genomu potwierdzają holoceński przepływ genów z Indii do Australii” . PNAS . 110 (5): 1803–1808. Bibcode : 2013PNAS..110.1803P . doi : 10.1073/pnas.1211927110 . PMC 3562786 . PMID 23319617 .
„Mapa usług zdrowotnych / medycznych Aborygenów i wyspiarzy” . Australijska sieć HealthInfoNet rdzennych mieszkańców . Źródło 26 marca 2022 r .
„Mapowanie masakr na granicy kolonialnej Australii” . Uniwersytet w Newcastle, Australia. 5 lipca 2017b.
Marcus, S (3 listopada 2016). „Zdumiewające odkrycie archeologiczne określa okupację Australii przez ludzi w głębi lądu na 49 000 lat” . Sydney Morning Herald . Źródło 5 listopada 2016 r .
Kuna, James A. (2002). Dzieci i wojna: antologia historyczna . Nowy Jork: New York University Press . P. 229. ISBN 978-0-8147-5667-6 .
Maynard, John; Haskins, Wiktoria (2016). Życie z mieszkańcami: doświadczenie rdzennych mieszkańców wczesnych Europejczyków . Biblioteka Narodowa Australii. ISBN 978-064227895-1 .
McCallum, Kerry; Waller, Lisa (czerwiec – lipiec 2012). „Zły stan zdrowia” . Magazyn Areny . Nr 118. Fitzroy, Wiktoria. s. 33–34. eISSN 1837-2317 . ISSN 1039-1010 .
McConvell, Patrick; Marmion, Douglas; McNicol, Sally; i in. (2005). Raport z Narodowego Badania Języków Rdzennych 2005 (PDF) . AIATSIS we współpracy z Federacją Języków Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa (FATSIL). ISBN 0-642753-229 . Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 6 marca 2020 r.
McEvoy, BP; Lind, JM; Wang, ET; Moyzis, RK; Visscher, PM; Van Holst Pellekaan SM; Wilton, AN (2010). „Różnorodność genetyczna całego genomu w próbce Australijczyków o głębokim pochodzeniu aborygeńskim” . American Journal of Human Genetics . 87 (2): 297–305. doi : 10.1016/j.ajhg.2010.07.008 . PMC 2917718 . PMID 20691402 .
„Niektóre osobniki są zbliżone do klastra oceanicznego, złożonego z osobników MEL i PAP, ale większość zajmuje szeroki zakres na PC2 między Europejczykami a mieszkańcami Azji Wschodniej, generalnie zajmując obszar zajmowany przez populacje Azji Środkowej i Południowej”.
McIlroy, Tom (8 sierpnia 2013). „Ospa wietrzna obwiniana za śmierć Aborygenów” . Czasy Canberry . Źródło 17 października 2015 r .
McIlroy, Tom (19 kwietnia 2015). „Ambasada namiotowa Aborygenów została usunięta z listy dziedzictwa ACT” . Czasy Canberry . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 24 października 2018 r . . Źródło 24 października 2018 r .
McKenna, Mark (4 kwietnia 2000). „Pierwsze słowa: krótka historia debaty publicznej na temat nowej preambuły do australijskiej konstytucji 1991–1999 (dokument badawczy 16 1999–2000)” . Parlament Australii, Biblioteka Parlamentarna. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 16 lutego 2012 r . . Źródło 12 października 2009 .
McMah, Lauren (2 lutego 2016). „Co jest nie tak z tym znakiem drogowym?” . news.com.au . Źródło 15 września 2018 r .
McNiven, Ian (2004). „Ludzie ze słonej wody: pejzaże spirytusowe, rytuały morskie i archeologia rdzennych australijskich pejzaży morskich”. Archeologia świata . 35 (3): 329–349. doi : 10.1080/0043824042000185757 . ISSN 0043-8243 . S2CID 162362872 .
Mear, Craig (2008). „Pochodzenie epidemii ospy w Sydney w 1789 roku” . Dziennik Królewskiego Australijskiego Towarzystwa Historycznego . 94 (1): 1–22. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 6 kwietnia 2012 r.
Melville, Kirsti (25 października 2016). „Rottnest Island: Czarne więzienie na białym placu zabaw” . Wiadomości ABC.
Mercer, Phil (31 marca 2003). „Aborygeni zwracają się do islamu” . BBC . Źródło 25 maja 2007 .
„Mills rzucony, gdy Giles obejmuje najwyższą pracę na Terytorium” . Wiadomości ABC. 13 marca 2013 . Źródło 2 sierpnia 2013 r .
„Nowoczesna poezja australijska” . Portal kultury i rekreacji rządu Australii. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 23 lipca 2007 r . Źródło 26 marca 2022 r .
Morris, John (2001). „Tiwi i Brytyjczycy: niefortunna placówka” (PDF) . Historia Aborygenów . 25 : 245.
Mundine, Graeme (17 kwietnia 2005). „Rdzenne dziedzictwo Papieża Jana Pawła II” . Europejska Sieć na rzecz Praw Rdzennych Australijczyków (ENIAR). Zarchiwizowane od oryginału w dniu 1 lipca 2005 r . Źródło 8 maja 2016 r .
„Mungo Lady i Mungo Man” . Park Narodowy Mungo . Źródło 28 stycznia 2017 r .
Munro, Kate L. (7 maja 2020). „Dlaczego„ Blak ”nie czarny ?: Artysta Destiny Deacon i pochodzenie tego słowa” . NITV . Specjalna usługa nadawcza . Źródło 28 sierpnia 2020 r .
Murphy, Sean (17 listopada 2017). „Aborygeńscy więźniowie Rottnest to zapomniani patrioci Australii: starsi” . Wiadomości ABC.
Nagle, N; Ballantyne, KN; Van Piekarnik, M; Tyler-Smith, C; Xue, Y; Taylor, D; i in. (2015). „Starożytność i różnorodność rdzennych australijskich chromosomów Y” . American Journal of Physical Anthropology . 159 (3): 367–381. doi : 10.1002/ajpa.22886 . PMID 26515539 . S2CID 2225529 .
Narodowa strategia antynarkotykowa 2017–2026 (PDF) (raport). Numer publikacji: 11814. Rząd Australii. Departament Zdrowia. Czerwiec 2017 r. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 16 stycznia 2020 r . Źródło 16 stycznia 2020 r .
„Miejsca dziedzictwa narodowego - Krajobraz dziedzictwa narodowego Budj Bim” . Australijski Departament Zrównoważonego Rozwoju, Środowiska, Wody, Ludności i Społeczności . Źródło 13 sierpnia 2013 r .
„Odwiedzający Park Narodowy przeszukują kuchenne śmietniki” . Herold . Wiktoria, Australia. 19 listopada 1919. s. 3 . Źródło 25 marca 2020 r . – przez Trove.
Neubauer, Ian Lloyd (30 maja 2013). „Australijscy Aborygeni rozpoczynają odważną legalną walkę o niepodległość” . Czas .
„Nowy potwierdzony - Muzyka - Rozrywka” . Wiek . 1 kwietnia 2006 . Źródło 9 sierpnia 2009 .
„Nowa mapa rejestruje masakry Aborygenów” . Wiadomości ABC. 5 lipca 2017 . Źródło 12 stycznia 2018 r .
Newton, Janice (1990). „Stanie się„ autentycznymi ”Australijczykami poprzez muzykę” . Analiza społeczna: The International Journal of Social and Cultural Practice . 27 (27): 93–101. JSTOR 23164573 .
Ngaanyatjarra Pitjantjatjara Yankunytjatjara Rada Kobiet Aborygenów Corporation (2013). Tradycyjni uzdrowiciele z Australii Środkowej: Ngangkari . Broome, WA: Magabala Książki . s. 15–19. ISBN 978-192124882-5 .
„Oświadczenie Noela Pearsona w sprawie Kevina Rudda” . Australijczyk . 23 listopada 2007 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 15 grudnia 2008 r . Źródło 12 października 2009 .
Norman, Jane (22 lipca 2016). „Bill Shorten utrzymuje Kim Carr na pierwszej ławce w tasowaniu ministerstwa cieni” . Australijska Korporacja Nadawcza . Źródło 23 lipca 2016 r .
„Wykład o pojednaniu Nulungu” . Australijska Komisja Praw Człowieka . 21 sierpnia 2014 . Źródło 4 listopada 2020 r .
Nunn, Gary; Mao, Frances (28 maja 2019). „Ken Wyatt: pierwszy rdzenny minister gabinetu Australii” . wiadomości BBC . Źródło 29 maja 2019 r .
Oferta, Marnie Banger i Kaitlyn (21 czerwca 2018). „Victoria uchwala ustawę o traktacie Aborygenów” . Wiek . Źródło 22 czerwca 2018 r .
Ogden, John (23 kwietnia 2013). „Ludzie ze słonej wody” (wywiad). Rozmawiał Adams, Phillip . RN . Źródło 4 listopada 2020 r .
„Najstarsze znane dowody osadnictwa Aborygenów w suchej Australii znalezione w schronisku skalnym Flinders Ranges” . Australijska Korporacja Nadawcza . 3 listopada 2016a . Źródło 5 listopada 2016 r .
Olley, JM; Roberts, RG; Yoshida, H.; Melonik, JM (2006). „Jednoziarniste datowanie optyczne wypełnienia grobu związanego z pochówkami ludzkimi nad jeziorem Mungo w Australii”. Czwartorzędowe recenzje naukowe . 25 (19–20): 2469–2474. Bibcode : 2006QSRv...25.2469O . doi : 10.1016/j.quascirev.2005.07.022 .
Olson, Emily; Marsh, Peter (23 sierpnia 2007). „Zakaz Kavy wywołuje boom na czarnym rynku ” . Wiadomości ABC . Źródło 16 stycznia 2020 r .
O'Sullivan, Dominic (nd). „Kościół rzymskokatolicki i rdzenne prawa do ziemi w Australii i Nowej Zelandii” . Uniwersytet Waikato . Zarchiwizowane od oryginału (rtf) w dniu 19 maja 2013 r. - za pośrednictwem Australian National University .
O'Sullivan, Dominic (20 marca 2017). „Dlaczego gwarantowane miejsca w parlamencie dla rdzennych mieszkańców mogą złagodzić nierówności” . Rozmowa . Źródło 6 kwietnia 2021 r .
„Nasz Kraj” . Sztuka i kultura Aborygenów Australii . nd . Źródło 4 listopada 2020 r .
Pardoe, C. (1991). „Izolacja i ewolucja na Tasmanii”. Obecna antropologia . 32 : 1. doi : 10.1086/203909 . S2CID 146785882 .
Pardoe, C. (2006). „Stanie się Australijczykiem”. Przed uprawą . 2006 : 1–21. doi : 10.3828/bfarm.2006.1.4 .
Pascoe, Bruce (1 kwietnia 2007). Przekonujący grunt: nauka zakochania się w swoim kraju . s. 182–185. ISBN 978-085575549-2 .
Pascoe, Bruce (2015). Ciemny Emu; Nasiona czarnuszki: rolnictwo lub wypadek . Książki Magaballi. ISBN 978-191134478-0 .
Pascoe, Bruce (2018). Ciemne emu: aborygeńska Australia i narodziny rolnictwa . Melbourne. ISBN 978-1-947534-08-7 . OCLC 1037018065 .
Pearson, Łukasz (10 sierpnia 2017). „Co to jest Makarrata? To coś więcej niż synonim traktatu” . RN . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 5 czerwca 2019 r . Źródło 24 stycznia 2020 r .
„Ludzie i historia Wysp Cieśniny Torresa” . Wiadomości BBC. 24 sierpnia 2015 r.
Perche, Diana (10 maja 2019). „Więcej ludzi z Pierwszych Narodów w sprawach parlamentarnych. Oto dlaczego” . Rozmowa . Źródło 6 kwietnia 2021 r .
d'Abbs, Piotr; Gillick, Vicki; i in. (1 lipca 2019). Badania podłużne nad wąchaniem benzyny i innymi trendami nadużywania substancji w społecznościach tubylczych: raport końcowy (PDF) (raport). Szkoła Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Queensland . Źródło 15 stycznia 2020 r. – za pośrednictwem NIAA.
„Wąchanie benzyny nadal spada w społecznościach tubylczych” . Centrum Mediów Ministrów . Rząd Australii: Departament Premiera i Gabinetu. 30 lipca 2019c . Źródło 17 stycznia 2020 r .
„Wąchanie benzyny w społecznościach odległych Terytoriów Północnych” (PDF) . Rząd Terytorium Północnego. Październik 2004. Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 14 kwietnia 2011 r.
„Emisje górnicze nie mają wpływu na sztukę naskalną Pilbara: badanie” . ABC. 10 lutego 2009 r.
„Miejsca - Wyspy Cieśniny Torresa” . Radia ABC . 2005 . Źródło 21 czerwca 2007 .
„Rozmieszczenie populacji, Aborygeni i Australijczycy z wysp w Cieśninie Torresa” . Australijskie Biuro Statystyczne . 2006 . Źródło 26 marca 2022 r .
Pratt, Angela (11 sierpnia 2003). „Notatka badawcza nr 5 2003–2004. Przegląd ATSIC: złożone wyzwania, brak prostych rozwiązań” . Parlament Australii, Biblioteka Parlamentarna. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 3 lutego 2012 r.
„Zachowanie kultury tubylczej poprzez język” (komunikat medialny). Uniwersytet Australii Południowej. 16 maja 2008 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 5 lipca 2011 r . Źródło 26 maja 2015 r .
Procyk, Oleh (2010). Reprezentacja mniejszości i ludów tubylczych w parlamencie: przegląd globalny (PDF) . Genewa: Unia Międzyparlamentarna – Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju. ISBN 978-929142462-7 .
„Ogrodzenie odporne na króliki (2002) w ASO - australijskie dziedzictwo audio i wizualne online” . australijski ekran . Źródło 2 czerwca 2011 r .
Rasmussen, M.; Guo, X.; Wang, Y.; Lohmueller, KE; Rasmussen S.; i in. (2011). „Aborygeński genom australijski ujawnia oddzielne rozproszenie ludzi w Azji” . nauka . 334 (6052): 94–98. Bibcode : 2011Sci...334...94R . doi : 10.1126/science.1211177 . PMC 3991479 . PMID 21940856 .
Czytaj, Piotr (1981). Skradzione pokolenia: usuwanie aborygeńskich dzieci w Nowej Południowej Walii 1883-1969 (PDF) . Departament Spraw Aborygenów (rząd Nowej Południowej Walii). ISBN 978-0-646-46221-9 . Zarchiwizowane od oryginału (PDF) w dniu 9 kwietnia 2012 r.
„Uznanie ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa w konstytucji: raport panelu ekspertów” . Wspólnota Australii. Styczeń 2012 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 29 listopada 2012 r . Źródło 25 października 2012 r .
„Uznanie ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa w konstytucji: raport panelu ekspertów [tylko komentarz i zalecenia]” (PDF) . Biuletyn prawa tubylczego . Australasian Instytut Informacji Prawnej. 7 (28). 16 stycznia 2012 . Źródło 14 sierpnia 2020 r. – przez austlii.
„Zalecane wytyczne dotyczące terminologii Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa” (PDF) . Politechnika Queensland. 1 kwietnia 2015 . Źródło 11 czerwca 2020 r .
„Pojednanie i inne kwestie tubylcze” . Kościół Anglikański Australii . 2005. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 16 czerwca 2005 r.
„Raport panelu ekspertów w sprawie uznania w Konstytucji ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” . ANTAR . 19 stycznia 2012 . Źródło 14 sierpnia 2020 r . Uznanie w konstytucji ludów Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa: raport panelu ekspertów zarchiwizowany 21 października 2020 r. w Wayback Machine
„Badania nad trendami w zakresie wąchania benzyny i innych substancji w społecznościach tubylczych: raport końcowy” . Jaskółczy ogon . 2 sierpnia 2019 . Źródło 15 stycznia 2020 r .
„Opór” . Australijski Instytut Badań Aborygenów i Wysp Cieśniny Torresa. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 21 lutego 2019 r . Źródło 24 października 2018 r .
Reyes-Centeno, Hugo; Ghirotto, Silvia; Detroit, Florent; Grimaud-Hervé, Dominique; Barbujani, Guido; Harvati, Katerina (20 maja 2014). „Dane dotyczące fenotypu genomowego i czaszkowego potwierdzają liczne rozproszenia współczesnych ludzi z Afryki i południową drogę do Azji” (PDF) . Obrady Narodowej Akademii Nauk . 111 (20): 7248–7253. Bibcode : 2014PNAS..111.7248R . doi : 10.1073/pnas.1323666111 . PMC 4034217 . PMID 24753576 .
Reynolds, Henry (2013). Zapomniana wojna . Sydney: Nowe Południe. s. 121–134. ISBN 978-174223392-5 .
Richards, Jonathan (2014). „ „Wielu zginęło w wyniku upadku z klifów”: nazewnictwo Mount Wheeler, Central Queensland ” (PDF) . W Clark, Ian D; Herkus, Luiza; Konstanski, Laura (red.). Rdzenne i mniejszościowe nazwy miejsc: perspektywy australijskie i międzynarodowe . Monografie historii Aborygenów. ANU Naciśnij. s. 147–161. ISBN 978-192502163-9 .
Rogers, Thomas James; Bain, Stephen (3 lutego 2016). „Ludobójstwo i przemoc na pograniczu w Australii”. Dziennik badań nad ludobójstwem . 18 (1): 83–100. doi : 10.1080/14623528.2016.1120466 . S2CID 147512803 .
„Wycofaj paliwo OPAL, aby pomóc w walce z wąchaniem benzyny” . Departament Zdrowia i Starzenia się. 10 lutego 2006b. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 3 kwietnia 2013 r . . Źródło 9 sierpnia 2009 .
Rosenstock, A; Mukandi, B; Zwi, AB; Wzgórze, PS (2013). „Zamykanie luki: konkurencyjne szacunki oczekiwanej długości życia rdzennych Australijczyków w literaturze naukowej” . Australijski i Nowozelandzki Dziennik Zdrowia Publicznego . 37 (4): 356–364. doi : 10.1111/1753-6405.12084 . PMC 3796865 . PMID 23895479 .
Ross, Kate (1999). Kwestie ludnościowe, rdzenni Australijczycy, 1996 (PDF) . Canberra: Australijskie Biuro Statystyczne. ISBN 064225684-5 . 4708.0 – Papier okolicznościowy.
Rurenga, Declan (9 sierpnia 2017). „Malarstwo artysty Wiradjuri przedstawia drogę uzdrowienia w szpitalu” . Central Western Daily . Źródło 7 stycznia 2020 r .
Ryan, Lyndall (1996). Aborygeni Tasmańczycy (wyd. 2). Crows Nest: Allen & Unwin . ISBN 978-1-86373-965-8 .
Ryan, Lyndall (30 grudnia 2021). „Masakry na pograniczu kolonialnym w Australii” . Centrum Nauk Humanistycznych XXI wieku .
„Ludzie ze słonej wody” . Zlewnie rafowe . nd . Źródło 4 listopada 2020 r .
„Słonowodni ludzie, sztuka słonej wody” . Galeria Sztuki NSW . 2014. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 1 kwietnia 2015 r . Źródło 4 listopada 2020 r .
„Departament rdzennych mieszkańców Australii obchodzi 25 lat” . Ekran Australii . 4 czerwca 2018 r.
Zdanie, Nathan (26 maja 2020). „Ludobójstwo w Australii” . Muzeum Australii.
„Sekwencjonowanie odkrywa trasę o długości 9000 mil” (PDF) . Biuletyn społecznościowy . kwiecień 2012 r.
Simmonds, Alecia (28 kwietnia 2015). „Australia musi przyznać się do swojej historii niewolników” . Sydney Morning Herald .
„Sir Douglasa Nichollsa” . Edukacji Obywatelskiej i Obywatelskiej. 14 czerwca 2005 . Źródło 29 stycznia 2017 r .
Smith, CI; Chamberlain, AT; Riley, MS; Stringer, C.; Collins, MJ (2003). „Historia termiczna ludzkich skamielin i prawdopodobieństwo udanej amplifikacji DNA” (PDF) . Dziennik ewolucji człowieka . 45 (3): 203–217. doi : 10.1016/S0047-2484(03)00106-4 . PMID 14580590 . S2CID 2517580 .
Smyth, Dermot; Monaghan, Jim; Kowal; Konsultanci, Bahrdt (2004). Życie w kraju ze słoną wodą: przegląd literatury na temat praw, użytkowania, zarządzania i interesów Aborygenów w środowiskach morskich północnej Australii: dokument informacyjny (PDF) . Rząd Australii. Narodowe Biuro ds. Oceanów. ISBN 978-1-877043-40-6 .
„Piosenki” . Wspólna podstawa . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 29 lutego 2020 r . Źródło 7 stycznia 2020 r .
„Spencer, Sir Walter Baldwin (1860–1929)” . Spencer, Sir Walter Baldwin (1860–1929) Wpis biograficzny . Australijski słownik biografii. 14 lipca 1929.
Spencer, Stephen (2006). Rasa i pochodzenie etniczne: kultura, tożsamość i reprezentacja . Londyn: Routledge. s. 33–34. ISBN 978-1-134-26639-5 .
Spinney, Angela (4 lipca 2016). „FactCheck Pytania i odpowiedzi: czy kobiety tubylcze są 34–80 razy bardziej narażone na przemoc niż przeciętnie?” . Rozmowa . Źródło 18 maja 2022 r .
„Duchowość i religia wśród mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” . Queensland Curriculum & Assessment Authority. 25 lipca 2018 . Źródło 5 stycznia 2020 r .
Spooner, PG; Firman, M.; Yalmambira (2013). „Początki tras wędrownych. 1. Połączenia z tradycyjnymi ścieżkami tubylczymi”. Dziennik Rangelandów . 32 (3): 329. doi : 10.1071/RJ10009 .
„Rozprzestrzenianie się ludzi do Australii” . Muzeum Australijskie . Źródło 26 marca 2022 r .
„Rozprzestrzenianie się ludzi do Australii” . Muzeum Australijskie . 26 maja 2011 . Źródło 2 czerwca 2011 r .
„Statystyczny przegląd ludów Aborygenów i mieszkańców wysp Cieśniny Torresa w Australii: raport sprawiedliwości społecznej 2008” . Australijska Komisja Praw Człowieka . 2008.
Podsumowanie stanu zdrowia Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa w 2018 r . Mount Lawley, WA: Australijski rdzenny HealthInfoNet. 2019. ISBN 978-0-6485071-2-3 .
Swift, Brendan (14 czerwca 2011). „Seria ABC The Straits rozpoczyna produkcję” . Jeśli Magazyn . Źródło 8 stycznia 2020 r .
„Sydney Opera House - producent, programy First Nations” . PIERŚCIEŃ mediów. 21 września 2018 . Źródło 6 stycznia 2020 r .
Tatz, Colin (14 lipca 1999). „Samobójstwo Aborygenów jest inne: samobójstwo młodzieży Aborygenów w Nowej Południowej Walii, Australijskim Terytorium Stołecznym i Nowej Zelandii: w kierunku modelu wyjaśnienia i złagodzenia” . Australijski Instytut Kryminologii. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 7 stycznia 2008 r.
Taylor, Rebe (2008) [pierwsza publikacja 2004]. Odkryto: Aborygeni Tasmańczycy z Wyspy Kangura . Prasa Wakefielda. ISBN 978-1-862-54798-8 .
Terzon, Emilia; Robinson, Paweł (15 maja 2018). „Dwie góry Queensland mają zostać przemianowane, aby pozbyć się rasistowskich konotacji” . Wiadomości ABC.
Thomson, Neil (2001). „Rdzenni mieszkańcy Australii: zdrowie rdzennych mieszkańców”. W Jupp, James (red.). Australijczycy: encyklopedia narodu, jego mieszkańców i ich pochodzenia . Wydawnictwo Uniwersytetu Cambridge. P. 153. ISBN 978-0-521-80789-0 .
Thorley, Peter (2006). „Zderzanie światów: pierwszy kontakt na zachodniej pustyni, 1932–1984” . reCollections.nma.gov.au . Źródło 29 stycznia 2017 r .
„Oś czasu: 1960–69: 1967, referendum 27 maja” . Muzeum Narodowe Australii. 13 lipca 1968 r. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 10 maja 2013 r . Źródło 12 października 2009 .
Tindale, Norman Barnett (1974). Aborygeńskie plemiona Australii: ich teren, kontrola środowiska, dystrybucja, granice i nazwy własne (PDF) . Australijska prasa uniwersytetu narodowego . ISBN 978-0-708-10741-6 .
„Historia Cieśniny Torresa” . Rada Regionalna Rady Cieśniny Torresa . Źródło 2 stycznia 2020 r .
„The Tracker (2002) w ASO - australijskie dziedzictwo audio i wizualne online” . australijski ekran . Źródło 2 czerwca 2011 r .
Tuckiar przeciwko Królowi [1934] HCA 49 , (1934) 52 CLR 335, High Court (Australia) . Dhakiyarr jest nazywany „Tuckiar” w postępowaniu i jest określany w wyroku głównym jako „całkowicie niecywilizowany rdzenny tubylec”. Decyzja była jednogłośna i ostro skrytykowała przebieg procesu.
„Oświadczenie Uluru prosto z serca” . Rada Referendalna. Zarchiwizowane od oryginału w dniu 6 marca 2019 r . Źródło 3 stycznia 2020 r .
„Oświadczenie Uluru: krótki przewodnik” . Australijska Biblioteka Parlamentarna . Źródło 3 stycznia 2020 r .
„Uluru-Kata Tjuta: sztuka naskalna” . Parki Australia . Źródło 29 stycznia 2017 r .
Winorośl, Gary; Nadzieja, Jeannette (maj 1994). Plan ochrony łowisk Aborygenów Brewarrina (raport). Muzeum Kultury Aborygenów Brewarrina – via Academia.edu.
„Grupa Doradcza Starszego Współprojektanta Głosu” . Centrum Mediów Ministrów . Rząd Australii: Departament Premiera i Gabinetu. 8 listopada 2019b . Źródło 24 stycznia 2020 r .
„Głos dla rdzennych Australijczyków” . Centrum Mediów Ministrów . Rząd Australii: Departament Premiera i Gabinetu. 30 października 2019a . Źródło 24 stycznia 2020 r .
Wahlquist, Calla (30 kwietnia 2018). „Australia Południowa wstrzymuje rozmowy traktatowe z ludnością tubylczą, ponieważ premier mówi, że ma„ inne priorytety ” ” . Strażnik . Źródło 30 kwietnia 2018 r .
Walsh, Michael (1997), Międzykulturowe problemy komunikacyjne w Australii Aborygenów , Australian National University, North Australia Research Unit, s. 7–9, ISBN 978-073152874-5
Warren, Christopher (marzec 2014). „Chirurg John White” (PDF) . Listy. Zjednoczona Służba . Royal United Services Institute for Defense and Security Studies NSW. 65 (1): 7.
Welch, Dylan (13 lutego 2008). „Kevin Rudd przeprasza” . Sydney Morning Herald . Źródło 30 października 2018 r .
Wellington, Shahni (13 listopada 2019). „Pierwsze spotkanie organu wyższego szczebla dla Głosu rdzennej ludności do rządu” . Specjalna usługa nadawcza . Źródło 24 stycznia 2020 r .
„Dlaczego Blak nie czarny?” . Australijski Miesiąc Historii Blaka dla Nauczycieli . Źródło 28 sierpnia 2020 r .
Dziki, Rex; Anderson, Patricia (2007). Ampe Akelyernemane Meke Mekarle: „Małe dzieci są święte” (PDF) . Rząd Terytorium Północnego. Komisja śledcza ds. ochrony dzieci aborygeńskich przed wykorzystywaniem seksualnym. ISBN 978-0-9803874-1-4 .
William, Alan (24 kwietnia 2013). „Nowa krzywa populacji dla prehistorycznej Australii”. Obrady Towarzystwa Królewskiego .
Wilson, Ronald (1997). Sprowadzenie ich do domu: raport z krajowego dochodzenia w sprawie oddzielenia dzieci Aborygenów i wyspiarzy w Cieśninie Torresa od ich rodzin . Sydney: Wspólnota Australii. P. 275. ISBN 978-064226954-6 .
Wiltshire, Kelly (27 października 2017). „Audiowizualne dziedzictwo śpiewu i tańca w Cieśninie Torresa” . AIATSIS . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 21 marca 2020 r . Źródło 7 stycznia 2020 r .
Windschuttle, Keith ; Tim, G (czerwiec 2002). „Wyginięcie australijskich pigmejów” . Kwadrant . 29 . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 29 lipca 2013 r.
Drewno, Asmi (2012). „Reforma konstytucyjna 2013: co chcemy osiągnąć?” . Dziennik prawa alternatywnego . 37 (3): 156. doi : 10.1177/1037969X1203700303 . S2CID 146744619 . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 19 marca 2021 r . Źródło 24 października 2012 r .
„Dzisiejszy świat – sprawozdawca ONZ rapuje o interwencji NT 24.02.2010” . Australijska Korporacja Nadawcza . 2 października 1980 . Źródło 20 listopada 2011 r .
Wright, Tony (20 lipca 2017). „Odkrycie archeologiczne Aborygenów w Kakadu przepisuje historię Australii” . Sydney Morning Herald .
Wynne, Emma (30 maja 2018). „Byłe więzienie Aborygenów na wyspie Rottnest zamknięte dla kwater turystycznych” . Wiadomości ABC.
Yang, Melinda A. (6 stycznia 2022). „Genetyczna historia migracji, dywersyfikacji i domieszek w Azji” . Genetyka i genomika populacji ludzkiej . 2 (1): 1–32. doi : 10.47248/hpgg2202010001 . ISSN 2770-5005 .
„Petycje Yirrkala Bark - 50 lat później” . indigenous.gov.au . Rząd Australii. 12 lipca 2013 r.
Wymiar sprawiedliwości dla młodzieży w Australii 2016–17 . Kot. NIE. JUV 116. Australijski Instytut Zdrowia i Opieki Społecznej . 2018. ISBN 978-1-76054-339-6 . ISSN 2205-5010 .
Zuckermann, Ghilad (26 sierpnia 2009). „Języki Aborygenów zasługują na odrodzenie” . Wyższa edukacja. Australijczyk . Zarchiwizowane od oryginału w dniu 23 września 2009 r . . Źródło 4 grudnia 2011 r .
Zuckermann, Ghil'ad ; i in. (2015), ENGAGING – przewodnik dotyczący interakcji z szacunkiem i wzajemnością z Aborygenami i mieszkańcami wysp Cieśniny Torresa oraz ich praktykami artystycznymi i własnością intelektualną (PDF) , Rząd Australii: Wsparcie kultury rdzennej, s. 12, zarchiwizowane z oryginału (PDF) w dniu 30 marca 2016 r

Dalsza lektura

„Sprawiedliwość społeczna Aborygenów i mieszkańców wysp w Cieśninie Torresa” . Australijska Komisja Praw Człowieka . 8 kwietnia 2020 r.
„Aborygeńska Australia - referenda i uznanie: referendum z 1967 r.” . Biblioteka Stanowa Australii Południowej . Źródło 26 marca 2022 r . Zawiera zwięzłe podsumowanie referendum oraz szczegółową sekcję dotyczącą tła legislacyjnego, począwszy od Narodowej Konwencji Australazyjskiej z 1891 r. Zakładki do innych stron zawierają długą listę zasobów i przewodnik po źródłach związanych z ruchem na rzecz konstytucyjnego uznania rdzennych Australijczyków .
„AUSTLANG” . Kolekcja AIATSIS . AIATSIS . Źródło 26 marca 2022 r .
„Strona główna” . Australijski Instytut Studiów nad Aborygenami i mieszkańcami Cieśniny Torresa . Źródło 26 marca 2022 r .
„Strona główna” . Indigenous.gov.au . Rząd Australii . Źródło 26 marca 2022 r .
„Strona główna” . Narodowe czasy tubylcze .
„Strona główna” . Australijska sieć HealthInfoNet rdzennych mieszkańców . 15 stycznia 2018 r.
„Mapa języka tubylczego” . Wiadomości ABC . 22 maja 2017 r.
„Zasoby prawa tubylczego” . Australasian Legal Information Institute (austlii). 20 lipca 2017 r.
„Komentarz podsumowujący: szacunki Aborygenów i Australijczyków z Cieśniny Torresa” . Australijskie Biuro Statystyczne. 18 września 2018 r. UWAGA: Aktualizacje do 798 400 osób, czyli 3,3% populacji, zawierają powody 19% wzrostu szacunków populacji w dniu 30 czerwca 2011 r.
„Granice plemienne w Australii Aborygenów - Norman B Tindale” (mapa z możliwością powiększania) . skarb . Biblioteka Narodowa Australii . Źródło 26 marca 2022 r .

Linki zewnętrzne

Kontrola autorytetu
Biblioteki Narodowe	Hiszpania Francja (dane) Niemcy Izrael Stany Zjednoczone Japonia Republika Czeska
Inny	SZYBKO