Magnum principium

Papież Franciszek z własnej inicjatywy wydał dokument Magnum principium („Wielka zasada”) z dnia 3 września 2017 r . Zmodyfikowała Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r., Przenosząc odpowiedzialność i władzę za tłumaczenia tekstów liturgicznych na języki nowożytne na krajowe i regionalne konferencje biskupów oraz ograniczając rolę Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (CDW). Została ona opublikowana 9 września 2017 r., a jej data wejścia w życie to 1 października tego samego roku.

Chociaż dotyczyło to bezpośrednio tylko tekstów liturgicznych, stanowiło znaczącą inicjatywę w programie, za którym od dawna opowiadał się Franciszek, mającym na celu zmianę roli Kurii Rzymskiej w Kościele katolickim i wspieranie „wspólnego podejmowania decyzji między lokalnymi kościołami i Rzymem”. To, że do osiągnięcia swoich celów wykorzystywał prawo kanoniczne , świadczyło zdaniem liturgistki Rity Ferrone o intensywności jego zaangażowania w ten projekt.

Tło

Od kilkudziesięciu lat Kościół katolicki w swoich liturgiach wzmaga użycie języka narodowego zamiast łaciny. Święta Kongregacja Obrzędów, poprzedniczka CDW, zezwoliła na używanie miejscowych języków w kilku krajach o rozszerzającej się działalności misyjnej, w tym chińskiego mandaryńskiego we Mszy z wyjątkiem Kanonu w 1949 r. i hindi w Indiach w 1950 r. Do obrzędów innych niż Msza św. , zezwoliła na korzystanie z przekładu francuskiego w 1948 r. i niemieckiego w 1951 r.

Sacrosanctum Concilium Soboru Watykańskiego II , wydane przez papieża Pawła VI 4 grudnia 1963 r., omawiało użycie języka narodowego w kontekście potrzeby zwiększenia udziału świeckich w liturgiach. Zasugerował częstsze używanie „języka ojczystego” kongregacji i poinstruował lokalne grupy biskupów, aby rozważyły rolę języka narodowego. „Otworzyło to możliwość zmian językowych, ale nie uczyniło ich obowiązkowymi”.

Ponieważ lokalne grupy biskupów i władze watykańskie kwestionowały jakość i charakter tłumaczeń, instrukcja CDW Liturgiam Authenticam , wydana 28 marca 2001 roku za zgodą papieża Jana Pawła II , stanowiła, że teksty „w miarę możliwości należy tłumaczyć w całości i w jak najdokładniejszy sposób, bez pominięć lub uzupełnień pod względem treści, bez parafraz i glos. Wszelkie dostosowania do cech lub charakteru różnych języków narodowych muszą być trzeźwe i dyskretne. Jedna ze stron w toczącej się debacie promowała filozofię przekładu tzw dynamiczna równoważność , z grubsza tłumaczenie „sens-for-sens”, a nie bardziej dosłowne tłumaczenie słowo w słowo, które według Jana Pawła II było wymagane.

W XXI wieku biskupi katoliccy w Niemczech postanowili nie współpracować z komisją powołaną przez papieża Benedykta XVI do kierowania ich wysiłkami tłumaczeniowymi, a następnie odkryli, że CDW odrzuciło ich własne tłumaczenia. Odrzucono również tłumaczenia francuskie, włoskie i hiszpańskie. CDW dyktowało również wiele prac i personelu wielonarodowej rady, Międzynarodowej Komisji ds. Języka Angielskiego w Liturgii (ICEL), utworzonej w celu tworzenia tłumaczeń na język angielski, które spotkały się z krytyką. Biskupi Japonii zakwestionowali prawo Watykanu do oceny jakości tłumaczenia na język japoński, kwestionując zarówno jakość recenzji, jak i drugorzędną pozycję, w jakiej została umieszczona przez recenzję CDW.

Tekst

W Magnum principium Franciszek nakreślił misję tłumaczenia tekstów liturgicznych:

Celem tłumaczenia tekstów liturgicznych i biblijnych do Liturgii Słowa jest głoszenie wiernym słowa zbawienia w posłuszeństwie wierze i wyrażenie modlitwy Kościoła do Pana. W tym celu konieczne jest zakomunikowanie danemu narodowi jego własnym językiem wszystkiego, co Kościół zamierzał przekazać innym narodom za pomocą języka łacińskiego. Chociaż wierności nie zawsze można oceniać na podstawie pojedynczych słów, ale należy jej szukać w kontekście całego aktu komunikacyjnego i zgodnie z jego gatunkiem literackim, to jednak pewne szczególne terminy należy rozpatrywać także w kontekście całej wiary katolickiej, ponieważ każdy przekład tekstów musi być w zgodzie ze zdrową nauką.

Uznając rolę, jaką łacina nadal odgrywa w liturgii katolickiej, wyraził przekonanie, że tłumaczenia mogą osiągnąć podobny status, że z czasem „same języki narodowe […] będą mogły stać się językami liturgicznymi, wyróżniającymi się w podobny sposób do liturgicznej łaciny za elegancję stylu i głębię swoich koncepcji”.

Tam, gdzie ojcowie soborowi mówili o udziale świeckich, Franciszek pisał o „ich prawie do świadomego i czynnego udziału w celebracji liturgicznej”.

Uznał rolę CDW i powiedział, że aby promować „czujną i twórczą, pełną wzajemnego zaufania współpracę” między CDW a konferencjami biskupów, jego zdaniem „niektóre zasady przekazane od czasów Soboru [Watykańskiego II] powinny być jaśniej potwierdzone i wprowadzone w życie”.

Magnum principium zmodyfikowało dwie klauzule w kanonie 838 Kodeksu Prawa Kanonicznego. Przed zmianami sporny fragment brzmiał:

§ 2. Do Stolicy Apostolskiej należy kierowanie świętą liturgią Kościoła powszechnego, wydawanie ksiąg liturgicznych i przegląd ich przekładów na języki narodowe oraz czuwanie, aby przepisy liturgiczne były wszędzie wiernie przestrzegane.

§ 3. Do Konferencji Episkopatów należy przygotowywanie przekładów ksiąg liturgicznych na języki narodowe, z odpowiednimi adaptacjami, na jakie pozwalają same księgi, oraz publikowanie tych przekładów, po uprzedniej weryfikacji Stolicy Apostolskiej.

Poprawiony tekst brzmiał (zakreślenia w oryginale):

§2. Do Stolicy Apostolskiej należy porządkowanie świętej liturgii Kościoła powszechnego, wydawanie ksiąg liturgicznych, uznawanie adaptacji zatwierdzonych przez Konferencję Episkopatu zgodnie z normami prawa oraz czuwanie nad wiernym przestrzeganiem przepisów liturgicznych wszędzie.

§3. Do Konferencji Episkopatów należy wierne przygotowywanie przekładów ksiąg liturgicznych w językach narodowych, odpowiednio dostosowanych w określonych granicach, oraz zatwierdzanie i publikowanie ksiąg liturgicznych dla regionów, za które są odpowiedzialne, po zatwierdzeniu przez Stolicę Apostolską.

Uwaga towarzysząca

Notatka towarzysząca wydaniu Magnum principium autorstwa arcybiskupa Roche'a, sekretarza CDW, wyjaśniła, że zadaniem CDW było potwierdzenie tłumaczenia, że proces ten „pozostawia odpowiedzialność za tłumaczenie, które uważa się za wierne, [...] Konferencji Episkopatu” i „zakłada pozytywną ocenę wierności i zgodności przedstawionych tekstów z tekstem łacińskim”. Rolą CDW jest ratyfikowanie zgody biskupa, a nie recenzowanie samego tłumaczenia. CDW nadal odgrywa rolę w przeglądaniu „adaptacji”, to znaczy dodatków do tekstów liturgicznych, a nie tłumaczeń per se. Termin adaptacje , używane przez liturgistów, odnoszą się do modyfikacji wprowadzonych do liturgii w celu włączenia lub odzwierciedlenia lokalnej kultury, która może obejmować praktyki, ruch, kostium i muzykę, a także tekst. Bardziej powszechnym terminem określającym to przedsięwzięcie jest inkulturacja . W notatce stwierdzono również, że „Celem zmian jest lepsze określenie ról Stolicy Apostolskiej i Konferencji Episkopatu w odniesieniu do ich właściwych kompetencji, które są różne, ale pozostają komplementarne”.

Reakcje

W The Tablet Christopher Lamb napisał, że „to otwiera możliwość, że angielski Mszał Rzymski z 2011 roku – który pogrążył się w niezgodzie z twierdzeniami, że Watykan nadmiernie kontrolował ten proces – mógłby zostać zmieniony. Obowiązek będzie teraz spoczywał na lokalnych biskupach, aby przejąć inicjatywę." W Ameryce liturgista John F. Baldovin napisał: „te konferencje, które przeżywały napięcia z Watykanem w sprawie poprawionych tłumaczeń, takich jak francuskojęzyczny i niemieckojęzyczny, mają teraz znacznie więcej swobody w decydowaniu, co jest najlepsze dla tłumaczenia tekstów liturgicznych ".

Kardynał Blaise Cupich uważał, że Franciszek „ponownie łączy Kościół z Soborem Watykańskim II”, „podając w tym dokumencie autorytatywną interpretację soboru w odniesieniu do odpowiedzialności biskupów za życie liturgiczne Kościoła”.

Kardynał Reinhard Marx z Monachium-Freising powiedział, że biskupi niemieccy odczuli „wielką ulgę”, a Konferencja Episkopatu Niemiec podziękowała Franciszkowi za podkreślenie „prawdziwego autorytetu doktrynalnego” konferencji episkopatów.

Postquam Summus Pontifex

22 października 2021 r. Kongregacja ds. Kultu Bożego wydała dekret Postquam Summus Pontifex . Dekret jest interpretacją, jak również korektą poprzednich dokumentów, aby poprawić „wszystko, co jest przeciwne [ Magnum principium ] w Institutiones generales i w Prænotanda ksiąg liturgicznych, jak również w Instrukcjach, Deklaracjach i Notyfikacje publikowane przez tę dykasterię zgodnie ze starymi normami §§ 2 i 3 kan. 838”. Na przykład zmiany te dotyczą Liturgiam Authenticam .

Notatki

Zobacz też

Dalsza lektura

Rita Ferrone, „Motu proprio papieża Franciszka w sprawie tłumaczenia”, 9 września 2017 r., Pray Tell

Linki zewnętrzne

Tekst listu apostolskiego Motu Proprio Magnum Principium , 3 września 2017 r.