Prawo kanoniczne Kościoła katolickiego

Aby zapoznać się z aktualnym przewodnikiem, zobacz Zarys katolickiego prawa kanonicznego .

Prawo kanoniczne Kościoła katolickiego („prawo kanoniczne” pochodzi od łac. ius canonicum ) to „sposób, w jaki Kościół się organizuje i rządzi”. Jest to system praw i kościelnych zasad prawnych ustanowionych i egzekwowanych przez hierarchiczne władze Kościoła katolickiego w celu regulowania jego zewnętrznej organizacji i rządzenia oraz w celu uporządkowania i ukierunkowania działań katolików w kierunku misji Kościoła. Był to pierwszy nowoczesny zachodni system prawny i jest najstarszym nieprzerwanie funkcjonującym systemem prawnym na Zachodzie, podczas gdy unikalne tradycje wschodnio-katolickiego prawa kanonicznego rządzą 23 wschodnio-katolickimi kościołami partykularnymi sui iuris .

Pozytywne prawa kościelne, oparte bezpośrednio lub pośrednio na niezmiennym prawie boskim lub prawie naturalnym , czerpią formalną władzę w przypadku praw powszechnych z ogłoszenia przez najwyższego prawodawcę – najwyższego papieża , który w swoim posiadaniu posiada pełnię władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej osobiście lub przez Kolegium Biskupów działające w komunii z Papieżem; przeciwnie, prawa partykularne wywodzą formalną władzę z ogłoszenia przez ustawodawcę niższego stopnia od ustawodawcy najwyższego, czy to ustawodawcy zwyczajnego, czy delegowanego. Rzeczywisty temat kanonów ma charakter nie tylko doktrynalny czy moralny, ale obejmuje całą ludzką kondycję.

Prawo kanoniczne Kościoła katolickiego zawiera wszystkie zwykłe elementy dojrzałego systemu prawnego: prawa, sądy , adwokatów , sędziów. Prawo kanoniczne Kościoła katolickiego jest wyartykułowane w kodeksie prawnym Kościoła łacińskiego oraz kodeksie katolickich Kościołów wschodnich. To prawo kanoniczne ma zasady wykładni prawnej i kary przymusowe. Brakuje mu mocy wiążącej cywilnie w większości świeckich jurysdykcji. Ci, którzy są biegli w prawie kanonicznym i profesorowie prawa kanonicznego, nazywani są kanonistami (lub potocznie prawnikami kanonicznymi ). Prawo kanoniczne jako święta nauka nazywa się kanonistyką .

Orzecznictwo prawa kanonicznego to zespół zasad i tradycji prawnych, w ramach których funkcjonuje prawo kanoniczne, podczas gdy filozofia, teologia i fundamentalna teoria katolickiego prawa kanonicznego to obszary nauki filozoficznej, teologicznej i prawnej poświęcone dostarczaniu teoretycznych podstaw dla prawo kanoniczne jako system prawny i prawo prawdziwe.

Definicje

Corpus Juris Canonici , podstawowy zbiór katolickiego prawa kanonicznego od ponad 750 lat.

Termin „prawo kanoniczne” ( ius canonicum ) był regularnie używany dopiero od XII wieku. Z kolei termin ius ecclesiasticum odnosił się do prawa świeckiego, cesarskiego, królewskiego lub feudalnego, które dotyczyło stosunków między państwem a Kościołem katolickim. Termin corpus iuris canonici był używany do określenia prawa kanonicznego jako systemu prawnego począwszy od XIII wieku.

Inne terminy używane czasami jako synonimy ius canonicum to ius sacrum , ius ecclesiasticum , ius divinum i ius pontificium , a także sacri canones (święte kanony).

Pozytywne prawo kościelne to prawo pozytywne , które wywodzi się z władzy ustawodawczej Kościoła katolickiego w jego wysiłkach zmierzających do rządzenia swoimi członkami zgodnie z Ewangelią Jezusa Chrystusa . Fernando della Rocca użył terminu „pozytywne prawo kościelne” w przeciwieństwie do cywilnego , aby rozróżnić między ludzkimi ustawodawcami kościoła i państwa, z których wszyscy wydają „prawo pozytywne” w normalnym znaczeniu.

Przykładami pozytywnego prawa kościelnego są posty w okresie liturgicznym Wielkiego Postu oraz pracownicy religijni (mnisi, mniszki itp.) Wymagający zgody przełożonych na wydanie książki.

Etymologia słowa „kanon”

Główny artykuł: Kanon (prawo kanoniczne)

Słowo „kanon” pochodzi od greckiego słowa kanon , które w pierwotnym użyciu oznaczało prosty pręt, później było używane jako miarka, a ostatecznie zaczęło oznaczać regułę lub normę. W 325 r., kiedy odbył się pierwszy sobór powszechny Nicejski I , kanon zaczął uzyskiwać ograniczone oznaczenie prawne prawa ogłoszonego przez synod lub sobór powszechny , a także prawa pojedynczego biskupa.

Źródła prawa kanonicznego

Główny artykuł: Orzecznictwo katolickiego prawa kanonicznego § Źródła prawa

Termin źródło lub źródło prawa kanonicznego ( fons iuris canonici ) może być rozumiany dwojako: a) jako formalna przyczyna istnienia prawa i w tym sensie mówimy o fontes essendi ( łac . bycia”) prawa kanonicznego lub prawodawców; b) jako materialny kanał, przez który prawa są przekazywane i znane, iw tym sensie źródła są określane jako fontes cognoscendi ( łac . „źródła wiedzy”) lub depozytariusze, podobnie jak źródła historii.

Historia prawna i kodyfikacja

Główny artykuł: Historia prawna Kościoła katolickiego

Zobacz także: Kościół łaciński

Kościół katolicki ma najstarszy nieprzerwanie funkcjonujący system prawny na Zachodzie, znacznie późniejszy niż prawo rzymskie, ale poprzedzający ewolucję nowoczesnych europejskich tradycji prawa cywilnego . To, co zaczęło się od reguł („ kanonów ”) rzekomo przyjętych przez Apostołów na Soborze Jerozolimskim w I wieku, rozwinęło się w wysoce złożony system prawny obejmujący nie tylko normy Nowego Testamentu , ale także niektóre elementy hebrajskiego ( Starego Testamentu ) rzymska , wizygocka , saska i celtycka tradycja prawna . Wiadomo, że przed 1150 rokiem powstało aż 36 zbiorów prawa kanonicznego.

Historię łacińskiego prawa kanonicznego można podzielić na cztery okresy: ius antiquum , ius novum , ius novissimum i Codex Iuris Canonici . W odniesieniu do Kodeksu historię można podzielić na ius vetus (całe prawo przed Kodeksem z 1917 r. ) oraz ius novum (prawo kodeksowe lub ius codicis ).

Wschodnio-katolickie prawo kanoniczne wschodnich Kościołów katolickich , które rozwinęło kilka różnych dyscyplin i praktyk, przeszło swój własny proces kodyfikacji , w wyniku czego powstał Codex Canonum Ecclesiarum Orientalium ogłoszony w 1990 roku przez papieża Jana Pawła II .

Św. Rajmund z Penyafort (1175-1275), hiszpański dominikanin , jest patronem kanonistów, ze względu na jego ważny wkład w prawo kanoniczne w kodyfikację Decretales Gregorii IX . Inni święci patroni to św. Iwo z Chartres i jezuita św. Robert Bellarmin .

Ius antiquum

Główny artykuł: Ius antiquum

Zobacz także: Zakony starożytnego kościoła i Zbiory starożytnych kanonów

Obraz stron z Decretum Burcharda z Wormacji , XI-wiecznej księgi prawa kanonicznego.

Okres historii kanonicznej znany jako ius antiquum („prawo starożytne”) rozciąga się od założenia Kościoła do czasów Gracjana (połowa XII wieku). Okres ten można dalej podzielić na trzy okresy: czas apostołów do śmierci papieża Gelazego I (496 rne), koniec V wieku do fałszywej kolekcji z IX wieku i ostatni do czasów Gracjana (połowa XII wieku).

We wczesnym Kościele pierwsze kanony zostały ustanowione przez biskupów zjednoczonych w soborach „ ekumenicznych ” (Cesarz wzywający do udziału w nich wszystkich znanych biskupów świata, przynajmniej za zgodą Biskupa Rzymu ) lub „lokalnych” soborów (biskupów region lub terytorium). Z czasem kanony te zostały uzupełnione dekretałami biskupów Rzymu, będącymi odpowiedziami na wątpliwości lub problemy w myśl maksymy „ Roma locuta est, causa finita est ” („Rzym przemówił, sprawa zamknięta”). Powszechnie błędne przekonanie, Encyklopedia Katolicka łączy to powiedzenie ze św. Augustynem , który faktycznie powiedział coś zupełnie innego: „ jam enim de hac causa duo concilia missa sunt ad sedem apostolicam; inde etiam rescripta venerunt; causa finita est ” (co z grubsza przekłada się na: „ na razie są dwa sobory, sprawa została wniesiona do Stolicy Apostolskiej, skąd też przyszły listy, sprawa została zakończona”) w odpowiedzi na heretycki pelagianizm tamtych czasów.

W pierwszym tysiącleciu Kościoła rzymskiego kanony różnych soborów powszechnych i lokalnych zostały uzupełnione dekretałami papieży ; zostały one zebrane w kolekcje.

Ius novum

Główny artykuł: Corpus Iuris Canonici

Gracjan, „ojciec prawa kanonicznego”

Okres historii kanonicznej znany jako Ius novum („nowe prawo”) lub okres środkowy obejmuje okres od Gracjana do Soboru Trydenckiego (połowa XII – XVI wiek).

Fałszywe kanony soborowe i dekrety papieskie zostały zebrane w kolekcje, zarówno nieoficjalne, jak i oficjalne. W roku 1000 nie było księgi, która próbowałaby podsumować całość prawa kanonicznego, usystematyzować ją w całości lub w części. Pierwsza prawdziwie systematyczna kolekcja została zebrana przez mnicha kamedulskiego Gracjana w XI wieku, powszechnie znana jako Decretum Gratiani („Dekret Gracjana”), ale pierwotnie nosiła nazwę Zgodność niezgodnych kanonów ( Concordantia Discordantium Canonum ). Przed Gracjanem nie było „orzecznictwa prawa kanonicznego” (systemu wykładni i zasad prawnych). Gracjan jest twórcą prawoznawstwa kanonicznego, co zasługuje na miano „ojca prawa kanonicznego”. Ogromny wpływ na historię prawa naturalnego wywarł również Gracjan , przekazując scholastyce starożytne doktryny prawa naturalnego .

Prawo kanoniczne znacznie wzrosło od 1140 do 1234 roku. Potem zwolniło, z wyjątkiem praw rad lokalnych (dziedzina prawa kanonicznego wymagająca stypendium) i uzupełnionych praw świeckich. W 1234 roku papież Grzegorz IX ogłosił pierwszy oficjalny zbiór kanonów , zwany Decretalia Gregorii Noni lub Liber Extra . Następnie Liber Sextus (1298) Bonifacego VIII , Clementines (1317) Klemensa V , Extravagantes Joannis XXII i Extravagantes Communes , z których wszystkie miały tę samą strukturę co Liber Extra . Wszystkie te zbiory, wraz z Decretum Gratiani , określane są razem jako Corpus Iuris Canonici . Po ukończeniu Corpus Iuris Canonici kolejne akty papieskie publikowano w periodykach zwanych Bullaria .

W XIII wieku Kościół rzymski zaczął gromadzić i porządkować swoje prawo kanoniczne, które po tysiącleciu rozwoju stało się złożonym i trudnym systemem interpretacji i odsyłaczy. Oficjalnymi zbiorami były Liber Extra (1234) papieża Grzegorza IX , Liber Sextus (1298) Bonifacego VIII i Clementines (1317), przygotowane dla Klemensa V , ale opublikowane przez Jana XXII . Zostały one skierowane do uniwersytetów w listach papieskich na początku każdego zbioru, a teksty te stały się podręcznikami dla początkujących prawników kanonicznych. W 1582 r. sporządzono kompilację Decretum, Extra, Sext, the Clementines i Extravagantes ( czyli dekretali papieży od papieża Jana XXII do papieża Sykstusa IV ).

Ius novissimum

Trzeci okres kanoniczny, znany jako ius novissimum („najnowsze prawo”), rozciąga się od Soboru Trydenckiego do ogłoszenia Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r ., Który wszedł w życie w 1918 r. Początek ius novissimum nie jest powszechnie uzgodniony jednak. Dr Edward N. Peters argumentuje, że ius novissimum faktycznie zaczęło się od Liber Extra Grzegorza IX w 1234 roku.

Ius codicis

Kardynał Pietro Gasparri , twórca Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r

Czwarty okres historii kanonicznej to okres współczesny, zapoczątkowany ogłoszeniem 27 maja 1917 r. Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917 r.

Benedykt XV w swojej bulli promulgacyjnej powołuje się na motu proprio Arduum sane , które zostało wydane przez Piusa X 17 marca 1904 r. i dało początek Kodeksowi z 1917 r. W tym pamiętnym orędziu zmarły Papież przedstawił powody, które skłoniły go jako najwyższego duszpasterza, sprawującego pieczę nad wszystkimi Kościołami, do wprowadzenia nowej kodyfikacji praw kościelnych, aby „ułożyć w sposób uporządkowany i jasny wszystkie dotychczas wydane prawa Kościoła, usuwając wszystkie te, które zostałyby uznane za uchylone lub przestarzałe, dostosowując inne do potrzeb czasów i wprowadzając nowe, zgodnie z obecnymi potrzebami”.

Jest czasami określany jako ius codicis („prawo kodeksu”) lub, w porównaniu z wszystkimi wcześniejszymi prawami, ius novum („nowe prawo”). Od czasu do czasu Papieska Rada ds. Tekstów Prawnych wydaje autentyczne interpretacje dotyczące kodeksu. Papież od czasu do czasu poprawia tekst kodeksów.

Prawo Pio-Benedyktynów

Główny artykuł: Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 r

Do XIX wieku zbiór przepisów kanonicznych obejmował około 10 000 norm. Wiele z nich było trudnych do pogodzenia ze sobą ze względu na zmiany okoliczności i praktyki. Sytuacja skłoniła papieża Piusa X do nakazania stworzenia pierwszego Kodeksu Prawa Kanonicznego , jednego tomu jasno określonych praw. Pod egidą kardynała Pietro Gasparriego Komisja ds. Kodyfikacji Prawa Kanonicznego została ukończona pod przewodnictwem Benedykta XV , który promulgował Kodeks 27 maja 1917 r., obowiązujący od 29 maja 1918 r. Prace rozpoczęte przez Piusa X były czasami zwany „Kodeksem Pio-Benedyktynów”, ale częściej Kodeksem z 1917 r. , aby odróżnić go od późniejszego Kodeksu z 1983 r. , który go zastąpił. W jego przygotowaniu zbadano wielowiekowy materiał, zbadano go pod kątem autentyczności przez wiodących ekspertów i zharmonizowano w jak największym stopniu z przeciwstawnymi kanonami, a nawet innymi kodeksami, od Kodeksu Justyniana po Kodeks Napoleona .

Prawo Jana-Paulina

Główny artykuł: Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r

W następnych dziesięcioleciach niektóre części Kodeksu z 1917 r. zostały retuszowane, zwłaszcza za czasów papieża Piusa XII . W 1959 roku papież Jan XXIII ogłosił, wraz z zamiarem zwołania Soboru Watykańskiego II , że Kodeks z 1917 roku zostanie całkowicie zmieniony. W 1963 roku powołana do tego zadania komisja postanowiła wstrzymać realizację projektu do czasu zakończenia soboru. Po zamknięciu Soboru Watykańskiego II w 1965 roku stało się jasne, że Kodeks z 1917 roku będzie wymagał rewizji w świetle dokumentów i teologii Soboru Watykańskiego II. Kiedy prace wreszcie się rozpoczęły, potrzebne były prawie dwie dekady studiów i dyskusji nad projektami różnych sekcji, zanim papież Jan Paweł II mógł ogłosić zrewidowane wydanie, które weszło w życie 27 listopada 1983 r., po ogłoszeniu konstytucją apostolską Sacrae Disciplinae Leges z 25 stycznia 1983 r. Zawiera 1752 kanonów i jest prawem obecnie obowiązującym w Kościele łacińskim .

Ta kodyfikacja jest określana jako Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. , aby odróżnić ją od Kodeksu z 1917 r . Podobnie jak poprzednia kodyfikacja, dotyczy ona katolików Kościoła łacińskiego .

Jako obecnie obowiązujące prawo dla Kościoła łacińskiego stanowi większą część Ius vigens ( łac . „prawo czynne”).

Wschodnio-katolickie prawo kanoniczne

Główny artykuł: wschodnio-katolickie prawo kanoniczne

Wschodnio-katolickie prawo kanoniczne jest prawem 23 katolickich kościołów partykularnych sui iuris tradycji wschodnio-katolickiej . Wschodnie prawo kanoniczne obejmuje zarówno wspólną tradycję wszystkich katolickich Kościołów wschodnich, obecnie zawartą głównie w Kodeksie Kanonów Kościołów Wschodnich , jak i prawo partykularne właściwe dla poszczególnych sui iuris partykularnych katolickich Kościołów wschodnich. Prawo kanoniczne orientalne, wywodzące się z kanonów soborów partykularnych i pism Ojców Kościoła Wschodniego, rozwinęło się w porozumieniu z prawami bizantyjskimi , prowadząc do powstania nomocanonów. Wschodnie prawo kanoniczne różni się od łacińskiego prawa kanonicznego, które rozwinęło się wzdłuż odrębnej linii w pozostałościach Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego pod bezpośrednim wpływem Biskupa Rzymskiego i jest obecnie skodyfikowane głównie w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r .

Nomokanony

Główny artykuł: Nomocanon

Nomocanon (nomokanon) jest zbiorem prawa kościelnego , na który składają się zarówno elementy prawa cywilnego (nomoi), jak i prawa kanonicznego (kanones). Zbiory tego rodzaju spotykane były jedynie w prawie wschodnim. Kościół grecki ma dwie główne kolekcje nomocanoniczne, „Nomocanon Jana Scholastyka” z VI wieku i „Nomocanon w 14 tytułach”, który pochodzi z czasów panowania cesarza bizantyjskiego Herakliusza ( r. 610–641 ) , wykonany przez fuzję z Collectio tripartita (zbiór cesarskiego prawa Justyniana) i „syntagma kanoniczna” (kanony kościelne). Ten ostatni był od dawna szanowany i przeszedł do Kościoła rosyjskiego, ale został stopniowo wyparty przez „Nomocanon Focjusza ” w 883 r. Focjusz systematycznie zestawiał kanony Wschodu, które są odpowiednikiem Gracjana na Zachodzie. Jego dwuczęściowy zbiór, chronologiczny zbiór kanonów synodalnych i jego rewizja nomocanon z zaktualizowanymi prawami cywilnymi, stały się klasycznym źródłem starożytnego prawa kanonicznego dla Kościoła greckiego.

Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich

Główny artykuł: Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich

Zobacz także: Wschodnie reformy kanoniczne Piusa XII

Dla katolików wschodnich dwie sekcje wschodnio-katolickiego prawa kanonicznego zostały już za papieża Piusa XII wprowadzone w formie krótkich kanonów. Części te zostały zrewidowane w ramach zastosowania papieża Jana XXIII o przeprowadzeniu ogólnej rewizji prawa kanonicznego Kościoła; w rezultacie odrębny Kodeks dla członków katolickich Kościołów wschodnich wszedł w życie po raz pierwszy 1 października 1991 r. ( Konstytucja apostolska Sacri Canones z 18 października 1990 r.). Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich , jak się go nazywa, różni się od łacińskiego Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. w sprawach, w których tradycja wschodnia i łacińska różnią się, takich jak terminologia, dyscyplina dotycząca urzędów hierarchicznych i udzielanie sakramentów.

Orzecznictwo prawa kanonicznego

Główny artykuł: Orzecznictwo katolickiego prawa kanonicznego

Przedstawienie spotkania Roty Rzymskiej

Instytucje i praktyki prawa kanonicznego były równoległe do rozwoju prawnego większości Europy, w związku z czym zarówno współczesne prawo cywilne , jak i prawo zwyczajowe mają wpływ prawa kanonicznego.

Od czasów Ethelberta [powiedzmy, od roku 600], prawo angielskie znajdowało się pod wpływem tak dużej części prawa rzymskiego, że wpisało się ono w tradycje Kościoła katolickiego.

Znaczna część stylu legislacyjnego została zaadaptowana z prawa rzymskiego, zwłaszcza Justyniana Corpus Iuris Civilis . Po „upadku” Cesarstwa Rzymskiego aż do odrodzenia prawa rzymskiego w XI wieku prawo kanoniczne było najważniejszą siłą jednoczącą lokalne systemy w tradycji prawa cywilnego. Kościół katolicki rozwinął system inkwizycji w średniowieczu. Kanoniści wprowadzili do post-rzymskiej Europy koncepcję wyższego prawa ostatecznej sprawiedliwości , wykraczającego poza chwilowe prawo państwa.

W jednej ze swoich rozbudowanych przemówień w Senacie Stanów Zjednoczonych pan Charles Sumner mówił o „szczodrym domniemaniu prawa zwyczajowego na rzecz niewinności oskarżonego”; trzeba jednak przyznać, że takiego domniemania nie można znaleźć w anglosaskim -prawo saksońskie, gdzie czasami wydaje się, że domniemanie było przeciwne.A w bardzo niedawnej sprawie w Sądzie Najwyższym Stanów Zjednoczonych, sprawie Coffin, 156 US 432, wskazano, że domniemanie to zostało w pełni potwierdzone w prawie rzymskim i została zachowana w prawie kanonicznym.

Podstawowymi kanonicznymi źródłami prawa są Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r. , Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich oraz Pastor Bonus . Inne źródła to konstytucje apostolskie , motibus propriis , prawo partykularne oraz — za zgodą kompetentnego prawodawcy — zwyczaj . Aby ustawa nabrała mocy prawnej, musi zostać ogłoszona . Prawo późniejsze i przeciwne uchyla prawo wcześniejsze.

Kanoniści sformułowali reguły interpretacyjne prawa dla magisterialnej (nielegislacyjnej) interpretacji prawa kanonicznego . Wykładnia autentyczna to oficjalna wykładnia prawa wydana przez prawodawcę i mająca moc ustawy.

Filozofia, teologia i fundamentalna teoria katolickiego prawa kanonicznego

Główny artykuł: Filozofia, teologia i fundamentalna teoria katolickiego prawa kanonicznego

Summa theologica , Pars secunda, prima pars. (kopia autorstwa Petera Schöffera, 1471)

Chociaż kanoniczna teoria prawa generalnie podąża za zasadami arystotelesowsko - tomistycznej filozofii prawa , Tomasz z Akwinu nigdy nie omawia wprost miejsca prawa kanonicznego w swoim Traktacie o prawie . Jednak sam Akwinata był pod wpływem prawa kanonicznego. Podczas gdy wielu kanonistów stosuje tomistyczną definicję prawa ( lex ) do prawa kanonicznego bez sprzeciwu, niektórzy autorzy kwestionują możliwość zastosowania definicji tomistycznej do prawa kanonicznego, argumentując, że jej zastosowanie zubożyłoby eklezjologię i zepsułoby bardzo nadprzyrodzony cel prawa kanonicznego.

W dziesięcioleciach następujących po Soborze Watykańskim II wielu kanonistów wzywało do bardziej teologicznej niż filozoficznej koncepcji prawa kanonicznego, uznając „potrójny związek między teologią, filozofią i prawem kanonicznym”. Niektórzy autorzy postrzegają prawo kanoniczne jako zasadniczo teologiczne, a dyscyplinę prawa kanonicznego jako subdyscyplinę teologiczną, ale ks. Carlos José Errázuriz twierdzi, że „w pewnym sensie cała posoborowa nauka kanoniczna wykazała troskę teologiczną w najszerszym znaczeniu, to znaczy tendencję do jaśniejszego określania miejsca prawa w tajemnicy Kościoła”.

Podstawowa teoria prawa kanonicznego jest dyscypliną obejmującą podstawy prawa kanonicznego w samej naturze Kościoła. Teoria fundamentalna jest nowszą dyscypliną, której przedmiotem jest „istnienie i natura tego, co jest prawne w Kościele Jezusa Chrystusa ”. Dyscyplina stara się lepiej wyjaśnić naturę prawa w Kościele i angażuje się w dyskusje teologiczne w posoborowym katolicyzmie oraz dąży do zwalczania „posoborowego antyjurydyzmu”.

Kanonistyka, wydziały i instytuty

Stopnie naukowe z prawa kanonicznego to JCB ( Iuris Canonici Baccalaureatus , licencjat z prawa kanonicznego, zwykle przyjmowany jako stopień naukowy), JCL ( Iuris Canonici Licentiatus , licencjat z prawa kanonicznego ) i JCD ( Iuris Canonici Doctor , doktor prawa kanonicznego) ), a ci z JCL lub wyższym są zwykle nazywani „kanonistami” lub „prawnikami kanonicznymi”. Ze względu na swój specjalistyczny charakter, wyższe stopnie naukowe z prawa cywilnego lub teologii są normalnymi warunkami wstępnymi do studiowania prawa kanonicznego. Prawo kanoniczne jako dziedzina nazywa się kanonistyką .

Prawo kanoniczne i urząd kościelny

Zgodnie z Kodeksem Prawa Kanonicznego z 1983 r . wszyscy alumni seminarium są zobowiązani do odbycia kursów prawa kanonicznego. Niektórzy urzędnicy kościelni muszą mieć doktorat ( JCD ) lub przynajmniej licencjat ( JCL ) z prawa kanonicznego, aby pełnić swoje funkcje: wikariusze sądowi; sędziowie; promotorzy sprawiedliwości; obrońcy więzi ; rzecznicy kanoniczni. Ponadto wikariusze generalni i wikariusze biskupi powinni być lekarzami lub przynajmniej mieć licencjat z prawa kanonicznego lub teologii. Zwykle biskupi powinni mieć stopień naukowy (doktorat lub przynajmniej licencjat) z Pisma Świętego, teologii lub prawa kanonicznego.

Zobacz też

Zobacz też: Glosariusz Kościoła Katolickiego

• administrator apostolski
• Kanonik Episkopatu
• Akty kanoniczne
• Upomnienia kanoniczne
• Bierzmowanie biskupów
• adwokat diabła
• Sąd kościelny
• Należności pogrzebowe
• Konkretny kościół
• Przywilej (prawo kanoniczne)
• Przywilej kompetencji
• Rektor (kościelny)
• Prawo religijne
• Zabroniony stopień pokrewieństwa
• Duchowieństwo świeckie
• Sede vacante
• Symonia
• Najwyższy Trybunał Sygnatury Apostolskiej
• Ekipa księży in solidum
• Opat terytorialny

Źródła

Ułożone alfabetycznie według autora:

• Akwinata, Tomasz . „Św. Tomasz z Akwinu: Summa Theologiæ, tom 28: Prawo i teoria polityczna (Ia2æ. 90-97); tekst łaciński. Tłumaczenie na język angielski, wprowadzenie, notatki, dodatki i glosariusz [przez] Thomasa Gilby'ego OP”, Blackfriars (Cambridge: Eyre i Spottiswoode Limited, 1966).
• Berman, Harold J. , Prawo i rewolucja: kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1983).
• Benedykt XVI, papież . Przemówienie Jego Świątobliwości Benedykta XVI na inaugurację roku sędziowskiego Trybunału Roty Rzymskiej , Sala Klementyńska, 21 stycznia 2012 r. https://w2.vatican.va/content/benedict-xvi/en/speeches/2012/ january/documents/hf_ben-xvi_spe_20120121_rota-romana.html Dostęp 29 marca 2016 r.
• Caparros, Ernest. Komentarz egzegetyczny do Kodeksu Prawa Kanonicznego, tom I: Przygotowany na odpowiedzialność Instytutu Martín de Azpilcueta, Wydziału Prawa Kanonicznego, Uniwersytetu Nawarry (Chicago, Illinois: Midwest Theological Forum, 2004) pod redakcją Ángel Marzoa, Jorge Miras i Rafael Rodríguez-Ocaña (wydanie w języku angielskim Redaktor naczelny: Ernest Caparros; Koordynator recenzji: Patrick Lagges).
• Della Rocca, Fernando, Podręcznik prawa kanonicznego (Milwaukee: The Bruce Publishing Company, 1959) przetłumaczony przez ks. Anselma Thatchera, OSB
• De Meester, A., DJC, Iuris Canonici et Iuris Canonico-Civilis Compendium: Nova Editio ad normam Codicis Iuris Canonici Tomus Primus (Brugis: Societatis Sancti Augustini, 1921).
•   Epstein, David G., Bruce A. Markell i Lawrence Panoroff, Cases and Materials on Contracts: Making and Doing Deals: Third Edition (St. Paul, MN: West/Thomson Reuters, 2011). ISBN9780314272386 _
• Errazuriz M., Carlos José. Sprawiedliwość w Kościele: fundamentalna teoria prawa kanonicznego (Montreal: Wilson & Lefleur Ltée, 2009) przeł. Jean Grey we współpracy z Michaelem Dunniganem.
• Friedman, Lawrence M. Prawo amerykańskie: wprowadzenie (Nowy Jork: WW Norton & Company, 1984).
• Glendon, Mary Anne , Michael Wallace Gordon, Christopher Osakwe, Porównawcze tradycje prawne: tekst, materiały i przypadki (seria American Casebook) (St. Paul, MN: West Publishing Co., 1985).
• Howe, William Wirt. Studia z prawa cywilnego i jego związek z prawem Anglii i Ameryki. (Boston: mały, brązowy i spółka, 1896).
• Jordana, Williama Chestera. The Penguin History of Europe: Europe in the High Middle Ages (Londyn: Penguin Books, 2002).
• McCormick, Anne O’Hare. Dziennik Watykański: 1921-1954 (Nowy Jork: Farrar, Straus i Cudahy, 1957).
• Mylne, Robert Scott. Prawo kanoniczne (wydane przez Forgotten Books 2013; pierwotnie opublikowane 1912). PIB 1000197046.
• Orsy, Władysław. Towards a Theological Conception of Canon Law (esej opublikowany w: Jordan Hite, TOR, & Daniel J. Ward, OSB, Readings, Cases, Materials in Canon Law: A Textbook for Ministerial Students, Revised Edition (Collegeville, MN: The Liturgical Press, 1990).
• Peters, dr Edward N. , tłumacz, The 1917 or Pio-Benedictine Code of Canon Law: in English Translation with Extensive Scholarly Apparatus (Ignatius Press, 2001)
• Peters, dr Edward N. , JD, JCD , ref. sygn. Ap., CanonLaw.info
• Rommen, Heinrich A. The Natural Law : A Study in Legal and Social History and Philosophy (St Louis: B. Herder Book Co., 1947 [1959]) przetłumaczone przez Thomasa R. Hanleya, OSB
• Suzzallo, Henry, Ph.D., Sc.D., LL.D., redaktor naczelny, The National Encyclopedia : Volume 2 (Nowy Jork, PF Collier & Son Corporation, 1935).
•   Taylor, Justin (1990). „Prawo kanoniczne w epoce ojców”. W Hite w Jordanii; Ward, Daniel J. (red.). Czytania, przypadki, materiały z prawa kanonicznego: podręcznik dla studentów ministerialnych (red. Poprawiona). Collegeville, MN: Prasa liturgiczna. ISBN 9780814610817 .
• Vere, Pete i Michael Trueman, Zaskoczeni prawem kanonicznym: 150 pytań, które katolicy zadają na temat prawa kanonicznego (Cincinnati, Ohio: St. Anthony Messenger Press, 2004).
• Wigmore, John Henry, A Panorama of the World's Legal Systems Library Edition (Waszyngton, DC: Washington Law Book Company, 1936).
• Wormser, René A., Historia prawa i ludzi, którzy je stworzyli - od najdawniejszych czasów do współczesności: poprawione i zaktualizowane wydanie prawa (New York: Simon and Schuster, 1962).
• Black's Law Dictionary, wydanie 5 (St. Paul, MN: West Publishing Co., 1979).
• Katechizm Kościoła Katolickiego na Vatican.va
• 1983 Kodeks Prawa Kanonicznego (1983 CIC) na Vatican.va. Szczegóły publikacji: wydanie łacińsko-angielskie, nowe tłumaczenie na język angielski; Przygotowane pod auspicjami Stowarzyszenia Prawa Kanonicznego Ameryki , Waszyngton, DC 20064.

Linki zewnętrzne

• Sacrea Disciplinae Leges (Dokument ustanawiający Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r.)
• Normy obowiązującego prawa kanonicznego (Tabela obecnie obowiązujących norm kanonicznych)
• Canon Law Wiki (notatki, komentarze, dyskusje, artykuły i bibliografia na temat prawa kanonicznego)
• Wydziały i instytuty prawa kanonicznego , Pontificia Università Gregoriana Facoltà di Diritto Canonico

Teksty i tłumaczenia kodyfikacji kanonicznych po 1917 r

Z przywołanymi konkordancjami

• Codex Iuris Canonici (1983) (po łacinie)
• Kodeks Prawa Kanonicznego (1983) (Tłumaczenie dokonane przez Canon Law Society of America – przez vatican.va . Obejmuje modyfikację kanonów 750 i 1371 z 1998 r.)
• Kodeks Prawa Kanonicznego (1983) (Tłumaczenie Towarzystwa Prawa Kanonicznego Wielkiej Brytanii i Irlandii, wspomaganego przez Towarzystwo Prawa Kanonicznego Australii i Nowej Zelandii oraz Kanadyjskie Towarzystwo Prawa Kanonicznego)
• Codex canonum ecclesiarum orientalium (1990) (po łacinie)
• „Kodeks kanonów Kościołów Wschodnich” (1990) (tłumaczenie: Canon Law Society of America)
• Codex Iuris Canonici (1917) (po łacinie) (uchylony przez Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r.)

Bez konkordancji

• 1983 Kodeks Prawa Kanonicznego (angielski, zaktualizowany o poprawki legislacyjne po ogłoszeniu).
• 1983 Codex Iuris Canonici (łac., zaktualizowany po wprowadzeniu zmian legislacyjnych).

Historyczne teksty prawa kanonicznego

• Wirtualna biblioteka średniowiecznego prawa kanonicznego
• Pseudo-Isidore: trwająca edycja fałszywych dekretów
• Decretum Gratiani (wydanie Friedbourg)
• Corpus Iuris Canonici (1582)
• Code de 1917 (w języku francuskim) (uchylony przez Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 r.)

katolickie stowarzyszenia prawa kanonicznego

• Kanadyjskie Towarzystwo Prawa Kanonicznego
• Prawo kanoniczne w Indiach
• Stowarzyszenie Prawa Kanonicznego Ameryki zarchiwizowane 2020-08-18 w Wayback Machine
• Stowarzyszenie Prawa Kanonicznego Australii i Nowej Zelandii
• Stowarzyszenie Prawa Kanonicznego Wielkiej Brytanii i Irlandii
• Filipińskie Towarzystwo Prawa Kanonicznego zarchiwizowane 17.03.2020 w Wayback Machine
• Midwest Canon Law Society (Stany Zjednoczone)
• Sociedade Brasileira de Canonistas