lubeckich męczenników
Męczennikami z Lubeki byli trzej księża rzymskokatoliccy – Johannes Prassek , Eduard Müller i Hermann Lange – oraz pastor ewangelicko-luterański Karl Friedrich Stellbrink . Wszyscy czterej zostali straceni przez ścięcie 10 listopada 1943 r. W odległości mniej niż 3 minut od siebie w hamburskim więzieniu Holstenglacis (wówczas zwanym Untersuchungshaftanstalt Hamburg-Stadt , w języku angielskim: Śledczy Ośrodek Śledczy Miasta Hamburga). Naoczni świadkowie donieśli, że krew czterech duchownych dosłownie spływała razem po gilotynie i po podłodze. Wywarło to wrażenie na współczesnych jako symbol ekumenicznego charakteru męskiej pracy i świadectwa. Za taką interpretacją przemawiają ich ostatnie listy z więzienia oraz oświadczenia, które sami złożyli w czasie cierpienia, tortur i uwięzienia. „Jesteśmy jak bracia” – powiedział Hermann Lange.
Historia
Księża katoliccy pracowali w Herz-Jesu Kirche (Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa) w centrum Lubeki , Prassek jako kapelan, Müller jako pomocnik ministra i Lange jako wikariusz. Stellbrink był proboszczem miejskiego Lutherkirche (Kościoła Lutra). Cała czwórka była bliskimi przyjaciółmi od 1941 roku, wymieniając się informacjami i pomysłami oraz dzieląc się kazaniami, w tym kazaniami Clemensa Augusta Grafa von Galena , katolickiego biskupa Münster .
W swoim kazaniu w Niedzielę Palmową z 29 marca 1942 r. Stellbrink powiedział: „W nędzy naszego rodzinnego miasta słyszymy głos Boży” [cytat z Oświadczenia Stellbrinka wygłoszonego podczas przesłuchania 9 kwietnia 1942 r.], Co niektórzy zinterpretowali wówczas jako Stellbrink oznaczający Boży sąd nad miastem znalazło wyraz w skutkach brytyjskiego nalotu na Lubekę poprzedniej nocy. Zginęło ponad 300 osób, co było najgorszymi ofiarami cywilnymi w alianckim nalocie bombowym do tego czasu wojny.
Stellbrink został aresztowany 7 kwietnia 1942 r., następnie Prassek 18 maja, Lange 15 czerwca i Müller 22 czerwca. Oprócz duchownych aresztowano dalszych 18 świeckich katolików, w tym Stephana Pfürtnera, który później został teologiem moralnym.
Rok później, między 22 a 23 czerwca 1943 r., odbył się proces czterech mężczyzn przed drugą izbą Sądu Ludowego pod przewodnictwem Wilhelma Crohne'a. [ potrzebne źródło ] Przyjechał do Lubeki specjalnie na proces. Zgodnie z zaleceniem Josepha Goebbela, zgodnie z którym sędziowie Sądu Ludowego „muszą opierać swoje decyzje w mniejszym stopniu na prawie, a bardziej na podstawowej idei usunięcia ze społeczności narodowej osób łamiących prawo”, duchowni zostali skazani na śmierć za „przestępstwo nadawania [a konkretnie słuchania] do wrogich audycji], zdradzieckie poparcie dla wroga i demoralizacja Sił Zbrojnych”. Niektórzy z ich współoskarżonych braci świeckich otrzymali długie wyroki więzienia. Proces stał się znany jako „proces chrześcijan w Lubece”, co wskazuje na antychrześcijańskie uprzedzenia w postępowaniu.
Duchowni zostali natychmiast przeniesieni do więzienia Holstenglacis w Hamburgu, które w 1936 r. stało się regionalnym ośrodkiem egzekucji, aw 1938 r. dobudowało budynek egzekucyjny z zamontowaną na stałe gilotyną. ) odwiedził księży w więzieniu i napisał prośbę o ułaskawienie, która została odrzucona. Pastor Stellbrink nie otrzymał żadnego wsparcia ze strony władz kościelnych swojej prowincji, a przed egzekucją został wyrzucony z kapłaństwa z powodu przekonania. Czterej duchowni zostali zgilotynowani 10 listopada 1943 r.
Karl Friedrich Stellbrink (28 października 1894-10 listopada 1943)
Syn celnika, Karl Friedrich Stellbrink, służył w pierwszej wojnie światowej, dopóki nie został zwolniony ze służby medycznej w 1917 roku z okaleczającą raną ręki. Po ukończeniu studiów teologii luterańskiej przyjął w 1921 r. święcenia kapłańskie do Kościoła Ewangelickiego Starszych Prowincji Prus . W początkach reżimu nazistowskiego został na krótko wciągnięty przez ruch polityczny i wstąpił do partii. Szybko jednak zdał sobie sprawę z jego nieludzkości i niezgodności z nauką chrześcijańską. Został wezwany przed komisję śledczą partii nazistowskiej, gdy odmówił zerwania przyjaźni z Żydami. W 1937 wystąpił z partii.
Po jego śmierci wdowa po Stellbrince została obciążona kosztami sądowymi, uwięzieniem i egzekucją.
Minęło pięćdziesiąt lat, zanim Północnołabski Kościół Ewangelicko-Luterański , następca kościoła luterańskiego w Lubece, wszczął postępowanie sądowe w celu oczyszczenia imienia Stellbrinka i przyznania się do wstydu za to, jak potraktowano tego szlachetnego męczennika. W listopadzie 1993 r. niemieckie sądy oficjalnie uchyliły wobec niego wyrok skazujący.
Johannes Prassek (13 sierpnia 1911-10 listopada 1943)
Johannes Prassek został wyświęcony na kapłana katolickiego w 1937 roku. Ojciec Prassek został przydzielony do kościoła Herz-Jesu razem z Eduardem Müllerem i Hermannem Lange. Otwarcie ostrzegał żołnierzy i grupy młodzieżowe przed antysemityzmem, protestował przeciwko rozstrzeliwaniu więźniów i Żydów. Zgodnie z ówczesnym prawem niemieckim takie słowa podlegały karze śmierci, jeśli zostały zgłoszone gestapo. Ze względu na sympatię do polskich robotników przymusowych w okolicy, ks. Prassek nauczył się języka polskiego, aby móc im służyć. Ponownie taka posługa była nielegalna i mogła doprowadzić do jego aresztowania, ale gestapo nigdy się o tym nie dowiedziało.
Eduard Müller (20 sierpnia 1911-10 listopada 1943)
Eduard Müller dorastał w bardzo biednej rodzinie i najpierw szkolił się na stolarza, zanim zaczął przygotowywać się do kapłaństwa. Wyświęcony na księdza katolickiego w 1940 roku, służył w kościele Herz-Jesu. Dużą popularnością cieszyły się jego praca w grupach młodzieżowych i kierowana przez niego grupa dyskusyjna. Sam doświadczony staż handlowy zapewnił mu zapewne szczególny kontakt z młodymi czeladnikami prowadzonej przez niego grupy dyskusyjnej.
Hermann Lange (16 kwietnia 1912-10 listopada 1943)
Hermann Lange był intelektualnym kaznodzieją. Młodym żołnierzom mówił w dyskusjach, że udział w wojnie jest zdecydowanie sprzeczny z wiarą chrześcijańską. Pisał w liście z więzienia z 25 lipca 1943 r. o ekumenicznych konsekwencjach cierpień, jakie on i jego współkatolicy dzielili z luterańskimi sąsiadami, jeszcze przed wspólnymi aresztowaniami i więzieniem: „Wspólne cierpienia ostatnich kilku lat przyniosły o zbliżeniu obu Kościołów. Uwięzienie duchowieństwa katolickiego i protestanckiego jest symbolem zarówno ich wspólnego cierpienia, jak i zbliżenia”.
Honory i Beatyfikacja
W 60. rocznicę egzekucji katolicki arcybiskup Hamburga Werner Thissen ogłosił rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego męczenników z Lubeki. W tym samym czasie biskup Bärbel Wartenberg-Potter, biskup dystryktu Holstein-Lübeck w prowincji Północna Łaba kościoła ewangelicko-luterańskiego, ogłosił utworzenie ekumenicznej grupy kampanii, aby zapewnić pomnik dla wszystkich czterech mężczyzn. Beatyfikacja odbyła się 25 czerwca 2011 r.
Krypta Herz-Jesu Kirche i galeria Lutherkirche w Lubece są poświęcone pamięci czterech duchownych.
Literatura
- Josef Schäfer (red.): Wo seine Zeugen sterben ist sein Reich : Briefe der enthaupteten Lübecker Geistlichen und Berichte von Augenzeugen. Hamburg 1946 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: Gdzie umierają jego świadkowie, tam jest jego królestwo : listy ściętych duchownych z Lubeki i relacje naocznych świadków
- Else Pelke: Der Lübecker Christenprozess 1943. , Moguncja 1961/1974 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: Proces chrześcijan z Lubeki w 1943 roku
- Ingaburgh Klatt: „ Lösch mir die Augen aus ...”: Leben und gewaltsames Sterben der vier Lübecker Geistlichen in der Zeit des Nationalsozialismus , eine Ausstellung im Burgkloster zu Lübeck vom 8 listopada 1993 r. bis zum 10 listopada 1994 r. W: Demokratische Geschichte : Jahrbuch zur Arbeiterbewegung und Demokratie in Schleswig-Holstein 8 (1993), S. 205–280 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: Zamknij oczy w śmierci: życie i gwałtowna śmierć czterech duchownych z Lubeki w okresie narodowego socjalizmu . Wystawa w kościele Burgkloster w Lubece 8 listopada 1993 - 10 listopada 1994. W historii demokracji: kroniki ruchu robotniczego i demokracji w Szlezwiku-Holsztynie 8 (1993), s. 205 - 280
- Martin Merz: „ Die Pfaffen aufs Schafott”: ein Lübecker Prozess vor 50 Jahren , Begleitheft zur Ausstellung „Lösch mir die Augen aus…”; Leben und gewaltsames Sterben der vier Lübecker Geistlichen in der Zeit des Nationalsozialismus; überarb. Manuskript einer Rundfunksendung im Rahmen der Reihe 'Religion und Gesellschaft' am 6 sierpnia 1993 im Dritten Programm des Norddeutschen Rundfunks, Lübeck 1993 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: Księża na szafocie: proces w Lubece sprzed 50 lat . Przewodnik po wystawie „Zamykam oczy w śmierci: życie i gwałtowna śmierć czterech lubeckich duchownych w okresie narodowego socjalizmu”. Zredagowany rękopis audycji radiowej z serii Religia i społeczeństwo , 6 sierpnia 1993 r., program III NDR
- Zeugen für Christus. Das deutsche Martyrologium des 20. Jahrhunderts , hrsg. von Helmut Moll im Auftrag der Deutschen Bischofskonferenz. Bd. 1., Paderborn 1999. S. 249–257 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: Świadkowie Chrystusa: lista niemieckich męczenników XX wieku . Opublikowane przez Helmuta Molla w imieniu Konferencji Episkopatu Niemiec. Tom. 1 (Paderborn, 1999), s. 249 – 257
- Ökumene im Widerstand. Der Lübecker Christenprozeß 1943. , Lubeka 2001 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: Kościoły wspólnie stawiające opór: proces chrześcijan w Lubece w 1943 roku
- Peter Voswinckel: Nach 61 Jahren komplett. Abschiedsbriefe der Vier Lübecker Märtyrer im historischen Kontext. W: Zeitschrift des Vereins für Lübeckische Geschichte und Altertumskunde 85 (2005), S. 279 – 330 (w języku niemieckim)
Znaczenie angielskie: Pełna historia po 61 latach: ostatnie listy czterech męczenników z Lubeki w kontekście historycznym . W Journal of the Lübeck Society for the Study of History and Antiquity , tom. 85 (2005), s. 279 – 330
- Isabella Spolovjnak-Pridat und Helmut Siepenkort (wydawcy): Ökumene im Widerstand. Der Lübecker Christenprozess 1943 , Lubeka 2006 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: Kościoły wspólnie stawiające opór: proces chrześcijan w Lubece w 1943 roku
- Peter Voswinckel: Geführte Wege. Die Lübecker Märtyrer in Wort und Bild , Butzon & Bercker / St. Ansgar Verlag, Hamburg 2010 (w języku niemieckim).
Znaczenie angielskie: On prowadził ich ścieżki: męczennicy z Lubeki słowem i czynem
- Sebastian von Melle: Hermann Lange , w: Hirschberg, wyd. Bund Neudeutschland (Katolicka organizacja młodzieżowa) - KMF e. V., 09-2010, s. 572-577 (w języku niemieckim).
Linki zewnętrzne
Język angielski:
- [1] Angielskie tłumaczenie przemówienia o tych męczennikach wygłoszonego w Sant Egidio przez luterańskiego pastora
- „Męczennicy z Lubeki”. Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL) (w języku niemieckim).
Język niemiecki
- luebeckermaertyrer.de Oficjalna strona Archidiecezji Hamburga (w języku niemieckim, angielskim, hiszpańskim i szwedzkim)
- Die Märtyrer von Lübeck . Heimo Schwilk w: DIE WELT , 12. maja 2010 (w języku niemieckim).
